________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
ઈરછાશકિત બળવાન થવા લાગે છે. ધન્ય છે એ વિવેકને કે જે આપણને આ દુઃખમય સંસારમાંથી છુટકારો મેળવવાને લાયક બનાવે છે.
જલમાં શીતલતા, અગ્નિમાં ઉષ્ણતા અને વાયુમાં ગતિ કેણુ મૂકે છે ? એ ગુણ જ એને સ્વભાવ છે. એવી રીતે મનને સ્વભાવ વિષય તરફ દેડવાન, બુદ્ધિને વિવેક કરવાને, અહંકારને અહંતા અથવા મમતા, ચિત્તને એ વિષની સ્મૃતિ (ચિંતન) છે. આપણે આપણી છાયાને માટીથી ઢાંકવા ચાહિયે તો તે જેમ બહાર નીકળી પડે છે, તેમ વિવેકબુદ્ધિદ્વારા આપણે સંકલ્પને નાશ કરવાની ચેષ્ટા કરીએ છીએ તો તે હમેશાં વારંવાર સામે જ આવે છે. મનને વિષયથી હઠા અને ગુરૂના ઉપદેશ પ્રમાણે કામ કરે. મનને શુદ્ધ કરીને હૃદયાકાશમાં દઢ કરો. વખત જતાં મન શાંત અને છેવટે નાશ પામશે એ નિશ્ચય સમજજે.
સત્વગુણ હોય તે જ ધ્યાનનો સંભવ છે. પિટને ઠાંસી ઠાંસીને ન ભરવું જોઈએ. મન અને પિટને ગાઢ સંબંધ છે. રાત્રે ભારે ભજન લેવાથી નિદ્રા આવે છે. બપોરે પુરૂં ભેજન લો અને સાંઝના અડધે શેર દુધ લ્યો. જેને ધ્યાન કરવું હોય તેઓને માટે સાંઝનું ભજન હલકું હોવું જોઈએ.
સાધક પુરૂષે તેલ, મરચાં, મસાલા, આંબલી, ખાટા પદાર્થ વગેરેને ત્યાગ કરવો જોઈએ. દુધ, ફળ, બદામ, ઘી વગેરે ધ્યાન માટે સુખાવહ છે. એનાથી ધ્યાનમાં સહાયતા મળે છે. હા છોડી દેવી જોઈએ, તેનાથી વીર્યને નાશ થાય છે. સાકર પણ ઓછી લેવી જોઈએ. તેને ત્યાગ થાય તે તે ઘણું સારૂં. સુંઠનું સેવન સાધકને માટે ઘણું સારું છે. સુંઠ, દુધ સાથે લેવી જોઈએ. તે વાયુ હઠાડે છે અને પાચનમાં મદદ કરે છે. યોગીઓ ઘણે ભાગે એનું સેવન કરે છે. ગી ત્રિફળાનું પણ સેવન રાખે છે. ત્રિફળા ( હરડે, બેડાં, આમળાં ) કબજીયાત દૂર કરે છે અને પાકાશયને શીતલ કરે છે તથા સ્વપ્ન રોકે છે. વેગના સાધકોએ હરડેનું પણ કઈ કઈ વાર સેવન કરવું જોઈએ. હરડે વીર્યપ્રદ છે અને વીર્યસ્ત્રાવ રેકે છે.
ક્રાન્તિ કરતાં વિકાસ શ્રેષ્ઠ છે. કેઈ પણ બાબતમાં અચાનક ફેરફાર ન કરે. ભેજનમાં તે જરૂર ન કરો. ફેરફાર ધીમે ધીમે થ જોઈએ, જેને લઈને પાકાશય કોઈ પણ જાતની હરકત વગર સહન કરી શકે.
ધ્યાન માટે પ્રત્યેક વસ્તુ સાત્વિક હોવી જોઈએ. ધ્યાનનું સ્થાન સાત્વિક હોવું જોઈએ, આહાર સાત્વિક હવે જોઈએ, વસ્ત્ર સાત્વિક હોવા જોઈએ, સબત સાત્વિક હોવી જોઈએ, વાર્તાલાપ સાત્વિક હોવો જોઈએ, જે શબ્દો સાંભળો તે પણ સાત્વિક હોવા જોઈએ, વિચાર સાત્વિક હોવા જોઈએ અને અધ્યયન
For Private And Personal Use Only
