________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
=
=
અનુ અભ્યાસી B. A. ]======
જીવનનું રહસ્ય
( અનુસંધાન ગતાંક પૃષ્ઠ ૨૮૨ થી શરૂ )
હાથથી ખેઈ નાખશું તે પછી પશ્ચાત્તાપ સિવાય છે કે પરમ સુખની પ્રાપ્તિ મનુવાનિમાં જ કશું હાથમાં નથી રહેવાનું. મનુષ્યતર પ્રાણ
એ સંભવિત છે, બીજી કેઈ નિમાં નહિ; એમાં તે સારા નરસાનું જ્ઞાન નથી હોતું, કાચાંકેમકે બીજી સઘળી એનિએ તે ભેગનિઓ
કાર્યનું જ્ઞાન નથી હોતું તેમજ શાસ્ત્રાનુકૂળ
" છે. મનુષ્ય જીવનમાં કરેલા શુભાશુભ કર્મોનું ફલ
આચરણ કરીને પરમ સુખ પ્રાપ્ત કરવાનાં સાધન આપણે અન્ય નિઓમાં ભેગવીએ છીએ. કર્મ
પણ તેઓ બની શક્તા નથી. આવી સ્થિતિમાં કરવાનો અધિકાર તે કેવળ મનુષ્યનિમાં છે.
આ જીવનમાં જ આપણે પરમસુખ જલદીથી પ્રાપ્ત એટલા માટે એ કર્મનિ કહેવાય છે, અને તેથી એને સર્વ યોનિમાં શ્રેષ્ઠ કહેવામાં આવે છે.
કરી લેવું જોઈએ અને એ માટે કઈ પણ ઉપાય
જ બાકી ન રાખવો જોઈએ. એમાં જ આપણી એટલા માટે જ ગોસ્વામી તુલસીદાસજીએ એને સાધન ધામ અને મોક્ષનું દ્વાર કહેલ છે. અને બુદ્ધિમત્તા રહેલી છે અને એમાં જ આપણા એટલા જ માટે દેવતાઓ પણ મનુષ્યનિમાં જીવનની સફલતા છે. જે જીવનમાં આપણે ખૂબ જન્મ લેવા માટે તલસે છે અને એટલા જ ખાતર ભેગસામગ્રી પ્રાપ્ત કરીએ, ખૂબ માન સન્માન મનુષ્ય દેહ ક્ષણભંગુર હોવા છતાં પણ દેવદુર્લભ પ્રાપ્ત કરીએ, હજારે લાખ રૂપિઓ, વિપુલ કહેવાય છે. એવો દેવદુર્લભ દેહ આપણને પ્રભુ, સંપત્તિ, હાથીઘોડા, નોકરચાકર તથા મોટા કૃપાથી જ પ્રાપ્ત થાય છે. જ્યારે જીવાત્મા ચોરાશી પરિવારને સંગ્રહ કરીએ, પરંતુ જે જીવનને લાખ નિમાં ભટકીને હેરાન થઈ જાય છે ત્યારે વાસ્તવિક ઉદ્દેશ સિધ્ધ ન કરીએ તે આપણું તેને પુણ્યદયે મનુષ્યદેહ પ્રાપ્ત થાય છે. કર્યું–કારવું સઘળું વ્યર્થ જશે એટલું જ નહિ પણ આવું દેવદુર્લભ મનુષ્ય શરીર પ્રાપ્ત કરીને
એ સઘળું કરવામાં આપણે જે પાપાચરણ કર્યું હશે પણ જે આપણે જે કાર્ય માટે આ સંસારમાં
તેના ફળરૂપે આપણને નરકની પ્રાપ્તિ થશે અને આવ્યા છીએ તે કાર્ય ન કરીએ તે આપણાથી
આપણને નીચ નિઓમાં ધકેલવામાં આવશે. વધારે મૂર્ખ કેણું ગણાય? શાસ્ત્રોએ તે એવા કષ્ટોમાં વિતાવ્યું હશે, આપણને માન સન્માન
એથી ઊલટું જે આપણું જીવન લેકિક દૃષ્ટિએ મનુષ્યને કૃતની અને આત્મઘાતી કહેલ છે. પ્રાપ્ત નહિ થયું હોય, એટલું જ નહિ પણ
આ મનુષ્ય શરીર આપણને વારંવાર નથી સ્થળે સ્થળે આપણું અવગણના કરવામાં આવી મળવાનું. આ દુર્લભ અવસર જે આપણે હશે, કેઈએ આદરસત્કાર નહિ કર્યો હોય
For Private And Personal Use Only
