________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૨
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ,
ત્યાગમંત્રની દીક્ષા લઈ શકે છે. સાધારણ રીતે ત્યાગને આ ક્રમ છે. આપણું પરિવાર માટે આપણા શરીરનાં સુખનો ત્યાગ કરવો જોઈએ, કુટુંબની ખાતર, પરિવારના સ્વાર્થને ત્યાગ, પોતાના ગામની ખાતર કુટુંબને ત્યાગ, પ્રાંતની ખાતર ગામને ત્યાગ, દેશની ખાતર પ્રાંતને ત્યાગ, વિશ્વની ખાતર દેશને ત્યાગ અને આત્માની ખાતર સર્વસ્વ ત્યાગ કર શ્રેયસ્કર છે.
એ કઈ નિયમ નથી કે એ એક જ જન્મમાં આ સઘળી સીને પાર કરવી જોઈએ. એવા અનેક મહાપુરૂષે હોય છે કે જેઓ અનેક જન્મમાં પરિવાર, દેશ અને સંસારના સ્વાર્થના ત્યાગનો અભ્યાસ કરીને જ ઉત્પન્ન થયા હોય છે. તેવાઓને માટે કુટુંબ, દેશ અને સંસાર ફરી બનાવવાની આવશ્યકતા નથી. તેમ એવું પણ આવશ્યક નથી કે એક સ્થિતિના અંત સુધી પહોંચ્યા વગર બીજીમાં પ્રવેશ ન કરાય, પરંતુ એટલું તે સૌએ યાદ રાખવું કે તરવાને એકમાત્ર સર્વોત્તમ ઉપાય ત્યાગ જ છે. તેથી છેવટે સૌએ ત્યાગી બનવાને પ્રયત્ન કરે જોઈએ. એક જન્મમાં, બે જન્મમાં, દશ, વીશ કે લાખો જન્મમાં ત્યાગી બન્યા વગર કલ્યાણ નથી. વર્ણાશ્રમ-ધર્મનું અંતિમ ધ્યેય ત્યાગ છે. ત્યાગ કર્યા વગર કેઈપણ નિરામય કે સુખી નથી થઈ શકતું. સર્વસ્વના ત્યાગ વગર કલ્યાણ નથી, એટલે જ કહ્યું છે કે –
धर्म चापि त्यजाधर्म त्यज सत्यानृतां धियम् । सर्व स्यक्त्वा स्वरूपस्थः सुखी भव निरामयः ॥
જૈન સમાજમાં કલેશ અને તેનું પરિણામ.
પાણી આગને ઠારે છે, તે પાણીમાંથી ઉઠેલે દાવાનળ મહાસાગરને પણ રણ
બનાવી મૂકે છે, ભગવાન મહાવીરે જૈન ધર્મના સાત્વિક વિભાગમાં શ્રમણને ઉચ્ચ કોટિએ સ્થાપી તેની પરીક્ષા માટે જ એક સૂત્ર બનાવ્યું કે, વરમ રજુ સામUામ્ “ જ્યાં ક્ષમા છે ત્યાં સાધુતા છે ” સાથે સાથે એ પણ અચુક લખી રાખ્યું કે વિચમૂળે ધો “ જ્યાં વિનય છે ત્યાં ધર્મ છે ” ઉછંખલતા છે ત્યાં અધર્મ છે. આ સૂત્રનો વારસો મેળવનાર જેને અત્યારે ક્યાં ઉભા છે, તે વિચારવાની તકલીફ લેશે કે ?
* જૈન સાધુ એટલે જગતની અજોડ ત્યાગ મૂર્તિ ” આ સિદ્ધાંત હજી પણ વ્યાપક છે. આવા ૫૦૦૦ ત્યાગી નિયમિકા હોવા છતાં જૈન સમાજ અધઃપાતની સીડી ઉતરે એ ખરેખર શરમાવનારી ઘટના લેખાય.
અનુકરણીય વાત છે કે સ્થાનકમાર્ગી જૈન સમાજ ઉત્થાનની ઉષાને નેતરી રહ્યો છે, જ્યારે પિતાને મૂળ વારસદાર માનતો સંગી-જૈન સમાજ, વીરશાસનના ઉદ્ધારમાં
For Private And Personal Use Only
