Atmanand Prakash Pustak 043 Ank 12

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 5

તે મૃત્યુની મુંઝવણ
લેખક–આ. શ્રી, વિજયકસ્તૂરસૂરિજી મહારાજ. જ્યારે જીવ અનિચ્છાથી દેહ છોડે છે ત્યારે દૂર પણ કરી શકાય છે, પરંતુ મૃત્યુની મૂંઝતેની જે અવસ્થા થાય છે તેને સાચી રીતે સર્વજ્ઞ વણ દૂર કરવાને એક ઉપાય નથી. જે માનવી સિવાય કઈ પણ પ્રત્યક્ષ કરી શકતું નથી; જીવનનિર્વાહના સાધન વગર મુંઝાતો હોય દેહ છોડનાર ખુદ જીવ પોતે પણ જાણી શક્તો તે, વ્યાજે નાણાં લઈ વેપાર કરીને, મહેનત નથી કે મારી શી દશા થઈ રહી છે, માત્ર મજૂરી કરીને અને છેવટે ભીખ માગીને પણ એટલું જ જાણે છે કે મને દુઃખ થાય છે. જીવે જીવવાનું સાધન મેળવી શકે છે. અને જે સર્વ માનેલા દુઃખની માત્રા વધતી જાય છે તેની પ્રકારે અશક્ત હોય તે દાતા-દયાળુ શ્રીમંત સાથે સાથે સહનશક્તિના અભાવે શુદ્ધિ ઓછી જીવનનિર્વાહનાં સાધન પૂરા પાડીને મૂંઝવણ થતી જાય છે અને જ્યારે સહનશક્તિ તદ્દન દૂર કરી શકે છે. વ્યાપારમાં મેટી ખોટ આવી મદ થઈ જાય છે ત્યારે સંપૂર્ણ શુદ્ધિ ઈ હોય અને મૂંઝવણ થતી હોય તે બીજાઓ બેસે છે. ત્યાર પછી વચન તથા વિચારને તેને શુભ સમયના આગમનની આશા દેખાડી ઉપયોગ કરી શકતો નથી. કવચિત કાયાની આશ્વાસન આપી શકે છે અને વ્યાપાર માટે વિચિત્ર ચેષ્ટા કરે છે જેને જોઈને પાસે બેઠેલા જોઈતું ધન આપીને મુંઝાવા દેતા નથી. ધનઅનુમાન કરે છે કે બિચારો અત્યંત દુ:ખે પ્રાણ વાન પુત્રના અભાવે મુંઝાતો હોય અને અનેક છેડી રહ્યો છે! જીવ જ્યારે દુઃખનો સામને ઉપાયે કરવા છતાં પણ સંતતિ ન થાય તે કરતાં થાકી જાય છે અને દુઃખ પોતાની સત્તા છેવટે કેઈને ખોળે લઈને પણ પુત્રની મૂંઝવણ નીચે દબાવે છે ત્યારે આર્તનાદ કરીને દુ:ખની દૂર કરી શકે છે. માંદો માણસ મંદવાડથી પ્રબળતા જણાવે છે અને પછી તદ્દન બેશુદ્ધ મુંઝાઈ રહ્યો હોય તે વૈદ્ય દવાઓ આપીને થઈ જાય છે. જેમણે પોતાના જીવનકાળમાં અને મહિનામાં સાજા થઈ જશે એવું આશ્વાદાખની સાથે ઝીને તેને પરાજિત કરવાની સન આપીને મુંઝાતા રેગીને શાંતિ પમાડે છે. શક્તિ મેળવી છે તેઓ દેહ છોડવાની અંતિમ આ પ્રમાણે જીવનકાળની મૂંઝવણે અનેક ક્ષણ સુધી દુઃખની સત્તા નીચે દબાતા નથી અને પ્રકારે દૂર કરી શકાય છે, પણ મૃત્યુની મૂંઝઅકળાયા કે ગભરાયા વગર દેહને શાંતિથી વણમાં આમાંનો એકેય ઉપાય કામ આવી ત્યાગ કરે છે. ફરક એટલે જ હોય છે કે શકતો નથી. મરતા માણસને કઈ પિતાના જ્ઞાનીની શાંતિમાં સમભાવ હોય છે ત્યારે જીવનમાંથી એક ક્ષણ પણ આપીને મૂંઝવણ અજ્ઞાનીયાની શાંતિમાં વિષમ ભાવ હોય છે. દર કરી શકે નહીં. તમે મરવાના નથી, ફિકર
માનવીના જીવનકાળમાં અનેક પ્રકારની કરશે નહીં એવું આશ્વાસન પણ આપી શકાય મૂંઝવણે આવે છે પણ તે બધીયે દૂર કરવાના નહીં. અને કદાચ શાંતિ માટે આપવામાં અનેક ઉપાય હોય છે. અને તે પ્રયત્ન કરવાથી આવે તો પણ દેહ છોડવાની વેદના અનુભવી