________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પ્રસંગોપાત સત્ય પ્રગટે છે.
આ બાજચંદ્ર હીરાચં સાહિત્યચંદ્ર –મહેગામ
ડાહ્યા માણસના માથે કાંઈ શીંગડા હેતા નથી, છે કે કેમ તે અગ્નિમાં પરીક્ષા કરી લેવું પડે છે. તેમ મૂર્ખને કાંઈ પૂછવું હોતું નથી. દુષ્ટ માણસને આમ સામાન્ય દેખાવ ઉપરથી તેનું સ્વરૂપ જોવામાં રંગ શ્યામ હેય અને સજજન માણસને રંગ મૌર આવતું નથી. હોય એ કોઈ નિયમ હોતો નથી. એ તે પ્રસંગ પડે સાચી ઓળખાણ થઈ જાય છે. એકાદ પંડિતોની
ત્રિી બ્રહ્મજ્ઞાનની મોટી મોટી વાતે હાંકનારાના ઘર સભા મળી હોય તેમાં મૂર્ખ માણસ એકાદ વાયા
કોઈ મૃત્યુ પામે છે ત્યારે તે તરત જ રારોળ કરી ભાલી જાય છે અને તરત જ તેને પોત ખલું પી એક છે. દ્રવ્યની જરૂર પડતા અનેક જાતના દેવીજાય છે. રંગીન કપડું પાણીમાં લેવામાં આવે ત્યારે
દેવલાએ આગળ નાક ઘસે છે. દેવતાઓને પણ પિતાના જ
જેવા જ લાલચુ સમજી માનતા કરે છે. અનેક ધુતારાઓ તેને રંગ પાકો હોય તે જ ટકી શકે, કાચું હોય
ગમે તે અકૃત્ય કરવાનું બતાવે છે તે કરવા પ્રેરાય છે. તે તરત જ કપડાથી છૂટા પડી જાય અને કપડું
મતલબ કે આવા પ્રસંગે પિતાની મોટી મોટી વાતો બગડી જા,
ભલી પીતળની પે પિતાનું કાળું ૨૫ પ્રગટ કરે છે. સાજન સબ જુગ સરસ છે જબ હમ પ ન દામ, હેમ હતાશન પરખીબે તે પીતલ નિકમત શામ.
काकः कृष्णा पिक: कृष्णा
को भेदः पिककाकयोः । જગતમાં દરેક પ્રાણી પિતાને સારો જ ગણે છે અને ઉપલક દષ્ટિથી બધાએ લગભગ સારા જ જણાય
प्राप्ते तु वसन्तसमये છે. પણ જ્યારે પ્રસંગ આવી પડે છે ત્યારે જેમ
are #lavaran બહારથી દેખાતું સેના જેવું સુંદર જણવા છતાં પીતળ હોય તે અગ્નિમાં નાખતા તે કાળું પડી આ સુભાષિત એમ સૂચવે છે કે, કાગડો કાળે જાય છે, તેમ તે જીવનો સ્વભાવ કે પ્રકૃતિ જેવી હોય છે તેમ કેયલ પણ કાળી જ હોય છે. એ હોય છે તેવી પ્રગટ થયા વિના રહેતી નથી. આમ બનેમાં કર્યો ફેર છે ? પણ વસંત તુ જ્યારે આવે તો મોટી મોટી ડહાપણની વાતો બધા જ કરે છે, છે ત્યારે કાગડો તે કાગડા અને પાયલ પણ સંકટ પ્રસંગે જેમ સેનું આગમાં પડતાં વધારે એ કોયલ તરીકે ઓળખાઈ જાય છે. વસંત રૂતુમાં ચળકાટ ધારણ કરે છે તેમ સાચો સજજન હોય છે આંબાની મંજરી જ્યારે કેબલ ખાય છે ત્યારે તેના તે હિસ્તા અને ધીર ધારણ કરી સહીસલામત કંઠમાંથી શ્રવણમનોહર એવા પંચમ સવરને આલાપ છૂટી જાય છે. પશુ સામાન્ય માણસ હોય તે સંકટ બહાર પડે છે. અને સાંભળનારા મંત્રમુગ્ધ જેવા પ્રસંગે તરત જ ડામડોલ થઈ જાય છે અને પોતાનું બની તે સાંભળે છે. ત્યારે કાગડો પોતાને કથક નાનપણ તરત જ બતાવી આપે છે, માટે તેનું કાવ્ય શબ ઉચરતો જ રહે છે. એટલે આવા પ્રસંગે
For Private And Personal Use Only
