________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
તન્હાવધા
૧૫૩
શકતો નથી, કારણ કે આત્મપ્રદેશ ઉપર કર્મ બની શકતો નથી. આ કંગાલ આત્મા શુદ્ધ સ્વરૂપ જડના થર જામી ગયા છે.
આત્માની સંપત્તિનું વર્ણન કરી અજ્ઞાની મહાઆરંભ તથા પરિગ્રડ, સંયમની જનતાની પાસેથી માન મોટાઈની તૃણાવાળો પ્રવૃત્તિઓને ધર્મ માનવા મનાવવા પ્રયાસ હોય છે. સાચી વસ્તુ જાણનાર તથા શ્રદ્ધનાર આદરવો તે આત્મગુણવિકાસનો પૂર્ણ બાધક જ્ઞાની મહાપુરુષ મહારંભના કાર્યને ધર્મ છે. જ્યાં આરંભ તથા પરિગ્રહનો આદર હોય માને નહિ અને મને પણ નહિ. તેમજ છે ત્યાં ધર્મને જરાય અવકાશ નથી. મલિન પિતાની મહત્વતા બતાવવા અણજાણ જીવને આરંભી ગૃહસ્થનો આચાર આત્મધર્મનો બાધક તેવા માર્ગ તરફ દોરે પણ નહિં. જ્યાં સુધી છે. મલિન આરંભીનો અત્યંત પરિચય સંય- સાચી રીતે ગુણ મેળવે નહિ ત્યાં સુધી તે મને બાધક છે. તેમને રાગી બનાવવાની ગુણના વિકાશ માટે નિરંતર પ્રયાસ કરે પણ પ્રવૃત્તિ આદરી, તેમની આત્મગુણ ઘાતક મિથ્યાડંબર કરીને તેવા ગુણી કહેવડાવવા ભક્તિથી પ્રસન્ન થવું, અને અન્યને પોતે અજ્ઞાની જનતાને ધર્મના નામે અવળે માર્ગે દોરે પ્રભાવશાળી કે પ્રતાપશાળી બનાવી મત્કર્ષ નહિ. એવા જ્ઞાની મહાપુરુષે જ પ્રભુના સત્ કરે તે પ્રભુના સંયમમાર્ગની દિશાથી સંયમ તથા માર્ગને જાળવી રહ્યા છે અને તેઓ વિમુખ થવા જેવું છે. સંયમની વૃદ્ધિ તથા જ અનેકશ વંદનને લાયક છે અને એવા પવિત્ર પુષ્ટિ પ્રભુના વચનોની શ્રદ્ધાપૂર્વક આરાધનાથી પુરુષોથી જ આપણે આત્મા પવિત્ર બની શકશે. જ થઈ શકે છે, પણ અજ્ઞાની જનતાના બહુમાન કે બહુ સેવાભક્તિથી થઈ શકતી નથી. “વણમાં દુરામ” આવું વચન અજ્ઞાની જનતાનું બહુમાન તથા ભક્તિ અસં. કલ્પસૂત્રમાં વાંચ્યું છે તે બરાબર સાચું સમજાય યમની વૃદ્ધિ તથા પુષ્ટિનું કારણ બની શકે છે. છે. શ્રમણપણું ઉપશમપ્રધાન બતાવ્યું છે.
જ્યાં ચોવીસે કલાક અસંયમીઓને સહવાસ આપશમિકભાવ સિવાય તો એ શું ગુણસ્થાન હાય અને અસંયમપોષક પ્રવૃત્તિઓને આદર નથી તો પછી હું તો હોય જ ક્યાંથી ? ઔદથતો હોય ત્યાં સમજ્ઞાન-દર્શનચારિત્રની વિકભાવ જ્યાં સુધી હોય ત્યાં સુધી સાચી ક્ષમા છાયા પણ હોતી નથી. ઉચરવું અને આદરવું માંગી શકાય નહિ. કાષાના આવેશોને સમાબને એક દિશામાં ન વિચરે ત્યાં સુધી માત્ર વ્યા સિવાય તે ઉપશમ ભાવ આવે પણ નહિ ઉચરવાથી આત્માનું કેઈપણ હિત થઈ શકતું અને તે સિવાય ભાવથી ક્ષમાપન થાય નહિ. નથી. એક કંગાલ માણસ ચક્રવર્તીની કે દેવે- ભાવશૂન્ય વચનથી ક્ષમા માંગવી અને આપવી ન્દ્રની રિદ્ધિ સમૃદ્ધિની તથા સુખની વાત કરી તે એક પ્રકારની રૂઢી અને એટલા માટે જ જાણે કે સાંભળી જાણે તેથી કાંઈ તેનું દરિદ્ર વારંવાર અપરાધે કરાય છે અને ક્ષમા મંગાય નાશ પામી સુખસંપત્તિને ભાગી કે ભેગી છે. દયિક ભાવથી ઔપશમિકભાવમાં આવી બની શકતો નથી. તેવી જ રીતે શુદ્ધ આત્માની વાનું નામ ક્ષમા માંગવી તથા આપવી કહેવાય રિદ્ધિ સમૃદ્ધિ તથા શાશ્વત સુખની વાત કરનાર છે. ત્યાં વચનના ઉચ્ચારની આવશ્યકતા માન મોટાઈની તૃષ્ણાવાળો તથા પાંચે ઇંદ્રિયોના હેતી નથી. દાસ, આત્મસંપત્તિનો કંગાલ, શુદ્ધ આત્માની પ્રથમ તો આપણે પિતાના આત્માની રિદ્ધિ તથા શાશ્વત સુખને ભાગી કે ભેગી પાસેથી ક્ષમા માંગવી જોઈએ. તે જ્યાં સુધી ક્ષમા
For Private And Personal Use Only
