________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૫૦
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
माध्यस्थ्यं धर्म भूषणम् ।
અનાદિ સંસારચકમાં પરિભ્રમણ કરવાવાળા અનતાનત છવામાં મધ્યચ્ચ ગુણ યુક્ત કતિમય જીવ જ હોઈ શકે છે. તેમાં પણ માધ્ય ગુણની પરાકાષ્ટાએ પહોંચેલા એવા સર્વોત્તમ વિતરાગ જાની તે આ હડકડતા કલિયુગમાં આ ભારતવર્ષમાં કિંવદન્તી પણ નથી. તથાપિ “શુમે ૨થાત્તિ યંતનીય ) વાક્યની સાર્થકતા કરતા કેટલાક જીવા વીતરાગદશા માધ્ય ગુણની યત્કિંચિત્ તુલના કરતા જોવામાં આવે છે. એ ખુશી થવા જેવું છે. દરેક વસ્તુ શનૈઃ શનૈઃ પિતાના અસલ સ્વરૂપને પ્રાપ્ત થાય છે અથવા એમ કહીએ કે પરિસમાપ્તિને પહોંચે છે. અનાદિકાળથી કર્મોના આવરણમાં અવરાયલા જવ એકદમ કર્મ રહિત-કર્મથી મુકત સિદ્ધ પરમાત્મ સ્વરૂપ થતો નથી. પણ માટીને લેપથી ભારે થએલું તુંબડું જેમ જેમ માટી ખરતી જાય છે તેમ હલકું થતું થતું આખરે પાણીની ઉપર આવી તરે છે એવી જ રીતે જીવ પણ કમભારથી હલકો થતા આખરે કર્મ રહિત થયે થકે લેકાગ્ર-સિદ્ધસ્થાન-ચિદાકાશ અપુનરાવૃતિ ગતિને પ્રાપ્ત થાય છે. કર્મ રહિત થવાનું મુખ્ય સાધન કમ બંઘના સાધનને અટકાવવાનું છે. એટલે “ શારામ શાખવદ ) સિદ્ધજ છે. કર્મબંધનનું મુખ્ય કારણ રાગ છેષ છે. રાગ દ્વેષ ટળે તે કર્મ અંધ ટળે, રાગ ત્યારે ટળે જ્યારે માધ્ય
ચ્ચ ગુણ મળે. એટલે જેટલે માધ્યચ્ચ ગુણ મળતો જાય એટલે તેટલો રાગ ટળતો જાય છે અથવા તે એમ કહે કે જેટલે જેટલે રાગદ્વેષ ટળતું જાય છે તેટલા તેટલે માધ્ય ગુણ મળતા જાય છે. જેમ જેમ માણ્યસ્મૃગુણ મળતો જાય છે તેમ તેમ વીતરાગદશાની પ્રગતિ થતી જાય છે. યાવત્ પરિ સમાપ્તિ વીતરાગ શુદ્ધ સચ્ચિદાનંદ પરમાતમ સ્વરૂપ જીવ પોતાની અસલીયત-પોતાના સ્વભાવધર્મને પ્રાપ્ત થાય છે. “વધુ ધમ ઝ સ્વભાવ એજ વસ્તુને ધર્મ છે. એટલે જયાં સુધી પૂર્ણ ધર્મસ્વભાવ પ્રગટ ન થાય ત્યાં સુધી ધમી વસ્તુ પૂર્ણતયા માની નથી જાતી. માટે આત્મસ્વરૂપની પ્રાતિ પરિસમાપ્ત કરવામાં માધ્યચ્ચ ગુણ નું આલંબન લેવું ઉચિત છે. યદ્યપિ “સ્વધર્ષ નિધન થવા, વધુ માત્ર કહેવાવાળા ઘણું છે. પણ માથથ્ય ગુણના ધણુ બની પરમાર્થ બતાવવા વાળા વિરલા હોય છે. પોતપોતાનું તો બધાય ગાય છે. પણ માધ્યય અવલંબી તરફ તરીકે બીજાનું ગાણું ગાવાવાળા વિરલા પુરૂષે નજરે પડે છે. માધ્ય અવલના વાળા પોતાના આત્માને દુનિયામાં વિશ્વાસુ બતાવતા યાવત ઉત્કાન્તિ–ઉનલ દશાને પ્રાપ્ત થાય છે અને એજ માટે તેઓ માધ્યમ્બનું અવલંબન લે છે, અને એજ ધર્મનું ભૂષણ છે, એજ આત્માનું પણ છે, અને એ જ આત્માનું સ્વરૂપ છે.
For Private And Personal Use Only
