________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
આત્માના પ્રમાણે
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આપણું હિત આપણી લાયકી વગર પણ કેવળ મહેરબાનીથી નહી કરી આપે, એ વાત તદ્ન પુત્ય છે, પણ દશ્વિરે પૂષ્ણુતાની સાધના શી રીતે સાધી એના ઇતિહાસ આપણી નજર સામે છે. અને એવી પૂર્ણાંતા કે ઈશ્વરપણું પ્રાપ્ત કરી લીધા પછી તેમણે જે ધર્મસ્થાપના કરી અને દરેકનું કર્તવ્ય સમજાવ્યુ તેને અનુસરવાની આપી ફરજ છે, એ કમ્ કે ક્રૂરજ જ્યાં સુધી આપણે આચરણમાં ન મૂકીએ ત્યાં સુધી આપણી અર્થાત્ આપણા આત્માની ઉન્નતિ શી રીતે શકય બની શકશે ? પર્વત ઉપર ઊંચે ચઢવાને માર્ગ આપણને કાઈ બતાવે એ બનવા લાયક છે, પશુ એકેક પગલુ ઉપાડી ઊંચે ચઢવુ એ કાય તા આપણે પાતે જ કરવાનું હાય. ઈશ્વર કે બીજો કાઈ પણ
છે
એથી વધુ કાંઇ કરી શકે નહીં જ્યારે ઇશ્વરે આપણુને માગ' બતાવ્યા હોય ત્યારે આપણે ઈશ્વરને ઉપકાર તા માન.ના જ હોય. તેમના સ્તુતિ-સ્તેત્રે ગાવા જ પડે. એટલું જ નહીં પણ તેમના ગુણુવન કરી તેમનુ' ચરિત્ર આપણી નજર સામે ઊભું રાખવું જ જોઇએ. એ ગુણાનુ સતત સ્મરણુ અને રણુ કરતા આપણામાં તેમાંના ગુજ઼ા પ્રગટ થવાના સંભવ છે. આત્મા જ્ઞાનમય છે એવુ જ્ઞાનીઓ કહે છે, અને આત્મા જ્ઞાનના ધણી છે એ વસ્તુ પણ પ્રશ્ન છે. આત્માના ગુ। પ્રગટ થવાના અને ખીલવાને અવ
છે. એ આત્માના ગુણા ખીલવાનું પ્રભુના શુષુતુ વર્ણન એ એક અમેલ સાધન છે, માટે જ આપણે ઈશ્વરરૂપ પરમાત્માનું સ્તવન કરવાનું છે, આપણે પોતાને તારવાની માગણી કરી કરગરી પ્રાર્થના કરીએ એમાં પરમાત્માનું શ્રેષ્ઠ અને આપણું ભાણું અને નિર્હંકારપણું પ્રગઢ કરવાનું કાર્ય આપણે કરીએ છીએ, તેથી આપણી માગણી અથવા ઈચ્છા આ ભવના બંધનમાંથી છૂટવાની છે એ બતાવવાનું છે. કારણુ આપણે એમણે બતાવેલા માર્ગે જ પ્રમાણ કરવાનું છે. જે વસ્તુનુ' આપણે મન, વચન અને કાયાના ત્રિકરણ મેગથી ધ્યાન કરતા રહીએ એ વસ્તુ
એ વસ્તુ આપણે ધ્યાનમાં રાખવાની છે કે, આપણે જેટલી વસ્તુઓ જોઈ શકીએ છીએ તેટલી જ અને તે સિવાય બીજી કોઈ પણ વસ્તુ આપણે માનતા જ નથી એમ છે જ નહીં. હવા અરૂપી છે છતાં આપણે તેના ઉપયાગ કરીએ છીએ, અને તેથી હવા છે કે નહીં એવા પ્રશ્ન આપણે કરતા નથી. સાકરની મિઠાશ આપણે જોઈ શકતા નથી છતાં આપણને એ માનવી પડે છે. આપણા શરીરને સુખ અગર દુ:ખ થાય છે, તે આપણને દષ્ટિગોયર થતુ સર પ્રાપ્ત થતાં તે ખીલી ઉઠે છે, એ પ્રત્યક્ષ અનુભવ નથી, છતાં એ સુખ અગર દુઃખ આપણા અનુભવમાં આવતું હોવાથી તે છે જ એમ આપણે નિશ્ચયપૂર્વક કહીએ છીએ. કાઇ છત્ર મરણુને શરણ થાય છે ત્યારે તેનું આખું શરીર કાયમ છતાં અને અશ્ય એના આત્મા જે એમાં કામ કરતા હતા . તે જતા રહ્યો છે. અને હવે એ શરીર નકામું થઈ ગયું છે. એમ આપણે નિશ્ચયપૂર્ણાંક કહીએ છીએ. એ ઉપરથી અરૂપી એવા આપણે નહીં દેખાનારા આત્મા છે જ એમ આપણુને માનવુ' પડે છે. એ જ આત્મા જ્યારે પોતાના નિર્મળ શુદ્ધ નિવિકાર રૂપમાં હોય છે ત્યારે જ તેને ઈશ્વર કે પરમાત્મા કહેવામાં આવે છે. ત્યારે અરૂપી એવા ઇશ્વરના પણુ સાક્ષાત્કાર આપણને થાય
આપણે અનાયાસે પ્રાપ્ત કરી શૂકીએ છીએ. એ ઉપરથી પ્રત્યક્ષ સિદ્ધ ચાય છે ૐ આપણે જે પરમાત્માની કે ઈશ્વરની સ્તુતિ કરીએ છીએ એ સુસંગત છે, એમાં કાંઇ ખાટું નથી. ઉલટુ આપણા આત્માનું શ્રેય જ છે. અત્યારે જ આપણે આત્માની પૂરી સિદ્ધિ મેળવી થકતા નથી, તેનું કારણુ આપણી અણુઆવડત અને અપૂર્ણતા એજ છે.
ઈશ્વર અરૂપી, અવ્યક્ત અને નિરાકાર છે, ત્યારે તે આંખથી જોઈ શકાતા નથી, એ વસ્તુ સિદ્ધ થાય છે, જ્યારે એ જણાતા જ ન હેાય ત્યારે તેની સ્તુતિ એના સુધી શી રીતે પહોંચે ? અને એ છે એમ વિચાર કરવા માનવ'નું પ્રમાણુ શું છે ? આ પ્રશ્નના પણુ આપણે
જોઇએ.
For Private And Personal Use Only
