Atmanand Prakash Pustak 016 Ank 08

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 8

૧ર
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
( સર્વ વસ્તુઓમાં મંત્રી અતિશય સુંદર છે, અને તેથી અતિ વિરલ છે. સંકટના સમયમાં તેના દિલાસા હમેશાં મિષ્ટ છે અને સંપત્તિના સમયમાં તેની શિખામણે હમેશાં હિતકારક છે.) લિલિ.
तन्मित्रमापदि सुखे च समक्रियं यदु । (જે સુખ દુઃખમાં સક્રિય રહે છે તે જ ખરો મિત્ર છે. ) મીઠા, સત્યનિષ્ટ અને સહાયક મિત્રો હોવાના અભિજ્ઞાન કરતાં જગતમાં કઈ વસ્તુ વિશેષ સુંદર અને આનંદપ્રદ છે? જે મિત્રોની નેહ-ભકિત સંપત્તિ કે વિપત્તિમાં સમાન રહે છે, અને જે મિત્ર સંપત્તિના સમય કરતાં વિપત્તિના સમયમાં વિશેષ ચાહે છે એવા મિત્રો હાવા તે, ખરેખર, સદ્ભાગ્યનું ચિહ્ન છે. શાસ્ત્રકારે પણ તેમ કહેલું છે.
સીવીલ વૈર વખતે અમેરિકાના પ્રેસિડન્ટ થવા માટે ઉમેદવાર તરીકે લિન્કનનું નામ જણાવવામાં આવ્યું તે સમયે કેઈએ કહ્યું કે “ લિન્કન પાસે કઈ નથી, માત્ર પુષ્કળ મિત્ર છે.” એ વાત સત્ય છે કે લિન્કન અત્યંત ગરીબ હતા, માનનીય દેખાવ ધારણ કરવાને કપડાં ખરીદવા માટે તેને પૈસા કોઈ પાસેથી ઉછીના લેવા પડયા હતા, અને ઉચ્ચપદનો સ્વીકાર કરવા માટે તેને પચાસ ગાઉ પગે ચાલવું પડયું હતું. વળી એ પણ ઐતિહાસિક સત્ય છે કે તેને પ્રેસિડન્ટ તરીકે નિયુકત કરવામાં આવ્યા ત્યારપછી તેના કુટુંબને વોશીંગ્ટન લઈ જવા માટે તેને પૈસા ઉછીના લેવા પડયા હતા, પરંતુ આ અદ્દભુત શકિત ધરાવનાર પુરૂષ મિત્રોના સંબંધમાં ભાગ્યશાળી અને સંપત્તિવાન હતો.
મિત્રો એક પ્રકારના ભાગીદાર છે. જેનાથી પોતાના મિત્રનું હિત થતું હોય તેમાં સાચા મિત્ર અંત:કરણથી ભાગ લે છે; જીવનમાં પોતાનો મિત્ર વિજયી થાય તે માટે તેને મદદ કરવાને નિખાલસ દિલથી યત્ન કરે છે, પિતાનો મિત્ર જે કાર્ય સાધવાનો પ્રયત્નશીલ હોય છે, તેમાં મદદગાર બને છે અને પિતાના મિત્રને જે લાભ થાય છે તેનાથી તેનું હૃદય આનંદિત બને છે. મિત્રોની સ્નેહ-ભકિત કરતાં વિશેષ ઉદાત, ઉન્નત અને મનહર કઈ વસ્તુ હોવાનો સંભવ નથી.
અમેરિકાનો મહેમ પ્રેસિડન્ટ થિર રૂઝવેલ્ટ શકિતવાન અને ઉત્સાહિ મિત્રોની સાહાચ્ય વગર માત્ર પિતાની સર્વ અભુત શક્તિ વડે મહાન કાર્યો સાધી શકત કે કેમ એ શંકાયુકત છે. ખાસ કરીને વિદ્યાર્થી અવસ્થામાં તેણે જે મિત્ર કર્યા હતા તેની સાહાસ્ય વગર તે પ્રેસિડન્ટની ઉચ્ચતમ પદવી પ્રાપ્ત કરી શકતા નહિ એ નિ:સંદેહ છે. જ્યારે તે પ્રેસિડન્ટની અને ન્યુયોર્કના ગવર્નરની પદવી માટે