________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
-
-
-
૧૦૪
બા
ન ધર્મ પ્રકાશ
[ ફાગણ
શાસ્ત્ર અનુસાર સચોટ ભાષામાં સમજાવવામાં આવેલ છે. આ ક્રિયાને સતત અભ્યાસ અને પાલન કરવાથી ધાર્મિક જીવન-વ્યવહાર કે શુદ્ધ બને છે, અને આત્મિક વિકાસ કેટલે સહેલો થાય છે તે બતાવવામાં આવ્યું છે. હાલના દેશ અને સમયના રંગદેષથી ધર્મ પ્રત્યે જે અભાવ અને ઉદાસીનતા પ્રજામાં આવતા જાય છે, યુવાન વર્ગ આવી ક્રિયાઓ તરફ તિરસ્કાર બતાવે છે અને નકામે કાળક્ષેપ માની દૂર રહે છે, ક્રિયા કરનારા પણે પોપટની માફક આત્માને ઉપયોગ વિના મેઢથી બલી જાય છે અથવા સાંભળી જાય છે અને પિત પ્રતિક્રમણ કર્યું એ આત્મસંતોષ અનુભવે છે, તેવા બધા સમાજના માણસાએ આ ઉપોદઘાત વાંચી તેનું રહસ્ય સમજવાનું છે. અને આવી ક્રિયામાં રસ લેતા થઈ, આત્મવિકાસ અને જીવનશુદ્ધિ માટે તેને ઉપયોગ કરવાનું છે. * પ્રતિક્રમણ અને સામાયિકના સત્ર, મંત્રરૂપના છે. તીર્થકર અને ગાધ તથા સ્પવિરાના વચન છે. મંત્રોના સચ્ચારથી, શબ્દ સાંભળવાથી અમુક શક્તિ આવે છે, રાગ જાય છે અને કાયા અને મનની શુદ્ધિ થાય છે. હાલના વિજ્ઞાનના પ્રયોગે સાબિત કરેલ છે કે શબ્દ-sound માં રેડીયેશન (Radiation) ઉત્પન્ન કરવાની શકિત છે. ગાયત્રી મંત્રના ઉચ્ચારણમાં આ પ્રયોગ કર્યો છે. જેમ જેમ મંત્રનું વધારે ઉચ્ચારણ કરવામાં આવે છે, તેમ તેમ શક્તિ વધતી જાય છે, એવું ભોતિક પ્રોગથી સિદ્ધ કરેલ છે, માટે સામાયિક કે પ્રતિક્રમણ સૂત્રે ફકત સાંભળવાથી આત્મશુદ્ધિમાં ઘણો લાભ થાય છે. આવા સૂત્રોનું ઉરચારણ શાંતિથી, કાના માત્રની ભૂલ સિવાય, સંગીત ગાવાનું હોય તેવા તાલ અને સૂરથી થવું જોઈએ જેથી તેનું ઇછિત ફલ મળી શકે.
આપણું સામુદાયિક પ્રતિક્રમણ વખતે અગત્યના સુત્રો બોલવાનો આદેશ, ઉછામણી કરી. વધારે ઘી બેલનારને આપવામાં આવે છે. બેલનારની ભાષાશુદ્ધિ કે મને વૃત્તિ તરફ કાંઇ લય અપાતું નથી. આ પ્રથા વિચારવા જેવી છે. આવી રીતે ગમે તે માણસ શબ્દ કે અર્થ સમજ્યા વિના અશુદ્ધ ઉપયોગ રહિત બેલે, તેથી સૂત્રોના મંત્રોચ્ચારણનો કાંઈ અસર થતી નથી અને આત્મશુદ્ધિ માટે પ્રતિક્રમણ કરવાને હેતુ બરબાદ જાય છે. આવા વિધિ-વિધાનના કામમાં પૈસાને પ્રાધાન્ય ન આપવું જોઇએ પણ બોલનારના જ્ઞાન અને સદ્દવર્તન તરફ લક્ષ આપવું જોઈએ.
છેવટે આપણે જેને ભાઈઓને આ પુસ્તક સંભાળથી વાંચવાની અને તેનું સતત ચિંતવન અને અભ્યાસ કરવાની ભલામણુ કરી અમે લેખક, પ્રકાશક અને સંશોધન અભિનંદન આપીએ છીએ.
કર્મચાગ. (અવલોકન ) કો ' રચયિતા શ્રીમદ બુદ્ધિસાગરસૂરીશ્વરજી મહારાજ “પ્રકાશક ' શ્રી અખત્મ જ્ઞાન પ્રસારક મંડળ-મુંબઈ, આવૃત્તિ બીજી. કોં. સ. ૧-૮-૦.
આ ગ્રંથને પ્રથમ આવૃત્તિને લેખન તથા પ્રકાશનને સમય સં. ૧૯૭૦-૭૫ ને છે.
For Private And Personal Use Only
