________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અમારી પૂવદેશની યાત્રા
૧૫૭
દર્શન અવશ્ય કરવા જરૂરી છે. અજૈને પણ આ ભંડારમાંથી ઘણાં પુસ્તકને પ્રેમથી ઉપથે ગ કરે છે. અજેનો પણ પ્રેમથી નિરીક્ષણ કરી જાય છે. જેને માં આવી વ્યક્તિઓ અલ્પ સંખ્યામાં છે. બાબુજી ઈતિહાસ રસિક છે, એટલું જ નહિ કિ તુ સારા લેખક, સંશોધક, અને પુરાતત્ત્વ પ્રેમી છે. કેટલાય પુસ્તકો પ્રકાશિત કર્યો છે તેમ જ પ્રાચીન જૈન લેખ સંગ્રહને ત્રણ ભાગ આનો પ્રત્યક્ષ પુરાવો છે. ચોથા ભાગ તૈયાર થઈ રહ્યો છે, તે માટે તેઓની મહેનત પ્રશંસનીય છે. પરંતુ પ્રથમ શરૂઆત કરનારમાં જેમ કેટલીક મહત્વની ભૂલે અને ત્રુટીઓ રહી જાય છે તેમ આમાં બન્યું છે. કેટલાક મહત્તવન અને જરૂરી લેઓ રહી ગયા છે જ્યારે બિન ઉપયોગી અને અસંભવિત વસ્તુને અનાવશ્યક થાન મળી ગયું છે. લેખોમાં કેટલાક ગુટત, તથા અપૂર્ણ આવ્યા છે; જો કે કેટલાક સરલતાથી વંચાય તેવા છે, પણ આવી મોટી ભૂલ કેમ રહી ગઈ છે તેનું વિવેચન કરવાનું આ સ્થાન નથી. કેટલાક ઈંગ્લીશ લેખે ઉપર લેખ લેવામાં પણ ભૂલ રહી ગઈ છે અ" ઉપરથી કોઈ એમ ન સમજે કે બાબુજીની મહેનતની કદર ઓછી આંકું છું, પરંતુ સત્ય વાત કહેવી જોઈએ.
મંદિરકે ચૌક મેં ભી અદભુત શિલ્પકલાક ચાતુર્ય પ્રકટ કિયા ગયા છે. સ્થાન સ્થાન પર અપ્સરાઓકી મૂર્તિ’–સજીવ ની જાન પડતી હૈ. મૂતિયાંકા લચકદાર ખડે હે નેકા ઢગ મૂર્તિ કે પ્રતિ અંગ સુન્દર બનાવટ અત્યન્ત ચિત્તાકર્ષક હૈ; દર્શકકી દષ્ટિ જીસ ચિત્ર પર પડતી હૈ વહાંસે અહિ કદિન તારસે હટતી તે મંદિર સિટીક દેન ઔર દો અઠે બડે હાથી બનાયે ગયે હૈ વો ઐસા પ્રતીત હોતા હે ચેત હાથી ઐરાવત હૈ ઔર યહાં અમરાવતીકે ભ્રમસે ગયે હૈ.
અનેક સ્થાનો પર સંગ મરમર કે કૌતકોત્પાદક જગલે ઔર સુંદર મુર્તિયાં ઈસ મંદરકી મનોરંજકતા બહત અધિક બઢા રહી હૈ. મંદિર કે સામને એક છાટાએ તાલાબ બના હૈ. ઉસને મંદિરકી શોભા ચૌગુની બઢાદિ હૈ. સાયંકાલકે સમય જબ યહ મંદિર વિદ્યુત પ્રકાશસે જગમગતા હૈ, ઈસકા ઠીક પ્રતિબિમ્બ પાની મેં દૂસરે મંદિરકા ભ્રમ પેદા કરતા હૈ. છોટી લહેરોકે હિલને પર એસા પ્રતિત હોતા હે કે સારા મંદિર પાનીકે ઉપર તેર રહા હૈ. સ્થાને સ્થાન પર દર્શકે કે બૈઠને કે લિએ ચે' લગી હુઈ હૈ.
મિસ્ટર સ્મિથને લિખા હૈ કિ ગુપ્ત કાલકે ઉપરાંત ભારતીય શિલ્પકલાકા હાસ હેતા જાતા હૈ. ચહ કથન ભલેહી કિસિ અંશમે' ઠીક હો, કિન્તુ પાર્શ્વનાથકે મંદિરકે દેખકર માનના પડેગા કિ ગુપ્તકાલકે ઉપરાંત શિલ્પકલાને કઈ અસામે ઉન્નતિ ભી હૈ.
છે. શ્રીયુત ચક્રધરહસ. (સરસ્વતિ ૧૯૩૨, નન્યુઆરિ વિશેષાંક.)
For Private And Personal Use Only
