Book Title: Agam 42 Mool 03 Dashvaikalik Sutra
Author(s): Samaysundar, Haribhadrasuri,
Publisher: Shravak Bhimsinh Manek
View full book text
________________
२० राय धनपतसिंघ बदाउरका जैनागमसंग्रह भाग तेतालीसमा. ख्य इति । अन्यस्त्वनादिष्टो दशकालिकाख्यः । श्रादिष्टस्तु तदध्ययन विशेषो कुमपुष्पिकादिरिति व्याचष्टे । नचैतदतिचारु तस्य दशकालिकानिधात एवादेशसिझेः। जावैकक एको जावः । स चानादिष्टो नाव इति । आदिष्टस्त्वौदायिका दिरिति । सप्तैतेऽनन्तरोक्ता एकका नवन्ति।हच किल यस्माद्दशपर्याया अध्ययन विशेषाःसंग्रहैककेन संग्रहीतास्तस्मात्तेनाधिकारः। अन्ये तु व्याचदते । यतः किल श्रुतज्ञानं दायोपशमिके नावे वर्तते, तस्मानावैककेनाधिकार इति गाथार्थः । इदानींठ्यादीन् विहाय दशशब्दस्यैव निदेपं प्रतिपादयन्नाह ॥ णामं उवणा दविए, खित्ते काले तहेव नावे अ॥ एसो खलु निरकेवो, दसगस्स उ बविहो हो॥ए॥व्याख्या॥आह। किमिति ट्यादीन् विहाय दशशब्द जपत्यस्तः । उच्यते । एतत्प्रतिपादनादेव ठ्यादीनां गम्यमानत्वात् । तत्र नामस्थापने सुगमे । अव्यदशकं दश अव्याणि सचित्ता चित्तमिश्राणि मनुष्यरूपककटकादिविनूषितानीति । क्षेत्रदशकं दश क्षेत्रप्रदेशाः। कालदशकं दश काला वर्तनादिरूपत्वात्कालस्य दशावस्थाविशेषा इत्यर्थः । वयति च वाला किला मंदेत्यादिना । नावदशकं दश नावाः। ते च सांनिपातिकनावे स्वरूपतो नावनीयाः। अथ चैत एव विवदया दशाध्ययनविशेषा इति । एष एवंनूतः खलु निदेपो न्यासो दशशब्दस्य बहुवचनत्वादशानां षडिधो नवति । तत्र खलुशब्दोऽवधारणार्थः । एषं एव प्रक्रान्तोपयोगीति। तुशब्दो विशेषणार्थः । किं विशिनष्टि । नायं दशशब्दमात्रस्य किंतु तछाच्यस्यार्थस्यापीति गाथार्थः । सांप्रतं प्रस्तुतोपयोगित्वात्कालस्य कालदशकछारे विशेषार्थप्रतिपिपादयिषयेदमाह ॥ “ बाला किमा मंदा, वला य पन्ना य हायणि पवंचा ॥ पलारमम्मुही सा-यणी य दसमा उ कालदसा॥१॥व्याख्या ॥ बाला क्रीडा च मन्दा च बला च प्रज्ञा च हायिनी ईषत्प्रपञ्चा प्राग्नारा मृन्मुखी शायिनी । तथाहि एता दश दशा जन्त्ववस्था विशेषलक्षणा नवन्ति । आसां च स्वरूपमिदमुक्तं पूर्वमुनिभिः ॥ “जाय मित्तस्स जंतुस्स जा सा पढमिया दसा॥ण तब सुहपुरकाई, बहु जाणंति बालया ॥१॥ बिश्यं च दसं पत्तो, णाणाकिमाहिं किरई ॥ न तब कामनोगेहिं, तिव्वा उप्पङाई मई ॥५॥ तश्यं च दसं पत्तो, पंचकामगुणे नरो ॥ समबी लुंजिलं नोए, जश् से अलि घरे धुवा ॥३॥ चन्बी उ बला नाम, जं नरो दसमस्सि ॥ समबो बलं दरिसिजं, जश् होइ निरुवद्दवो ॥४॥ पंचमी तु दसं पत्तो, आणुपुबीच जो नरो ॥ इनिय विचिंतेश्, कुटुंबं वानिकंखई ॥५॥ बही उ हायणी नाम, जं नरो दसमस्सि ॥ विरार य कामेसु, इंदिएसु य हायई ॥६॥ सत्तमि च दसं पत्तो, आणुपुबी जो नरो ॥ निछहर य चिक्कणं खेलं खासई य - १ 'रई' ति पाठान्तरम् । २ 'बहु' इति पाठान्तरम् ।
Page Navigation
1 ... 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 ... 771