________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૪
શ્રીઆત્માનંદુ પ્રકાશ.
નથી ત્યાં મનોરથ, દૃઢતા, કાર્યશક્તિ તૈયાર હોય છે. જે મનુષ્યે ભય, સ ંદેહ, વગેરે ઉપર જય મેળવ્યા તેણે નિષ્ફળતાને નિશ્ચયથી જીતી લીધેલ ડાય છે. દરેક કઠિનતાની સામે સાહસ કરે છે અને બુદ્ધિપૂર્વક તે તેના પર વિજય મેળવે છે. નિડર થઇને વિચાર કરી મનારથાને તદાત્મક સ્વરૂપે કરી દેવામાં આવે તેા મનુષ્ય પેાતાની શક્તિ ઉપર શાસન કરનાર નરરત્ન કહેવાય છે. આવા વીર પુરૂષા પેાતાની શક્તિથી, મનોરથના બળથી, અપરિમિત ઉદ્યોગથી ઈચ્છિત ધારેલાં કાર્ય કરી શકે છે. આવાં ઘણાં દષ્ટાંતે જૈન અને જૈનેતર શાસ્ત્રોમાં મેજુદ છે.
શ્રાવકના મુખ્ય સાત ગુણ—૧ વિનય, ૨ જિનવર દેવની ભક્તિ, ૩ સુપાત્રદાન, ૪ સજા પર રાગ–પ્રેમ, ૫ સુદાક્ષિણ્યતા, ૬ નિસ્પૃહતા અને ૭ પરોપકાર એ મુખ્ય સાત સદ્ગુણા અવશ્ય આદરવા ચાગ્ય છે.
દુલ ભ પદાર્થા—મનુષ્યભવ, આ દેશ, ઉત્તમ કુળ-જાતિ, સુરૂપ શરીર સાંદર્ય, ઇન્દ્રિય પટુતાદિ, આરાગ્ય, દીર્ઘ આયુષ્ય, નિર્મળ બુદ્ધિ, સત્ત્શાસ્ત્ર શ્રવણુ, હિત ગ્રહણુ, તત્ત્વશ્રદ્ધા અને સયમપ્રત્યે પ્રેમ (સયમ પ્રત્યે દૃઢ રૂચિ) એટલા વાનાં પામવા જીવને દુર્લભ છે.
સર્વ જીવના સામાન્ય સ્વભાવ—સર્વે જીવેા દુ:ખલીફ્ છે, સુખના અભિલાષી છે. સહુને જીવિત પ્રિય છે અને સહુ મરણુથી બ્હીતા રહે છે. એમાં કાઇ વિરલ અપવાદ મળે છે.
આપણું હિત કર્તવ્યનમ્રતા ( સભ્યતા—વિનય—બહુમાન ) પૂર્ણાંક સુગુરૂ સમીપે શાન્ત ચિત્તે ધમ રહસ્ય સારીરીતે સમજવુ, સમજવા પ્રયત્ન સેવવા અને એના સાર–નિચેાળરૂપે કાઇ જીવને દુ:ખ-પીડા--ઉત્પાત-પરિતાપ ઉપજે એવું કશુ પ્રતિકૂળ આચરણુ ઇરાદા પૂર્વક ન જ કરવું—કરવાથી શીઘ્ર વિરમવું.
વાચિક તપ—જેમ દેહને અને મનને કબજે રાખીને તેના યથાસ્થાને વિવેકસર ઉપયેાગ કરવાથી કાયિક અને માનસક તપના લાભ મળી શકે છે તેમ વાણીને પણ યાગ્ય નિગ્રહ કરી–તેને કબજે રાખી સાચા માર્ગે વાપરવાથી કલ્યાણાથી જનાને વાચિક તપના લાભ થઇ શકે છે, તે માટે પ્રમાણુરૂપ નીચેની હકીકત ખપી જનને ખાસ લક્ષમાં રાખવા જેવી જાણી ટાંકી લીધી છે: કાઇને ખેદ–ઉદ્વેગ–સંતાપ ન ઉપજે એવું અસત્ય, હિત, મિત અને પ્રિય વચન જ પ્રસંગ પામીને વિચારી ઉચ્ચરવું. તેમજ વાચના, પૃચ્છના, પરિવર્તનાદિક પંચવિધ સ્વાધ્યાય-ધ્યાનમાં સદાય સાવધાન રહેવુ તેને વાચિક તપ કહ્યો છે. સુજ્ઞ ભાઈ 3ના ધારે તેા ઉક્ત તપના લાભ અનાયાસે વિવેકવર્ડ મેળવી શકે. અભ્યાસખળે એવા લાભ સુખે લઈ શકાય છે. તેમજ તેવા શુભ લક્ષપૂર્વક જે હિત મિત પ્રિય સત્ય વચન પ્રસંગેાપાત ઉચ્ચારાય તેના પ્રભાવ પણ અન્ય ઉપર અનેરા પડે. એવાં
For Private And Personal Use Only
