________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૫૬
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ. યુક્ત સ્થિતિ પ્રકટેલી છે તેમનું જ્ઞાન તર્ક કે યુકિત જન્ય હોતું નથી, પણ સહજ અંતર્દુખ સ્વરૂપ જન્ય અને પ્રત્યક્ષ હોય છે, તેની ગતિ શંકાશીલ, ભીરૂ અને અધ
કુટ હોતી નથી. પરંતુ સુનિશ્ચિત, દ્રઢ અને સચોટ હોય છે. તે આત્માનું અંતદેશન પણ તેવુંજ પ્રત્યક્ષ, ઈશ્વર–ભાવ સંપન્ન હોય છે. જગત જ્યાં કાંઈજ પરિ. ણામ જોતું નથી ત્યાં તેવી અબાધિત અંતર્દષ્ટિ વ્યકિત સમાજ અને વિશ્વના ભાવિ પરિણામની ગતિ ચોકકસપણે નીહાળે છે. મહાન કવિઓ, રૂષિઓ, સમાજનેતાઓ, અને ઉદ્ધારક પુરૂષોએ આ સમ-ભાવ યુક્ત આત્મસ્થિતિ પ્રાપ્ત કરેલી હોય છે, અને તેનાજ પ્રભાવથી તેઓ ઈશ્વરી ભાવ અને શક્તિના સાક્ષાત સંબંધમાં આવી પિતાની મહત્તા મેળવી શક્યા હોય છે. જ્યારે મનુષ્યની સર્વ વાસનાઓ અને ઈચ્છાઓ વિરામ પામી જાય છે, કોઇપણ ભાવથી તે રંગાતો બંધ પડે છે, અનેક આંતરિક કોલાહલેની મધ્યમાં તે હિમાલયની માફક સ્થિર, ધીર, અચંચલ અને વીરતાપૂર્વક દઢપણે ઊભો રહી તેના તોફાનો ઝીલે છે, અને તેનાથી પરાજીત થયા વિના પોતાના સ્વરૂપમાં નિશ્ચલ રહે છે. અનંત સ્થળ સૂમ વિષયોથી ઉત્પન્ન થતી ભાવરાશિઓના મહા વિપ્લવમાં તે અડોલ અને અરંજીત, નિર્લેપ અને તટસ્થ રહે છે તે વખતે તેના આત્મામાં આ સમ-ભાવજન્ય અવસ્થા વિશેષનો ઉદય થે શરૂ થાય છે. આ સમ–ભાવની પ્રાપ્તિ પછી તેના જીવનમાં દિવ્યતા અને અતિ માનવતા પ્રકટ થાય છે. તે મનુષ્ય મટીને ઈશ્વરી ભાવયુકત થતો જાય છે. ટુંકામાં તે માનવ સૃષ્ટિમાં દેવ સમાન વિરાજે છે.
આપણે પ્રાકૃત મનુષ્ય નિરંતર બહારના વિષયના સંબધે હર્ષવાન કે શોક યુકત રહીએ છીએ. બહાર જેવી હવા વાય તે પ્રકારની આપણી આંતર અવ
સ્થા નિર્માય છે. નિરંતર ભાવના હીંચકામાં ઝુલતા રહીએ છીએ; ક્ષણમાં પ્રસન્ન ક્ષણમાં અપ્રસન્ન, ક્ષણમાં હાસ્ય, ક્ષણમાં વિષાદ, ક્ષણે સુખાનુભવ, ક્ષણે દુખાનુભવ, એવી ભાવપરંપરામાં આપણી જીવન નૌકા ડોલ્યા કરે છે. આ અવસ્થા એ બાળકની અવસ્થા છે. બાળકો નાની નાની શુદ્ર વસ્તુઓ સંબંધી નિરંતર હર્ષ, વિષાદ, સુખ, દુ:ખ, ઉલ્લાસ, અવસાદ અનુભવ્યા કરે છે. બે બાળક રમત હોય અને તેમાં એકના હાથમાં મીઠાઈનો કકડા હોય અને બીજાના હાથમાં તે ન હોય તે એકને હર્ષને અવધિ હોતો નથી અને બીજું બાળક મહાદુખનો ભંગ કરે છે. બે બાળકો ચાલતા હોય તેમાં એક જણને એક નાનું સરખે કાચનો કટકો જડે છે, બીજે તે ઝુટાવીને જેવા માગે છે, પેલું બાળક તે કાચ પિતા માટે રાખવા માગે છે. બંને જણ મારા મારીએ આવે છે, એક બીજાને બટકા ભરે છે, રોવા માંડે છે, રસ્તે ચાલનાર તેમને છોડાવા પ્રયત્ન કરે છે છતાં જાણે એક મહા રાજ્યની વહેંચણીનો ભારે પ્રશ્ન હોય તેટલી ગંભીરતાથી બાળકો પોત પોતાને મમત નીભાવે છે. રસ્તે ચાલનારાને
For Private And Personal Use Only
