________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ધમકૌશલ્ય.
(૪૬) oral-Oldage. માતાની કુક્ષિરૂપ અપવિત્ર ગુફામાં ઘણા ઘણા કલેશને સહન કરીને, અને ત્યાર પછી જન્મ પામીને અનેક મોટાં મોટાં કષ્ટથી હેરાન થાય અને એમ કરતાં સુખના આભાસવડે કપેલ વિષયસુખમાં કઈ પણ પ્રકારે સંતાપના છેડાને જ્યાં સ્પર્શ કરે ત્યાં તે મરણની બહેન જરા-વૃદ્ધાવસ્થા શરીરને કેળિયો કરી જાય છે.
આવી સંસારના સુખોની દશા છે! જ્યાં ડચકારા અને નિઃસાસામાંથી પાર ઊતરી માણસ સુખ નથી ત્યાંથી સુખ મેળવવાના ફાંફાં મારવાં ઘરબાર માંડે, જરા પગભર થાય અને કુટુંબઅને પછી ધકેલા ખાવા. એ સુખની પાછ- કબિલાવાળો થાય, નાતજાતમાં નામના મેળવે,
ને આખો ખ્યાલ વાહિયાત છે, પ્રયત્નો છોકરા સારે ઘેર વરે એવી સ્થિતિમાં આવતા વધ્ય છે અને પ્રયાસો પાંગળા છે. આપણે જાય, ત્યાં માથામાં રૂપેરી બાલ વધવા માંડે, એક જુદા દષ્ટિબિન્દુથી આ સુખ પાછળના બે ચાર દેખાય ત્યાં સુધી તે એને સુખનાં ઉધામાં નિહાળીએ.
બાલ ગણે, પણ ત્યાં તે વાત વધવા માંડે વાત એ છે કે જ્યાં વસ્તુત: સુખ નથી, અને થોડા વખતમાં દાઢી-મુછ અને માથે જેને મારી મચડીને સુખ ગણવામાં આવે છે, કાબરચિતરૂં થઈ જાય, અને પછી તે આંખે જે સુખની પાછળ દુ:ખ ઊભું જ છે અને જ્યાં બે તાળી, દાંતમાં કેહવાટ, કાનમાં બહેરાશ સુખની સ્થિરતા કે સ્થાયિતા નથી ત્યાંથી પાણી આવી જાય. પછી તે વાયુનું જોર, દમ કક સુખ મેળવવા વલખાં મારે છે. આપણે એને શ્વાસ, ચાલવામાં ઢીલાશ અને અંતે ઉમરે પણ આખો ક્રમ સંક્ષેપમાં જોઈ જઈએ.
ડુંગરે થઈ જાય અને પાદર પરદેશ થતા જાય. માતાના પેટમાં ૨૮૦ દિવસ શું સુખ હાય! આ ઘડપણ તે ખરેખર મૃત્યુની બહેન ત્યાં તે નાનકડી ગુફા, ઘોર અંધારું અને જેવું છે. એ ધીમી આંચકાથી આવતું અને હાલવા સળસળવાની પૂરી જગ્યા પણ નહિ માણસને પરવશ બનાવી દેતું ઘડપણ ભારે અને ચારે તરફ લોહી, હાડકાં અને વિષ્ટા ભરેલાં ત્રાસ આપનાર નીવડે છે. એમાં ઘરના માણસેનો હોય ત્યાં સુખને સવાલ જ ન રહે. જેમ પ્રેમ ઘટતો જાય છે, પરાધીનતા વધતી જાય છે તેમ કરતાં એ ગુફામાંથી બહાર નીકળવાનું અને બે કરતા મરવાને વાંકે જીવવાનું થાય, એટલે બાળકપણુની પરાધીનતા, ટગમગ થાય છે, ત્યારે જુવાનીના અત્યાચારે યાદ પગે ચાલવું, ભણવું, ટંકારા ખાવા અને જેમ આવે છે. ખાવાનું ઘણું મન થાય અને કઈ તેમ કરીને દુનિયામાં દાખલ થવું. આ સર્વેમાં બનાવી આપે નહિ, બનાવે તે પચે નહિ, તકલીફને પાર નહિ વેપારધંધે, નેકરી, હુકમો, દરરોજ વૈદ્યને ત્યાં આંટા ખાવા પોસાય નહિ
For Private And Personal Use Only
