Book Title: Subodh Sanskrit Dhatu Rupavali Part 04
Author(s): Rajesh Jain
Publisher: Tattvatrai Prakashan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/032793/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ઇશરત ઘg To आगरा ભાગ-૪ અધતન, આશીર્વાદાર્થ, પ્રેરક, ઈરછાદર્શક, ચલબત્ત પ્રક્રિયા, ભાવવાચક નામ, કઠુવાદિ ધાતુ વગેરેના રૂર્પો 14 ) પ્રેરક વૈરાગ્યાવારિધિ પા.પૂ.આ. શ્રીકુલચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મ.સા. તથા વાત્સલ્ય વારિધિપ.પૂ. મુનિરાજ શ્રીરશ્મિરાજ વિજયજી મ.સા. સુબોધ આલેખક : રાજેશ જેના Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ સુબોધ સંરકત ધાતુ રૂપાવલી (અધતન ભૂતકાળ, આશીવદાર્થ, ઈચ્છાદર્શક, ભાવવાચક નામ,ચનુત્ત પ્રક્રિયા, ફત્ત પ્રક્રિયા, ઉપમાન કત વગેરે રૂપો ) ભાગ - 4 પ્રેરક સિદ્ધાન્ત મહોદધિ, કર્મ સાહિત્ય નિષ્ણાત સ્વ. 3. ધૂ. આચાર્યદેવ શ્રી પ્રેમસૂરીશ્વરજી મ.સા. ના અંતિમ શિષ્યરત્ન વૈરાગ્ય વારિધિ, ગુરૂદેવ પ.પૂ. આચાર્યદેવ કુલચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મ.સા. તથા વાત્સલ્ય વારિધિ . . મુનિરાજ શ્રી રાજવિજયજી મ.સા. સુબોધ આલેખક રાજેશ જૈન Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પ્રાપ્તિસ્થાન) પ્રકાશક દિવ્ય દર્શન કાર્યાલય 39) કલિકુંડ સોસાયટી, મફલીપુર * ચાર રસ્તા, ધોળકા- 38410. જી. અમદાવાદ ફોન : (0214) 225482, 225981 તત્ત્વત્રયી પ્રકાશન રાજેશ જેના 10, દિવ્ય કોલોની, શાંતિનગર સોસા. પાસે, ઊંઝા- 384100. 'જી- મહેસાણા ફોન :- (02860) (O) 254508, (M) 02760 360266 નક-૧૦૦૦ આવૃત્તિ - પ્રથમ વિ.સં.૨૦૫૯, ઈ.સ. 2004 મૂલ્ય- 15/ સુચના :- આ પુસતક જ્ઞાનનિધિમાંથી છપાયેલ હોવાથી કોઈ પણ ગૃહસ્થે માલિકી કરવી નહી. (ગૃહસ્થને અભ્યાસાર્થે પુસ્તકની આવશ્યકતા હોય તો લખેલી કિંમત જ્ઞાનાખાતામાં જમા કરાવવી) -: મુદ્રક : RAJ ARTS રાજેશ જેના ઊંઝા, જી. મહેસાણા (ઉ.ગુજ.) ફોન :- (0) (02767) 254578, (M) 02767 36 0266 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પ્રફુલ પુશ6ળી લાભો લdmશ | ભાગ્યશાળી પરિવાર ક પ્રેરણાથી જ પ વૈરાગ્ય વારિધિ, તપ-ત્યાગ સંયમમૂર્તિ, આયડ તીર્થોદ્ધારક પ.પૂ. આચાર્યદેવશ્રી કુલચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાની પ્રેરણાથી પિંડવાડા રાજસ્થાન નિવાસી રવ. કપુરચંદજી જેસાજીના આત્મશ્રેયાર્થે હસ્તે. પાનીબેન કપુરચંદજી, પારસમલજી, જિતેન્દ્ર કુમારજી Page #5 -------------------------------------------------------------------------- _ Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ મહેરહાજર સિદ્ધાળતામહોદધિ CL Vઠ પૂ આk શ્રીuપ્રસૂરીશ્વરજીવકસાઠ આયડ મંડણ શ્રીઆદિનાથ ભગવાન વિરાગ્યવારિધિપૂ.પૂ, આમ શ્રીકુલચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મ.સા. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- _ Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પૃષ્ઠ વિગત (પ્રકરણ-૧) અધતત ભૂતકાળ પહેલો પ્રકાર (માત્ર પરસ્મપદી) બીજો પ્રકાર ત્રીજો પ્રકાર (દશમો ગણ અને પ્રેરક માટે - દ્વિરુક્તિ થશે) | ચોથો પ્રકાર પાંચમો પ્રકાર છઠ્ઠો પ્રકાર (માત્ર પરસ્મપદી ) સાતમો પ્રકાર અનુક્રમણિકા પૃષ્ઠ વિગત (પ્રકરણ-૪) ઈચ્છાદર્શક રૂપાખ્યાન ઈચ્છા અર્થમાં ગ્રામ્ય પ્રત્યયા ઈચ્છા અર્થમાં સન્ પ્રત્યય 16 પ્રકરણ-૫) ધાતુના કત અર્થમાં પ્રશ્ન પ્રત્યયાત્તા શબ્દો લિંગમાં ભાવવાચક લિંગ નામ ભાવવાચક સ્ત્રીલિંગ નામ ભાવવાચક નપુંસકલિંગ નામ (પ્રકરણ-૨) આશીવદાર્થ પ્રત્યય રૂપાખ્યાન (પ્રકરણ-૬). (પ્રકરણ-૩) પ્રેરક રૂપ થવત્તિ પ્રક્રિયા પત્ત પ્રક્રિયા Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ અનુક્રમણિકા પૃષ્ઠ વિગત વિગત પૃષ્ઠ (પ્રકરણ-) ઉપમાન કર્તા આચાર અર્થમાં પ્રત્યય 100 101 103 104 (પ્રકરણ-૮) વારિ ધાતુઓ લૌકિક ધાતુઓ સૌત્ર ધાતુઓ વાક્ય કરણીય ધાતુઓ. સ્વાર્થિક પ્રત્યયાત્ત ધાતુઓ 105 106 107 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 452 - 1 અધતન ભૂતકાળ પહેલો પ્રકાર (માત્ર પ૨પદી) प्रत्यय मे.व. द्विव. ज.व. પુરુષ 1 अ પુરુષ 2 तम् पुरुष 3 . त् ताम ३पण्यान अगाम् अगा: अगात् इ - 2,52. rg अगाव अगाम अगातम् अगात अगाताम् अगु: अघ्राम् अघ्राः घ्रा - 2, 52. सूंघj अघ्राव अघ्राम अघ्रातम् अघ्रात अघ्राताम् . अघ्रः अघ्रात Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ अपाम् / अपा: अपात् अभूवम् अभूः अभूत् छो - 4, 52.54. अच्छाम् अच्छाव अच्छाम अच्छा: अच्छातम् अच्छात अच्छात् अच्छाताम् अच्छुः दो - 3,42. आय.(४,५२. Suj) अदाम् . अदाव अदाम अदा: अदातम् अदात अदात् अदाताम् / अदुः धा - 3,५२.धरj अधाम् अधाव. अधाम अधाः अधातम् अधात अधात् अधाताम् धे - 2,52. स्तनपान 52वू अधाम् अधाव अधाम अधाः अधातम् अधात अधात् अधाताम् Koala dega uld sपापली MID- पा - 1,52. पी अपाव अपाम अपातम् अपात अपाताम् अपु: भू - 1, ५२.होg,यj अभूव अभूम अभूतम् अभूत अभूताम् अभूवन् शो - 4,52. ती इरकुं अशाव अशाम अशातम् अशात अशाताम् अशुः सो - 4, 52. संत मावो असाव असाम असातम् असात असाताम् R KE अशाम् अशा: अशात् अधुः असाम् असा: असात् अधुः असुः Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . स्था - 1,52. उभा रहेj अस्थाम् . अस्थाव अस्थाम अस्था : अस्थातम् अस्थात अस्थात् अस्थाताम् अस्थुः પ્રત્યય पुरुष 1 पुरुष 2 पुरुष 3 પરપદ मे.व. द्विव. अम् व स् तम् त् ताम् म त अन् આત્માનપદ मे.व. द्विव. ज.व. इ वहि महि थास् . इथाम् ध्वम् त इताम् अन्त / आस्थम् आस्थ: आस्थत् अस् - 4,52. आस्थाव आस्थतम् आस्थताम् રૂપષ્યાન व 25 आस्थाम आपम् आस्थत आपः आस्थन् आपत् आप् - 5,52. भेnaj आपाव आपाम आपतम् आपत आपताम् आपन् 3 gola ziega uig zwiach more Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ आरः ऋ - 3,42.j क्रुध् - 4,52. गुस्से थj आरम् आराव आराम अक्रुधम् अक्रुधाव अक्रुधाम आरतम् आरत अक्रुधः अक्रुधतम् अक्रुधत आरत् आरताम् आरन् अक्रुधत् अक्रुधताम् अक्रुधन् ___ऋध् - 4,52. वृद्धिथवी क्लम् - 1,4,52.6 थवो आर्धम् आर्धाव आर्धाम अक्लमम् अक्लमाव अक्लमाम आर्ध: आर्धतम् आर्धत अक्लम: अक्लमतम् अक्लमत आर्धत् आर्धताम् . आर्धन् अक्लमत् अक्लमताम् अक्लमन् ... कुप् - 4,52. गुस्से थj क्लृप् - 1,52. समर्थ हो अकुपम् अकुपाव अकुपाम | अक्लृपम् अक्लृपाव अक्लृपाम अकुप: अकुपतम् अकुपत अक्लृपः / अक्लृपतम् अक्लृपत ' अकुपत् अकुपताम् अकुपन् अक्लृपत् / अक्लृपताम् अक्लृपन् कृश् - 4,52. हुof ej | अक्लृप्त,अकल्पिष्ट अकृशम् अकृशाव अकृशाम | क्लिद् - 4, 52. भानुं यj अकृश: अकृशतम् अकृशत | अक्लिदम् अक्लिदाव अक्लिदाम अकृशत् अकृशताम् अकृशन् अक्लिदः अक्लिदतम् अक्लिदत REATohu संस्कृत धातु उपापली मni-EXAXEXXEX Kx. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ अक्लिदत अक्लिदताम् अक्लिदन् / क्षम् - ४,५२.क्षमा रवी अक्षमम् अक्षमाव अक्षमाम अक्षमः अक्षमतम् अक्षमत अक्षमत् अक्षमताम् अक्षमन् क्षुद् - 9,52. 5रवो अक्षुदम् अक्षुदाव अक्षुदाम अक्षुदः अक्षुदतम् अक्षुदत अक्षुदत् अक्षुदताम् अक्षुदन् (अक्षुत्त-अक्षौत्सीत्) क्षुध् - 4,52. भागवी अक्षुधम् अक्षुधाव अक्षुधाम अक्षुधः अक्षुधतम् अक्षुधत अक्षुधत् अक्षुधताम् अक्षुधन् शुभ् - 4,52. क्षोल पाभवो अक्षुभम् अक्षुभाव अक्षुभाम। ORYXXX अक्षुभ: अक्षुभतम् अक्षुभत अक्षुभत् अक्षुभताम् अक्षुभन् ख्या - 2, 6.5हे પરપદ अख्याम अख्याव अख्याम अख्यः अख्यतम् अख्यत अख्यत् अख्यताम् अख्यन् આત્મપદ अख्ये अख्यावहि अख्यामहि अख्यथा: अख्येथाम् अख्यध्वम् अख्यत अख्येताम् अख्यन्त गम् - 1,52.1j अगमम् अगमाव अगमाम अगमः अगमतम् अगमत अगमत् अगमताम् अगमन् सुनो संस्कृत धातु ३पापली MIDI-NE Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ गृध् - ४,५२..मासत य_ - - 1,9,52. घरऽ। यj अगृधम् अगृधाव अगृधाम अजरम् अजराव अजराम अगृधः अगृधतम् अगृधत (अजारिषम्) अगृधत् अगृधताम् .. अगृधन् अजर: अजरत अजरतम् (अजारी:) छिद् - 9,52. 54j अजरत् अजरताम् अजरन् अच्छिदम् अच्छिदाव अच्छिदाम | (अजारीत्) अच्छिदः . अच्छिदतम् अच्छिदत तम् - 4,52. हुमी होg अच्छिदत् अच्छिदताम् अच्छिदन् अतमम् अतमाव अतमाम (अच्छेत्सीत्-अच्छित्त) अतमः अतमतम् अतमत अतमत् - घुष् - 1, 52. घोषel 52वी अतमताम् अतमन् तुष् - 4, 52. संतोष पाभवो अघुषम् अघुषाव अघुषाम अघुषः अधुषतम् अघुषत अतुषम् अतुषाव अतुषाम अघुषत् अघुषताम् अघुषन् अतुषः अतुषतम् अतुषत (अघोषीत्) अतुषत् अतुषताम् अतुषन् ध संस्कृत धातु ३पापली मा-NEKEEEEEEEEEEK R Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ तृद् -9,52. भार अतृदम् अतृदाव अतृदाम अतृदः अतृदतम् अतृदत अतृदत् अतृदताम् अतृदन् (अतर्दिष्ट-अतर्दीत्) तृष् - 4,52. तरस्या थj अतृषम् अतृषाव अतृषाम अतृष: अतृषतम् अतृषत अतृषत् अतृषताम् अतृषन् दम् - 4,52. Sमुभां j अदमम् अदमाव अदमाम अदम: अदमतम् अदमत अदमत् अदमताम् अदमन् दुष् - ४,५२.षित यj अदुषम् अदुषाव अदुषाम अदुषः अदुषतम् अदुषत अदुषत् अदुषताम् अदुषन् दृश् - 1,52. j अदर्शम् अदर्शाव अदर्शाम अदर्श: अदर्शतम् अदर्शत अदर्शत् अदर्शताम् अदर्शन् (अद्राक्षीत्) द्युत् - 1,52. यमj अद्युतम् अद्युताव अद्युताम अद्युतः अद्युततम् अद्युत अद्युत् (अद्योतिष्ट) द्रुह् - 4,52. द्रोह रवो अद्रुहम् अद्रुहाव अद्रुहाम अद्रुहः अद्रुहतम् अद्रुहत अद्रुहत् अद्रुहताम् अद्रुहन् Tolu Aege and surgeii More Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ नश् - 4,52. नाश पाभवो अनशम् अनशाव अनशाम अनश: अनशतम् . अनशत अनशत् अनशताम् अनशन् निज् - 3,52. सारj अनिजम् अनिजाव अनिजाम अनिजः अनिजतम् अनिजत अनिजत् अनिजताम् अनिजन् (अनैक्षीत्-अनिक्त) पत् - 1,52. 4sg अपप्तम् अपप्ताव अपप्ताम अपप्त अपप्ततम् अपप्तत अपप्तत् अपप्तताम् अपप्तन् पिष् - 9, 52. Eng अपिषम् अपिषाव अपिषाम अपिष: अपिषतम् अपिषत अपिषत् अपिषताम् अपिषन् पुष् - 1,9,52. पोप अपुषम् अपुषाव अपुषाम अपुषः अपुषतम् अपुषत अपुषत् अपुषताम् अपुषन् प्लुष् - 1,8,52.ing अप्लुषम् अप्लुषाव अप्लुषाम अप्लुष: अप्लुषतम् अप्लुषत अप्लुषत् अप्लुषताम् अप्लुषन् (अप्लोषीत्) बुध् - 1,52.merg अबुधम् अबुधाव अबुधाम अबुध: अबुधतम् अबुधत अबुधत् अबुधताम् अबुधन् ब्रू [ वच् ] - 2,6. जोस પરપદ अवोचम् अवोचाव अवोचाम Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ अवोचत् अवोचताम् अवोचन / अभ्रश: अभ्रशतम् अभ्रशत આત્મપદ अभ्रशत् अभ्रशताम् अभ्रशन् अवोचे अवोचावहि अवोचामहि भ्रंश - 1,52. जीये 56g अवोचथाः अवोचेथाम् अवोचध्वम् . अभ्रशम् अभ्रशाव अभशाम अवोचत अबोचेताम् अवोचन्त / अभ्रश: अभ्रशतम् अभ्रशत भिद् - 9,52. मेj अभ्रशत अभ्रशताम् अभ्रशन अभिदम् अभिदाव अभिदाम (अभ्रंशिष्ट) मद् - 4,52. 5रवो 'अभिद: अभिदतम् अभिदत अमदम् अमदाव अमदाम अभिदत् अभिदताम् अभिदन् अमदः अमदतम् अमदत (अभैत्सीत्- अभिक्त) अमदत् अमदताम् अमदन् भ्रम् - 1,4,52.25g मुच् - 6,52.4osj अभ्रमम् अभ्रमाव अभ्रमाम अमुचम् अमुचाव अमुचाम अभ्रमः अभ्रमतम् अभ्रमत अमुच: अमुचतम् अमुचत अभ्रमत् अभ्रमताम् अभ्रमन् अमुचत् अमुचताम् अमुचन् भ्रंश्, भ्रश् - 4, 52. लष्ट थj मुह - 4, 52. मोह पामको अभ्रशम् अभ्रशाव अभ्रशाम अमुहम् अमुहाव अमुहाम FOR र Cli संस्कृत धातु स्थायी - Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ अमुहः अमुहतम् अमुहत अमुहत् . अमुहताम् अमुहन् यस् - 4,52. प्रयत्न 5रवो अयसम् अयसाव अयसाम अयस: अयसतम् अयसत अयसत् अयसताम् अयसन् रिच् - 9, 52. जाली sej अरिचम् अरिचाव अरिचाम अरिच: . अरिचतम् अरिचत अरिचत् अरिचताम् अरिचन् (अरिक्त-अरौक्षीत्) रुच् - 1,52. ३यी थवी अरुचम् अरुचाव अरुचाम अरुचः अरुचतम् अरुचत अरुचत् अरुचताम् अरुचन् (अरोचिष्ट) रुद् - २,पर.25Q अरुदम् अरुदः अरुदतम् अरुदत अरुदत् अरुदताम् अरुदन् रुध - 4, 52.05g अरुधम् अरुधाव अरुधाम अरुधः अरुधतम् अरुधत अरुधत् अरुधताम् अरुधन रुष - 4, ५२.घरवो अरुषम् अरुषाव अरुषाम अरुष: अरुषतम् अरुषत अरुषत् अरुषताम् अरुषन् लिप् - 6, .sij પરમેપદ अलिपम् अलिपाव अलिपाम अलिप: अलिपत - अलिपत् अलिपताम् अलिपन् Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ આત્મપદ अलुप: अलुपतम् अलुपत अलिपे अलिपावहि अलिपामहि | * अलुपत् अलुपताम् अलुपन् अलिपथा: अलिपेथाम् अलिपध्वम् लुभ् - 1,4,6,52. लोमरवो अलिपत अलिपेताम् अलिपन्त अलुभम् अलुभाव अलुभाम लुट् - 1,4, 52. खूटj, माजोटj अलुभ: अलुभतम् अलुभत अलुटम् अलुटाव अलुटाम अलुभत् अलुभताम् अलुभन् अलुट: अलुटतम् अलुटत विच् - 9, . 52j अलुटत् अलुटताम् अलुटन् अविचम् अविचाव अविचाम (अलौटिष्ट) अविच: अविचतम् अविचत लुट् - 1, 52. मागोटj अविचत् अविचताम् अविचन् अलुठम् अलुठाव अलुठाम (अविक्त- अवैक्षीत्) अलुठः अलुटतम् अलुठत . विद् - 6,52.nag अलुठत् अलुठताम् अलुठन् (अलोठिष्ट) अविदम् अविदाव अविदाम लुप् - 4, 52.54j अविदः अविदतम् अविदत अविदत् अविदताम् अविदन अलुपम् अलुपाव अलुपाम Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ अशदत् अशदताम् अशदन् शम् - 4, 52. शांत थy अशमम् अशमाव अशमाम अशमतम् अशमत अशमत् अशमताम् अशमन् शास् -२,पर.शासन 5२j,शीनामा मापवी अशिषम् अशिषाव अशिषाम वृत् - १,५२.वर्त अवृतम् अवृताव अवृताम अवृतः अवृततम् अवृतत अवृतत् अवृतताम् अवृतन् (अवर्तिष्ट) वृध् - १,मा. वध अवृधम् अवृधाव अवृधाम अवृधः अवृधतम् अवृधत अवृधत् अवृधताम् अवृधन् (अवर्धिष्ट) शक् - 5,52. समर्थ थ अशकम् अशकाव अशकाम अशक: अशक्तम् अशक्त अशकत् अशक्ताम् अशकन् शद् - 1,52. नाश थवा अशदम् अशदाव अशदाम अशदः अशदतम् अशदत ali संस्कृत धातु ३पापली Moi- अशिषत् अशिषताम् अशिषन् शिष् - 9,52. शेष रहेj अशिषम् अशिषाव अशिषाम अशिष: अशिषतम् अशिषत अशिषत् अशिषताम् अशिषन् शुच - 1,52. शोऽऽरवो / अशुचम् अशुचाव अशुचाम अशुच: अशुचतम् अशुचत EAR ARKES K Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ अशुचत् अशुचताम् अशुचन् (अशोचित्-अशोचिष्ट) शुभ् - १,५२.यमऽj अशुभम् अशुभाव अशुभाम अशुभ: अशुभतम् अशुभत अशुभत् अशुभताम् अशुभन् (अशोभिष्ट) श्चुत् - 1,52.245g अश्चुतम् अश्चुताव अश्चुताम अश्चुतः अश्चुतम् अश्चुतत अश्चुतत् अश्चुतताम् अश्चुतन् (अश्चोतीत) श्रम् - 4,52. थाj अश्रमम् अश्रमाव अश्रमाम अश्रमः अश्रमतम् अश्रमत अश्रमत् अश्रमताम् अश्रमन् 13 श्लिष् - ४,५२.योटj अश्लिषम् अश्लिषाव अश्लिषाम अश्लिष: अश्लिषतम् अश्लिषत् अश्लिषत् अश्लिषताम् अश्लिषन् सद् - 1, 52. असदम् असदाव असदाम असद: असदतम् असदत असदत् असदताम् असदन सिच - 6, 8.7iej પરમેપદ असिचम् असिचाव असिचाम असिच: असिचतम् असिचत असिचत् असिचताम् असिचन् આત્મપદ असिचे असिचावहि असिचामहि असिचथाः असिचेथाम् असिचध्वम् Clu hd धातु ३पापली vi-GES Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ असिचत असिचेताम् असिचन्त __ सिध् - १,५२.सिद्ध यj असिधम् असिधाव असिधाम असिध: असिधतम् असिधत असिधत् असिधताम् असिधन् सृ - 3,52. सरsg असरम् असराव असराम असर: असरतम् असरत असरत् असरताम् असरन् स्तम्भ - ५,,पर. 225Q अस्तम्भम् / अस्तम्भाव अस्तम्भाम अस्तम्भिषम् / अस्तम्भ: / अस्तम्भतम् अस्तम्भत अस्तम्भी: / अस्तम्भत् / अस्तम्भताम् अस्तम्भन् अस्तम्भीत् / स्निह् - 4,52. स्नेह रवो अस्निहम् अस्निहाव अस्निहाम अस्निहः अस्निहतम् अस्निहत अस्निहत् अस्निहताम् अस्निहन् स्फुट् - 6, 52. प्रगट यj अस्फुटम् / अस्फुटाव अस्फुटाम अस्फुट: ' अस्फुटतम् अस्फुटत अस्फुटत् अस्फुटताम् अस्फुटन् अस्फोटीत् स्यन्द् - 1,52. 24sj अस्यदम् अस्यदाव अस्यदाम अस्यदः अस्यदतम् अस्यदत अय्यदत् अस्यदताम् अस्यदन् (अस्यन्त्त-अस्यन्दिष्ट) युज् - 1,52.sg अयुजम् अयुजाव अयुजाम . ..-...-...-...-...-...-...-...-. AAD . . सुनधि संस्कृत धातुपावलीलाम VAAVAAAAAAAVAAVAAVAAV. VAAVAAV Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ अयुजः अयुजतम् अयुजत अयुजत् अयुजताम् अयुजन् स्विद् - 4, 52. परसेवो थवा अस्विदम् अस्विदाव अस्विदाम अस्विदः अस्विदतम् अस्विदत अस्विदत् अस्विदताम् अस्विदन् - हृष् - 1,4,52. मुश थj अहषम् अहृषाव अहृषाम अहृष: अहृषतम् अहृषत अहृषत् अहषताम् अहृषन् शुष् - ४,५२.सुडा अशुषम् अशुषाव अशुषाम अशुषः अशुषतम् अशुषत अशुषत् अशुषताम् अशुषन् घस् - 1,52. पाj अघसम् अघसाव अघस: अघसतम् अघसत अघसत् अघसताम् अघसन् वे - 1,B. जोलाव પરસ્મપદ अह्वम् अह्वाव अह्वाम अह्वः अवतम् अवत अवत अवताम् अवन् આત્મને પદ अवे अह्वावहि अह्वामहि अह्वथा: अवेथाम् अह्वध्वम् अह्वत अवताम् अवन्त ध्वंस् - 1,52. ध्वंस यवो अध्वसम् अध्वसाव अध्वसाम अध्वस: अध्वसतम् अध्वसत अध्वसत् अध्वसताम् अध्वसन् (अध्वंसिष्ट) अघसाम ayx x gola dizga teg zuiged mu=13 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ત્રીજો પ્રકાર (દશમો ગણ અને પ્રેરઠ માટે - દ્વિત થશે) પ્રત્યય પરસ્મપદ આત્મપદ मे.व. वि. स.व. | मे.व. वि . स.व. पुरुष 1 अम् व म वहि महि पुरुष 2 स् तम् त थास् इथाम् ध्वम् पुरुष 3 त ताम् अन् / त् इताम् अन्त રૂપાખ્યાન कण(काणयति-ते) - 10,52. सवा 2do | च्यु(च्यावति-ते) - 1,52. inj, पर अचीकणम् / अचीकणाव ।अचीकणाम / अचिच्यम् / अचिच्यवाव / अचिच्यवाम / अचकाणम् / अचकाणाव अचकणाम अचुच्यवम् | अचुच्यवाव अचुच्यवाम ) अचीकण: / अचीकणतम् / अचीकणत ] अचिच्यवः / अचिच्यवतम् / अचिच्यवत / अचकाण: J अचकाणतम् Jअचकाणत अचुच्यव: / अचुच्यवतम् अचुच्यवत / अचीकणत् / अचीकणताम् / अचीकणन् / अचिच्यवत् / अचिच्यवताम् / अचिच्यवन् / अचकाणत् / अचकाणताम् अचकाणन् अचुच्यवत् / अचुच्यवताम् / अचुच्यवन् / Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ जीव् (जीवयति-ते) - 1,52.maj त्वर् (त्वरयति-ते) - 1,52. ताव रवी अजीजिवम्। अजीजिवाव / अजीजिवाम / अतत्वरम् अतत्वराव अतत्वराम अजिजीवम् ) अजिजीवाव अजिजीवाम ) अतत्वरः / अतत्वरतम् अतत्वरत अजीजिवः / अजीजिवतम् / अजीजिवत / अतत्वरत् अतत्वरताम् अतत्वरन् अजिजीव: / अजिजीवतम् अजिजीवत / दण्ड (दण्डयति-ते) - १०,6.स 5रवी अजीजिवत्। अजीजिवताम् / अजीजिवन् / પરર્મોપદ अजिजीवत् | अजिजीवताम् | अजिजीवन् / अददण्डम् अददण्डाव अददण्डाम अति+त्रप्(अतित्रपयति-ते) -1,8.HTM पामवी अददण्डः अददण्डतम् अददण्डत अददण्डत् પરસ્મપદ अददण्डताम् अददण्डन् अतित्रपम् अतित्रपाव अतित्रपाम આત્મને પદ अतित्रपः अतित्रपतम् अतित्रपत अददण्डे अददण्डावहि अददण्डामहि अतित्रपत् . अतित्रपताम् अतित्रपन् अददण्डथा: अददण्डेथाम् अददण्डध्वम् આત્મપદ अददण्डत अददण्डेताम् अददण्डन्त अतित्रपे अतितपावहि अतित्रपामहि ___दीप् (दीपयति-ते) - 4, 52. यमj अतित्रपथा: अतित्रपेथाम अतित्रपध्वम अदीदिपम अदीदिपाव अदीदिपाम। अतित्रपत अतित्रपेताम् अतित्रपन्त | अदिदीपम् | अदिदीपाव / अदिदीपाम J (17)XEECHORE सुनाथ संस्कृत धातु कृपावली - Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ अदीदिप: / अदीदिपतम् / अदीदिपत / नु (नावयति-ते) - 2, 6.स्तुति रवी अदिदीप: / अदिदीपतम् अदिदीपत / પરસ્મોપદ अदीदिपत् / अदीदिपताम् / अदीदिपन् अनूनवम् अनूनवाव अनूनवाम अदिदीपत् / अदिदीपताम् / अदिदीपन् अनूनवः अनूनवतम् अनूनवत दृ (दारयति-ते) - 8,52. Isj अनूनवत् अनूनवताम् अनूनवन् આત્મનેપદ अददरम् अददराव अददराम अनूनवे अनूनवावहि अनूनवामहि अददर: अददरतम् अददरत अनूनवथाः अनूनवेथाम् अनूनवध्वम् अददरत् अददरताम् अददरन् अनूनवत अनूनवेताम् अनूनवन्त द्रु (द्रावयति-ते) - 1,52. पीing, rg पा (पाययति-ते) - 5,52. पीj अदिद्रवम् / अदिद्रवाव ।अदिद्रवाम / अपीप्यम् अपीप्याव अपीप्याम अदुद्रवम् / अदुद्रवाव अदुद्रवाम , अपीप्य: अपीप्यतम् अपीप्यत अदिद्रवः / अदिद्रवतम् / अदिद्रवत / अपीप्यत् अपीप्यताम् अपीप्यन् अदुद्रवः / अदुद्रवतम् / अदुद्रवत / पीड् (पीडयति-ते) - 10,52. पीडा थवी अदिद्रवत् / अदिद्रवताम् / अदिद्रवन् / अपीपिडम् / अपीपिडाव / अपीपिडाम / अदुद्रवत् / अदुद्रवताम् / अदुद्रवन् / अपिपीडम् | अपिपीडाव J अपिपीडाम J REClu Aed धातु पापली Mix XXXXXXXXXXSAKEE Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ अपीपिडः / अपीपिडतम् ।अपीपिडत / प्लु (प्लावयति-ते) - 1,52. तरj अपिपीड: / अपिपीडतम् अपिपीडत J अपिप्लवम् / अपिप्लवाव / अपिप्लवाम / अपीपिडत् / अपीपिडताम् / अपीपिडन् / अपुप्लवम् / अपुप्लवाव अपुप्लवाम अपिपीडत् / अपिपीडताम् अपिपीडन् / अपिप्लव: / अपिप्लवतम् / अपिप्लवत / पू (पावति-ते) - १,3.4वित्र 2 अपुप्लव: / अपुप्लवतम् / अपुप्लवत / પરમેપદ अपिप्लवत् / अपिप्लवताम् / अपिप्लवन् / अपीपवम् अपीपवाव अपीपवाम अपुप्लवत् / अपुप्लवताम् अपुप्लवन् / अपीपव: अपीपवतम् अपीपवत __ भण् (भणयति-ते) - 1,52. जोताdh अपीपवत् अपीपवताम् अपीपवन् अबीभणम् / अबीभणाव ।अबीभणाम / આત્મપદ अबभाणम् / अबभाणाव / अबभाणाम J अपीपवे अपीपवावहि अपीपवामहि अबीभण: / अबीभणतम् / अबीभणत / अपीपवथा: अपीपवेथाम् अपीपवध्वम् | अबभाण: J अबभाणताम् / अबीभाणत , अपीपवत् अपीपवेताम् अपीपवन्त | अबीभणत् / अबीभणताम् / अबीभणन् / प्रथ (प्राथयति-ते) - 1,52. प्रसिद्ध थर्बु | अबभाणत् J अबभाणताम् / अबभाणन् अपप्रथम् अपप्रथाव अपप्रथाम भाष (भाषयति-ते) - 1, ५२.5हेj अपप्रथतम् अपप्रथत अबीभषम् / अबीभषाव / अबीभषाम / अपप्रथत् अपप्रथताम् अपप्रथन् अबभाषम् ) अबभाषाव Jअबभाषाम J 26XXXxxx xXgcila tiega wig rusescuro(r) Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ अबीभषः / अबीभषतम् ।अबीभषत / / अमीमिलत् / अमीमिलताम् / अमीमिलन् / अबभाषः / अबभाषतम् अबभाषत / | अमिमीलत् / अमिमीलताम् अमिमीलन् / अबीभषत् / अबीभषताम् / अबीभषन् / रण (रणयति-ते) - 1,52. सवा 52वो अबभाषत् / अबभाषताम् / अबभाषन् / अरीरणम् / अरीरणाव / अरीरणाम / __ भास् (भासयति-ते) - 1,52. भास थवो अरराणम् J अरराणाव J अरराणाम J अबीभसम् / अबीभसाव / अबीभसाम / अरीरण: / अरीरणतम् / अरीरणत / अबभासम J अबभासाव Jअबभासाम) अरराण: ) अरराणतम् / अरराणत ] अबीभसः / अबीभसतम् / अबीभसत अरीरणत् / अरीरणताम् / अरीरणन् / अबभास: / अबभासतम् / अबभासत / अरराणत् / अरराणताम् / अरराणन् अबीभसत् / अबीभसताम् / अबीभसन् / लप् (लापयति-ते) - 1,52. मालाप 52वो अबभासत , अबभासताम् / अबभासन् अलीलपम् / अलीलपाव ।अलीलपाम / मील (मीलयति-ते) - १,५२.घ 2j | अललापम् / अललापाव अललापाम ) अमीमिलम् / अमीमिलाव / अमीमिलाम] अलीलप: / अलीलपृतम् / अलीलपत / अमिमीलम् अमिमीलाव अमिमीलाम || अललाप: / अललापतम् / अललापत / अमीमिल: / अमीमिलतम / अमीमिलत / अलीलपत् / अलीलपताम् / अलीलपन् / अमिमील: J अमिमीलतम् J अमिमीलत || अललापत्• अललापताम् / अललापन / Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ अश् (आशयति-ते) - 6,५२.जावं अजिघ्रिपः / अजिघ्रिपतम् / अििध्रपत। आशिशम् आशिशाव आशिशाम अजिघ्रपः अजिघ्रपतम् अजिघ्रपत , आशिश: आशिशतम् आशिशत अजिघ्रिपत् / अजिघ्रिपताम् / अजिघ्रिपन् / आशिशत् आशिशताम् आशिशन् अजिघ्रपत् Jअजिघ्रपताम् अजिघ्रपन् / खन् (रोनयति-ते) - 1,6. breig स्तृ (स्तारयति-ते) - 5,42. dish પરસ્મપદ अतस्तरम् अतस्तराव अतस्तराम अचीखनम् अचीखनाव खचीखनाम अतस्तर: अतस्तरतम् अतस्तरत अचीखन: अचीखनतम् अचीखनत अतस्तरत् अतस्तरताम् अतस्तरन् अचीखनत् अचीखनताम् अचीखनन् |स्था (स्थापयति-ते) - 1,52. स्थापना 52वी આત્મને પદ अतिष्ठपम् अतिष्ठिपाव अतिष्ठिपाम अचीखने अचीखनावहि अचीखनामहि अतिष्ठिप: अतिष्ठिपडम् अतिष्ठिपत अचीखनथा: अचीखनेथाम अचीखनध्वम | अतिष्ठिपत् अतिष्ठिपताम् अतिष्ठिपन् अचीखनत अचीखनेताम् अचीखनन्त स्मृ (स्मारयति-ते) - १,५२.स्भरए। 52j घ्रा (घ्रापयति-ते) - 1, 52. सूंघj असस्मरम् असस्मराव असस्मराम अजिघ्रिपम् / अजिघ्रिपाव / अजिघ्रिपाम।। असस्मर: असस्मरतम् असस्मरत अजिघ्रपम् / अजिघ्रपाव / अजिघ्रपाम | असस्मरत् असस्मरताम् असस्मरन् KE ROXE X Todi ite uld sugal work Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ लुट् (लोटयति-ते) - 1,52. मागोटj लुप् (लोपयति-ते) - 6,52. s4j अलूलुटम् / अलूलुटाव ।अलूलुटाम / / अलूलुपम् / अलूलुपाव ।अलूलुपाम / अलुलोटम् J अलुलोटाव अलुलोटाम | अलुलोपम् / अलुलोपाव अलुलोपाम ) अलूलुटः / अलूलुटतम् ।अलूलुटत / / अलूलुपः / अलूलुपतम् / अलूलुपत / अलुलोट: J अलुलोटतम् ) अलुलोटत | अलुलोपः / अलुलोपतम् / अलुलोपत / अलूलुटत् / अलूलुटताम् ।अलूलुटन् / अलूलुपत् / अलूलुपताम् / अलूलुपन् / अलुलोटत् / अलुलोटताम् Jअलुलोटन् | अलुलोपत् J अलुलोपताम् / अलुलोपन् / लुट् (लोठयति-ते) - 1,52. प्रतिधात रवो| श्रण (विश्राणयति-ते) - 1,52. आपy अलूलुठम् / अलूलुठाव ।अलूलुठाम | अशिश्रणम् / अशिश्रणाव / अशिश्रणाम। आलुलोठम् J अलुलोठाव अलुलोठाम | अशश्राणम् / अशश्राणाव अशश्राणाम J अलूलुठः / अलूलुठतम् ।अलूलुठत / / अशिश्रण: / अशिश्रणतम् / अशिश्रणत / अलुलोठ: Jअलुलोठतम् Jअलुलोठत | अशशाण. अशश्राणतम् अशाणत , अशाशातर [Arrorअलूलुठत् / अलूलुठताम् ।अलूलुठन् / / | अशिश्रणत् / अशिश्रणताम् / अशिश्रणन् / अलुलोठत् / अलुलोठताम् / अलुलोठन् || अशश्राणत् | अशाणताम् अशश्राणन् / Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रु (श्रावयति-ते) - ५,५२.सामnj वे (वाययति-ते) - १,५२.जोलावj अशिश्रयम्। अशिश्रवाव / अशिश्रवाम] अजूहवम् / अजूहवाव / अजूहवाम / अशुश्रवम् / अशुश्रवाव अशुश्रवाम | अजुहावम् , अजुहावाव J अजुहावाम J अशिश्रवः / अशिश्रवतम् / अशिश्रवत / अजूहव: / अजूहवतम् / अजूहवत / अशुश्रवः / अशुश्रवतम् / अशुश्रवत अजुहाव: J अजुहावतम् J अजुहावत / अशिश्रवत् / अशिश्रवताम् / अशिश्रवन् / अजूहवत् / अजूहवताम् / अजूहवन् / * अशुश्रवत् / अशुश्रवताम् / अशुश्रवन् अजुहावत् अजुहावताम् / अजुहावन् J * કેટલાક અગત્યના અને કેટલાક અનિયમિત અધતન ભૂતકાળના ત્રીજા ___प्रारना 35o (कृ.पु.मे.व.) वेष्ट् (वेष्टयति-ते)- अववेष्टत्/अविवेष्टत् / | कथ् (कथयति-ते) - अचकथत् / चेष्ट् (चेष्टयति-ते)- अचचेष्टत्/ अचिचेष्टत् / गण (गणयति-ते) - अजीगणत्/अजगणत् / , स्वप् (स्वापयति-ते)- असुषुपत् / अजीगणत/अजगणत / स्पश् (स्पाशयति-ते)- अपस्पशत् / स्तन् (स्तनयति-ते) - अतस्तनत् / वृत् (वर्तयति-ते) - अवीवृतत् / अववर्तत् / | गद् (गदयति-ते) - अजगदत् / कृत् (कीर्तयति-ते) - अचीकृतत्/अचिकीर्तत् / / पत् (पतयति-ते)- अपपमत् / FREEEEEEE ETola sage and sपापली -xxx Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ स्वर् (स्वरयति-ते)- असस्वरत् / रच् (रचयति-ते) - अररचत् / कल् (कलयति-ते)- अचकलत् / मह (महयति-ते)- अममहत् / स्पृह (स्पृहयति-ते)- अपस्पृहत् / कुमार् (कुमारयति-ते)- अचुकुमारत् / शील् (शीलयति-ते)- अशिशीलत् / साम् (सामयति-ते)- अससामत् / वेल (वेलयति-ते)-अविवेलत् / काल (कालयति-ते) - अचकालत् / गवेष (गवेषयति-ते)- अजगवेषत / भाज् (भाजयति-ते)- अबभाजत् / ध्वन् (ध्वनयति-ते)- अदध्वनत् / कूट (कूटयति-ते)- अचुकूटत् / KH Kcilu dega uld पापली MIDI- संकेत् (संकेतयति-ते)- अससंकेतत् / रतेन् (स्तेनयति-ते)- अतिस्तेनत् / गृह (गृहयते)- अजगृहत / मृग् (मृगयते)- अममृगत / सूच् (सूचयति-ते)- असुसूचत् / निवास (निवासयति-ते)- अनिनिवासत् / पद् (पदयते)- अपपदत / कुह् (कुहयते)- अचुकुहत / शूर् (शूरयते)- अशुशूरत / वीर् (वीरयते)- अविवीरत / स्थूल् (स्थूलयते)- अतुस्थूलत / अर्थ (अर्थयते)- आतीर्थत / सूत्र (सूत्रयते)- असूसुत्रत / ग (गर्वयते)- अजगर्वत / 24K Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ मूत्र् (मूत्रयति-ते)- अमुमृत्रत् / रुक्ष् (रुक्षयति-ते)- अरुरुक्षत् / पार (पारयति-ते)- अपपारत् / तीर् (तीरयति-ते)- अतितीरत् / कर्तृ (कर्तयति-ते)- अचकर्तत् / चित्र (चित्रयति-ते)- अचिचित्रत्-त / अंश् (अंशयति-ते)- आंशशत् / मिथ् (मिश्रयति-ते)- अमिमिश्रत् / संग्राम् (संग्रामयति-ते)- अससंग्रामत्-त / / अन्ध् (अन्धयति-ते)- आन्दधत् / अङ्क (अङ्कयति-ते)- आञ्चकत् / सुख् (सुखयति-ते)- असुसुखत् / दु:ख् (दु:खयति-ते)- अदुदुःखत् / रस् (रसयति-ते)- अररसत् व्यय् (व्यययति-ते)- अवव्ययत् / रूप (रूपयति-ते)- अरुरूपत् / छेद् (छेदयति-ते)- अचिच्छेदत् / छद् (छदयति-ते)- अचिच्छदत् / व्रण (व्रणयति-ते)- अवव्रणत् / वर्ण (वर्णयति-ते)- अववर्णत् / वस् (वसयति)- अववसत् / प्रेखोल (प्रेवोलयति-ते)-अपिप्रेखोलत् / आन्दोल् (आन्दोलयति-ते)-आन्दुदेभत् / विडम्ब (विडम्बयति-ते)- अविविडम्बत्-त / शास् (शासयति-ते)- अशशासत् / लोच् (लोचयति-ते)- अलुलोचत् / चकास् (चकासयति-ते)-अचीचकासत्/ अचचकासत् / 14 25) सुनव संवत धातु पावली xxx Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ हि (हाययति-ते)-अजीहयत् / माल् (मालयति-ते)- अममालत् / कम् (कामयति-ते)- अचीकमत्/अचकमत् / छिद्र (छिद्रयति-ते)- अचिच्छिद्रत-त / ચોથો પ્રકાર પ્રત્યય पुरुष 1 पुरुष 2 पुरुष 3 પરમેપદ मे.व. वि . सम् स्व सी: स्तम् सीत् स्ताम् स.व. स्म स्त सुः ३पाण्यान આત્મનેપદ मे.व. द्विव. ज.. सि स्वहि स्महि स्था : साथाम् ध्वम् साताम् सत स्त अक्ष् - 1,52. व्यापj j - इ - 2,52. ऐष्व आक्षम् आक्षी: आक्षीत आक्ष्व आष्टम् आक्षाताम् आक्ष्म आष्ट आक्षुः ऐष्म ऐष्ट ऐषम् ऐषीः ऐषीत् X ऐष्टम् ऐष्टाम् RSxe golu Hege alg sleel vi- E KE Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क्रम्-४,मा.याल अक्रंसि अक्रस्वहि अक्रस्महि अक्रंस्था: अळसाथाम् अर्कन्ध्वम् अक्रंस्त अकंसाताम् अनंसत क्लृप्- १,मा. समर्थ यj - अक्लृप्सि अक्लृप्स्वहि अक्लृप्स्महि .अक्लृप्था: अक्लृप्ताथाम् अक्लुब्ध्वम् अक्लृप्त अक्लृप्साताम् अक्लृप्सत क्षम्-४, मा. क्षमा रवी अक्षन्सि अक्षन्स्वहि अक्षन्स्महि अक्षन्स्था: अक्षन्साथाम् अक्षन्ध्वम् अक्षन्स्त अक्षन्साताम् अक्षन्सत क्षिप्- 6, 8.ई પરસ્મપદ अझैप्सम् अझैप्स्व अझैप्स्म अझैप्सी: . अक्षप्तम् अक्षप्त अक्षेप्सीत् . अक्षेप्ताम् अझैप्सुः આત્મપદ अक्षिप्सि अक्षिप्स्वहि अक्षिप्स्महि अक्षिप्था: अक्षिप्साथाम् अक्षिब्ध्वम् अक्षिप्त अक्षिप्साताम् अक्षिप्सत क्षुद्-9,6. मु5Fed) પરસ્મ પદ | अक्षौत्सम् अक्षौत्स्व अक्षौत्स्म अक्षौत्सी: अक्षौत्तम् अक्षोत्त अक्षौत्सीत् अक्षौत्ताम् अक्षौत्सुः આત્મપદ अक्षुत्सि अक्षुत्स्वहि अक्षुत्स्महि अक्षुत्था: अक्षुत्साथाम् अक्षुद्ध्वम् अक्षुत्त अक्षुत्साताम् अक्षुत्सत खिद्-६,५२. 5रवो | अखैत्सम् अखैत्स्व अखैत्रम अखैत्सी: अखैत्तम् अस्खैत्त | अखैत्सीत् अखैत्ताम् अखैत्सु XOXXXXXXXXXXX goiu rizga ung purcem Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ खिद्- 9,मा. 5रवो गुप्- 1, 52. रक्षए। ऽरj अखित्सि अख्रित्स्वहि अख्रित्स्महि | अगौप्सम् अगौप्स्व अगौप्स्म अखित्था: अख्रित्साथाम् अख्रिद्ध्वम् अगौप्सी: अगौप्तम् अगौप्त अखित्त अख्रित्साताम् अख्रित्सत अगोप्सीत् अगौप्ताम् अगौप्सुः सम्+गम् - 1, मा. मnj, rj गृ-६, 52. j समगंसि / समगंस्वहि / समगंस्महि। अगारिषम् / अगारिष्व / अगारिष्म / समगसि / समगस्वहि / समगस्महि / अगालिषम् / अगालिष्व अगालिष्म / समगंस्थाः अगारी: / अगारिष्व / अगारिष्म / / समगंसाथाम् / समगन्ध्वम् / समगाथा:J समगसाथाम् / समगध्वम् / अगाली: / अगालिष्टम् / अगालिष्ट / अगारीत् / अगारिष्टाम् / अगारिषु / समगस्त / समगंसाताम् / समगंसत अगालीत् / अगालिष्टाम् / अगालिषु / समगसाताम् / समगसत / समगस्त / चि- 5, 6. sej गाह- 1, मा. विसोज 5g પરસ્મોપદ अघासि अघाक्ष्वहि अघाक्ष्महि अचैषम् अचैष्व . अचैष्म अगाढा: अघाक्षाथाम् अघाढ्वम् | अचैषी: अचैष्टम् अचैष्ट अगाढ अघाक्षाताम् अघाक्षत | अचैषीत् अचेष्टाम् अचेषुः Kalu Raga uld इपाली MINI-MAHARA C K Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ આત્મીપદ अचेषि अचेष्वहि अचेष्महि अचेष्ठा: अचेषाथाम् अचेढ्वम् अचेष्ट अचेषाताम् अचेषत छिद्-9,8.5/4j . . પરીપદ अच्छत्सम् . अच्छेत्स्व अच्छत्स्म अच्छेत्सी: अच्छेस्तम् अच्छेस्त अच्छेत्सीत् अच्छेत्ताम् अच्छत्सुः આમનપદ अच्छित्सि अच्छित्स्वहि अच्छित्स्महि अच्छित्था: अच्छित्साथाम् अच्छिद्ध्वम् अच्छिस्त अच्छित्साताम् अच्छित्सत ज्ञा-८, मा. meij अज्ञासि अज्ञास्वहि अज्ञास्महि अज्ञास्थाः अज्ञासायाम् अज्ञाध्वम् अज्ञास्त . अज्ञासाताम् अज्ञासत 108 तक्ष्- 1,52. छोj अताक्षम् - अताक्ष्य अताक्ष्म अताक्षी: अताष्टम् अताष्ट अताक्षित् अताष्टाम् अताक्षुः तप्- 1,52. तपy अताप्सम् अताप्स्व अताप्स्म अताप्सी: अताप्तम् अताप्त अताप्सीत् अताप्ताम् अताप्सुः तप्- ४,मा. पराभी होवू अतप्सि अतप्स्वहि अतप्स्महि अतप्था: अतप्साथाम् अतब्ध्वम् अतप्त अतप्ताताम् अतप्तत तृप् - 4, 52. मुश थj अतासम् / अतापर्व / अताम॑ / अन्नाप्स अत्राप्स्व अत्राप्स्म golu singa ung raah More Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ अतासः / अताप्तम् / अतात / / अत्राप्सी: / अत्राप्तम् / अत्राप्त / / अतासीत् / अतार्ताम् / अताप्सुः / अत्राप्सीत् / अत्राप्ताम् / अत्राप्सुः / __ तुंह-६, 52. भारj अताङ्क्षम् अतावं अताटम अताी : अतार्द्धम् . अताई अताक्षीत् अताम् अताङ्घः त्यज्- 1,52. त्या 5रवो अत्याक्षम् अत्याक्ष्व अत्याक्ष्म अत्याक्षी: अत्याक्तम् अत्याक्त अंत्याक्षीत् अत्याक्ताम् अत्याक्षुः त्रप- १,मा. जीप अत्रप्सि अत्रप्स्वहि अत्रप्स्महि अत्रप्था: अत्रप्साथाम् अत्रब्ध्वम् अत्रप्त अत्रप्साताम् अत्रप्सत त्रै- १,मा.रक्षा र अत्रासि अत्रास्वहि अत्रास्महि अत्रास्थाः अत्रासाथाम् अत्राध्वम् अत्रास्त अत्रासाताम् अत्रासत दंश्- १,५२.६श मापको अदाक्षम् अदाक्ष्व अदाक्ष्म अदाङ्क्षी: अदाष्टम् अदाष्ट अदाङ्क्षीत् अदाष्टाम् अदाक्षुः दह- 1,52. Ong अधाक्षम् अधाक्ष्व अधाक्ष्म अधाक्षी: अदाग्धम् अदाग्ध अधाक्षीत् अदाग्धाम् अधाक्षुः दा- १,मा. माप अदिषि अदिष्वहि अदिष्महि अदिथा: अदिषाथाम् अदिध्वम् अदित अदिषाताम् अदिषत Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ दृप् - 4,52. गर्व 5रवो अदासम् / अदापर्व / अदाम / अद्राप्सम् / अद्राएव / अद्राप्स्म / अदासः / अदातम् / अदात अद्राप्सी: / अद्राप्तम् / अद्राप्त / अदार्सीत् / अदाप्र्ताम् / अदार्मुः / अद्राप्सीत् | अद्राप्ताम् / अद्राप्सुः / दृश्- 1,52. अद्राक्षम् अद्राक्ष्व अद्राक्ष्म अद्राक्षी: अद्राष्टम् अद्राष्ट अद्राक्षीत् अद्राष्टाम् अद्राक्षुः धा- 3, मा. धार। 52j अधिषि अधिष्वहि अधिष्महि अधिथाः अधिषाथाम् अधिध्वम् अधित अधिषाताम् अधिषत धू- १,मा. लाव अधोषि अधोष्वहि अधोष्महि x(3)xxxxxxx अधोष्ठा: अधोषाथाम् अधोवम् अधोष्ट अधोषाताम् अधोषत नह-४, 6.Hij પરમેનપદ अनात्सम अनात्स्व अनात्स्म अनात्सी: अनाद्धम् अनाद्ध अनात्सीत् अनाद्धाम् अनात्सुः આત્મપદ अनत्सि अनत्स्वहि अनत्स्महि अनद्धाः अनत्साथाम् अनद्ध्वम् अनद्ध अनत्साताम् अनत्सत निज्- 3,3.सा 2g પરસ્મપદ अनैक्षम् अनैक्ष्व अनैक्ष्म अनैक्षाः अनैक्तम् अनैक्त अनैक्षीत् अनैक्ताम् अनैक्षुः golu iege aur surget on31-56 . Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ આત્મપદ अनौत्सीत् अनौत्ताम् अनौत्सुः अनिक्षि अनिक्ष्वहि अनिक्ष्महि આત્મપદ अनिक्था: अनिक्षाथाम् अनिग्ध्वम् अनुत्सि अनुत्स्वहि अनुत्स्महि अनिक्त अनिक्षाताम् अनिक्षत अनुत्था: अनुत्साथाम् अनुद्ध्वम् नी-१,6. Grj अनुत्त अनुत्साताम् अनुत्सत પરપદ पच्- 1, 6.2ij अनैषम् अनैष्व अनैष्म પરપદ अनैषी: अनैष्टम् अनैष्ट अपाक्षम् अपाक्ष्व अपाक्ष्म अनैषीत् अनैष्टाम् अनैषुः अपाक्षी: अपाक्तम् अपाक्त આત્મપદ अपाक्ताम् अपाक्षीत् अनेषि अपाक्षुः अनेष्वहि अनेष्महि अनेष्ठाः આત્મપદ अनेषाथाम् अनेढ्वम् अनेष्ट अनेषाताम् अनेषत अपक्षि अपक्ष्वहि अपक्ष्महि अपक्था: नुद्-६,6. प्रेरel 5रवी अपक्षाथाम् अपग्ध्वम् अपक्त પરએપદ अपक्षाताम् . अपक्षत अनौत्सम् अनौत्स्व अनौत्स्म पद्- ४,मा. अनौत्सी: अनौत्तम् अनौत्त अपत्सि अपत्स्वहि अपत्स्महि Regilu dega ulतु पापली MI-RELEASE 3RK Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ अपत्थाः अपत्साथाम् अपद्ध्वम् अपादि अपत्साताम् अपत्सत प्रच्छ् - ६,५२.पूछy अप्राक्षम् अप्राक्ष्व अप्राक्ष्म अप्राक्षी: अप्राष्टम् अप्राष्ट अप्राक्षीत् अप्राष्टाम् अप्राक्षुः बुध्- १,मा. meij अभुत्सि अभुत्स्वहि अभुत्स्महि अबुद्धाः अभुत्साथाम् अभुद्ध्वम् अबुद्ध। अभुत्साताम् अभुत्सत अबोधि भज् - 9,५२.मांगg अभाङ्कम् अभाझ्व . अभाश्म अभाङ्क्षीः अभाङ्क्तम् अभाङ्क्त अभाङ्क्षीत् अभाङ्क्ताम् अभारः (33) E भज्- 1, 6. भYg પરસ્મપદ अभाक्षम् अभाक्ष्य अभाक्ष्म अभाक्षी: अभाक्तम् अभाक्त अभाक्षीत् अभाक्ताम् अभाक्षुः આત્મપદ अभक्षि अभक्ष्वहि अभक्ष्महि अभक्था : अभक्षाथाम् अभग्ध्वम् अभक्त अभक्षाताम् अभक्षत भिद् - 9, 8. j પરપદ अभैत्सम् अभैत्स्व अभैत्स्म अभैत्सी: अभैत्तम् अभैत्त अभैत्सीत् अभैत्ताम् अभैत्सुः આત્મપદ अभित्सि अभित्स्वहि अभित्स्महि lu tirga uld Flueii MIDNEY Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ अभित्थाः अभित्साथाम् अभिद्ध्वम् अभित्त अभित्साताम अभित्सत ___ मन् - 4, मा. मनन रj अमंस अमंस्वहि अमंस्महि अमंस्था: अमंसाथाम् अमंध्वम् अमंस्त अमंसाताम् अमंसत मा- 3,मा.म अमासि अमास्वहि अमास्महि अमास्थाः अमासाथाम् अमाध्वम् अमास्त अमासाताम् अमासत मि - ५,मा. ईऽj अमासि अमास्वहि अमास्महि अमास्थाः अमासाथाम् अमाध्वम् अमास्त अमासाताम् अमासत / मुच् - 6, मा. छोsg अमुक्षि अमुक्ष्वहि अमुक्ष्महि अमुक्था: अमुक्षाथाम् अमुग्ध्वम् अमुक्त अमुक्षाताम् अमुक्षत मृज् - 2, 52. साई 52j अमाक्षम् अमावं अमार्म अमाीः अमाष्टम् अमार्ट अमाक्षीत् अमाष्र्टाम् अमाष्टुंः मृश् - 6,52. वियार 5रवो. अमाक्षम् / अमाव॑ / अमाधर्म / अम्राक्षम् / अम्राक्ष्व / अम्राक्ष्म , अमाक्षी: / अमाष्टम् / अमाष्ट अम्राक्षी: / अम्राष्टम् / अम्राष्ट अमार्षीत् / अमाष्र्टाम्। अमा H अम्राक्षीत् | अम्राष्टाम् | अम्राक्षुः / Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ यज्- 1,8. य रवो युज् - ४,मा. चित्त स्थिर रj પપદ अयुक्षि अयुक्ष्वहि अयुक्ष्महि अयाक्षम् अयाक्ष्व अयाक्ष्म अयुक्था: अयुक्षाथाम् अयुग्ध्वम् अयाक्षी: / अयाष्टम् अयाष्ट अयुक्त अयुक्षाताम् अयुक्षत अयाक्षीत् अयाष्टाम् अयाक्षुः युज्- 9,6.sg આત્મપદ પરર્મોપદ अयक्षि अयक्ष्महि अयोक्षम् अयौक्ष्व अयौक्ष्म अयष्टा: अयक्षाथाम् अयढ्वम् / अयोक्तम् अयोक्त अयष्ट अयक्षाताम् अयक्षत अयोधीत् अयोक्ताम उप+यम् - ४,मा. परj આતમને પદ उपायंसि / उपायंस्वहि / उपायंस्महि।। अयुक्षि अयुक्ष्वहि अयुक्ष्महि उपायसि J उपायस्वहि उपायस्महि / अयुक्थाः अयुक्षाथाम् अयुग्ध्वम् उपायंस्थाः। उपायंसाथाम्। उपायन्ध्यम्। अयुक्त अयुत्क्षाताम् अयुत्क्षत उपायथा: / उपायसाथाम J उपायध्वम् / रञ् - 1,4, 6. 21 52वो उपायंस्त उपायंसाताम् / उपायंसत પરસ્મોપદ उपायत उपायसाताम् / उपायसत ) अराक्षम् अराश्व अराक्ष्म Xx(34)XXEEEEEEEEEKS Telu singe sang surel onr-AGES Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ अरेक्ष्म अराक्षी अराङ्क्तम् अराङ्क्त अरैक्षी: अरैक्तम अरैक्त अराङ्क्षीत् अराङ्क्ताम् अराक्षुः अरैक्षीत् अरैक्ताम् अरैक्षुः આત્મપદ रिच - 9,6.रेय लागवो अरक्षि अरझ्वहि अरङ्क्ष्महि પરર્મપદ अरफ्थाः अरक्षाथाम् अरध्वम् अक्षम् अरेक्ष्व अरक्त अरक्षाताम् अरङ्क्षत अरैक्षी: अरैक्तम् अरैक्त रभ् - 1, मा. मारंभ ऽरवो अरैक्षीत् अरैक्ताम् अरैक्षुः अरप्सि अरप्स्वहि अरप्स्महि આત્મપદ अरब्धाः अरप्साथाम् अरब्ध्वम् अरिक्षि अरिक्ष्वहि अरिक्ष्महि अरब्ध अरप्साताम् अरप्सत अरिक्था: अरिक्षाथाम् अरिग्ध्वम् रम् - 1, मा. रम अरिक्त अरिक्षाताम् अरिक्षत अरन्सि अरन्स्वहि अरन्स्महि बन्ध- ६,५२.जांध अरन्स्था : अरन्साथाम् अरन्ध्वम् अभान्त्सम् अभान्स्व अभान्त्स्म अरन्स्त अरन्साताम् अरन्सत अभान्त्सी: अबान्धम् अबान्द्ध रिच् - 1,52. रेय लामो अभान्त्सीत अबान्द्धाम् अभान्त्सुः अक्षम् अरैश्व अरैक्ष्म oilu ieda ulतु पापली MIDI- EXEEEEEEEKS K Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ अश्- 5, मा. भेmaj आक्षि आक्ष्वहि आक्ष्महि आष्टा: आक्षाथाम् आङ् ढ्वम् आष्ट आक्षाताम् आक्षत . अधि+इ- 2, 8. પરસ્મપદ अध्यगीषि अध्यगीष्वहि अध्यगीमहि अध्यगीष्ठाः अध्यगीषाथाम् अध्यगीढ्वम् अध्यगीष्ट अध्यगीषाताम अध्यगीषत આત્માનપદ अध्यैषि अध्यैष्वहि अध्यैष्महि अध्यैष्ठाः अध्यैषाथाम् अध्यैढ्वम् अध्यष्ट अध्यैषाताम् अध्यैषत कृ- 8, 8. sej પરસ્મીપદ अकार्षम अकार्ब अकार्म अकार्षीः अकाष्टम् अकाट अकार्षात् अकाष्टोम् अकार्षः આત્મપદ अवृषि अवृष्वहि अवृष्महि अवृथाः अवृषाथाम् अवृढ्वम् अवृत अवृषाताम् अवृषत कृष-६,6.asp પરસ્મપદ अक्राक्षम्। अक्राक्ष्वा अक्राक्ष्म / अकार्भम् / अकार्श्व अकार्म / अक्राक्षी: / अक्राष्टम् / अक्राष्ट / अकार्की / अकाष्टम् / अकाट / अक्राक्षीत् / अक्राष्टाम् / अक्राक्षुः। अकार्षीत् | अकार्टाम् / अकाद्दुः / આત્મપદ अकृक्षि अकृक्ष्वहि अकृक्ष्महि अकृष्ठा: अकृक्षाथाम् अकृड्ढ्वम् अकृष्ट अकृक्षाताम् अकृक्षत - 30) Toli संस्कृत धातु पावती - Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ मस्ज्-६, 52. j अन्वरुद्ध अन्वरुत्साताम् अन्वरुत्सत अमाक्षम् अमाङ्क्ष्व अमाझ्म ___ लिप् - 6, मा. जीug. अमाङक्षी: अमाङ्क्तम् अमाङ्क्त अलिप्सि अलिप्स्वहि अलिप्स्महि अमाङ्क्षीत अमाङ्क्ताम् अमाक्षुः अलिप्था: अलिप्साथाम् अलिब्ध्वम् रुध् 1, 6. 3g. अलिप्त अलिप्साताम् अलिप्सत પરમ્રપદ ली - E, पर. लीन थj. अरौत्सम अरौत्स्व अरौत्स्म अलैषम् अलैष्व अलेष्म अरौत्सी: अरौद्धम् अरौद्ध अलैषी: अलैष्टम् अलैष्ट अरौत्सीत् अरौद्धाम् अरौत्सुः अलैषीत् अलैष्टाम् अलैषुः આત્મપદ ली - 4, मा. विश्वप| 52j. अरुत्सि अरुत्स्वहि अरुत्स्महि | अलासि / अलास्वहि / अलास्महि / अरुद्धा: अरुत्साथाम् अरुद्ध्वम् | अलेषि / अलेष्वहि / अलेष्महि / अरुद्ध अरुत्साताम् अरुत्सत अलास्था: अलासाथाम् / अलाध्वम् / अनु + रुध - 4, मा. माज्ञा रवी अलेष्ठा: J अलेषाथाम् J अलेढ्वम् अन्वरुत्सि अन्वरुत्स्वहि अन्वरुत्स्महि | अलास्त / अलासाताम् / अलासत / अन्वरुद्धाः अन्वरुत्साथाम् अन्वरुद्ध्वम् | अलेष्ट / अलेषाताम् अलेषत / golu Hrga ang rael ID- 13K Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ विद् - 2, मा. merg अवित्सि अविस्वहि अविस्महि अवित्था: अवित्साथाम् अविद्ध्वम् अवित्त अवित्साताम् अवित्सत वृ - 1, 5, मा. वर अवृषि अवृष्वहि अवृष्महि अवृथा: अवृषाथाम् अवृवम् अवृत अवृषाताम् अवृषत वृ - , मा. वर अबूर्षि अचूर्ध्वहि अवूमहि अवू : अवर्षाथाम् अवूवम् अवूट अवर्षाताम् अवर्षत व्ये - 1, मा. संवर अव्यासि अव्यास्वहि अव्यास्महि अव्यास्था: अव्यासाथाम् अव्याध्वम् अव्यास्त अव्यासाताम् अव्यासत / 30 AAKHIRA शप् - 1, . शाप मापको પરસ્પપદ अशाप्सम् अशाप्स्व अशाप्स्म अशाप्सी: अशाप्तम् अशाप्त अशाप्सीत् अशाप्ताम् अशाप्सुः આત્મપદ अशाप्सि अशाप्स्वहि अशाप्स्महि अशप्थाः अशप्ताथाम् अशष्ध्वम् अशप्त अशप्साताम् अशप्सत श्रु - 5, पर. सामj अश्रीषम् अश्रौष्व अश्रीष्म अश्रौषी: अश्रौष्टम् अश्रौष्ट अश्रौषीत् अश्रौष्टाम् अश्रौषु: सञ् - 1, 52. संगरवो असायम् असाक्ष्व असाङ्क्ष्म असाक्षी: असाङ्क्ताम् असाङ्क्त असाङ्क्षीत् असाङ्क्तम् असाक्षुः Koli संस्कृत धातु उपाशी लाI- Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ साधु - 4,52. साध सू - 2,4, मा. पन्म मापवो असात्सम् असात्स्व असात्स्म / असोषि असोष्वहि असोष्महि असात्सी: असाद्धम् असाद्ध असोष्ठाः असोषाथाम् असोढ्वम् असात्सीत् असाद्धाम् असात्सुः असोष्ट असोषाताम् असोषत सिच - 6, मा. सिंयj सृज् - 6, 52. सन 2j असिक्षि असिक्ष्वहि असिक्ष्महि अस्राक्षम् अस्राक्ष्व . अस्राक्ष्म असिक्थाः असिक्षाथाम् असिग्ध्वम् / अस्राक्षीः अस्राष्टम् अस्राष्ट असिढ़वम अस्राक्षीत् अस्राष्टाम् अस्राक्षुः असिक्त असिक्षाताम् असिक्षत स्तु - 2, मा. स्तवना 52वी सिध् - 1,2, 52. साधj अस्तोषि अस्तोष्वहि अस्तोष्महि असैत्सम् असैत्स्व असैत्स्म अस्तोष्ठा: अस्तोषाथाम् अस्तोढ्वम् असैत्सी: असैद्धम् असैद्ध अस्तोष्ट अस्तोषाताम् अस्तोषत असैत्सीत् असैद्धाम् असैत्सुः स्तृ - 5, 6tisg सु - 1,2, ५२.१भ मापवो પરમેનપદ असौषम् असौष्व असौष्म अस्तार्षम् अस्ताw अस्ताम असौषी: असौष्टम् असौष्ट अस्तार्षीः अस्ताटम् अस्ताट असौषीत् असौष्टाम् असौषुः . | अस्तार्षीत् अस्ताम् अस्ताएः Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ આત્મપદ अस्तृषि अस्तृष्वहि अस्तथा: अस्तृषाथाम् अस्तृवम् अस्तृत अस्तृषाताम् अस्तृषत स्तृ - 8, मा. संवर अस्तीर्षि अस्तीर्घहि अस्तीमहि अस्ती : अस्तीर्षाथाम् अस्तीत्वम् अस्तीट अस्तीर्षाताम् अस्तीर्षत स्था - 1, मा. उभा रहे अस्थिषि अस्थिष्वहि अस्थिष्महि अस्थिथा: अस्थिषाथाम् अस्थिध्वम् अस्थित अस्थिषाताम् अस्थिषत स्यन्द् - 1, मा.रवू अस्यन्त्सि अस्यन्त्स्वहि अस्यन्त्स्महि | अस्यन्त्थाः अस्यन्त्साथाम् अस्यन्द्ध्वम् अस्यन्त अस्यन्त्साताम् अस्यन्त्सत HIT - स्पृश् - 6,52. स्पर्श 5रवो अस्पाक्षम् / अस्पार्श्व / अस्पाक्ष्म अस्पाक्षम् / अस्पाक्ष्व / अस्पाक्ष्म / अस्पार्भी: / अस्पाटम् / अस्पार्ट अस्पाक्षी: / अस्प्राष्टम् / अस्प्राष्ट / अस्पार्षीत् / अस्पार्टाम्। अाक्षुः / अस्माक्षीत् / अस्प्राष्टाम् / अस्प्राक्षुः / हद् - 1, मा. मशुथि रवी अहत्सि अहत्स्वहि अहत्स्महि अहत्था: अहत्साथाम् अहवम् अहत्त. अहत्साताम् अहत्सत हा - 3, मा. अहासि अहास्वहि अहास्महि अहास्था: अहासाथाम् अहाध्वम् अहास्त अहासाताम् अहासत स्वप् - 2, 52. सूg अस्वाप्सम् अस्वाप्स्व अस्वाप्स्म oilu siega पातु पापली MP-TE Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ अलुपत अस्वाप्सी: अस्वाप्तम् अस्वाप्त अवात्सी: अवास्तम् अवात्त अस्वाप्सीत् अस्वाप्ताम् अस्वाप्सुः अवात्सीत् अवात्ताम् अवात्सुः लुप् - 6, मा. Suj __ वह् - 1, 6. वह 52j अलुप्सि अलुप्स्वहि अलुप्पमहि પરસ્મપદ अलुप्था: अलुप्ताथाम् अलुब्ध्वम् अवाक्षम् अवाक्ष्व अवाक्ष्म अलुप्साताम् अलुप्सत अवाक्षी: अवोढम् अवोढ वप् - 1, 6. वाaj अवाक्षीत अवोढाम् अवाक्षुः પરર્મોપદ આત્મપદ अवाप्सम् अवाप्स्व अवाप्स्म अवक्षि अवक्ष्वहि अवक्ष्महि अवाप्सी: अवाप्तम् अवाप्त अवोढा अवक्षाथाम् अवोढ्वम् अवाप्सीत अवाप्ताम् अवाप्सुः अवोढ अवक्षाताम् अवक्षत આત્માનપદ विच् 9, विज् 3. - 6.टुरj अवप्सि अवस्वहि अवस्महि પરસ્મપદ अवप्था: अवप्साथाम् अवब्ध्वम् अवैक्षम् अवैश्व अतैक्ष्म अवप्त अवप्साताम् अवप्सत वस् - १,पर. वसवू अवैक्षी: अवैक्तम् अवैक्त अवात्सम् अवात्स्व अवात्स्म अवैक्षीत् अवैक्ताम् अवैक्षुः Agelu iqa uld sपापली HIDI-ELESEX 42 KE Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ આત્મપદ लभ् - 1, मा. भेndj अविक्षि अविश्वहि अविक्ष्महि अलप्सि अलप्स्वहि अलप्पमहि अविक्था: अविक्षाथाम् अविग्ध्वम् अलब्धः अलप्साथाम् अलब्ध्वम् अविक्त अविक्षाताम् अविक्षत अलब्ध अलप्साताम अलप्सत * કેટલાક અગત્યના અને કેટલાક અનિયમિત અધતન ભૂતકાળના ચોથા मारना 35o (व.पु.मे.व.) - अक्रैषीत् / अक्रेष्ट / - अमृत / - अजैषीत् / - अरात्सीत् / - अतौत्सीत् / अतुत्त / - अवासीत् / अवास्त / - अधार्षीत् / अधृत / - अव्यात्सीत् / - असार्षीत् / आ + दृ - आदृत / - अस्मेष्ट / 'भुज् - अभौक्षीत् / - अहौषीत् / भुज -- अभुक्त। - अहार्षीत् / अहृत / भ - अभार्षित् / अभृत / - अगोष्ट / भ्रस्ज् - अभ्राक्षीत् / अभ्रष्ट / / - अहेषीत् / 83 goles zieqa big pureueh must-2020 ON ON TAL Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પાંચમો પ્રકાર પ્રત્યય પરસ્મપદ આભને પદ मे.व. द्विव. स.व. मे.व. द्विव. आ.व. पुरुष 1 इषम् इष्व इष्म इषि इष्वहि इष्महि पुरुष 2 ई: इष्टम् इष्ट इष्ठा : इषाथाम् इध्वम् पुरुष 3 ईत् इष्टाम् इषु: इषाताम् इषत ३पाण्यान अक्ष् - 1, 52. छोcg. आक्षिषम् आक्षिष्व आक्षिष्म आशिषि आशिष्वहि आशिष्महि आक्षी: आक्षिष्टम् आक्षिष्ट आशिष्ठा: आशिषाथाम् आशिध्वम् आक्षीत् आक्षिष्टाम् आक्षिषुः आशिष्ट आशिषाताम् आशिषत अङ्ग् - 9, 42. Hirg अश् - E, 52. पाj आजिषम् आजिष्व आञ्जिष्म आशिषम् आशिष्व आशिष्म आजी: आञ्जिष्टम् आञ्जिष्ट आशी: आशिष्टम् आशिष्ट आज्जीत आजिष्टाम् आजिष: आशीत् आशिष्टाम् आशिषुः Xxclu संत धातु पापली II T KC Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ अवधिष्ट हन् - 2, 6. Big क्लृप् - 1, मा. समर्थ थy પરસ્મપદ अकल्पिषि अकल्पिष्वहि अकल्पिष्महि अवधिषम अवधिष्व अवधिष्म अकल्पिष्ठा: अकल्पिषाथाम् अकल्पिध्वम् अवधी: अवधिष्टम् अकल्पिष्ट अकल्पिषाताम् अकल्पिषत अवधीत् अवधिष्टाम् अवधिषुः . क्षण् - 8, 6. भार આત્મપદ પરમેનપદ अवधिषि अवधिष्वहि अवधिष्महि | अक्षणिषम् अक्षणिष्व . अक्षणिष्म अवधिष्ठा: अवधिषाथाम् अवधिढ्वम् | अक्षणी: अक्षप्पिष्टम् अक्षणिष्ट अवधिध्वम् | अक्षणीत् अक्षणिष्टाम् अक्षणिषु: अवधिष्ट अवधिषाताम् अवधिषत આત્મપદ क्लिश् - 5, मा. लेश पाभवो अक्षणिषि अक्षणिष्वहि अक्षणिष्महि अक्लेशिषि अक्लेशिष्वहि अक्लेशिष्महि | अक्षणिष्ठा: / अक्षणिषाथाम् अक्षणिध्वम् / अक्लेशिष्ठाः अक्लेशिषाथाम् अक्लेशिध्वम् / / अक्षथाः / अक्षणिढ्यम् / अक्लेशिनवम)| अक्षणिष्ट / अक्षणिषाताम् अक्षणिषत अक्षत अक्लेशिष्ट अक्लेशिषाताम् अक्लेशिषत | RECENYEARNERSEENERAR Telu ieda पातु पावली eneKS Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क्षम् - 4, मा. क्षमा रवी क्षु - 2,52. मवान 5रवो अक्षमिषि अक्षमिष्वहि अक्षमिष्महि | अक्षाविषम् अक्षाविष्व अक्षाविष्म अक्षमिष्ठाः अक्षमिषाथाम् अक्षमिढ्वम् / / अक्षावी: अक्षाविष्टम् अक्षाविष्ट अक्षमिध्वम् अक्षावीत् अक्षाविष्टॉम् अक्षाविषुः अक्षमिष्ट अक्षमिषाताम् अक्षमिषत __गद् - 1, 52. जोस क्षिण - 8,8. क्षी। इej अगदिषम् / अगदिष्व। अगदिष्म / પરસ્મપદ अगादिशम् J अगादिष्व अगादिष्म) अक्षेणिषम् अक्षेणिष्व अक्षेणिष्म अगदी : / अगदिष्टम् / अगदिष्ट / अक्षेणी: अक्षेणिष्टम् अक्षेणिष्ट | अगादी: / अगादिष्टम् / अगादिष्ट ) अक्षेणीत अक्षेणिष्टाम् अक्षेणिषु: | अगदीत् / अगदिष्टाम् / अगदिषुः / આત્મને પદ | अगादीत् / अगादिष्टाम् / अगादिषुः / अक्षेणिषि अक्षेणिष्वहि अक्षेणिष्महि | गाह् - 1, मा. विलोssej अक्षेणिष्ठा: 1 अक्षेणिषाथाम् अक्षेणिध्वम् / अक्षिथा: अक्षेणिढ्वम् || |अगाहिषि अगाहिष्वहि अगाहिष्महि अक्षेणिष्ट / अक्षेणिषाताम् अक्षेणिषत "अगाहिष्ठाः अगाहिषाथाम् अगाहिध्वम् अक्षित / अगाहिष्ट अगाहिषाताम् अगाहिषत ....-...-...-...-...- ARMADADARAD C-AAPARDA A S 454 KOKसुनाथ संपतधातुपावली नाग-४NACKSONK: VAAAAAAAAAAAY AMAYAVAVAI A . Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ अदीपिढ़वम् अधाविषम् त्रप् - १,मा. शरमावू अदी : अदर्पिष्टम् अदर्पिष्ट अदपीत् अदर्पिष्टाम् अदर्पिषु: अत्रपिष्ठाः अत्रपिषाथाम् अत्रपिध्वम् अत्रपिष्ट अत्रपिषाताम् अत्रपिषत | अधुविषम् अधुविष्व अधुविष्म दीप् - 4, मा.हीuj अधुवी: अधुविष्टम् अधुविष्ट अदीपिषि अदीपिष्वहि अदीपिष्महि अधुवीत् अधुविष्टाम् अधुविषुः अदीपिष्ठाः अदीपिषाथाम् अदीपिध्वम् / / धू - 4, 6, 6. Blaj પરસ્મપદ अधाविष्व अधाविष्म अदीपिष्ट अदीपिषाताम् अदीपिषत / / अधाषी: अधाविष्टम् अधाविष्ट अदीपि अधावीत् अधाविष्टाम् अधाविषु: दरिद्रा - 2,52. गरीज थj આત્મને પદ अदरिद्रिषम् अदरिद्रिष्च अदरिद्रिष्म अधविषि अधविष्वहि अधविष्महि अदरिद्री: अदरिद्रिष्टम् अदरिद्रिष्ट अधविष्ठा: अधविषाथाम् अधविध्वम् अदरिद्रीत् अदरिद्रिष्टाम् अदरिद्रिषुः अधविष्ट अधविषाताम् अधविषत दृप - ४,५२.गर्व थवो नु - 2,52. स्तुति रवी अदर्पिषम अदर्पिष्व अदर्पिष्म अनाविषम अनाविष्व अनाविष्म R IKARATHIANATAKclu tirga uld surucii IITLE Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ अपूरि / अनावी: अनाविष्टम् अनाविष्ट | अपूरिष्ट / अपूरिषाताम् अपूरिषत अनावीत् अनाविष्टाम् अनाविषुः पू - ,. पवित्र र ___ प्याय् - १,मा. वधू, सj પરપદ अप्यायिषि अप्यायिष्वहि अप्यायिष्महि अपाविषम् अपाविष्व अपाविष्म | अप्यायिष्ठा: अप्यायिषाथाम् अप्यायिध्वम् / अपावी: अपाविष्टम् अपाविष्ट अप्यायिढ्वम् / अपाविष्टाम् अपाविषुः | अप्यायि अप्यायिषाताम् अप्यायिषत આત્મનેપદ - फल - 1, 52. इसीभूत यj अपविषि अपविष्वहि अपविष्महि अफालिषम अफालिष्व अफालिष्म अपविष्ठाः अपविषाथाम् अपविध्वम् / अफाली: अफालिष्टम् अफालिष्ट अपविढ्वम् | अफालीत् अफालिष्टाम् अफालिषु: अपविष्ट अपविषाताम् अपविषत बुध - १,6.जोध थवो पूर - 4, मा. भर પરસ્મપદ अपरिषि अपूरिष्वहि अपूरिष्महि |अबोधिषम् अबोधिष्व अबोधिष्म अपूरिष्ठा: अपूरिषाथाम् अपूरिध्वम् / अबोधीः अबोधिष्टम अबोधिष्ट अपूरिढ्वम् | अबोधीत् अबोधिष्टाम् अबोधिषु: KHAgailu संदल धातु उपापली MDREAKXXXXI KE Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ આત્મપદ यु - 2, 52.sg अबोधिषि अबोधिष्वहि अबोधिष्महि | | अयाविषम् अयाविष्व अयाविष्म अबोधिष्ठाः अबोधिषाथाम् अबोधिध्वम् / अयावी: अयाविष्टम् अयाविष्ट अबोधिष्ट अबोधिषाताम् अबोधिषत अयावीत् अयाविष्टाम् अयाविषुः बृह - 1,52.dij रु - 2,52. सवाल 52वो अबर्हिषम् अबर्हिष्व अबर्हिष्म अराविषम् अराविष्व अराविष्म अबी: अबर्हिष्टम् अबर्हिष्ट अरावी: अराविष्टम् अराविष्ट अबहीत् अबर्हिष्टाम् अबर्हिषु: अरावीत् अराविष्टाम् अराविषु: मन् - 4, मा. भान वद् - 1,52. हे अमनिषि अमनिष्वहि अमनिष्महि अवादिषम् अवादिष्व अयादिष्म अमनिष्ठाः / अमनिषाथाम् अमनिध्वम् अवादी: अवादिष्टम् अयादिष्ट अमथा: / अवादीत् अवादिष्टाम् अवादिषुः अमनिष्ठ / अमनिषाताम् अमनिषत वन् - 8, 8. यायना 52वी अमत मृज् - 2, 52. साई 52j - પરર્મોપદ अवनिषम् / अवनिष्व अयनिष्म अमार्जिषम् अमार्जिष्व अमार्जिष्म अवानिषम् / अमार्जी: अमार्जिष्टम् अमार्जिष्ट अवनी: / अवनिष्टम् अवनिष्ट अमात् अमार्जिष्टाम् अमार्जिषुः | अवानी: / REBEOXXXXXXEEEEEEEETola ga धातु पाली SEX Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ अवनीत् / अवनिष्टाम् अवनिषुः / अविजिष्ट अविजिषाताम् अविजिषत अवानीत् / विद् - 9, मा. meij આત્મપદ अवेदिषि अवेदिष्वहि अवेदिष्महि अवनिषि अवनिष्वहि अवनिष्महि अवेदिष्ठा: अवेदिषाथाम् अवेदिध्वम् अवनिष्ठाः / अवनिषाथाम् अवनिध्वम् अवेदिष्ट अवेदिषाताम् अवेदिषत अवथा: / वृ - 6, 8. पसंE 52j अवनिष्ट / अवनिषाताम् अवनिषत પરચ્યપદ अवत अवारिषम अवारिष्व अवारिष्म विज् - 3, 6. लय पामवो अवारी: अवारिष्टम् अवारिष्ट પરપદ अवारीत् अवारिष्टाम् अवारिषुः अविजिषम् अविजिष्व अविजिष्म આત્મપદ अविजी: अविजिष्टम् अविजिष्ट अवरिषि अवरिष्वहि अवरिष्महि / अविजीत् अविजिष्टाम् अविजिषुः अवरिष्ठा: अवरिषाथाम् अवरिध्वम् / આત્મપદ अवरिढ्वम् अविजिषि अविजिष्वहि अविजिष्महि | अविरष्ट अवरिषाताम् अवरिषत अविजिष्ठा: अविजिषाथाम् अविजिध्वम् / / वृ - 5, मा. पसंE 52j अविजिढ्वम् | अवरीषि अवरीष्वहि अवरीष्महि Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ अवरीष्ठा: अवरीषाथाम् अवरीध्वम् / शक् - 4,मा.समर्थ थy अवरीढ्वम्। अशकिषि अशकिष्वहि अशकिष्महि अवरीष्ट अवरीषाताम अवरीषत अशकिष्ठा: अशकिषाथाम् अशकिध्वम् व्यय - 1,6. व्यय 5रवो अशकिष्ट अशकिषाताम् अशकिषत પરસ્પપદ शी - 2, मा. सूg अव्ययिषम् अव्ययिष्व अव्ययिष्म | अशयिषि अशयिष्वहि अशयिष्महि अव्ययी: अव्ययिष्टम् अव्ययिष्ट अशयिष्ठाः अशयिषाथाम् अशयिध्वम् / अव्ययीत् अव्ययिष्टाम् अव्ययिषु: अशयिढ्वम् / આત્મપદ अशयिष्ट अशयिषाताम् अशयिषत अव्ययिषि अव्ययिष्वहि अव्ययिष्महि श्वस् - 2,52. श्वास लेवो अव्ययिष्ठा: अव्ययिषाथाम् अव्ययिध्वम् / अश्वसिष्व अश्वसिष्म अव्ययिढ़वम् अश्वसी: अश्वसिष्टम् अश्वसिष्ट अव्ययिष्ट अव्ययिषाताम अव्ययिषत | अश्वसीत् अश्वसिष्टाम् अश्वसिषुः व्रश्च - ६,पर. 54j सिध - 1, 52. साधq अवश्चिषम् अव्रश्चिष्व अव्रश्चिष्म असेधिषम् असेधिष्व असेधिष्म अव्रश्ची: अव्रश्चिष्टम् अव्रश्चिष्ट असेधी: असेधिष्टम् असेधिष्ट अवश्चीत अव्रश्चिष्टाम अव्रश्चिषः असेधीत असेधिष्टाम असेधिष: 51XXXXXXXXXKali संस्कृत धातु ३पापली MIDI Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ सु - 1,2, 52. सन्म मापवो अस्तारीत् अस्तारिष्टाम् अस्तारिषुः असाविषम असाविष्व असाविष्म આત્મનેપદ असावी: असाविष्टम् असाविष्ट अस्तरिषि अस्तरिष्वहि अस्तरिष्महि असावीत् असाविष्टाम् असाविषु: अस्तरिष्ठाः अस्तरिषाथाम् अस्तरिध्वम् / सू - 2, 4, मा. मधपान र अस्तरिढ्वम् / असविषि असविष्वहि असविष्महि / अस्तरिष्ट अस्तरिषाताम् अस्तरिषत असविष्ठाः असविषाथाम् असविध्वम्।। स्तु - 5, मा.aisg असविढ्वम्। | अस्तरिषि / अस्तरिष्वहि। अस्तरिष्महि / असविष्ट असविषाताम् असविषत अस्तरीषि ) अस्तरीष्वहि / अस्तरीष्महि / स्तु - 2, 52. स्तुति रवी अस्तरिष्ठा:। अस्तरिषाथाम् अस्तरिध्वम् / अस्ताविषम् अस्ताविष्व अस्ताविष्म अस्तरीष्ठा: अस्तरीषाथाम् अस्तरीढ्वम् / अस्तावी: अस्ताविष्टम् अस्ताविष्ट अस्तरिष्ट / अस्तरिषाताम् / अस्तरिषत / अस्तावीत् अस्ताविष्टाम् अस्ताविषुः अस्तरीष्ट ) अस्तरीषाताम् अस्तरीषत / स्तृ - 6,6. aisg स्वृ - १,पर.मवार seवो પરમેપદ अस्वारिषम अस्वारिष्व अस्वारिष्म अस्तारिषम् अस्तारिष्व अस्तारिष्म अस्वारी: . अस्वारिष्टम् अस्वारिष्ट अस्तारी: अस्तारिष्टम् अस्तारिष्ट अस्वारीत् अस्वारिष्टाम् अस्वारिषु: Kgali संस्कृत धातु उपायली MIDI- N R KE Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ग्रह - E,. गुप् - 1, 52. रक्षाए। 52j પરભેપદ अगोपयिषम् / अगोपयिष्व अगोपयिष्म / / म अग्रहीषम् अग्रहीष्व अग्रहीष्म अगोपिषम् अगोपिष्व अगोपिष्म | अग्रही: अग्रहिष्टम् अग्रहिष्ट अगोपायी: ।अगोपयिष्टम् ।अगोपयिष्ट / अग्रहीत् अग्रहिष्टाम् अग्रहिषु: अगोपी: अगोपिष्टम् अगोपिष्ट | આત્મપદ. अगोपायीत् ।अगोपयिष्टाम् ।अगोपयिषुः ।।अग्रहीषि अग्रहिष्वहि अग्रहिष्महि अगोपीत् अगोपिष्टाम् अगोपिषुः / / अग्रहीष्ठा: अग्रहिषाथाम् अग्रहिढ्वम् ___गुह् - 1, 52. संवर अग्रहीष्ट अग्रहिषाताम् अग्रहिषत अगूहिषम् अगूहिष्व अगूहिष्म चर् - 1, 52. यरj अगूहिः अगूहिष्टम् / अगूहिष्ट | अचारिषम् अचारिष्व अचारिष्म अचारिष्टम् अगृहीत् | अचारी: अचारिष्ट अगूहिष्टाम् अगूहिषुः / | अचारीत् अचारिष्टाम् अचारिषु: गृह - 1, मा. Jहए। 2j जन् - 4, मा. सन्मकुं अगर्हिषि अगहिष्वहि अगहिष्महि अजनिषि अजनिष्वहि अजनिष्महि अर्हिष्ठा: अगर्हिषाथाम् अगर्हिध्वम् अजनिष्ठा: अजनिषाथाम् अजनिध्वम् / अगर्हिष्ट अगर्हिषाताम् अगर्हिषत ' अजनिढ्वम् / 43 सुनी संस्कृत धातु पापली ला Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ अजनिष्ट। अजनिषाताम अजनिषत આત્મપદ अजनि / अतनिषि अतनिष्वहि अतनिष्महि ___ जागृ - 2, 52. malj अतनि / अतनिषाथम् अतनिध्वम् / अजागरिषम् अजागरिष्व अजागरिष्म अतथा: / अतनिढ्वम् / अजागरी: अजागरिष्टम् अजागरिष्ट अतनिष्ट अतनिषाताम् अतनिषत अजागरीत् अजागरिष्टाम् अजागरिषुः ताय - 1, मा. रक्षए। इej तक्ष् - 1, 52. तीक्ष्य। 52j अतायिषि अतायिष्वहि अतायिष्महि अतक्षिषम अतक्षिष्व अतक्षिष्म अतायिष्ठाः अतायिषाथाम् अतायिध्वम् / अतक्षी: अतक्षिष्टम् अतक्षिष्ट अतायिढ्वम् अतक्षीत् अतक्षिष्टाम् अतक्षिषुः अतायिष्ट अतायिषाताम् अतायिषत तन् - 8, 6. alej तृह - 6, 52. भारj પરસ્મપદ अख़ुहिषम् / अतूंहिष्व / अतूंहिष्म / अतनिषम् / अतनिष्व अतनिष्म अतर्हिषम् / अतर्हिष्व / अतर्हिष्म ) अतानिषम् / अतुंही: / अतॄहिष्टम् / अतृहिष्ट अतनी: अतनिष्टम् अतनिष्ट अती: / अतर्हिष्टम् / अतर्हिष्ट J अतनीत् / अतनिष्टाम् अतनिषु: अतुंहीत् / अतूंहिष्टाम् / अतूंहिषुः / अतानीत् / अतीत् / अतर्हिष्टाम् / अतर्हिषुः / KE cli संस्कृत धातु ३पावली HIDI-NEX Y 54K Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ क्लिश् - 6, पर. 5रवो डी - १,४,मा. 8sg अडयिषि अडयिष्वहि अडयिष्महि अक्लेशी: अक्लेशिष्टम् अक्लेशिष्ट अडयिष्ठाः अडयिषाथाम् अडयिध्वम् / अक्लेशीत् अक्लेशिष्टाम् अक्लेशिषुः अडयिढ्वम् / तृप् - 4,52. समाधान थy अडयिष्ट अडयिषाताम् अडयिषत अतर्पिषम् अतर्पिष्व अतर्पिष्म हस् - 1, ५२.स अतपीः अतर्पिष्टम अतर्पिष्ट अहसिषम् अहसिष्व अहसिष्म अतीत् अतर्पिष्टाम् अतर्पिषुः अहसी: अहसिष्टम् अहसिष्ट व्रज् - 1,52. 1j अहसीत् अहसिष्टाम् अहसिषुः अब्राजिषम् अव्राजिष्व अब्राजिष्म स्यन्द् - मा.रQ अब्राजी: अव्राजिष्टम् अव्राजिष्ट | अस्यन्दिषि अस्यन्दिष्यहि अस्यन्दिष्महि अव्राजीत् अव्राजिष्टाम् अव्राजिषुः | अस्यन्दिष्ठाः अस्यन्दिषाथाम् अस्यन्दिध्वम् अस्यन्दिष्ट अस्यन्दिषाताम अस्यन्दिषत * કેટલાક અગત્યના અને કેટલાક અનિયમિત અદ્યતન ભૂતકાળના પાંચમા प्रारना 35o (तु.पु. मे.व.) अट् - आटीत् / Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ एध कत्थ कम्प काक्ष प्रकाश कास् आस् कृत् उद् + अय् - उदायिष्ट / अर्छ - आर्चीत् / अर्ज - आर्जीत् / अर्ह - आीत् / अव् - आवीत् / - आसिष्ट / इन्ध - ऐन्धिष्ट / अनु + इष - अन्वैषीत् / - ऐषीत् / - ऐक्षिष्ट / - ऐडिष्ट / - ऐरीत् / - ऐशिष्ट / - ऐहिष्ट / उज्य - औज्झीत् / - आर्षीत् / ऋज् - आर्जिष्ट / Krona irre ang क्रीड् क्वथ् खेल् - ऐधिष्ट / - अकत्थिष्ट / - अकंपिष्ट / - अकाङ्क्षीत् / - प्राकाशिष्ट / - अकासिष्ट / - अकर्तीत् / - अक्रीडीत् / - अक्वथीत् / - अखेलीत् / - अगर्जीत् / - अगह-त् / अगर्हिष्ट / - अगुजीत् / - अगारीत् / - अग्रन्थीत् / - अग्रसिष्ट / - अचमीत् / KE गर्ज गुज्झ् ग्रन्थ ग्रस् चम् T Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ चल जक्ष जप् धाव . धूप धृष् नद् जल्प जृम्भ नन्द् निन्द् नृत ज्वल ढौक् पठ तर्ज प - अचालीत् / - अजक्षीत् / - अजपीत् / अजापीत् / - अजल्पीत् / - अजृम्भिष्ट / - अजारीत् / - अज्वालीत् / - अढौकिष्ट / - अतीत् / - अतारीत / - अत्रसीत् / अत्रासीत् / - अत्रुटीत् / - अदम्भीत् / - अदयिष्ट / - अदालीत् / - अदेवीत् / - अदीक्षिष्ट / - अदविष्ट / - अधावीत् / - अधूपीत् / अधूपायित् / - अधर्षीत् / - अनदीत् / अनादीत् / - अनन्दीत् / - अनिन्दीत् / - अनर्तीत् / - अपठीत् / अपाठीत् / - अपणायीत् / - अपोषीत् / - अपाीत / - १,9,अपर्चीत् / - २,अपर्चीत् / - अपारीत् / - अप्रैषीत् / अप्रेष्ट / - अबाधिष्ट / - अभिक्षिष्ट / - अभ्राशिष्ट / पुष त्रस् पृच दम्भ पृच दल दिव् दीक्ष प्रा बाध् भिक्ष भ्राश् A.AVAAYAD VAAVAAVAT Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ लोक् वन्द् मुद् वम् मुष वस् वाञ्छ विच्छ यत् विद् वृज् रक्ष वृज् भ्लाश - अभ्लाशिष्ट / मन्थ - अमन्थीत् / - अमोदिष्ट / मुच्छे - अमुट्ठीत् / - अमोषीत् / मृद् - अमर्दीत् / - अयतिष्ट / याच् - अयाचीत / अयाचिष्ट / - अरक्षीत् / रट् - अरटीत् /अराटीत् / - अराजीत् / अराजिष्ट / लग - अलगीत् / लङ्घ - अलङ्घिष्ट / लम्ब - अलम्बिष्ट / - अलषीत् / अलाषीत् / लज्ज - अलज्जिष्ट / लिख - अलेखीत् / - अलावीत् / अलविष्ट / सुलोध संस्कृत धातु उपापली MIDI- RI वृष - अलोकिष्ट / - अवन्दिष्ट / - अवमीत् / - अवसिष्ट / - अवाञ्छीत् / अवञ्छीत् / - अविच्छायीत् / - अवेदीत् / १,9,पर.अवर्जीत / 2, मा. अवर्जीत् / - अवर्षीत् / - अवेपिष्ट / - अवेषिष्ट / - अव्यथिष्ट / - अब्रीडीत् / - अशकिष्ट / अशंसीत् / - आशंषिष्ट / - अशीक्षिष्ट / C KS राज वेप वेष्ट व्यथ व्री शङ्क लष शंष आ + शंष् शिक्ष Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्लाघ् श्वस् ष्ठित सस्ज् सह सेव - अश्लाघिष्ट / स्पर्ध - अस्पर्धिष्ट / - अश्वसीत् / स्फुट् - अस्फुटीत् / - अष्ठेवीत् / स्यन्द् - अस्यन्दिष्ट / - असज्जीत् / असज्जिष्ट / स्वन् - अस्वनीत् / अस्वानीत् / - असहिष्ट / स्वाद् - अस्वादिष्ट / - असेविष्ट / हिंड् - अहिण्डिष्ट / - अस्खालीत् / हेष् - अहेषिष्ट / - अस्थगीत् / हस् - अहासीत् / अहसीत / - अस्पन्दिष्ट / हलाद् __ - अह्लादिष्ट / છઠ્ઠો પ્રકાર (માત્ર પરૌપદt) स्खल स्थग स्पन्द् પ્રત્યય म.व. सिष्म सिष्ट मे.व. द्विव. पुरुष 1 सिषम् सिष्व पुरुष र सी: सिष्टम् पुरुष 3 सीत् सिष्टाम् રૂપાખ્યાન ___गै - 1,52. || अगासिषम अगासिष्व सिषुः अगासिष्म X46X pola ziega ug ruigen au******* Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ अगासी: अगासिष्टम् अगासिष्ट अधासी: अधासिष्टम् अधासिष्ट अगासीत् अगासिष्टाम् अगासिषुः अधासीत् अधासिष्टाम् अधासिषुः घ्रा - 1, पर. सूंघj नम् - 1,52. नमवू अघ्रासिषम् अघ्रासिष्व अघ्रासिष्म अनंसिषम् असिष्व अनंसिष्म अघ्रासी: अघ्रासिष्टम् अघ्रासिष्ट अनंसी: अनंसिष्टम् अनंसिष्ट अघ्रासीत् अघ्रासिष्टाम् अघ्रासिषु: अनंसीत् अनंसिष्टाम् अनंसिषुः छो - 4,52. 54j यम् - 1,52. मट5g अच्छासिषम् अच्छासिष्व अच्छासिष्म अयंसिषम् अयंसिष्व अयंसिष्म अच्छासी: अच्छासिष्टम् अच्छासिष्ट अयंसी: अयंसिष्टम् अयंसिष्ट अच्छासीत् अच्छासिष्टाम् अच्छासिषुः अयंसीत् अयंसिष्टाम् अयंसिषुः दरिद्रा - २,५२.६रिद्र यj ___ या - 2,52.5g अदरिद्रासिषम् अदरिद्रासिष्य अदरिद्रासिष्म | अयासिषम् अयासिष्व अयासिष्म अदरिद्रासी: अदरिद्रासिष्टम् अदरिद्रासिष्ट | | अयासी: अयासिष्टम् अयासिष्ट अदरिद्रासीत् अदरिद्रासिष्टाम् अदरिद्रासिषुः | अयासीत् अयासिष्टाम् अयासिषु: धे - 1,52. पीj ___वि + रम् - 1,52. मटsj अधासिषम् अधासिष्व अधासिष्म | व्यरंसिषम् व्यरंसिष्व व्यरंसिष्म Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ व्यरंसी: व्यरंसिष्टम् / व्यरंसिष्ट | अशासी: अशासिष्टम् अशासिष्ट व्यरंसीत् व्यरंसिष्टाम् व्यरंसिषु: अशासीत् अशासिष्टाम् अशासिषुः ली - 8, 52. विश्वेषel sej सो - 4, 52. संत मारावो . अलासिषम् अलासिष्व . अलासिष्म अलासी: अलासिष्टम् अलासिष्ट असासिषम् असासिष्य असासिष्म अलासीत् अलासिष्टाम् अलासिषु: असासी: असासिष्टम् असासिष्ट शो - 4, 52. ती 2j असासीत् असासिष्टाम् असासिषुः अशासिषम् अशासिष्व अशासिष्म * કેટલાક અગત્યના અને કેટલાક અનિયમિત અદ્યતન ભૂતકાળના છઠ્ઠા प्रारना 35o (तु.पु. मे.व.) - अग्लासीत् / - अम्लासीत् / - अध्मासीत् / - अलासीत् / - अध्यासीत् / - अवासीत् / - अभासीत् / - अस्नासीत् / अमासीत् / - अहासीत् / Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ मे.व. સાતમો પ્રકાર પ્રચય પરસ્મ પદ આત્મપદ मे.व. द्विव. म.व. द्विव. म.व. पुरुष 1 सम् साव साम | सि सावहि सामहि पुरुष 2 स: सतम् सत सथा: साथाम् सध्वम् पुर५ 3 सत् . सताम् सन् सत साताम् सन्त રૂપાખ્યાન कृष् - 6, 6. asj अकृक्षत् अकृक्षाताम् अकृक्षन्त પરસ્મોપદ क्रुश् - 1, 52. साह 5रवो अकृक्षम् अकृक्षाव अकृक्षाम अक्रुक्षम् अक्रुक्षाव अकृक्षाम अकृक्षः अकृक्षतम् अकृक्षत अक्रुक्षः अक्रुक्षतम् अक्रुक्षत अकृक्षत् अकृक्षताम् अकृक्षन् આત્મપદ अक्रुक्षत् अक्रुक्षताम् अक्रुक्षन् अकृक्षिः अकृक्षावहि अकृक्षामहि क्लिश् - , 52. 5वेश पामवो अकृक्षथा: अकृक्षाथाम् अकृक्षध्वम् | अक्लिक्षम् अक्लिक्षाव अक्लिक्षाम KETohd संस्कृत धातु उपावली - RKE Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ अक्लिक्षः अक्लिक्षतम् अक्लिक्षत अघृक्षथा: अघृक्षाथाम् अघृक्षध्वम् अक्लिक्षत् अक्लिक्षताम् अक्लिक्षन् / अघृक्षत अघृक्षाताम् अघृक्षन्त गुह् - 1, 6. संताsj दिश् - 6, 6. थींध પરપદ પરમેપદ अघुक्षम् अघुक्षाव अघुक्षाम अदिक्षम् अदिक्षाव अदिक्षाम अघुक्षः अघुक्षतम् अघुक्षत अदिक्षः अदिक्षतम् अदिक्षत अघुक्षत् अघुक्षताम् अघुक्षन् अदिक्षत् अदिक्षताम् अदिक्षन् આત્મપદ આત્મપદ अघुक्षि अघुक्षावहि / अघुक्षामहि अदिक्षि अदिक्षावहि अदिक्षामहि अगुह्वहि / अदिक्षथा: अदिक्षाथाम् अदिक्षध्वम् अघुक्षथा: / अघुक्षाथाम् . अघुक्षध्वम् / | अदिक्षत अदिक्षाताम् अद्विक्षन्त अगूढाः / अघुवम् // दिह - 2, 6. Buयय 52वो अघुक्षाताम् अघुक्षन्त પરમૈપદ अमूढ / अधिक्षम् अधिक्षाव अधिक्षाम गृह - १,मा. अधिक्ष: अधिक्षतम् अधिक्षत अक्षि अघृक्षावहि अघृक्षामहि | अधिक्षत् अधिक्षताम् अधिक्षन् अघुक्षत / अघुदाता Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ अदिग्ध . આત્મપદ द्विष् - 2,6. द्वेष ध्रवो अधिक्षि अधिक्षावहि अधिक्षामहि પરસ્મપદ अधिक्षथाः। अधिक्षाथाम् अधिक्षध्वम् / | अद्विक्षम् अद्विक्षाव अद्विक्षाम अदिग्धा: / अद्विक्षः अद्विक्षतम् अद्विक्षत अधिक्षत / अधिक्षाताम् अधिक्षन्त। अद्विक्षत् अद्विक्षताम् अद्विक्षन् આત્મને પદ दुह् - 2, 6. j अद्विक्षि अद्विक्षावहि अद्रिक्षामहि પરૌપદ अद्विक्षथा: अद्विक्षाथाम् अद्विक्षध्वम् अधुक्षम् अधुक्षाव अधुक्षाम अद्विक्षत अद्विक्षाताम् अद्विक्षन्त अधुक्षः अधुक्षतम् अधुक्षत मिह - 1, 52. सिंय अधुक्षत् अधुक्षताम् अधुक्षन् अमिक्षम् अमिक्षाव अमिक्षाम આત્મપદ अमिक्ष: अमिक्षतम् अमिक्षत अधुक्षि अधुक्षावहि / अधुक्षामहि / / अमिक्षत् अमिक्षताम् अमिक्षन् अदुह्वहि / अदुह्महि ग मृश् - 6, पर. वियार ऽरवो अधुक्षथा: / अधुक्षाथाम् अधुक्षध्वम् / / अमृक्षम् अमृक्षाव अमृक्षाम अदुग्धाः / अधुग्ध्वम् | अमृक्षः अमृक्षतम् . अमृक्षत अधुक्षत अधुक्षाताम् अधुक्षन्त अमृक्षत् अमृक्षताम् अमृक्षन् You संस्कृत धातु पालती Xxx H ARY Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ रुह - 5. वध विश् - ६,पर. प्रवेश ऽरवो. अरुक्षम् अरुक्षाव अरुक्षाम अविक्षम् अविक्षाव अविक्षाम अरुक्षः अरुक्षतम् अरुक्षत अविक्षः अविक्षतम् अविक्षत अरुक्षत् अरुक्षताम् अरुक्षन् लिह - 2, 6. याटj अविक्षत् अविक्षताम् अविक्षन् પરપદ शिष् - 9, पर. मवशेष रामj अलिक्षम् अलिक्षाव अलिक्षाम |अशिक्षम् अशिक्षाव - अशिक्षाम अलिक्षः अलिक्षतम् अलिक्षत अलिक्षत् अलिक्षताम् अलिक्षन् अशिक्षः अशिक्षतम् अशिक्षत આત્માનપદ | अशिक्षत् अशिक्षताम् अशिक्षन् अलिक्षावहि 1 अलिक्षामहि __श्लिष् - 4, 52. मालिंगन 2j अलिबहि / अलिक्षथा:। अलिक्षाथाम् अलिक्षध्वम्।। अश्लिक्षाम अलीढा: . अलीढ्वम् / अश्लिक्षः अश्लिक्षतम् अश्लिक्षत अलिक्षत / अलिक्षाताम् अलिक्षन्त | अश्लिक्षत् अश्लिक्षताम् अश्लिक्षन् अलीढ / अलिक्षि Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ स्पृश् -6, ५२.स्पर्शरवो अस्पृक्षम् अस्पृक्षाव अस्पृक्षाम अस्पृक्षः अस्पृक्षतम् अस्पृक्षत अस्पृक्षत् अस्पृक्षताम् अस्पृक्षन् આશfiદાર્થ પ્રત્યય પરઍપદ मे.व. द्विव. ज.व. मे.व. पुरुष 1 यासम् यास्व यास्म सीय पुरुष 2 या: यास्तम् यास्त सीष्ठा: पुरुष 3 यात् यास्ताम् यासुः सीष्ट KE oil Hd धातु अपापली ID-RELE है हूँ આત્મપદ द्विव. ज.व. सीवहि सीमहि सीयास्थाम् सीध्वम् सीयास्ताम् सीरन् A SEKEE Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ अर्यात् રૂપાખ્યાન ऋ - 1,52.4 चीया: अर्यासम् अर्यास्व अर्यास्म चीयात् अर्याः अर्यास्तम् अर्यास्त अर्यास्ताम् अर्यासुः चेषीय कृ - 8,8. Sej. चेषीष्ठाः પરસ્મપદ चेषीष्ट क्रियासम् क्रियास्व क्रियास्म क्रिया: क्रियास्तम् क्रियास्त क्रियास्ताम् क्रियासुः આત્મપદ कृषीय कृषीवहि कृषीमहि देयात् कृषीष्ठा: कृषीयास्थाम् कृषीढ्वम् कृषीष्ट कृषीयास्ताम् कृषीरन् चि - ५,6.2मेऽऽरवू दासीय પરસ્મપદ दासीष्ठा: चीयासम् चीयास्व चीयास्म | दासीष्ट क्रियात् चीयास्तम् चीयास्त चीयास्ताम् चीयासुः . આત્મપદ चेषीवहि चेषीमहि चेषीयास्थाम् चेषीढ्वम् चेषीयास्ताम् चेषीरन् दा - 3, 6. माप પરમેપદ देयास्व देयास्म देयास्तम् देयास्त देयास्ताम् देयासुः આત્મપદ दासीवहि दासीमहि दासीयास्थाम् दासीध्वम् दासीयास्ताम् . दासीरन् देयासम् देयाः S XX Kala Hegd and succh online Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ धु - 5,8.6Glaj वूर्याः वूर्यास्तम् वूर्यास्त પરીપદ पूर्यात् पूर्यास्ताम् वूर्यासुः धूयासम् धूयास्व धूयास्म આત્મપદ धूया: धूयास्तम् धूयास्त पूर्षीय वूर्षीवहि वर्षीमहि धूयात् धूयास्ताम् धूयायुः वूर्षीष्ठाः पूर्षीयास्थाम् वूर्षीध्वम्,। આત્મપદ वर्षीढ्वम् / धोषीय धोषीवहि धोषीमहि / वर्षीष्ट . पूर्षीयास्ताम् वर्षीरन् धोषीष्ठाः धोषीयास्थाम् धोषीढ्वम् धोषीष्ट धोषीयास्ताम् धोषीरन् स्तृ - 5; 8. disg પરÀપદ वद् - १,५२.जोलj उद्यास्व | स्तर्यासम् उद्यास्म स्तर्यास्व उद्यासम् स्तर्यास्म उद्या: उद्यास्तम् स्तर्यास्तम् स्तर्यास्त उद्यास्त उद्यात् उद्यास्ताम् उद्यासुः स्तर्यात् स्तयर्यास्ताम् स्तर्यासुः वृ - 6,6.वर આત્મપદ પરસ્મ પદ स्तृषीय / स्तृषीवहि / स्तृषीमहि / वूर्यासम् वूर्यास्व. वूर्यास्म / स्तरिषीय J स्तरिषीवहि J स्तरिषीमहि / KHotu dega ung इपापली MI N FOK स्तर्या: Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ हेयात् स्तृषीष्ठाः / स्तृषीयास्थाम् / स्तृषीढ्वम् स्मृ - 1,5. या६२ स्तरिषीष्ठा: J स्तरिषीयास्थाम् / स्तरिषीध्वम्-ढ्वम् स्मर्यासम् स्मर्यास्व स्मर्यास्म स्तृषीष्ट ।स्तृषीयास्ताम् / स्तृषीरन् स्मर्या: स्मर्यास्तम् स्मर्यास्त स्तरिषीष्ट J स्तरिषीयास्ताम् / स्तरिषीरन् स्मर्यात् स्मर्यास्ताम् स्मर्यासुः हा - 3,52. त्याऽरवा स्तृ - C, B.पाथर. हेयासम् हेयास्व हेयास्म પરપદ हेया: स्तीर्यासम् स्तीर्यास्व हेयास्तम् हेयास्त स्तीर्यास्म स्तीर्याः स्तीर्यास्तम् स्तीर्यास्त हेयास्ताम् हेयासुः स्तीर्यात स्तीर्यास्ताम् स्तीर्यासुः हा - 3, मा.Yg આત્માનપદ हासीय हासीवहि हासीमहि हासीष्ठा: हासीयास्थाम् हासीध्वम् स्तरिषीय / स्तरिषीवहि / स्तरिषीमहि / स्तीर्षीय | स्तीर्घावहि / स्तीर्षीमहि / हासीष्ट हासीयास्ताम् हासीरन् हवे - १,6.जोलावq स्तरिषीष्टाः स्तरिषीयास्थाम् / स्तरिषीढ्वम् / પરસ્મપદ स्तीर्षीष्ठा: J स्तीर्षीयास्तम् ।स्तीर्षीढ्वम् / हूयासम् हूयास्व हूयास्म स्तरिषीष्ट। स्तरिषीयास्ताम् / स्तरिषीरन् / हूया: हूयास्तम् हूयास्त स्तीर्षीष्ट J स्तीर्षीयास्ताम् / स्तीर्षीरन् / हूयात् हूयास्ताम् हूयासुः SANKसुदोध संस्कृत धातु पापली 31-7 VAAVA Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ આભનપદ स्था - 1, 52. उभा रहे ह्वासीय हवासीवहि हवासीमहि स्थेयासम् स्थेयास्व स्थेयास्म वासीष्ठा: वासीयास्थाम् वासीध्वम् स्थेया: स्थेयास्तम् स्थेयास्त ह्वासीष्ट वासीयास्ताम् ह्वासीरन् स्थेयात् स्थेयास्ताम् स्थेयासु : डेटGIs अगत्यना तथा अनियमित आशीवाहा 35o (तु.पु.मे.व.) अञ्ज - अज्यात् / जन् - जनिषीष्ट इ -ईयात् / तन् - तन्यात् / तनिषीष्ट / उद्+इ - उदियात् / दा - देयात् / कथ् - कथ्यात् / दिव्- दीव्यात् / कम्- कमिषीष्ट / दे - दासीष्ट / खन् - खन्यात्/ खायात्/खनिषीष्ट दो - देयात् / गम्- गम्यात् / (संगंसीष्ट- संगसीष्ट) धा - धेयात /धीसीष्ट / गै - गेयात् / धे- धेयात् / ग्रह - गृह्यात् / ग्रहीषीष्ट / पा - पेयात् / पायात् / ग्लै- ग्लेयात् / ग्लायात् / प्रच्छ् - पृच्छ्यात् / घ्रा - घेयात् / घ्रायात् / भ्रस्ज् - भृज्यात् / भक्षीष्ट / भीष्ट / ou Arga uld Full HDI KE Y Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ मा - मेयात् / यज् - इज्यात् / यक्षीष्ट / वच् - उच्यात् / वद् - उद्यात् / वप्- उप्यात् / वप्सीष्ट / वस् - उष्यात् / वह - उह्यात् / वक्षीष्ट / व्यध- विध्यात् / व्रश्च् - वृश्च्यात् / शास् - शिष्यात् / शी- शयिषीष्ट / सो- सेयात् / स्था - स्थयात् / स्वप्- सुप्यात् / / हा - हेयात् / हा - होसीष्ट / हवे - हुयात् / ह्यासीष्ट / પ્રેરઠરૂપ Ets धातुना शेयजामा 35o थाय छे. રૂપાખ્યાન भू - १,हो પરઍપદ વર્તમાનકાળ હસ્તન ભૂતકાળ भावयामि भावयाव: भावयाम: | अभावयम् अभावयाव अभावयाम भावयसि भावयथः .. भावयथ / | अभावय : अभावयतम् अभावयत भावयति भावयत: भावयन्ति | अभावयत् अभावयताम् अभावयन् 1) alu tirga UIT ३पापली II / Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ આજ્ઞાર્થ સામાન્ય ભવિષ્યકાળ भावयानि भावयाव भावयाम भावयिष्यामि भावयिष्याव: भावयिष्याम: भावय भावयतम् भावयत भावयिष्यसि भावयिष्यथ: भावयिष्यथ भावयतु भावयताम् भावयन्तु भावयिष्यति भावयिष्यत: - भावयिष्यन्ति વિધ્યર્થ भावयेयम् भावयेव भावयेम ક્રિયાતિપત્યર્થ भावये: भावयेतम् भावयेत अभावयिष्यम अभावयिष्याव अभावयिष्याम भावयेत भावयेताम् ____ भावयेयुः अभावयिष्यः अभावयिष्यतम् अभावयिष्यत પરોક્ષ ભૂતકાળ अभावयिष्यत् अभावयिष्यताम् अभावयिष्यन् અધતન ભૂતકાળ भावयाञ्चकार भावयाञ्चकृव भावयाञ्चकृम भावयाञ्चकर्थ भावयाञ्चक्रथुः भावयाञ्चक्र |अबीभवम् अबीभवाव अबीभवाम भावयाञ्चकार भावयाञ्चक्रतुः भावयाञ्चक्रुः अबीभव: अबीभवतम अबीभवत परी भावयामास मने भावयाम्बभव थायछ. अबभिवत् अबीभवताम् अबीभवन શ્વસ્તન ભવિષ્યકાળ આશીવદાર્થ भावयितास्मि भावयितास्व: भावयितास्मः |भाव्यासम् भाव्यास्व भाव्यास्म भावयितासि भावयितास्थः भावयितास्थ भाव्या: भाव्यास्तम् भाव्यास्त भावयिता भावयितारौ भावयितार: भाव्यात् भाव्यास्ताम् भाव्यासुः KATo संत धातु ३पापली HIII-SHAYAR RK Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ આત્મપદ વર્તમાનકાળ પરોક્ષ ભૂતકાળ भावये भावयावहे भावयामहे भावयाञ्चक्रे भावयाञ्चकृवहे भावयाञ्चकृमहे भावयसे भावयेथे भावयध्ये | भावयाञ्चकृषे भावयाञ्चक्राथे भावयाञ्चकृध्ये भावयते भावयेते भावयन्ते હસ્તન ભૂતકાળ શ્વસ્તન ભવિષ્યકાળ अभावये अभावयावहि अभावयामहि भावयिताहे भावयितास्वहे भावयितास्महे अभावयथा: अभावयेथाम् अभावयध्वम् भाव भावयितासे भावयितासाथे भावयिताध्ये अभावयत अभावयेताम् अभावयन्त | भावयिता भावयितारौ भावयितार: આજ્ઞાર્થ સામાન્ય ભવિષ્યકાળ भावयै भावयावहै भावयामहै भावयस्व भावयेथाम् भावयध्वम् |भावयिष्यसे भावयिष्येथे भावयिष्यध्वे भावयताम् भावयेताम् भावयन्ताम् भावयिष्यते भावयिष्येते भावयिष्यन्ते વિધ્યર્થ ક્રિયાતિપજ્યર્થ भावयेय भावयेवहि भावयेमहि |अभावयिष्ये अभावयिष्यावहिअभावयिष्यामहि भावयेथा: भावयेयाथाम् भावयेध्वम् अभावयिष्यथा: अभावयिष्येथाम् अभावयिष्यध्वम् भावयेत भावयेयाताम् भावयेरन् / अभावयिष्यत अभावयिष्येताम् अभावयिष्यन्त 20324 T ola Nagi alg sपापली onisex Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ અધતન ભૂતકાળ આશીવદાર્થ अबीभवे अबीभवावहि अबीभवामहि भावयिषीय भावयिषीवहि भावयिषीमहि अबीभवथा: अबीभवेथाम् अबीभवध्वम् भावयिषीष्ठा: भावयिषीयास्थाम् भावयिषीध्वम् अबीभवत् अबीभवेताम् अबीभवन्त भावयिषीष्ट भावयिषीयास्ताम् भावयिषीरन् Decaa मगत्याना तथा मनियमित प्रेर5 35o (.पु.मे.व.) अन् - आनयति/ते / चह्-चहयति/ते इ - गमयति/ते / (1) चि- चापयति/ते,चाययति/ते / (4,8.) अधि+इ - अध्यापयति/ते ।(भा) चि- चपयति/ते, चययति/ते / अधि+इ - अधिगमयति/ते ।(या 52) चित्- चेतयते / ईर्ष्या- ईर्ष्यायति/ते / चुर् - चोरयति/ते / ऋ - अर्पयति/ते। . छो- छाययति/ते कम् -कामयते / जागृ- जागरयति/ते क्री - क्रापयति/ते / जि- जापयति/ते / गुह - गृहयति/ते / जंभ- जम्भयति/ते / ग्लै- ग्लपयति,ग्लापयति / ज्ञप्- ज्ञापयति/ते / चप- चपयति/ ते। डप् - डापयते / Rela सं धातु पाचवी - 4KEY Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ दरिद्रा- दरिद्रयति/ते दा- दापयति/ते / दुष- दूषयति, दोषयति / दंश्- दंशयते / दंस्- दसयते धू-धूनयति/ते ध्वन्- ध्वनयति,ध्यानयति / नम् - नमयति/ नामयति / पा- पाययति/ते / (1,52.) पा- पालयति/ते (2,52.) प्री- प्रीणयति / बल - बलयति/ते / भी - भाययति/ते भ्रस्ज - भ्रज्जयति/ते. भर्जयति/ते / / मृज- मार्जयति/ते / यम्- यामयति/ते / रध्- रन्धयति/ते / आ+रभ- आरम्भयति/ते / रह - रहयति/ते / रुह- रोहयति/ते, रोपयति/ते / लभ- लम्भयति/ते / ली- लापयति/ते / (01..पर.) शद्- शातयति/ते / शम्- शमयति / शो- शाययति/ते। सिध- साधयति / सो- साययति/ते / स्ना- स्नपयति, स्नापयति / स्फाय- स्फाययति/ते / स्फूर- स्फारयति/ते. स्फोरयति/ते / वि+स्मि - विस्मापयते / Xx x सुना siege and surual conu-TEEN Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ઈચ્છાદર્શક રૂપાખ્યાન भू - 1, 52.8oj, थj (50ना प्र.पु.मे.व. ना 35o) बुभूषाणि કાળા પરપદ આત્મપદ કાળ | પરસ્મપદ આત્મનેપદ वतभाना | बुभूषामि बुभूषे સ્તન बूभूषितास्मि | बुभूषिताहे बस्तन मत अबुभूषम् अबुभूषे ભવિષ્યકાળ આજ્ઞાર્થ बुभूषै / सामान्य म. 50/ बुभूषिष्यामि | बुभूषिष्ये વિધ્યર્થ बुभूषेयम् बुभूषेय ध्यातियत्यर्थ | अबुभूषिष्यम् | अबुभूषिष्ये पयेक्षाभूतSI | बुभूषाञ्चकार- बुभूषाञ्चक्रे, . / मद्यतन (भू. 50 अबुभूषिषम् | अबुभूषिषि चकर, माशीवाहार्थ | बुभूष्यासम् बुभूषिषीय बुभूलाभास, बूभूषामासे, बुभूषाम्बभूव बुभूषाम्बभूवे KEgali संत धातु उपाखी - Kr Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ हन् ग्रह तिज 2GI5 अगत्यना मने 2GIS अनियमित छाश 35o (तु.पु. मे.व.) - दिधरिषते / जि - जिगीषति / - दिदरिषते / - जिघांसति / - जिगरिषति / जिगलिषति / अधि + इ - अधिजिगांसते / - चिकरिषति / - दिदीषते / प्रच्छ् - पिपृच्छिषति / - दिधीर्षति-ते / - जिघृक्षति / - जिघुक्षति-ते / - तितिक्षते / - पित्सते / - जुगुप्सते / - रित्सति / - जिज्ञासते / - दित्सति-ते / - शुश्रूषते / - धित्सति-ते / - सुस्मूर्षते / - लिप्सते / - दिदृक्षते / - मित्सति-ते / - उचिच्छिषति / - तुष्टूपति-ते / रुद् - रुरुदिषति / - सिस्वेदयिषति-ते / पठ् - पिपठिषति / स्वद् - सिस्वादयिषति-ते / EAL Tोध संत धातु उपापली MINIST स्विद् H Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ सिध् ANSAR सिच स्वप - सुष्वापयिषति-ते। - चिकित्सति - ते / - सिषेधयिषति - ते / - प्रतीषिषति - ते / दान् - दीदांसति - ते / इष् - एषिषिषति / - जिघीषति / अज - अजिजिषति / अद् - जिघत्सति / - अरिरिषति / - पिपविषति / - सिस्मयिषते / - नुनावयिषति / ते / - यियावयिषति / ते। . - लिलावयिषति / ते / - जिजावयिषति / ते / - रिरावयिषति / ते / KHoli संत धातु इपापली HIDI-EXY - बिभावयिषति / ते / - मिमावयिषति / ते / - जुहावयिषति / ते / - तिष्ठासति / - सुसूषति / स्वप् - शीशांसति / ते / - सिसिक्षति / ते / क्षु - चक्षावयिषति / ते / परि + सिच् - परिषिषिक्षति / अभि + सु - अभिसुसूषति / - विवर्धिषते / विवृत्सति / - चिकीषति-ते/चिचीषति-ते / - दुयूषति / दिदेविषति / - जिगास्यते / जिगमिषति / - सिस्वषति / सिसेविषति / - युयूषति / यियविषति / ऋध - अदिधिषति / ईर्त्यति / GOKES वृध् स्मि चि दिव اللى فى الدو لكي सिव لا Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ द्यत TT ध मज क्रम् - चिक्रमिषति / चिक्रंसते / , | द्रु - दिद्रावयिषति-ते/दुद्रावयिषति-ते / ___ - दिद्युतिषति / दिद्योतिषते / श्वि - शिश्वाययिषति-ते/शुशावयिषति-ते / श्रि - शिश्रीषति-ते/शिश्रयिषति-ते / च्यु - चिच्यावयिषति-ते/चुच्यावयिषति-ते। - जीप्सति-ते/जिज्ञपयिषति-ते / प्लु - पिप्लावयिषति-ते/पुप्लावयिषति-ते / - ज्ञापयति-ते/जिज्ञापयिषति-ते / स्फुर् - पुस्फारयिषति-ते/पुस्फोरयिषति-ते / ___ - शिशृत्सति / शिशर्धिषते / दम्भ - धिप्सति / धीप्सति / दिदम्भिषति / - मोक्षते / मुमुक्षते / ऊर्गु - ऊर्जुनूषति-ते/ऊर्णनुविषति/ - मिमृक्षति / मिमार्जिषति / ऊर्जुनविषति / - निड्क्षति / निनशिषति / | तन् - तितांसति-ते / तितंसति-ते / - ईयियिषति / ईयिषिषति / तितनिषति-ते / - तितृक्षति / तिद्वंहिषति / | वृ - विवरिषति-ते / विवरीषति-ते / ___ - चित्सति / चिचर्तिषति / वृवर्षति-ते। - चिच्छत्सति-ते/चिच्छर्दिषति-ते। |तृ - तितरिषति/तितरीषति/तितीर्षति / प्र - पिप्रावयिषति-ते/पप्रावयिषति-ते। | क्लृप् - चिक्लृप्सति / चिकल्पिषते / - शिश्रावयिषति-ते/शुश्रावयिषति-ते / चिक्लृप्सते / / स्रु - सिश्रावयिषति-ते/सुश्रावयिषति-ते / स्यन्द् - सिस्यन्त्सति / सिस्यन्दिषते / सिस्यन्त्सते / XoX o Xgada saga eig pudel cui9:30 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ रछा मर्थभां काम्य मने क्यन् प्रत्यय लागे छे. पुत्र = पुत्रने छे छे. વર્તમાનકાળ હસ્તનભૂતકાળ पुत्रकाम्यामि पुत्रकाम्याव: पुत्रकाम्यामः अपुत्रकाम्यम् पुत्रकाम्यसि पुत्रकाम्यथ: पुत्रकाम्यथ अपुत्रकाम्यः पुत्रकाम्यति पुत्रकाम्यत: पुत्रकाम्यन्ति अपुत्रकाम्यत् प्र.पु.मे.व. दि.पु.मे.व. तृ.पु.मे.. આજ્ઞાર્થ पुत्रकाम्याणि पुत्रकाम्य पुत्रकाम्यतु વિધ્યર્થ पुत्रकाम्येयम् पुत्रकाम्ये: पुत्रकाम्येत् પરોક્ષભૂતકાળ पुत्रकाम्यांचकार-चकर पुत्रकाम्यांचकर्थ पुत्रकाम्यांचकार વ્યસ્તનભવિષ્યકાળ पुत्रकाम्यितास्मि पत्रकाम्यितासि पुत्रकाम्यिता સામાન્યભવિષ્યકાળ पुत्रकाम्यिष्यामि पुत्रकाम्यिष्यसि पुत्रकाम्यिष्यति કિયાતિપત્યર્થ अपुत्रकाम्यिष्यम् पुत्रकाम्य्या: पुत्रकाम्य्थात् मतगत अपुत्रकाम्यिषम् अपुत्रकाम्यी: अपुत्रकाम्यित् Xx Koli संस्कृत धातु इपापली HIDI-STRET C KS Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / किम् = किंकाम्यति / राजन् = राजकाम्यति / सर्पिस् = सर्पिष्काम्यति / | यशस् = यशस्काम्यति / स्व = स्व: काम्यति / क्यन् प्रत्ययान्त વર્તમાનકાળ હસ્તનભૂતકાળ पुत्रीयामि अपुत्रीयम् पुत्रीयसि अपुत्रीयः अपुत्रीयत् આજ્ઞાર્થ पुत्रीयाणि पुत्रीय पुत्रीयतु વિધ્યર્થ શ્વસ્તનભવિષ્યકાળ पुत्रीयेयम् पुत्रीयांचकार-चकर . पुत्रीयेः पुत्रीयांचकर्थ पुत्रीयांचकार पुत्रीयति સામાન્ય ક્રિયાતિપસ્યર્થ પરોક્ષ આશીવદાર્થ અધતન ભવિષ્યકાળ ભૂતકાળ ભૂતકાળ पुत्रकाम्यितास्मि पुत्रकाम्यिष्यामि अपुत्रकाम्यिष्यम् पुत्रकाम्य्यासम् अपुत्रकाम्यिषम् पुत्रकाम्यितासि पुत्रकाम्यिष्यसि अपुत्रकाम्यिष्यः पुत्रकाम्य्या: अपुत्रकाम्यी: पुत्रकाम्यिता पुत्रकाम्यिष्यति अपुत्रकाम्यिष्यत् पुत्रकाम्य्यात् अपुत्रकाय्यीत् Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ कवि વર્તમાનકાળ હ્યસ્તનભૂતકાળ આજ્ઞાર્થ વિધ્યર્થ વ્યસ્તનભવિષ્યકાળ कवीयामि अकवीयम् कवीयानि कवियेयम् कवीयांचकार-चकर कवीयसि अकवीय: अवीय कवीये: कवीयांचकर्थ कवीयति अकवीयत् कवीयतु कवीयेत् कवीयांचकार સામાન્ય ક્રિયાતિપત્યર્થ પરોક્ષ આશીવદાર્થ અધતન ભવિષ્યકાળ ભૂતકાળ ભૂતકાળ कवीयितास्मि कवीयिष्यामि अकवीयिष्यम कवीय्यासम अकवीयिषम् कवीयितासि कवीयिष्यसि अकवीयिष्यः कवीय्या: अकवीयी: कवीयिता कवीयिष्यति अकवीयिष्यत् कवीय्यात् अकवीयीत् -*- 2 -5 --- धातुना त मर्थभां अक प्रत्ययान्त शो सिंगभां नियम : अक मी पूर्व मन्यस्वर मने उपान्त्य अ जी वृद्धि थाय छ भने उपान्त्य हस्व स्वरनो गुए। थाय छे. . अध्यापि-अध्यापकः | अन्विष्-अन्वेषकः / अद्+पद्-उत्पादक: Rोध संस्कृत धातु उपायखी RK Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्र+चर-प्रचारक: प्र+दा-प्रदायक: प्र+विश्-प्रवेशक: प्र+सृ-प्रसारक: प्र+स्तु-प्रस्तावकः प्र+ईर्-प्रेरक: वि+कस्-विकासक: वि+आप्-व्यापक: वि+धा-विधायक: वि+भज्-विभाजक: वि+स्कम्भ-विष्कम्भक: सं+चल-संचालक: सं+तप्-संतापक: यम्-यामक: याच-याचक: युज्-योजकः रंज्-रंजक: रक्ष-रक्षक: रुप-रोपक: हृष-हर्षक: वच-वाचक: चिन्त्-चिन्तक: छिद्-छेदक: जन्-जनकः तृ-तारक: दह-दाहक: दीप-दीपक: दुह-दोहक: दृश्-दर्शक: द्युत्-द्योतक: दुह-दोहक: द्विष्-द्वेषक: धा-धायक: धाव-धावकः धृ-धारक: ध्यै-ध्यायक: वृध्-वर्धक: वृष्-वर्षक शिक्ष-शिक्षक: शुष्-शोषक: श्रु-श्रावक: रुध्-रोधक: सुखी Aega air Bाली ali- Kee3) Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ लिख-लेखक: वह-वाहकः पुष्-पोषक: पुज्-पूजक: बन्ध-बन्धक: बाध्-बाधकः ब्रू-वाचकः भक्षु-भक्षक: भज्-भाजकः भू-भावक: मुच्-मोचक: मुद्-मोदकः मुह-मोहक: मृ-मारक: सं+युज्-संयोजक: शास्-शास सिच-सेचक: सेक्-सेवक: स्था-स्थापक: स्मृ-स्मारकः हन्-घातकः सं+ह-संहारकः ભાવવાચક નામને પંલિગમાં 3 લાગે છે. પૂર્વે કેટલાક ધાતુમાં ગુણ અને કેટલાક ધાતુમાં વૃદ્ધિ થાય છે. अधि+इ-अध्यायः अव्+तृ-अवतार: आ+चर्-आचारः उत्+पद्-उत्पादः अव+लिह-अवलेहः आ+दृश्-आदर्श: प्र+स्तु-प्रस्ताव: अस् (2,52.) भाव: आ+धृ-आधारः अभि+लष्-अभिलाष: | आ+क्षिप्-आक्षेप: आ+मुद्-आमोदः olu Head धातु ३पापली HIDI KE K Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ आ+रुह-आरोहः आ+वृत्-आवर्त: आ+हन्-आघात: कम्-काम: कुप-कोप: कृ-कार: कृष्-कर्षः क्षिप्-क्षेपः शुभ-क्षोभः गम्-गमः ग्रास-ग्रास: ग्रह-ग्राहः चर-चारः चल-चाल: चि-काय: चुर्-चोरः छिद्-छेदः जप-जाप: तप्-ताप: उत्+सह-उत्साहः उप+दिश्-उपदेश: नि+इ-न्याय: नि+वस्-निवास: नि+सिध्-निषेधः प्र+कृ-प्रकार: प्र+कृष्-प्रकर्षः प्र+नम्-प्रणामः प्र+भू-प्रभावः प्र+विश्-प्रवेश: प्रसिद्-प्रसादः प्र+सृ-प्रसारः दुह-दोहः द्रुह-द्रोहः धा-धाय: नश्-नाश: पच-पाक: पठ-पाठः पत्-पात: पुष्-पोष: बुध-बोधः भज्-भाग: भिद्-भेदः HDHD POKO+ V . . . -. . -... -... -... -... -... -... -... -... સુબોધ સંત ધાતુ પાવગ્લી ભાગ- 44 AAPLAWAR VOROUS 4. COMA Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ भुज-भोग: सं+मन्-सन्मान: मिल्-मेल: सं+यम्-संयमः मुह-मोहः रुध्-रोध: मृज-मार्गः लभ-लाभ: यज्-याग: लिख-लेख: प्र+हृ-प्रहार: लुभ-लोभ: वि+कस-विकास: वद्-वादः वि+कृप-विकल्प विद्-वाद: वि+लप-विलाप: वि+श्रम्-विश्राम: शप-शाप: वि+श्वस्-विश्वास: शम्-शामः वि+सृज्-विसर्ग: शुच्-शोच: सं+कृ-संस्कारः शुष्-शोष: सं+तन्-सन्तानः श्रि-श्रायः सं+तुष्-सन्तोष: श्लिष्-श्लेष: ધ સંસ્કૃત ધાતુ રૂપાવલી ભાગ-૪ सिच-सेक: सृज्-सर्ग: त्यज्-त्यागः दा-दाय: दिव-देव: दह-दाहः युज-योध: रञ्ज-राग: रम्-राम: हृष्-हर्षः स्पृश्-स्पर्श: स्वप्-स्वाप: हस्-हास: हृ-हार: वृष-वर्ष: KEE ALVOD Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ कृत्-कीर्तिः भाववाय स्त्रीलिग नाभ जनाववा ति, प्रत्यय लागे छे. मा પ્રત્યય અંધકારડ છે. अधि+इ-अधीति: पुष्-पुष्टि: अस् (२,५२.)-भूति: क्रम्-क्रान्ति: पृ-पूर्ति: आप-आप्ति: क्षम्-क्षान्तिः प्र+आप-प्राप्ति: आ+सज्-आसक्तिः गम्-गतिः प्री-प्रीतिः आ+सद्-आसत्ति: मुच्-मुक्तिः बुध-बुद्धिः आ+हु-आहुति: छिद्-छित्ति: ब्रू-उक्तिः इष्-इष्टिः युज्-युक्तिः भज्-भक्तिः उप+लभ-उपलब्धि: तुष्-तुष्टि: भी-भीति ऋध्-ऋद्धिः नम्-नति: भू-भूति: कम्-कान्तिः नी-नीति: भ्रम्-भ्रान्ति: कृ-कृतिः पच्-पक्तिः मन्-मतिः कृष्-कृष्टिः पा(१ प.)-पीति: मा-मिति: KETREE S Kela sign ur sपापली on Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ चि-चिति: श्रु-श्रुतिः जन्-जाति: यम्-यति: सं+पद्-संपत्ति: रम्-रति: ज्ञा-ज्ञाति: सं+सृ-संसृतिः रुह-रुढिः तृप-तृप्ति: सं+ह-संहृति: दीप-दीप्ति: वृत्-वृत्तिः सिध्-सिद्धिः वि+नश्-विनष्टिः वृध्-वृद्धिः सृज्-सृष्टि: वि+आप-व्याप्तिः वृष्-वृष्टिः स्था-स्थितिः धृ-धृतिः शक्-शक्ति: स्मृ-स्मृति दृश्-दृष्टि: शम्-शान्ति: स्वप्-सुप्ति: वि+श्रम्-विश्रान्ति शुध्-शुद्धिः गै-गीति: अन् प्रत्यय सIISवाथी भाववाय नपुंस नामजने छे. अन् પૂર્વે અન્ય સ્વ૨ અને ઉપાત્ય હૃસ્વ સ્વરનો ગુણ થાય છે. अंद्-अदनम् | अन्विष्-अन्वेषणम् | अर्ज-अर्जनम् अधि+इ-अध्ययनम् अय्-अर्चनम् अस् (२.२)-भवनम् Kलोध संस्कृत धातु ३पापसी MIDHA T HOK Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ अस् (ग.२)-असनम् कम्प-कम्पनम् गृ-गरणम् * आ+क्रम्-आक्रमणम् क्रन्द्-क्रन्दनम् गै(गा)-गानम् आ+चर्- आचरणम् क्रम्-क्रमणम् ग्रन्थ-ग्रन्थनम् आ+रभ-आरभणम् क्री-क्रयणम् ग्रस्-ग्रसनम् आ+रुह-आरोहणम् क्रीड्-क्रीडनम् ग्रह-ग्रहणम् आ+लप-आलपनम् क्रुध्-क्रुधनम् घ्रा-घ्राणम् आस्-आसनम् क्लिश्-क्लेशनम् चर-चरणम् आ+हवे-आह्वानम् क्षम्-क्षमणम् जन्-जननम् इ-अयनम् क्षिप्-क्षेपनम् जप्-जपनम् इव-एषणम् खन्-खननम् जि-जयनम् ईश्-ईक्षणम् खाद्-खादनम् लस्-लसनम् उद्+डी-उड्डयनम् गण-गणनम् ज्ञा-ज्ञानम् कथ्-कथनम् गम्-गमनम् ज्वल्-ज्वलनम् कम्-कमनम् गर्जु-गर्जनम् डी-डयनम् 8EXXXXXXX Toila ga ang sपापel onI-5453 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ तप्-तपनम् कुप्-कोपनम् तुष्-तोषणम् कुर्द-कुर्दनम् तृप्-तर्पणम् कृ-करणम् तृ-तरणम् क्लृप्-कल्पनम् त्यज्-त्यजनम् कृष्-कर्षणम् त्रै(त्रा) त्राणम् कृ-करणम् दंश-दंशनम् धृ-धरणम् दण्ड्-दण्डनम् ध्यै (ध्या)-ध्यानम् दम्-दमनम् ध्वंस्-ध्वंसनम् दह-दहनम् नन्द्-नन्दनम् दा-दानम् नम्-नमनम् दिव्-देवनम् नश्-नशनम् दिश्-देशनम् नि+गृ-निगरणम् दीप-दीपनम् निन्द्-निन्दनम् Kx golu gd धातु पापली Mil- नि+यम्-नियमनम् नि+वद्-निवेदनम् नि+सिध-निसेधनम् नी-नयनम् पच-पचनम् पठ-पठनम् पत्-पतनम् पलाय्-पलायनम् पा (१,२)-पानम् पाल्-पालनम् पुष्-पालनम् पुष्-पोषणम् पूज्-पूजनम् प्र+काश्-प्रकाशनम् E O KEE Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ चल-चलनम् चि-चयनम् चिन्त-चिन्तनम् चुर्-चोरणम् चेष्ट्-चेष्टनम् छिद्-छेदनम् बाध-बाधनम् / बुध्-बोधनम् ब्रू-वचनम् भञ्ज्-भञ्जनम् भक्ष-भक्षणम् भिद्-भेदनम् भुज-भोजनम् भू-भवनम् भृ-भरणम् भ्रंश-भ्रंशनम् भ्रम्-भ्रमणम् मन्-मननम् मन्थ्-मन्थनम् मा-मानम् मिल्-मेलनम् मुच्-मोचनम् मुद्-मोदनम् मूष्-मोषणम् मुह-मोहनम् मृ-मरणम् दुह्-दोहनम् दृश्-दर्शनम् द्युत्-द्योतनम् द्रुह-द्रोहनम् धा-धानम् धाव-धावनम् रञ्ज-रञ्जनम् रक्ष-रक्षणम् रच-रचनम् रम्-रमणम् राज-राजनम् रुद्-रोदनम् लप्-लपनम् लभ-लभनम् लम्ब-लम्बनम् लप-लपनम् X X X gole siaga sig puiteh a2+3*** Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ लष्-लषणम् लिख-लेखनम् लिह-लेहनम् ली-लयनम् लुट्-लोटनम् लुप्-लोपनम् लुभ-लोभनम् लोक्-लोकनम् लोच-लोचनम् वच-वचनम् प्रच्छ्-प्रच्छनम् प्र+आप्-प्रापणम् प्र+विश्-प्रवेशनम् प्र+हस्-प्रहसनम् प्र+ईर्-प्रेरणम् प्रेष्-प्रेषणम् बन्ध-बन्धनम् विद्-वेदनम् वि+धा-विधानम् वि+नश्-विनशनम् वि+लप्-विलापनम् वि+श्वस्-विश्वसनम् वृ-वरणम् वृत्-वर्तनम् वृध-वर्धनम् वेप-वेपनम् शप्-शपनम् शम्-शमनम् शास्-शासनम् शिक्ष-शिक्षणम् सेव्-सेवनम् यज्-यजनम् यत्-यतनम् यम्-यमनम् या-यानम् याच्-याचनम् युज-योजनम् युध्-योधनम् शुभ-शोभनम् शुष्-शोषणम् श्रि-श्रयणम् श्रु-श्रावणम् So ganu dega tung traa aaa aaaaaaaaaaaI e ko Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ सम्+मिल-सम्मिलनम् सद्-सदनम् सह-सहनम् साधु-साधनम् सिच-सेचनम् सिव्-सेवनम् सु-सवनम् सृज-सर्जनम् सृप्-सर्पणम् वञ्च-वञ्चनम् वन्द्-वन्दनम् वप्-वपनम् वम्-वमनम् वर्ण-वर्णनम् वह-वहनम् वि+कस्-विकसनम् स्तु-स्तवनम् स्था-स्थानम् स्ना-स्नानम् स्निह-स्नेहनम् स्पृश्-स्पर्शनम् स्मृ-स्मरणम् शंस-शंसनम् स्वप्-स्वपनम् हन्-हननम् हु-हवनम् ह-हरणम् हृष्-हर्षणम् शी-शयनम् -:- 452 - 9 : यङ्लुबन्त प्रऊिया નિયમ 1. वारंवार मधमा “य" जो लोप थाय छे. भू + य = बोभू Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ बोभम 2. “यङलुबन्त" धातुमो जी रानी रेभ यालशे. मजे 35) परस्मैपडीमा थशे. बोभोति / 3. व्यंYथी श३ यता धातुमाने विse ई ला छ. बोभवीति / बोभोति / દરેક કાળના મૂ ધાતુના રૂપો વર્તમાનકાળ વિધ્યર્થ बोभोमि-बोभवीमि बोभूम: बोभूयाम् बोभूयाव बोभूयाम बोभोषि-बोभविसि बोभूथ: बोभूथ | बोभूया: बोभूयातम् बोभूयात बोभोति-बोभवीति बोभूतः बोभवति बोभूयात् बोभूयाताम् बोभूयुः હસ્તનભૂતકાળ સામાન્ય ભવિષ્યકાળ अबोभवम् अबोभूव अबोभूम बोभविष्यामि बोभविष्याव: बोभविष्याम: अबोभो:-अबोभवी: अबोभूतम् अबोभूत बोभविष्यसि बोभविष्यथ: बोभविष्यथ अबोभोत्-अबोभवीत् अबोभूताम् अबोभवुः बोभविष्यति बोभविष्यत: बोभविष्यन्ती આજ્ઞાર્થ આશીવદાર્થ बोभवानि बोभवाव बोभवाम बोभूयासम् बोभूयास्व बोभूयास्म बोभूहि बोभूतम् बोभूत | बोभूया: बोभूयास्तम् बोभूयास्त बोभोतु-बोभवीतु बोभूताम् बोभुवतु | बोभूयात् बोभूयास्ताम् बोभूयासुः Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પરોક્ષ ભૂતકાળ ક્યાતિપજ્યર્થ बोभवांचकार- बोभवांचकृव बोभवांचकृम अबोभविष्यम् अबोभविष्याव अबोभविष्याम चकर अबोभविष्य: अबोभविष्यतम् अबोभविष्यत बोभवांचकर्थ बोभवांचक्रथुः बोभवांचक्र अबोभविष्यत् अबोभविष्यताम् अबोभविष्यन् बोभवांचकार बोभवांचक्रतुः बोभवांचकार सतन सूतsin वरन लविष्यsIn अबोभूवम् अबोभूव अबोभूम बोभवितास्मि बोभवितास्व: बोभवितास्म: अबोभोः अबोभूवि: अबोभूत बोभवितासि बोभवितास्थ: बोभवितास्थ | अबोभोत्, अबोभूताम् अबोभुवु: बोभविता बोभवितारौ बोभवितारः अबोभूवीत् कृष्ण - दृष्टानी भ मायरए। रेछ. વર્તમાનકાળ હસ્તનભૂતકાળ આજ્ઞાર્થ વિધ્યર્થ જતનભવિષ્યકાળ कृष्णामि अकृष्णम् कृष्णानि कृष्णेयम् कृष्णितास्मि कृष्णसि अकृष्णः कृष्ण कृष्णेः कृष्णितासि कृष्णति अकृष्णत् कृष्णतु कृष्णेत् कृष्णिता reOXEEEEEEEEEEEEEXोध संस्ge end suneel NDI-EGES. Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ मालि સામાન્ય કિયાતિપજ્યર્થ પરોક્ષ આશીવદાર્થ અધતન ભવિષ્યકાળ ભૂતકાળ ભૂતકાળ कृष्णिष्यामि अकृष्णिष्यम् कृष्णांचकार-चकर कृष्ण्यासम् अकृष्णिषम् कृष्णिष्यसि अकृष्णिष्यः कृष्णांचकर्थ कृष्ण्या : अकृष्णी: कृष्णिष्यति अकृष्णिष्यत् कृष्णांचकार कृष्ण्यात् अकृष्णीत् माला - माताजी भ मायर। हरे छे. વર્તમાનકાળ હતનભૂતકાળ આજ્ઞાર્થ વિધ્યસ્થ શ્વસ્તનભવિષ્યકાળ मालामि अमालाम् मालानि मालायाम् मालितास्मि मालासि अमाला: मालाहि मालाया: मालितासि मालाति अमालात् मालातु मालायात् मालिता સામાન્ય ક્રિયાતિપન્યર્થ પક્ષ આશીવદિાર્થ અદ્યતન ભવિષ્યકાળ ભૂતકાળ ભૂતકાળ मालिष्यामि अमालिष्यम् मालांचकार-चकर मालायासम् अमालासिषम् मालिष्यसि अमालिष्यः मालांचकर्थ मालाया: अमालासी: मालिष्यति अमालिष्यत् मालांचकार मालायात् . अमालासित् KSATGlu Aad धातु पावली MIDI- EN E RATEEK Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ यड्न्त प्रडिया नियम :1. अतिशय सने वारंवार अर्थमा 'य' प्रत्यय लागे छे. पच्+य-पच्य, लूय लूय 2. माहि संशनी दिसतियाय छे. पच्य=पपच्य, लूय लूलूय 3.दिति थये छते पूर्वना अ जो आ मने जीत स्वरनोए। थाय छे. पापच्य, लोलूय 4. यन्त धातुमा मात्मनेपही छे. 5. वञ्च, संस्, ध्वंस्, भ्रंश, पत्, पद्, स्कन्द मने कस् धातुना यन्त भां द्विति पूर्व नी भेराय छे..त. वनीवच्यते, सनीस्रस्यते, दनीध्वस्यते, बनीभ्रश्यते, पनीपद्यते, चनीस्कद्यते, चनीकस्यते 6. ऋ वा धातुजी द्विति यये ते पूर्वनी री भेराय छे. नृत् - नरीनृत्यते, पृच्छ् - परीपृच्छ्यते. बुध - जोध थवा વર્તમાનકાળ હસ્તનભૂતકાળ આજ્ઞાર્થ વિધ્યર્થ વ્યસ્તનભવિષ્યકાળ बोबुध्ये अबोबुध्ये बोबुध्यै बोबुध्येय बोबुधाञ्चक्रे बोबुध्यसे अबोबुध्यथा: बोबुध्यस्व बोबुध्येथाः बोबुधाञ्चकृषे EEEEEEEEEETola Aege air इथापली HCE Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ बोबुध्येते. अबोबुध्यत बोबुध्यताम् बोबुध्येत बोबुधाञ्चक्रे સામાન્ય ક્રિયાતિપસ્યર્થ પરોક્ષ આશીવદાર્થ અધતન ભવિષ્યકાળ ભૂતકાળ ભૂતકાળ बोबुधितास्मि बोबुधिष्ये अबोबुधिष्ये बोबुधिषीय अबोबुधिषि बोबुधितासि बोबुधिष्यसे अबोबुधिष्यथा: बोबुधिषीष्ठा: अबोबुधिष्ठा: बोबुधिता बोबुधिष्यते अबोबुधिष्यत बोबुधिषीष्ट अबोबुधिष्ट दा - आपj વર્તમાનકાળ હસ્તનભૂતકાળ આજ્ઞાર્થ વિધ્યર્થ શ્વસ્તરના ભવિષ્યકાળ दादाये अदादाये दादायै दादायेय दादायाञ्चक्रे दादायसे अदादायथा: दादायस्व दादायेथाः दादायांचकृषे दादायते अदादायत दादायताम् दादायेत दादायाञ्चक्रे સામાન્ય કિયાતિપત્યર્થ પરોક્ષ આશીવદાર્થ અધતન ભવિષ્યકાળ ભૂતકાળ दादायिताहे दादायिष्ये अदादायिष्ये दादायिषीय अदादायिषि दादायितासे दादायिष्यसे अदादायिष्यथा: दादायिषीष्ठाः अदादायिष्ठा: दादायिता दादायिष्यते अदादायिष्यत दादायिषीष्ट अदादायिष्ट Kला संस्कृत धातु उपापली HI-TEEEEEEEEEEEKE ભૂતકાળ Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ वि = वयति (विरिवाचरति) विवाय = विव्यतुः विव्युः, _ अवयीत् - अवायीत् वीयात् अ = अति (अइवाचरति) परोक्ष भूता औ-अतुः-उः श्री = श्रयति (श्रीरिवाचरति) शिश्राय, शिश्रियतुः, शिश्रियुः पितृ = पितरति (पितेवाचरति) प्रित्रियात् * भू = भवति (भूरिवाचरति) परोक्ष लूता बुभाव, मधतन asim - अभवीत् द्रु = द्रवति (दुरिवाचरति) अद्यतन सूतs - अद्रावीत् इदम् = इदामति (इदमिवाचरति) पथिन् = पथीनति (पन्थाः इवाचरति) मथिन् = मथीनति (मन्था: इवाचरति) दिव् = द्यवति (द्यौः इवाचरति) क = कति (क इवाचरति) स्व = स्वति (स्व इवाचरति) ऋभुक्षिन् = ऋभुक्षीणाति (ऋभुक्ष) इवाचरति KEEEEEEEEEE E EExgoalu siege aur suresh ansi-GES Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ होड = होडते (होड इवाचरति) अकाल्म् = अकाल्मते (अकाल्म इवाचरति) વર્તમાનકાળ पुत्राये पुत्रायसे पुत्रायते સામાન્ય ભવિષ્યકાળ पुत्रायिताहे पुत्रायितासे पुत्रायिता ઉપમાન કર્તા पुत्र હસ્તનભૂતકાળ આજ્ઞાર્થ વિધ્યર્થ શ્વતનભવિષ્યકાળ अपुत्राये पुत्रायै पुत्रायाञ्चक्रे अपुत्रायथाः पुत्रायस्व पुत्रायेया: पुत्रायाञ्चकृषे अपुत्रायत पुत्रायताम् पुत्रायेत पुत्रायाञ्चक्रे ક્રિયાતિપજ્યર્થ પરોક્ષ આશીવદાર્થ અધતના ભૂતકાળ ભૂતકાળ पुत्रायिष्ये अपुत्रायिष्ये पुत्रायिषीय अपुत्रायिषि पुत्रायिष्यसे अपुत्रायिष्यथाः पुत्रायिषीष्ठा: अपुत्रायिष्ठा: पुत्रायिष्यते अपुत्रायिष्यत पुत्रायिषीष्ट अपुत्रायिष्ट KATA व धातु अपावली eny-REE 200KS Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ कवि વર્તમાનકાળ હસ્તનભૂતકાળ આજ્ઞાર્થ વિધ્યર્થ શ્વસ્તનભવિષ્યકાળ कवीये अकवीये कवीयै कवीयेय कवीयाञ्चक्रे कवीयसे अकवीयथाः कवीयस्व कवीयेथाः कवीयाञ्चकृषे कवीयते अकक्षत कवीयताम् कवीयेत कवीयाञ्चक्रे સામાન્ય ક્રિયાતિપસ્યર્થ પરોક્ષ આશીવદાર્થ અધતન ભવિષ્યકાળ ભૂતકાળ. ભૂતકાળ कवीयिताहे कवीयिष्ये अकवीयिष्ये कवीयिषीय अकवीयिषि कबीयितासे कवीयिष्यसे अकवीयिष्यथा: कवीयिषीष्ठा: अकवीयिष्ठा: कवीयिता कवीयिष्यते अकवीयिष्यत कवीयिषीष्ठ अकवीयिष्ट તેના જેવા આચા૨ અર્થમાં 2 પ્રત્યય माला - मालायते (मालेवाचरति) अप्सरस् - अप्सरायते भानु - भानूयते (भानुरिवाचरति, कुमारी - कुमारायते આ પ્રમાણે આગળ સમજવું) कष्ट - कष्टायते, पापं चिकीर्षति पितृ - पित्रीयते कक्ष - कक्षायते KOR E EK L You and sपापली IN-CENE Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ अभ्र - अभ्रायते (अभं करोति) पटपट - पटपटायति-ते ओजस् - ओजायते नौ - नाव्यते युष्मत् - त्वद्यते युष्मद्यते सत्र - सत्रायते कृच्छ्र- कृच्छ्रायते शब्द - शब्दायते (शब्दं करोति) लोहित - लोहितायति राजन् - राजीयते पाचिका - पाचिकायते अवगल्भ - अवगल्भायते अस्मत् - मद्यते, अस्मद्यते तपस् - तपस्यति (तपश्चरति) कष्ट - कष्टायते (पाप कर्तुमुत्सहते) कलह - कलहायते (कलहं करोति) लोहिनी - लोहिनीयते तरल- तरलायते (तरलो भवति), तरलयति (तरलं करोति) उत्क - उत्कायते (उत्क: भवति), तरलयति (तरलं करोति) शिथिल - शिथिलायते (शिथिलं भवति), शिथिलयति (शिथिलं करोति) शीघ्र - शीघ्रायते (अशीघ्र: शीघ्र: भवति), भृश- भृशायते (अभृश: भृशं भवति) 2 03 Kosoves eiga ung purch aus- 7 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પદ भिषज् વિવાદિ ધાતુઓ નિયમ :1. “પ્ન”વગેરેને સ્વાર્થ માં "" પ્રત્યય લાગે છે. ડૂચ=ણૂતિ તે, કર્મણિ-ડૂતે 2. "" પ્રત્યય લાગતાં સ્વર દીર્ઘ થાય છે. મન્ત+૨=મજૂતિ ધિતુ અર્થ રૂપ પરસ્મપદ ચિકિત્સા કરવી भिषज्यति समर् પરસ્મપદ યુદ્ધ કરવું समर्थति सपर પરસ્મપદ પૂજા કરવી सपर्यति / सपर्या-पूजा अगद પરમેપદ ઓષધ કરવું अगद्यति सुख પરમેપદ સુખી થવું सुख्यति मगध પરમેપદ વિંટવું मगध्यति પરમેપદ | જલ્દીથી ગ્રહણ કરવું | મેઘાતિ 103 સુબોધ સંસ્કૃત ધાતુ પાવલી ભાગ- मेधा Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ तिरस् खेला પરસ્મપદ ખેલ કરવો. वेला પંરત્મપદ વિલંબ કરવો પરસ્મપદ આચ્છાદન કરવું उषस् પરસ્મપદ પ્રભાત થવું असु પરસ્મપદ મનથી બળવું वल्गु પરસ્મપદ પૂજા કરવી मन्तु પરઍપદ શેષ કરવો. हृणी આત્મનેપદ લજ્જા પામવી मही આત્મનેપદ વધવું ઉભયપદ ખણવું લોઇઠ ધાતુઓ ગણ. પદ અર્થી क्लव | 1 | આ. | ઝાંખુ પડવું वीज | 10 | પર. | વીંઝવુ સુબોધ સંસ્કૃત ધાતુ પાવલી ભાગ खेलायति वेलायति तिरस्यति उषस्यति असूयति वल्गूयति मन्तूयति हणीयते महीयते कण्डूयति-ते कण्डू ધાતુ રૂપ विक्लवते वीजयति 10) Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ હીન अन्दोल हिन्दोल प्रेखोल છે ? શું છે ધાતુ ગણ. પદ રૂપ નિંદા કરવી हीलयति હિંચોળવું,ડોલાવવું अन्दोलयति હિંચોળવું,ડોલાવવું हिन्दोलयति હિંચોળવું,ડોલાવવું | pોનતિ સૌત્ર ધાતુઓ અર્થ અટકી જવું स्तभ्नोति,स्तभ्नाति, स्तम्भते ચોખાઈ રાખવી चुक्षति અટકી જવું स्तुभ्नाति,स्तुभ्नोति અટકી જવું स्तुभ्नाति,स्तुभ्नोति અટકી જવું स्कुम्नाति,स्कुम्नोति આળસ કરવી तन्द्राति स्तम्भ 5,10 આ. चुक्ष् स्तुम्भ स्कम्भ स्कुम्भ तन्द्रा 5,9 પર પર. પર. ખ - - - - - - - - - - - - - - **બોધ સંત ધાતુ રપાવહી ભાગ- ન Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ } } } } 5 ம் વેગવાળા હોવું जवति વિચાર કરવો तर्कति જલ્દી જવું तोरति કંપવું, ડોલવું लोलति બાધા કરવી पशति,पशते स्पश् બાધા કરવી स्पशति,स्पशते पस् જવું, બાંધવું, વસવું पसति,पसते વાક્ય ઝરણીય ધાતુઓ લૌકિક-લોકોત્તર સાહિત્યના વાક્યોમાં વપરાતા કેટલાક ધાતુઓ ગણા પદ અર્થ રૂપ યુનુન્ | 1 | પર. છેદવું चुलुम्पति कुच् પર. ખોલવું, ઉઘાડવું ૩ન્નત (ડ)| 10 | પર.. ઉલડવું उल्ललयति, उल्लडयति ધાતુ - 3 - 2 कुचति અરબોધ સંત ધાતુ પાવલી ભાગ- 999999 S૧૦કલ* Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ રૂપ वध अवधीर 10 પર. || તિરસ્કારવું अवधीरयति gs | 6 | પર. | ઉચ્છવાસ લેવો उद्धृषति સ્વાર્થિક પ્રત્યયાન્ત ધાતુઓ કેટલાક ધાતુઓને માય, ય,ર,સન્ પ્રત્યયો લાગવા છતાં પણ અર્થમાં ફર થતો નથી. ધાતુ | ગણ ] પદ | અર્થ આ. મોં બગાડવું बीभत्सते રક્ષણ કરવું गोपायति સંતાપવું धूपायति જવું विच्छायति વ્યાપાર કરવો. પાતિ, હોડબકવી,સ્તુતિ કરવી पणायति આ. સ્તુતિ કરવી पनायते,पनायति कम् આ. અભિલષવું कामयते || જ ન ન >> ન હૈ ન પર. पन् Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ऋत 52. ऋतीयते गप जुगुप्सते तिज विकित ધૃણા કરવી, જવું ગહ કરવી ક્ષમાં કરવી સંશય કરવો વ્યાધિનો પ્રતિકાર કરવો તીરૂ કરવું સરળતા રાખવી વિચારવું कित् तितिक्षते विचिकित्सति चिकित्सति शीशांसति-ते दीदांसति-ते मीमांसते शान् दान् मान् Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ થાય તીર્થોદ્ધાર વૈરાગ્યવારિધિ . પાપાઆચાર્યદિલ્હીલચદ્ધસારીશ્વરજી મ.સા.ની સાહિત્ય યાત્રા શ્રી કલાસણ અક્ષરમનિકા (પ્રત) 8 જીવવિચાર એવું તત્વજ્ઞાન (હિ). શ્રી મહાનિશીથ સૂત્ર 19 સુબોધ સરકત માપદેશિકા (સંત ક-૧) Be 3 શ્રી આચારાંગ સૂટ (ભાગ) 20 સુબોધ સંરકત મશિનઃ પ્રવેશિકા : 4 શ્રી આચારાંગ સૂણ (ભાગ-૨) (સંકૃત બુક-ર). 5 શ્રી પંચકલ્પભષ્ણ ચણિ 21 કર્મ નચાવત તિમહિ નાચતા વ્યાયાવતાર- સટીક 22 સુખી જીવનની માર ડી. * શ્રી વિરાલિવિંશિકા પ્રકરણ- અનુવાદ 23 જીવથી શિવ તરફ શ્રી વિશાલિવિંશિકા પ્રકરણ- સટક 24 તવની વેબસાઇટ શ્રી શ્રાદ્ધવિધિ પ્રકરણ (પ્રત). 9 5 ભક્તિ કરતાં છૂટે મારા પ્રાણ.. 49 10 શ્રી માર્ગપરિણાદ્ધિપ્રકરણ- સટીક 26 ફોન બનેગા ગરણુણજ્ઞાની 11 સુલભ ધાતુ પ કોશ 2 ઓધો છે અણમૂલો . | 12 સંસ્કૃત શબ્દ પાવલી 28 સુબોધ પ્રાકૃત વિજ્ઞાન પાઠમાળા (પ્રાકૃત બુક) 49 13 સંસકૃત ધાતુ અધતનાદિ કુપાવલી 29 સુબોધ સંસકૃત ધાતુ પાવલી ભાગ-૧ 14 મુહપતિ ચર્ચા (હિન્દી- ગુજરાતી) 30 સુબોધ સંસ્કૃત ધાતુ છૂપાવલી ભાગ-૨ 15 જૈન શ્રાવકાચાર (હિન્દી), 31 સુબોધ સંરકત ધાતુ પાવલી ભાગ-૩ 16 જૈન શ્રાવકાચાર શરાતી) 32 સુબોધ જનારા પ્રાણ 10 જૈન ઈતિહાસ (હિન્દી) 33 શ્રાદ્ધવિરાણાની. " આ નિશાનભૂલી ' વિજ્ઞાન પાઠમાળા (પ્રાકૃત બુક) પ્રાપ્તિસ્થાન ધાતુ પાવલી :Iu1 દિવ્ય ર્શન કાર્યાલય ધાતુ સુપાવલી ભાગ-૨ ધોળકા) 39| કલિફ્રેંડ સોસાયટી, મકલી ધાતુ રૂપાવલી ભાગ-3 જી. અમદાવાદ, ફોન : (૦૨૦૧૪ત રૂપાવલી ભાગ-૪ yye Roel) RાથTs: onna7.. ......... -- 4 . સ ચ ર (હિન્દી)