________________
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી વિમલચદ્રસૂરિ અને પ્રશ્નેત્તર રત્નમાલા, ૨૫૭
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
tat
વિશેષ વિવેચન કરવાની જરૂર નથી. તેતે દેખીતુ જ છે કે, માણુસમાં જો મૂર્ખતા હાય તેા તે મૃત્યુ બરાબર છે. મૂર્ખતાને લઇને માણસમાં અજ્ઞાનતા હાય અને અજ્ઞાનતા એ માણસની બુદ્ધિ શક્તિનું આવરણ છે. જ્યારે બુદ્ધિને આવરણ થયું એટલે તૂ હૈય ઉપાદેય જાણી શક્તા નથી. તૈય ઉપાદેયને નહીં જાણનાર માણસને પછી ધર્મ અધર્મનું ભાન હેતુ નથી. તેથી તે ધર્મમાં અધર્મ બુદ્ધિ અને અધર્મમાં ધર્મ બુદ્ધિ કરે છે અને છેવટે આત્માને દુર્ગતિના અધિકારી કરે છે. આત્માને દુર્ગતિમાં નાંખનાર માણસ જીવતાં મુવા જેવા છે. તેવા પુરૂષનુ જીવન અજાગલના સ્તનના જેવું નિષ્ફળ થાય છે. સાહિત્યકારો પણ લખે છે કે, “ મૂય નાણ્યો ધર્’ એટલે મુર્ખતું આષધ નથી.--અર્થાત્ જેમ મૃત શરીરને ઔષધોપચાર થઈ શકતા નથી તેમ મુર્ખજનના કાંઈ પણ ઉપાય થઇ શકતા નથી. તેથી ભવિ પ્રાણીએ મૂર્ખતાના ત્યાગ કરવા પ્રયત્ન કરવા.
બીજા પ્રશ્નાત્તરમાં કહ્યું છે કે, જે અવસરે આપવામાં આવે તે અમૂલ્ય છે. તે ખરેખર મનન કરવા ચેાગ્યછે. અવસરે આપેલા ૫દાર્થ, અવસરે આપેલેોધ, અને અવસરે આપેલ સહાય-તે ખરેખર અમૂલ્ય થઇ પડે છે. અવસર વિના કાંઈપણ આપવું કે કરવુ', તે નિષ્ફળ છે. ગૃહસ્થાવાસમાં સાંસારિક ઉપાધિથી ગ્રસ્ત થયેલાં પ્રાણીને અવસરે આપેલ વૈરાગ્યને બેધ ચારિત્રનું કારણુ થઇ પડે છે. દુ:ખી સ્થિતિમાં આવેલાં પ્રાણીને દ્રવ્યની સહાય આપવાથી તે તેને અમૂલ્ય થઈ પડે છે. તેથી જે અવસરે આપવામાં આવે તે અમૂલ્ય થાય છે. આ વિષે જેટલું વિવેચન કરીએ તેટલું ધાડુ છે.
ત્રીજા પ્રાત્તરમાં કહેવામાં આવ્યુ કે, “ જે કાંઇ છાની રીતે નઠારૂં કામ કરવામાં આવે તે મરણ સુધી શલ્ય રૂપ થાય છે. ” આ વિષે જેટલુ કહીએ તેટલુ ઘેાડુ છે. તે સ્વાનુભવની વાત છે કે,
For Private And Personal Use Only