________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ત્યાગને મહિમા.
ઉજાગર કરે છે. સર્વ રીતે પિતાનું શરીર તેને સમર્પિત કરીને સુખી બનાવે છે. પત્નીને આવા ત્યાગને પાઠ કોણે શીખવ્યું ?
મનુષ્યમાં જે વિશેષતા છે તે એ છે કે તે સભાનું આદાન પિતાની પાસેના મનુષ્ય પાસેથી પણ કરી શકે છે, એટલા માટે મનુષ્યને માટે સત્સંગને આટલો બધો મહિમા ગાવામાં આવ્યું છે. તમે ત્યાગીઓના સંસર્ગમાં રહેશે તે તમારી ભાવના ત્યાગમય થઈ જશે, અને જો તમારે સંસારી-વિષયી લોકેની સાથે સેબત હશે તે હમેશાં તમે વિષયેના ચિંતનમાં જ લાગેલા રહેશે. * ત્યાગ વગર કશું પણ કાર્ય નથી થતું, ધર્મની ખાતર ખરાબ વાતને ત્યાગ, દાન માટે દ્રવ્યનો ત્યાગ, પરોપકાર માટે સ્વાર્થને ત્યાગ, તપ માટે ઈન્દ્રિયસુખનો ત્યાગ, મૈત્રી માટે કપટનો ત્યાગ, સેવા ખાતર આળસનો ત્યાગ, વિદ્યા ખાતર માટ૫ણને ત્યાગ અને મોક્ષની ખાતર સમસ્ત સંસારનો ત્યાગ કરવું પડે છે. ત્યારે જ ઈષ્ટસિદ્ધિ થઈ શકે છે. ત્યાગ સિવાય સિદ્ધિને બીજે માંગ જ નથી. ત્યાગના માર્ગમાં સૌથી મોટું વિન એ સ્વાર્થ ! જ્યાં પોતાનાં સુખનું ધ્યાન રાખવામાં આવે છે ત્યાં ત્યાગ નથી થતો. ત્યાગ નહિ થવાથી શાંતિ પણ નથી થતી. પરિણામ એ આવે છે કે ત્યાં આગળ કલહનું સામ્રાજ્ય થઈ રહે છે અને ચારે તરફ અશાંતિ પ્રસરી રહે છે. જે કઈ પતિ પિતાનાં જ સ્વાર્થમાં મગ્ન રહે અને પોતાની પત્નીની જરૂરીયાતોની કંઈ પણ પરવા ન કરે તે ત્યાં દાંપત્ય—પ્રેમ કેવી રીતે સંભવે ? પત્ની પિતાના શરીરના જ શૃંગારમાં હમેશાં મગ્ન રહે અને પતિની ખાતર છેડે પણ સ્વાર્થ ત્યાગ ન કરે તે પરિવારમાં સુખને સદભાવ કયાંથી હોઈ શકે? મિત્ર પિતાના મિત્રના પ્રત્યેક કાર્યમાં સંદેહ લાવવા લાગે, તેની ખાતર સંદેહનો ત્યાગ ન કરે તો મિત્રીધમ કેટલા દિવસ નભી શકે? શિષ્ય પિતાના ગુરૂની ખાતર પિતાની સઘળી ઈચ્છાઓને ત્યાગ ન કરી દે છે તે સશિષ્ય બનીને કેવી રીતે સત્યને સાક્ષાત્કાર કરી શકે?
મોટી લડાઈઓ, મોટા ઝગડા, મેટી વિપત્તિઓ અને મોટા સંદેહ-સઘળું ત્યાગને લઈને જ ક્ષણવારમાં મટી જાય છે. જે ઝગડાને મટાડવો હોય ત્યાં એમ ને કહેવું કે એ તે મારે અધિકાર છે, ત્યાં તે રામચંદ્રજીની માફક
એમજ કહી દેવું કે “જેવું અયોધ્યાનું રાજ્ય, તેવું જ જંગલનું રાજ્ય, છે , હું વનમાં જાઉં છું. ” આમ કહેવાથી છેવટે દુશ્મન પણ તમારા પક્ષમાં
આવી જશે. ત્યાગમાં સંદેહ કરવાને અવકાશ જ નહિ. તે ત્યાગ ત્યાગ નથી કહેવાતું કે જે કર્યા પછી પતાવું પડે. ત્યાગનું ફળ હમેશાં મીઠું જ હોય છે. તેને જે વખતે જેવી સ્થિતિમાં જે સ્થળે ખાશે ત્યાં તે મીઠું જ લાગશે. ત્યાગમાં સુખોપભેગની ઈચ્છા જ નથી રહેતી. ત્યાગ માટે કે અન્ય સ્થળે જવાની જરૂર નથી. મનુષ્ય જ્યાં હોય ત્યાં, જે સ્થિતિમાં હોય તે સ્થિતિમાં
For Private And Personal Use Only
