Atmanand Prakash Pustak 034 Ank 03

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 4

©© : સમ્યગ જ્ઞાનની કુંચી.
પરમાત્માનું શુદ્ધ સ્વરૂપ. -- -( જુદા જુદા ધર્મોની દષ્ટિએ) -----
(ગતાંક પૃષ્ટ ર૯ થી શરૂ ) મનુષ્યકર્તા કઈ છે કે નહિ? તે ઉપર વિચારણ.
પરમેશ્વરે સૃષ્ટિ ઉત્પન્ન કરવાની તકલીફ શા માટે લીધી એ પ્રશ્ન સૃષ્ટિ–ઉત્પત્તિના સંબંધમાં સૌથી પહેલો ઉદ્દભવે છે. જુદા જુદા ધમાં આ પ્રશ્નનું સમાધાન જુદી જુદી રીતે કરે છે. રષ્ટિની ઉત્પત્તિ પરમાત્માની ઈચ્છાથી થઈ, સૃષ્ટિની ઉત્પત્તિ પરમાત્માને સહવાસ જોતો હતો તેથી થઈ, સૃષ્ટિની ઉત્પત્તિ પરમાત્માએ પોતાનાં ગૌરવ અને ભક્તિ ખાતર કરી, સૃષ્ટિની ઉત્પત્તિ એ પરમાત્માનું લીલા-કાય છે એમ સૃષ્ટિ–ઉત્પત્તિના સંબંધમાં ભિન્ન ભિન્ન મત પ્રવર્તે છે. સૃષ્ટિ-સર્જનના સંબંધમાં આ ચાર મતો પિકી પહેલા ત્રણ મતો સાવ દોષપૂર્ણ છે. એ ત્રણ મતોમાંનો એક પણ મત સમાધાનકારક થઈ શકતો નથી, માત્ર ચોથો મત એ છે જેથી ચિત્તનું કંઈક પણ સમાધાન થઈ શકે છે
પરમાત્મા યમેવ પરિપૂર્ણ હોય તે તેને કોઈ પણ પ્રકારની મહત્વાકાંક્ષા ન હોય એ દેખીતું છે. પરમ સુખ એ પરમાત્માને વિશિષ્ટ ગુણ છે. પરમ સુખમય દશામાં આમા પરિપૂર્ણ હોય, સંપૂર્ણ જ્ઞાન હોય અને કોઈ પણ પ્રકારની ઈચ્છાની વિદ્યમાનતા પણ ન હોય. પરમાત્માએ સૃષ્ટિ ઉત્પન્ન કરીને અનેક આત્માઓ પોતાની ભક્તિ કરશે એવા વિચારથી આનંદ માન્ય હોય તો પરમાત્મા કદાપિ સુખી ન થઈ શકે. પરમાત્માનો એ આનંદ સ્વાયત્ત નથી પણ પરાધીન છે.
દુઃખી મનુષ્યના સહવાસથી સુખની પ્રાપ્તિ ન હોય. આમ છતાં
પરમાત્મામાં રૌદ્રતાનું મંતવ્ય અયુક્ત છે. કતામાં સુખ ન સંભવી શકે. રિદ્રતા અને સુખ વચ્ચે પરસ્પર વિરોધ છે એ સુસિદ્ધ છે. સુખ તો મનના સમભાવથી જ પરિણમે છે. પરમાત્મા ક્રોધી હોય તો તેને ચિત્તને શાન્તિ ક્ષણ પણ ન હોઈ શકે. તેને સુખનો અનુભવ કદાપિ ન થાય. આ પરમાત્મા કોઇને ઉપયોગી થઈ શકે ? જે ઈશ્વરને જ સુખની આવશ્યકતા હોય તે બીજાઓને સુખી ન બનાવી શકે એ સહજ સમજી શકાય તેમ છે. પરમાત્મામાં ક્રોધની સંભાવને શક્ય જ નથી