Book Title: Stree Sukh Darpan 1918 08 Pustak 02 Ank 06
Author(s): Manglabai Motilal, Fakirchand Premchand Raichan
Publisher: Anand Printing Press
Catalog link: https://jainqq.org/explore/541018/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shravika Reg. No. B. 1289. E | - See a @ aa eee , gA. che, mANAbAI motIlAla mu bai, SP trI. su kha dapI . C) Di IT & 20 IFE SKE & 0 0 0 0 0 E GLUESSES 0 0 - 0 0 - 0 0 0 0 0 0 e = 3a o - ek e - E0 ha 29. S , ungI. 9 - I. 0 I. - 0 - - 18 F J che che -- - chuM - 2che che 7 - - huM 0 huM chuM ke chuM huM 0 - i - zuM che te huM je che che - che che i gIti. darpaNa strInA sukhanuM, gRha maMdira zAbhAve pati saMge; puSpa pAMkhaDI arpa, jIvane saphala nIja karatI ucharaMge. tarI, ziDa grevica 6 dAma-kuMDalA kara... mUvasthApaka, gulAbacaMda lalubhAI zAhe bhAvataMgare karI - Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayAnukramaNikA. viSaya. lekhaka. - naMbara, guNiyala satI.. pramudA ke patibhakti. yazodharA. girajAdevInuM TuMka vRttAnta. je jI. bI. pavAra, zukla narmadAzaMkara haragoviMda. nalinIkAnta. mA. 123 124 130 131 ja A jastI. rA hIrAlAla raNachoDadAsa, saMsAradarpaNa ane suzIlAnI karma kathA. hena maMgaLAhena. 143 vyavahAramAM strIone hIssa. sau. zAradAbahena. ... 144 strI-jagata. 145 svIkAra 146 vArSika lavAjama-hiMda mATe pisTeja sAthe, rUpIA 3-0-0 chuTaka aMkanA AnA che. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A che. S * ka . kare . 2 TIN ja lIdho che. Y; ne, A RRB AS A U.Data - - - '5. 2 jI. * oNgaSTa-1918 aMka 6 ke. guNiyala sI. - (gale-kavohila) jagamAM satI nArI sadA, gharabArane zobhAvatI; patine praphullita premadA, karI haraghaDI bolAvatI. rahe saMpI sau kuTuMbamAM, niti nema prema haiye dharI; karI vaza sakaLa sabaMdhIne, saddaguNa saumAM lAvatI. nIja bALakane keLavI, zubha AcaraNa zIkhavADatI; nahi kaleza to lavaleza paNa, naramAzathI samajAvatI. AvI priyA patine sadA, sukha zAntImAM jhulAvatI; - yAje gharaghara hiMdamAM, sau nArIo guNIyala satI. che. bI. pavAra-dhoLakA. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukha darpaNa-zrAvi. - - pramudA ke bhakti . (lerA, zukala narmadAzaMkara haragoviMda khArAghoDA.) pramudAnI ummara vadhAre nahotI, paraMtu hiMmata ghaNIja hatI. "pANIne baM AvI pahoMce te avaLa 5Na jeTalI bane teTalI ApaNe mahenata levI joIe!" pramudAe dhirajarAma tarapha dRSTi karatAM kahyuM. thoDIvAra pramudA AsapAsa pharI eka lAkaDAnI sAgaThI zodhI lAvI, caNIyAne kacha mArI bAlIkAkAjI ! " mahArI kAMIpaNa phIkara karaze nahi !" juo ! mArAthI banato prayatna karI mArI pharaja bajAvuM chuM. Ama vAtacIta thatI hatI tevAmAM eka jaDabharata jevo tAjo uMghamAMthI bebAkaLa uThelo mANasa hAthamAM moTI be lAkaDAnI sAgaThIo laI tyAM AvI pahoMcyo. thoDIvAra heja ADuM avaLuM joI baLatA gharanI pAsenA gharanI agAsI upara ThekaDo hArI caDI gayo ! ane ekadama be sAgaThIothI baLatAM ghara upara prahAra karavo zarU karyo. amadA paNa pairya rAkhI baLatA dharanI pAsenA bIjA makAna upara caDI gaI, ane sAgIto prahAra cAlu rAkhyo. thoDIvAramAM agninI je javALAo pracaMDa ane bihAmaNI lAgatI hatI tenuM jora heja kamI thatuM jaNAyuM. prathama agninI javAlAo nAbuda karavAnuM mAtra eTaluMja, ke agninuM jora vizeSa vadhavA pAme nahi ane te pariNAme baLatA gharanI paDosanA vara aninA pracaMDa jhapATAthI bace. navo Avela mANasa je agni halavavAnA mahada kAryamAM pravarta hato te oLakhI zakAto nahoto. byugala sAthe " phAyara ejIna" AvI pahoMcyuM agni upara vaiTara-pAIpane prahAra paNa zarU thaI gayo, hemaja anya Avela mANaso paNa agni zAMta karavAnA kAryamAM rokANu. eka taraphathI vaiTara pAi5 choDanArAone zAbAsInA pokArothI uttejana apAtuM hatuM. sUvarNapuranA resIDenTa sAheba paNa tyAM AvI pahoMcyA hatAM ane anya lokone kAme lagADatA hatA, temaja manahara hutAne atyaMta kliAsa ApatAM hatAM. manahara mahetAnuM ghara be majalAnuM hatuM temaja lAya uparanAja khaMDamAM vadhAre jaNAtI hatI. je tAtkAlika madada nahi AvI pahoMcI hota to agni vadhAre ane vadhAre bhayaMkara svarUpa batAvI bIjA keTalAMka gharono nAza karata kAraNake pavana paNa ghaNeja jorathI vAto hato jethI paDosanA gharamAM paNa agnanI pracaMDa javAlA utpanna thatAM vAra lAge tema hatuM. | sarva taraphanI madada satvara AvI pahoMcatAM manahara mahetAnuM ghara daivya kepagnithI tadana bhasmibhUta thatuM aTakayuM hatuM, gharanA uparanA majhalAne vadhAre nukazAna thavA pAmyuM hatuM, jene paiso, ghareNAM temaja kimati lugaDAMlattA vigere gharanA nIcalA bhAgamAM ghaNIja sahisalAmata rIte jaLavAI rahyuM hatuM, chatAM ghara mahine ghaNeka paracuraNuM sAmAna agnimAM bhazmibhUta thaI gayo hatA. pramudAe temaja navA aparicita purUSe arinane pracaMDa svarUpa pakaDatAM aTakAvI hatI; lAya tadana zAMta thaI gaI eTale Avela sarva gRhastha manahara mahetAne AzvAsana ApI potapotAne raste paDatAM hatAM. agni holavAI gayAnA byugala sAthe phAyara ejIna upaDayuM, temaja grahasthAlaya mAMhe rahenAra janavarga sivAya sarva vikharAI gayAM. dhirajarAme manahara mahetAne dilAso Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramudA ke patibhakti. - ~ ApatAM pUchayuM vArU che, tyAre tamAro ramaNalAla kayAM che ? ramaNalAla nATaka jevA gaele che manahara mahetAe pratyuttara Apyo. eTaluM Izvara IcchAe sAruM thayuM ke rAdhA tamAre tyAM hatI, ane ramaNalAla nATaka jevA gayA hatA, nahiMtara mAruM jIvana taddana zyAma thaI jAta, manahara mahetAe heja dama khAI kahyuM. ramaNalAla manahara mahetAne ekane ekaja putra hatA, jethI tene moDhe caDAvavAmAM bAkI rAkhI nahotI. bhaNavA tarapha tenuM lakSa bilakula hetuM, paraMtu gAmamAM hamezAM AthaDyA karato hato, hene nATaka jevAne ghaNeja zekha hato, jethI satata nATaka jovAmAMja te talina raheto. manahara mahetA ADakatarI rIte ghaNIja zikhAmaNa detA hatA, parantu ramaNalAla kAInuM kahevuM mAnato nahoto. agya mitranA sahavAsathI henI cAlacalagata paNa bagaDI jatI hatI, je ke manahara mahetA tene vAraMvAra Thapake detA hatA, paraMtu ramaNalAla tenuM dhAryuM karato hate. agnithI baLI gaela gharanI saMbhALa rAkhavA mATe lAlAjIne mukI dhirajarAma sarva sAthe ja gRhasthAlaya " mAM AvyA. hAla yuvakanI zuM sthiti che te jovA mATe pramudA utAvaLA pagale aMdaranA divAnakhAnAmAM dAkhala thaI comera jevA lAgI, parantu bichAnA upara sutela yuvakane nahi jevAthI tarata bahAra AvI bolI uThI " kAkAjI, kAkAjI, bichAnA upara yuvaka jaNAtA nathI, te bicAre atyAre moDI rAtre kayAM ane kevI rIte cAlyo gayo haze ? hemaja atyAre huM kayAM aDabaDI khAte haze?" " hene sAruM thaI gayuM haze jethI he ghara tarapha cAlyo gayo hoya ema jaNAya che, pachI to hariicchAe je banyuM hoya te kharUM." dhirajarAme pratyutara Apyo. kema! devajI mahArAja ! "bichAnA upara. bezuddha thaI paDelo yuvaka kayAM, kevI rIte ane kayAre cAlyo gaye ?" pramudAe jarA Thapako ApatAM kahyuM. " bahena ? bA ! mApha karo ane te sabaMdhe bilakula khabara nathI kAraNa ke AkhA dahADAnA parizramathI gADha niMdrA devIne Adhina thavAthI suI gayo hato " devajI mahArAje namratA pUrvaka uttara Apyo. devajI mahArAja dakSiNa kAThIAvADane brAhmaNa hato, tene tapakhIra ghasavAnI ane suMdhavAnI ghaNI ja Teva hatI. zarIre puSTa ane kAma karavAmAM ghaNuMja mahenatu hato. rAInA kAmamAM rahe zreSTatA meLavI hatI, dhiraja rAmanA pitA mukuMdarAya jyAre divAna tarIke hatA, tyArathIja devajI hArAja hemanI pAse hato. devajI mahArAje maLatA pagAramAMthI thoDoka paise bacAvyA hatA, paratu henI nyAtamAM kanyAnI ghaNIja achata hatI, jethI heo puSkaLa paisA ekatra karavAnI mahad AzA tarapha dorAyAM karatAM hatAM, joke mukundarAye hene sArI kanyA maLethI paraNAvI devA kahyuM hatuM, paraMtu hemanA avasAnathI devajI mahArAjanI AzA dhaLadhANI thaI gaI hatI. kAraNa ke dhirajarAmane kaMjusa svabhAva devajI mahArAja sArI peThe jANato hato. yuvakanA acAnaka nAzI javAthI amudAne atyaMta glAni utpanna thatI hatI, tyAre dhirajarAmanuM hRdaya AnandathI gupta rIte uchaLI rahyuM hatuM. pramudAnA manane zAMtvana karI dhirajarAma sarva sAthe rAtrI vyatita karavA suvAnA khaMDamAM gaye, jayAM sarva--nidrAvIne Adhina thaI gaelAM pradarzita thatAM hatAM tyAre amadAe bichAnAnI AsapAsa bArIka dRSTithI najara karI, te yuvakanI hastalikhita eka kAgaLanI nAjuka cabarakhI mAluma paDI. jemAM henA uddagAro nIce pramANe pradarzita thatAM hatAM. " hadayamAM che, raheluM che jIgara chUpuM, chupAve zuM ? jIgara jotAM, hRdaya darada muja dilanuM dhuve." vAMcavAnI sAtheja amadA dharaNI upara DhaLI paDI 5ratu paramAtmA sivAya henI ke khabara kANu le tema hatuM ! Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 strIsukha darpaNa-zrAvikA. prakaraNa 3 ju. * navApuramAM Aje cha mAsanI grISma Rtune caMdra pUrNa rIte prakAzI rahyo che. koI kAi - sthaLethI madhura karNapriya ane sukaMThita gAyananA AlApa karNa-pathane athaDAI rahyA che. vAyunI manda manda zItala laharIo AkhA divasanA kAmathI kaMTALI gayela manuSyane atyaMta AvhA ApI rahelI daSTigocara thAya che, jyAre saMsAra-sukhanA nehAtkaSTa-paricayamAM AvanAra daMpatIyugala prema-carcAnA ananya rahasyanA sUtrane mIThe AsvAda letAM mAluma paDe che. nabha-maMDaLanI nirmaLatAmAM ane prakAzamAM ratnadipakanA grahAdika De atyaMta abhivRddhi kare che, jyAre prabhu- bhaktimAM avalaMbI rahelA bhaktajano izvarastavananA utkRSTa padanI dhuna urADI rahelAM pradarzita thAya che. Aje caMdranA zitaLa ane sukhakara razmi navApuramAM sarva sthaLe atyaMta vividha sukha - duHkhanAM smaraNa karAvI rahelAM mAluma paDI Ave che. A vakhate navApuranA "rAjayagaDha" thI thoDe dUranA eka ati bhavya makAnanA aDInA bhAgamAM pANIno chaMTakAva thai rahela hato ane ' vadhAre bArIkIthI daSTi karavAmAM Ave to be vyaktio virAmAsana upara beThelI jaNAi AvatI hatI. ane teonA samI pAgre eka strI tADachAnI raMgaberaMgI caDhAI upara beThelI pradarzita thatI hatI. beThela paikImAMthI eka jaNe kahyuM-"pitAzrI ! Apa be traNa divasa thayAM atyaMta udAsI ane ciMtAyukta jaNAo che tenuM zuM kAraNa ? " razmi ! " mane paNa emaja jaNAya * * che, Akho dahADo kaMI kArya karavA utkaMThA thatI nathI, java baLyA kare che eTaluM ja nahi paraMtu aneka azubha vicAronA smaraNe hRdaya hamezAM khinna rahyA kare che." mAdhavaprasAde dIrdha niHzvAsathI uttara Ape. hAlA razmi! "mArI paNa be traNa divasa thayAM jamaNI AMkha satata pharakyA - kare che jethI ApaNA para zuM aniSTa vAdaLa jhajhumI raheluM che te kAMI samajAtuM nathI." tADachA ' upara beThelI gaMgAgaurIe paNa ciMtAtUra cahere kahyuM. mAtuzrI ! "mahArI paNa eja dazA che, mAruM paNa citta atyaMta zekAgAramAM DubakA mArI raheluM che, vaLI Aja savAranA paroDhIe mane eka . ghaNuM aniSTa svapna thayuM hatuM jethI tenuM satata smaraNa thatAM hArI bhaviSyanI sarva ucca AzAne dhULadhANI thatAM jouM chuM."-razmikAnta sajaLa netre uttara Apyo. razmi ! " hamArI hayAtI sudhI tene koI paNa prakAranI viTaMbanA paDavA deze nahi, hiMmata rAkha!paNa bhAI svapna bhAgye ja satya nivaDe che jethI vhArA hRdayamAM dAkhala thaelAM svaM-vicAro dUra kara! evuM zuM svapna tane AvyuM hatuM ke tuM atyaMta dilagIra thaI jAya che!" gaMgAgaurIe AzvAsana ApatAM prazna karyo. mAtuzrI ! "hame, huM tathA mArA pItAzrI traNe jaNa sRSTi-saudaryanI talInatAne AhAda kahevA bahAra pharatAM hatAM, daramyAna AkAza ekadama atyaMta zyAma thaI gayuM, pavananA susavATanA pracaMDa jhapATAthI vRkSanA pAMdaDA vigereno avAja comera gAjI rahyo, tevAmAM acAnaka nAso ! nA ! nAsenI kAramI ane bhaya utpAdaka cIsa saMbhaLAI, paraMtu kSaNavAramAM eka ghaTTAdAra vRkSanI chAyAmAM jyAM ApaNe ubhA hatA tyAM eka vikrALa krara ane hiMsaka prANI pahoMmyuM, henI bihAmaNI AMkhomAMthI nikaLatA krAgninA atyaMta bhayathI ApaNe saue chava bacAvA nAsavA mAMDayuM, paraMtu tenI pAsethI nAsI javAne bIlakula avakAza hote, jethI hArA pItAzrI henA paMjhAmAM sapaDAyA, paraMtu tenI krUra garjanAe mane temaja tamane nasADI mukyAM. pItAzrInI bebhAna sthiti upara te hiMsaka prANI saMpUrNa chApe mAre te avaLa tyAM koI strIe paramAtmA prerita prakaTa thaI ne turta nAza karyo eTaluM ja nahi paraMtu heNe mamatA ' Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 127 pramudA ke patibhakti. bharI daSTithI hAsya karI mane kahyuM ke huM tane paNa sukhakara thaIza. nAsI chuTA bAda aneka Apatti vipattio sAthe mahArUM jIvana zarU thayuM, huM aNaciMtavyA pItAnA mRtyu viyegathI aneka viTaMbanAo ane saMsArano sarva upAdhInA vicAra vimaLanA AvezathI nadImAM kudI paDaye, teTalAmAM koI vyakitae tuta mane bahAra kADhyo, ane mane jyAre bhAna thayuM tyAre heNe kahyuM " hiMmata rAkha! cAla ! mArI sAthe huM hamezAM tane sukhakara nivaDIza" jayAM mArI sAravAra karanAra vyakita tarapha mArI daSTi gaI tyAre te eka strI ja jaNAI tenI sAthe huM jyAre vadhAre vAta karavA jato hato tyAM mArI AMkhanA dvAra khulAM thaI gayAM, mAruM hRdaya atyaMta jorathI thaDakavA lAgyuM. svapanuM zuM ! huM kayAM ! strI koNa ! tame kayAM ane pItAzrInuM zuM! A pramANe pathArImAM paDyo ? paDyo aneka vicAra karavA lAgyo, paraMtu jema jema vadhAre vicArazaMga upara caDate - gayo tema tema mAruM hRdaya vadhAre dilagIra thatuM mAluma paDayuM, temaja mArI bhaviSyanI AzAnI ucca abhilASAnI naSTatAne hRdaya upara sajjaDa AghAta thayo. jo ke huM samajuM chuM ke svapna kadI paNa satya nivaDatuM nathI, paraMtu te sutrane mAruM hRdaya atyAre kabula karatuM nathI. upara darzAvela khyAna sivAya mArI jIMdagI upara atyaMta pheraphAra thaI gayo. jo ke saMpUrNa svamAnuM mane bIlakula smaraNa nathI, paraMtu je kAMI avazeSa yAda che te mahe sarva ni razmikAne gamagIna cahere svapnAnuM spaSTIkaraNa karyuM. * svapnAnI aniSTa vAta sAMbhaLI sarva stabdha thaI gayAM. strIonuM hRdaya pocuM ane nabaLuM hoya che te sAthe vahemI paNa hoya che, jethI gaMgAgaurInA hRdayane svamAnI mAThI asara na thAya tethI mAdhavaprasAde kahyuM-"gaurI " svapnAnI vAta taddana bIna pAyAdAra manAya che, kAraNa ghaNI vakhata svapnAmAM nirdhana paisApAtra bane che, paisAdAra nidhana thAya che, kaI kaMgAlane rAjyagAdI prApta thAya che, jyAre keTalAka yamadAranAM darzana karavA cAlyA jAya che, paraMtu savAra thaye keinI sthiti badalAtI nathI. jyAM jyAMnuM ane tyAM tyAMnuM satata pradarzita thAya che, mATe paramAtmA pratye ApaNA zreyekarSanI ujavaLa lAgaNI pradazita karo ke jethI niraMtara ApaNuM zreSTa kalyANa - maMgaLamaya thAya, ane bhaviSyane mATenI ucca AzAo ApaNuM hRdayamAM astitvatA dharAve. mAtuzrI ! ApaNI bhaviSyanI sthitine mATe je paramAtmA taraphathI nirmita thayuM haze te cakkasa thavAnuM ja to pachI atyArathIja ciMtAyukata divaso nirgamana karI vihavaLa thaIe te sAruM kahevAya nahiM. je kAMI ApaNI pAse che te paramAtmA prerita utkRSTa prAsAda vaDe prApta thayuM che, ane kadAca sarvasva cAlyuM jaze to harSa zeka karavA jevuM che nahi," razmikAnta daDhatA pUrvaka uttara Ape. , razmi ! " huM paNa sarva vAta sArI peThe samajuM chuM ane hArI umaranA pramANu tarapha dRSTi karatAM hArA sujJa ane zreSTha vicAro atyaMta prazaMsApAtra jaNAI Ave che. " gaMgAgaurIe razmine dhanyavAda ApatAM kahyuM. paNa pItAzrI ! " sAvadha rahejo. kAraNa ke deza-kALa duSTa che, ane temAM paNa rAjyataMtranI khaTapaTe ghaNI ja agAdha hoya che, jethI te ekadama jANI zakAtI nathI. jo ke Apa kAInA aniSTamAM utsuka nathI, parantu acAnaka rAjaya-taMtranI khaTapaTanA mahAna paribaLa Apa pratye aNaciMtavyuM AvaraNanuM vAdaLa mukI 5De te avaLa tene nirmaLa karavA yathAsthita prayatnamAM rahevuM teja hAla ApaNe mATe atyaMta zreyaskara che. " - razmi! kharekhara hArUM kahevuM taddana yukta che, rAjyataMtranI khaTapaTathI ghaNuM satyapriya ane atyaMta dakSatva dharAvanAra purUSe paNa gothA khAI cAlyA gayAM che. rAjyamAM snehIone Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 che. - strIsukha darpaNa-zrAvika. atyaMta dA dharAvanArA paNa prasaMga Ave eka zatra samAna bahAra paDI nimeLa karavA athAga parizramamAM mA rahe che, jethI rAjyanA kArobAramAM paNa kAI upara vizvAsa rAkhavo te atyaMta duHkhakara prasaMga AvI paDavA saMbhave che, kAraNa ke ApaNA lakAnI AMkhamAM IrSyA adhikatara samAelI che jethI teo eka bIjAnI uccattara sthiti joI zakatA nathI temaja zreya paNa karI zakatA nathI, paraMtu bIjAnI zreSThatAnI naSTatA karavA pAchaLa mahAna prayatno kare che, eTaluM ja nahi, parantu thoDA ghaNA paisAno vyaya paNa kare che. dareka saMsthAnI zreSThatAno AdhAra " saMpa " upara avalaMbI rahelo che, jyAre IrSyA prati spardhAnA duSTa raste vahana kare che jethI IrSyALa hRdayamAM haLImaLIne rahevAnA utkRSTa saMskAronA ujajavaLa bIja kayAMthI hoya ?" mAdhavaprasAde hAlanA cAlatAM rAjaya-taMtranuM smaraNa karatAM kahyuM. pitAzrI ! " rAyatA bhramitasiMha paNa rAjyakuLane dipAvanAra saddaguNayukta bIlakula nathI." kharekhara! satyaja che! henA upara saMpUrNa vizvAsa mukAya tema paNa nathI, kAraNa ke prasaMga Ave vinA vilaMbe dareka jaNanI vAtacitamAM bhamAI jAya che, jethI keTalIka vakhata tene pAchA ThekANe lAvavA mATe atyaMta prayatno karavA paDe che, satya ane asatya zuM che, te sabaMdhI dIrdha dRSTithI jarApaNa vicAra nahi karatAM khoTe rastA te dorAyA kare che, rAjya-netA tarIkenA eke saguNa bhramitasiMhanI aMdara jovAmAM AvatAM nathI, rAjyakartAnI zuM pharaja che tenuM paNa bIlakula lakSa nathI, Akho dahADo vyasanamAM ane raMDIbAjImAM masta rahyo kare che, henI AsapAsanA pAsavAna paNa tevAMja che, rAjyanuM zuM hita che, leke sukhI che ke duHkhI te tarapha jarApaNu daSTi nAMkhatA nathI. mArA dhAravA pramANe te lAMbo vakhata A pramANenI sthiti cAlaze te kharekhara rAjayanI pAyamAlI thavA pAmaze eTaluM ja nahi paranta kAThIAvADamAM uccattara ane zreSTa paMktie pahoMceluM navApuranuM rAjya dhaLadhANI thaI. jaze." mAdhavaprasAde lAMbA vakhatathI anubhavelAM rAjyanI pAyamAlInA ubharA kADhatAM kahyuM. ---- pitAzrI: "kharekhara!have Apane A rAjyamAM lAMbo vakhata rahevAnI AvazyaktA paNa nathI, kAraNake jyAM rAjanetAnI nirbaLatA hoya che tyAM rAjyataMtranI khaTapaTa kaI ghaDIe kayuM svarUpa pakaDe che te kahI zakAtuM nathI. " razmikA te pitAno daDha nizcaya jaNAvatAM kahyuM "razmi! hArUM kahevuM tana yathAsthita che, vaLI thoDA samaya thayAM eka paThANe bhramitasiMhane eTalA badhA bhamAvI dIdho che ke AkhA rAjyamAM henuM kaheluM dhruravAkaya samAna manAya che, te paThANe TuMka samayamAM atyaMta prIti saMpAdana karI lIdhI che. have rAjyanetA bhramitasiMhanI rajA laI atrethI betraNa divasamAM ApaNuM svadeza vRddhanagaramAM cAlyA javAno huM daDha saMkalpa karyo che. " mAdhavaprasAda pitAno daDha nizcaya batAvatAM kahyuM. pitA ane putra vacce cAlatI vAtacIta eka bAjA para baheThelI gaMgAgaurI sAMbhaLatI hatI teNe kahyuM " kharekhara ! have vRddhanagara tarapha jema tvarIta javAya temaja sarvasva hita samAeluM che, " cAlatI vAtacIta daramyAna ghaDIALanA bAra raNakArA karNapaMthane athaDAyA ke ekadama sITInA avAja sAthe pagarava saMbhaLAvA lAgyo ane mAdhavaprasAda potAnA virAmAsana uparathI ubho thaI vadhAre bArikIthI gabharAele here tapAsa karavA jAya te pahelAM to tenA sanmukha keIeka vyaktine ubhelI joI eTaluM ja nahi paraMtu keTalAka rAjyanA nizAcarane hathiAra sajaja thaI kALA lebAmAM ubhelAM joyAM. , vairya rAkhI AgaLa dhase che eTalAmAM to rAjyanI agragaNya vyakti tarIke ubhA rahelA abadulakhAMe AgaLa AvI mAdhavaprasAdane paeNraMTa batAvatAM kahyuM " juo ! Apa rAjyanA binavaphAdAra nokara tarIke dareka kAryamAM vahana kare che, jethI rAjyanetA bhramitasiMhe Apane pakaDavA mATe rAjyadrohanA Page #9 -------------------------------------------------------------------------- Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (sarva haka svAdhIna ) strIsukha darpaNa... 299999999999999RSTra 99999999ccha R: hallaphaE che. nIca harAmI bAyalA atrethI tvarIta cAlyo jA, nahitara mahArA tapIgaelA krodhAgnithI tane bhasmibhUta karI nAMkhIza, eTaluM ja nahi paraMtu mahArA amulya jIvanI leza paNa darakAra karyA sivAya amuka ucca AzAmAM avalaMbI rahelI hArI amulya chaMdagI dhuLadhANI karI tane yamaH ' dvAramAM khaDo karIza' caKS AnaMda presa-bhAvanagara, citrakAra-rA, tribhuvanadAsa paTela Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramuddA ke yatibhakti. 129 te ArApa sAthe vaoNra'Ta kADhyuM che mATe satvara hamAre svAdhina thAo. ' razmikAnta tathA gagAgaurI A acAnaka banAvathI taddana digguDha banI gayAM, parantu mAdhavaprasAda dhairya rAkhI kheAlI uThayA, zuM hu` rAjyadrohI dhyu ? mhArUM karyuM vartana ane kanya rAjadrohanA aMgabhUta kAraNA pradazita kare che ? " " te saMbaMdhe huM kAMija jANatA nathI, parantu mane suprata thaelI karaja bajAvavA atre AvelA chuM. " abadulakhAMe pratyuttara vALyA. rAjyanA eka nimakahalAla nAra tarIke sarva kAryoMmAM pravata rahI nyAyadaSTie sarvanA zreyamAMja rahyA karatA hatA zuM? tenA khaTTalAmAM anyAyanetA misiMhanA tarathIja eDI paheravAnAja samaya AvyeoN. paramAtmA ! kharekhara thArI gati gahana che. " kSaNamAM rAjA raMka banAve, nidhanapara ke chatra dharAve. " mAdhavaprasAda potAnI bhAgyadevIne dhikkAratA eTalI uyeA. "" l "krama sAheba ! have vilaMba nA karI ane rAjyakartA bhramitasiMha taraphathI AvelI eDI virata hAthamAM paherI lyA. " abadullakhAM kheDI batAvatAM TakAra karatAM khelyA. abadullAnA ayukta zabdo sAMbhaLI mAdhavaprasAdanuM lehI ekadama tapI AvyuM, ane krodhAgnithI lAlaceALa AMkhA karI gAjI uThayA, "tIca harAmI bAyalA atrethI varita cADhyA jAM, nahitara mhArA tapI gaelA krodhAgnithI tane bhasmibhUta karI nAMkhIza eTalu ja nahi parantu mhArA amulya jIvananI leza paNa darakAra karyo sivAya amuka ucca AzAmAM avalaMbI rahelI thArI amulya jIMdagI dhULadhANI karI tane yamaddAramAM khaDeA karIza." "mAdhavaprasAde navApuramAM bhramitasi Mhane pratyeka prasa Mge atyaMta madada karI hatI ane jene aMge rAjyamAM anahada khyAti ane zreSTatA meLavI hatI jethI te taraphanA sAtvika vicArAe hene adhika zauyatA aNu karI hatI. mAdhavaprasAda vRdghanagaranA rahIza hatA. nAnapaNathI rAjata MtranI mahAna khaTapaTA teNe joi hatI. dharanA sukhI hatA. tenA pitAnI zreSTa tAlIma thaNe lIdhI hatI, jethI rAjayanA kArobAramAM atyaMta dakSatA darzAvI sarva taraphanI prIti saMpAdana karI hatI. mitasiMhanuM rAjya vheNe AkhAda ane vistAravALu karI utkRSTa paMkitae mukayuM hatuM. bhramitasiMhanA rAjya upara mhAravaTIA temaja vAdhera leAkeAnA humalA haraghaDIe AvatAM hatAM, parantu zreNIja cAlAkI ane viratvatAthI sarvane nasADI mukayA hatAM. mAdhavaprasAdane ekaja putra ratna hatuM ke jene huM razmi kahI melAvatA hatA. rasmikAntanI ummara atyAre mAtra gaNIza varSoMnI hatI. razmikAnta, mAdhavaprasAda temaja gaMgAgaurInA prematatvanuM eka ramakaDu hatA. mAdhavaprasAda nikhAlasa dilanA AnaMdIta sajjana hatA temaja gaMgA-gaurImAM sarva sadaguNI AvI rahelA jovAmAM AvatAM hatAM. gRhakArya mAM zreSTa paMkitae mukavA lAyaka eka gRhaNI tarIke teNe nAma kADhayuM hatuM. mAdhavaprasAda teNIne potAnI bhAgyadevIne sukhakara prasAda tarIke mAnatA hatA eTaluMja nahi parantu haravakhata kahetA ke " A duHkhamaya saMsAramAM sadaguNI strI e purUSanI kharekhara bhAgyadevI che, ga gAgaurImAM nhAnapaNathIja utkRSTa saMskArA dAkhala thavA pAmyA hatA jethI pukhta umare te saMkArA saMsAramAM atyaMta daidipyamAna jhaLakI rahyAM hatAM. gaMgAgaurI svabhAve namra vivekI, sahanazIla ane hasamukhI hatI jethI hetu jIvana satat sukharUpa pasAra thatuM hatuM. maryAdA temaja karakasaratAnA upayAga dhaNIja sArI rIte karI jANutI hatI, avakAzanA samaya bharata, guMthaNu, temaja nIti ane dharma prerita pustakAnA vAMcanamAM vyatita karatI hatI eTaluMja nahi parantu vratarAjanA pratyeka vratA karatI hatI tenu kAraNa mAtra eTaluja mAnatI ke tratAne lIdhe dareka indriyAnA nigraha thAya che ane tene lIdhe buddhi haMmezAM nirmaLa ane sAtvika rahe che ane jethI paramAtmA pratyenu lakSyabindu hRdayamAM kAyama rahe che. (a.) "" Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 139 , strIsukha darpaNa-zrAvikA thazodha, " (zArdUlavikriDIta.) - Aje rANI yazodharA zayanamAM, asvastha nidrA lIe, pAse bALaka pUtra rAhala ane, siddhArtha sUtela che; hAlA? prANapati? a tyajI mane kayAM dara jAo tame ? jAvuM yogya kadI prabhu ! vana viSe, te sAthe rAkho mane. A rIte lavatI ane jhabakatI, nizvAsa nAMkhI rahI, jANe hAya ! thaI rahI rakhaDatI, choDI gayA che pati; hAlI! prANa! are! are! priya sakhiI ArAdhyadevI priyA! nA huM dUra jato nathI tuja thakI, hRdayastha ardhaganA ! zAnti tuM dhara aMtare priya sakhi ! AnaMdamAM re' sadA, nidrA zAnta thaI have kara sakhi ! tho svastha mahArI priyA ! mahArA dharma thakI ne nahi sakhi! ajJAna tuM dhAratI, chuM hAro bhartAra rakSaka priyA ! nA dUra thAuM kadI. rANa svastha thatI ghaDI nayana jyAM, gherAya nidrAmahI, cAlyo jaIza tyajI jarUra priya! tane, siddhArtha bole tahIM; dekhuM chuM duHkhamAM badhuM jagata A, Adhi upAdhi vaDe, vItADe pazu tulya jIvana ane, duSkarma sau Acare. A ajJAna thakI badhA jagatane, uddhAra icchuM priyA !' ne te yadImahIM jarUra sukhathI, sarvAga hemuM priyA ! sepuM chuM jagadIzanA caraNamAM, pUtra priyA mAharA, rahevAnAM sukha duHkha sau jagatane, je heya prArabdhamAM -suNatAM uddagAra rANuM jhabakI, uThI nizAsA lIye, hAlA ! prANapati ! tyajI dUra thazo, e krUratA zuM ghaTe? A nhAnA kula dIpa pUtra para zuM, meM prema ocho thayo ? ke mUkI amane anAtha jagamAM, basa! dUra cAlyA jazo! A rIte lavatI ane jhabakatI, niHzvAsa nAMkhI rahI, jANe hAya ! thaI rahI rakhaDatI, choDI gayA che pati; mApI keNu thayuM aho ! jagatamAM, prArabdha go badhA, rANI mahAlamAM raDI ghaNuM chatAM, siddhArtha cAlyA gayA. - nalinIkAnta. >> Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (sarva haka svAdhIna.) strIsukha darpaNa. (5) ke Upelel " hAlA prANapati ! are ! tyajI mane kayAM dUra jAo tame ! jAvuM yogya kadI prabhu ! vana viSe te sAthe rAkha mane. " citrakAra-rA, tribhuvanadAsa paTela. AnaMda presa-bhAvanagara, ) Page #14 -------------------------------------------------------------------------- Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ giraja devInuM TuMka vRttAta. garaja devInuM TuMka vRttAnta. mArI vagevAsI hAlI mAtA girajA mArA hAnapaNamAM mAsa bApa sAthe eka moTA zaheramAM rahetI hatI. mArA bApu dalAlIne dhaMdho karatA hatA, ane bahu sArI sthitimAM hatA. teone vAraMvAra dhaMdhAthe bahAragAma javuM paDatuM. mArA gharanI pAse eka nhAnA bagIcAvALo baMgale hato temAM surendranAtha bAbusAheba rahetA hatA. teo sarakArI keLavaNIkhAtAmAM amaladAra hatA. teonAM dharma pani zAradA bahu bhalAM, kuzaLa, ane vivekI hatAM. mArAM mAtuzrI tadana abhaNa hatAM, kAraNake teonA vakhatamAM amArI jJAtimAM strIone bhaNAvavI te mATe deSa gaNAtA hatA. mArA bApunI ghaNI vakhatanI lAMbI gerahAjarImAM mArI bA mane sAthe:laine zAradA mArIne ghera jatAM hatAM. zAradA mAzInuM hRdaya dhArmika vicAre, prema, ane samAjasevAnA AnaMda ane ubharAothI rAtadina chalakAtuM ane ubharAtuM hatuM. mArI bA upara tenA umadA hadaye chApa pADI hatI. huM ATha varasanI thaI tyAM sudhI mane nizALe mokalavAmAM AvI nahotI, temaja ghara AgaLa paNa eka AMkaDA zIkhavavAmAM Avyo nahoto. mArA dAdA, dAdI, bApu vagere kahetA, ke "dIkarIne : bhaNAvavI te tene vaMThAvavA barAbara che. dIkarIone kayAM nokarI karavA ke kamAvA javuM che ke te bhaNe. prabhue ApyuM che te khAya pIye ne AnaMda kare.' paraMtu mArI bAnA manamAM to A jagatamAM strInA umadA katavyanI chApa nahIM bhuMsAya tevI rIte paDI hatI. | 'mArI bAe potAnI javAbadArI upara mane thoDeka dUra AvelI eka nizALamAM mokalavA mAMDI. A nizALa pArasIonI dIkarIo vAstu hatI, paNa hiMdunI dIkarIo paNa thoDIghaNI tyAM AvatI hatI. mAre ghera nokara cAkara vagerenI kheDaTa nahotI, topaNa mArI bA pote mane nizALe mUkI jatI ane pAchI laI jatI. huM nizALe jAuM chuM, ane te paNa eka pArasInI nizALe, tethI mArI mA upara vAraMvAra dhamAla cAlatI. A nizALamAM traNa cApaDI zIkhavavAmAM AvatI. mArI bAnA atizaya zramane lIdhe meM te sarva abhyAsa thoDA vakhatamAM pUro karyo. zAradA mAzInI bhalAmaNathI vadhAre abhyAsa vAste najadIka AvelI pAdarInI chokarInI nizALamAM mArI bAe mane mekalI. have dhamAlanI zI vAta! mArAM sagAMvahAlAMonA kAgaLo gAmaDAMomAMthI mArA bApu upara AvavA mAMDayA, ke kuTuMbanuM have nAka kapAya che, kuTuMbanI AbarU save pANImAM gaI, AvI vaMThelane mAthe bIjI daza lAvI ubhI rAkhIe, emAM bIjuM zuM, vagere. mArA bApu e sarve patre nirAMte vAMcatA. zaheranA bIjA paNa mArA bApune ghaNuM kahetA. mArA bApu mArI bAne kahetA, ke have ApaNe dIkarI ramAne kayAMka ThekANe pADIe, ane para AgaLa rAkhI kAMIka gharanuM kAmakAja zIkhavIe, e vagere bahAnAM kADhI mane nizALe jatI aTakAvavA sArU mArI bAne ghaNuMe samajAvatA, paNa mArI bAnA umadA vicAro acaLa rahetA. mArA bApu teNInI hAjarImAM kAMi vadhAre bolatA nahIM. girajA eka devI che, te lakSmI che, te aMbA che, vagere ugAre azruvALI AMkhe bahAra paDatA te huM sAMbhaLatI ane jotI. - huM te pAdarInI nizALe gayA karI. eka vakhata mArA dAdAnA eka jUnA mitrane lAgyuM, ke mArI bAne samajAvI mane nizALe jatAM baMdha karavI, kAraNake huM pAdarInI nizALe jAuM temAM teone bahu cheTuM lAgatuM, ane temAM temane nIcuM jovuM paDatuM. bhAnubhAi, zAstrIjI eka divasa Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , 132 strIsukha darpaNa-zrAvikA. mArA bApu sAthe AvyA, ane DAhI DAhI vAta karavA lAgyA, ke pArasInI nizALe te ThIka, tyAM sudhI te hada hatI, paNa have pAdarInI nizALe kumaLA mananA bAlaka-ApanI beTIne bhaNavA mokalI te to hadanI bahAra che. mehanalAlane sagAMvahAlAM ane mitromAM nIcuM javuM paDe che. girajA bahena, tame to samajI che. dIkarInI umara have bAra varasanI to thaI. pAdarInI nizALanuM zikSaNa te jANyuM. mAtra pArakI kAmane vaTalAvavAno prayAsa, nizALane bahArathI DoLa, keTalAkane vaTalAvI dIdhA! zuM ApaNu jevo teone uttama dharma che? teone dharma te kaniSTha che. devaLamAM laI jAya, havAranA pahoramAM prArthanA karAve, sAMjhe chUTatI vakhate prArthanA karAve, pArakA prabhunuM nAma ApaNI pavitra jIbhe bolAvIne te pavitra jIbhane pApI karAve, e vagere bhASaNa zAstrIjIe mArI bAnI hAjarImAM daza paMdareka miniTa calAgyuM. belatAM bolatAM jarA uMcA nIcA paNa thatA, ane ghAMTAo paNa pADatA. mArI bAnI AMkhamAM AMsu AvyAM. bhAnu bhaTTajI samajyA, ke have khUba asara thaI che, mATe giraja bahena DAhyAM thaI jaze. Ama vicArIne ane phateha meLavI che ema dhArIne mArA bApu tarapha AthI macakAM karavA lAgyA, ke have girajA ThekANe AvI jaze. mArI bA bhaNela to hatI ja nahIM. zAradA bahena tenI nase nase vyApI rahyAM hatAM. mArI bAne mane zAradA te sarasvatIjI hatAM, lakSmIjI hatAM, ane sItAjI hatAM. te trItvanA umadApaNanuM bAvaluM hatuM. zAradAno citAra mArI bAnI azravALI AMkhe AvIne khaDo thayo, tenAmAM hiMmata AvI, ane hiMmata AvatAM mArI bAe dhIme rahIne javAba ApyoH "zAstrIjI, Apa te amArA sArA vAste kahe che. mArA prANanAthanA Apa murabI che eTale mArA paNa murabI cho. A5 je kAMI kaho te amArA bhalAne mATeja hoya, ane eTalA mATe huM Apane upakAra mAnuM chuM. huM ApanuM bAlaka chauM, ane bAlaka tarIke be zabda chUTa lai kahevA mAguM chuM. je manuSyajAtinA ucca jIvanane pAyo tenI mAtAnA ucca vicAra upara hoya, je manuSyanI unnati-pachI te unnati naitika hoya ke mAnasika, sAmAjIka hoya ke dhArmika-strI dvArAe hoya. te pachI bhaviSyanI mAtAne gya keLavaNI ane tAlImanI AvazyakatA to dekhItI che. je mAbApe potAnI dIkarIne uttamamAM uttama vAraso ApavAno hoya to te manuSya-sevA bajAvavAnI taka tene ApavAnuM che, ane tenAM sAdhane tene pUrAM pADavAnAM che. tethI temane-dIkarIone yogya banAvavAnI che. huM pote abhaNa chuM tethI mArAthI mArA gharamAM te sAdhano pUrAM paDI zake tema nathI, te pachI je kAI paNa teNIne te sAdhana pUrAM pADI zake tema hoya te tenI pAsethI te sAdhana tene apAvavAmAM zuM deSa che? je tamane ema lAgatuM hoya ke pAdarInI nizALamAM ApaNI dIkarIone na mokalAya te ThIka, te bhale, tame tamArI jJAtinI dIkarIo vAste evI saMsthAo zA mATe sthApatA nathI ? tame to mAtra strIne pazu samAna ja rAkhavI e mahAvAkayA ane maMtra amane zIkhave che. have te banI zake tema nathI. jo amArA dharmagurUo amane amArA strI jAtinA dharmanA rahasyanuM bhAna karAve, ane strIonA sAcA dharma amane na zIkhave, to zuM amAre pazunI mAphaka khAIpIne amArA divasa pUrA karavA? paramAtmA te tamArAmAM " ane amArAmAM ekasarakhAja che. pAdarInI nizALamAM mArI dIkarI ramA prabhunuM nAma detI hoya te zuM khoTuM che ? jo tema karavAthI prabhu prema tenA hRdayamAM vAsa kare to zuM doSa che? prabhu sarvene ekaja che. jo tame amArI unnati vAste kAMI nahIM karavA IcchatA ho to bhale, je mArI dIkarIne taka maLatI hoya te teno sadupayoga karI tenI jIMdagInI sArthakatA kare te Apane zI aDacaNa che? Apa ApanuM saMbhALo te basa che. strIone dharma ane tenI jIMdagInA cheDe Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ giraja devInuM TuMka vRttAnta. 133 brAhmaNanI kathA sAMbhaLI teone dakSiNa ApavAnuM che ema huM jarA paNa mAnatI nathI. teoe pati sevA, janasevA, potAnAM hAlAM bAlakenI sevA ane teone uttama keLavaNI ApavAnI pharajo zIkhavAnI che. mArI dIkarIne tene yogya bhUSaNa sivAya kAMI paNa ApavAne huM IcchatI nathI. mAre lAkho rUpIAne zuM karavA che ? strIne te strI rahevA dyo. strIne strI thavA dyo. have vadhAre vAra tene pazu rAkho mAM.'' AvA zabdo sAMbhaLI mArA bApue to tyAMthI ubhA thaI cAlavA mAMDayuM, kAraNake mArI bAe A save vicAre mArA bApunA manamAM vAraMvAra ThasAvyA hatA. eTale te to strIne uttama keLavaNI ApavI evA vicAranA thayA hatA. bhAnuzaMkara bhaTTane mArI bAnA AvA zabdothI jarA apamAna te lAgyuM, paNa nyAtajAtamAM vaDIla ane anubhavI gaNAtA mahAzayane eka bAIDIe badAmanI bAIDI--A pramANe kahe che to kaLiyugane prabhAva ema bolatAM kahyuM, ke "bhale, mane te je ThIka lAgyuM ke meM kahyuM che, paNa dhaNInuM nAka kapAya che, ane nyAtamAM eka phajete thayo che." mArI bAe ghaNIja dhIrajathI kahyuM, "mArAthI vadhAre belAyuM hoya to kSamA karaje, paNa mArI dIkarIne te mATe zAstranA pharamAna mujaba strIne yogya keLavavI ja joIe; kAraNake amArA pavitra lagnagAMThanI javAbadArI amArA aMtaryAmI sAkSI Izvarane eka IzvarI bAlaka ApavAnI che, ema huM samajuM chuM. A bAlaka prabhunuM che, ane tene keLavavAne vAste mane seMpavAmAM AvyuM che, mATe mArAthI banatuM karI prabhu paratvenI mArI sevA huM yathArtha bajAvIza. bhAnudAdA, mane kSamA karaje." . huM meTI eTale cauda paMdara varasanI umaranI thaI eTale mArA bApue mArAM lagna karavAne ane mane yogya sthaLe varAvavAne vAraMvAra potAnI IcchA dekhADavA mAMDI. paraMtu mArI bAe soLa varasanI mArI umara thayA bAdaja mArAM lagna karavA dIdhAM. mArI umara moTI thaI gaI hatI to paNa mArAM lagnanI vAta thatI nahotI eTale nyAtamAM te amAre viSe bahu bolAvA mAMDayuM. mArA bApune AvuM sAMbhaLI bahu khoTuM lAgatuM, paNa mArI bAnA dUDha vicAra pAse temanA vicAra pharI jatA. te kahetA, "garajAdevI, tArA save vicAre sAcA che, uttama che, mArA hRdayamAM utare che, mAruM hRdaya te sarva kabula kare che ane tenAthI AnaMda pAme che, paNa te samayane anusaratA nathI, ane hajAro viTaMbaNuM ubhI thAya che." mArAM lagna upara khUba dhAmadhuma thavAnI taiyArI cAlI rahI che. mArA bApu pAse aDhaLaka dhana che, mATe nyAtamAM kAMI nAma kADhavuM e bAbatamAM mitro ane sagAvhAlAM lAgyAM rahetAM. eka lAkha rUpIA upara pANI pheravavAnuM nakkI thayuM. traNa cAra pArTI ApavI. kalakattA, pezA-' vara, lAhora, madrAsa ane trAvaNakara vagerethI nAcanArIone bolAvavI; AtazabAjI vagere aDavADiyA sudhI karavI; mahollAmAM ane AsapAsa rozanI karavI; ane dasa bAra dahADA sudhI nyAta jamADavI. mArA bApune paNa sArI rIte kharaca karavAnI IcchA hatI. badhI taiyArI thavA mAMDI eTalAmAM zAradA mAzI taraphathI eka patra Apo, ke kalattA zaheramAM hAnI kanyAone zIkhavAne mATe eka borDiMga skUla sthApavAno teno vicAra che; paNa paisA vagara-te paNa bahu sArI moTI rakama sivAya-thaI zake tema nathI. teoe thoDeghaNe paiso kalakattAmAM bhego karyo che, ane teo pitta pazu teonI jIMdagInA bacatano lagabhaga badho hisso ApavAne taiyAra che, paNa tame kAMi sArI madada Ape. mArI bAe mArAM lagna karavAne kere kADhelI rakamane paNa bhAga mAzI zAradAne mokalI devAne mArA bApune samajAvyuM. mArA bApue tema karavAne pahelAM te AnAkAnI karI, paNa girajAdevInA uttama vicAre phAvyA vinA rahetA nahIM. lagna jarA paNa Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 strIsukha darpaNuzrAvikA. dhAmadhuma sivAya karavAM. vaLate divase mAtra sagAMvhAlAM ane mitrAne khelAvavA ane janmaDavA, ane peAtAnI kAmanI traNa dIkarIone lagnane divase lagnadAna Apavu, evu prAgrAma taiyAra thayuM. ezI hajAra rUpIAnA ceka zAradA mAzI upara teja divase meAlI ApavAmAM AvyeA. nyAta cheDANI ane sagAMvhAlAM rIsANAM, paNa girajAdevI tA haMmezanI mAphaka dRDha rahyAM. mArI khAnI dRDhatA eja mArA bApunI dRDhatA ane dilAsA hatAM. te barobara samajatA, ke potAnI jIMdagInA vAstavika rastA girajA hatI. morI nyAtanI traNa cAra ane khIjI nyAtanI e traNa evI rIte ame 7 sAtanAM lagna ekI sAthe thayAM, mArI bAnA evA uddeza hatA ke 7 sAte dIkarIone je kAMi vasAvavuM te ekasarakhuM ja vasAvavuM. mArA bApunA manamAM rahetu ke Ama karavAthI mane mAThu lAgaze ane mArU mana dukhAze. paNa mArI bA kahetI, ke ApaNI dIkarIne kAi rIte khATuM lAge nahIM, kAraNake te ApaNu bAlaka che eTale ApaNA vicAra tenA hRdayamAM hAyaja. A vAtane keTalAMka varasa vItI gayAM eTale keTalAka jA mArA bApunI pachavADe lAgyA ane eka e sthaLe maMdirA baMdhAvIne tathA tyAM pUjArI rAkhIne svargane dvAre pahoMcADavAnI vAtA cAlavA lAgI. A khakhatamAM eka lAkha rUpIA kharacavAnuM nakkI thayuM. mArA bApu mArI khAne pUchyA vagara kAMi paNa agatyanuM kAma karatA naheAtA. madirAnA nakazA taiyAra thavA mAMmAM, ane mIstrIe dhare AvavA mAMthA. A arasAmAM vanitAvizrAmanA sekreTarIne eka patra mArI bA upara AvyA. temAM lakheluM hatuM, ke ' vinatAono saMkhyA vadhI javAne lIdhe makAnamAM vadhAre karavAnI jarUra che, ane temAM Azare eka lAkha rUpIAnI rakamanI jarUra che.' mArI khAe A uparathI eka lAkha rUpIA vanitAvizrAmamAM mekalI devAnA potAnA abhiprAya mArA bApune jaNAvyeA. AthI mArA bApunuM mhoM paDI gayuM ane caherA upara kAMika dIlagIrI chavAyelI jaNAi. gheADI vAra vicAra karIne mArA bApue potAnA hAtha mArIbAnA mAthA upara mUkIne kahyuM, " bhale, girajA, jo vanitAvizrAmamAM madada ApavAthI prabhunI sevA uttama rIte thatI hAya tA te paisA tyAM mekalAvA. " mArAM lagna pachI traNa cAra varase mArA dAdA ane dAdI dezamAM maraNa pAmyAM. nyAtane lAgyuM ke lagna vakhate girajApatie tadana nAgAI karI hatI. girajA ApaNI ADe AvI hatI. have zuM kare che te joie, dezamAM ane zaheramAM nyAta jamADavI joie, brAhmaNAnI ceArAzI traNacAra divasa karavI joie, ane sArAM hrANAM karavAM joie, kAie jarmanasilvaranA pecadAra DhAMkaNAvALA kaLazyA, tA . kAie jamanasilvaranI thALI, vATakA ane sAdA kaLazyA, kAie kAMka tA koSTae kAMka e pramANe kareluM che. have lAgamAM AvyA che te tene saMbhALazeA. girajApati che bhAi, ema kahI mArA bApunI mazkarI karatA, keTaleka ThekANe teA khADInA gulAma,' girajA uparathI mArA bApunuM nAma girajApati devAtu. nyAta have barAbara sajja thai hatI. mArA bApunA manamAM paNa ema hatuM ke have nyAtane kAMika zAMta rAkhIe tA ThIka. nyAtamAM sau sAthe kaDavAza karI che, mATe have mIThAza levI joie. nyAtanA cArapAMca paTelIyAe vagara khelAvye mArA bApu pAse AvavA mAMDayu, ane zu zu karavAnu che tenI yAdI karAvavA mAMDI. bahu sArI rakamanA kharaca karAvavAnA nizcaya karyo. krAi svargInA daravAjo . kheAlAvavA hatA. mAbApanA AtmAne svargamAM zAMti pamADavAnI yojanAe A pramANe cAlI rahI hatI. mArA bApu A vAta mArI khAte karatA Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ giraja devInuM TuMka vRttAnta. 175 nahotA. badhI vAtane vicAra nakkI thayA pachI mArA bApue A vAta mArI bA pAse mUkI, mArI bAe mAthuM namAvI kahyuM, "jevI prANanAthanI icchA." eTalAmAM TapAlavALA eka kAgaLa lAvyo temAM lakhyuM hatuM ke "kSayanAM daradIne rAkhavAnI temaja tenI mAvajata karavAnI eka saMsthAmAM meTI rakamanI madadanI jarUra che, nahIM te temAM tevAM daradIone maLatA lAbha baMdha thaze; eTaluM ja nahIM paNa te saMsthA baMdha thavAnA bhayamAM che. A patra mArA bApue mArI bAne vAMcI dekhADo. mArI bA bahu naramAzathI bolyAM, "ele, bheLA girajApati, zuM karavuM che? pUjya mAbApane svargamAM kevI rIte sukhI karavAM che ? nirAdhAra, duHkhI, garIba ane rAbatAM bhAIbahanAnI sevA karIne, ke bIjAMonuM khAvAne talapI rahelAM sagAMvahAlAM ane nAtIlAnAM bharelAM udara bharIne ?" mArA bApu muMjhANA. AvI muMjhavaNamAM kaI paNa divasa teo AvyA nahotA. AMkhamAM AMsu AvyAM hatAM, ghaNI vAra sudhI sthira besI rahyA, ane cahero ciMtAtura thato jaNAyo. pachI te caherA upara prakAza patharAte dekhANo. mArA bApunuM bhAvika ane dayArda hadaya kSayanA daradInA daradanuM saMpUrNa darzana karI cUkayuM, ane duHkhI thayuM hatuM. vaLI girajAdevIe sIdhAja savAla pUchyo hato. bIjI bAjue nyAtIlAo muMjhavatA hatA, herAna karatA hatA, julama karatA hatA, ane choka lUTavAnA prayatna cAlI rahyA hatA. mArA bApunI AvI sthiti joI mArI bAe kahyuM, "kAMi nahIM, Apa nirAMta vicAra karaze. hAla turata te tenA sekreTarIne lakhe ke prabhu sarva sArUM karaze, ane tAra karIne paNa khabara Ape ke yogya cAlu kharaca cAlu rAkhaze." chellA zabdo bolatAM mArI bAnI AMkhamAMthI azrunI dhArA vahevA lAgI. tenA AtmA dubhAta hato, teno cahero pIko paDI gayo hato, mana vyAkaLa thaI gayuM hatuM. tenuM citta kSayanAM daradInI saMsthA tarapha bhaTakatuM hatuM, tenA caherA vicAravaMta banI gayo hato, ane pAMca cha miniTa sudhI - te AsapAsanI sthitinuM tane kazuM paNa bhAna rahyuM nahotuM. mArA bApue uThIne girajAnuM mAthuM potAnI chAtImAM dAkhyuM ane kahyuM, " mArA jIvananAM netA ! mArI savI lakSmI tArI che. ane huM mAtra mAna meLavanAra chuM. tene sadupayoga tArA pavitra vicArone AdhIna che." pariNAme eka moTI rakama davAkhAnAmAM mokalavAmAM AvI, ane nyAta te have khUba cheDAI. mArA bApune ekAda mahinA sudhI to bahAra javuM bahu bhAre paDayuM; ane mArI bA upara to gALAno varasAda comerathI varasavA lAgyo. game tevA saMkaTa ane dabANamAM AvelA mArA bApunA manane zAMta karavAne girajAdevIne premALa hAtha basa hato. ' mArA bApune have vizeSa jora AvyuM, ane nyAta vagerenA kharaca nakAmA che ema seka bolavA mAMDayuM. girajAdevInA zabda "Izvare ApaNane lakSmI ApI che te IzvaranI sevA ' karavAneja, ane nahIM ke ApaNA svachaMdI vicAro pramANe tene geraupayoga karavAne ApI che. jo tame tene geraupayoga karazo te te bhagavAna te lakSmIne sadupayoga karavAne bIje sevaka nImaze. lakSmInA geraupayoganI sArAmAM sArI zikSA tene geraupayoga karanArane tenA abhAvane pUro khayAla Ape teja che. prANanAtha, ane paiso tenI pavitra hAjarImAM, tenI pavitra AjJAthI vAparavo e ApaNI prabhunA sevakenIkaraMja che." A zabdo mohanalAlanA hadayamAM ketarAI gayA hatA. mArA bApunI icachA keTalIka vakhate girajAne jarA samajAvI laine nyAtane jarA khuzI karavAnI thatI, paNa upalA zabdo tenA kAnamAM vAraMvAra saMbhaLAtA hatA, ane chevaTe nyAtanA svachaMda vicArothI doravA ane prabhunA suprata karelA paisAne kheATe upayoga nahIM karavAne tenuM hRdaya majabUta thayuM. pitAnAM mAbApanA pUNyArthe pAMca lAkha rUpIAnI skama te kSayanI Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIsukha darpaNa-zrAvikA. ispitAlane mokalavAnuM ane tenuM nAma potAnAM mAbApanA nAma uparathI oLakhAya evI rIte * karavAno nizcaya upara vAta AvI. pAMca lAkha rUpIA jeTalI moTI rakama nyAta bahAra ApI devAthI nyAtane girajA ane girajApati tarapha bahuja tiraskAra karyo, ane nyAta bahAra mUkavAnI paNa vAto cAlI rahI. teone sonApura bhegA koNa karaze te jozuM, vagere goLAo A bhagavatI jeDA tarapha pheMkavAmAM AvatA. dhaNadhaNIANI A sarve nirAte sAMbhaLatAM. have te huM moTI hatI tethI mane paNa temAM AnaMda AvavA lAgyo. mArI bAnA manamAM te eTalI uMDI chApa paDI hatI ke yAtrA karavAne je progrAma nakkI karyuM hatuM te have rada karIne AvA daradInI ispitAlamAM dara varase eka eka mahine rahIne daradInI sevA karavI, teone AzvAsana ApavuM, ane teonAM nisadhAra bALakonAM AMsu luMchavAM, ema progrAma ghaDAyuM. mArA bApue bahu khuzIthI rajA ApI. mArI bAe A tenI daradI-sevAnI yAtrA cAlu karI.tenA dubaLA zarIra vAste A sevA bahu kaThaNa hatI. vajI jevA AtmAnA aDaga jussA sAme te abaLA zarIra bhAMgu bhAMguM thaI rahyuM hatuM. mArI bA upara dhamAla to have bahu jorathI cAlavA lAgI. jAta jAtamAM te ADe Ave che, paNa dharmamAM paNa ADe Ave che. mohanalAlabhAI to bAIDIne gulAma thaI gayA lAge che. kAMI ADuMavaLuM haze te vanitAvizrAmanA sekreTarIo AvIne ubhA rahevAnA nathI, e to nyAta jAtanA AvIne ubhA raheze, vagere vAto cAlI. jyAM joIe tyAM eja vAta, girajA devInA bhagata custa hatA. keInuM tyAM cAlatuM nahotuM. * atizaya zramathI mArI bAnI tabiyata divase divase bagaDavA mAMDI, ane tenuM zarIra paDayuM. maratAM pahelAM dharma-dAna karavAne mArA bApue temanI marajImAM Ave te pramANe kharacavAne icchA dekhADI. mArI bAe eka patramAM potAnI sarve IcchI mArI pAse lakhAvIne parabIDIyAmAM bIDIne rakhAvI mUkI hatI te mArA bApunA hAthamAM mUkI. mArA bApue te cIThThI keDIne vAMcavAnuM zarU karyuM. "priya prANanAtha, jIva amara che, ane zarIra kSaNabhaMgura che, mATe maraNa bAbata ciMtA karavI vyartha che. ApaNI hAlI beTI ramAne meM sArI keLavaNI ApI che eTale mAre tene vArasAmAM have kAMI ApavAnuM nathI. mArI pachavADe tame prema-gAMDA thaI athAga kharca karI nAMkhaze ema mane dhAstI rahe che, to prANanAtha, bhale tema karaze; paNa mArI khAsa IcchA mArAM save ghareNu ane lugaDAM vecI nAMkhIne tenA je paisA Ave te patIAnA AzramamAM mokalI devAnI che te tema karavA mArI vinaMti che. ApaNI kAmanI dIkarIone zIkhavAne cheDIghaNI nizALa to have thaI che paNa mArI marajI borDiMga karavAnI che, mATe mArI pAchaLa mArA pUNyAthe kAMI paNa kharaca na karatAM traNa cAra ke pAMca lAkha rUpIA borDiMga sthApavAmAM vAparavA kRpA karaze. mArA dahADAmAM je rakama kharacavA Ape dhArI hoya te badhI rakama AMdhaLAM, lulAM, laMgaDa, ane azakata mANasane jamADavAmAM vAparavAnI kRpA karaze. tamArA dareka zubha kAmamAM mane yAda karI upakRta karaze. hathI chaThThI thayelI A ApanI dAsI ApanA AtmAnI vadhAre najadIka rahI ApanI sevA bajAvaze. mArI khAsa vinaMti e che, ke ApaNI jAtamAM vidhavAnI saMkhyA vadhAre che, ane temAM pAMca cha varasanI umaranI vidhavAo paNa che, ema meM jANyuM che. abhaNa, lebhI, ane vicAra vagaranAM mAbApanAM duSTa kRtyanuM phaLa eja che ke teonI hAnI pAMca varasanI umare vidhavA thayelI kumArikAone vaidhavyapaNAnuM duHkha AkhI jIMdagI sudhI bhogavavAnuM che. A bAbatamAM mane bahuja anyAya lAge che. AvA duSTa kRtya ane sthiti kema aTakAvavA e bAbatanA Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ girA devInuM TuMka vRttAnta. 137 vicArA chellAM dasa varasa thayAM mArA hRdayamAM ramI rahyA hatA. meAta paNa te vicArothI dUra karI zake tema nathI. vidhavAonA Azrama vizenA mArA vicAra vAravAra me tamA prANanAthane darzAvyA che. samAja hajI pachata che, ajJAna che, evamuk che, ane eja vicArathI ApaNe prabhunA kAmamAM pAchaLa paDIe chIe. prabhu-prema sAcI samAja-sevA koi pazu muzakelImAM karavAmAM che, mATe svage ke na jyAM javAnuM haze: tyAM huM rIbAi rIbAine pazunI tulye marelI vidhavAnA eka vakhate duHkhI paNa have kadAca zAMti pAmelA AtmAone jagADIza, ane teonI sahakArItAthI hiMdamAM rIkhAtI vidhavAnAM rUdananA pAkAra prabhunA dvAramAM paheAMcADIza. maraNa bAda have huM zarIre mukata hAi mane jJAti ke jAtinuM baMdhana raheze nahIM. vidhavA Azrama khAlA, kAraNake enI tarakunA tamArA dhAtakIpaNAthI hiMda bhUmi upara zrApa phelAyale che. pazuo vAste pAMjarApALa, patI vAste patIA zALA, ane vidhavAe je taddana nirAdhAra che, ane jene ghAtakI sAsu tathA naNuM vagerenI yAe jIvavAnu che, ane je eka vakhata peAtAnA gharamAM rANI kahevAtI hatI tene ubhA rahevAne mArga tA nahiM, pazu Izvare ApelI baheALI jagyAmAMthI eka gaja bhara jamInane TukaDA paNa maLatA nathI, ane jenA zrA hiMdamAtA vidhavA banI che, te vidhavAonA AdhAra mATe makAnA karI, ke jyAM te peAtAnI jIMdagI pUrI kare, teonuM dhyAna dhamazAstro ane sevA vagere tarapha dvArA, ke jethI teone teonA vaidhavyapaNAnA bhAra lAge nahIM. teonAM hrayanA AzirvAda hyA, ke jethI samAjanAM pApA dhAvAi jaze, ane tenAM duHkhI hRdayeA tevAM AzramamAM saMtuSTa thaIne duHkhInI sevAmAM tatpara raheze. kharA hRdayathI sevA karaze, prabhu khuzI thaze, ane hiMdamAtA vidhavAnA zrApathI mukta caze. eja putra putrI vagaranI mAtAe hiMdanAM mAbApa vagaranAM putra putrInI bhaginI ane mAtA thaze, ane teonA hAthathI tenAM duHkha ochAM karaze. mATe huM prANunAtha, tamArI girajAnI maratI vakhatanI mAgaNI vidhavA bahenanA sAcA bhAi thavAnI che. Izvara tamane sArI mati Ape. mArA AtmA vidhavA AzramamAM jaine Azraya levAnA che, mATe jyAM sudhI AvuM eka paNa Azrama mArA zahera ke gAmamAM thaze nahIM tyAM sudhI te AtmA zAMti pAmaze nahIM. rIkhAtI vidhavAnA Azrama vAste A AtmA dharedhara bhaTakaze. prANanAtha, kSamA karaze. prabhu mane khelAve che. huM tamArI chuM. mArA AtmA tamArI vadhAre ne vadhAre najadIka raheze. vidhavA AzramanuM yAda rAkhazo." A patra mArA bApu vAMcI rahyA tyAM tA mArI mAnA prANu cAlyA gayA. A vakhate huM ane mArA bApu eja hAjara hatAM. amArI dIlagIrInA cheDA rahyo nahIM. mArA bApune girajAdevI jevA prANa ane mane girajAmAtA jevu hRdaya te kayAM maLaze ? hu mArA bApu sAmuM ane mArA khApu mArI sAmuM joi rahyAM. gheADI vAre ame cheka stabdha thai rahyAM, girajAmAtAnA caherA taraph thADI vAra amee Tagara Tagara joyA karyuM. teNInA caherA gulAkhI banatA gayA, ane te amArI tarapha hasatA hAya ema lAgyuM. ame beu jaNAM daivI AtmAnA jagatasevA tarIke vAparela sthULa zarIrane page paDyAM. amArI uparathI kAM4 camatkArI asara pasAra thai gai. ame amArI dIlagIrI bhUlI gayAM ane girajA karyAM marI gai che ema hRdayamAM bhAva thai gayA, ane AtmAmAM kAMI AnaMda vasavA mAMDyo. mArI mAnI uttarakriyA zAstra pramANe ane yogya rItie mArA bApue karI. amane ema Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 sukha darpaNa-zrAvika. lAgatuM hatuM ke nyAta ane sagAMvahAlAMnI amArI upara dhamAla macaze, julamane pAra raheze nahIM, ane mArA bApane have tenA saMkaTamAM kANu dilAse Apaze ? tenI girajadevI te cAlI gaI che. paNa khyAtilAnA valaNamAM koI pheraphAra thavA lAgyo hato. dahADAnI rAha joI hatI, paNa koI moTo kharatha na karavAmAM Avyo te vize kAMI paNa gaMbhIra carcA thaI nahIM. thoDA divasa vityA bAda keTalAke mArA bApu pAse AvI tenI hiMmata ane sAhasa vAste tene mubArakabAdI ApI, ane mArA bApunAM vakhANa karavA mAMDyA. vakhata jatAM nyAtilA vadhAre ne vadhAre sneha ane mAnathI mArA bApu sAthe vartavA mAMDyA. mArI bA ane bApunAM sarve pAchalAM kRtyo have tene sAcA ajavALAmAM ane hetupUrvaka jovAmAM AvatAM lAgyAM. mArA bApue hiMmata rAkhIne mArI mAne chelle saMdeza nyAtamAM vaMcAvavAne tenI hajAro nakala chapAvIne prasiddha karyo. te saMdezAnI kaI vicitra asara thaI. mArA bApune bahuja hiMmata AvavA lAgI. tenA manamAM nyAtilA vidhavA Azramane upayoga karaze ke nahIM e vize je zaMkA rahetI te dUra thaI. . - zAradA mAzI jyAre kalakatte gayAM tyAre tenA baMgalAne keTaleka sAmAna mArI bAe vecAta lIdho hato. mArI bA ane zAradA devIe je oraDAmAM besIne teone ghaNe vakhata gALela te oraDAnI se' cIja laIne amArA gharamAM eka oraDAmAM teja rIte goThavIne zAradA mAzInuM eka moTuM peInTIga mArI bAe te oraDAmAM mUkyuM hatuM. A oraDe mArI bA pUjAnA oraDAnI mAphaka pavitra gaNatAM. te oraDAmAM mArA bApue girajAdevInuM eka peInTIMga mUkAvyuM. A eAraDo have amane garajAdevInuM maMdira thayuM. mArA bApu ane huM have teja oraDAmAM pUjA karatAM ane girajA amArI sAthe che tevuM amane hameza lAgatuM. mArI bAnA maraNa pachI cha mahine mArA bApue dasa lAkha rUpIAnI rakama girajA vidhavA Azrama' vAste nyAtane jAhera karI. tenI dekharekha vAste pate eka kamiTI nImI ane tenuM bAMdhakAma vagere zarU karavAmAM AvyuM. mArI bAnI varazIne divase te khulluM mUkavAmAM AvyuM. te khulluM mUkavAnI kriyA gavarnara sAheba athavA te koI moTA amaladAranA hAthathI karAvavI e bAbatamAM mArA bApune ghaNuo taraphathI bhalAmaNa ane dabANa karavAmAM AvyAM hatAM, paNa mArA bApue tema karavAne cokhI nA pADI, ane kahyuM, "je pavitra mahAAtmAnI preraNAthI te hayAtImAM AvyuM che te ja pavitra, dayALu ane zuddha AtmA te sevA-maMdira kholI tene AzirvAda Apaze." *. te Azrama khAte Aje pAMca cha varasa thayAM che. mArA bApa varasamAM be traNa vakhata tyAM jaIne paMdara vIsa divasa rahe che. huM paNa tyAM jAuM chuM. mArA bApue have seve - kAmakAja choDI daIne mArA prANanAthane soMpI dIdhuM che. mane paNa eka bAlaka Izvare ApyuM che. ame prema' ane sevAmAM divasa gujArIe chIe. kaI vakhate mArI bA mane paMpALatI hoya evo mane bhAsa thAya che. amArA gharamAM koI meTA mahAtmAe padhArI amAruM ghara pavitra karyuM hoya ema amane te AtmAnI asaravALA vAtAvaraNa uparathI lAge che. ' ramA." Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ snA. ' 130 # jyoA . ja (lekhaka che. hIrAlAla raNachoDadAsa) (gatAMka puTa 87 thI cAlu) - sAdhAraNamAM sAdhAraNa sthitinA sabhya mAnava samAjane eka e niyama hoya che ke, lagna samAraMbha, vyAkhyAna samAraMbha, nAcapATIM, TIpATa AdimAM nimaMtraNa maLyA vinA na javuM ane je kAI,e rUDhinuM ullaMdhana karIne evA samAraMbha tathA evI pArTIomAM "mAna ya na mAna; magara marye te terA mahemAna!" e baLAtkAranA niyamathI niyaMtraNanI vATa na jotAM vagara bolAve ja hAjara thaI jAya che, te te manuSyanI e kati satya mAnava-samAjamAM asabhyatAmaya manAya che, eTaluM ja nahi paNa sabhya samAjanA membara te manuSyane tiraskAranI dRSTithI ja jue che. paraMtu navalakathAkArone AvA koI samAraMbhamAM athavA AvI kei khAgathI paNa khAnagI pArTIomAM nimaMtraNa, AmaMtraNa, notarA, teDA ke inviTezana vinA pitAnI hAjarIna ApavAnA niyama lAgu paDato nathI. te pachI mAtherAnamAM bhUlAla zeThanA baMgalAmAM temanA lagna prasaMga nimaMtraNa vinAja praveza karavo ane tyAMnI vividha ghaTanAonuM avalokana karavA prayatna karo e eka sAdhAraNa kAryanA kahI zakAya. zaMbhulAlanA "vilA' mAM praveza karIne tyAMnA lagnasamAraMbhajavya Anotsava, nAcapATa temaja anya ghaTanAonuM avalokana karavA pUve mAtherAna nAmaka pArvAtya pradezane kAMIka saMkSipta vRttAnta ApavAnI jarUra che; kAraNa ke, sarva sAdhAraNa pAThaka ane pAkikAo mAtherAna nAmanA A ramaNIya sthAnathI saMpUrNa paricita na hoya ema banavuM e eka svAbhAvika bAbata che ane tethI ja atre tenuM kiMcita vRttAnta ApavuM yogya dhAryuM che. girizikhara paranuM e mAtherAna nAmaka havA khAvAnuM sthAna kekaNa prAMtanA kulAbA jIllAmAM samadranI sapATIthI 2,678 phITanI uMcAI para AveluM che. jI. Ai. pI. relavenA saMbaIpUnA brAnca paranA neraLa sTezanathI mAtherAna sAta mAIlanA aMtara para che ane atyAre have - tyAM javA mATe sTIma drAve kaMpanIe neraLathI tera mAIla labAIne rastA karela che, ane eka gatAMkanA pRSTa 84 thI 87 mAM prakaTa thayelAM A vArtAnA lakhANamAM keTalAka azuddha zabdo chApAnA bhUtanA pratApe rahI javAthI ane te gerasamaja thAya tevA hovAthI, amArA lekhakanI sucanAnusAra nIcenA zuddhipatra pratye ame vAMcanuM lakSa kheMcIe chIe. adhipati strI su.da. azuddha. As quitte & Lord Asquith & Lord ountry country Mr. Sambhulalo Mr. Sambhulal Chandulal renorned renowned bateh-party natch-party Dekalerezana - kaeNrezana agana ALasu Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 sukha darpaNa-zrAvikA. tethI e TIma drAmAM mAtherAna javA mATenI AgaLa karatAM ghaNIja sArI sagavaDa thaI paDI che. comAsAnA cAra mahinA e sTIma TrAve baMdha rahe che ane bAkInA ATha mahinA sudhI darareja neraLathI be drAma mAtherAna jAya che ane be TrAma mAtherAnathI neraLa Ave che. TrAmano e rastA pAsenAM nAnAM moTA caDhANa tathA TekarIo para thaIne gayelo che ane mAtherAnanA parvata para aneka sthaLe vAMka leto TheTha zikharabhAgamAM pahoMce che. grAmamAM besIne jatAM eka bAjue parvata ane bIjI bAjue uMDI khINa daSTigocara thAya che ane tethI pravAsI prekSakone kAMIka bhaya paNu lAge che; paraMtu aMte zikharabhAgamAM pahoMcI gayA pachI tyAMnA vanarakSarAjIvALA ramaNIya giripradezane joIne hRdayamAM eka prakAranA svAbhAvika AnaMdano uddabhava thavAthI te bhayanuM vismaraNa thaI jAya che. mahAbaLezvaranA zikhara vistAra sAthe sarakhAvatAM mAtherAnanA zikharane vistAra baha ocho che, chatAM paNa ekaMdara rIte jotAM mahAbaLezvarathI bIje naMbare mAtherAna Ave tema che ane zItalatAnA upabhoga mATenuM muMbaIthI najadIkamAM AveluM e eka atyaMta uttama sthAna che. je veLAye mAtherAna javA mATe neraLa sTezanathI TIma drAvenI vyavasthA nahotI, te veLAye neraLa sTezanathI , pAlakhI, jinarakSA ane mAcI ItyAdi vAhanonI sahAyatAthI leke tyAM jatA hatA ane atyAre paNa comAsAmAM sTIma drAmanA abhAvanA samayamAM e sAdhanoThArA ja tyAM jaI zakAya che. A kAraNathI mAMsAmAM e sarva sAdhana paNa neraLa sTezana para taiyAra rahe che. mAtra e sAdhanonA upagamAM paisA vadhAre kharcavA paDe che. mAtherAna gAma sTezanathI vadhAre dUra nathI, tathApi samasta girizikhara para muMbaInA moTA moTA dhanADhaya neTivonA tathA yuropIyana lokanA baMgalA thoDA thoDA aMtara para vRkSarAjImAM sarvatra prasarelA che. mahAbaLezvara pramANe A sthAnamAM paNa muMbaI tathA anya sthAnanA leke ATha mahinA havA khAvA mATe Ave che ane temAM unALAnI sIjanamAM eTale ke me ane jUna mAsamAM to e sthAna dezI ane paradezIo vaDe ubharAI jatuM dekhAya che. sTezanathI alpa aMtara para bajAra che ane bajAranI pAse ja eka rAmamaMdira che. e rAmamaMdiramAMnI zrIrAmacaMdra, lakSmaNa, tathA sItA devInI mUrtio atyaMta suMdara tathA prekSaNIya che. bajArathI vAyavya keNumAM lagabhaga be ke aDhI mAIla para "melesTiMga" nAmaka pANIne prakhyAta kare che ane e jharAnuM pANI ghaNuM ja sAruM tathA guNakAraka hovAthI mAtherAnamAM pIvA mATe bahudhA e jharAnA pANIne ja upayoga karavAmAM Ave che; ane bajArathI dakSiNe lagabhaga savA mAIla para eka moTuM taLAva bAMdhavAmAM AvyuM che, te taLAvanA pANInA bIjA kAmamAM vaparAza thAya che. mAtherAnanA zikharano gherAvo moTo na hovAthI tyAMnI saDake paNa teTalA pramANamAM sAMkaDI che ane tethI tyAM ghoDAgADI tathA baLadagADIne upayoga karavA devAmAM AvatuM nathI. mAtra bAisikala tathA mANUsavaDe kheMcAtI janarakSA nAmanI jApAnI paddhatinI hAthagADIono upayoga karavAnI chuTa che. tyAMnI sarva prakAranI vyavasthAne adhikAra suparinTenDenTanA hAthamAM rahele che eTale tenI ophIsa tyAM kAyama rahe che; chatAM suparinTenDenTanI oNphIsa uparAMta tyAM polIsa sTezana, hospiTala, pI. Dabalyu khAtAno sTora, iMgliza caca, aMgrejonuM kabrastAna, jimakhAnuM, resakorsa, lAyabrerI ityAdi paNa che ane unALAmAM gulAbI jIllAnA kalekaTara sAhebanuM makAma paNa mAtherAnamAM raheto hovAthI te veLAye kalekaTara sAhebanI jUdI jUdI ophise paNa tyAM Ave che ane ethI eka prakAre mAtherAnanI sarva prakAranI vyavasthA bahuja sArI rahI zake che. girizikharanA aMtima bhAgamAM bhramaNa karIne vAyusevana karavA mATenAM ane uMcI Teka Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tranA. 141 rIo para ubhA rahIne tyAMnI svAbhAvika manohara zebhAnuM avalokana karavA mATenA sthaLe sthAne sthAne karavAmAM AvyAM che ane te sthaLane aMgrejI nAma ApavAmAM AvyAM che. e bhinna bhinna sthaLe "piITsa"(Points) nA nAmathI oLakhAya che ane temanAmAMnA mukhya poInTsa" A pramANe che-elejAnDrA pAI, ceka poInTa, gre eN lillu peneramA piITsa, gArba piInTa, hArTa piI, pakaryuM pAIna oNI, luIsA peInTa, ike piInTa, lenDaskepa peinTa ityAdi. e pioInTasapara prabhAtamAM ane sAyaMkALe aneka strIpurUSa bhramaNa karavA mATe jAya che; kAraNa ke e TekarIo parathI dUra paryanta dRSTigocara thatI kAMkaNapaTTInI ane TekarIonI zobhA atyaMta cittAkarSaka tathA AhAdaka lAge che ane te eTale sudhI ke tyAMthI daSTi dUra karavAnI bhAgyeja icchA thAya che. jUna mAsamAM mAtherAnanI havA zuSka tathA zItala hovAthI bahuja ArogyadAyaka hoya che ane samasta vAtAvaraNa eTaluM priya lAge che ke vizuddha hRdaya ghaDIbhara nisarganI addabhuta zaktimAM lina banI jAya che. mAtherAnanI AsapAsa vistarelAM ghATAM jaMgale, vRkSo ane vRkSapathI chavAyelAM parvata zikharo, tyAMnI zItala, zuSka tathA sugaMdhamayI pavanalaharI, tyAMnA lattAkuMja samAna mArgo ane tyAMnI zAMti temaja aikAMtikatAnA yoge mAtherAna bhAratavarSamAMnuM eka atyaMta madhura sthAna che, tenA AvA mAdhuryanA kAraNathI ja mAtherAna navavivAhita pAzcAtya daMpatIonA madhacaMdra (Honey moon) mATe eka parattama sthAna manAya che ane tethI ja enI " madhacaMdra bhUmi' tarIkenI khyAti sarvathA yogya che. A eka prazna che ke, AvA ramaNIya sthAnamAM grISmakALamAM sarva sAdhanasaMpanna purUSa tathA amadAo mAtra havA khAvAnA uddezathIja Ave che ke kema ? keTalAka sAdhanasaMpanna strIpurUSo mAtherAnanI zuSka, zItaLa tathA ArogyavardhinI pavanalaharIonA sevana mATe mAtherAnamAM Ave che, keTalAMka rUgajane DaoNkaTaranA upadezathI havAphera mATe ane gayelA ArogyanI punaH prApti mATe keTalAka samaya paryata mAtherAnamAM AvI vase che; keTalAMka trApurUSo kevaLa tyAMnI prAkRtika zobhAnA nirikSaNa mATe ane eka navIna sthAnane jovAnI pitAnI AturatAne tRpta karavA mATe ja mAtherAnanI bhUmIne potAnI mulAkAtane lAbha Ape che ane keTalAka loko "sijana" mAM tyAM hoTela, vIzI, cahA seDA baraphanI dukAne tathA evIja bIjA prakAranI dukAno kholIne pAMca paisA pedA karI javAnA lAbhathI paNa mAtherAnamAM potAnI chAvaNI nAkhIne paDe che. A sarva uddeze zubha hovAthI e lekenA zubha uddezaviSe vizeSa kAMIpaNa bolavAnuM rahetuM nathI, paraMtu jevI rIte gulAbamAM kAMTA hoya che ane jyAM sugandha hoya che tyAM durgandha paNa hoya che, eTale ke jyAM gAma hoya tyAM DheDavADo hovo joIe. e niyama sarvamAnya hovAthI mAtherAnamAM sarvathA azubha udezathI AvanArAM strIpurUSonI saMkhyA paNa ochI hotI nathI. keTalAka laMpaTa dhanADhaya yuvake kevaLa tyAM AvatI anya navoDhA tathA kumArikAonA saundayanA nirikSaNathI pitAnAM netronI sArthakatA kasvAnA irAdAthI Ave che; temaja keTalIka tarUNI, dhanADhaya ane rUpavatI, paraMtu anitInA mArgamAM caDhI gayelI vidhavA vanitAe mAtherAna jevAM aikAMtika sthAnamAM pitAnA premikAne laIne kevaLa bhogavilAsanA yatheccha ane svaccheda sevana mATeja AvatI hoya che. keTalAMka pArasI, yuropIyana, aizle inDiyana, neTavakrizciyana tathA sudharelAM hindu kuTuonAM yuvaka yuvatIo potAnA bhAvipriyattama tathA bhAvipriyattamAo sAthe keTazipa' karavA mATe padhArelAM hoya chekeTalAka yuropIyana, pArasI ke sudharelA hindu navavivAhita daMpatI paraNyA pachI tarata * madhacaMdra' nA upaga mATe mAtherAnamAM AvI lAge che Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 ausukha dazuzrAvikA. ane kavacit krAi zaMbhulAla tathA vimaLA jevAM premI (?) pAtrA lagnanA vidhithI ekabIjA sAthe joDAvA mATe ane tyAMja * hanImUna ? ravA mATe Ave che, arthAt mAtherAnanAM aneka 'vijiTarsa' nA tyAM AvavAnA udderoo bhinna bhinna prakAranA heAya che. astuH ApaNA saMbaMdha mAtra zabulAla ane vimaLA temaja temanA lagnasamAraMbhamAM temanA nima traNathI padhArelA kreTalAka anya pAtrA sAtheja hAvAthI have ApaNe misTara zaMbhulAlanA baMgalAmAM praveza karIne tyAMnI keTalIka vilakSaNa dhaTanAonuM ja avalAkana karIzuM. zabhulAlanA baMgalA sTezanathI daza miniTanA rastApara vRkSonI ghATI ghaTAnA madhyabhAgamAM hatA ane AsapAsanA khIjA maMgalA dUranA aMtarapara AvelA hAvAthI ekAMtanuM. tyAM evu tA svataMtra sAmrAjya hatu ke, bahAranA khullA ceAgAnamAM besIne gametevI ceSTAe karavAmAM Ave tA paNa tyAM kAi joi zake tema nahatuM, baMgalAnA madhyabhAgamAM eka moTA hAla hatA ane temAM jamInapara kaoNnsaTenTIneAplanI banAvaTanA me moTA gAlIcA pAtharIne cAre taraph bhIMtanI aDe|aDa uttama kArIgarInI khurasI tathA kAca ityAdi hArabaMdha goThavI devAmAM AvyAM hatAM; kAraNake kalakattAvALI misa gAherajAnanA tathA muMbaInI misa sarasvatInA saMgItaneA jalsA e hAlamAMja thavAnA hatA. dIvAlApara rAjA ravivarmAMnAM temaja keTalAka pAzcAtya kuzaLa citrakArAnAM zragArika citrA thADA thADA aMtare TAMgelAM hatAM ane te citrA atyaMta suMdara kemamAM maDhelAM hAvAthI AkarSaka lAgatAM hatAM. chatamAM hinkasanA cAra meTA lempo laTakAvelA hatA ane vacce ' alAdIna ' nAmaka kiTasana lempa paNa rAkhavAmAM AvyA hatA. e hAlanI banne bAjUe babbe vizALa oraDA hatA, eTale eka bAjUnA be vizALa oraDAmAM zaMbhulAla, naTavaralAla ane misa vimaLAnA nivAsa hatA ane bIjI bAjUnA e eraDAmAM misa gauhara ane sarasvatIne utArA ApavAnI vyavasthA-karavAmAM AvI hatI. kampAu nDamAM e baMgalAthI gheADA tarapara eka khIjo nAnA bagalA hatA, temAM sara dvArakAdAsa, leDI dvArakAdAsa, mesasa jyaMtikAnta ane meAdI Adi nimaMtrita atithione utaravAnI gAThavaNu karAyelI hatI. misTara jona jonsane * jimakhAnA hoTela ' nAmaka eka pArasI grahasthanI mAlikInA aMgrejI phezananA haoNTelamAM rahevA tathA khAvApIvAnI vyavasthA karI ApavAmAM AvI hatI; kAraNuM ke te yUrapIyana hovAthI A sadhaLA neTavenA madhyamAM ene rahI zakAya tema nahetuM, chatAM paNu Azraya te e hatuM ke misTara jonsa, nAma mAtrane mATeja hoTelamAM rahetA hatA, bAkI ghaNA kharA vakhata te te sara dvArakAdAsa ane leDI dvArakAdAsanA sahavAsamAMja vItADatA hatA. A pramANe zrI pAMca za'bhulAlabhAinA lagnasamAraMbhanI sarva kAMi vyavasthA thai gai hatI ane lagnakA te mAtra 24 kalAkaneAja vilaMba hatA. A prasaMgapara nAtarelA sarve grahuMsthA paNa eka pachI eka AvI gayA hatA, temaja zrI pAMcanI ophisamAMnA ghaNA kharA kalAko~ paNa kAmakAjate mATe AvI paheAMcyA hatA paNa zAntiprasAdanuM nAma te nizAna jAtuM nahatuM, te parathI sahu anumAna karI zakAtu hatuM ke te icchApUrvakaja nahi AvyeA hAya. ophsinA sadhaLA kalArkAne lagnanA AgalA divase AvavAnI sUcanA karI devAmAM AvI hatI. atithImaDaLamAMnI eka vyakti ApaNuM khAsa lakSa kheMcatI hatI. kAraNa ke te vyaktine paNa jo ke utArA tA misTara jonsanI sAtheja ' jimakhAnA hoTela ' mAMja ApavAmAM AvyeA hateA chatAM te Nu kharUM misa vimaLAnA sahavAsamAMja dRSTigAcara thatA thatA. misTara je. phrenkalina zrI pAMca za MbhulAlanI eksimAM vaDA adhikArInuM sthAna bhegave che, ane lagabhaga ephrisanA temaja anya khAtA Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsAra darpaNa ane suzIlAnI karmakathA. 143 enA sarve paranA khAnagI kAryo temane hastaka chaMtA hovAthI zrI pAMca tene lagabhaga pitAnA vaDIla badhu samAna mAnatA hatA; kAraNa ke misTara phrenkalina paNa temanA kahevA pramANe igalAnDamAM eka uMcca ane khAnadAna kuTuMbanA vArasa hatA eTale evA eka khAnadAne purUSa sAthe mAnabuddhipUrvaka vartavuM jarUrI che ema zaMbhulAlanuM nizcita mAnavuM hatuM. misTara je. phrenkalina eja ApaNI A vArtAmAMnI navIna vyakti che; te eka kadAvara bAMdhAno ane sAmAnya purUSa karatAM uMccAImAM kAMIka vadhAre paNa suMdara AkRtivALA lagabhaga 25-26 varSanI umarano yuvaka hato. saMdhyAkALano samaya thavA Avyo hovAthI ane hinasTAImane kAMIka vilaMba hovAthImisTara - kenkalina "ike peInTa " para Ama tema cakkara lagAvatA daSTigocara thatA hatA. (apUrNa) saMsAra darpaNa ane surIlAnI karmasthA. (lekhaka-maMgaLAbAi metIlAla phakIracaMda premacaMda ). cetana rahIta thaI huM paDI nA kaMI samaja mujane paDe, jAgrata thaI zuM thaI dazA ? mArU hadayato bahu raDe; nideya kasAI ne kasAthImAM nahi aMtara dIse, jayAM nA hRdaya tyAM deva pujA vyartha che maMdira viSe. te bhraSTa gore sAtha AvI haNavA karI mAgaNI, tane ekalI kaMgALa mukIne gayA hAre dhaNI; huM reSathI sAmI thaI basa tuM harAmI cupa thA, izvara taNuM A sthAnamAM badadAnatI te dUra jA. yama dama ane samane nidhi brAhmaNa kharo te jANo, je hRdaya prabhune pujato te deva pUjaka mAna; tuM zuM bane nirlaja ghAtI adhama mAnava rAkSasI, tuja aMtare kayAMthI kuDI paNuM vAsanA AvI vasI. mArA jIvanamAM eka paNa duSkRta thayuM nathI te chatAM, zAne prabhu ? A Aphato paDatI haze sahasA vRthA; AvI caDayo tyAM devano duta mukita baMdhanathI thaI, A gora nATho te same AvI-balA-cAlI gaI. te bhAI dharmi atI hateA mukhathI dilAso daI karI, muje bahena che. tuM- haiye dharanI nA have bana gAbharI; thai zAMta vAta kahe mane prAraMbhathI tuMja AdarI, zuM kahuM patIne patra vAMco kathanI che muja dukhabharI. te baMdhu samajI sau gaye che dhanya tenI sanmatI, patI hemanI thaI bhega huM nA anya mArI gatI hatI; " para Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukha darpaNa-zrAvikA. 56 jhiTa ghera tene laI gayo mujane dilAso daI atI, mama bhAgyamAM sukha nA lakhyuM bhAbhI adekhI tyAM hatI. e bhrAta bhaginI sama gaNe paNa nA game tene are, sahu lokamAM te bolatI ADe saMbaMdha beu dhare; e vAta AkhA gAmamAM prasarI gaI dhIre dhIre, thatI loka nindA bhAtanAM ne mAharAM aMtara cIre. . para mAtane pItA taNuM putrI gaNe nIja bahena che, paNa rUDhI baLe nA ekaThAM te bahena bhAI rahI zake; A paNa samAja vicItra che vicAravAnuM che. ghaNuM, pachI bhrAtanI saMmati laI zaraNuM grahyu AzramataNuM. Azrama mahi vizrAma nIrAdhArane nitye maLe, upakAravaza tenAM hRdaya sthApaka prati nIcA vaLe; paNa mArA manathI nahi uga lavaleze TaLe, pati virahanI pIDA thakI muja rAMka hADa bahu baLe. huM vakhata vicAratI A jIndagI zA kAmanI, muja kAntanA zuddha prema viNa A jIndagI che nAmanI ! ekI se joI kahu tasavIra laI muja zyAmanI, ThIka thAta je huM tajAI hote jevI sItA rAmanI. cAlu . vyavahAramAM jIono hisso. (vA se. zAradA hena.) vyavahAramAM strIono hisso zuM che? te vAta bhUlI javAya che. ane strIo to mAtra prajA utpanna karavAnuM sAdhana, lAgaNIvALI nokara athavA navarAzanuM ramakaDuM gagvAmAM Ave che, tethIja purUSanuM kArya saphaLa thatuM nathI. tame zuM karo cho, sabhAmAM jaine zenAM bhASaNa kare che, kayAM gahana viSayomAM tamArA mana rokAyelAM che e saMbaMdhI tamArI patnI ke bahena ke mAtAo kevaLa ajJAta hoya che. strIo kaIka jANavA mAge ke mAthuM uMcuM kare te tene tame dAbI dyo che. strIo paNa manuSya che e vAta tamane yAda rahetI nathI eTale tene to rehasI nAMkhavAmAM kacarI nAMkhavAmAMja tame hATAI mAne che. sattAne mada e to vasamo che, ke ekavAra hAthamAM AvI te kAne choDavI game? purUSa ane saMskArI strI sAthe maLIne kaI paNa bAbatane vicAra karaze to niHsaMzaya te vadhAre sArI rIte karI zakaze. judAM rahIne tema nahi thAya. eka AMkhavALA manuSya karatAM be AMkhavALA manuSya vadhAre sArI rIte joI zakaze. strI tarIkenAM, tamArI sahacarI tarIkenAM ane tamArA saMtAnonI mAtA tarIkenAM je amArA pitAnAM haka che teja ame mAgIe chIe. ane te hakanA badalAmAM je pharajo amAre adA karavAnI che, temAM pAchI pAnI Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jagata.. 145 karIzuM nahi. kAraNake cAritryanuM kharuM lakSaNaja levaDa-devaDamAM che ane tenI khIlavaNuM eja keLavaNunuM lakSyabindu che. bhAratavarSanuM prAcina gaurava, prAcina vibhUti, svataMtratA, sAmAjIka baMdhananA trAsamAMthI chuTakAro e sarvane upAya keLavaNaja che. rASTrIya punarUddhAranuM sAdhana eja che ke strI ane purUSa sAthe rahIne saMpathI kArya karavuM, hRdayanA uMDA khuNamAM jotAM strIone keLavaNI ApavAnI purUSonI IcchA cheja nahi. teo bIe che, gabharAya che... jyAM haju keLavaNInI zarUAta thaI nathI te pahelAM to temane bIka lAge che ke rakhene potAnI sthiti utaratI thaI jAya. rakhene teo prabhu maTI sevaka thaI jAya. kharUM joIe ema che ke temanAmAM adekhAIja che. bAkI je mAge purUSonI buddhine-AtmAne vikAsa thato hoya te mAga abaLA mATe zuM karavA baMdha rAkha ? AtmAne vikAsa karavAnI jarUra to rumI-purUSa bannene sarakhI che. je kAlidAsa, bhavabhUti, zekapIara, bAIrana, bekana vigere mahAna sAhityakArenA lakhANethI temane lAbha thato hoya te tenAthI strIene hAni thaze ema zA mATe dhAravuM ? duniyAnA vyavahAramAM, nokarI ne dhaMdhAmAM, vepAramAM, rojagAra karavAmAM ane kuTuMbanI javAbadArI uThAvavAmAM A zikSaNane lIdhe purUSo ayogya nathI thatA to strIone gharadhaMdho karavAmAM, bAlaka ucheravAmAM, purUSone unI unI tAjI rasoI jamADavAmAM tevuM zikSaNa zA mATe ADe Ave. kadApi kaI dAkhalA apavAda rUpa banaze ke jemAM keLavaNIne durUpayoga thato jaNaze, paNa tenA mULa kAraNe bIgna ghaNAM haze. -- strIone suzikSita karavA mATe sarala mArga e che ke, prAthamika zALAonI saMkhyAmAM dhAre kara, mAdhyamika zALAo navI kADhavI ane tene aMge strIone mATe TreniMganA varga ughADavA te sAthe paragAmanI chokarIone agavaDa na paDe te mATe jarUrIAta pramANe boDage kADhavI e sau jarUranuM che. sArAM pratiSThita kaMbomAM paisA laIne borDasa rAkhavAnI paddhati ApaNuM dezamAM kADhavAnI ghaNI jarUra che. strI keLavaNIno pracAra karavAnA A mArga vyavahAre jaNAya che." - have A kAma upADI lenAra strIo maLavI joIe. pratiSThita kuTuMbanI strIo je pahela karaze toja bIjA bahAra paDI zakaze. je bALalagna raheze to bALavidhavAo paNa rahe vAnI. je temane pharI gRhasthAzrama mAMDavAnI IcchA na hoya te, temanI zaktino-buddhino upayoga karavAno temanA mAbApAe mArga karI Apavo joIe. eTale prasaMga Ave janasamAjanI sevA karI teo upayogI jIvana gALI zake. vidhavAnuM jIvana eka moTI milakata che. te vyartha pheMkI devA mATe nathI. ulaTuM temanuM jIvana dezane vadhAre upayogI, kimatI ane pUjanIya che. bhAratamAtAnuM te paNa saMtAna che ane te mAtAnI sevA temaNe karavAnI che. A bhAvanA jAgrata karIne vidhavAo mATe ane anAtha strIo mATe Azrama kADhavAnI jarUra che. alI-jarAta. eka vIramAtA-dIlI khAte jANItA berIsTara mI. asaphaalIne InDIyana DIphensa ekaTanI rUpe hAla pakaDavAmAM AvyA tyAre temanAM mAtAe jaNAvyuM hatuM ke " huM 20 * varasanI vaye vidhavA banI chuM te pachI 30 varasa daramIyAna meM Aje paheluM ja sukha joyuM che. Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 zrIsukha darpaNanmAvikA. mAtrIthI kahuM chuM ane tenI dezasevA mathavAne mArI dIlagIrI eTalIja che ke mArA beTAne deza sevAnuM je kAma thoDo vakhata choDavAnI pharaja paDI che ne kAma, ucakI levAne huM aDhI ane kamajora hovAthI azakata chuM ane mAro bIjo kaI beTa nathI tenA pagale cAle. huM khAtrIthI kahuM chuM ke mAro chokaro rAjyabaMdhAraNanA niyamAnusAra hiMdanA chuTakArA mATe pitAthI banatuM karato hato ane tenI dezasevA mATe koIpaNa bhAga meTa gaNAze nahi. mArA buDhApAnI eka purI AzAne prajAsevA dezane mATe soMpI devAne mArI jIMdagImAM A pahelo kItavaMta divasa che."_ _-- akhIla bhArata zrI mahAmaMDaLa-akhIla bhArata strI mahAmaMDaLanI zAkhA muMbaImAM kholavAmAM AvI che, AvI zAkhA utara ane purva hIMdanA mukhya zaheromAM paNa kholavAmAM AvI che. A maMDaLa taraphathI strIzikSake taiyAra karavAnuM mukhya kArya thAya che. ' | strIonA hakka mATe hIMdI strIonI mAgaNuM-hemarUla lIganI bAnuonI zAkhA taraphathI amadAvAda khAte gayA gurUvAre eka sabhA maLI hatI. je vakhate, sudhArAnI yojanAnI rUe je je hake purUSone maLe te bAnuone paNa maLavA joIe, evo TharAva sarvAnumate pasAra thayo hato. A bAbata banI zake te mATenA prayAso karavAnI vinaMtIo hIMdI prajAkIya kasesanA pramukha ane "ola IDIA kesa kamITInA sabhAsadone karavAmAM AvI hatI. svIkAra zrImaNibhadra-A vAta prabhuzrI mahAvIranA samayanI ghaTanA che. jemAM ratnamALA nAmanuM strI pAtra je neka Teka ane strI dharmane vaLagI rahela che te khAsa dareka strI vargane manananiya che. vArtA ghaNI rasamaya ane bodhaka hovA sAthe bhASA chaTAdAra che, ane vacce vArtAne anukuLa citro mukIne tene AkarSaka karela che, je zrama prasaMzA pAtra tema AvakAradAyaka che. kiMmata rUA. 1-8-0 che. A graMtha mesarsa meghajI hIrajIe navayuga jena sAhitya pragaTa karavAnuM zarU karela che tene bIjA kiraNa tarIke bahAra mukela che ane te prakAzaka pAsethI The. naM, pa66 pAyadhutI muMbaI e siranAme lakhavAthI maLI zakaze. . kavitAlApa-rA. cAMpazI vIThaladAsa uddezInA bhinna bhinna viSaya upara AMtarabhAve lakhAelAM 67 kAvyane A graMthamAM saMgraha che. mI. udezInA kAvyo A mAsikamAM prakaTa thayelAM che. ne temano sAhityaprema prasiddha che eTale te mATe vizeSa lakhavuM nirarthaka che. kemake temanAja kahevA pramANe kAvya e buddhine viSaya nathI paNa hRdayano viSaya che, eTaluM ja nahi paNa kAvya e che ke je jIvanane unnata, pavitra ane jAgRta banAvI, jIvanamAM rasa reDI kaThaNuM hRdayane kAma banAve, prapaMcI AtmAne nirdoSa ane hasatA banAve, ane duHkhIne dIlAso tema sukhIne cetavaNI ApI zake. A zakita koI paNa kAvyamAM keTalA aMze che te vAcakanA hRdaya upara AdhAra rAkhe che. kemake atyAre moTA bhAga sarala racanA ane rUDha zabdonA alaMkAra tarapha vadhAre AkarSAya' che. kiMmata 0-1400 pAkuM pu. maLavAnuM ThekANuM-kartA cAMpazI vIThaladAsa uddezI naMbara 102/04 arasItapura roDa-kalatA. Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anArasI mAla vecanAra pAsethI ekavAra maMgAvI juo. - banArasI kApa. pasaMda na paDavAthI badalI 7 ApavAmAM Avaze. sADIo dara rUA. 15) thI 400) sudhI 5 vAra lAMbI ne vara ne 48 IMca panAnI dareka raMganI sADI ne buTTIdAra pItAMbara sa jAtanA dareka raMganA ne dareka kIMmatanA vAra 5, pane 48 icathI para sudhI. kIMmata rU. 10) thI 25) sudhI. celI khaMDa buTTAdAra ne sAdA dara rU. 15 thI 25) sudhI. kATanA khelamaNu chokarA-chokarIne mATe ra6 nA eka saTane rUA. 1) pItaLane saTa 1 naMga 32 nA rUA. 3 jAnavara 12 kATanA pacaraMgI 1 saTane rU. 1) posTeja tathA pekIMgane kharca - judA levAmAM Avaze. makaMdadAsa nattamadAsa-cekhaMbA-banArasa sITI. che. AryaprajAmAM dharmarUpa manAtA divaso. tosava. che - judA judA purANomAM judA judA aitihAsika graMthomAM ane judA judA che sa taMtra graMthomAM je je vra tathA utsava batAvelA che teonA dhArmika saMskAra e sarvalokanA aMta:karaNamAM avicchinna rahe evA hetuthI A vratasava pustaka che gujarAtI bhASAmAM racavAmAM AveluM che. - A pustakamAM AkhA varasamAM AvatA 360 divasamAM AvatA kula 220 A vrata tathA utsavanuM sAdhAraNa strI-purUSe paNa samaje evI sarala bhASAmAM vive- e che cana karavAmAM AvyuM che. sanAtana dharmAvalaMbI strI-purUSamAM paLAtAM tamAma vrata tathA utsava mATe phi A pustaka eka mArgadarzaka che. _ kiMmata rUpiye 1 eka A vaidhazAstrI maNizaMkara gAviMdajI, - AtaMkanigraha auSadhAlaya-jAmanagara-(kAThiyAvADa). mAthAmAM nAMkhavAnuM suvAsika tela] dhI hera TenIka oNila [bATalInI kIM. rUA. 1). ellAkha rokaDA rUpaiyAnAM inAmo ! ! ! 1luM InAma 24 bATalI lenArA mATe rU. 32,000 | 4 thuM InAma 3 bATalI lenArA mATe rU.14,0002 inAma 12 bATalI lenArA mATe rU-24,000 | 5 muM inAma 2 bATalI lenArA mATe rU. 6,000 3 juM inAma 6 bATalI lenArA mATe rU. 20,000] ThuM InAma 1 bATalI lenArA mATe rU. 4,000 (50 grAhaka karI ApanArA ejaMTane rU. 5000 nA khAsa InAmanI 1 TIkITa ApavAmAM Ave che.) bATalIo vI. pI.thI InAmI TIkITa, sUcIpatra sAthe mokalavA ke mAM Ave che. javAba mATe TIkITa bIDavI. (benkarsa: boe benka lImITeDa). dhI hera TonIka eIla menyuphekacarIMga kaMpanI-pheTa-muMbaI. Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kevaLa jIvadayAno saMdeze? mitro, hasTiyAnuM darda joyuM jAya tevuM nathI. tevA jIvone choDAvavA, e puNyanuM kAma che. ema dhArI temane khabara Apa ke 24 kalAkamAM dardIne zamAvanAra ( 2 naM. 166 hIsTiriyA-vAyumuktA kI. ra4-10-0 pI. jI. davA dezI, svadharma rakSaka, pacca nahi, garbhavatI ane suvAvaDIthI levAya. AMkaDI, cakarI, taNAvuM, gabharAmaNa, zIta, phATa, toDa, kaLatara, jaDatA, bezuddhi, geLA, pradara, lALa, garbhAzayanAM dardo, pakSaghAta, lakavA, ane cittabhrama yAne ghelachA upara rAmabANa, jAte anubhava ane saTIphIkeTa de. ' chaganalAla lalubhAI zAha dezInAmAvALA. - vijApura-gujarAta. khAsa svI sagavaDa. kesara, kasturI, amara, barAsakapura, uMcI agarabatI, agara, dazAMgadhupa, senAcAMdInA pAnA, sukhaDa, atara, hIMga, haraDe, khAparIyu, momAI, sIlAjIta, metIne surame vIgere khAtrIdAra mAla kIkAyatathI vecanAra khAsa ekaja dukAna.. bhAvane mATe prAIsalIsTa juo. DI. zAntIlAla kAtIlAlanI kuM, jumAmasIda, na. 127 muMbaI. taiyAra che. tAkIde maMgAvo taiyAra che. TuMka samayamAM baheLe phelA pAmelI, A kuMdana ane kusuma. bhAga 7-8 dareka bhAganI kiMmata rUA. 1-0 -0 sela ejanTa, haragovanadAsa harajIvanadAsa bukaselara, The. pAnakora nAkA-amadAvAda, Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuddha zAstrokta paddhatithI lakhAela suMdara sastA manamohaka phensI kArDa kaMkotrIone mATe saMgraha. - suMdara eka yA be raMgamAM chApelA hIMdI-gujarAtI kArDa kaDhetrIo , nakala 100 nA rU. 20-0 . beTa vagara chuTaka nakala 100 nA rU.1--0 navI DIjhAIna uMcA sArA kAgaLa ane kArDa para be raMgamAM chApelA kArDa kAtrI nakala 100 nA rU. 3-0-0 leTa vagara chuTaka nakala 100 nA rU. 18-0 karAra trivera pIzudhanA hAthe khAsa paryuSaNa mATe navI karAvela DIjhAInamAM suMdara be raMgamAM chApelA kArDa kaMkotrIo nakala 100 nA rU. 4-0-0 bheTa vagara chuTaka nakala 100 nA rU. 2-8-0 upara lakhelA kArDa kaMkotrImAMthI keIpaNa jAtanA 100 ke tethI vadhAre kArDa ke ketrIo lenArane nIcenA graMtha bheTa maLaze. tevA graMtha eka ratna samAna che, juja kImatamA 1000 thI vadhAre uttamottama pAnAnuM vAMcana maLaze tenI sAthe tamone kArDa kaMkotrIo maphata maLaze AvA lAbho vAraMvAra maLatA nathI mATe avazya lAbha laI levo.. bAra mAsamAM eka vakhata AvatAM ApaNA mahAna parvAdhirAja paryuSaNa vakhate juja kIMmatamAM zuddha suMdara ane phensI kArDa kaMketrI sAthe pUrve thaI gayelA mahAna AcAryonA racelAM apUrva amRtAmaya. eka eka ratna samAna pustako bheTa ApavAnI yojanA saMpUrNa vAMco. loTa naMbara 1 le. ekaMdara pAnA ( 1 zukarAja caritra, 1224 ekaMdara kI, 2-8-0 1 navANuM jAtrAnI vidhi 100 kArDa ke kaMketrI lenArane. . ! 1 snAtrAdi pUjA saMgraha " 1 zatruMjaya mahAtyamya, gujarAtI | 1 AtmaniMdANakama, . . 1 surasuMdarIne rAsa. - 1 stavana saMgraha. 1 samyakatva prabhAva nevela. 1 jaina kathAmALA, 1 . 1 jaina kathAmALA. loTa naMbara 2 je. ekaMdara pAnA | leTa naMbara 3 je. ekaMdara pAnA 11ra ekalara jhI, 2<< 1836 ekaMdara ka. 4-8-0 100 kArDa kAtrI lenArane. 200 kArDa ke ketrI lenArane. " 1 jaina stotra saMgraha. 1 zrAdhavidhi bhASAMtara 1 jaina kAvya prakAza bhAga 1-2 je. | 1 kAvya kola, navIna pustaka - . N o * ---- - Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 . sAvaja che .. ! ! - tA 1 kakA avIza.' ' 1 adhyAtma vyAkhyAna mALA. !, 1 vairAgya vicitra bhAga 1-2 je. 1 jaina stotra stavana saMgraha 1 puSpavatI vicAra 1 jene kathAsAda. * loTa naMbara 4 the. ekaMdara pAnA | 1 elAyacI kumAranA khaTAlIA. 1806 ekara kI. 10. ' ' . 1. syulIbhadra zIyaLavela. 200.kArDa ke ketrI lenArane. 1 zrIpAla nATaka, 1 prota2 ratna ciMtAmaNI . . - 1 kAvya kalola, navIna pustaka.. 1 kAkalela, navIna pustaka. . . .. 1 ArAma zAbhA, novela, 1 vidhIyukta paMcapratikramaNa satra, 1 jaina kAvya prakAza bhAga 1-2 je. 1. satapadI:bhASAMtara. . . . . . . . . . . lATa naMbara 7 mA ekaMdara pAnA 1 samakita kaumudI bhASAMtara.| 3pa00 ekaMdara kI. 10-12-0 1 jaina kathAmALA. 400 kArDa ke kanetrI lenArane. leTa naMbara 5 , ekaMdara pAnA . 1 jena kAvya sAra saMgraha 2142 ekaMdara kI. 13-0 ) 1 zrAdhavidhi bhASAMtara. 300 kArDa ke kaMkotrI lenArane. 1 prakarara ratnacIMtAmaNI, 1 zrAdhavidhi bhASAMtara. 1 zatapadI bhASAMtara. 1 sema saibhAgya kAvya, , 1 kAvya karlola. 1 rAmAyaNa ane ApaNA Adaze | 1 jaina kathAmAlA. 1 jaina staMtra saMgraha. 1 stavanAvalI bhAga 3 je. zIlakamAM pustake ceDAM che tethI jyAM 1 samakita kaumudi bhASAMtara. sudhI haze tyAM sudhI maLaze. je pustaka 1 ArAma zobhA, nevela. khalAsa thaze te tene badale bIjuM ekala1 jaina kathAmALA. vAmAM Avaze. loTane baradake. ekadara pAnA 2500. chuTaka pustaka lenArane purepurI kIMmate 300 kArDa ke kaMketrI lenArane. paDaze. kArDa kaMkotrInI kIMmata kApI A1 stavana saMgraha. pavAmAM Avaze nahIM. 1 samakita kaumudi bhASAMtara. _' bahAra gAmathI maMgAvanAre sApha cA1 jaina kathAmALA. khA akSare lakhavuM temaja kIMmata uparAMta 1 snAtrAdi pUjA saMgraha' ' ' . pesTeja vI. pI. kharca vadhAre paDaze. 2. 1 ratnasena ratnamaMjarIne rAsa. , kArDa kaMkotrInA namunA maMgAvanAre 1 navANuM jAtrAnI vidhi, cAra AnAnI TIkITa mekalavI. javAba 1 stavanAvalI bhAga 2 je. maMgAvanAre rIplAI kArDa lakhavo te ( 1 sUrasuMdarIne rAsa. sivAya dhyAna ApavAmAM Avaze nahIM. ' laMkhoH-znAvaka bhImasiMha mANeka.. jaina pustako prasiddha karanAra tathA vecanAra. mAMDavI, zAka gallI-muMbai. 4 - - - - - Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che jIono sAtha, . (dhAtrIzikSA athavA suyANI ane sUtikA.) aneka strIe suvAvaDa pachI jIMdagI sudhI chupA dadathI pIDAya che, pharI bALaka dhAraNa karI zakatI nathI, yuvAnIne sadaMtara nAza thAya che, bALako ucharatA nathI. A sarvenuM kAraNe garbha dhAraNa karyA pachI suvAvaDa sudhI kevI rIte rahI vattavuM joIe, suvAvaDa samaye ajJAna suyANIonA hAthe kevI durdazA thAya che, vigere khyAla hoto nathI. uparanA dareka khyAlane ApatuM " strIone sAthI" strIone navuM jIvana bakSanAra pustaka che. je dareka henAe pitAnI pAse rAkhI teno upayoga karavo joIe. ke jethI prasavanI pIDAthI prasUtionA dayAjanaka bUma-barADA ane prasava kAryathI thatA hRdayavidAraka aniSTa banAve thavA pAmaze nahi. kIMmata rUA. 1-0-0, (pAsTa kharca judo). lakhA-jaina janarala buka De che. | bhAvanagara, 5dara nika. strI varga mATe khAsa davA, dareka jAtanA pradara ane garbhAzayanA keIbI daradathI pIDAtI ane zaramane lIdhe asahya saMkaTa bhagavatI abaLAo mATe A davA eka AzirvAda che. * strI upagI" pustaka maphata maMgAvo. pradara vinAzaka oNphisa, khaMbhAta-(6) atta ! ! ! herata pamADanArI vIjaLInI Azcarya janaka vastuonA 44 suMdara cItrAvALuM prAisa lIsTa maphata mokalavAmAM Ave che. eka nAnakaDA gajavAmAM rAkhI zakAya tevA - ja thI lagna. tra.. tela ke dIvAsaLInI jarUra vagara phakata eka cAMpa khaseDatAMnI sAtheja ghaNIja bhabhakAdAra rozanI thAya che. | kIMmata rU. 2, rA, 3, 3, 4, 5, ane 6. pisTeja 6 AnA. TI. jI. zAha-ilekaTIka sTorsa, amadAvAda, Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAminiyA, heraoila. (saMkhyAbaMdha cAMda, sarTiphIkeTa ane abhIprAyo maLyA che.) mAlane magajane suMdara zAMta suvALA AnaMdI tejasvI ane tathA cAlAka kALI karI banAve che. dIlane ane rAhata jaladI Ape che, vadhAre che: bATalInI ki.rU. 1-0-0 vI.pI. 0-4-0 traNa bATalInA rU.2-10-0 pAsTa 0-7- 2 ' lakhAezle InDIyana ga kemIkala pheM0 jumAmasajIda-muMbaI. ejaTa rasIda DAyAbhAI ane ku. meDIkalAla-bhAvanagara A mAsika taMtrI zeDa devacaMda dAmajIe potAnA AnaMda prInTiMga presamAM chApI potAnI strIsukha-darpaNa " zrAvikA " mAsikanI ophIsamAMthI pragaTa karyuM .