________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ધનપાળ અને શોભનાચાર્ય.
માનવું; આમ માનવાથી અન્ય ને અનુકૂલ જ રહેવાના. હંમેશા પ્રતિકૂળતાનું કારણ પિતેજ હોય છે. જેમ સૂર્ય બધી વસ્તુને પ્રકાશમય કરે છે, તે ગુણ દોષને જેતો નથી, તેમ સર્વ પ્રાણિ માત્ર પ્રત્યે વર્તવું, સર્વને વિષે આત્મતત્ત્વ ધારણ કરવું, જેમનામાં અસાધારણ એશ્વર્ય હોય, અને ક્ષમા, દયા તથા ઔદાર્ય વગેરે સદ્દગુણોની સંપત્તિઓથી જેઓ સેવિડ હોય, એવા મહાજનાના ચાજિંત્રાનું સ્મરણ-મનન કરવું, સર્વ આત્મવીર્યને પરોપકારને માટે પ્રજવું, પૂર્વ કર્મોએ જોડેલા સંબંધના નિર્વાહ અથે અંત:કરણમાં ઉદાર ભાવ રાખવો અને જે તે પ્રકારે એક બીજા પ્રત્યે અનુકૂળ રહેવા અંત:કરણને પ્રેર્યા કરવું, એથી વિરોધનું શમન થઈ જશે.
આટલી ક હકીકતથી ભવ્ય આત્માએ સુબોધ ગ્રહણ કરવો અને સર્વદા વિરોધ રૂપી મહાન્ રાક્ષસને પરાભવ કરવા તત્પર થવું. જ્યાં વિરોધનું શમન છે, ત્યાં જ સ્વર્ગીય સંપત્તિને વાસ છે.
*ધનપાળ અને શેભનાચાર્ય
અવંતી ( ઉજજયિની ) નગરીમાં ભેજ રાજા રાજ્ય કરે છે. ત્યાં સર્વધર નામે પુરોહિત વસે છે તેના ધનપાળ અને શેભન નામે બે પુત્રો છે. એક વખત ત્યાં વર્ધમાનસૂરિ નામે આચાર્ય પધાર્યા તેમની સાથે સર્વધરને પ્રીતિ બંધાણી. એક દિવસ પુરોહિતે આચાર્યજીને કહ્યું કે “સાહેબ ! મારા ઘરના આંગણામાં દ્રવ્ય દાટેલું છે તે મળતું નથી તે કઈ રીતે મળે તે ઠીક.” ગુરૂએ હસતાં હસતાં કહ્યું કે “કદાપિ તે મળે તે તું શું કરે ?” પુરોહિતે કહ્યું કે “અર્ધ દ્રવ્ય આપને આપું” તત્કાળ આચાર્યજીએ દ્રવ્યનું સ્થાન જણાવ્યું. ત્યાંથી દ્રવ્ય કાઢી તેમાંથી અરધું દ્રવ્ય પુરોહિતે ગુરૂને આપવા માંડયું. ગુરૂએ કહ્યું “અમને તે દ્રવ્ય ન ખપે, પણ તારા ઘરની લક્ષ્મીરૂપ બે પુત્રી છે તેમાંથી એક આપ.” પુરોહિત ખેદ પામી મન રહ્યો એટલે આચાર્ય ત્યાંથી વિહાર કરી ગયા.
હવે ઉપકારને બદલો ન વાળી શકવાથી પુરોહિત દુઃખિત થવા લાગ્યો. એમ કરતાં ઘણોજ માં પડ્યો અને મરણ નજીક આવ્યું પણ તેને શાંતિ કે રીતે વળતી નથી, તે જાણું પુત્રોએ તેને ખરી વાત પૂછી. પુરોહિતે બધો વૃત્તાંત કહી કહ્યું કે તમારામાંથી એક જણે દક્ષા યે તો મને શાંતિ થાય.” આ સાંભળી ધનપાળ તે મન રહ્યો, પણ શોભને કહ્યું કે “હું દીક્ષા લઈશ.” આ સાંભળી
* શેઠ અમરચંદ તીકચંદ સીરીઝમાંથી મુનિરાજ શ્રી અરવિજયજી મહારાજના સુધારા
સાથે.
For Private And Personal Use Only
