________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
જરૂર જણાતી નથી. આ ભવ મીઠે હોય તે પરભવ ઘરે બનાવે છે. તે કુંભારને બનાવનારા કઈ છે જ કે દીઠો છે એવી ભ્રાંત કલ્પના કરી તેમાં સમાધાન એવું આપણે માનવું પડે છે. એમ એક માને છે. ઈશ્વર અને આત્મા તેમજ પરક કે કર્તાને બીજે કર્તા હોય એ પરંપરા કથા મુક્તની કપના તેઓ બેટી ગણે છે. એવી આ જઈ અટકવાની ? અર્થાત સૃષ્ટિ બનાવનાર કોઈ નાસ્તિક બૂવલોકેની વિચારસરણી છે. હવે આપણે વ્યક્તિવિશેષ માનવામાં મેટી તદુષ્ટ આપત્તિ ઈશ્વરનું અસ્તિત્વ માની પોતાને આસ્તિક તરીકે ઓળ- ઉત્પન્ન થાય છે. એ કલ્પના બુદ્ધિગમ છે જ નહીં. ખાવનારા લોકોની વિચારપરંપરા કેરી હેય છે એને દલીલ માટે આપણે ઘડીભર માની લઈએ કે, એવો વિચાર કરીએ.
ઈશ્વર કદાચિત હશે, ત્યારે બીજો પ્રશ્ન ઉત્પન્ન થાય છે
કે કુંભાર માટીમાંથી ઘડો પેદા કરે છે ત્યારે મારી કેટલાએક તત્વચિંતકે ઈશ્વર એ સર્વ સૃષ્ટિને
જેવી કોઈ વસ્તુ એ ઘડા માટે કારણ તરીકે માનવી કર્તા છે એમ માને છે. અને ઈશ્વરને ઋતુના
પડે. ત્યારે સૃષ્ટિ ઉત્પન્ન કરવા માટે ઈશ્વર પાસે માટી શીવ તરીકે ઓળખાવે છે. ઈશ્વરની આજ્ઞા
જેવી વસ્તુ ક્યાંથી આવી ? અને એ વસ્તુ કાણે અને વગર ઝાડનું પાંદડું પણ હલતું નથી એવી એમની
યારે ઉત્પન્ન કરી ? એને કોઈ સમાધાનકારક જવાબ ધારણું હોય છે. આખા જગતમાં દરેક જીવમાત્રને જે
આપી શકતું નથી, ત્યારે એ પ્રશ્ન પણું અણઉકેલા. સુખ અગર દુઃખ થાય છે ઈશ્વરની આજ્ઞાથી જ થાય એલો જ રહે છે. સૃષ્ટિ જે કાઈ ઈશ્વર નામધારીએ છે. એવી માન્યતા રાખનારા જગતમાં ઘણું મોટા
બનાવી હોય તે તે ક્યારે બનાવી? એને જવાબ પ્રમાણમાં છે. એમની એવી માન્યતાને મુખ્ય આધાર આપ પડે પણ એને કાલનિર્ણય કઈ કરી શક્યું નથી. સામાન્ય બુદ્ધિગમ્ય જ્ઞાન ઉપર આધારિત હોય છે.
ઘડાને કરનારો કુંભાર હોય છે. વાસણ ઘડ. બ્રહ્માને સૃષ્ટિને કત માનવામાં આવે છે. નારે કંસારો હોય છે. પડા વણકર વણે છે. ઘર બ્રહ્માને ચાર મઢાવાળો કલ્પવામાં આવ્યો છે. અને સુથાર અને કડીયા મળી બાંધે છે. એવી રીતે દરેક
એ વિષ્ણુના નાભી કમળમાંથી ઊગી ઉપર આવેલ દેખાતી વસ્તુનો કોઈ ને કોઈ કર્યા છે ત્યારે એ જ
કમળ ઉપર બેઠા છે એવી પણ કલ્પના કરવામાં આવી ન્યાયે આ જગતને કર્તા કઈ ઈશ્વર નામક હોય છે. તેમજ બ્રહ્માને વૃદ્ધ માનવામાં આવેલ છે. એની એમાં આશ્ચર્ય નથી. ઈશ્વરને એ જ ન્યાયે માન સાથે એવી એક કથા જોડવામાં આવેલી છે કે, એ પડે. જ્યારે ઈશ્વરે જગ ઉત્પન્ન કર્યું છે ત્યારે તેની ચતુર્મુખી બ્રહ્મા પિતાના કમલની નાળ કેટલી ઊંડી જ આણુ બધે મનાવી જોઈએ. અને જેને ઉત્પન્ન અને લાંબી છે એની તપાસ કરવા નિકળ્યા, તેઓએ કરવાની શક્તિ હોય તે તેને ભાંગી પણ શકે એ હજારો નહીં પણ લખે વરસ સુધી પ્રવાસ કર્યો, ત્યારે ખુલ્લું સિદ્ધ થાય છે. એને કર્તાહર્તા અને ન્યાય નિવેડો તેમને દેશમુખી બ્રહ્મા ભળ્યા. તેમણે પૂછ્યું, ભાઈ તમે કરનારા તરીકે તેઓ ઓળખાવે છે. આ માન્યતા કયાં જવા માગે છે ? ચતુર્મુખી બ્રહ્માએ પિતાને અને દલાલોમાં વાસ્તવિકતાને કેટલો અવકાશ છે એનો ઉદ્દેશ સમજાવ્યો. ત્યારે દશમુખી બ્રહ્માએ જણાવ્યું કે આપણે વિચાર કરીએ.
ભાઈ, તમે પોતાની જગ્યા ઉપર સ્થિર થઈ જાવ. એ
પરંપરા એટલી મોટી અને લાંબી છે કે, એને તાગ જ્યારે આ વિશ્વને કતાં કોઈ ઈશ્વર છે એમ કઈ મેળવી શકાયું નથી, આગળ તે શતમુખી બ્રહ્મા માનવામાં આવે ત્યારે એ ઈશ્વર નામધારી વ્યક્તિને પણ છે. તેઓ પણ આ નાળને અર્થાત વિશ્વના કાળને બનાવનાર કઈ મહાઇવર માનવો પડશે. કુંભાર માપી શક્યા નથી. આ કયા સ્પષ્ટ રીતે બતાવી આપે
For Private And Personal Use Only
