________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૦૮
શ્રી આરમાનંદ પ્રકાશે.
રીતે કરી શકીશ અથવા હું તેઓની સાથે સ્પર્ધા કેવી રીતે કરીશ-જે કોઈ મહાનુભાવ મને સહાય નહિ કરે તે ઉચ્ચ પદવીની પ્રાપ્તિ મારે માટે અસંભવિત છે.” જે એવા વિચારે તેના મનમાં આવ્યા હત–જે પરાજીત થવા પહેલાંજ હિમ્મત હારી ગયા હોત–તે કહેવું પડશે કે તે જ તેની સામર્થહીનતા અને માનસિક શાંચળતા જણાઈ આવત. સ્મરણમાં રાખે કે એજ યશ અથવા અપયશની ચાવી છે. પહેલેથીજ તેણે પિતાનાં મનમાં નિશ્ચય કરી લીધું હતું કે મારી ઈચ્છાનુસાર મને પ્રીન્સીપાલની પદવી અવશ્ય મળશે જ, અને એ એક દઢ ઈચ્છાની સફળતા અર્થ તેણે પિતાનું સઘળું તનમન અર્પણ કરી દીધું હતું, તથા પિતાની એ ઇચ્છાને-મહવાકાંક્ષાને-પ્રતિજ્ઞાને સદૈવ જાગૃત રાખવા માટે તેણે પોતાનાં નેત્રો સમક્ષ “પી” અક્ષર લખી રાખ્યું હતું !
ઉદાહરણ માટે આપણે ઘણે દૂર જવાની આવશ્યકતા નથી. ચાલુ જમાનાનું જ ઉહાહરણ લઈએ. વાચકોને દક્ષિણ આફ્રિકાના સગાન્ત દશ્યનું વિમરણ નહિ જ થયું હોય. કર્મવીર મહાત્મા ગાંધીજીની વિજય-પ્રાપ્તિનું કારણ શું છે? જે તેમનામાં અન્યાયછેદન તથા સત્યાગ્રહની દઢ ઈચ્છા ન હોત તો શું પાણીમાં રહીને મગર સાથે વિરોધ કરવા છતાં વિજયી થઈ શકત? પ્રબળ ઈચ્છાશક્તિને પ્રભાવ એર વિલક્ષણજ છે.
કેટલાક મનુષ્યના જીવન-સંગ્રામમાં જે નિષ્ફળતા જોવામાં આવે છે તેનાં અનેક કારણે છે. તેમનું પ્રધાનકારણ વિદ્યાર્થી અવસ્થામાં ઈચ્છા-સક્તિની નિર્બલતા છે. સેંકડો હજારો વ્યક્તિઓની અવનતિનું, પરાજ્યનું, અપકીર્તિ યાને અસફલતાનું મુખ્ય કારણ એ છે કે જ્યારે તેઓ વિદ્યાથી અવસ્થામાં હોય છે ત્યારે તેઓનાં મનમાં પોતાનાં જીવનના ઉદેશ સંબંધી કઈ પણ જાતને નિશ્ચિત વિચાર નથી હોતે, તેમજ તેઓ કદી પણ એવા કોઈ નિશ્ચિત વિચારથી પ્રેરિત હોતા નથી કે અમારે અમારા જીવનમાં અમુક એક ઈચ્છા સફલ કરવાની છે. એ ઇચ્છાની સફલતા અર્થે આખા જીવનમાં જે ઘનઘોર સંગ્રામ કરવાનું હોય છે તેમાં વિજય–પ્રાપ્તિ થવી જ જોઈએ. જે પ્રકારને અને જેટલો યશ પ્રાપ્ત કરવાનું હોય છે તે પ્રકારના અને તેટલા પરિશ્રમ કરવા માટે તેઓ તૈયાર રહેતા નથી. સદાચરણથી વતીને શિક્ષા-પ્રાપ્તિ માટે વર્ષો પર્યંત કઠિન અભ્યાસ અને મનોનિગ્રહ કરવામાં જ તેઓ અપ્રસન્ન રહ્યા કરે છે. ક્ષણિક અને તાત્કાલિત સુખોપભેગો તજીને, ભવિ. ધ્યમાં શ્રેષ્ઠ કાર્યની સિદ્ધિ અર્થે, વર્તમાન સંકટ અને વિપત્તિઓ સહન કરી લેવાની તેઓને ઈરછા થતી નથી. તેઓનાં મનમાં એવી પણ ઈચ્છા નથી થતી કે અમે અમારા અવકાશને ઉપગ આત્મ-શિક્ષા તેમજ આત્મોન્નતિ સાધવામાં કરીએ તથા અમારા વર્તમાન સામર્થ્યની ઉચિત વૃદ્ધિ કરીને ભાવી જીવન-સંગ્રામમાં સફળતા મેળવવાની સઘળી તૈયારીઓ કરી લઈએ, જ્યાં સંક૯પ નથી હોતે,
For Private And Personal Use Only
