________________
: ૩ઃ तक त्रीजी
સત સાધન
- એક વસ્તુનું સાચું મહત્વ સમજવા માટે તેની વિરુદ્ધ બાજુનું જ્ઞાન જરૂરી છે. અજવાળાની કિંમત ત્યારે જ સમજાય છે કે જ્યારે અંધારાને અનુભવ થાય છે. સુખનું મૂલ્ય ત્યારે જ સમજાય છે કે જ્યારે દુઃખના દિવસે પસાર કર્યા હોય છે. સજજનતાની શ્રેષ્ઠતા ત્યારે જ સમજાય છે કે જ્યારે કેઈ દુષ્ટ જોડે પાનાં પડી ચૂક્યાં હોય છે. તે જ રીતે અનુકૂળતાને સાચે ખ્યાલ પ્રતિકૂળતાની તુલના કર્યાવિના આવી શકતો નથી. એક આ વાત જ મનુષ્ય બરાબર સમજી લે તે કેવું સારું ? આ બાબતમાં કિંકરદાસ વણિકનું ઉદાહરણ વિચારવા યોગ્ય છે.