________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
બામાનન્દ પ્રકાશ
selves as Hindus though there have been no signs of any such movement so far as Bombay is concerned. The decrezise is to be geen in every district except Bombay City ( where in 1901 figures Were vitiated by plague ) Poona, Nasik, & Khandesh where the increments are quite small and approximate to the small iucrease of the population. Copy irom the heport ( Par I) of Bombay - Casus of India
1191 ( Vo VII) published by P. J. Mead & G.
Laird aegreyor--in charge Census Operations.
ડ૯૧૧ ની મુબઈ ઈલા કાના વસ્તી પત્રકના રીપોર્ટ ભાગ માંથી લીધેલ ઉતારો. વસ્તી પત્રકના કાર્ય વાહક પી. જે. મીડ. અને જ. લાર્ડ મેગ્રેગર તરફની પ્રસિદ્ધ થયેલ. પારીગ્રાફ ૧૧.
ઇલાકાની અંદર ત્રીજા નંબરને ધર્મ જૈન ધર્મ છે જેના માનનારાઓ પાંચ લાખને આશરે છે. અમને મેટ ભાગ દક્ષિણ ગુજરાત અને કચ્છ કાઠીયાવાડના દેશી રાજ્યમાં જોવામાં આવે છેપણ આમાંને છેડે ભાગ જે ગામડામાં ધી-ધારનો ધંધો કરે છે. તે છલકામાં સઘળે ઠેકાણે વસેલ છે. સને ૧૮ દર શી ૧૯ સુધીમાં આ ધર્મના અનુયાયીની સંખ્યામાં ૨૦૦૦૦ માણસને ઘટાડે થયો હતો. આ વાડ ચાલુ રહ્યા અને પ્રતિ દિવસ વધતે: ગો, અને તે માનનારાઓની સંખ્યા અને ૧૯૦૧ માં જે હુતી તેમાંથી ૪૪૦૦૦ માણસે ઘટી ગયા, જેની ગણત્રી કરતાં નવટકાનો ઘટાડે માલૂમ પડ્યું. કર્ણાટકમાં ૧૨૦૦૦ માણસને નાશ થશે. તેના મેટા ભાગનું મરણ દક્ષિણ મરાઠામાં ૧૭૦ ૦૦ માણસનું મરણ અને સતારામાં કેટલાક માણસનું મરણ પ્લેગને લીધે થયેલ છે. પણ ગુજરાતમાં ૧૦૦૦ માણસનો ઘટાડે શા કારણથી થયો તે જાણી શકાય તેમ નથી. દુકાનદારો ધંધો કરનાર વર્ગ જે અન્ય સ્થળે પ્રાધાન્ય ધરાવે છે, તેનાથી તદન અલગ પડતા દક્ષિણ ઇલાકામાં વસતાં જેનો જેમાં મુખ્યત્વે કરીને ચતુર્થ જ્ઞાતિના છે તેઓ ખેતીનો ધંધો કરનારા છે. અને તેઓ સ્લેિગની બીમારીને સખ્ત ભેગી થઈ પડયા છે. પણ ગુજરાતમાં જેનોની સંખ્યામાં ઘટાડે છેવામાં કોઈ પણ આફત કારણભુત થઈ હોય એમ દેખાતું નથી. દુષ્કાળને લીધે જૈનમાં મરણ નીપજતા નથી પણ તેથી ઉલટું તેઓ શરીરે રૂટ પુષ્ટ જોવામાં આવે છે. રજપુતાના અને મધ્ય હિંદુસ્તાનના વસ્તી પત્રકના આંકડાઓ તપાસતા ત્યાંના વસનારાઓમાંથી કોઈપણ પરદેશ ગયા હોય એમ દેખાતું નથી; ખરેખર રજપુતાનાના વસ્તી પત્રક આંકડાઓ વળી તેઓની સંખ્યામાં ઘટાડે સુચવે છે. પુનામાં રહેતા એક આગેવાન જૈન વેપારીને પુછતાં તેણે જણાવ્યું કે ન્યુમેનીક પ્લેગને ઘણી રીતે મળતા એક ગુહ્ય તાવથી રજપુતાનામાં ઘણા માણસ મરી ગયા છે, પણ ઉપકત ખુલાસો આ પ્રાંત સંબંધીની મુશ્કેલી દુર કરી શકે તેમ નથી. અને છેવટને નિર્ણય એ થાય છે કે જૈને હ૬, તરીકે પિતાની જાતને ઓળખાવતા જણાય છે. જો કે મુંબઈમાં આ હીલચાલની કાંઈપણ નીશાની જોવામાં આવતી હતી. મુંબઈ શહેર, ( જ્યાં સને ૧૯૦૧માં વસ્તીમાં પ્લેગ ને લીધે ઘટાડે થયે હતા. ) પુના, નાસીક અને ખાનદેશ જ્યાં જૈનેની વસ્તીનો વધારો તદન ઘેડ છે અને જે લેકોના થોડા વધારાને લગભગ મળતે છે, તે મુલકે સિવાય દરેક ઠેકાણે જૈનની અંદર ઘટાડે માલુમ પડે છે.
For Private And Personal Use Only
