________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧પ૮
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
દ્રવ્યગુણપર્યાય વિવરણ.” | =લેખક–શંકરલાલ ડાહ્યાભાઈ કાપડીયા="| ( અનુસંધાન ગતાંક ૫ ના પૃષ્ઠ ૧૧૫ થી શરૂ. )
ન્યાયાધિકાર પ્ર. દ્રવ્યથિક નયન દશમે ભેદ કર્યો ?
ઉ૦ દ્રવ્યાર્થિક નયનો દશમે ભેદ પરમભાવગ્રાહક નામનો છે. જેના અનુસાર આત્મા જ્ઞાન સ્વરૂપી કહેવાય છે અને જ્ઞાન તે સર્વમાં શ્રેષ્ઠ છે.
પ્ર. દ્રવ્યાર્થિક નયના દશમા ભેદને પરમ ભાવગ્રાહક કહેવાનું કારણ શું ?
ઉ૦ આત્માને જ્ઞાન સ્વરૂપી કહે તે પરમ ભાવનું ગ્રહણ કર્યું કહેવાય. જોકે જ્ઞાન દર્શન ચારિત્રાદિ આમાના અનંત ગુણો છે તો પણ તે સર્વમાં જ્ઞાન ગુણ સૌથી શ્રેષ્ઠ છે. કારણ કે જે જ્ઞાન હશે તો આત્માના બીજા ગુણને જાણી શકાશે. અને જ્ઞાન ગુણ જ વારંવાર ઉપસ્થિત રહે છે. તેથી આત્માને પરમ સ્વભાવ જ્ઞાન ગુણ છે તેથી તેને પરમ ભાવગ્રાહક નામનો દશમે ભેદ ગણે છે.
પ્ર. બીજા દ્રવ્યોના સબંધમાં આ ભેદ કેવી રીતે સમજવો ?
ઉ૦ બીજા દ્રવ્યોમાં પણ અસાધારણ ગુણરૂપ પરમ ભાવનું ગ્રહણ કરી લેવું જોઈએ.
પર્યાયાર્થિક નયના ભેદ. પ્ર. પર્યાયાર્થિક નયના કેટલા ભેદ છે અને તેનો પ્રથમ ભેદ કર્યો?
ઉ. પર્યાયાર્થિક નયના છ ભેદ છે અને તેનો પહેલો ભેદ અનાદિનિત્યશુદ્ધિ પર્યાયાર્થિક જાણો.
પ્ર. અનાદિ નિત્ય એટલે શું?
ઉ, જે પદાર્થ અનાદિ હોય (એટલે જેની આદિ એટલે શરૂઆત હોય નહિં) અને જે પદાથે નિત્ય (એટલે ત્રણે કાલમાં નિશ્ચલ રૂપે રહે તે) હાય તેને અનાદિ નિત્ય કહેવાય.
પ્ર. અનાદિ નિત્ય શુદ્ધ પર્યાયાર્થિક નય એટલે શું?
ઉ. જે પયય અવિનાશી અને નિત્ય હોય તે પથાય અનાદિ નિત્ય શુદ્ધ હાય પયયાર્થિક તરીકે સમજ.
For Private And Personal Use Only
