________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૪૨
આત્માનંદ પ્રકાશ
વિવાદમાં સમય ગાળી અનેક મનુષ્ય આ ટુંકું આયુષ્ય પુરૂં કરી ચાલતા થયા છે અને થાય છે. આમ હેવાથી જેટલો સમય કલેશમાં પસાર થાય છે તેટલે અન્ય શુભ કાર્યોની પ્રવૃત્તિઓમાં ઉપયોગ કરવામાં આવે તે પોતાનું તે એકાંત હિતજ થાય છે. અને બીજાના હિતની આશા બંધાય છે. - કુસંપના બીજકલેશથી આવા ઉત્તમોત્તમ જૈન દર્શનના પણ વિભાગો પડી ગયેલા છે. દિગંબર, શ્વેતાંબર અને સ્થાનકવાસી એ ત્રણ ભાગ છે. આ ત્રણેમાં બાહ્યાચારની માન્યતામાં ઘણો તફાવત પડી ગયેલે છે. તેમજ તેમાં પણ ભિન્નતા અમુક અમુક અંશે છે. દિગંબર વિભાગની અમુક હકીકત અત્યારના જમાનાને માટે તદન પ્રતિકૂળ છે. નગ્નપણે વિહાર કરી જિનકલ્પીપણું આદરવું એ અત્યારના પ્રાણીઓની શકિતથી અતીત છે. મૂર્તિનિષેધક વર્ગ કે જે સ્થાનકવાસી કહેવાય છે તેઓને મૂર્તિ દ્વારા અલક્ષ્ય સ્વરૂપની ઉત્પત્તિ અને તેના લાભની ખબર નથી. પિતાપિતાના આચાર્યો વડે થયેલી તત્ત્વની ભિન્નતાથી જુદા પડી ગયેલા આ ત્રણ સંપ્રદા એક થઈ જાય એ બનવું અસંભવિત છે.
દ્રવ્યાનુયોગને અંગે જેમાં અનેક પ્રકારે અપૂર્ણતા પ્રાપ્ત થયેલી છે. આપણે પ્રતિક્રમણ જેવી ઉત્તમકિયા, પ્રભુ વજન જેવી ઉત્તમ ભક્તિ, પાત્ર અનુકંપ વિગેરે દાનમાં પ્રવૃત્તિ, આ સર્વ મુખ્ય ભાગે વસ્તુતત્વને યથાર્થ જાણ્યા વગર આદરવામાં આવે છે. પ્રતિકમણની ક્રિયા કરનારા મનુષ્યને મોટો ભાગ તેના અર્થસૂચક પદેથી અજાણ હોય છે અને માત્ર મુખેથી પઢી જવામાં જ સર્વસ્વ પ્રાપ્ત થયેલું માને છે. અરે! મુખપાઠ પણ બહાળે ભાગે અશુદ્ધ હોય છે, જ્યાં દ્રવ્ય પ્રતિકમણની હજુ અપ્રાપ્તિ છે ત્યાં ભાવ પ્રતિક મણુની પ્રાપ્તિ કેવી રીતે હોઈ શકે ! પ્રભુ પૂજનની ક્રિયામાં દરેક ક્રિયાને અર્થસૂચક ભાવાર્થ સમજવું જોઈએ. જ્ઞાન વગરની ક્રિયા કરનારા પ્રાણીઓ ઘાંચીના બળદની પેઠે માત્ર કષ્ટ કરે છે, પણ છે તેવી તેવી જ સ્થિતિમાં રહે છે દ્રવ્યપૂજામાં સંસ્કારી થયેલા પ્રાણી
For Private And Personal Use Only
