Agam 42 Mool 03 Dashvaikalik Sutra

Author(s): Samaysundar, Haribhadrasuri,
Publisher: Shravak Bhimsinh Manek

Page 23

दशवैकालिके प्रयमाध्ययनम् ।
१५
क्ष्वध्ययनं यावत् । खलु शब्दो विशेषणार्थः । किं विशिनष्टि । तदन्ये द्वे चूडे यावन्तीति । व्याख्यातं यथा चेत्येतत् । पुनरधिकारानिधानद्वारेणैव च व्याचिख्यासुः संबन्धकत्वेनेदं गाथादलमाह । अधिकारादपि चातो वक्ष्ये प्रत्येकमेकैकस्मिन् अध्ययने । तत्राध्ययनपरिसमाप्तेर्योऽनुवर्तते सोऽधिकारः । इति गाथार्थः ॥ पढमे धम्मपसंसा, सो य इहेव जिएसासम्मित्ति ॥ विइए धिश्ए सक्का, काउं जे एस धम्मोति ॥ २० ॥ तए आयारकहा, उखुड्डिया आयसंजमो वार्ड | तह जीवसंजमो वि य, होइ चमि ॥ २१ ॥ निरकविसोही तव सं-जमस्त गुणकारियाज पंचमए ॥ ब श्रायारकहा, महई जोग्गा महयणस्स ॥ २२ ॥ वयण विजत्ती पुण स - तमम्मि पणिहाणमहमे नणियं ॥ एवमे विषर्ज दसमे, समायिं एस निरकुत्ति ॥ १३ ॥ व्याख्या ॥ प्रथमाध्ययने कोऽर्थाधिकार इत्यत श्राह । धर्मप्रशंसा । दुर्गतौ प्रपतन्तमात्मानं धारयतीति धर्मः तस्य प्रशंसा स्तवः सकलपुरुषार्थानामेव धर्मः प्रधान मित्येवंरूपा । तथान्यैरप्युक्तम् । "धनदोsर्थार्थिनां प्रोक्तः, कामिनां सर्वकामदः ॥ धर्म एवापवर्गस्य, पारंपर्येण साधकः ॥ इत्यादि ॥ स चात्रैव जिनशासने धर्मो नान्यत्र इहैव निरवद्यवृत्तिसङ्गावादेतच्चो त्तरत्रान्यक्षणे वक्ष्यामः । धर्मान्युपगमे च सत्यपि मा मूद जिनवप्रव्रजितस्याधृतेः संमोह इत्यतस्तन्निराकरणार्थाधिकारवदेव द्वितीयाध्ययनम् । आह च । द्वितीयेऽध्ययनेऽयमर्थाधिकारः। धृत्या हेतुनूतया शक्यते कर्तुम् । जे इति पूरणार्थी निपातः । एष जैनधर्म इति । उक्तं च । “ जस्स धिई तस्स तवो, जस्स तवो तस्स सा गई सुलहा ॥ तितपुरिसा, तो वि खलु दुल्हनो तेसिं ॥" सा पुनर्धृतिराचारे कार्या न त्वनाचारे इत्यतस्तदर्थाधिकारवदेव तृतीयाध्ययनम् । श्राह च । तृतीयेऽध्ययने कोऽर्थाधिकार इत्यत आह । श्राचारगोचरा कथा श्राचारकथा सा चेहैवाणु विस्तरभेदात् । यत
ह | कुलिका लघ्वी सा चात्मसंयमोपायः । संयमनं संयमः । श्रात्मनः संयम श्रात्मसंयमस्तडुपायः। उक्तं च ॥" तस्यात्मा संयमो यो हि सदाचारे रतः सदा ॥ स एव धृतिमान्धर्मस्तस्यैव च जिनोदितः॥" इति । स चाचारः पड्जीव निकायगोचरः प्राय इत्यतश्चतुर्थमध्ययनम् । अथवात्मसंयमस्तदन्यजीवपरिपालनमेव तत्त्वतः । इत्यतस्तदर्थाधिकारवदेव चतुर्थमध्ययनम् । प्राह च । तथा जीवसंयमोऽपि नवति चतुर्थेऽध्ययनेऽर्वाधिकार इति । श्रपिशब्दादात्मसंयमपि तद्भाव्येव वर्तते । उक्तं च ॥ "ठसु जीवनिकायेसु जे बुड़े संजए सदा ॥ से चेव होइ विसेए परमत्रेण संजए ॥ " इत्यादि । एवमेव धर्मः सर्वदेहे स्वस्थे सति पाल्यते । स चाहारमन्तरा प्रायः स्वस्थो न जवति । स च सावद्येतरve इत्यनवद्यो ग्राह्य इत्यतस्तदर्द्धाधिकारवदेव पञ्चममध्ययनमिति । श्राह च । निक्षावि शोधिस्तपः संयमस्य गुणकारिकैव पञ्चमेऽध्ययनेऽर्थाधिकार इति । तत्र निक्षण निक्षा