________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ (૨) અસત્ય, છળકપટ, અને દગાબાજી ભર્યા કાર્યો કરવામાં પોતાની પરમ પવિત્ર વાચા શક્તિને ભ્રષ્ટ ન કરતાં હંમેશાં સીધી, સાચી અને બીજાના હિતની વાત કહેવી અર્થાત હમેશા સત્ય બોલવું. (૩) કેઇના માલ મિલ્કતની ચોરી કરવી નહિ અને જબરદસ્તીથી કેઈના હકક છીનવી લેવા નહિ; અર્થાત્ પોતાનાજ માલ મિલ્કત અને અધિકારથી સંતુષ્ટ રહેવું. (૪) સચારિત્રયનું પાલન કરવું (૫) પિતાના અધિકારથી એટલા બધા વિહળ અને મુગ્ધ ન બનવું કે જેથી સ્વાર્થ વશ બનીને સાર્વજનિક પ્રેમ, સહાયતા અને સહાનુભૂતિના નિયમો તેડવા પડે વા પોપકાર બુદ્ધિનો ત્યાગ કરવા પડે. ઉપરોક્ત પાંચ સ્થલ નિયમે મનુષ્યને પિતાના જીવન નિર્વાહમાં ખાસ જરૂરના છે. તેથી તે પ્રાથમિક નિયમોનું સર્વ મનુષ્યએ સૌથી પહેલું પાલન કરવું જોઈએ. ઉક્ત નિયમોનું પાલન કરનાર મનુષ્ય ખરૂં મનુષ્યત્વ પ્રાપ્ત કરે છે અને આ સંસારમાં જ સુખ ભોગવે છે એટલું જ નહિ પરંતુ તે પરભવમાં પણ સુખી બનવાને લાયક બની જાય છે. એનું કારણ એ છે કે આજકાલ જગતમાં જેટલા પારલૌકિક ધર્મો પ્રચલિત છે તે સર્વમાં ઉપરોક્ત પચે નિયમોને સિથી આવશ્યક ઠરાવ્યા છે અને જે તે સંબંધમાં એટલો બધો ભાર મૂકી જણાવ્યું છેકે એ નિયમોનું પાલન કર્યા વગર મનુષ્યના પૂજા-પાઠ, જપતપ, વ્રત–ઉપવાસ, દાન અને ત્યાગ નિરર્થક છે. જે મનુષ્ય ઉક્ત નિયમનું પાલન કરતો નથી તે પ્રાર્થના, પૂજા-પાઠ આદિથી જોઈએ તેવું પુન્ય સંપાદન કરી શકતો નથી. અત એવ પ્રચલિત ધર્મોના સિદ્ધાંત અનુસાર પણ મનુષ્યને સૌથી પહેલાં મનુષ્ય બનવાની પરમ આવશ્યકતા છે અને તે ત્યારે જ ખરે મનુષ્ય
બની શકે કે જ્યારે તે સંસારના સર્વ મનુષ્યનું ભલું કરવા યત્નશીલ બને, સાચું બોલે, કોઈના હકક ન છીનવે, ચારિત્ર્ય પાળે, અને પિતાની વસ્તુઓના મેહમાં આસક્ત ન બની જાય.
જે સવ મનુષ્ય પોતપોતાના ધર્માનુસાર ઉપરોક્ત પાંચ નિયમનું પાલન કરવાનું આવશ્યક સમજી લે, અર્થાત્ ખરૂં મનુષ્યત્વ પ્રાપ્ત કરવાની કોશીશ કરવા લાગે તો સંસારમાં રોમેર સુખ-શાંતિ ફેલાઈ જાય અને સર્વત્ર આનંદ આનંદ જ દષ્ટિગોચર થવા લાગે. વળી જે ઉપદ્રવ પ્રતિદિન ધર્મના નામે થાય છે અને જેને લઈને મનુષ્ય જાતિથી ભારે અશાંતિ ફેલાઈ રહે છે તે સર્વને સત્વર અંત આવી જાય. ઉક્ત પાંચે નિયમોનું યથાર્થ પાલન કર્યા વિના પિતાની જાતને કઈ પણ ધર્મને અનુયાયી માની બેસવાને કઈ પણ મનુષ્યને અધિકાર નથી, કારણ કે એ નિયમોનું પાલન કર્યા વગર મનુષ્યમાં ખરૂં મનુત્વ આવતું નથી અને મનુષત્વ પ્રાપ્ત કર્યા વગર કોઈ પણ મનુષ્ય કોઈ પણ ધર્મને અનુયાયી બની શકતો નથી. પરંતુ એ નિયમોનું પાલન ત્યારે જ સંભવે કે જ્યારે કોધ, માન, માયા, લોભ આદિ કષા
For Private And Personal Use Only
