________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૦૬
આત્માનંદ પ્રકાશ તેનું ઉaધન ન કરવું; કારણ કે એમ કર્યાથી, સર્વ છતા ગુણ નર થાય છે. ઉત્તમ પુરૂષના દકાંતનું કારણ એ કે એ ઉદાર ચિત્તવાળા હોય છે અને સ્વમમાં પણ તેમની પ્રકૃતિ વિકૃતિ પાયતી નથી. માટે દેવાદિકની નિત્ય સેવા કરવી ઉચિત છે, વિશે “પણે તો જોજન પહેલાં.
तथा सात्म्यतः कालभोजनमिति ।
અર્થ વળી પ્રકૃતિને અનુકુળ હેય એવું ભેજન લેવું, અને તે સમય થયે લેવું.
વિવેચનઃ પ્રકૃતિને અનુકુળ ભજન લેવાનું કારણ એ કે જે અશન-પાન આદિ તે લે છે તે તેની પ્રકૃતિને અનુકુળ હોય તે જ તે સુખી થાય છે. સમય થયે ભોજન લેવું એટલે ક્ષુધા લાગે ત્યારે લેવું. સુધા ન હોય ને અમૃતનું ભોજન કરે તે પણ તે વિષ થાય છે. વળી સુધાને સમય ઉલ્લંઘન પણ ન કરે. કારણ કે એમ કશ્યાથી દેહ દુર્બળ થાય છે. માટે જે સમયે સુધા લાગે તેજ વખતે ભાજન કરવું; અને તે પણ પ્રકૃતિને અનુકુળ હેય તેનું જ કરવું.
તથા પતિ અર્થ વળી પીપણાને ત્યાગ કર્યો.
વિવેચનઃ વળી ઉપર કહ્યું તે ઉપરાંત વિશેષ એ ધ્યાનમાં રાખવાનું છે કે અતિ આકાંક્ષા કરીને અધિક આહાર ન કર. કારણું કે પરિમિત આહાર એજ બહુ આહાર છે; અને અધિક આહારથી તે, વમન, અતિ દરત કે મૃત્યુ એ ત્રણમાંથી એક થયા વિના રહેતું નથી. એવી રીતે જમવું કે અવસરે પાછી ક્ષુધા લાગે, અને જઠરાગ્નિ મંદ ન પડી જાય. ભજનના પ્રમાણ વિષે કઈ સિદ્ધાન્ત નથી. જેવી જેની જઠરાગ્નિ તેના પ્રમાણમાં એ લેવાય છે, સુખેથી પાચન થાય તેટલું જમવું.
जवाअजीर्षे अभोजनमिति ।
For Private And Personal Use Only
