Atmanand Prakash Pustak 043 Ank 12

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 7

=
=
મૃત્યુની મૂંઝવણ.
૨૧૫
જગતને જોઈ શકો નથી પણ પિતાને જાણ વસ્તુનો સ્પર્શ થવાથી પ્રકાશ અટકાવનાર વિરોધી શકે છે કે હું અમુક છું અથવા તે આંખેથી પદાર્થ જ્ઞાનતંતુઓની આડમાંથી ઝટ ખસી જોયેલી વસ્તુઓનું સ્મરણ રહે છે તેમ જીવ જાય છે એટલે જ્ઞાનનો પ્રકાશ સમીપમાં રહેલી પણ દેહ-ઇક્રિયાદિ સાધનના અભાવે બાહ્ય ઇન્દ્રિયની રચનામાં પડવાથી જીવ બધુંયે પિતે જગતને જાણી શકતા નથી પણ અવ્યક્ત જાણે છે ત્યારે તેને શુદ્ધિમાં આવ્ય-જાગે દશામાં પિતાને જાણી શકે છે અને પૂર્વ દેહ- એમ કહેવામાં આવે છે. ઔષધિના પ્રયોગથી દ્વારા અનુભવેલા પ્રસંગે સંસારરૂપે સ્મૃતિમાં જ્ઞાનતંતુની આડે આવનારા બાધક પદાર્થો રાખી શકે છે. જેથી દેતાદિ સાધન મળ્યા પછી જેવાંકે મેહનીય-દર્શનાવરણીય-દઢપણે સ્થિર વ્યક્ત દશામાં સંસ્કાર પ્રમાણે પ્રવૃત્તિ કરે છે. થવાથી શરીરનાં કેઈપણું અવયવમાં છેદન ભેદન
જેમ વિજળીના પ્રવાહમાં અદશ્યપણે પ્રકાશ કે દહનની ક્રિયા કરવામાં આવે તો પણ તે રહેલું હોય છે અને તે પ્રવાહ પંખો કે મીલ બાધક પદાથે ખસી શક્તો નથી. જ્યારે ઔષચલાવવાના સાધનમાં વહે છે ત્યાં પણ પ્રકાશ ધિના પરમાણુઓની અસર ખસી જાય છે રહેલે હોય છે છતાં દષ્ટિગોચર થતો નથી, ત્યારે સ્થિર રહેલે બાધક પદાર્થ પણ ખસી તે જ્યારે કાચના ગાળામાં જાય છે ત્યારે સ્પષ્ટ જાય છે. અને જ્ઞાનનું અજવાળું આખાયે દષ્ટિગોચર થાય છે. અને કાચના ગેળાની શરીરમાં પ્રસરે છે ત્યારે પૂર્વ શરીર ઉપર શક્તિના પ્રમાણમાં અજવાળું કરે છે, તેમ થયેલી ક્રિયાના પરિણામને અને વર્તમાન કાળની ચૈતન્યમાં અદશ્યપણે જ્ઞાન રહેલું હોય છે તેનો પરિસ્થિતિને સારી રીતે જાણે છે. એટલે શદ્ધિપ્રવાહ આખાય શરીરમાં વહે છે પણ ત્યાં માં આવ્યું કહેવાય છે. આ બધીયે બેશુદ્ધિ જ્ઞાન સ્પષ્ટ જણાતું નથી પણ મસ્તકમાં કે જ્યાં ખસી શકે છે, તેને ખસેડવાના ઉપાય પણ છે, અત્યંત સ્વચ્છ કાચના ગોળાની જેમ જ્ઞાન તેમજ આ બેશુદ્ધ થવામાં કાંઈક મૂંઝવણ પણ તંતુઓની–પગલિક સ્કે ધેની રચના છે ત્યાં હોય છે અને તે દૂર પણ થઈ શકે છે, પરંતુ આગળ વહેતા ચૈતન્યના પ્રવાહમાં રહેલા જ્ઞાનના મૃત્યુની બેશુદ્ધિ અને મૂંઝવણ ખસેડવાને કઈ પ્રકાશ સ્પષ્ટ જણાય છે. તે જ્ઞાન પ્રકાશના પણ ઉપાય નથી તેમજ ખસી શકતી પણ નથી દ્વારની સાથે જ સાંભળવાની, જેવાની, સુંધ- કારણ કે મૃત્યુની અવસ્થામાં જીવનપ્રવાહ જ વાની, ચાખવાની અને સ્પર્શની ઇન્દ્રિયોની વહેતી બંધ પડી જાય છે. ત્યારે જીવનકાળની દિગલિક રચનાનો સંબંધ રહે છે. તે અવસ્થામાં જીવનપ્રવાહ વહેતે અટકતો નથી ઈદ્રિય જ્ઞાનના પ્રકાશમાં પિતપતાનું કામ કારણ કે કારણ અને કાર્ય શરીરનો સંબંધ કયે જાય છે, પણ જ્યારે જ્ઞાનતંતુઓની કાર્યશરીરનાં મૂળીયાના તંતુઓ કારણ શરીરમાં આડે કેઈ વિરોધી પદાર્થ (દર્શનાવરણીય) દઢપણે વળગી રહેલાં હોવાથી અત્યંત દઢપણે આવી જાય છે ત્યારે જ્ઞાનતંતુઓમાં વહેતા બન્યા રહે છે એટલે શુદ્ધિ પણ આવી શકે છે ચૈિતન્યમાંથી જ્ઞાનનો પ્રકાશ બહાર આવી શક્તિ અને મુંઝવણ પણ દૂર થઈ શકે છે. નથી એટલે કોઈ પણ ઇંદ્રિય પિતાનું કાર્ય માનવી પોતાની ઈચ્છા પ્રમાણે થાય તો કરી શકતી નથી ત્યારે તેને ઊંઘી ગયે અથવા મુંઝાય નહીં; પણ કરિયાતું મીઠું લાગવું બેશુદ્ધ થઈ ગયે કહેવામાં આવે છે. તે દેહનાં જોઈએ અને સાકર કડવી લાગવી જોઈએ. દેવબીજા કેઈ પણ અવયવમાં તીણ કે કર્કશ તાએ શીતળતા આપવી જોઈએ અને પાણીએ