________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
લોકપ્રિય થવાની કળા.
૧૮૯
વખત સુધી આંતરિક-એકાંતજીવન ગાળ્યું હોવાથી તેઓને બાઘજીવન અશક્ય લાગે છે. તેઓના સમજવામાં નથી આવ્યું હતું કે કેવળ સ્વાર્થ પરાયણ એકાંતજીવનથી અને વર્ષો સુધી બીજામાં રસ નહિ લેવાથી તેઓની આકર્ષણશક્તિનો સત૨ નાશ થઈ ગયે છે, અને તેઓની લાગણીઓ એટલી બધી હદે સુકાઈ ગઈ હોય છે કે તેઓ કેઈપણ પ્રકારની શક્તિ અથવા ઉષ્ણતા ઉત્પન્ન કરવાને તદ્દન શક્તિહીન બની ગયા છે. આવા માણસો હાજરી માત્રથી આસપાસના વાતાવરણમાં સર્વત્ર શૈત્ય પ્રસરી રહે છે.
મનુષ્યનું નૈસર્ગિક બંધારણ જ એવું છે કે તે એકલે રહી શક્તજ નથી. તેના ઉત્તમોત્તમ જીવનનો ઘણોખરે ભાગ તે બીજાઓ પાસેથી જ મેળવે છે, તે બીજાના સહવાસ વગર રહી શકતે નથી, અને જ્યારે તે બીજાનો સહવાસ ત્યજી દે છે ત્યારે લગભગ તેનું અર્ધ બળ ગુમાવે છે; એ એક નિયમ છે કે બીજાના ૫રિચયમાં આવી જ્યારે માણસ જાણે છે કે પોતાની અને અન્યની વચ્ચે જીવનોપયેગી અને અગત્યને સંબંધ છે, તેના વિચારો અને જીવન પાતામાંથી વહે છે-ઉછળે છે અને પોતાના વિચારે અને જીવન તેઓમાંથી વહે છે ત્યારે તેને માટે કડી શકાય છે.
દ્રાક્ષના ગુછ-વૃક્ષ પરથી કાપી નાંખવામાં આવે છે કે તરત જ તે ચીમળાવા લાગે છે, જેનાથી તેનું પણ થાય છે તે લઈ લેવામાં આવે છે કે તે જ ક્ષણે તે તદ્દન નિરસ, શુષ્ક અને નિ:સત્વ થઈ જાય છે. જે ગુણ ગુચ્છમાં રહેલો છે તે દ્રાક્ષના વૃક્ષન ભૂમિ સાથેના સંબંધથી તેની અંદર આવે છે, અને જયારે તે પિષણ અને બળના સાધનોનો ઉછેર કરવામાં આવે છે, ત્યારે તે પ્રાયશ: મૃતવત્ થઈ જાય છે. જગતરૂપી મડાન દ્રાલ ઉપર માણસ એક ગુછ સમાન છે. તેના સહચારીથી તે અલગ રહેવા લાગે છે કે તરત તે ચીમળાવા લાગે છે. મનુષ્ય જાતિના એકીભાવમાંજ એવી કંઈ વિલક્ષણ છે. જેવી રીતે હીરાના પરમાણુઓને એકબીજાથી ભિન્ન કરવાથી તેમાં રહેલા સંયુક્તપણાના ગુણનો નાશ થાય છે, તેવી જ રીતે સમ ષ્ટિથી અલગ રહેવાથી વ્યકિતને આમશક્તિનું ભારે નુકશાન સહન કરવું પડે છે. જે અણુઓનો હીરે બનેલું હોય છે તે આઓના સંયુકતપણામાં અભિન્નત્વમાંજ હીરાનું મૂલ્ય સમાયેલું છે. જે ક્ષણે જે અણુઓને એકબીજાથી ભિન્ન કરવામાં આવે છે તે જ ક્ષણે તે નિરૂપાણી અને નિમ્ હ્ય થઈ જાય છે, તે જ પ્રમાણે એક શક્તિવાન મનુષ્ય પોતાની શક્તિને ઘણે ભાગ તેના સહયારીઓના સમાગમથી પ્રાપ્ત કરતો હોવાથી તેઓને પરસ્પર ભિન્ન કરવામાં આવે તે તે શક્તિ હત-નિર્બળ બની જાય છે.
જેવી રીતે મનુષ્યને શરીરપષક ભજનના ભિન્નભિન્ન પદાર્થોની જરૂર છે તેવીજ રીતે તેનું માનસિક ભેજન પણ વિવિધ પ્રકારનું હોવાની જરૂર છે. માનસિક
જનની આવી સામગ્રી ભિન્નભિન્ન રૂચિ અને પ્રકૃતિના લોકેના સમાગમમાં આ વવાથી ઉપલબ્ધ થઈ શકે છે. કોઈ પણું માણસને તેના સમૂહમાંથી–મંડળમાંથી
For Private And Personal Use Only
