________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
રાષ્ટ્રિયશાળાના અભ્યાસક્રમની રૂપરેખા.
- ૧૩
રાષ્ટ્રિયશાળાના અભ્યાસક્રમની રૂપરેખા.
(લી. મનસુખલાલ કિરતચંદ મહેતા–મોરબી.)
( ગતાંક પૃષ્ટાંક ૧૦૪ થી શરૂ) પહેલો અંક પ્રકાશમાં આવ્યા પછી તે ઘણા સજજનેની સંમતી અને પ્રશંસા પામેલ છે. ગાંધીજીને પણ એ ક્રમ, એ યેજના ગમ્યા છે. હવે આપણે ધોરણ–વર્ગ વાર એ કમ નક્કી કરવાનો છે. તે નક્કી કરવા પહેલાં કેટલુંક અવાંતર કરી નાંખીયે.
૧ શરૂઆતમાં જણાવ્યું છે કે, આ કમને અનુસરવામાં આવે તો વિદ્યાર્થીનાં અમૂલ્ય સાત આઠ વરસ બચી શકે એમ છે. એનું મુખ્ય કારણ દરેક વિષય માતૃભાષામાં શિખ એ છે. અંગ્રેજી એ આપણને પરભાષા છે; એટલે પ્રથમ તે ભાષા ઉપર કાબુ મેળવતાં કેટલાંક વરસ જાય છે. પછી તેમાં વિચાર કરતાં, તે દ્વારા વિચાર વ્યક્ત કરતાં, અને તે ભાષામાંના સાહિત્ય, વિજ્ઞાન, વૈદક, રાદિનાં પુસ્તકોને અભ્યાસ કરવા પુરતે ઈગ્રેજી ભાષા ઉપર કાબુ મેળવતાં ઘણે સમય જાય છે, છતાં તે કાબુ જેની માતૃભાષા અંગ્રેજી છે એવા અંગ્રેજ જેટલો તો હરગિજ ન આવે. ત્યારે માતૃભાષામાં તે વિષયે શિખતાં, તેમાં વિચાર કરતાં, તે દ્વારા વિચાર વ્યક્ત કરતાં ઘણે એ છે શ્રમ અને સમય સેવવા પડે છે. આ તદન સાદી સમજની અને હમેશના અનુભવની વાત છે. એટલે અભૂય સાત આઠ વરસ બચે એ સ્વાભાવિક છે. ઉપરાંત વિર્ય-ઉત્સાહની હાનિ, મગજ ઉપરનો નિષ્કારણ જે અટકે. આના પ્રત્યક્ષ પુરાવારૂપે આપણે હાલની (arts) આર્ટસ, વૈજ્ઞાનિક કે બીજી કૅલેજોના અંગ્રેજ પ્રોફેસરોના દાખલા રજુ કરી શકીએ. અંગ્રેજ પ્રેફેસરે સ્વદેશમાં, સ્વભાષામાં નિષ્ણાત થઈ સેળ-સતર વરસની ઉમરે ગ્રેજ્યુએટ થાય કે તરતજ પિતાના દેશમાં થોડો વખત કામ કરી આ દેશની શાળા-મહાશાળામાં અઢાર–વીશ વરસની વયે હજાર કે ઓછા વધારે રૂપીઆના માસિક દરપાયાથી પ્રેફેસર તરિકે જાઈ આવે. તેના વિદ્યાથી પ્રાય: તેની ઉમરના હોય છે. આમ અંગ્રેજ ઑફેસરને નાનપણથી બધું પોતાની ભાષામાં શિખવાનું રહ્યું; એટલે એમને ઘણું શ્રમ–સમય બચે. અને અહીં આવી પિતાની સમાન વયના હિંદી વિદ્યાથીને શિખવે. ત્યારે હિંદી વિદ્યાથીને એ બધું પરભાષાદ્વારા શિખવાનું હોવાથી વિશેષ શ્રમ-સમયનો વ્યય થાય એ દેખિતું છે. આ દૂર થવા માતૃભાષાદ્વારા બધું જરૂરનું જ્ઞાન આપવાની યોજના છે. એથી અ. મૂલ્ય સાત-આઠ વરસ બચે એ સ્વષ્ટ છે. ઇંગ્રેજ પ્રોફેસરે પરભાષા (માતૃભાષા
For Private And Personal Use Only
