________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સિ%
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ. પરંતુ તેની દશા તો એની એજ રહી. એ તો રોગી અને દુર્બળ જ રહ્યો. છેવટે તેણે રાજાને કહ્યું કે મારું હૃદય ત્યારે જ શાંત થશે કે જ્યારે હું ઉજજયિનીના સિંહાસન પર બેસીશ. રાજાને સમજાઈ ગયું કે આ માણસ ઈર્ષ્યાને લઈને જરૂર મરી જશે. તેને બચાવવાને હવે કઈ બીજો ઉપાય નથી જ. અને છેવટે થયું પણ તેમજ. તે મનુષ્ય ઈષ્યોને લઈને હેરાન થઈને મરી ગયો.
ઈર્ષાળુ મનુષ્ય હંમેશાં બીજાની પ્રતિષ્ઠા અથવા વૈભવ વિગેરે નષ્ટ કરવામાં પ્રયત્નશીલ રહે છે. તે બીજાની પ્રત્યેક વાતનો ખરાબ અર્થ જ કરે છે. તેમજ બીજાનાં કાર્યો વિષે તેને અભિપ્રાય પણ દુષ્ટ જ હોય છે. બની શકે ત્યાં સુધી તે બીજાને અપકાર કરવાની જ તક શેધ્યા કરે છે. એ મનુષ્ય પોતે કેટલે ખરાબ હોય છે અને કેટલું ખરાબ કરી શકે છે, તે જણાવવાની આવશ્યક્તા નથી. એવા મનુષ્યથી હમેશાં ચેતતા રહેવું જોઈએ. ઈષ્યનું એક સાત્વિક રૂપ છે જેને સ્પર્ધા કહેવામાં આવે છે અને જે શ્રેષ્ઠ તેમજ બહુ જ લાભદાયક છે. આપણું ગુણે વિગેરેને આપણાથી કોઈ વધારે ગુણવાન પુરૂષના ગુણેની સાથે સરખાવાની અને આપણી જાતને તેના જેવા ગુણવાન બનાવવાની ઇચ્છાનું નામ જ સ્પધા છે. ઈષ્યોની માફક એમાં બીજાના ગુણે અથવા વૈભવ વિગેરેના હાસ કરવાનો દુષ્ટ ભાવ મનમાં નથી થતો, પરંતુ સુંદર ઉપાય વડે તેની સમાન કેટીના બનવાની સાત્વિક અને પ્રશંસનીય કામના હોય છે. એનાથી તો મનુષ્યનો આત્મા ઉર્થ ગામી બને છે અને તેને ગુણવાન અને યશસ્વી બનવામાં ઉત્તેજન મળે છે, એવા મનુષ્યનું લક્ષ હમેશાં મહાન પુરૂષ તરફ જ રહે છે અને તેને પિતાને મહાન પુરૂષ બનવામાં વધારે વિલંબ નથી લાગતો. તેનો ઉદ્દેશ્ય સારો અને મહત્વપૂર્ણ હોય છે અને સંસારમાં તેના યશને ઘણે વિસ્તાર થાય છે.
જે રીતે મેટાની સાથે સ્પર્ધા કરવી એ ઉપયોગી અને આવશ્યક છે તેજ રીતે તેઓમાં શ્રદ્ધા અને ભક્તિ રાખવા તે પણ ઉપયોગી અને આવશ્યક છે. શ્રદ્ધા એ બીજું કાંઈ નહિ પણ બીજાના સારા ગુણેનો સ્વીકાર માત્ર છે. જે મનુષ્ય માનવ-જાતિનું કલ્યાણ થાય એવાં કાર્યો કરે છે તેના પ્રત્યે મનુષ્યનાં મનમાં શ્રદ્ધા ઉત્પન્ન થાય છે. જે આપણે કોઈ વિદ્વાનને સ્વાર્થ ત્યાગ પૂર્વક લોકોને કેળવણું આપવામાં દત્તચિત્ત જોઈએ અથવા કઈ ધનવાનને દીન-દુઃખી લોકોના કષ્ટ દૂર કરતાં જોઈએ તો આપણું પરમ કર્તવ્ય છે કે જે તેના તે ગુણોને મુક્તક સ્વીકાર કરીએ અને ખરેખરા અંત:કરણ પૂર્વક તેની પ્રશંસા કરીએ. એમ કરવાથી સાથી માટે લાભ તો એ થવાને કે આપણું હૃદયમાંથી મિથ્યાભિમાન ચાલ્યું જશે, નિસ્વાર્થ ભાવે કાર્ય કરવા તરફ આપણી પ્રવૃત્તિ થશે અને તે સાથે આપણામાં નમ્રતા તથા વિનયને સંચાર થશે એટલું તો સ્વત:સિદ્ધ છે કે જે મનુષ્ય સ્વાથી
For Private And Personal Use Only
