________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ભયથી આરાધન કરેલો ધર્મ ફળને આપનારે થાય છે?
૭૧
થતबंद्यते यदवंद्योऽपि, यदपूज्योऽपि पूज्यते;
गम्यते यदगम्योऽपि, समजावो धनस्यतु. ॥१॥ ભાવાર્થ–જે કારણથી નહિ નમસ્કાર કરવા લાયક હોય તે પણ નમસ્કાર કરાય છે. નહિ પૂજા કરવા લાયક હોય તે પણ પૂજાય છે, નહિ ગમન કરવા લાયક હોય તે પણ તેના પ્રત્યે પણ ગમન કરાય છે, આ સર્વ પ્રભાવ પિસાને જ છે. વળી પણ કહ્યું છે–
થતા . वयो वृका स्तयो वृधा, ये च वृका बहुश्रुताः॥
सर्वे ते धन वृषस्य, द्वारे तिष्टंति किंकराः ॥ ॥१॥ - ભાવાર્થ—જે માણસ વેવૃદ્ધ એટલે અવસ્થાએ કરી વૃદ્ધ હોય તે, તથા તપશ્યા કરી શરીરનું જેણે શેષણ કર્યું હોય તે તપવૃદ્ધા કહેવાય, અને એવા તપવૃદ્ધ હેય તથા બહુ શ્રુત્ત વૃદ્ધ હોય એટલે સિદ્ધાંતના જાણવાવાળા બહુશ્રુત હોય તેવા બહુશ્રુત વૃધે તે સર્વે પણ પૈસાપાત્ર માણસના ઘરના આંગણાના દ્વાર કહેતા બારણા પાસે ભિક્ષા માંગનારા લેકેના પેઠે કિકરા કહેતા દાસો થઈને બહેરો છે.
વિવેચન—પૈસાપાત્ર માણસ વ્યસની હોય તે પણ નિસની કહેવાય છે, અજ્ઞાની હેય તે પણ જ્ઞાની કહેવાય છે, લોભી હોય તે પણ નિર્લોભી કહેવાય છે, મૂખ હોય તે પણ ડાહ્યો કહેવાય છે, અસત્યવાદી હોય તે પણ સત્યવાદી કહેવાય છે, નિર્ગુણી હેય તે પણ ગુણી કહેવાય છે, અધ (આંધળ) હોય તે પણ દેખતે કહે વાય છે, શઠ હોય તે પણ સરલ કહેવાય છે. કષાયી હોય તે પણ નિષ્કષાયી કહેવાય છે. કિબહના સર્વે વાતે ખેડ કહેતાં લાંછન યુક્ત હોય તે પણ સારે જ કહેવાય છે. આ સર્વે લક્ષ્મી દેવીનો જ પ્રતાપ છે-કહેતા પૈસાને જ પ્રતાપ છે.
તે પ્રસ્તાવને વિષે દેવતા મેતાર્યને કહે છે કે આટલું આટલું સહારા મસ્તક ઉપર થયું તો પણ હજી બોધ કેમ પામતે નથી ને દિક્ષા અંગીકાર કેમ કરતા નથી. તે અવસરે મેતાર્ય કહે કે હે બાંધવ, તારું કહેવું સત્ય છે પણ આ અપયશના કલંકથી નર્ક કૂપથી (કૂવાથી) જ જેમ તેમ પ્રથમ મહારે ઉદ્ધાર કર. વળી યથાસ્થાને સ્થાપન કર, એટલે શ્રેષ્ટિના પુત્રને સ્થાને સ્થાપન કર. મહારે ગયેલ યશ પાછો મેળવી આપ. તથા રાજાની પુત્રીનું પાણી ગ્રહણ કરાવી દે. ત્યાર બાદ બાર વર્ષે હું નિશ્ચય ચારિત્રને અંગીકાર કરીશ.
For Private And Personal Use Only
