Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ It che traNa mahAna tako [ mAnavajIvana, Aryadeza ane sasAdhananI mahattA ] ** ( 48 & ja. : is : o ka G mALI) yajA puSpa : 1 : 0
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ -3 hi DcharichAnA cha -cha dhamadha graMthamALA-puSpa paheluM. traNa mahAna tako [ mAnavajIvana AdinI mahattA ] : lekhaka : zrI dhIrajalAla TekarasI zAha, 8994949) --choNo-- Acho- ora- gorge AS XA UMA Re 2 prakAzaka : zrI muktikamala jaina mahAgranthamALA. kAryAdhikArI-lAlacaMda naMdalAla zAha The. rAvapurA, ghIkAMTA, vaDalIA-vaDodarA. exa- ----- w es eglie @
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzakaH muktikramala jaina mohana graMthamALA rAvapurA-vaDAdarA. AvRtti pahelI. pahelI vAra deza AnA vi. saM. 2007 akSayatRtIyA. * mudraka H zA. gulAbacaMda lallubhAI zrI mahAlya prIM. presa-bhAvanagara.
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ AbhAra Wan zrI jayaMta meTala varkasanA mAlika kapaDavaMja nivAsI dharmazraddhALu, udAracarita, zreSThiva, zrImAn zeTha cImanalAla DAhyAbhAIe A granthamALAnuM prakAzana sastuM rAkhavAmAM je udAra Arthika sahAya ApI che te mATe temanA hArdika AbhAra mAnIe chIe. lI prakAzaka -----------
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ TUMkA bola. pUjyapAda paramapakArI sva. AcArya zrImad vijaya mehana sUrIzvarajI mahArAjanI hayAtimAM paramapUjya AcArya zrImadda vijayapratApasUrIzvarajI mahArAja, paramapUjya AcArya zrImadda vijayadharmasUrIzvarajI mahArAja tathA pUjya munipravara zrI yazovijayajI mahArAje AjanI UgatI prajAnA jIvananuM dhArmika ghaDatara suMdara ane AdarzabUta bane e mATe nAnI eka granthamALA zarU karAvavA savanuM seveluM. varSojUnAM teozrInAM svapnAMne Aje mUrta svarUpa maLatAM ane ghaNuM ja AnaMda thAya che. A granthamALAne udeza jaina dharmanAM ucca ane vizvamAnya siddhAnta temaja pavitra AcAra-vicArone lekahitArthe pragaTa karavAne che. A granthamALAmAM kula 20 pustako pragaTa thaze ane be varSanI AsapAsanI mudatamAM grAhakone maLI jaze. evI dhAraNA che. e 20 pustakanAM nAme kavara peja cothA upara chApavAmAM AvyA che. enAM nAmo ja enI upagitA pUravAra karI Ape che. A pejanAnI jAherAta gata sAlanA paryuSaNa parvamAM DIjInA upAzrayamAM karavAmAM AvI hatI ane janatAe saharSa vadhAvI lIdhI hatI. A pustaka abhyantara ane bAhya bane pe suMdara che. eTale ke amoe naitika temaja dhArmika jIvanamAM praveza karanAra vAcakavargane lakSyamAM rAkhI dharmapracAranuM je daSTibindu nakkI karyuM che tene anulakSIne AMkelI maryAdAne vaLagI rahI maulika
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ siddhAne suMdara zailImAM ne rocaka bhASAmAM rajU karavAmAM AvyA che temaja tene dAkhalA, dalIle ne dRSTAMtethI puSTa banAvavAmAM AvyA hovAthI grathanuM Abhyantara svarUpa AkarSaka banyuM hoya tema amAre AtmA sAkSI Ape che. tevI ja rIte sArA kAgaLa, suMdara chapAIthI tenuM bAhya svarUpa paNa manetara banAvavA prayAsa karyo che. A granthamALA dhArmika bodha ane siddhAntane rajA karanAra hovAthI tenuM " dharmabodha " granthamALA evuM nAma ApavAmAM AvyuM che. prakAzana vahelI take bahAra paDe te prayAsa chatAM mudraNa ne saMjogonI anivArya paristhiti aMge je vilaMba thaye che te mATe granthamAlAnA grAhako kSantavya gaNaze. have pachI pAMca pustakono sTa taiyAra thaye pahoMcADavAmAM Avaze. vartamAna vikaTa saMjogone kAraNe kadAca moDuM vaheluM bane tema chatAM bane teTalI jhaDape grAhakone pustake pahoMcI jAya te mATe pUrato khyAla rakhAze. A prayAsa yogya che ke kema ? te te janatA amArA prayAsane keTale AvakAre che te uparathI jANI zakIzuM. A prathama puSpanuM nAma " traNa mahAna taka " che. jANItA vidvAna lekhaka zrIyuta dhIrajalAla TokaracI zAhe lekamegya zailImAM suMdara rIte taiyAra karI ApyuM che. A graMthamALA sAthe teo AtmIya rIte joDAyA che.
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ A granthamALAnA 20 pustakanuM lavAjama pracAranI bhAvanAthI muMbaI mATe rU. 10 ane bahAragAma mATe rU. 11 rAkheluM che. sakhta moMghavArI ne tenI pAchaLa thatA anya kharcAo jenAM A kIMmate pustaka ApI na zakAya, paraMtu temAM paDanArI kheTamAM udArahRdayI puNyAtmAe amane ghaNe suMdara Arthika sahakAra Ape che mATe temane jude AbhAra mAnavAmAM AvyuM che. te uparAMta lekhakane, granthamALA pratye pratyakSa ke parokSa rIte jemaNe sahAnubhUti dAkhavI che te sahune atra AbhAra mAnavAmAM Ave che. haMmezA A sahakAra malyA karaze tevI zubhAzA sAthe viramuM chuM.' ane ajANatAM jainadharmanA Azaya virUddha kaMI chapAyuM heya to tenI kSamA mAgavA sAthe guNagrAhI sujJa vAcakone amArI kSatio sUcavavA vinamra vinaMti che. lAlacaMda viSayAnukrama, viSaya 1. taka pahelI : 2. taka bIjI 3. taka trIjI manuSya bhava Aya deza satsAdhana pRSTha naM. 1 thI 43 44 thI 65 66 thI 80
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ || zrIvItarAya namaH | taka pahelI manuSya bhava bhavabIjAGkurajananA, rAgAdyAH kSayamupagatA yasya / brahmA vA viSNurvA, haro jino vA namastasmai // bhAvArtha -jenA rAga, dveSa ane ajJAnedika doSa nAza pAmyA che te brahmA ho, viSNu ho, mahAdeva che ke jina-tIrthaMkara che, tene mAre namaskAra ho. - manuSya siMha ke vAgha jeTale baLavAna nathI, sAMDha ke hAthI jeTale kadAvara nathI ane UMTa ke jirApha jeTale UMce nathI. vaLI tenAmAM ghaDAne vega nathI, haraNanI gati nathI ke vAnaranI capaLatA paNa nathI, te pachI kayA kAraNe tene pazu karatAM zreSTha mAnavAmAM AvyuM che ? | zuM ziMgaDAM na levAM e zreSThatAnuM lakSaNa che? je ema hoya te hAthI, UMTa, ghoDA, gadheDA, siMha, vAgha, rIMcha, cittA vagere pazuone ziMgaDAM hatAM nathI. zuM pUMchaDI na hevI e
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmadha-caMthamALA * puSpa zreSThatAne sikake che? jo ema hoya te cIMpAnIjha ane gerIlA Adi vAnarene pUchaDI hotI nathI. tyAre zuM mUcha hevI e zreSatAnuM pratIka che? jo ema hoya te vAgha, varu, siMha, bilADI vagere aneka pazuo mUchavALAM hoya che. ane je dADhI hevI e ja zreSThatAnuM nizAna hoya te bakarAMo bahu sArI dADhI ugADI jANe che ! je ema kahevAmAM Ave ke pazuo nagna hAlatamAM rakhaDe che, tethI teo utaratI keTinAM che, to keTalAye manuSya jaMgalamAM vastra rahita hAlatamAM ja vase che ane saMskRta samAjamAM paNa bALake, nagna matavAdIo ane keTalAka sAdhuo vastrathI taddana rahita hoya che. athavA ema kahevAmAM Ave ke pazuo rAMdhI zakatA nathI-rAI karIne jamI zakatA nathI, te pRthvInA paTa para Aje keTalIye manuSya jAtio evI vase che ke jeo rAMdhavAnI kaLA bilakula jANatI nathI ane mAtra phaLa, phUla ke zikAra para ja potAnuM gujarAna calAve che. AhAra" eTale khAvuMpIvuM, "nidrA" eTale UMghI javuM, bhaya" eTale baLavAnathI bIvuM ane "maithuna" eTale viSayaceSTA karavI, e cAre "saMjJAo" pazu ane manuSyamAM samAna hoya che, te pachI manuSyamAM evuM kayuM tattva viziSTa che ke jenA lIdhe te pazu karatAM anekaguNa caDiyAta athavA zreSTha gaNAya che ? manuSyanI viziSTatA A praznano spaSTa uttara e che ke "vicAra karavAnI zakti" athavA "buddhi " e manuSyanI viziSTatA che. jenA
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ paheluM 3 : raNu mahAna tako lIdhe te sAruM-Tu jANI zake che, hita-ahita samajI zake che ane tenA AdhAre sukhanA upAye vejI zake che. tethI ja je manuSya buddhine upayoga karavAmAM bedarakAra rahe che athavA tenA dvArA uttama phalenI prApti karatA nathI, temane pazuonA jevA gaNavAmAM Ave che. A rahyA eka kavinA zabdo - "veSa na vidyA na to na rAkhaM, na cApi zIlaM na guNo na dhrmH| te mRtyuloke bhuvi bhArabhUtA manuSya mRrzcata " "jemaNe [ buddhinI saMpatti athavA vivekanI mUDI hAjara hovA chatAM] vidyAnuM adhyayana karyuM nathI, tapazcaraNane eka dilathI AvyuM nathI, garIbone dAna dIdhuM nathI, zIlanI ArAdhanA karI nathI, guNano saMcaya karavAmAM udAratAno paricaya ApyuM nathI ane mahAmaMgalakArI evA dharmanuM AcaraNa karyuM nathI, teo A jagatamAM pRthvIne bhArabhUta che ane manuSyanA rUpamAM pazuo tarIke ja potAnuM jIvana vyatIta karI rahyA che." buddhinuM phala prapaMca ane dagalabAjI nathI, paNa tatvanI vicAraNA che. te mATe eka anubhavI puruSe ThIka ja kahyuM che ke "taravavijApa , dehasya sAraM vratadhAraNaM ca / arthasya sAraM kila pAtradAnaM, vAraH 4 prIti nA "
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmAdha-thamALA "manuSyane buddhi prApta thaI che, teno khare upayoga tattvanI vicAraNA che; uttama deha prApta thayuM che, tene khare upaga vrata-niyamanI dhAraNA che; vaLI dhana maLyuM che, tene khare upaga supAtrane dAna che ane vyavasthita vANI maLI che, tene khare upayoga manuSyane prIti utpanna thAya te rItane tene vyavahAra che." tatvavicAraNuM kaI paNa vastu, kriyA ke ghaTanA para UMDANathI vicAra karo ane tenA pUrvApara saMbaMdhe tapAsIne cokkasa nirNaya para AvavuM, te tattvavicAraNanuM rahasya che. bIjA zabdomAM kahIe te ApaNI sAme je je vastuo goThavAyelI che, je je kriyAo banI rahI che ke je je ghaTanAo upasthita thaI rahI che, tenA para buddhi doDAvavI ane temAMthI yogya sAra tAravI kADha e tatvanI vicAraNA che. je evI vicAraNA na thAya te buddhi maLI e bekAra che ane manuSyane deha maLe e nirarthaka che. tatvavicAraNAne mukhya hetu hita ane ahitane nirNaya che. arthAt manuSyamAtre tatvavicAraNA dvArA e vAta zodhI kADhavI Avazyaka che ke "kaI vastuo mAre mATe hitakara che ane kaI vastuo mArA mATe ahitakara che." A viSayamAM be jAtanAM phale"nuM dAMta samajavA gya che. be jAtanAM phle. eka sathavAro ghaNuM musApharo sAthe eka jaMgalamAMthI
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ paheluM : traNa mahAna takA pasAra thaI rahyo hatA. te jaMgala ghaNuM vikaTa hatuM, tethI tene pasAra karavAmAM dhAryA karatAM vadhAre divase nIkaLI gayA. ane pAsenuM badhuM bhAtuM khUTI paDayuM. have te musAphA khAvAnu meLa vavAnI icchAthI Amatema bhaTakavA lAgyA. teo ghaNuM ghaNu rakhaDyA paNa kAMi khAvAnuM maLyuM nahi. evAmAM acAnaka eka lavRkSa temanI najare paDayuM. tenAM leA rUpe ane raMge ati sehAmaNAM hatAM, eTale pahelI najare ja AMkhane gamI jAya tevAM hatAM. vaLI bhUkha paNa kakaDIne lAgI hatI, tethI musAphA tenAM phla levAne doDayA. : 4: A vakhate sAvAha eTale sathavArAnA nAyaka je ghaNA anubhavI ane pIDha hatA, teNe kahyuM: ' bhAI ! thebhe. A leA dekhAya che suMdara, paNa kharekhara tevAM nathI, tame enuM bhakSaNa karaze ke tarata ja prANa nIkaLI jaze. A te che kimpAka phaLa ! AgaLa eka vAra, AvA ja prasaMge, keTalAka mANasAe AvAM leA khAdhAM hatAM, jenA pariNAme te zIghra " mRtyu pAmyA hatA. sArthavAhanI AvI vAta sAMbhaLIne musAkAe te leA khAvAneA vicAra cheDI dIdheA ane bIjA phlenI tapAsa karavA lAgyA. jyAre te ghaNuM ghaNuM rakhaDayA tyAre mInu eka lavRkSa jovAmAM AvyuM. tenA para keTalAMka le laTakatAM hatAM, paNa dekhAvamAM te jarAya suMdara na hatAM, paraMtu sAthe - vADe e joine kahyuM keH - bhAIe ! ApaNe kharekharA bhAgyazALI chIe ke AvuM suMdara phlAvALuM vRkSa ApaNune maLI AvyuM. enuM nAma che amRtala. je enu eka ja kula
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhamadha-caMthamALA khAya che, tene divaso sudhI bhUkha tarasa lAgatI nathI, mATe tame e phalane teDI le ane tenuM AnaMdathI bhakSaNa kare. ema karavAthI ApaNuM bhUkha bhAMgI jaze ane bAkI rahelA jaMgalane sahIsalAmata pasAra karI zakIzuM.' sArthavAhanI salAha mujaba musApharoe te phale toDI lIdhAM ane khAI jemAM te amRta samAna mIThAM jaNAyAM. pachI keTalAka vakhate teo e jaMgalane sahIsalAmata oLaMgI gayA. kipAka phala dekhAvamAM suMdara hatAM paNa pariNAme nukazAnakArI hatAM, tethI ahitakara gaNAyAM ane amRtaphala dekhAvamAM asuMdara hatAM paNa pariNAme lAbhakArI hatAM, tethI hitakara lekhAyAM. te mujaba je pravRttinuM chevaTa sAruM hoya che, te hitakara kahevAya che ane je pravRttinuM chevaTa sAruM rahetuM nathI, te ahitakara kahevAya che. hita ane ahitanA jJAnane athavA hita ane ahita viSenI khAtarIbharI samajaNane anubhavI puruSoe vivekanI saMjJA ApelI che. A viveka prakaTavAthI ja manuSya pitAnI pragati, potAne vikAsa, pitAnI unnati ke pitAne abhyadaya sAdhI zake che ane bAkInA te bharavADanA chokarAnI jema prApta thayele manuSya deharUpI amUlya hIre taddana najIvI kiMmatamAM ja gumAvI de che. bharavADane cheka. kAnA nAmane bharavADane eka chokaro nadIkinAre gheTAM bakarAM carAvI rahyo hato. tevAmAM tenI najara eka khUba caka
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ paheluM: 7 : traNa mahAna take cakti vastu para paDI. "aheke suMdara kAca che ne?" ema mAnIne teNe e cakacakti vastu uThAvI lIdhI ane tenAthI ramata karavA lAgyo ! evAmAM tyAM thaIne eka vepArI pasAra thayo. teNe pelI cakacakita vastu joIne kahyuM keH "alyA kAniyA! tuM ahIM beThe beThe kAcathI rame che ane tArAM gheTAM-bakarAM te nadIne pele pAra dUra dUra nIkaLI gayAM che ! je temAMthI ekAda gheTuM-bakaruM ochuM thayuM te tArA bApane zuM javAba ApIza ?" vepArInI A vAta sAMbhaLIne kAne kAMIka zaramIMdo paDI gayo. teNe ramavAnuM mAMDI vALyuM ane pele "kAcane kakaDe " gajavAmAM mUkI cAlavA mAMDayuM. te vakhate pelA catura vepArIo kahyuM: "o kAnA ! tAre A kAcanA kakaDAnuM zuM kAma che ? te mane ApI de. huM tene mArI gAyanA gaLe laTakAvIza. ane te kAca mAre kAMI maphata joI nathI ! tenA badale tuM kahIza teTale goLa jokhI ApIza." goLanuM nAma sAMbhaLatAM bharavADanA chokarAnuM meM bharAI gayuM. teNe kahyuM keH "zeTha ! A kAca mane bahu game che, paNa tame mAge che eTale mArAthI nA pADI zakAtI nathI. vAru, A kAca tame laI jAo ne tenA badalAmAM mane savAzera geLa jokhI Apaje." ema belI teNe pele "kAcane kakaDe" vepArIne ApI dIdho. pachI sAMja TANe te vepArInA ghera gaye, tyAM vepArIe tene savAzera geLa jokhI Ape ane vadhArAmAM pAMca sepArI uparathI ApI. kAne harakhAte harakhAte pitAnA ghera gaye.
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhamadha-graMthamALA ' kahevAnI jarUra bhAgye ja che ke pele kAcane TukaDe eka mUlyavAna hIre hatuM, jene vecavAthI te vepArI ekAeka zrImaMta banI gaye. ApaNe jIvana-vyavahAra kAnAnI A mUrkhAI para sahu keIne hasavuM Avaze, paraMtu avalokana karIzuM to jaNAze ke ApaNe pitAne jIvanavyavahAra tenA karatAM vadhAre DahApaNabharela nathI. anya prANIenI sarakhAmaNImAM anekagaNe uttama deha maLavA chatAM ApaNe temAMthI zuM lAbha uThAvyo ? rAtrio moTA bhAge sUIne pUrI karI ane divase moTA bhAge khAI-pIne pasAra karyA. bALapaNa ramatamAM gumAvyuM, juvAnI bhAgavilAsamAM pUrI karI ane ghaDapaNamAM sarva prakAranI parAdhInatAnA kAraNe kAMI paNa banI zakayuM nahi. ApaNA sATha, sittera ke eMsI varSanA AyuSyanuM saravaiyuM kADhIzuM te lAgyA vinA nahi ja rahe ke ApaNe jIvanane lagatA kArabhAra taddana devALiye che, cheka ja nirAzAjanaka che. je A vAtanI pUrI pratIti na thatI hoya to nIcenI tAlikAmAM sAcA AMkaDA mUkI juo. eMsI varSanuM saravaiyuM eMsI varSanA 28800 divasanA 61ra00 kalAkane hisAba 1 bhaNavA gaNavAmAM 2 mAtApitAnI sevAmAM 1 khAvApIvAmAM 2 nAvAdhavAmAM
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ paheluM? mahAna to 3 paropakArI kAryo karavAmAM 3 haravA pharavAmAM 4 sAdhusaMtanA samAgamamAM 4 besI rahevAmAM pa dharmopadeza sAMbhaLavAmAM 5 sUI rahevAmAM 6 svAdhyAya karavAmAM 6 bhegavilAsamAM 7 prabhubhaktimAM 7 gapATA sapATAmAM 8 dharmadhyAnamAM 8 niMdA-kuthalImAM 9 ramatagamatamAM 10 nATaka-sinemAmAM 11 ragaDA-jhagaDAmAM 12 mAMdagImAM A AMkaDAo mUkI detAM, ema lAge che kharuM ke ApaNe kAnA karatAM vadhAre DAhyA ane vadhAre zANuM chIe ? A jiMdagImAM ApaNe khAnapAna vaDe je kAMI sukha meLavyuM, nATaka sinemA vaDe je kAMI AnaMda prApta karyo ane viSayabhAga dvArA je jAtanI tRpti anubhavI te badhAnI kiMmata "savAzera geLa" karatAM kaI rIte vadhAre AMkI zakAya tema che ? kayAM mAnavadeha dvArA prApta thaI zakatuM anaMtAnaMta sukha ane kayAM ApaNe prApta karelA kSaNika sukhanA mAtra nAnA jhabakArA ! tyAre karavuM zuM? tyAre ApaNe A devALiye kArabhAra aTakAvavA mATe karavuM zuM? ApaNA A nAdAra vahIvaTane sudhAravA mATe kaI jAtanAM pagalAM bharavAM ? ApaNI A mUrkhatAnuM nivAraNa karavA mATe kayA prakArane mArga grahaNa karavuM ?
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhamadha-caMthamALA : puSa ArSa purue tene javAba bahu TUMkamAM chatAM ghaNe spaSTa ApI dIdhuM che. teo jaNAve che ke " labhrUNa mANusattaM kahaMci aidullahaM bhavasa mudde / ___samma niuMjiyavvaM kusalehi sayA vi dhammami // " (mavaramudde ) bhavasamudramAM ( ji) kaI paNa rIte ( 3 4a) ati durlabha evuM (mALurAM) manuSyapaNuM (4) pAmIne (phuraddhi) DAhyA mANasee tene (sayAtti) hamezAM (dhamaeNmi) dharmamArgane viSe (H) sArI rIte (nizivaM joDavuM." . A ArSavANInuM rahasya barAbara samajavA mATe tene vicAra vadhAre vistArathI karIzuM. bhava eTale saMsAra athavA janma-maraNanA pherA. tenI sarakhAmaNI samudra sAthe karavAnuM kAraNa e che ke-samudramAM rahelAM jalabiMduonI jema tenI saMkhyA paNa anaMta che. A bhavane dhAraNa karavAnAM rathAnanI eTale ke yoninI jAti corAzI lAkha che. kahyuM che ke pArAvAra ivApAraH saMsAro ghora eSa bhoH / prANinazcaturazIti-yonilakSeSu pAtayan / / he mahAnubhAva! prANuone carAzI lAkha chavAyenimAM rakhaDAvanAra A ghara saMsAra samudranI mAphaka pAra vinAne che. na yAti katamA yoni ? katamA vA na muJcati / saMsArI karmasaMbaMdhAdavakrayakuTImiva //
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelu : traNa mahAn takA sa'sArI prANI karmanA saMbadhathI bhADe rAkhelI 3'paDInI jema kai ceAnimAM gayA nathI ane kaI ceAni teNe dehadhAraNa karIne cheDI nathI ? arthAt teNe cArAzI lAkha jIvayenimAM pharI pharIne janma dhAraNa karelA che. cArAzI lAkha jIvayeAni 11: cArAzI lAkha jIvayeAninI gaNatarI nigraMtha arthAt jaina mahiSa oe A rIte karelI che. agni ane vAyunA dehanI yAni cha+9+7+= vanaspatinI ceni maharSi Ae pRthvI, pANI, 28 lAkha 24 lAkha. [ sAdhAraNa vanaspati 14 lAkha+pratyeka vanaspati 19 lAkha ] vikalendriya jIvA athavA kIDA vagerenI ceni devaceAni narakaceAni tiya cayeAni manuSyAni 6 lAkha [ be-traNu-cAra IMdriyavALA jIve paikI darekanI 2 lAkha ] 4 lAkha 4 lAkha 4 lAkha 14 lAkha kula 84 lAkha * ahIM bhrama na thAya mATe jaNAvavAnuM ke jagatamAM jIveAnI saMkhyA teA anatI che paraMtu ahIM 84 lAkhanI je saMkhyA kahI che te jIvAnI nahIM paNa jIvAyeAtinI eTale jIvAne utpanna thavAnA nizcita thaelAM sthAnAnI che. yurUpa jIve anatA teA sthAna anaMtA kema nahi? te sthAna paNu anaMtA ja che. paNa e sthAneAnA sparze tathA saMsthAnanI samAnatAnI apekSAe bhedA paDatA heAvAthI yoni saMkhyA 84 lAkha ja thAya che. va, gaMdha, rasa ane vicAratAM 84 lAkha
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ sabadha-graMthamALA : 13: vaidika dharmamAM paNa cAninI saMkhyA che. te nIce mujabaH-- " - puSpa 84 lAkha manAyelI sthAvaraM viMzaterlakSaM, jalajaM navalakSakam / jaimizra rudrakSa, vazakSaRRLaH trizallakSaM pazUnAM ca caturlakSaM tathA naraH / ' tateA manuSyatAM prApya tataH karmANi sAdhayet // vRkSAdri sthAvara yAni 20 lAkha, jalajaMtu ceAni 9 lAkha, kumiyAni 11 lAkha, pakSIyeAni 10 lAkha, pazuyeAni 30 lAkha ane manuSyayAni 4 lAkha-A cArAzI lakSa ceAnimAM manuSya ceAnine prApta karI zreSTha karmo karavAM. manuSya bhavanI yAgyatA. ' " * cArAzI lAkhanA cakakaramAM selA jIvane manuSyanA bhava kevI rIte prApta thAya che? " te jaNAvavA mATe ahIM phAI paNa rIte ( Ei vi ) evA zabdaprayoga karelA che. tene vAstavika atha e che ke-manuSyapaNuM prApta thayA pahelAM A jIvane evI sAmagrI prApta thatI nathI ke jenA lIdhe te vyavasthita vikAsa ' sAdhI zake athavA te ' paddhatisarane puruSArtha ' ajamAvI zake. paraMtu nadImAM taNAI rahelA aneka dhAravALA patthara jema ghasaDAtAM ghasaDAtAM gALa banI jAya che, tema bhAre karmavALA jIva ghaNAM ghaNAM du:kho parAdhInapaNe sahana karIne, kAlAMtare potAnAM keTalAMka karmone khapAvI de che; jethI te kAMIka maMdakaSAya eTale rAga-dveSanI maMdatAvALA bane che ane "
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ paheluM: : 10: traNa mahAna take tenA lIdhe ja manuSya nimAM janma dhAraNa karavAne zaktimAna thAya che. kahyuM che ke payaIi taNukasAo, dANarao siilsNjmvihuunno| majjhimaguNehiM jutto, maNuyAuM baMdhae jIvo // zIla" ane "saMyama "thI rahita hovA chatAM je jIva svabhAvathI "maMda kaSAyavALe" eTale krodha, mAna, mAyA (kapaTa) ane lebhanI tIvratAne maMda karanAra bane che, tathA dAna devAmAM tatpara ane madhyama guNavALe " thAya che, te manuSyanuM AyuSya bAMdhe che. arthAt bhaviSyamAM manuSya deha dhAraNa karavAne tene adhikAra nirNata thAya che. atidurlabha. A rIte manuSyapaNuM (mAnuSya) pAmatAM jIvane je je duHkhe anubhavavAM paDe che, je je saMkaTano sAmano karavo paDe che ane je je muzIbate baradAsa karavI paDe che, tenI saMkhyA ati vipula hoIne manuSyabhavanI prAptine "atidurlabha" mAnavAmAM AvI che. A durlabhatAne yathArtha khyAla ApavA mATe maharSio daza daSTAMtanI cejanA karelI che. te A rIte - collaMga-pAsagaM-dhaNe, juMe rayaNe ya surmiNa-cake ya / camma-juMge paramANU , dasa diTuMtA maNualaMbhe // [ zrI Avazyaka-niyukti ] manuSya bhavanI prAptimAM dasa dRSTAMto samajavA yogya che. (1) cellaka (2) pAsA (3) dhAnya (8) jugAra (5) rana (6) svama (7) caka (8) carma (9) yuga ane (10) paramANu
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhamAla-thamALA 14: A dase duSTatenuM rahasya ApaNe kamavAra vicArIzuM. dRSTAMta paheluM. cellaka [bhejana] cha khaMDa dharatInA sAdhanAra cakavatI brahmadatte eka brAhmaNanI pUrva sevAthI prasanna thaIne tene Icchita vastunI mAgaNI karavAnuM kahyuM. te parathI brAhmaNe pitAnI strInI salAhathI evI mAgaNI karI ke "tamArA rAjyamAM raheluM dareka ghara mane vArApharatI jamADe." cakravatI brahmadatte te mAgaNIne svIkAra karyo ane te mujabanuM pharamAna karI ApyuM. have te brAhmaNe pahelA divase cakravatI brahmadattane tyAM bhejana karyuM, je ati uttama ane parama svAdiSTa hatuM. tyArapachI pratidina te judA judA gharamAM bhejana karavA lAge paNa cakravatInI rasoI svAda keI paNa sthaLe Avye nahi, tethI te vicAra karavA lAgyuM ke "kyAre pharIne vAro Ave ne cakravatInuM bhojana pharIne jamuM.' . ahIM vicAravAnuM e che ke-cha khaMDa dharatImAM gAma keTalAM ane ghara keTalAM? te dareka ghare akeka vAra jamatAM zuM e brAhmaNa pharIne cakravartInA ghare bhajana karI zake kharA? tenuM AyuSya eka hajAra varSathI adhika hoya te paNa pharIne cakavatanA ghare bhejana prApta thavuM jema atidurlabha che, te ja rIte manuSyapaNuM pAmIne tene gya dharmakaraNInA abhAve gumAvI dIdhuM te pharI tene prApta karavuM e atidurlabha che.
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ :15 : mahAna take daSTAMta bIjuM pAsAnI ramata. caMdragupta maurya gAdIe Avyo tyAre tene khajAne khAlI hatuMtethI tenA maMtrI cANaye eka yukti ajamAvI. teNe yAMtrika eTale kaLavALA pAsAo taiyAra karyA ke jene IcchA mujaba pADI zakAya. pachI eka hoziyAra mANasane rekIne tenI pAse samasta pATalIputramAM ghoSaNuM karAvI ke "je keI nagarajana pAsAnI ramatamAM mane jItI zakaze tene huM sonAmahorothI bharela suvarNane thALa arpaNa karIza, anyathA hArI janAra dareke ramatadITha mane eka sonAmahora ApavI paDaze." A ghoSaNamAM jAhera karAyelI zarata dekhItI rIte ghaNI ja AkarSaka hatI, eTale tenI sAthe pAsAnI ramata ramavA mATe ghaNuM manuSyo taiyAra thayA. teo eka pachI eka tenI sAthe ramavA beThA, paNa temAMnuM koI eka paNa dAva jItI zakyuM nahi. tAtparya ke-teo gAMThanI badhI mUDI gumAvI beThA. ahIM vicAravAnuM e che ke-hArI gayelA mANaso pAsAnI ramatavaDe pitAnuM gayeluM dhana pAchuM meLavI zake kharA? eTale e kAma jeTaluM ane jevuM durlabha che, teTaluM ane tevuM ja durlabha eka vAra hArI gayelA manuSyapaNAne pharIne prApta karavAnuM che. daSTAMta trIjuM dhAnyane Dhagale. - mAnI le ke eka varase AkhA bhAratavarSamAM joIe te varasAda paDyo che ane puSkaLa anAja pAkaryuM che. pachI te
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhamadha-caMthamALA 164 pu anAjane ekatra karIne tene eka meTe Dhagale banAvavAmAM Avyo che ane te DhagalAmAM eka pAlI jeTalAM sarasavanA dANuM bheLavavAmAM AvyA che. have te sarasava pharIthI pAchA meLavavA mATe eka taddana vRddha DesIne te DhagalA AgaLa besADavAmAM AvI che, te zuM e DesI pelA sarasavanA badhA dANA vINane pAchA meLavI zakaze kharI? ahIM samajavAnuM e che ke-bhanI saMkhyA dhAnyanA DhagalA jevaDI che ane manuSyapaNuM te mAtra sarasavanA dANA jeTaluM che. eTale pramAda ke ALasavazAt je tene nirarthaka gumAvI dIdhuM te pharIne te prApta thavuM ati-ati-durlabha che. dRSTAMta cothuM. jugAra. eka rAjA ghaNe gharaDe thavA chatAM pitAnA putrane rAjagAdI seMpate na hatuM, tethI kaMTALI gayelA rAjakumAre tenuM khUna karavAno nizcaya karyuM hatuM, paraMtu koI paNa rIte e vAta rAjAnA jANavAmAM AvI gaI. tethI Tharela ane kuzala rAjAe jarA paNa gusse na lAvatAM buddhithI kAma levAne vicAra karyo. te anusAra teNe kumArane bolAvIne kahyuM ke "he kumAra ! ApaNu kuLanI rIti evI che ke je yuvarAja heya te rAjAnI sAthe jugAra rame ane je te jItI jAya, te tarata ja tene gAdInazIna karavAmAM Ave." eTale rAjakumAra rAjA sAthe jugAra ramavAne taiyAra thaye. have te rAjAne eka hajAra ane ATha sthabhevALI eka
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ paheluM : traNa mahAna takA eka vizALa rAjasabhA hatI ane tenA dareka sthaMbhane eka se ne ATha hAMsA hatI. te dareka hAMsa judA judA dAva vaDe jItavI e A jugAranI Avazyaka zarata hatI. eTale kumAra jyAre eka dAva jIte tyAre teNe eka hAMsa jItI gaNAya. vaLI khIjI zarata e hatI ke ramata zarU karyAM pachI jo rAjakumAra kAI paNa dAva hArI jAya, teA jIteluM badhuM cAlyuM jAya ane badhI ramata pharIne navesarathI zarU thAya. 317: ahIM vicAAnuM e che ke-te rAjakumAra AvI zarate jugAra ramatAM koI paNa vakhate peAtAnA pitAne jItI zake kharA ? jema te kumAra peAtAnA pitAne saralatAthI jItI zake nahiM, tema A jIva eka vAra gumAvelu' manuSyapaNuM pharIne saralatAthI prApta karI zake nahi. dRSTAMta pAMcamuM. ratna. eka sAhasika vepArIe dirayAi sapharamAM ghaNuM dhana pedA karyuM. pachI te dhananAM mahAmUlAM ratnA kharIdIne ghara bhaNI pAchA pharyAM. paNa daivayeAge madhya dariye vahANu DUkhyuM ane tenAM sarva ratnA UMDA pANImAM sarakI gayAM. te pAte pATiyAnA AdhAre tarIne kinAre pahoMcyA. ahIM thoDA divasanA ArAma ane upacArathI tenuM zarIra sAruM thai jatAM te peAtAnAM gayelAM ratnAne pAchAM meLavavAne taiyAra thayA ane te mATe khAsa sapharanI goThavaNa karI. ahIM vicAravAnuM eTaluM ja che ke te vepArI dariyAnA ra
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 18 : dhamadha-caMthamALA : puSpa agAdha jaLamAM DUbI gayelAM potAnAM ratnone pAchAM meLavI zake kharo? eka vAra prApta thayeluM manuSyatva je ceSya dharmapAlananA abhAve gumAvI dIdhuM che tenI punaHprApti A ratnone meLavavA jeTalI durlabha che. A daSTAMta bIjI rIte paNa kahevAya che. te A rIte eka nagaramAM dhanadatta nAmane dhanADhya zeTha vasata hatuM. tene ratnone ghaNe zekha hato, eTale pitAnuM saghaLuM nANuM navI navI jAtanAM ratno kharIdavAmAM kharacI nAkhyuM hatuM. A vAta tenA putrone bilakula pasaMda na hatI, paNa temanuM kAMI cAlatuM nahi. have eka vAra keI kAma prasaMge dhanadatta zeThane bahAra gAma javAnuM thayuM, eTale tenA putrane joItI taka maLI gaI. temaNe e badhAM ratna bahAragAmathI AvelA vepArIone vecI mAryA ane tenuM rekaDa nANuM banAvI lIdhuM, paraMtu bahAragAmathI pAchA pharelA dhanadatta zeThane A vAta jarA paNa rucI nahi, tethI badhA putrone bhegA karIne kahyuM ke-je ratna mane prANathI paNa pyArAM hatAM, te tame zA mATe vecI mAryA ? have te ratna jene jene vecyAM hoya, tenI pAsethI pAchA laI Ave ane pachI ja mArA gharamAM dAkhala thAo. pitAne A jAtane Agraha joIne badhA putre gharanI bahAra nIkaLyA ane vecI nAkhelAM ratnone pAchAM meLavavAnI kozISa karavA lAgyA. ahIM vicAravAnuM e che ke-te putre vecI nAkhelAM ratnane pAchAM meLavI zake kharA? manuSyatvanI punaHprApti e ratnane pAchA meLavavA jeTalI agharI che, durlabha che.
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ paheluM : traNa mahAna take daSTAMta chachuM. svapna. mULadeva nAmane eka rAjakumAra pitAthI risAIne dezaparadezamAM pharato hato. te eka vAra keI dharmazALAmAM sUI rahyo hato tyAre prabhAtaveLAe evuM svama AvyuM ke "pUrNimAne caMdramA mArA mukhamAM peTho. barAbara e ja vakhate najIkamAM sUI rahelA eka bhikhArIne paNa tevuM ja svama AvyuM. have te baMne samakALe jAgI uThyA. temAM bhikhArIe potAnA svamanuM phaLa kaI bAvAjIne pUchayuM, eTale teNe kahyuM ke-A svamanAM phaLa tarIke geLa lADu tArA mukhamAM praveza karaze arthAt tane modakanI prApti thaze. ane banyuM paNa temaja. koI mANase te ja divase tene cUramAno eka lADu Ape. ahIM rAjakumAra mULadeve te svapano artha svapnanuM phaLa jANavAmAM bhAre kuzaLa evA keI sva.pAThakane pUchyuM. eTale te svaprapAThake jaNAvyuM ke " A svama ati uttama che ane tenA phala tarIke tamane sAta divasanI aMdara ja rAjyanI prApti thaze." ane te vAtamAM pUrNa pratIti rAkhIne te svapAThake pitAnI putrI mULadevane paraNAvI. - have te rAjakumAra pharate pharato vAtaTa nAmanA nagaramAM gaye, jyAre rAjA aputri maraNa pAmyuM hatuM. tyAM hAthaNIe tenA para kaLaza Dhe, eTale te veNAtaTane rAjA thaye. A vAta pelA bhikhArIe jANuM eTale te pitAnA durbhAgya
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmabodha graMthamALA : 20 H puSpa ne niMdavA lAge ane pharI paNa tevuM ja svama Ave tevI IcchAthI te ja dharmazALAmAM sUvA lAgyuM. ahIM vicAravAnuM e che ke A bhikhArIne peluM svama Ave jyAre ane tenA phala tarIke rAjyanI prApti thAya kyAre ? gumAvelA manuSyatvanI punaHprApti tenA jevI durlabha che. dRSTAMta sAtamuM caka-( rAdhAvedha). eka meTa thaMbha hoya, tenI Teca upara eka pUtaLI kaLanA AdhAre (yAMtrika prayogathI) cakara cakara pharatI hoya, tenuM nAma "rAdhA." te rAdhAnI nIce ATha cakra pharatAM hoya. cAra jamaNI bAjuthI ane cAra DAbI bAjuthI. nIce telanI kaDAI hoya. temAM e AThe cakranuM ane rAdhAnuM pratibiMba paDe. sthaMbhanA madhyabhAge eka trAjavuM hoya. tenA be pallAmAM be paga rAkhIne UbhA rahevAnuM. pachI nIcenuM pratibiMba joIne dhanuSyamAMthI bANu evI rIte choDavAnuM ke jenAthI rAdhAnI DAbI AMkha vIMdhAI jAya. tenuM nAma rAdhAvedha. - ahIM vicAravAnuM e che ke-prathama te be pallAmAM paga rAkhIne dhanuSyabANa sAthe UbhA rahevuM ja muzkela che. kadAca keI manuSya e kAma karI zake te nIce telamAM jatAM cakkara AvyA vinA rahe nahi. ghaDIbhara mAnI le ke te mANasane cakkara AvatA nathI, te paNa pratibiMba joIne nizAna tAkavuM e ghaNuM muzkela che. kadAca e paNa bane, parantu ulaTasulaTA pharI rahelA cakronA ArAmAMthI bANa barAbara pasAra thaI jAya e
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ paheluM: 21: vaNu mahAna che ghaNuM ja durlabha che ane temAMye cakara cakara pharI rahelI rAdhAnI DAbI AMkha ja vIMdhAya e te ati ati durlabha che. manuSyatvanI punaHprApti A rAdhAvedha jeTalI durlabha che. dRSTAMta AThamuM. pharma-(caMdradarzana ). eka gIca jaMgalanI aMdara pANIne UMDo dharo hate. temAM aneka jAtanA jaLacara pazuo vasatA hatA. A dharAnuM pANI sarvatra jADI sevALathI DhaMkAyeluM hatuM, eTale bheMsanA jADA cAmaDA( carma)thI maDhayuM hoya tevuM jaNAtuM hatuM. eka vakhata pUrNimAnI rAtrie pavananA jhapATAthI temAMthI thoDI sevALa Amatema thaI gaI ane temAM eka chidra paDayuM. have sagavazAta te ja samaye eka kAcane tyAM AvI caDyuM ane e chidramAMthI Daka bahAra kADhIne jovA lAgyuM. te vakhate AkAzamAM rahele cAMdInI thALI je saMpUrNa goLa caMdramA tenA jovAmAM AvyuM. AvI vastu tenI jiMdagImAM teNe A pahelI vAra ja joI hatI, tethI parama harSa thaye. have te ja vakhate tene vicAra AvyuM ke AvI adbhuta vastu pharI pharIne jovA maLatI nathI, mATe mArA kuTuMba-parivArane paNa te avazya batAvuM. eTale temane bolAvI lAvavA mATe pANImAM DubakI mArI. paraMtu te potAnA kuTuMba-parivArane te ja sthaLe bolAvI lAve te pahelAM pavananA egathI sevALa bhegI thaI gaI ane temAM paDeluM chidra pUrAI gayuM. have te kAcabo potAnA kuTuMbaparivArane bolAvIne pANInI sapATI upara AvyA ane peluM karI paraMtu tenA vegathI kAca pitAnA 3 thatuM pAphika chidra nA cAgathI savArane te ja sAM, habakI
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 22 : dhamadha-caMthamALA puSpa chidra zedhavA lAge. ahIM vicAravAnuM e che ke-te kAcabo pite kareluM caMdradarzana pitAnA kuTuMbIone karAvI zake khare? kaI vAra pavananA ge sevALamAM chidra paDe, te rAtri ajavALI na hoya. rAtri ajavALI hoya te te ja divase pUrNimAne ga na hoya ane kadAca pUrNimAne vega hoya to AkAza vAdaLAthI rahita na hoya. A badhA saMgonuM punaH milana thavuM jeTaluM durlabha che, teTaluM ja durlabha punaH manuSyapaNuM che. daSTAMta navamuM. yuga (ane samela.) gADuM joDatI vakhate baLadanA khAMdhe je dhasarI mUkavAmAM Ave che, tene saMskRtamAM "yuga" ane mAgadhI bhASAmAM "juga" kahe che. A yugamAM-dhoMsarImAM eka chidra hoya che ane baLada Aghe pAcho na thAya, te mATe temAM lAkaDAne eka nAne daMDUko bheravavAmAM Ave che, jene saMskRtamAM "samila ane dezI bhASAmAM "samala" kahevAmAM Ave che. have mAne ke dhuMsarIne samudranA eka cheDethI pANImAM nAkhavAmAM AvI che ne samalane samudranA bIjA cheDethI pANImAM nAkhavAmAM AvI che, te samudranA uchaLatAM mejAethI te dhasarI ane sAmela bhegAM thaze kharAM? ane bhegAM thaze te samela Apa Apa dhaMsarInAM chidramAM praveza pAmaze kharI? manuSyatvanI punaHprApti A kArya jeTalI durlabha che.
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahela : traNa mahAna take dRSTAMta dazamuM. paramANu dhAre ke eka thAMbhalAnA khaMDa khaMDa TukaDA karIne tenuM evuM cUrNa banAvavAmAM Ave che ke jethI tenA paramANue paramANu chUTA paDI jAya. pachI te cUrNane eka naLImAM bharavAmAM Ave che ane te naLIne himAlayanA zikhara para laI jaIne temAMnuM badhuM cUrNa kuMka vaDe uDADI devAmAM Ave che. A cUrNa ati sUkSma hovAthI daze dizAmAM jhapATAbaMdha cAlyuM jAya che. have je evo vicAra karavAmAM Ave ke te paramANuone ekatra karIne temAMthI pelA sthaMbhanuM nirmANa karavuM te te banI zakaze kharuM? e kAma pAra pADavAmAM jevI muzkelI rahelI che, tevI muzkelI manuSyapaNane pharI pAmavAmAM rahelI che. | durlabhatAnAM kAraNe. manuSyabhava keTale durlabha che, te jANyA pachI te kema durlabha che ? te paNa jANavuM joIe. jIva anAdi che. tenI sAthe joDAyelI jaDa pudgalanI vargaNAo ke je "karma nA nAmathI oLakhAya che, te paNa anAdi che. jIva ane karmanA A saMbaMdhane khyAla khANumAM rahelI sonAnI kAcI dhAtunA daSTAMtathI AvI zake che. jema khANamAM rahelI senAnI kAcI dhAtu adhika mATInA mizraNavALI hoya che, tema prathamAvasthAmAM A jIvane anaMta kameM vaLagelAM hoya che. e anaMta karmone lIdhe temaja puruSArthanI nabaLAIne lIdhe
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma Adha-graMthamALA : puSpa te 'niMgA' nAmanI avasthAmAM anaMta kAla sudhI paribhramaNa karyAM kare che ke jyAM janma, maraNu khUba ja jhaDapI eTale eka zvAsocchvAsa jeTalA samayamAM 17 thI 18 jeTalAM hoya che, :24: A sthitimAM pasAra thayelA jIva vyavahAra rAzimAM praveza kare che ane karma anusAra pRthvI, pANI, agni ke vAyunI ceonimAM reMTanI ghaTamALa mAphka phrI phrIne janma dhAraNa karyAM kare che. emAM asaMkhyAtA kAla vyatIta thaI jAya che. A paribhramaNamAM azubha karmanuM jora kAMIka aMze haLavu thatAM te meiMdriyavALA, traNa iMdriyavALA ke cAra iMdriyavALA dehAne dhAraNa karavAnI cAgyatA prApta kare che ke jemAM saMkhyAta kAla vyatIta thAya che, ane azubha kanA haLavApaNAne lIdhe, jo paMce driyapaNAmAM pazu, pakSI ke manuSyapaNuM prApta kare te vadhumAM vadhu sAta ke ATha bhava sudhI tema karI zake che. jyAre deva ke naraka ceAnimAM A jIva saLaMga rIte eka karatAM vadhAre bhavA dhAraNa karI zakatA nathI. TUMkamAM anaMtakALa sudhI vividha pachI karmanA bhAra sArI rIte eche yAtanAo sahana karyAM karanAra jIvA ja manuSya * nigeAda-eTale jee ApaNI AMgaLInI paheALAinA asaMkhyAtamA bhAga jeTalA dehamAnavALA javA anatA hrAya paNa te sarva vA vacce zarIra eka ja hoya. tene nigeAda zabdathI oLakhavAmAM Ave che. A jIve vanaspatinI jAtinA che ane te sarvatra vyApta che. ane teo jyAM janmyA hoya tyAM ja sthirarUpe rahe che, gamanAgamana karavAne azakta haiAya che ane te ekendriya hoya che.
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ paheluM traNa mahAna take bhavane pAme che, mATe ja dareka dharma-darzanakAre ane dharmazAstrakAroe A mAnava avatArane "atidurlabha" janma tarIke oLakhAvyuM che. DAhyA mANase bhavasamudramAM kaI paNa rIte manuSyapaNuM pAmyA pachI zuM karavuM? " e praznane uttara gAthAnA uttarArdhamAM ApavAmAM A che. temAM jaNAvyuM che ke "DAhyA mANasoe tene hamezAM dharmamArgamAM sArI rIte joDI rAkhavuM." A sUcana manuSya mAtrane mATe eka sarakhuM upayogI che. DAhyA mANaso te ja kahevAya ke-jeo hita ane ahitane viveka egya rIte karI zake che ane temAM je hitakara jaNAya te anusAra potAnI pravRttine ghATa ghaDI zake che. eka kavie ThIka ja kahyuM che ke - " zakyo vArayituM jalena dahanazchatreNa sUryA''tapA, nAgendro nizitAGkuzena samado, daNDena gogardabhau / vyAdhirmeSajasaMgraheNa vividhai-mantraprayogairviSaM, sarvasyauSadhamasti zAstravihitaM, mUrkhasya nAstyauSadham // " bhAvArtha--agni jaLava, sUryane taDako chatravaDe, monmatta gajarAja tIrNa aMkuzavaDe, gAya ane gadheDAM lAkaDI vaDe, vyAdhi anekavidha auSadhovaDe ane jhera vividha maMtraprAgevaDe vArI zakAya che. e rIte darekanuM auSadha zAstroe batAveluM che paNa mUrkhanI mUrkhatA dUra karavA mATe keI auSadha batAveluM nathI. te tenuM kAraNa spaSTa che. jenAmAM sAruM beTuM samajavA jeTaluM
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhamadha-graMthamALA * puSpa DahApaNa nathI, tene zAstro zuM madada karI zake? mArgadarzana ApI zake? zAstro to darpaNa samAna che, eTale jovAnI AMkhe hoya te pitAnuM pratibiMba temAM spaSTa rIte joI zakAya che. ane jovAnI AMkhe na hoya to temAM kAMI paNa dekhAtuM nathI. eka nItikAre sAcuM ja kahyuM che ke. cA nAta rahe jJA, zAraM ta oti locanAbhyAM vihInasya, pradIpaH kiM kariSyati ? bhAvArtha-baMne netrathI hIna evA mANasane jema tejasvI dIpaka kaze upakAra karI zakato nathI, tema jene svayaM buddhi nathI tene zAstro kaze lAbha ApI zakatA nathI. tAtparya ke-zAmAM aneka jAtanuM gUDha rahasya bhareluM che, paNa mUrkha mANase tene pAmI zakatA nathI; jyAre DAhyA mANase tene lAbha barAbara uThAvI zake che. * sadA dharmakaraNI. dharmakaraNa karavAnI avasthA kaI?" e praznanA javAbamAM "tathA vi' pada mUkAyeluM che. eTale bAlyAvasthA, yuvAvasthA ane vRddhAvasthA e traNe avasthAe dharmakaraNa mATe yogya che. kahyuM che ke - " bAla eva careddharmamanityaM khalu jIvitam / phalAnAmiva pakkAnAM zazvat patanato bhayam // " bAlyAvasthA hoya te paNa dharma karatAM rahevuM, kAraNa ke
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelu' traNa mahAn takA jIvita anitya che; tethI pAkI gayelAM kLAnI mAphaka tene haMmezAM paDavAnA bhaya rahelA che. : 20: dharmanA AcaraNane bhAvI mATe mulatavI rAkhanAra mATe kahevAyuM che ke 44 punaH prabhAtaM punareva zarvarI, punaH rASTraH punaruthito raviH / kAlasya kiM gacchati 1 yAti jIvitaM, tathApi mUDhaH svahitaM na bodhyate // 97 prabhAta pharIne Uge che, rAtri krIne Ave che, caMdra phrIne dekhAya che ane sUrya paNa pharIne udaya pAme che. eTale kAla vyatIta thatA nathI paNa ApaNu jIvana ja vyatIta thAya che. Ama chatAM mUDha manuSya peAtAnuM hita zemAM che tenA vicAra karatA nathI. " prathama brahmacaryAzrama, pachI gRhasthAzrama, pachI vAnaprasthAzrama ane chevaTe saMnyastAzrama e vyavasthA vyAvahArika dRSTie ThIka jaNAvA chatAM tAttvika dRSTie upayukata nathI; kAraNa ke manuSya amuka varSa sudhI jIvaze ja tevI kaI khAtarI nathI. vaLI dharmanA saMskArA-dharmanuM zikSaNa mAlyAvasthAthI ja ApavAmAM AvyuM hoya ane saghaLA vyavahAra te ja rIte goThavAye hAya, teA ja jIvanamAM ' dharmanA saMgraha ' thai zake che, dharmanuM yathArtha AcaraNa thaI zake che; eTale tene mATe samayamaryAdA AMdhavI e kAI paNa rIte iSTa nathI.
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhama medha-graMthamALA : RE: - puSpa > kadAca ema kahevAmAM Ave ke ' bALake dharmanI khAkhatamAM zuM samajI zake ? temanuM kArya tA khAi-pIne zarIra sudhAravAnuM che ane mane teTaleA vidyAbhyAsa karavAnuM che. ' te A kathana dharmA mama samajyA vinAnuM che. dharmanA saMskAra mAlyA vasthAthI nahi paNa garbhAvasthAmAMthI ApI zakAya che ane tene krama uttarAttara jIvanaparyaMta lakhAvI zakAya che. garbhAdhAna thayA pachI je mAtApitA brahmacarya nuM pAlana kare che, gharanuM vAtAvaraNa kaleza ane kaMkAsathI rahita banAve che ane uttama vicAre tathA uttama AcArAmAM peAtAnA samaya vyatIta kare che, te garbhamAM rahelA bALaka para uttama sauMskAre pADI zake che. garbhavatI mAtAoe dharmanAM vyAkhyAna zravaNu karavAM, uttama puruSonAM caritra vAMcavA ane sadAcArathI rahevu, e garbhAvasthAmAM ja bALakane uttama sauMskArA pADavAnA suyeAgya mA che. bALake prAyaH anukaraNa karanArAM hAya che eTale je prakAre mAtApitA peAtAnuM jIvana vyatIta karatAM hAya che, te prakAranA saMskAro temanAM para paDe che, tethI gharanuM vAtAvaraNa pavitra rAkhavuM ane mAtApitAe sadAcArI tathA saMyamI banavuM e bALakone saMskArI anAvavA mATe Avazyaka che. je gharamAM pati-patnI sadA laDatA hoya che, nAnA meATA vacce koi ne koi prakAranA vikhavAda cAlatA hAya che ane ekabIjAnu mAna sacavAtuM nathI ke joitA vinayanA abhAva hAya che, tyAM bALakanA mana para kudaratI rIte ja irSyA, dveSa, krodha ne hiMsAnA saMskAre| paDavA mAMDe che. eTale mAlyAvasthAthI
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahelu : ::: traNa mahAna tI bALakanA manamAM dharmanA saMskArA reDavA hAya tA mAtApitA ane vaDIlA dvArA ja te kArya thaI zake che ke jene temaNe peAtAnuM mahat kartavya samajIne majAvavuM joie. sAmAnya rIte dareka mAbApa potAnA bALakAnA hitasvI kevI rIte karI zakAya tenI khATA lADa laDAve che, ane bahu mIThAi khavaDAvavI, hoya che, paNa temanuM kharuM hita yeAgya samajaNanA abhAve, te kusa'skArAnuM AreApaNu kare che. gALA khelatAM zIkhavavI ke tene game te prakAranI mastI karavAmAM uttejana ApavuM, emAM bALakanuM hita kevI rIte raheluM che, te samajAtuM nathI. ene badale jo mAbApe! peAtAnA bALakane nAnapaNathI ja vinaya zikhave, paddhatisaranA sAdo ane niyamita khArAka Ape tathA tenI nAnI mATI vA sudhAravAnA prayatna kare te teo tenuM keTaluM badhu vadhAre hita karI zake ? mALaka nIreAgI rahe ane tenA zarIranuM khaMdhAraNa sudRDha thAya tevA upAye levAmAM koI paNa jAtanA vAMdhA nathI paNa tenI tamAma keLavaNI tene sadAcArI athavA dhArmika banAvavAnI dRSTie ja ceAjAvI joIe. A rIte keLavaNI pAmelAM bALakA mAlyAvasthAthI ja 'dharmanuM AcaraNu' eka yA khIjA prakAre karatAM thaI jAya che. A avasthAmAM prathama ALakAne devadane javAnI ane sadgurune vaMdana karavAnI Teva avazya pADavI joie. vinayanA vikAsa, vaDIlA pratye pUjyabhAva, saMskArI bhASA ane peAtAnAM karttabyAnuM dRDhatAthI pAlana karavAnI Teva e bAlyAvasthAnuM dhArmika AcaraNa che. ane
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmabodha-raMthamALA : 20 : H puSpa bhajana-kIrtana, stavana-svAdhyAya tathA sAmAyika-pratikramaNa Adi kriyAomAM rasa letAM karavAM joIe. bALake dharmanuM AcaraNa na karI zake, e vAta itihAsane maMjUra nathI. dhruve pitAnI bhakti keTalAmAM varSe zarU karI hatI? prahalAde prabhu nAmamAM rahele pitAne aTala vizvAsa keTalAmAM varSe prakaTa karyo hato? zrImachaMkarAcAryo pitAnI vairAgya vRttine paricaya kaI avasthAmAM Apyo hato? zrImad vAsvAmIjI ane zrImadda hemacaMdrAcAryajIe saMyamanuM zikSaNa keTalAmAM varSe lIdhuM hatuM ? eTale bALakoe dharmanI ArAdhanA suMdara rIte karyAnA dAkhalAo seMkaDonI saMkhyAmAM mojuda che. bhAratanI prAcIna praNAlikA mukti mATe ja vidyA ApavAnI hatI ane tethI ja e sUtra pracalita thayeluM che? jJAnastha vita" arthAta te ja jJAna sAcuM ke je virati kahetAM tyAgarUpa phaLane Ape. evuM ja bIjuM sUtra paNa pracalita che ke "sA vighA yA vimukta" te ja vidyA che ke je saMsAranA baMdhanamAMthI mukti Ape che. e praNAlikA anusAra vidyAne prAraMbha OM namaH siddhA" e pavitra vAkyathI thato hato. pachI paNa bALakane bhASA, vyAkaraNa AdinuM je jJAna ApavAmAM AvatuM hatuM temAM dhArmika dRSTAMte ane dhArmika dRSTAMtapUrvakajAyelI vAkyaracanAene pracura pravega thato hato. enI sarakhAmaNImAM AjanI zikSaNa praNAlikA ane temAM vaparAtAM pAThyapustake eka ja nirmAlya ane dayeyavihUNa jaNAya che. enI zarUAta "mA cA pA" ane "mA bhU pA" evAM evAM vicitra vAkyaprayogathI thAya che ke jenuM pariNAma bALakane vyasanI ane parAvalaMbI
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ yahelu : : 31 : traNa mahAn takA banAvavAmAM Ave che. vaijJAnika DhabanI keLavaNI ApavAnA nAme ke dharmathI nirapekSa rAjyanA nAgarikA banAvavAnA nAme Aje zikSaNanA kSetramAM je chabaraDAe vaLI rahyA che ane je vikRtio dAkhala thaI rahI che, te ApaNI dhArmika bhAvanAnA saMtara saMhAra karanArI che ane ApaNA naitika dhAraNane jaDamULathI ukheDI nAkhanArI che. ApaNA dezamAM sane 1850 pachI kahevAtI vajJAnika keLavaNI dAkhala thavA mAMDI ane tenA kharA pracAra chellA pacAza varSamAM thayA. tenuM pariNAma ekadara zuM AvyuM ? te zikSaNa lenAre AjanA adhikArI varga lAMca-rUzvata ane bevaphAinA benamUna pradarzanA bharI rahyo che; te zikSaNa lenArA AjanA vyApArI varga kALA bajAro karIne niSThura svArtha-sAdhanA karI rahyo che tathA rAjya ane prajAnA hitamAM thayelA kAyadAo pagale pagale teADIne peAtAnI dhanalAlasAne saMtASI rahyo che. ane te zikSaNa lenArA AjanA kArakuna ke kArIgara mAlikane vaphAdAra rahIne ceAgya parizrama karavAne badale mAtra peAtAnA svArthanA ja vicAra karI rahyo che ane tenI sAdhanA mATe haDatALa ' dhAkadhamakI * beThA maLavA ? ane tevA kaIM kaIM upAyeA kAmamAM lAvI rahyo che. A zikSitAnA pramANamAM abhaNu gaNAtI gAmaDAnI prajA tathA khIjA paNu azikSita lAke vadhAre pramANika, vadhAre vaphAdAra ane vadhAre nItivALA jaNAya che, kAraNa ke teo bhAratanI dhArmika saMskRtinA aneka aMzene potAnA rItarivAjamAM ane cAlu jIvanamAM jALavI rahyA che. tAtparya ke dhama saMskArAne icchanAra manuSyAe 6 "
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma edhagraMthamALA : puSpa AjanI zikSaNa praNAlikA ane khALa para thai rahelI mADI asaranA vicAra khUba gaMbhIratAthI karavAnI jarUra che. :31: jee bAlyAvasthAmAM dharmanA saMskArAvaDe suvAsita thayelA che ane ceAgya zikSaNanA pratApe ucca AdazeE, bhavya bhAvanAe ke dharmanA vAstavika AcaraNA jIvanamAM utAravAnI tAlAvelI anubhavI rahyA che, temane mATe yuvAvasthA eka mahAna AzIrvAda che; kAraNa ke e avasthAmAM je joma ane jusso svAbhAvika hAya che, tene lAbha tene peAtAnA AdarzoMnI siddhi karavA mATe maLI jAya che. khIjI rIte kahIe teA susaMskArI bALakadhArmika sa`skAravALA bALake yuvAvasthAne saMyama ane sadAcAra vaDe zAbhAve che tathA tene peAtAnA abhyudayanuM uttama sAdhana banAve che. A rIte taiyAra thayelA yuvakeA evuM mAnavA kadI paNa taiyAra nahi thAya keH-- paisA mArA * paramezvara ', khAyaDI mAre ' guru '; hekarAM mArAM zAligrAma, bIjA kAnI sevA karuM ? arthAt dhanaprAptine te peAtAnuM jIvanadhyeya banAvaze nahi, lagna jIvanane te peAtAnA aMtima Adaza mAnaze nahi ane peAtAnuM dRSTibiMdu mAtra peAtAnAM kuTuMba-parivAra jeTalu ja maryAdita rAkhaze nahi. te jIvananA vicAra sUkSma rIte karaze, vadhAre vyApaka dRSTithI karaze ane saMpUrNa madhyasthatApUrvaka karaze. yuvAnInA uttama kALa tuccha viSayabhAgamAM pUrA karavAmAM kai buddhimatA rahelI che ? kaI jAtanuM DahApaNu dekhAya che ? jeo ema kahe che ke-pahelA amane khUba paisA pedA karI levA
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ paheluM ? yaNa mahAna to che, jIvananI maja peTa bharIne mANI levA de, pachI ame dhamanuM zaraNa svIkArIzuM, pachI ame paramAtmAnA guNa gAzuM ane pachI ame AtmAne uddhAra karavAne tatpara thaIzuM.' temane zuM kahevuM? zuM temane kALa mahArAjanI sadA gaDagaDatI bate saMbhaLAtI nahi hoya? zuM temane rega ane vyAdhithI jarjarita thavAne bhaya jarAye jaNAto nahi hoya? zuM temane badhA sago anukULa rahevAnI khAtarI keIe karI ApI haze? zuM pratikSaNe parivartana pAmatA A jagatanA abAdhita kAyadAo temane lAgu nahi paDe, ema teo mAnatA haze? duniyAdArImAM DAhyA ane zANA gaNatA mANaso e vicAra kema karatA nathI ke kALarUpI bAja (pakSI) game tyAre ApaNuM para tUTI paDaze, rega ane vyAdhirUpI varUo ApaNane game tyAre phADI khAze, anukULa saMga saMdhyAnA raMganI mAphaka game tyAre palaTAI jaze ane kudaratanA acUka kAyadAo pitAne amala paLavArane mATe paNa mulatavI rAkhaze nahi ? ane khUba paise pedA karavAthI manuSya kharekhara sukhI thAya che khare? paise e sukhanuM sAdhana che-je yogya rIte upayogamAM levAya te; paNa te kharekhara sukha nathI. sukhane AdhAra te pitAnI samaja upara ja rahe che ane tethI ja paisAdAra duHkhI hoya ane garIba sukhI hoya, athavA mAletujAre AphatamAM sapaDAyelA hoya ane niSkacana phakIre tathA mahAtmAo pUrI moja mANI rahyA hoya evAM dRzyo najare paDe che. eTale je hetathI prerAIne teo dhanaprApti mATe pAgala bane che ane na
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma naMthamALA : 34 : karavAnAM aneka kAryo kare che, te hetu ja bhUlabharelo che athavA te mAtra kAlpanika che. vaLI jIvananI moja mAtra khAvApIvAmAM, mAtra viSayabhegamAM ke taddana aniyaMtrita svacchedI jIvanamAM rahelI che, evuM mAnavuM te paNa sarAsara bhUla che. e to anAdi kAlanA kusaMskArone lIdhe utpanna thato adhyAsa mAtra che ane temAM vAstavika tattva kAMI nathI. khAvApIvAne AnaMda keTale samaya pahece che ane jeo bekAbU banIne temAM racyApacyA rahe che, tenuM pariNAma zuM Ave che ? te ja sthiti viSayabheganI che, te ja sthiti svacchedAcAranI che ane te ja sthiti mAnI lIdhelAM saghaLAM kAlpanika sukhanI che. eTale tene mATe jIvanane kiMmatI samaya barabAda kara ane mULa lakSyane cUkI javuM e koI paNa rIte DahApaNabharela vyavahAra nathI, ke unnati yA vikAsa tarapha laI janArI pravRtti nathI. ghaDapaNamAM bhagavAnanuM bhajana karavAnI ke IzvaranA guNa gAvAnI IcchA rAkhanArAo bharajuvAnImAM mRtyunA mukhamAM sapaDAI gayA che; vRddhAvasthAmAM dharmanuM AcaraNa karavAnI AzA rAkhanArAo yuvAnInI adhavacce ja kALanA karAla daMDathI maraNane zaraNa thayA che. e vakhate teoe peTa bharIne pastAvo karyo che ke "arere! amArI sarva AzAo adhUrI rahI! arere amane prApta thayelo amUlya manuSya bhava ame hArI gayA!! paraMtu Aga lAgI gayA pachI kUve chedavAnuM pariNAma zuM Ave? teo hAtha ghasatA ja cAlyA gayA ane pharIne lakhacorAzInA cakkaramAM AbAda aTavAI gayA. tethI yuvAvasthAmAM bane teTaluM dhamAcaraNa karI levuM e hitAvaha che.
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ paheluM ? traNa mahAna take juvAnI jotajotAmAM vahI jAya che ane ghaDapaNanA ghaMTAnAda saMbhaLAvA lAge che. je mANasane sAMbhaLavA mATe kAna hoya to e ghaMTanAda jora jorathI kahe che ke manuSya ceta! ceta!! ceta!!! mRtyunI savArI pratipaLa najIka AvI rahI che, tenA dUte samA anekavidha vyAdhio tArA para humalo karavAnI taiyArI karI cUkyA che ane tAruM potAnuM zarIra paNa pratidina ghasAtuM cAlyuM che. have tArI AMkho joIe tevuM kAma ApatI nathI, have tArA kAne mahAmahenate sAMbhaLI zake che ane have tArAM avaya jatAM dhrUjatAM mAMDa mAMDa tArI kAyAne TekavI rAkhe che, paraMtu suMdarI, suvarNa ane sattAne zekhIna manuSya jANe sAva bahere che! te emAMnI kaI paNuM cetavaNI dhyAnamAM letuM nathI ane pitAnA purANuM DhaMge ja jIvananuM gADuM gabaDAvye jAya che. ATalI umaramAM teNe dhana, yauvana ane adhikAranI capaLatA pUrepUrI joI lIdhI che, ATalI vayamAM teNe zarIranI kSaNabhaMguratAne pUrepUro paricaya karI lIdho che, chatAM tenI dhanalAlasA chUTatI nathI, yauvananI Urmi pharI pragaTe tevI AzA rAkhI rahyo che ane adhikAra tathA pratiSThAnA kephamAM cakacUra thaIne jANe have pachI kAMI ja banavAnuM na hoya tema cheka ja bephIkarAI batAvI rahyo che ! AvA manube pazcAttApa sivAya bIjI kaI vastuonA adhikArI hoI zake? ane bevakuphAI te juo ke teo mRtyune TALavAno prayatna karI rahyA che ! te mATe teo aneka jAtanAM auSadhe ane rasAyaNenuM sevana kare che, ati bhAre kiMmatanI bhasma ane mAtrAono Azraya le che, athavA kAyAkalpa jevA
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmadha-caMthamALA prayoga karIne mRtyune haDasele mAravAno prayatna kare che !! paNa kALa te barAbara samayasara AvIne UbhuM rahe che. temAM eka vipaLane vilaMba paNa cAlI zakato nathI. tethI ja eka kavi AkhI jiMdagI dhana kamAvAmAM pUrI karanAra manuSyane mRtyu samaye pUche che ke - bhava saghalu kamAiuM, kesau AviuM bhAgi ? / gADaM bhariu lakuDA, khokhari haMDi AgiM / / he bhAI ! tuM AkhI jiMdagI sudhI kamAye, temAMthI tArA bhAgamAM zuM AvyuM? gADuM bharIne lAkaDAM ane AgaLa eka kharuM hAMDaluM ke bIjuM kAMI? eka kavi manuSya svabhAvanI vicitratA para kaTAkSa karatAM jaNAve che ke jyAM be pahera javApaNuM, tyAM jIva saMbala leha, jyAM corAzI lAkhanuM bhramaNa, kema vilaMba kareha - manuSyane be paheranuM gAmataruM karavuM hoya te paNa sAthe bhAtuM laI jAya che. jyAre corAzI lAkha nimAM pravAsa karavAnA prasaMge bhAtuM levAmAM kema vilaMba karatA haze? arthAt sujJa manuSya paralokanA pravAsa mATe Avazyaka bhAtuM agAuthI ja taiyAra karI levuM joIe ke jenuM nAma dharmAcaraNa che. vRddhAvasthA e dharmAcaraNa karI levA mATenI chellI taka che. ne emAM paNa manuSya niSphaLa gaye te samajavuM ke tenA mATe anaMta kALa sudhI bhavabhramaNa nimAyeluM che. AvuM adhaHpatana aTakAvavA mATe ja jJAnI puruSoe kahyuM che ke
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ paheluM : 17 ? zazu mahAna to "mahatA puNyapaNyena, krIteyaM kaaynostvyaa| pAraM bhavodadhergantuM, tvara yAvatra bhidyate // " puNyarUpI ghaNuM mUlya cUkavIne te A zarIrarUpI naikAne kharIdelI che, mATe tene nAza thAya te pahelAM ja tenA vaDe bhavasAgarane tarI javAnI utAvaLa kara. ane- "saMpado jalataraGgavilolA, yauvanaM tricaturANi dinAni / zAradAbhramiva cazcalamAyuH, kiM dhanaiH ? kuruta dharmamaniMdyam // " saMpatti jalanA taraMga jevI asthira che, daivana traNa cAra dinanI cAMdanI jevuM che, AyuSya zarada RtunA vAdaLa jevuM kSaNika che, tethI dhana kamAye zuM thaze? te mATe pavitra dharmanuM ja AcaraNa kara. dharma, DAhyA mANasoe prApta thayelA manuSyatvane jIvananI sarva avasthAmAM dharmamAM (dhamaeNmi) sArI rIte joDI rAkhavAnuM che. eTale dharma saMbaMdhI vizeSa vicAraNA karavI Avazyaka che. saghaLA Arya maharSie e bAbatamAM ekamata che ke - gvo pUrvavRkSA, vaData mUchALA vivekAdIni puSpANi, supatrANi zamAdayaH // " A zarIrarUpI alaikika vRkSanuM mULa kAraNa dharma che. vivekAdi tenAM puche che ane samAdi guNe tenAM suMdara patre che. ane temaNe e vAta daDhatApUrvaka jaNAvI che ke
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhamadha-graMthamALA : 38 : puSpa "dharmo dhana manuSyANAM, dharmo rakSati sarvadA / nAsti dharmasamo bandhuH, sevanIyaH sadaiva hi // " manuSyanuM parama dhana dharma che, dharma sadA rakSaNa kare che, dharma samAna anya koI mitra nathI, mATe sadaiva dharmanuM sevana karavuM joIe. meLa pUruM, ghammA ca vidhavasaMpattI dhammeNa dhaNasamiddhI, dhammeNa savittharA kittI / " dharma vaDe ucca kulamAM janma thAya che, dharmavaDe divya rUpa ane saMpatti prApta thAya che, dharmavaDe dhana ane samRddhi maLe che tathA dharmavaDe ja kIrtine vistAra thAya che. dharmanI vyAkhyA judA judA maharSioe judI judI rIte karelI che. jema ke - a. je kriyA ke anuSThAna karavAthI aihika tathA pAralaukika svargAdi sukhanI tathA Atma-kalyANanI prApti thAya te dharma. A. jene dhAraNa karavAthI ISTArthanI prApti thAya te dharma. 6. jenuM phaLa aniSTakAraka na hoya ane je sukha mAtrane utpanna kare te dharma. vagere vagere. paraMtu e badhAmAM nIcenI vyAkhyA vadhAre vizada ane vadhAre vyApaka jaNAya che. huti pattAdhAraddharma savya " [gazAstra] | durgatimAM paDatA prANIone dhAraNa karanAra-bacAvanAra hovAthI te dharma kahevAya che. eTale jenuM anusaraNa karavAthI prANa
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahee : 1 306 traNa mahAna take onI durgati na thAya paNa sagati thAya tene dharma samajavAne che. A vyAkhyAne phalitArtha e che ke-je sAdhanAthI adha:patana aTakatuM hoya ane AtmavikAsane mArga khule thatuM hoya te saghaLAM sAdhanene samAveza dharmamAM thAya che, pachI te "bhakita hoya, "jJAna" hAya, karma hoya, " tyAga' hoya, 'virAgya " hoya "japa" hoya, "tapa" hoya ke " ga" vagere kaI paNa prakriyA heya. eka nigraMtha jaina maharSine kaI jijJAsue pUchyuM ke huM pUjya ! dharmanI vyAkhyA judA judA maharSie judI judI rIte kare che ane tenA svarUpa saMbaMdhI paNa teo ekamata nathI; to dharma' zabdathI mAre zuM samajavuM?" nigraMtha maharSie tene uttara Ape ke - "jaM appaha na suhAyaI, taM puNa paraha na vNchiaii| dhaMmaha ehaja mUlu, kAI vali vali pucchiaI 1 // " he mahAnubhAva! vAraMvAra zA mATe pUche che? TUMkamAM tane jaNAvuM chuM ke-je kArya pitAne sukhakara na lAgatuM hoya, te bIjA pratye IcchavuM nahi, e dharmanuM mULa che. eTale ke je je kriyAo Atmapamya athavA samabhAvanA siddhAMta para racAyelI che te saghaLI dharma che ane tenAthI bhinna sarva kriyAo adharma che. eka anya nigraMtha maharSie zivasukhanA upAyarUpa dharmanuM je svarUpa batAvyuM che, te paNa teTaluM ja vizada ane teTaluM ja vyApaka che. teo kahe che ke -
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma zodha-thamALA puSpa "jattha ya visayavirAo, kasAyazcAo guNesu aNurAo / kiriAsu appamAo, so dhammo sivasuhovAo // " jemAM ke jenA vaDe idrinA sparza, rasa, gaMdha, rUpa ane zabdanA viSayo virAma pAmejenA vaDe kodha, mAna, mAyA (kapaTa) ane lebha e cAra kaluSita mane vRttione tyAga thAya, jenAvaDe saguNa pratye anurAga thAya ane jenAvaDe Avazyaka kriyAomAM apramatta banAya te dharma zivasukhanemokSasukhane upAya che. bIjA paNa eka nigraMtha maharSie saMsAranuM paribhramaNa aTakAvanArA dharmanuM ja svarUpa batAvyuM che te punaH punaH vicAraNIya che. teo kahe che ke - "paccakkhANaM pUA paDikkamaNaM, posaho paruvayAro / paMca payArA jassa u, na payAro tassa saMsAro // ". pratyAkhyAna-pApakarmone tyAga, pUjA eTale AtmavikAsanI aMtima Tece pahoMcelA mahApuruSonI bhaktinuM pratikamaNa eTale jIvananuM sUkSma saMzodhana ane temAM pravezelA asat aMzonA tyAgapUrvaka mULa svarUpanI punaHprApti, piASadha eTale dharmabhAvanA purNa thAya tevI rIte parvatithi vagere divasamAM karavAmAM AvatI upavAsa ane brahmacarya vagere pUrvakanI kriyA ke jemAM sAdhujIvanane anubhava thAya che. tathA paropakAra eTale anya prANIonuM bhaluM karavAnI IcchA tathA pravRtti. e pAMca prakAre tyAM hAjara hoya che tyAM saMsArane pracAra-bhavabhramaNa hetuM nathI. nigraMtha maharSioe dharmanuM vAstavika svarUpa samajAvavA
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ 91 : traNa mahAna to mATe tenuM varNana vividha daSTibiMduethI vividha prakAre kareluM che. e badhAne sAra e che ke-dharma eka prakAre, be prakAre, traNa prakAre, cAra prakAre, pAMca prakAre, cha prakAre yAvat aneka prakAre thaI zake che. jema ke - 1. Atmavizuddhine karanArI koI paNa kiyA te dharmane eka prakAra. 2. jJAna ane kiyA te ghamanA be prakAra. 3. samyagadarzana, samyagajJAna ane sammacAritra, te dharmanA traNa prakAra. 4. dAna, zIla, tapa ane bhAvanA te dharmanA cAra prakAra. 5. ahiMsA, satya, asteya, brahmacarya ane mamatvatyAga te dharmanA pAMca prakAra. 6. samabhAva, bhakti, vinaya, AtmanirIkSaNa, dhyAna ane tyAga te dharmanA cha prakAra. te ja rIte sAta prakAranA bhanuM jenAthI nivAraNa thAya te dharmanA sAta prakAra, jenA vaDe ATha karmone kSaya thAya te dharmanA ATha prakAra, jenA vaDe nava prakAranI brahmacarya guptine dhAraNa karI zakAya te dharmanA nava prakAra ane jenAvaDe kSamA Adi dazavidha yatidharmanuM pAlana thAya te dharmanA daza prakAra. vagere vagere. eTale manuSyapaNuM pAmIne je dharmanI ArAdhanA karavAnI che te nirgatha maharSioe batAvela vividha prakArane chatAM
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma AdhathamALA * kara : eka ja Atmadharma che ane tenuM pAlana jAti, varNa, liMga ke rASTranA bheda sivAya harakoI manuSya karI zake che. ' ' prazasta prayAsa. ati durlabha manuSyatvane dharmamArgamAM kevI rIte joDavuM tenA pratyuttaramAM samAM pada mUkAyeluM che. tene artha e che keApaNA jIvanane dharmamArgamAM "sArI rIte joDavuM, "samyapha prakAre" joDavuM ke "prazasta paddhatithI" joDavuM. vadhAre spaSTa kahIe te ApaNuM taraphathI dharmane jIvanamAM utAravA mATe je prayAsa thAya te "micyA," "mAmulI" ke "muDadAla have joIe nahi. je prayAsanI dizA ja beTI che te "mithyA" che. retIne vAraMvAra pIsavA chatAM temAMthI telanuM TIpuM nIkaLatuM nathI; khArApATamAM game tevA utsAhathI khetI karavAmAM Ave paNa temAMthI kAMI dhAnya nipajatuM nathI; kAraNa ke te prayAsanI dizA beTI che. je prayAsa joIe te karatAM ghaNo ja ocho hoya athavA nAmamAtrane heya te "mAmulI" che. lAkha jananI musApharI pagapALA ke ragaziyA gADAvaDe thaI zakatI nathI; khetInuM virATa kArya jamInane nakha vaDe khetaravA mAtrathI siddha thaI zakatuM nathI; kAraNa ke te prayAsa mAmulI che. je prayAsamAM dilanI UMDI tamannA nathI ke mana, vacana ane kAyAnuM sAcuM samarpaNa nathI te "muDadAla " che. te gayela mUAnA samAcAra lAve che; parANe prIta karanAro pazcAtApane bhAgI thAya che, kAraNa ke temane prayAsa muDadAla che.
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ paheluM eTale je prayAsa karavAmAM Ave te "micyA nahi paNa "sAce" hA joIe; je prayAsa karavAmAM Ave te "mAmulI' nahi paNa "mahAna" hovuM joIe; ane je prayAsa karavAmAM Ave te "muDadAla" nahi paNa "prANavAna hovo joIe. tAtparya. ArSa purue ApelA javAbanuM vivecana ahIM pUruM thAya che. tenuM tAtparya e che ke-manuSyabhava vAraMvAra maLatA nathI ke te sahelAIthI prApta thatuM nathI. eTale tenI prAptine dharmanuM ArAdhana karavA mATenI pahelI ane mahAna taka lakhavI joIe. jyAM sudhI manuSyane e bhAna thayuM nathI ke temane prApta thayeluM manuSyatva e zAzvata sukhane prApta karavA mATenI eka aNamela taka che, tyAM sudhI tene vikAsa ke aspRdaya zakaya nathI. manuSyabhava ja eka e bhava che ke jemAM samyaga jJAna, darzana, cAritra ane tapanI saMpUrNa ArAdhanA thaI zake che, AtmAnI uttarettara unnati karI zakAya che ane sala karmanA kSayavaDe maMgalamaya mukti paNa mAnava dehathI ja meLavI zakAya che. mukti meLavavA mATe manuSyabhava sivAya anya koI sAdhana nathI, tethI deva bhava karatAM paNa manuSyane bhava uttama manAya che. enI A uttamatAne saMpUrNa lAbha levo e sujJajanenuM prathama kartavya che.
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ taka bIjI Arya deza. manuSya judI judI bhUmimAM, judA judA kSetramAM ke judA dezamAM janme che. A bhUmi, kSetro ke dezene mATe bhAga e hoya che ke jyAM dharmamArgane vyavasthita vikAsa thayela hoto nathI, dharmanuM ArAdhana karavA mATenAM vividha sAdhane hAjara hatAM nathI ane dharmAbhimukha thaIne dhArmika jIvana gALI zakAya tevA keI sagonI hastI hotI nathI. vaLI ahIM Ayatva eTale "heya vastuone choDIne guNaprApti mATe mathavApaNuM" ke "niSkarmayatAne tyAga karIne kartavya
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5 maNa mahAna tame mArge AgaLa vadhavApaNuM " hetuM nathI.* tethI manuSyatvane saphala karavAnI taka ghaNuM ja ochI hoya che. A "anArya bhUmio" "anArya kSetra" ke "anArya dezanI sarakhAmaNImAM "Arya bhUmio" "Arya kSetro ke "Arya dezanI saMkhyA bahu ochI che ke jyAM aMte-paramAtmapuruSe utpanna thaIne dharmamArganuM vyavasthita pravartana kare che, jyAM munio ane maharSio bhegA maLIne dharmanI ArAdhanA karavA mATenA vividha sAdhane UbhAM kare che ane jyAM sAdhuo ane saMto ekaThA thaIne lekene dharmAbhimukha banAvavA mATe rAtridivasa prayAsa kare che. A dezanuM vAtAvaraNa ane A dezanI samAjaracanA evA prakAranI hoya che ke jemAM Aryatva otaprota thayeluM hoya che, tethI garbhAdhAnathI mAMDIne mRtyu paryata kaI paNa manuSya dharmanA saMskAra pAmI zake che ane potAne prApta thayelA manuSyatvanI saphalatA ghaNI saralatAthI karI zake che. eTale Arya dezamAM janma tha e mAnava jIvanane saphaLa karavAnI bIjI mahAna taka che ke jene lAbha pratyeka sujJa manuSya le ghaTe che. Arya " ane "Aryava" ne vicAra pUrva maharSioe kevI rIte kare che, te jANI levAnI jarUra che, kAraNa ke * ' ArAt sarvaheyadharmebhyo yAtaH prApto guNairityAryaH / [prajJApanA sUtra prathama padanI TIkA) karttavyamAcaran kArya-makarttavyamanAcaran // tiSThati prakRtAcAre, sa vA Arya iti smRtH||
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmabaMdhagraMthamALA 1 6 1 tenAthI ApaNI AryaviSayaka kalpanA vadhAre vizada ane vadhAre spaSTa thaze. temaNe karelA vagIkaraNa mujaba Aryo mukhyatve be prakAranA che. eka te "RddhiprApta" ane bIjA "addhi prApta. temAM "saddhi prApta" temane kahevAya che ke jeoe mahAna puNya addhi prApta karelI hoya che ane tenA vegathI (1) tIrthakarapaNuM eTale dharmarUpI tIrthanuM pravartana karavAnI yogyatA (2) cakavatI paNuM eTale cha khaMDa dharatI sAdhIne tene eka chatra nIce lAvavAnI tAkAta, (3) vAsudevapaNuM eTale traNa khaMDane sAdhavAnI tAkAta, (4) baLadevapaNuM eTale vAsudevanuM jeDiyApaNuM. (5) vidyAdharapaNuM eTale vividha vidyAone siddha karavAnI tAkAta ane (6) cAraNapaNuM eTale cAraNuvidyAne (jaMghAcAraNa vidyAcAraNanI) siddha karavAnI tAkAta sAMpaDe che. ane addhiprApta" tene kahevAya che ke jeo uparanA puruSanI sarakhAmaNImAM ochI puNya RddhivALA che. A addhiprApta AnA (1) kSetra Arya (2) jAti Arya (3) kula Arya (4) karma Arya (5) zilpa Arya ane (6) bhASA Arya evA cha vibhAge paDI zake che. kSetra Arya. 1 nIcenA dezamAM janma dhAraNa karanArA manuSya kSetra Aryana gaNAya che. " rAyagiha magaha caMpA, aMgA taha tAmalitti baMgA ya / kaMcaNapuraM kaliMgA, vANArasI ceva kAsI ya // 1 //
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ paheluM vaNa mahAna tako sAketa kosalA, gayapuraM ca kuru soriyaM kusaTTA ya / vi paMDyA, achittA kaMkA va pa ra che cAravaI ya suraTThA, videha mihilA ya vaccha kosNbii| naMdipuraM saMDibbhA, bhadilapurameva malayA ca // 3 // vacha varabaT, cha tA 2 mariyAvaruM / suttIvai ya cedI, vIyabhayaM sIdhusovIrA // 4 // mahurA ya sUraseNA pAvA bhaMgI ya mAsapurI vaTTA / sAvatthI ya kuNAlA, koDivarisaM ca lADhA ya // 5 // seyaviyA viya nagarI kegai-addhaM ca AriyaM bhaNiyaM / varaghupatti vinA, va AmavaThThA da." [bRhatakalpasUtra, uddeza 1] "jemAM jinezvara, cakravartIe, rAma ane kRSNa (vAsudeva ane baLade) utpanna thAya che, te AryadezanI gaNatarI A pramANe che. . deza. mukhya nagarI. Ajane pradeza. * 1 magadha rAjagRhI(rAjagIra) "bihAra prAMtano eka bhAga 2 aMga caMpA(caMpAnAlA) : bhAgalapura jIllo vagere 3 baMga tAmralisi(tAluka) baMgALa 4 kaliMga kaMcanapura orisA 5 kAzI vArANasI(banArasa) yukta prAMta 6 kezala sAketa(adhyA) yukta prAMta gajapura(hastinApura) kurukSetra vagere
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhamadha-umAzva : 8 8 kuzA eriya mathurAnI uttara pradeza 9 pAMcAla kAMpilyapura pharakkAbAda jIllo vagere yukta prAMta 10 jaMgala ahirachatrA barelI prAMta vagere yukta prAMta 11 saurASTra bArAmatI(dvArakA) saurASTra 12 videha mithilA janakapura jIllo vagere (bihAra) 13 vatsa kezAbIkAsala) alhAbAda chelle vagere 14 saMdarbha naMdIpura yukta prAMta ke zAMDiyA 15 malaya bhaddhivapura hajhArIbAga jIlle vagere . bihAra 16 masya jayapura ane avara rAjya 17 varuNa acchA yukta prAMta 18 dazArNa mRttiAvatI mALavAne uttara bhAga 19 cedI zaktimatI madhya prAMta 20 siMdhu-savIra, vItabhayanagara siMdhu kinArAne pradeza 21 zarasena mathurA mathurAnI AsapAsane pradeza 22 bhaMgI pApA mAnabhrama jIllo vagere bihAra 23 vattA mAsapurI 24 kuNAlaka zrAvastI ayodhyA jale vagere saMyukta prAMtane uttara bhAga 25 keTivarSa lATa gujarAtane dakSiNa bhAga 25 ketaka zvetAMbI bihAra prAMta virATa A gaNanA bharatakSetrane anulakSIne samajavAnI che.
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ paheluM : 1 49 : traNa mahAna tane jAti Arya. 2 jeo jAtithI zreSTha hoya che, te jAti Arya kahevAya che. tenAM nAme bRhakalpasUtra nAmanA prAcIna jaina graMthamAM nIce mujaba maLe che. "saMkaTTA 2 vA, vidyA virati ca | hAriyA tuMtuNA ceva cha etA inbhajAtio // " aMbaSTa, kaliMda, vaideha, vidakAti, hArita ane tuMtu e cha ibhya jAtio che, arthAt jAtivaDe Arya gaNAya che. kula Arya. 3 jeonuM kula zreSTha hoya che, te kula Arya kahevAya che. tenAM nAme nIce mujaba hovAnuM sUcana bRhatakalpasUtramAM maLe che. " uggA bhogA rAinna-khattiyA taha ya NAta koravA / ikkhAgA viya chaTThA, AriyA hoi nAyabA // " ugra, bhaga, rAjanya, kSatriya, jJAna, kaurava ane IkvAku e cha kulene Arya jANavA arthAt A cha vaMzanA puruSo kulanI zreSThatAne lIdhe kula-Arya kahevAya che. karma Arya. 4 je mANasanuM karma eTale AjIvikA aMgene dhaMdhe alpa pApavALA hoya che, teo karma Arya gaNAya che. jemake vastra banAvanArAo, sutara kAMtanArAo, mATInAM vAsaNe banAvanArAo, vepAra karanArAo, khetIvADI karanArAo, gopAlana karanArAo vagere.
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ - pu5 imabodha-caMthamALA 50 : zila5 Arya. 5 je mANaso nirdoSa zilpa eTale kArIgarIvaDe pitAne nirvAha kare che te zilpa Arya kahevAya che. saI, suthAra, sAdaDI banAvanAra, tathA evI ja anya kalAo vaDe nirvAha karanArA kArIgare A vargamAM Ave che. bhASA Arya. 6 ke jeo aDhAra dezamAM sArI rIte samajAtI evI ardha- mAgadhI bhASA bele che, te bhASA-Arya kahevAya che. A uparAMta bIjA paNa traNa prakAranA A mAnavAmAM AvyA che. (1) darzana-Arya (2) jJAna-Arya (3) cAritra-Arya. . darzana Arya. 1 je manuSyanI jIvana ane jagatane jovAnI "dRSTi" "samyapha thayelI che, ane tethI zama, saMvega, nirveda, anukaMpA ane Astikya e pAMca guNe vikAza pAmelA che, te darzana-Aya. zAma guNane" vikAsa thavo eTale gusso gaLI ja, abhimAna ogaLI javuM, mAyA marI javI ane Asakti UDI javI. saMvega guNane" vikAsa thave eTale viSayane bhoga * ardhamAgadhI bhASA e 18 mahAdezanA ane 700thI adhika laghudezanA zabdothI samRddha gaNAtI hatI. ethI ja apara zabdamAM tene "prakRta" zabdathI paNa oLakhAvAya che. saMpA.
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ ahita karatAM dila thI karavAnI ane paheluM: : 51 : - raNu mahAna take karavAnI vRtti virAma pAmavI ane sparza, rasa, gaMdha, rUpa ane zabdavaDe anubhavAtAM sukha kApanika ke mithyA jaNAvAM. "nirveda guNano" vikAsa thave eTale lakhacorAzInA pherA pharI pharavA na paDe tevI manebhAvanA majabUta thavI. "anukaMpA guNano" vikAsa thavo eTale keInuM paNa ahita karatAM ke keIne paNa nukazAna karatAM hRdayamAM arerATI thavI, duHkhIne joI dila dravI javuM ane muzkelImAM mUkAelAone bane teTalI madada karavAnI manavRtti utpanna thavI. Astiya guNane vikAsa thaze eTale AtmAnI amaratAmAM AsthA thavI, jaDanI judAInI pratIti thavI puNya, pApa ane paralekamAM vizvAsa tha tathA deva, guru ane dharmane tAraka ta mAnavAnI aNaDela-aphara matevRtti ghaDAvI. jJAna Arya. 2 je manuSya jANavA jevA ochA ke vadhu padArthone barAbara jANe che ane temAMnA heya eTale choDavA gya tathA upAdeya eTale AdaravA cogya aMzane pramANe, hetu tathA daSTAMtavaDe yathArtha viveka karI zake che te jJAna-Arya. bIjI rIte kahIe te je manuSya jJAna pratye abhiruci dharAve che, jJAna pratye aMtaraMga prema dharAve che ane jJAna pratye nisIma bhakti dharAve che tathA tenI upAsanA ananya manathI kare che te jJAna Arya che. cAritra Arya. 3 je manuSya dehane dharmanuM sAdhana mAnIne tene saMpUrNa sadupayoga karavAnI pravRtti kare che eTale ke tene saMyama ane
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma Adha-graMthamALA * para H H puSpa sadAcAramAM pravartAve che tathA prabhusmaraNa, prabhubhakti, japa, tapa ane dhyAnamAM joDalu rAkhe che, te cAritra-Aya che. dehanA sadupayoga karavAnI AyabhAvanAnuM pratiSi'kha nIcenA zlAkamAM suMdara rIte rajU thayeluM che. " hastau dAnavivarjitau zrutipuTau, samyagvacodrohiNI, netre sAdhuvilokanena rahite pAdau na tIrthaM gatau / anyAyArjita - vittapUrNamudaraM garveNa tuGgaM ziro, re re jambuka ! muzca muJca sahasA nIcasya nindyaM vapuH // ,, traNa divasanu bhUkhyuM ziyALa khArAka zeAdhavAne mATe ahIMtahIM rakhaDI rahyuM hatuM. evAmAM te eka nadInA kinAre paheAMcI gayuM ke jenA jaLamAM koi manuSyanuM maDaduM taNAtu hatu. ene su Mdara bhakSya samajIne te ziyALe ene mahAmahenate pANImAMthI bahAra kADhayuM. pachI jyAM te, e maDadAnu' bhakSaNa karavA jAya che tyAM naTTInA kinAre UbhelA eka mahAbhAe te maDadAne oLakhI lIdhuM ane te kahevA lAgyuM ke'huM ziyALa ! tuM jo ke bhUkhyuM jaNAya che ane dehane TakAvavA mATe tAre kAMi paNa khAdhA vinA cAle tema nathI, chatAM mAruM kahyuM mAnIne A maDadAnA hAtha khAIza nahi, kAraNa ke teNe jIvanaparyaMta kAIne dAna ApeluM nathI. vaLI tenA kAna pazu khAIza nahi, kAraNa ke teNe maratAM sudhI sacane ane sadupadeza sAMbhaLelA nathI. vaLI tenI AMkhA paNu khAiza mA, kAraNa ke tenAvaDe teNe kAi vAra dilabharIne sAdhu-saMtanA darzana karelAM nathI ane zANA ziyALa ! huM sAcuM kahuM chuM
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ paheluM = 53 : ghaNu mahAna take ke tenA page paNa khAvAne haragIjha lAyaka nathI, kAraNa ke tenA vaDe teNe kadI paNa tIthaTana kareluM nathI. ane tuM je enuM udara khAvAno vicAra karatuM hoya to te paNa cheDI de, kAraNa ke jiMdagIbhara emAM je anna paDayuM che, je kherAka paDyo che, te anyAyanI kamANIthI utpanna karelA paisAne ja paDyo che. vaLI tenA mAthAne khAvAne vicAra paNa tuM mUkI de kAraNa ke e sadA garvathI bhareluM rahetuM hatuM ane tethI kaMI paNa vAra devane, gurune, pUjyane, vaDIlane, murabbIne ke guNI puruSone nameluM nathI. huM samaju ziyALa ! A rIte tenuM AkhuM zarIra niMdya che, mATe tene khAvuM rahevA de ane tuM koI bIjA ja bhakSyane zodhI le." ziyALa paNa eTaluM samajatuM hatuM ke mAnava dehane A durupayega karanAranuM maDadu khAIne jIvavuM tenA karatAM bhUkhyuM marI javuM bahetara che, eTale teNe e maDadAne choDI dIdhuM ane bIjA keI bhakSyane zodhIne tenAthI pitAnI sudhAne zAMta karI. tAtparya ke-je manuSya potAne maLelA ati uttama dehane upayoga dAna karavAmAM, sazAstro ane sadupadeza sAMbhaLavAmAM, sAdhusaMtanAM darzana ane samAgama karavAmAM, devadarzana ane tIrthATana karavAmAM, nyAyathI AjIvikA calAvavAmAM ane abhimAna tathA ahaMkArathI rahita banIne jyAM jyAM sAruM ke suMdara jaNAya tyAM tyAMthI ene namratApUrvaka grahaNa karavAmAM kare che te sAce manuSya che, te sAce Arya che ane te ja kharekhara satyuSa che.
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmamadha-graMthamALA kaSTa ka nigraMtha maharSioe spaSTa rIte jaNAvyuM che ke 46 taha tathA dullahalaMbha, vijjulayAcaMcalaM mANusattaM / ladhUNa jo pamAyai, so kApuriso na sappuriyo || ,, " tathA te ja rIte ghaNI mahenate meLavAya tevuM ane vidyuttA camakArA jevuM capaLa manuSyapaNuM pAmIne je manuSya tenA sadupayoga karavAmAM bedarakAra rahe che, te kAyara che paNa satpuruSa nathI. " ane te kAyarapaNuM--edIpaNuM TALavA mATe ja temaNe sUcanA karI che ke-- " utthAcothAya mondvayaM, midya mudyuta nRtam ? AyuSaH vahamAtAya, ravistamaya vata: || '' - puSpa "6 UMghamAMthI UThI UThIne, mUDhatAmAMthI jAgIne vicAra karA ke AyuSyanA eka TUkaDA laIne sUrya te astAcaLa samIpe gaye, paNa te daramiyAna meM zuM sukRta karyuM ? '' ane temaNe sadAcAramAM pramAdI na rahevA mATe tathA dharmapravRttimAM rA ANavA mATe jaNAvyu che ke-- '' " mA suaha jaggiavve palAi ahaMmi kIsa vIsamaha ? tinni jaNA aNulaggA, rogo a jarA ya maccU a // jAgatA rahevAnA samaye sUiza nahi ane palAyana thavAnA samaye theAbhIza nahi, kAraNa ke ane mRtyu e traNa jaNAM paDelAM eTale jeo mUDhatAne cheDatA nathI, AtmanirIkSaNa karatA 66 tArI pAchaLa rAga, jarA che. ,,
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ paheluM : 3 5Na 4 traNa mahAna tI nathI, jAgarukatAne sevatA nathI ane saMyama tathA sadAcAranu sevana karatI vakhate gaLiyA aLadanI jema besI jAya che, te cAritra Aya anI zakatA nathI. tAtparya ke deza, jAti, kula, karma, zilpa ane bhASA Aya e jJAna-Aya AdinAM sAdhanA che. anAyonAM lakSaNa. pUrvamarSioe anAnAM je lakSaNeA batAvyAM che ane tene paricaya je rIte karAvyo che te paNa jANavA jevA che. teo kahe che ke " pAvA ya caMDakammA aNAriyA NigviNA NiranutAvI / " " anAryAM pApI prakRtivALA, ghAra karmAne karanArA, pApanI ghaNA vinAnA ane game tevuM akArya karavA chatAM tene pazcAttApa nahi karanArA hAya che." eTale anAryAMnI prakRtti, anAknA svabhAva ke anAryAMnA mananuM valaNa evI rIte ghaDAyelu che ke tene pApamaya pravRtti karavAnuM ja sUjhe che ane te pravRtti eTalA mATA pramANamAM kare che ane evI dhAra kare che ke jemAM pApanA zumAra hAtA nathI. tee pApamAM sadA racyApacyA rahe che, tethI temane pApa pratye dhRNA paNa thatI nathI ane karelA ati duSTa karmAMnA jarA jeTalAya pazcAttApa ke dilagIrI paNa thatI nathI, A vAtane hajI vadhAre spaSTa karIe te anAga moTA pramANamAM jIvahiMsA karanArA hoya che; jarA jeTalA lAbha thavAnA prasaMga jagNAya ke jUhu male che, cArIo kare che, khAtara pADe che, lUMTa calAve che ane gAmanAM gAme bhAMge che
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAya nAthamALA karka : : puSpa ke deza AkhAne ujADI mUke che, paradvArAnuM sevana kare che, vezyAgamana kare che, rakhAtA rAkhe che ane game te koTInA vyabhicAra karatA jarAye acakAtA nathI; peAtAnAM gharabAra, mAla milkata ane vaibhavanAM sAdhanA para atyaMta mUrchA rAkhe che ane tene prApta karavA mATe tathA sAcavavA mATe game tevA gheghara kRtyA kare che. vAta vAtamAM teo tapI jAya che, bhAre gussa kare che ane lAkaDI ke hathiyAra uMcake che. eTale jhaghaDA karavA, mArAmArI karavI, khUna karavA ne aNuchAjatI laDAI karavI e temanI prakRtimAM ja hAya che. Arya puruSa jyAre nyAyanI khAtara ja laDAImAM utare che ane mAnavatAnA mukhya siddhAMtAne AgaLa kare che, tyAre anAya puruSA nyAya-anyAyane jotA ja nathI, te teA mAtra peAtAnI niSThura svArthasAdhanA karavA mATe ja laDAine nAtare che. A puruSa jenI sAthe laDAi karavI hoya tene prathama cetave che, tenI AgaLa dUta mAkalIne laDAinA kAraNanuM nivAraNa karavAnI taka Ape che ane tema chatAM jo sAme pakSa na mAne te tenI sAthe laDAI kare che. ane te laDAI paNu kevI ? UMghatAne mAravA nahi, gAphela para ghA karavA nahiM, zasrahIna para zasra calAvavuM nahi ane ane tyAM sudhI DhoSitanI sAthe ja laDI levuM. jyAre anArya puruSo UMghatAne mAre che, gaphalatanA lAbha khAsa karIne uThAve che, zatrupakSa zasrahIna hoya teA paNa tenA para zastra calAve che ane tenI chAyAmAM UbhA rahenArA sanI nirdaya katala kare che. e rAjatra pakSe vacce matabhedna jAge ke svArtha sAdhanAnI sAThamArI thAya temAM nirdeSa prajAjanAnI bhayaMkara katla karyAMnA dAkhalAo
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ paheluM : : 57 : vaNa mahAna take ItihAsanA pAne caDI cUkyA che, je anAryatAnAM spaSTa eMdhANe che. AjanA vimAnI humalAo, AjanA jIvaleNa bamArIo ane AjanI gAmaDAo tathA zaherene AkhA ne AkhA saLagAvI dhIkatIdharA karavAnI nItine anAryatAnA udraka sivAya bIjuM zuM kahI zakAya ? jApAnanuM yuddha jItavA mATe amerikana lazkare be aNubebano upayoga karyo ane nAgAsAkI ane hirozimA jevA be meTA zaheranAM nirdoSa strI-puruSa, vRddho, bALako ane tamAma pazu-pakSI suddhAMta sarvene jAlIma saMhAra karyo ! A kArya AryanIti ane Arya saMskArone anusaranAra kadI paNa kare nahI. are ! tema karavAnI kalpanA paNa temane Ave nahi. vaLI anAryomAM ahaMkAra ane abhimAna paNa ati hoya che. kapaTa karavAnuM kAvatrAM racavAM ane dagalabAjI karavI e temanA lehImAM jaDAelI vastuo hoya che. sAta sAta vAra je zAhabuddIna ghorIne mAphI ApI choDI devAyuM hatuM te zAhabuddIna gherIe chevaTe pRthvIrAjanI zI hAlata karI ? je aMgrejone vepAra karavAnI chUTa ApavAmAM ApI hatI-vasavATa karavAnI udAratA batAvavAmAM AvI hatI te aMgrejoe bhAratanI zI hAlata karI? jemaNe paisAnI madada karI, mANasanI madada karI ane salAha ApI temanA hAla paNa teoe kevA karyA? paNa e vAtamAM Azcarya pAmavA jevuM kaMI nathI, kAraNa ke anArya prajAnI e svabhAvagata khAsiyata che. - anAne gharabAra ane mAlamilkatanI Asakti paNa anahada hoya che. te mATe teo game tevA jhaghaDAo kare che,
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmabodha-mALA 958 4 H puSpa game tevI laDAIo kare che ane game tevA halakA upAyone kAme lagADavAmAM acakAtA nathI. kaMcana ane kAminI, suMdarI ane surA ke suvarNa ane sattA e temanA jIvanane mudrAlekha hoya che, eTale temanA jIvananI saghaLI pravRttio te mujaba ja goThavAya che. je manuSyane pApa ane puNyane viveka hoya te ja pApane parihAra karIne puNyanI vRddhi karI zake, paNa anAryomAM te jAtane viveka hete nathI. tethI game tevAM pApI kRtya karavAmAM temane ghaNuM AvatI nathI. ane je mANasa AtmAmAM mAnatA hoya, karmamAM mAnatA hoya, paraloka ane parabhavamAM mAnatA hoya, te pitAne AtmA pApapakathI malina na thAya tenI darakAra rAkhe ane kadAca ke pApa thaI gayuM hoya te te mATe atyaMta dilagIra thAya ke pazcAttApa kare. paNa jyAM AtmA jevI ke vastune khyAla ja nathI ke khyAla che te temAM zraddhA nathI, jyAM karmanA kAyadAnuM bilakula bhAna nathI ane paraloka tathA pararbhavanI vAtane mAnavAmAM AvatI nathI, tyAM AtmanirIkSaNa kevuM? ane pApane pattApa paNa kevo? eTale ujaLI cAmaDI suMdara gharamAM vasavATa, vyAvahArika zikSaNa, sughaDa pizAka, dhIkta che ane kArya karavAnI catu rAI e AryatvanAM viziSTa lakSaNe nathI, paNa saMyama ane sadAcAra, dayA ane paropakAra, AtmanirIkSaNa ane jIvananI zuddhi e ja AryatvanAM viziSTa lakSaNa che. keI maharSie ThIka ja kahyuM che ke "vRttara di mavaghA = dhanera 7 vidyA' dhana ane vidyA mAtrathI Arya banI zakAtuM nathI paNa jIvananI viziSTa praNAlikAne lIdhe ja Arya banI zakAya che.
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ paheluM : : 59 : SaNa mahAna ta keTalIka anArya jAtio. pUrva maharSioe keTalIka anArya jAtionI gaNanA nIce mujaba karAvI che. 1 zaka 14 pArasa 23 bhASa 40 khasa 2 yavana 15 kaca 28 bakuza 41 khArmika 3 zabara 16 audha 42 naSTara 4 barbara 17 draviDa 30 cuMcuka 43 mauSTika 5 kAyA 18. civala 31 cUlika 44 Araba da mujhuMDaDa 19 pulinda 32 kekaNaka 45 DAMgalika 7 uDaDa 20 AreSa 33 meda 8 bhaMDa 21 Deva 34 palava 47 keya 9 bhittika 22 paNa 3pa mAlava 48 hRNa 10 pakavaNika 23 gaMdhahAraka 36 mahura 49 rAmaka 11 mulAkSa 24 bahalika 37 AbhASika 50 kRrava 12 gauDa 25 jala 38 alArka 51 maka 13 siMhalika 26 roSa 39 lAsika para marahaa vagere anAryamAMthI Arya Arya deza, Arya saMskAra ane AryAvartanI dharmasAmagrInA saMsargathI aneka (kSetra) anAryo Arya banyAnA dAkhalAo ItihAsamAM seMdhAyelA che. temAM agakumArane dAkhala jANavA yogya che. agakumAra vikrama saMvata pUrve chaThThA saikAnI vAta che, jyAre AryA
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmabaMdhagraMthamALA |H puSpa vartamAM prabhu mahAvIra ahiMsA ane syAdvAdanI ghoSaNA karatA aneka jIne pratibaMdha pamADI rahyA hatA ane magadhadeza para mahArAjA zreNikanI ANa vartatI hatI. te vakhate AryA vartanA vahANavaTIo judI judI jAtanAM kariyANuM, va ane zAladuzAlA laIne anAthI vaselA Adana (hAla-eDana) nAmanA dezamAM gayA. tyAMnA lokone mukhya vyavasAya dariyAmAMthI mAchalAM pakaDavAno tathA metI kADhavAno hate. eTale metI meLavavA mATenuM te moTuM mathaka hatuM ane tenA lIdhe ja deza-paradezanA aneka vepArIo tyAM vepAra karavAne arthe jatA hatA. e vakhate tyAM Adana nAmane rAjA rAjya karatA hatA jene adaMga ke Ardaka nAmane eka kumAra hate. bhAratanA vahANavaTIoe Adana rAjAne mUlyavAna bheTe dharI ane vepAra karavAnI rajA mAgI. te vakhate Adana rAjAe pUchyuM ke tame kyAMthI Ave che ane tamArA rAjAnuM nAma zuM? vahANavaTIoe javAba Ape ke-ame mULa magadhadezanA vatanI chIe ke jyAM mahArAjA zreNikanuM Adhipatya che, Adana rAjAe kahyuM "oho ! zreNika rAjA te amArI pichANavALA che. teo bahu bhalA ane mAyALu che. tame ahIM sukhethI vepAra karI zako cho." te vakhate agakumAra sabhAmAM beTho hato. teNe vahANavaTIone pUchayuM ke "e rAjAne kumAra che? hoya te tenuM nAma zuM ?" vahANavaTIoe kahyuM "hA, e rAjane aneka kumAre che.
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ raNa mahAna take paNa te badhAmAM abhayakumAra zreSTha che ke je pitAnA buddhibaLavaDe rAjyanA pAMcase maMtrIone vaDe baneluM che." agakumAre kahyuM e te bahu suMdara vAta. huM tenI sAthe stI bAMdhIza, mATe tame pAchA phare tyAre mane maLIne jaje." vahANavaTIo vepAra karIne jyAre AryAvartamAM pAchA pharavAne taiyAra thayA tyAre agakumAre temane metI ane paravALAthI bharelo eka suMdara dAbaDe Ave ane te pitAnI vatI abhayakumArane ApavAne jaNAvyuM. AryAvartamAM pAchA pharelA vahANavaTIoe jaIne pele dAbaDe adRgakumAranA nAmathI abhayakumArane bheTa karyo. A jeIne abhayakumAre vicAra karyo ke "A keI haLukamI jIva lAge che ane mArA pratye pUrvajanmane sneha dharAve che, mATe mAre paNa evI vastu mokalavI ke jethI tene mAnava janma sArthaka thAya." eTale abhayakumAre pitAne maLelI bheTanA badalAmAM suMdara kotaraNuvALI sukhaDanI eka peTI taiyAra karI ane temAM zrI kaSabhadeva paramAtmAnI mUrti mUkI. pachI e peTImAM ghaMTa, dhUpadAna, erasi, sukhaDa, kezara ane pUjAnI bIjI sAmagrI paNa beThavI. A peTI teNe pitAnA vizvAsu mANasane bhaLAvatAM kahyuM ke "A bheTa agakumArane hAthohAtha pahoMcADaje ane te ene ekAMtamAM khelIne ja jue evI bhalAmaNa karaje." mANase saghaLuM te pramANe karyuM. agakumAre peTIne ekAMtamAM laI jaIne khelI te badhI ja vastu navIna mAluma paDI. teNe mUrti, osarIye, sukhaDa ke ghaMTa vagere kadI joyAM na
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmAedha-graMthamALA * R : : puSpa hatAM, eTale vicAra karavA lAgyuM ke A te zuM haze ? teno zuM te kAMi ghareNAM haze ke koi ze upayoga thatA haze ? jAdumaMtaranI vastue haze ? ' karavA Ama te bahu bahu vicAra lAgyA tyAre tene ekAeka smaraNa thayuM ke-AvI vastu me' kAika sthaLe nihALI che. ane ati UMDA vicAramAM garakAva thatAM tarata ja te mUcchita thaI gayA. jevI rIte ApaNane A jIvananA banAvAnu smaraNa thAya che, tevI ja rIte keTalAka manuSyAne keTalIka vAra pUrva bhavamAM banelA manAvAnu smaraNa thAya che. e jAtanA smaraNane " jAti smaraNa jJAna' kahevAmAM Ave che ane jyAre te thavAnu hAya che tyAre ekAeka mUrchA AvI jAya che. adRgakumArane Avu ja jAti smaraNujJAna utpanna thayuM. temAM teNe joyuM ke ' pUrvabhavamAM huM AryAMvanA eka dezamAM sAmAyika nAmanA kaNabI hatA ane badhumatI nAme srIne paraNyA hatA. samaya jatAM amane bannene vairAgya thayA ane ame baMnee sAdhujIvananI dIkSA lIdhI. pachI ame alaga alaga cAlyA gayA. evAmAM eka vAra meM sAdhvI banelI adhumatIne joi ane mAruM mana sAdhanAthI bhraSTa thayuM. tenI sAthe viSayabhoga karavA mATe huM taiyAra thaye. A vAta koi pazu upAye meM tene pahoMcADI, tethI tene khUba ja AghAta thayA. ene rakhe ziyaLabhagano prasaMga Ave ema vicArIne teNe aNusaNa( anazana-upavAsa) karyuM. mane A vAtanI khabara paDI
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ raNa mahAna to eTale mArI mUrkhAInuM-mArI duSTatAnuM mane bhAna thayuM ane meM paNa aNasaNanuM zaraNa lIdhuM. e rIte ame baMne kALadharma pAmyA. huM vratabhaMga-vicAranA pariNAme anAya dezamAM utpanna thayA. aho! meM e munipaNuM bhAMgyuM na hota to A anArya dezamAM utpanna thAta nahi. paNa have zuM karuM? jeNe mArI pUrvamRtine jAgRta karI te abhayakumAra mArA kharA upakArI che. paNa kyAM che ane kayAM huM temane huM kevI rIte maLI zakuM? je pitA rajA Ape te huM AvartamAM jAuM ane abhayakumArane jarUra maLuM. agakumAranI mUchI utarI gaI paNa tenA manamAM AyavartamAM javAnI ane abhayakumArane maLavAnI tIvra tAlAvelI jagADatI gaI. tene UThatAM besatAM, haratAM pharatAM, khAtAMpItAM, AryAvartanA vicAro ja AvavA lAgyA. te pitAne prApta thayelI prabhumUrtinI gupta pUjA karavA lAgyuM. eka vAra samaya joIne teNe pitA AgaLa AvartamAM javAnI rajA mAgI. tyAre pitAe kahyuM, "he kumAra ! kayAM AryAvarta ane jyAM ApaNe Adana deza ! eTale dara tamane zI rIte mokalAya? mATe ahIM ja raho ne khAI pIine majA kare." agakumAre pharI pharIne pitAne vinaMti karI paNa pitAe tene mAnya na ja karI. Akhare eka divasa gupta vahANamAM teNe pelI peTI sAthe Adana cheDayuM ane keTalAka divasanI saphara bAda AryAvartanI bhUmi para paga mUke. e vakhate tenA mukhamAMthI nIcenA zabda
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhamadha-graMthamALA : 64? * puSpa sarI paDyA. "o bhUmi! tane vAraMvAra vaMdana hee deza! tane mArA seMkaDe praNAma ha! tArI godamAM aneka mahApuruSoe pitAnuM bALapaNa vItAvyuM che, tArI chatrachAyAmAM aneka RSimaharSioe dharmanI davajA pharakAvI che. tAro pratyeka pradeza pavitra che, tAre dareka aNu saMskAritAthI suvAsita che. tane mArA punaH punaH vaMdana che. tane mArA punaH praNAma che." AryAvartanI bhUmimAM be divasane pravAsa karatAM ja addagakumAranuM mana vairAgyathI vAsita thayuM eTale teNe badhuM dhana dharmakAryamAM kharacI nAMkhyuM ane pelI pavitra peTI eka sathavArA joDe abhayakumAra para mokalAvI ApI. pite jAte dIkSA laIne muni banyuM. - Adraka muni vihAra karatAM anukrame magadha dezamAM pahoMcyA ane tyAM vasaMtapura nagaranI bahAra AvelA eka udyAnamAM dayAna dharIne UbhA rahyA. A vakhate zrImatI nAmanI te nagaranI zreSTha putrI temanA para mohita thaI ke je tenI pUrva bhavanI strI hatI. teo jema tema karIne temAMthI bhAgI chUTyA, paraMtu bhavitavyatA baLavAna che eTale keTalAka varasa pachI teo vihAra karatAM karatAM te ja nagaramAM pAchA AvyA. tyAre zrImatIe temane pArakhI lIdhA ane pitAnI snehajALamAM jakaDI lIdhA. kALakrame temane eka putra thaye. have ArdakakumAra pharIne sAdhujIvana gALavA mATe taiyAra thayA paNa te vakhate nAnakaDA bALe temane kAcA sutarathI vIMTI lIdhA ane pitAnI mamatALu mAtAne jaNAvyuM ke "mAtA!
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ paheluM : traNa mahAna take mAtA ! mArA pitA have kema karIne jaI zakaze ? meM temane kAcA sutaranA tAMtaNe barAbara vIMTI lIdhA che." A zabda sAMbhaLIne AdrakumAranuM mana putrapremathI dravita thayuM ane saMsAra choDavAnI himmata cAlI nahi. temaNe sutaranA AMTA gayA to tenI saMkhyA bAranI thaI. e parathI nizcaya karyo kebAra varSa sudhI saMsAramAM rahIne pachI tene tyAga karIza. e bAra varase pasAra thaI jatAM AdrakakumAre zrImatInI rajA laIne pharI dIkSA dhAraNa karI ane saMyamanuM pAlana suMdara rIte karavA mAMDyuM. temaNe tapazcaryA paNa ghaNuM karI ane e rIte darzana-Arya, jJAna-Arya tathA cAritra-Arya banI gayA. pachI temaNe rAjagRhImAM prabhu mahAvIranAM darzana karyA ane pitAnI jAtane kRtakRtya karI. prabhu mahAvIre temanA zuddha saMyamanAM vakhANa karyA. ahIM temane abhayakumArane bheTe paNa thaI gaye. Adrakamunie gozAlaka tathA anya dharmapracArako sAthe karelI vizada tattvacarcAnI neMdha zAstrakAroe saMgharelI che, paraMtu temanI kharI mahattA te temaNe saMyamamArgamAM karelo puruSArtha hato ke jenAvaDe teo anaMta sukhanA sAdhanarUpa nirvANane te ja bhavamAM pAmI zakyA. upasaMhAra manuSyabhavanI prApti thavI jema atyaMta duSkara che, tema Aya dezamAM janma tha e paNa atyaMta duSkara che. tethI pratyeka sujJa manuSya Arya pAmIne AtmakalyANa karavAnI mahAna takane jhaDapI levI ghaTe che,
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 3H taka trIjI sata sAdhana - eka vastunuM sAcuM mahatva samajavA mATe tenI viruddha bAjunuM jJAna jarUrI che. ajavALAnI kiMmata tyAre ja samajAya che ke jyAre aMdhArAne anubhava thAya che. sukhanuM mUlya tyAre ja samajAya che ke jyAre duHkhanA divase pasAra karyA hoya che. sajajanatAnI zreSThatA tyAre ja samajAya che ke jyAre keI duSTa joDe pAnAM paDI cUkyAM hoya che. te ja rIte anukULatAne sAce khyAla pratikULatAnI tulanA karyAvinA AvI zakato nathI. eka A vAta ja manuSya barAbara samajI le te kevuM sAruM ? A bAbatamAM kiMkaradAsa vaNikanuM udAharaNa vicAravA yogya che.
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ paheluM: ka 17: traNa mahAna take kiMkaradAsane kAyApalaTa eka vakhata kiMkaradAsa nAmanA koI garIba vaNike eka nigraMtha maharSine vaMdana karIne kahyuM ke "prabhe! bahu duHkhI chuM, temAMthI chUTavAne kaI upAya batAve.' tyAre nigraMtha maharSie jaNAvyuM ke "kiMkaradAsa ! dharmanuM ArAdhana kare eTale badhAM duHkhe dUra thaze." | kiMkaradAse AvA javAbanI apekSA rAkhI na hatI. tenI dhAraNuM te evI hatI ke "nigraMtha maharSi kRpA karIne mArA mastaka para hAtha mUkaze ke kaI jaMtara karI Apaze yA to kaI evI sAdhanA batAvaze ke jethI mAruM tamAma daLadara phITI jaze." eTale teNe maharSine kahyuM "prabhe! hAla mArA saMyogo anukULa nathI. huM savArathI sAMja sudhI ane keTalIka vAra te moDI rAta sudhI kALI majUrI karuM chuM, tyAre mAMDa peTa bharAya che. A hAlatamAM huM dharmanuM ArAdhana kevI rIte karI zakuM?" nirgatha maharSie kahyuM "mahAnubhAva! tamArA saMga te ghaNuM ja sArA che. paNa khAmI eTalI ja che ke tenuM tamane pitAne bhAna nathI. mAruM A kahevuM kadAca tamArA gaLe ekadama utaraze nahi, paNa tamArI AsapAsa je virATa sajIva sRSTi phelAyelI che, tenuM yathArtha nirIkSaNa kare eTale te vAta barAbara samajAI jaze. peluM pataMgiyuM, pele kIDe, pelI mAkhI, pelo macchara, pele kAgaDe, pele mera, pele gIdha, pelo kUtaro, pelI bakarI, piluM gheTuM, pele ghoDe ane pile baLada kevuM jIvana gALI rahyAM che ? ane tame ? e prANIo
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmabaMdha-graMthamALA : 18 : puSpa nI sarakhAmaNImAM tamArA saMge keTalA badhA anukULa che? tamane manuSyane amUlya bhava prApta thayuM che, e ja tamArA anukULa saMyegone khUba majabUta purAvo che. "ane juo ke manuSya tarIke te ghaNAye jI janma che paNa te evI bhUmimAM janme che ke jyAM unnati, vikAsa, pragati ke aspRdaya mATenuM keI sAdhana hastI dharAvatuM nathI. jyAre tame karmabhUmimAM janamyA che ke jyAM asikarma, masikarma ane kRSikarma Adi karmo vidyamAna che ane dharmanuM ArAdhana karavA mATenAM aneka sAdhane majUda che. emAM paNa tamAro janma sADIpacIza Arya dezanI aMdara thaye che ke jyAM sasAdhananI vizeSa taka rahelI che. jarA anArya deze para najara karo ane tyAM vasatA lekenA jIvanane khyAla kare eTale tamane jaNAI Avaze ke tamArA saMgo dharmArAdhana karavA mATe keTalA badhA vadhAre anukULa che. juo, pele uttara kaTibaMdhanA ati zItaLa pradezamAM janmele eskime. te savAramAM UThIne zikAranI zodhamAM nIkaLe che ane jAna saTeTanA sAhasa kare che tyAre ekAda varasa ke ekAda sIlane ( eka jAtanuM prANI) pakaDI lAve che. te baraphanA gharamAM rahe che ane cAmaDAnAM kapaDAM tathA cAmaDAnI pathArI vApare che. nathI te kaI vAra snAna karato ke nathI tenI pAse eTalA pANInI sagavaDa. zarIra meluM jaNAya te potAnI jIbha vatI cATIne sApha kare che. "juo, pele AphrikAnA jaMgalamAM janmele habasI. te paNa savArathI sAMja sudhI jaMgalI prANIonI sAthe laDe che
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ paheluM : traNa mahAna tako ane ghAsanI eka jhuMpaDImAM jematema paDyo rahe che. rAtre paNa tene cena paDatuM nathI. rakhe kAI hiMsaka prANI AvIne humalA kare nahi, tenI tene pUrI takedArI rAkhavI paDe che. e ja jaMgala, e ja nadI ane e ja jaMgalI pazuonI vacce tenuM jIvana pUruM thAya che. : 16: * jue, pelA sarahadamAM janmeaA paThANu. te nAnapaNathI ja baMdukanI mitratA kare che ane tenA jora para ja jIve che. lUMTaphATa karavI, gAme bhAMgavA ane virodhIonA khUna karavA tene e mahAdurInuM kAma gaNe che ane tevA kAmeAmAM ja peAtAnI jiMdugI hADamAM mUke che. ' e rIte bIjI paNa aneka anArya jAtionAM jIvana jue ane pachI kaheA ke tamArA saMyege pratikULa che ke anukULa ? " kiMkaradAse kahyuM: 'prabhA! A badhA karatAM te mArA sarcage jarUra vadhAre anukULa che, paNa A vAta Aja sudhI mArA samajavAmAM AvI na hatI; kAraNa ke huM mArI sarakhAmaNI A dezanA anya leAkeA sAthe karatA hatA. nigraMtha maharSie kahyuM: 'mahAnubhAva ! paNa tamArA saMcAgA kharAba nathI. tame uttama pitAnA saMtAna che. vaLI pAMca eTale ke tamArA zarIramAM kAI jAtanI mANaso AMdhaLA che, mUMgA che, maherA che, lUlA che, laMgaDA che, jemanAM hAtha paganAM AMgaLA TharaDAi gayA che ke kapAI e sarakhAmaNImAM uttama mAtA ane iMdriyAthI pUrNu che. kheADakhAMpaNu nathI. je
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharma bhedha-graMthamALA : puSpa gayA che te badhA karatAM tamArA saMcAge koi rIte kharAba nathI; alke sArA che. vaLI tame zarIre paNa nIrAgI che. jyAre tamArI jAtinA, tamArI umaranA ke tamArA saMbaMdhIe paikI aneka manuSya dama, khAMsI, jhADA, saMgrahaNI, maraDo, ajINa, pAMDu, zAtha, javara, mastakazuLa, kaNuM zULa, pArzvazuLa, azmarI, prameha, madhuprameha, raktacApa, nidrAnAza, raktakSaya, mAMsakSaya, rAjyamA vagere aneka rAgeAthI pIDAtA haze. eTale temanA karatAM tamArA sayegA dharmakaraNI karavA mATe vadhAre anukULa che. kema A vAta barAbara che ke nahi ? ' x 30 ka ' kiMkaradAse hAtha joDIne kahyuMH pUjya ! vAta sAcI che. have huM kadApi paNa evuM nahi kahuM ke mArA sacAgo anukULa nathI.' te sAMbhaLIne nigraMtha maharSi melyA ke ki'karadAsa! tamArA saceAge anukULa nathI e vAta tamArA manamAMthI huM bhUMsI nAkhavA mAguM chuM. eTale ja nahi paNa tamane e vAta ThasAvavA mAguM chuM ke tamArA hAlanA sayegA dhakaraNI karavA mATe ghaNA anukULa che, kAraNa ke A jAtanI pratIti thayA vinA tamArA utsAha dharmAcaraNamAM vadhe tema nathI. ' ki'karadAse namratAthI kahyuMH 'bhagavaMta! A badhI vAta sAcI paNa samayanA abhAve huM dharmakaraNI karI zakuM tema nathI. enA upAya zuM ? ' nigraMtha maharSie tene pratyuttara ApatAM jaNAvyuM ke:" savAraH pradarAH cAnti, yugmA yutiH / teSAM pAde tadardhe vA, kartavyA dharmasaMgrahaH || '' -
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ paheluM 71 H traNa mahAna tame tamArA cAra paheAra gharakAmamAM vyatIta thAya che, temAMthI ) pahora ke tene paNa aradhe bhAga dharma karavAmAM gALa. eTale tamArA samayane vyavasthita kare ane temAMne amuka samaya dharmakaraNa mATe bAjue kADhe te saraLatApUrvaka te thaI zake tema che. vadhAre spaSTa karyuM te tamArI pAse samayane saMkeca nathI paNa tene upaga kema kare e dRSTinI khAmI che. tamArA jevI phariyAda bIjA paNa aneka manuSya kare che, paraMtu tame badhA samayanI kharI kiMmata samaje che kharA? tame UThIne sUo che tyAM sudhI tamAre samaya kevAM kAryomAM kevI rIte gALe che tene tALuM meLavI juo te ja khabara paDe ke tamane samayanI kimata keTalI che, paNa mahAnubhAva! kharI vAta te e ja che ke je bAbatamAM rasa hoya temAM jaIne samaya maLI rahe che ane jemAM rasa nathI temAM samayanuM bahAnuM AgaLa dharavAmAM Ave che. jJAnI puruSoe A rItanI AtmakalyANa pratyenI bedarakArIne "pramAda" nuM nAma ApyuM che ane tenuM sevana samaya mAtra eTale kSaNane seMkaDeme bhAga paNa karavuM nahi tevI spaSTa cetavaNI ApI che. A rahyA te pavitra zabdaH x"pILuM jINuM pAMdaDuM jema rAtrinA samUho pasAra thaye (kALe karIne) paDI jAya che, tema manuSyanuM jIvana paNa AyuSya pUrNa thaye paDI jAya che, mATe he gatama! samaya mAtrane pramAda karIza mA. 4 zrI uttarAdhyayanasUtra, adhyayana navamuM, zramaNa bhagavAna mahAvIra pitAnA paTTaziSya zrI gautamasvAmIjIne uddezIne kahelAM A vacanAmRta che.
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ : puSpa dha Adha thamALA dAbhaDAnA agra bhAga para avalakhIne rahela jhAkaLanuM biMdu jema thADI vAra ja rahI zake che, te ja prakAre manuSyAnA jIvananu jANIne he gaitama ! samaya mAtrane pramAda karIza mA. * para : vaLI bahu bahu vidmothI bharapUra ane jhaDapathI cAlyA jatA AyuSyavALA jIvataramAM pUrve karelAM duSkarma ne jaldI dUra kara. huM gatama! temAM samaya mAtrane pramAda karIza mA. tAruM zarIra jINuM thavA lAgyuM che, tArA keza zveta thavA lAgyA che, tArA kAnAnI zakti kSINa thavA lAgI che; mATe huM gAtama ! samaya mAtranA pramAda karIza mA. padArtho pratye aruci, gaDagumaDanAM da, vizucikA vagere judI judI jAtanA rAgo tane sparza kare ane tenAthI tAruM zarIra kaSTa pAme ke nAza paNu pAme; mATe he gaitama ! samaya mAtranA pramAda karIza mA. zaradaRtunu' khIleluM kamaLa, jema pANIthI utpanna thavA chatAM nirALuM rahe che tema tuM AsaktithI nirALA rahe ane sarva vastunA mehathI rahita thA. he gaiAtama ! tuM samaya mAtrane pramAda karIza . mA. kAMTAvALA mAthI dUra thaine tuM mahAdhArI mArga ( jinamArga )mAM Avye che, mATe te mArga para najara rAkhI hai gAtama! samaya mAtrane pramAda karIza mA. UlaTA mArge caDI jaIne nimala bhAravAhaka (jo upADanAra-majUra ) pachI khUbakhUba pIDAya che; mATe he gautama ! tuM mAne bhUlIne samayamAtranA pramAda karIza mA.
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ pahela. * E8: traNa mahAn takA he gautama ! tuM mATA samudrane tarI jaine lagabhaga kAMThe AvI pahoMcyA che, te tene pUrNa pAra pAmavA mATe zIvratA kara. have tuM samayamAtranA paNa pramAda karIza. mA. he gautama! tu gAma ane nagaramAM sayamI, jJAnI ane nirAsakta thaIne vicara tathA zAMtimArganI vRddhi kara, temAM samayamAtrane pramAda karIza mA. dd . kiMkaradAse kahyuM ' prabhA ! A zabdo sAMbhaLIne mAre ApanI pAse ekarAra karavA joie ke huM mahApramAdI chuM ane meM Aja sudhInuM jIvana dhAra pramAdamAM ja vyatIta karyuM che. kharekhara ! huM mahAmRddha chuM ane mUrkhAnA ziromaNui chuM, nahi. te Aja sudhI mane sAcI rIte vicAra karavAnuM sujhe kema nahi? " nigraMtha maharSie kahyuM: kaMkaradAsa ! tame manuSya che, mativALA che, hitAhitane samajI zakeA tema che ane hitamArgamAM puruSArtha karI zakA tema che eTale vAstavika rIte mUDha ke mUkha nathI; paraMtu tamArI buddhi, vivekazakti ane kuzalatAne tame dharmanA kSetramAM vAparI nathI, eTale tamane e jAtanI khAmI lAge che ane te svAbhAvika che. paraMtu have pachI tamArI e zakitane dharmAcaraNanA mArge vALA ane tamane khAtarI thaze ke tame sujJa, zANA ane kAkhela che. ' kiMkaradAse peAtAnuM mastaka nigraMtha maharSinA caraNamAM mUkayuM ane te gadgad kaOM khelyA ke ' bhagavaMta ! Aja mArI AMkho parathI ajJAnanAM paDA ukhaDI gayAM ! Aja mArAM
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmadhajaMthamALA puSa cakSuoe mArI sAcI jAtanAM darzana karyA. kharekhara ! huM dhanya chuM, huM kRtapuNya chuM ke tamArA jevA gururAjane mane saMga thaye. e mArA tAraNahAra ! have mane mArga dekhADe ke mAre dharmAcaraNa kevI rIte karavuM?" - nigraMtha maharSie kahyuM: "mahAnubhAva! tamArA jevA mumukSuene mArga batAvo e amAruM parama kartavya che, eTaluM ja nahi paNa te kArya bajAvatAM amane khUba khUba AnaMda Ave che. ane kharuM pUche te A kArya ame upakAra buddhithI karatA nathI paNa amArA pitAnA AtmasaMteSa khAtara ja karIe chIe. have ApaNe mULa muddA para AvIe. zAstrakAroe kahyuM che ke - " pUjyapUjA dayA dAnaM, tIrthayAtrA japastapaH / zruta parATha, maryanamaskAra ? manuSya janmanuM phala ATha bAbatethI maLe che. (1) pUjyapUjA eTale mukhyatayA pUjanIya rAga-dveSarahita zrI vItarAga prabhunI pUjA, kaMcana kAminInA tyAgI cAritrapAtra gurunI pUjA tathA vaDIlo pratye parama AdarabhAva. e bAbatamAM tamAre AjathI pravRtti karavI. A nagaramAM suMdara AlizAna maMdira che ane temAM devAdhidevanI parama maMgalamaya mUrtio birAje che, enAM tamAre nitya darzana karavAM ane sevApUjA karavI ane vItarAga bhAvanA keLavavI. A nagaramAM suMdara piSadhazALAo ane upAzraye che. tyAM avAranavAra uttama sAdhusaMto Ave che. temanI pAse jatAM rahevuM ane temane yogya vaMdana karIne tathA temane ucita vinaya jALavIne
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ paheluM : * 75 - raNu mahAna take temanI hareka prakAre sevA-suzruSA karavI. temane kalyANakara upadeza sAMbhaLa mananA je saMzaya hoya te TALavA, ane tyAgabhAvanA keLavavA prayatnazIla rahevuM. vaLI tamArA mAtA-pitA ke murabbI je kaI hayAta hoya temanA pratye parama Adara rAkho. (2) dayA eTale karuNA ke anukaMpA. tamAre kaI paNa prANuno vadha kare nahi. khAsa karIne keI hAlatA-cAlatA prANIpazuone vadha kadI na kare, potAnA sukhane khAtara anya prANuMene mAravAnI buddhi rahelI che tyAM sudhI sAcI dayA utpanna thatI nathI, mATe aMtarathI te keInuM ya jarA paNa ahita karavAnI ke nukazAna karavAnI bhAvanA rAkhavI nahi. kAraNa prasaMge sUkSama hiMsAne prasaMga Ave tyAM paNa bane teTalI yatanA-jayaNa karavI. | (3) dAna eTale pitAnI vastu hitabuddhithI, bIjAne ApavI. tame zrImaMta nathI ane tamArI pAse dAna ApavA mATe puSkaLa dhana nathI mATe dAna kema ApI zake? e vAta manamAMthI kADhI nAkho. tamArI pAse je kAMI heya temAMthI thoDuM paNa bIjAne hitabuddhithI Apa eTale tame dAnanA mArgo cho ema samajavAnuM che. vadhAre nahi te baTakuM raTale paNa garIba garabAne Ape. vizeSa nahi te AphatamAM sapaDAyelAene jAtamahenatathI madada kare ane ghera keI sAdhu-saMta Ave temane supAtra buddhithI khUba ullasita bhAvavaDe bhikSA ApavAnI bhAvanA rAkhe. (4) tIrthayAtrA eTale tIrthanI yAtrA. jenA vaDe tarAya te tIrtha kahevAya. AvAM sthAnee vadhAre na bane te varasamAM
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhamadha-graMthamALA 476 * puSpa eka vakhata paNa jAo ane be cAra divasa rokAIne tyAMnA pavitra vAtAvaraNane lAbha . A pavitra bhUmimAM kaI paNa bhAga e nathI ke jyAM ekAduM tIrtha pAMca pacIza gAunA gALAmAM AveluM na hoya. kadAca e tIrtha bahuM meTuM nahi hoya to paNa tyAMnA sthAnika sago mujaba te hajAre ane lAkhe manuSyane puSyajIvananI preraNA karatuM haze. | (5) japa eTale raTaNa. tamAre haMmezA prAtaHkALamAM UThIne paMca parameSTine namaskArarUpa parama pavitra namaskAra 4maMtrane 108 vAra jApa kare. eTale na banI zake te pachI yathAzakti kare, paNa kare avazya. e mahAmaMgalakArI maMtranA jApathI aSTasiddhi ane navanidhinI prApti thAya che ane jIvananA sakaLa manoratho saraLatAthI pUrA thAya che. AdhyAtmika vikAsakramamAM paNa tenuM sthAna aneruM che. eTale tenA niraMtara jApathI dharmAcaraNamAM tamArI pragati zIdhra thaze. (6) tapa eTale nAne mATe koI paNa jAtano tyAga. parvatithi hoya tyAre avazya upavAsa kare. te na bane to ekAsaNa ke AyaMbila karavuM ane te paNa na bane te chevaTe beAsaNuM ke rasatyAga paNa kare. vaLI hamezAM bhUkha karatAM kAMIka ochuM jamavuM, bahu svAdiyA thavuM nahi ane vikAra utpanna thAya tevA tAmasika padArtho vAparavA nahi. reja savArax namo arihaMtANaM / namo siddhANaM / namo AyariyANaM / namo uvajjhAyANaM / namo loe savyasAhUNaM // eso paMcanamukkAro, savvapAvappaNAsaNo / maMgalANaM ca savvesi, paDhamaM havai maMgalaM //
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ paheluM : ghaNu mahAna take mAM uThIne perisI ke navakArasI+ dhAravI ane gurune vaMdana karavA jatI vakhate tenuM pratyAkhyAna karavuM eTale ke te aMgenI pratijJA dhAraNa karavI. rAtre na jamavuM evI pratijJA paNa eka jAtanuM tapa ja che, kAraNa ke tenAthI covIsa kalAka paikInA bAra kalAka sudhImAM AhArano tyAga thAya che. (7) zrata eTale zAstra. hamezAM thoDo vakhata zAstrane abhyAsa karo. tenAthI ghaNuM navuM jANI zakAya che ane mananI vRttio sudharatI rahe che. kahyuM che ke jJAna e trIjuM locana che, bIje sUrya che, na harI zakAya tevuM dhana che, suvarNa vinAnuM AbhUSaNa che. TIpe TIpe sarovara bharAya ane kAMkare kAMkare pALa baMdhAya tema cheDe thoDe abhyAsa karatAM chevaTe jJAnI banI zakAya che. A avasthAmAM kema abhyAsa karI zakAya tevo khyAla kadI paNa kare nahi, kAraNa ke dharmAcaraNa karavA mATe ane jJAna meLavavA mATe kaI paNa avasthA ke uMmara bAdhaka nathI. "UDyA tyAMthI savAra nA nyAye e dizAmAM prayatna zarU karI de. mATI uMmare jJAnAbhyAsa zarU karIne paNa manuSyo mahAvidvAna thayelA che. mahAna tArkika zrI siddhasena divAkaranA guru "zrI vRddhavAdI" e ja rIte mahAvidvAna thayA hatA. (8) popakAra nAnuM moTuM kaI paNa paropakAranuM kArya * pahera divasa caDe tyAMsudhI koI paNa prakAranuM khAnapAna na vAparavAne niyama. + sUryodayathI be ghaDI sudhI koI paNa prakAranuM khAnapAna na vAparavAno niyama. e niyama pUruM thaye namaskAra maMtranI gaNanA karyA pachI dAtaNapANI karI zakAya.
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ dha Adha-graMthamALA : puSpa karavuM. hAthI hAthInA jevu' kare ane kIDI kIDInA jevu' kare, paNa je manuSyA niraMtara koI ne koI jAtanA parIpakAra karatA rahe che temanuM jIvana dhanya che. A pApakAranA prakAro aneka che paNa te badhAnA sAra eka ja che ke-bIjAne upacAgI thavAnI vRtti rAkhavI paNa mAtra ekalapeTA ke hInasvArthI thavuM nahi. sue: dhArmika jIvananI ucca kakSAe pahoMcavAnI A sAmAnya bhUmikA che ane tene anusaravAthI tame kramazaH dharmAcaraNamAM AgaLa vadhI zakaze. "" nigraMtha maharSinA A mArgadarzanathI kiMkaradAsanA mananuM samAdhAna thayuM. tene have lAgavA mAMDayuM ke pAte dharmAcaraNu jarUra karI zake tema che ane te saralatAthI karI zake tema che. eTale teNe nigraMtha maharSi AgaLa e AThe bAbatAne jIvanamAM yathAzakti utAravAnI pratijJA lIdhI. 6 nigraMtha maharSie kahyuMH * kaiMkaradAsa ! hajI eka khAmatanA khulAsA karaveA rahI jAya che. tame mane duHkhamAMthI chUTavAne upAya pUchyA tyAre tamArA manamAM Arthika duHkhamAMthI chUTavAnI kalpanA hatI ane te mArA dhyAnamAM ja hatI; paNu saMsAranAM anya du:khAnA pramANamAM Arthika duHkha e bahu mATu' du:kha nathI. tame janma duHkhanA vicAra kareA, jarA duHkhanA vicAra karI ane maraNu duHkhanA vicAra kareA te e khyAla kharAkhara AvI jaze. eTale meM pAMDAMne na pakaDatAM thaDane pakaDayuM ane te ja sAcI rIti che ane e vAta tame
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ paheluM : = 79 H traNa mahAna take lakSamAM leje ke lakSamI Ave che te puNyanA saMgathI ja Ave che. eTale dharma karanArane tene lAbha svAbhAvika rIte ja thAya che. jema rAjAnuM Agamana thatAM tenA hajuriyAo te kudaratI rIte ja AvI pahoMce che tema dharmAcaraNanI zarUAta thatAM lakSmI enI meLe AvavA mAMDe che. tethI ja zAstrakAroe kahyuM che ke - "dhanado dhanamicchUnA, kAmadaH kAmamicchatAm / varSa juvAjavalya, pArA sAdhaka ." dharma e ja dhananA athIne dhana ApanAre che, kAmanA Icchakane kAma ApanAro che ane paraMparAthI melane paNa sAdhaka che. mATe AjathI tame dharmAcaraNanI zarUAta karI de ane tamArAM saghaLAM duHkhe dUra thaI jaze. nigraMtha maharSinA satrAMgathI kiMkaradAsane kAyApalaTa thaI gaye. kahevAnI jarUra bhAgyeja che ke thoDA vakhatamAM te saMteSI, sukhI ane dhArmika banIne manuSya jIvananI sArthakatA karavA mATe zaktimAna thaze. sahadaya pAThaka e vAtane svIkAra jarUra karaze ke ApaNI hAlata, ApaNI manodazA paNa kiMkaradAsa jevI ja che ane tethI je sAdhana vaDe teNe pitAnI kAyAne palaTa karyo, pitAnA jIvanane sudhArI lIdhuM te ja sAdhana vaDe ApaNI kAyAne palaTa karavAnI jarUra che, ApaNuM jIvanane sudhArI levAnI AvazyakatA che.
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhamadha-caMthamALA 1 80 : satsAdhananI prApti e mAnavajIvanane sArthaka karavAnI trIjI mahAna taka che, tethI tene bane teTale sadupayoga karI lenArAo suphI ane zANuM che, kuzala ane kAbela che tathA anubhavIomAM agresara che. bIjI rIte kahIe te je manuSya uttama kuLamAM janmavA chatAM, pAMca indriyenuM saMpUrNapaNe pAmavA chatAM, niragI chatAM, dIrdhAyuSI chatAM, sadguNane vega maLavA chatAM, sazAne sAMbhaLavAnI taka sAMpaDyA chatAM ane temAM jaNAvelA siddhAMto barAbara che ema samajyA chatAM dharmanuM AcaraNa karatA nathI, te kharekhara mUDha ane mUrkha che ke je hAthamAM AvelI bAjI hAthe karIne hArI jAya che. manuSyabhava, AryadezamAM janma ane satsAdhanonI prApti e traNa mahAna tane yathArtha upayoga karanAra sAco manuSya che, sAce Arya che ane kharekhara puruSa che. maMgalamaya dharma sahunuM kalyANa karo. Itiza. A S
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ K eka aNamela taka mAnavajIvananA mahApraznone AbAda ukela karatI, jagata ane jIvanane jovAnI sAcI daSTi rajU karatI, sukha, zAMti ane sAmarthya prAptine sAcA zaha batAvatI, jainadharmanI paramapavitra vicAradhArAone ( " dhamadha-graMthamALA' navIna Dhage, nUtana rUpe, suMdara rIlImAM, recaka bhASAmAM tamArI samakSa rajU thAya che. 1 A graMthamALA siddhahasta lekhakonA hAthe, paramapUjya upAdhyAya zrI dharmavijayajI mahArAja " tathA "munizrI yazovijyajI mahArAja " vagerenI sIdhI rAhabarI nIce taiyAra thAya che. A krAuna soLa pejI 80 pAnAM. sudara TAIpa, sArA kAgaLa ane sughaDa puMThAomAM tenuM dareka pustaka taiyAra thaze. A graMthamALAmAM hAla nIcenA 20 pustako pragaTa thaze ne savAthI doDha varSanA gALAmAM pAMca pAMcanA cAra gucchamAM bahAra paDaze. dareka pustakanI Taka kiMmata dasa AnA raheze, jyAre pUrA seTanI kiMmata agiyAra rUpiyA raheze. pustakonAM nAma 1 traNa mahAna take 8 jJAnopAsanA 15 ghaDI yoga 2 saphaLatAnI sIDI 9 cAritra vicAra [sAmAyika ] 10 detAM zIkha [ dAna ] 16 mananuM mAraNa 3 sAcuM ane khATuM 11 zIla ane saubhAgya [ dhyAna] [ syAdvAda ] [zIla ] 17 prArthanA ane pUjA 4 Adarza deva [sudeva] 12 tapanAM teja (tapa ] [ Avazyaka kriyA ] 5 gurudarzana [suguru) 13 bhAvanAmRSTi bhiAvo 18 lakSyAbharca 6 dharmAmRta [ sudharma ] 14 pApane pravAha 19 jIvanavyavahAra 7 zraddhA ane zakti [18 pApasthAnakI 20 dinacaryA A graMthamALAnuM lavAjama nIcenAM ThekANe bharI zakAze, (1) zA. lAlacaMda naMdalAla, The. rAvapurA, dhI kAMTA, vaDaphalIA-vaDodarA. (2) megharAja jenA pustaka bhaMDAra, The. gulAlavADI, kIkA sTrITa, goDIjInI cAla naM. 1 abaI. (3) saravatI pustaka bhaMDAra, The. tanapALa, hAthIkhAnA-amadAvAda, - tA. kaDa-dareka jaina kuTuMbamAM A pustake hAvAM ja joie. anya dhamI ene jaina dharmanA siddhAMtathI vAkepha thavA mATe paNa A pusatake ati upayogI haze. (O 900 +