Arhanniti

Author(s): Manilal Nathubhai Dosi
Publisher: Jain Gyan Prasarak Mandal

Page 7

અર્હન્નીતિની પ્રસ્તાવના.
લોકા પરસ્પરના વ્યવહારમાં એક બીજા સાથે કેવી રીતે વતે કે જેથી પેાતાનું હિત સાધી શકે અને સામાં મનુષ્યને નુકશાન ન થાય તેવી રીતિને બતાવનારા અદૂભગવાને પ્રરૂપેલા આ અન્નીતિ નામા લધુ ગ્રંથ વાંચક વર્ગ સમક્ષ મુકતાં તે સધી એ મેટલ કહેવાની જરૂર છે. નીતિ અનેક પ્રકારની છે તેને આધારે વિદ્વાનેએ અનેક ગ્રંથેા તત્સંબંધી રચ્યા છે. શુક્રનીતિ, વિદુરનીતિ, ચાણકય નીતિ વિગેરે ગ્રંથા હાલ પ્રસિદ્ધ છે પણ તે સર્વ પ્રથામાં સામાન્ય હિત મેધના શ્ર્લોકા લખવામાં આવેલા છે પણ અન્નીતિમાં તા હિંદુધને માન્ય યાજ્ઞવલકય સ્મૃતિની માફક અનેક ગંભીર રાજકીય, વ્યવહારિક તથા પ્રાયશ્રિતાદિક પ્રકરણાનું સવિસ્તર વર્ણન કરવામાં આવ્યું છે. જો કે આ ગ્રંથનું નામ લધુ અન્નતિ છે, અને તેના નામ પ્રમાણે યાજ્ઞવલય સ્મૃતિ જેટલું વધારે વિવેચન નથી તેા પણ તેમાં કેટલા બધા વિષયેા આવી જાય છે, અને સક્ષેપમાં તેનું કેવું સ્વરૂપ દર્શાવવામાં આવ્યુ છે. તે કેવળ અનુક્રમણિકા તરફ દ્રષ્ટિ કરવાથીજ જણાશે.
આ ગ્રંથનું પ્રથમ ભાષાન્તર ૧૯૦૧ માં નિર્ણય સાગર છાપખાનામાં છપાઇને બ્હાર પડયુ હતું પણ તેમાં ત્રણ બાબતેાની ખામી જોવામાં આવી. પ્રથમ ખામી અમને એ જણાઇ કે આ ગ્રંથના જ્યારે મૂળ શ્લાક આશરે ૯૦૦ છે, તથા તે લૈાકામાંથી કેટલાક અઘરા શ્લાક ઉપર ટીકા પણ આપવામાં આવી છે, ત્યારે તેમાંથી