________________
૪૨૦]
[આત્મસિદ્ધિ અનુશીલન
પહેલા તેમને ભગવાન કેવી રીતે મનાય? આત્મ દ્રવ્ય ત્રિકાળ પૂજ્ય છે પરંતુ શુદ્ધ પર્યાય તો પ્રગટ થયા પછી જ પૂજ્ય ગણાય છે. દરેક આત્માને આત્માની વાસ્તવિક પર્યાય સહિત માનવો યોગ્ય છે. ભવિષ્યમાં પ્રગટ થનારી પર્યાયને વર્તમાન પર્યાયરૂપે ન માની લેવી જોઈએ.
સદ્ગુરુ દેહ સહિત હોવા છતાં, પોતાને દ્રવ્ય અપેક્ષાએ દેહથી રહિત માને છે, જાણે છે, વર્તે છે. આમ, જે આત્માએ, આત્મા વડે, આત્મા માટે, આત્માથી, આત્માના આધારે આત્માને જાણ્યો હોય અને દેહનો યોગ હોવા છતા છવાસ્થદશામાં રહીને નિજાત્માને રવભાવદષ્ટિએ દેહરહિત માનતા હોય તેવા સદ્દગુરુને અનંત વંદન કરું છું. • પૂ. ગુરુદેવશ્રી કાનજી સ્વામીએ કરેલ પ્રસ્તુત ગાથા સંબંધી
ભાવોદ્ધાટનના અંશો આ પ્રમાણે છે.
અગણિત શબ્દ કહીને મહા માંગળિક કર્યું છે. છેલ્લો અને ઉત્કૃષ્ટ દેહ છતાં સર્વજ્ઞ વીતરાગદેવની અંતરદશા પૂર્ણ શુદ્ધ છે, તેથી તે દેહાતીત છે. નીચલી ભૂમિકામાં સમ્યગ્દર્શન હોય ત્યાં અંતરંગ અભિપ્રાયથી જ્ઞાનદશા વર્તે છે. સમ્યગ્દર્શન થતાં એક ન્યાયે (ભાવી નગમ નથી) મોક્ષ થયો એમ પણ કહી શકાય. પૂર્ણ શુદ્ધ અસંગ આત્મતત્ત્વ કેવું, કેવડું, કેમ પ્રાપ્ત થાય, કેટલું બાકી તે બધું ખ્યાલમાં આવી ગયું. પૂર્વ પ્રારબ્ધયોગથી જેને દેહ વર્તે છે, પણ તે દેહથી અતીત એટલે ભાવકર્મ, દ્રવ્ય કર્મ તથા નોકર્મનો આશ્રય રહિત કેવળ શુદ્ધ આત્મમય જેની દશા વર્તે છે તે જ્ઞાની પુરુષના ચરણમાં અગણિત
