________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
કાળ અને આત્માનું મળાબળ,
જોઇને આવુ વાકય ઉચ્ચારાય છે, પરંતુ વસ્તુત: તેની રૂપાંતર પામેલી પરિસ્થિતિ પૂર્વકૃત કર્મ અને તદનુસાર થયેી તેની બુદ્ધિને આભારી છે.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વિવેકશક્તા પન્ન સબળ આત્માએ કાળ ઉપર દોષારોપ મુકી દ્યમને તજી દેતા નથી. તેઓ આમ કરવાને ઉત્સાહી હોવાથી અમુક અ ંશે કાળ ઉપર પાતાના આત્માનું સામર્થ્ય ચલાવે છે એમ કહેવામાં જરાપણ ખોટુ નથી. શાસ્ત્રમાં સ્થળ સ્થળે આશ્ચયજનક રીતે જોવામાં આવે છે કે મહાત્માઓએ બહુ કાળે ભેળવવા યે” કર્મને અલ્પ કાળ ભાગ્ય બનાવી દીધુ, કર્મીની અપવતનાઆ આત્માના પ્રમળ ઉત્સાહ અને વગને આભારી હોય છે. છેવટે આયુષ્યકને જીતી અમર થનાર મ હાત્માઓએ કાળ ઉપર વિજય મેળવ્યે છે એમ કહી શકાય છે, પરંતુ કાળનુ અવ્યક્ત વર્ષ સિદ્ધના જીવો સાથેના સંબંધ કદાપિ મુકી શકતુ નથી અને તે આપણી ગણત્રીને ડીસામે-આપણો ાપેક્ષાએ-સંબંધ ગણાય છે. તેથીજ સમગ્ર પ્રાણી પદાર્થ સાથે સબંધ ધરાવતા કાળના સ્વરૂપને દેખાડતા શ્રીમદ્ દેવચંદ્રજી વન્દેછે કે: દ્રવ્ય ક્ષેત્ર ને કાળ ભાવગુણુ રાજનીતિ એ ચારજી; ત્રાસ વિના જડ ચેતન પ્રભુની કાઇ ન લેાપ કારજી.
અર્થાત્:ુકાળના નિયમને સર્વ પ્રાણીપદાર્થોને આધીન રહેવુ પડે છે, કાળ દ્રવ્યની સત્તા ભૂત, ભવિષ્ય અને વર્તમાનમાં છુપાયલી છે. કાર્ય કારણના નિયમને આધીન રહેલા જગત્ની પ્રત્યેક ગણત્રી કાળથી જ મપાય છે.
કાળના નિયમને અનુસરીને વિચાર અને કબ્યભાવનાના સ્વરૂપમાં અનેક ફેરફાર થવા જાય છે. કેટલાક શ્રૃના વિચારનું સ્થાન નવા વિચારા કે છે. આવી સ્થિતિમાં જમાનાને ઉપયેગી જીવનવિકાસમાં જલ્દી સહાય થાય અને પૂર્વકાળનું લયસ્થાન એમને એમ રાખી ચેગ્ય પ્રતિબિંબ ઝીલે એવુ વિચારવાતાવરણુ ઉત્પન્ન કરવાની ખાસ જરૂર છે. પૂર્વકાળના ટિñિદુને હાનિ ન પહોંચવી જોઇએ એ હકીકતને લક્ષમાં રાખીને પણ આચારનાં પાઠ્ઠા સ્વરૂપા જ કાળક્રમે રૂપાંતર પાગ્યે જાય છે તેને અનુકૂળ શુદ્ધ સ્વરૂપમાં મુકવાની આવશ્યક્તા આવી પહોંચી છે. એ પ્રત્યેક અનુભવી મનુષ્ય સમજી શકે તેમ છે, નહિ તેા પૂર્વ અને પશ્ચિમના બુદ્ધિ અને હૃદયનાં અન્તર ( Sahjctive ) અને ખાદ્ય ( Objective ) સ્વરૂપાના સંઘર્ષ ણુથી કાળક્રમે કયાં કયાં નવીન બળે ઉત્પન્ન કરશે તે ભવિષ્યકાળને જ સાંપવુ પડશે. ફત્તેહ દ ઝવેરભાઇ.
*&*+ $ 36.
For Private And Personal Use Only
