Atmanand Prakash Pustak 011 Ank 08

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 7

આત્માનન્દ પ્રકાશ,
૧૯પ
ઢંકાઈ ગયું છે. હવે આપણે ભૂતકાળની પદ્ધતિને નવા જમાના સાથે જ કેળવણુંમાં મોટે સુધારે કરવાની જરૂર છે. તેને માટે એક સાહિત્યકાર નીચે પ્રમાણે લખે છે..
जावी प्राच्यनवौ प्राप्तौ युगपद् यदि मानवैः।।
तयोः सारस्तदा ग्राह्यो हेयोपादेय जागतः ॥१॥ જે પ્રાચીન અને નવીન ભાવ એકી સાથે પ્રાપ્ત થાય તે મનુષ્યએ હેય અને ઉપાદેયના ભાગ પાડી તેમાંથી સાર ગ્રહણ કરે. ૧
ભૂતકાળના આચારને માટે વિમર્શ કરતાં આપણાં હૃદયમાં વર્તમાનને માટે અતિશય ખેદ થયા વિના રહેશે નહીં. પૂર્વકાળે જેનીઓને ગૃહાચાર ઉત્તમ પ્રકારને હતા. તેઓ બાહ્ય અને આંતર-ભય શુદ્ધિને ધારણ કરતા હતા. તેમની ગૃહજના ઊત્તમ પ્રકારની હતી. સામાન્ય સ્થિતિવાળા ઘરે પણ સ્વચ્છતાથી ભરપૂર રહેતા. પાકશાળા, ઉપકરશાળા અને આંગણુને દેખાવ સામાન્ય હોય તે પણ મનરંજક લાગતું હતું. સ્નાન, પ્રક્ષાલન અને માને ઉત્તમ પ્રકારે કરવામાં આવતું હતું. કુટુંબના દરેક મનુષ્ય શુદ્ધિ રાખતા અને રસેઈના સ્થાનમાં સર્વ રીતે સ્વચ્છતા રાખવામાં આવતી હતી. ભેજનશાળાને દેખાવ ઘણે આનંદજનક રાખવામાં આવતે. પા, વસ્ત્રો અને પાકના ઉપકરણાઓ ઘણી સફાઈથી રાખવામાં આવતા હતા.
પૂર્વકાળના શ્રાવકના ગૃહની સ્વચ્છતા કેવી હતી? તેને માટે નીચેનું પઘ પ્રમાણભૂત છે.
यत्र प्रक्लुप्त सउपस्कर संचयश्च शुधांगण विमन दर्पणवधिजाति । स्वच्छांगिनो गृहजना धृतचारुवेषास्तत् श्रावकस्य सदनं परिनावनीयम्
જેમાં ઉત્તમ પ્રકારના ઉપસ્કાર-સાધનને સંચય ગોઠવેલે હય, જેનું સ્વચ્છ આંગણું નિર્મલ દર્પણના જેવું થતું હોય અને શરીરે રવચ્છ અને સુંદર વેષ ધરનારા જે ઘરના કુટુંબીઓ દેખાતા હોય તે શ્રાવકનું ઘર છે, એમ જાણવું ”
વર્તમાનકાલે શ્રાવકગ્રહની સ્થિતિ જુદા જ પ્રકારની જોવામાં આવે છે. તેમની શુદ્ધિને આચાર તદન ફરી ગયું છે. મત્સર્ગ વખતથી ધારણ કરેલ પિશાક રાત્રે શયનના વખત સુધી ટકી રહે છે. સ્નાન, પાન, ભજન અને બીજી સર્વ ક્રિયાઓમાં આચારનું દર્શન કવચિત્ જ થાય છે. પુરૂષવર્ગના કરતાં સ્ત્રીવર્ગમાં વિશેષ અશુચિ દેખાય છે. સ્વચ્છતા અને સુઘડતાનું સ્વરૂપ આધુનિક શ્રાવિકાઓના ખ્યાલમાં જ નથી, એમ કહીએ તે તે ખોટું નથી. આહત વિદ્વાને શ્રાવિકાઓના સ્વરૂપના માટે આ પ્રમાણે લખે છે –