________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૦
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ સુવિચારોની સુગંધથી સાફ ન થયા કરે તો આ સંપૂર્ણ સંસાર પૈરવ-નક બની જાય અને પ્રાણીઓમાંથી સવૃત્તિઓના ભાવેને એકદમ લેપ થઈ જાય. એ સર્વત્યાગી મહાત્માઓના વિચારમાંથી જ મનુષ્ય ત્યાગનું શિક્ષણ ગ્રહણ કરે છે. એટલા માટે જે સ્થાનમાં જેટલા અધિક ત્યાગવૃત્તિવાળા પુરૂષ હોય છે ત્યાંનું વાતાવરણ પણ તેટલું જ અધિક પવિત્ર હોય છે. અનંત આકાશ કે જે આપણને તદ્દન ખાલી જ દેખાય છે તે ખરી રીતે ખાલી નથી. તેમાં તે અસંખ્ય અનેક પ્રકારના પવિત્ર-અપવિત્ર આંદેલને ભરેલા છે. જેના હૃદયમાં સવૃત્તિઓનું પ્રાબલ્ય હોય છે તે તેમાંથી સવૃત્તિઓ ગ્રહણ કરે છે અને જેમાં દુર્વત્તિઓનું જોર હોય છે તેઓ તેમાંથી દુર્વત્તિઓ ગ્રહણ કરે છે. પ્રત્યેક શ્વાસમાં આપણે આપણું અંદર કેવળ હવા જ લઈએ છીએ એમ નહિ, પણ આપણી સ્વાભાવિક પ્રવૃત્તિ અનુસાર સવૃત્તિ તથા દુર્વત્તિઓના ભાવને પણ હૃદયંગમ કરીએ છીએ. મને કે કમને ત્યાગની થોડી-ઘણું ભાવના સઘળા પ્રાણીઓને ગ્રહણ કરવી પડે છે, કેમકે એના વગર ચાલતું જ નથી. જે ત્યાગના ભાવેને હમેશાં ગ્રહણ કરવાના પ્રયત્ન કરે છે તેઓ અન્ય પ્રાણીઓની અપેક્ષાએ વધારે સુખી હોય છે. જે જેટલું વધારે ત્યાગી હોય છે તે તેટલે વધારે સુખી ગણાય છે. , , માતા પિતાના સંતાનને માટે કેટલે મહાન ત્યાગ કરે છે. પહેલાં તે ગર્ભધારણ કરવામાં જ ભારે પીડા થાય છે. ગર્ભ રહ્યા પછી તેને દશ માસ સુધી પેટમાં એ ભાર સહન કરવો પડે છે. ગર્ભાભારને લઈને તબિયત સારી. નથી રહેતી, મન ચંચળ થઈ જાય છે, શરીર ફિકકું પડી જાય છે, જીવ અકળાય છે, આ સર્વ દુઃખ તે પુત્ર માટે સહન કરે છે. પ્રસવ સમયની વેદના અકથ્ય છે તેને અનુભવ પુરૂષને તો કદિ પણ નથી થઈ શકતે. એક સંકુચિત અતિ કમળ માર્ગમાંથી પત્થર સમાન બચ્ચાનું મોટું મસ્તક અત્યંત કષ્ટ સહિત નિકળે છે. તે સમયે એવી કેણ માતા છે કે જે દુઃખ નથી લઈ, ઉઠતી ? પ્રસવ પછી પણ તે વર્ષો સુધી બચ્ચાંના મળમૂત્ર વિનાસંકેચે સાફ કરે છે. કેટલો ત્યાગ? માતાને આવા ત્યાગનું શિક્ષણ કયાંથી મળે છે?
સુપત્નીના ત્યાગને વિચાર કરતાં તે શરીર રોમાંચિત થઈ જાય છે. પતિની ખાતર તે પોતાના વહાલા માતા-પિતા, પિતાના સહોદર ભાઈઓને અને સઘળા સગાં-સંબંધીઓને તજીને પતિગૃહે આવીને રહેવા લાગે છે. પિતાનાં કુટુંબીઓને જ ત્યાગ કરે છે એટલું જ નહિ, પણ પોતાના કુલગેત્રને પણ પતિના કુલગેત્રમાં મેળવી દે છે. તે સિવાય તે એકચિત્ત બનીને પતિના કાર્યોમાં સહગ કરે છે. પતિની ખાતર પોતાની સઘળી ઈચ્છાઓને દાબી દે છે. હંમેશાં તેને પ્રસન્ન કરવા નિમિત્તે જ કાર્ય કરે છે. પતિની બીમારીમાં
For Private And Personal Use Only
