Atmanand Prakash Pustak 006 Ank 05

Author(s): Motichand Oghavji Shah
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 8

૧૦૪
આમાનન્દ પ્રકાશ तथा भर्तव्यभरणामिति ॥ અર્થ તથા જેઓ ભરણ પોષણ કરવા યોગ્ય છે તેમનું ભરણ પોષણ કરવું.
વિવેચનઃ માતપિતા,આશ્રિત સ્વજનો તથા સેવક જન આદિનું ભરણપોષણ કરવું, તેમાં માતપિતા, સતી ભાર્યા, અને શક્તિ રહિત એવાં બાળકજન-તેમનું તે અવશ્ય ભરણ પોષણ કરવું. જે વધારે શક્તિ હોય તે દરિદ્ર મિત્ર, પ્રજાવિનાની બહેન, વયે વૃદ્ધ પુરૂષ તથા નિર્ધન થઈ ગયેલ કુલીન માણસ, એ ચારનું પણ પોષણ કરવું.
तथा यथोचितं विनियोग इति ।
અર્થ વળી ( ઉપર કહેલા ભરણુ પિષણ કરવા યોગ્ય જને ને ) યચિત વિનિગ કરો.
વિવેચનઃ જેમ જે કાર્યને વિષે જોડવાં એગ્ય લાગે તેમને તે કાર્યને વિષે જોડવાં તેમને ચોગ્ય કામકાજ સેંપવા. કારણ કે જે તેઓ કંઈ કામ વિના નવરા બેસી રહે છે, તેમને વિનંદ મળે નહિં એટલે તેમાં વ્યસન પ્રમુખ સેવવા માંડે એટલે તેમની શક્તિ વૃથા ક્ષીણ થાય અને તેને નીરૂપયેગી થાય. એટલે પછી તેમના પર અનુગ્રહ કરે તે અનુગ્રહ કર્યો ન કહેવાય પણ વિનાશ કર્યો કહેવાય. માટે એમને ઉચિત એવાં કાયીને વિષે જોડવાં.
तथा तत्प्रयोजनेषु बद्धलक्षतेति ॥
અર્થઃ વળી તે પિષ્ય વર્ગના પ્રજનને વિષે બદ્ધલક્ષતા રાખવી.
વિવેચનઃ એ ભરણ પોષણ કરવા યોગ્ય એવા જે માણસે-તેમને ધર્મ-અર્થ-કામ સંબધી જે પ્રજને અથવા કાર્યો કરવામાં વ્યાં હેય તે કાર્યો તેઓ કરે છે કે નહિં, એ બાબતને વિષે બદ્ધલક્ષતા રાખવી એટલે ચિત્ત ઉપયુક્ત રાખવું (ચિત્તને ઉપગ દે ). કારણ કે પિષક પુરૂષ ધ્યાન રાખે તે પજ્યવર્ગ તે તે કાર્યો મન દઈ