________________
ધર્મ આધ-ગ્રંથમાળા
: પુષ્પ
તે ‘નિંગા' નામની અવસ્થામાં અનંત કાલ સુધી પરિભ્રમણ કર્યાં કરે છે કે જ્યાં જન્મ, મરણુ ખૂબ જ ઝડપી એટલે એક શ્વાસોચ્છ્વાસ જેટલા સમયમાં ૧૭ થી ૧૮ જેટલાં હોય છે,
:૨૪:
આ સ્થિતિમાં પસાર થયેલા જીવ વ્યવહાર રાશિમાં પ્રવેશ કરે છે અને કર્મ અનુસાર પૃથ્વી, પાણી, અગ્નિ કે વાયુની ચેોનિમાં રેંટની ઘટમાળ માફ્ક ફ્રી ફ્રીને જન્મ ધારણ કર્યાં કરે છે. એમાં અસંખ્યાતા કાલ વ્યતીત થઈ જાય છે.
આ પરિભ્રમણમાં અશુભ કર્મનું જોર કાંઈક અંશે હળવુ થતાં તે મેઇંદ્રિયવાળા, ત્રણ ઇંદ્રિયવાળા કે ચાર ઇંદ્રિયવાળા દેહાને ધારણ કરવાની ચાગ્યતા પ્રાપ્ત કરે છે કે જેમાં સંખ્યાત કાલ વ્યતીત થાય છે, અને અશુભ કના હળવાપણાને લીધે, જો પંચે દ્રિયપણામાં પશુ, પક્ષી કે મનુષ્યપણું પ્રાપ્ત કરે તે વધુમાં વધુ સાત કે આઠ ભવ સુધી તેમ કરી શકે છે. જ્યારે દેવ કે નરક ચેાનિમાં આ જીવ સળંગ રીતે એક
કરતાં વધારે ભવા ધારણ કરી શકતા નથી.
ટૂંકમાં અનંતકાળ સુધી વિવિધ પછી કર્મના ભાર સારી રીતે એછે
યાતનાઓ સહન કર્યાં કરનાર જીવા જ મનુષ્ય
* નિગેાદ–એટલે જેએ આપણી આંગળીની પહેાળાઇના અસંખ્યાતમા ભાગ જેટલા દેહમાનવાળા જવા અનતા હ્રાય પણ તે સર્વ વા વચ્ચે શરીર એક જ હોય. તેને નિગેાદ શબ્દથી ઓળખવામાં આવે છે. આ જીવે વનસ્પતિની જાતિના છે અને તે સર્વત્ર વ્યાપ્ત છે. અને તેઓ જ્યાં જન્મ્યા હોય ત્યાં જ સ્થિરરૂપે રહે છે, ગમનાગમન કરવાને અશક્ત હૈાય છે અને તે એકેન્દ્રિય હોય છે.