Atmanand Prakash Pustak 016 Ank 08

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 9

સત્ય મિત્રતાનું સ્વરૂપ
૧૯૩ ઉમેદવાર તરીકે બહાર પડયે હતો ત્યારે તેના હજારો સહાધ્યાયી મિત્રો તેને તે માનદ પદવીથી વિભૂષિત કરવા માટે સખત પ્રયાસ કરી રહ્યા હતા. પ્રેસિડન્ટની પસંદગી વખતે તેના મિત્ર તરફથી તેને પસંદ કરવા માટે હજારે મત આવ્યા હતા.
આપણું સર્વદા શ્રેય ઈચ્છનાર, આપણા માટે અહોનિશ કાર્ય કરનાર, દરેક પ્રસંગે આપણા માટે સારો અભિપ્રાય આપનાર, આપણને ઉત્તેજીત કરનાર, આપણને સન્માર્ગે જોડનાર, આપણું ગેરહાજરીમાં આપણું વતી બોલનાર, આપણુ દૂષણને અને નિર્બળતાને ઢાંકનાર, આપણને હાનિ પહોંચાડનાર અસત્ય બાબતેનો ઉછેદ કરનાર, આપણને સુધારવાને સતત યત્ન કરનાર, આપણુ પર થતા આક્ષેપો બચાવ કરનાર, આપણને સહાયભૂત થવાને અને પ્રોત્સાહન આપવાને હમેશાં કંઈક કરનાર, અને છેવટે ધર્મમાં નિયુકત કરનાર ઉત્સાહિ મિત્ર હોવાના અહેભાગ્યને વિચાર કરે ! જે આપણને સાચા મિત્રોની સંપ્રાપ્તિ ન થઈ હોત તો આપણે ઘણાં ઓછાં કાર્યો કરી શક્ત. લેકેની પરિવાદાત્મક ટીકાઓને આપણા મિત્રોએ પ્રતિ કાર ન કર્યો હોત તે આપણી કીર્તિ કલંકિત અને દૂષિત થાત. આપણા સુહદવગે બ્રાહકે ન મોકલ્યા હોત અને ઉપયોગી સલાહ આપી આપણું વ્યાપારમાં સાહાયે ન કરી હોત તે આપણું આર્થિક ઉન્નતિમાં પણ કંઈક અંશે ન્યૂનતા આવત.
આપણ નિર્બળતાનું, આપણું દૂષણોનું અને વિચિત્ર જાતિવભાવનું ગેપન. કરવા આપણા મિત્રો કેવી સરસ રીતે મથે છે ! પોતાના મિત્રોના દૂષણો છુપાવવાને, અવિચારિ અને હ્રદયશૂન્ય પુરૂષોની કર્કશ ટીકામાંથી પોતાના મિત્રનું રક્ષણ કરવાને અને પોતાના મિત્રની નિર્બળતા છુપાવી તેના સદગુણે પ્રકટ કરવાને યત્ન કરતા મનુષ્યને જોઈએ છીએ ત્યારે એક આનંદને અનુભવ થાય છે. આવા મનુષ્યની પ્રશંસા કર્યા વગર કોઈ પણ રહી શકતું નથી, કેમકે સહુ કોઈ જાણે છે કે તે મિત્રપદને શોભાવે એવો એક ખરેખર સુહદ છે. જગતમાં સન્મિત્રપદ કરતાં કોઈ પણ વસ્તુ વિશેષ પવિત્ર નથી. બીજાની કીર્તિ આપણા હાથમાં છે તેને અર્થ આપણામાંના ભાગ્યેજ થોડા લોકો સમજી શકે છે. અન્ય વ્યકિત વિષે આપછે જે અનુમાન અથવા અભિપ્રાય બાંધીયે છીયે તેને તે વ્યકિતના જય અથવા પરાજય, યશ અથવા અપયશની સાથે નિકટ સંબંધ રહેલો છે. જે આક્ષેપ તરફ આપણે દુર્લક્ષ રહીએ તે કદાચ તેની કીર્તિને જીવન પર્યત કલંકિત અને મલીન કરી મૂકે.
જે માણસે સ્વમાન અને આત્મ-સંયમ ગુમાવ્યા છે, જે પશુની સપાટી સુધી અધોગત થયો છે તેવા મનુષ્યને એક સાચા સુહૃદની પ્રાપ્તિથી કે લાભ થાય છે તે વિચારણીય ઘટના છે. જ્યારે આપણું સ્વમાન અને આત્મ-સંયમ નષ્ટ થાય છે, ત્યારે આપણે ત્યાગ ન કરતાં આપણને દ્રઢતાથી વળગી રહે છે એજ સાચે સુહૃદ છે.