________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ. છે. દુ:ખના ડુંગરમાંથીજ સુખના શાંત ઝરણું વહે છે. છતાં એ દુ:ખના ડુંગરે રળી આમણ દીસે છે. જગતના મહા ઉદ્ધારકેએ ઉપદેશ્ય છે કે “દેવ જે કરે છે તે સારા માટે.” ખરેખર ! આ સૂત્ર એ આપણા જીવનનો મહા મંત્ર છે, એ મંત્રને આપણું જીવનમાં ઉતારવાથી આપણે આપણું જીવન ઉચ્ચ, ઉજ્વળ અને ભવ્ય બનાવી શકીશું.
દુ:ખ એ આપણું જીવનની શાશ્વત સ્થિતિ નથી, એ તે આપણા જીવનપટ પર, વિશાળ વ્યોમ વિહારી વાદળી જેમ સરિતાના વેત પટને અ૫ સમય માટે આચ્છાદે છે, તેમ દુઃખની પડછાયા આપણું જીવન પટ પર ટુંક સમય માટે પડે છે. જ્ઞાન રૂપી સૂર્યનો ઉદય થતાં દુ:ખ અસ્ત પામે છે. દુનીયામાં દરેક વસ્તુને માટે આષધ છે. દુખનું મૂળ અજ્ઞાન છે, એનું ઔષધ જ્ઞાન છે.
દરેક માણસ પોતાની સૃષ્ટિ રચે છે. આનંદી માણસ હંમેશાં ઉલ્લાસ અને ઉમંગી વાતાવરણમાં વિહરે છે. તે આનંદી રહે છે અને તેના ઉરસરેવરમાંથી ટપકતા આનંદની અંજલી બીજાને આપે છે. બળેલા માણસની મુખમુદ્રા હંમેશા
સ્મશાન શેકથી છવાયેલી રહે છે. તે પોતે સૂકાય છે અને બીજાને સૂકવે છે? મનુષ્યના મનમાં સ્વર્ગનું નાક અને નર્કનું સ્વર્ગ બનાવવાની શક્તિ રહેલી છે. આપણું સુખદુ:ખની ચાવી : આપણું હાથમાં જ છે. મનુષ્યનું મન જંગલમાં મંગળના મહાલયે રચે છે, સંસારમાં સ્વર્ગ સજે છે. બાહ્ય વસ્તુની આપણું મન પર કેવી અસર થાય છે, તેના પર આપણું સુખદુ:ખને આધાર. રહે છે, કારણકે સુખ અને દુખ એ એક પ્રકારને માનસિક અનુભવજ છે. દુ:ખમાંથી સુખનું નવનીત નીતારવું કે સુખમાંથી દુ:ખનું વિષ કહાડવું એ મનુષ્યના હાથમાં જ છે. મનુષ્યનું મન સુખ અને દુઃખનું કારણ છે. સતતુ આત્મનિરીક્ષણ અને સંયમથી મનની એકરૂપતા પ્રાપ્ત કરવી એ સુખને રાજમાર્ગ છે.
મનુષ્યનું વ્યક્તિત્વ કેટલેક અંશે તેના દુ:ખનું કારણ છે. જ્યારે મનુષ્યમાં વ્યક્તિત્વ પ્રધાનપદ ભગવે છે ત્યારે તેના જીવનપટને અભિમાન, સ્વાર્થ અને સંકુચિતપણાનો પાશ લાગે છે. તેનું જીવન વિષવાદી બને છે. પણ મનુષ્યનું વ્યકિતત્વ જ્યારે સમષ્ટિમાં લય પામે છે ત્યારે તેનું હૃદય પ્રેમથી નીતરે છે, તે અતુલ આનંદ અનુભવે છે. સ્વાર્પણ અને સેવાના સુંદર ગુણેથી તેનું જીવન દીપે છે. “જન સેવા એજ પ્રભુ સેવા” એ તેના જીવનને મહામંત્ર બને છે. તે પારકાના દુખે દુઃખી અને સુખે સુખી થાય છે.
કમના અચળ નિયમમાં અડગ શ્રદ્ધા મનુષ્યને દુ:ખ સહન કરવાની શક્તિ આપે છે. આપણું દુ:ખના બીજ આપણે વાવેલા હોય છે અને તેનું ફળ આપણે સહન કરવું જોઈએ. દુ:ખથી દબાઈ ન જતાં, પ્રભુ પર અનન્ત શ્રદ્ધા રાખી, તેને
For Private And Personal Use Only