________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સમયના પ્રવાહુમાં.
પિટનું ગુજરાન વગરભીખ માંગે ચલાવી શકે, તેટલા માટે સ્વદેશી વસ્તુ પ્રચાર માટે અમેઘ પ્રયત્ન સેવાય.
મહાત્માજીના અનુયાયીઓએ પણ તે પ્રયત્ન જારી રાખવા સતત પ્રયત્નો કર્યા જાય છે અને તેટલા ઉપરથી દષ્ટાંત તરીકે મુખ્ય સ્વદેશી પ્રચાર તરીકે હાથે રૂ કાંતી, હાથશાળાએ વણી. સ્વદેશી કાપડ ઉત્પન્ન કરી તે વાપરવા અને બીજી રીતે છેવટે તેયાર સુતરથી એકલે હાથ વણાટની ખાદી બનાવી કે છેવટે અત્રેની મીલમાં બનતું કાપડ વાપરવાથી હદમાં મોટી દોલત પરદેશમાં ન જતાં અત્રે રહેશે, જે નાણાં પ્રકરણ ખાતું સમજનારા આર્થિક દૃષ્ટિએ જોઈ શક્યા છે અને હિંદને લાભ પણ થતો દેખાય છે.
એક બાજુ આવી પ્રવૃત્તિ ચાલે છે અને દેશ–પ્રજા જે બરાબર આને અમલ કરે તે પાંચ દશ વર્ષે અમુક આર્થિક લાભ હિંદને થયેજ જશે. હજી ધારવા પ્રમાણે તે સંપૂર્ણ લાભ (દેશની દલિત દેશમાં રહેવા દેશની પ્રજાને મળવા) જેટલા વખતમાં થશે, તેના કરતાં દેશના ઘણા વેપારમાં સટ્ટો (ઉપરથી દેખાતે વ્યાપાર પરિ.
એનાશકારક ધંધોદાખલ થવાથી ડાહ્યા મનુષ્ય ટૂંકી મુદતમાં દેશની પ્રજાની પાય માલી-વિનાશ જલદી થશે એમ જોઈ ખેદ ધરાવે છે. લોકોક્તિ છે કે આગ, દુષ્કાળ વગેરેથી થયેલે આથીક લાભ (તેમાં નિવંશ પરિણામ હોવાથી કે અંતે રહેતો નથી. તેમ ઘણા ભાગે ગયા પાંચ વર્ષોમાં દરેક વ્યાપારમાં વસ્તુના અસાધારણ ભાવે વધવાથી દેશની પ્રજાએ પણ અસાધારણ નાણું મેળવ્યું હતું, તેટલું જ નહિ પરંતુ કેટલીક વસ્તુઓ ઉપર કંટ્રોલ થવાથી તેમજ અસાધારણ મેઘવારી થવાથી ગરીબેને અનાજ વગેરેને ત્રાસ પણ પડ્યો હતે. સમજુ મનુષ્ય માને છે કે-લડાઈને પૈસો પણ આવે ત્રાસનો પૈસે હોવાથી આગ, દુષ્કાળની કમાણી જે હેવાથી શી રીતે રહી શકે ! બારીક અવલોકન કરનારને તે જણાયું છે કે લડાઈના વખતમાં જેમની પાસે પૈસે થયેલ તે નાણુથી વિલાસ, મજશેખ, પુદગ્લીક ધર્મની પુષ્ટી માટે પ્રથમ અમુક ખર્ચાયું, બીજી રીતે બજારના ભાવની અવ્યવસ્થિત સ્થિતિ હુંડીઓ–ભાવ વગેરેથી તેમજ દુનિયાની નજરે દેખાતે-(પરંતુ હાર્યો જુગારી બમણું રમે તેમ ) સટ્ટો વધતોજ રહેવાથી બજારની રૂખ સ્થિતિ હાથ ન રહેવાથી, તેમજ અસાધારણ ફેરફાર થવાથી, તેમજ સંતોષ વૃત્તિ નહિ હોવાથી અને પૈસાના મદમાં અંધ બનવાથી તેવું નાણું અત્યારે જવા બેડું તેથી અનેક વ્યાપારીઓની પેઢી બંધ થવાના વ્યાપાર કરતાં બંધ થયા સાંભળીએ છીએ અને સવાર પડે કે ફલાણાની સ્થિતિ આમ છે વગેરે ચંકાવનારા સમાચાર, મળ્યેજ જાય છે. મતલબ કે વ્યાપાર એ વ્યાપારના સ્થાનને બદલે ઘણે ભાગે સટ્ટાનું સ્થાન થઈ પડેલ છે અને સાંભળવા પ્રમાણે દરેક વેપારે સટ્ટાનું સ્થાન લીધું છે. અનેક મનુષ્ય શ્રીમત, સાધારણ, ગરીબ, કારીગર, મજુર વગેરે તેમાં દાખલ થયેલ હોવાથી આર્થિક સ્થિતિને હાની પહોંચવા લાગી છે.
For Private And Personal Use Only
