Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAkAhAra (jaina darzananA pariprekSamAM) lekhaka DaoN. hukamacaMda bhArilla anuvAdaka DaoN. madhubahena jI. baravALiyA prakAzaka camanalAla DI. vorA prakAzana zAkAhAra pracAra prakAzana samiti - ghATakopara
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAkAhAra pustaka prakAzana mATe Arthika sahayoga ApanAra jaina darzana ke pariprekSameM mAnanIya dAtAo lekhaka : Do. hukamacaMda bhArilla DaoN. esa. DI. mahetA zrImati mRNAlInIbena mahetA mahezabhAI mohanalAla rUpANI gujarAtI anuvAda : pradipakumAra velajIbhAI zAha DaoN. madhubena jI. baravALiyA mugaTalAla jI. dozI DaoN. mIsIsa mannA bIpIna dozI gujarAtI : prata : 5000 jaina adhyAtma sTaDI sarkala-borIvalI mesarsa rAjeza keTararsa - ghATakopara tA. 23-8-92 prANalAla pArekha kAntIlAla rAmajIbhAI moTANI paDatara kiMmata - rU. 3=00 nItInakumAra cImanalAla zAha vecANa kiMmata - rU. 1-00 hasamukhalAla choTAlAla zAha kizora vIracaMda moTANI mahAsukhabhAI yu. dozI prakAzana : kokilAbena mahAsukhabhAI dozI zAkAhAra pracAra hasamukhalAla mohanalAla modI prakAzana samiti, ghATakopara smItAbena dipaka dozI maganalAla jIvaNalAla boTAdarA abhecaMda hIrAcaMda ajamerA, prakAzaka : Ara. ke. dugaDa camanalAla DI. vorA cImanalAla maNIlAla kAmadAra caMdrikAbena pratAparAya gAMdhI prakAzana samiti : premacaMda kulacaMda adANI rasIkalAla talacaMda mahetA camanalAla DI. vorA ullAsabhAI jhobAlIyA guNavaMtarAya baravALiyA divALIbena rUganAtha dozI phAunDezana prANalAla pArekha hA. gujarAta sevIMgsa, muMbaI. vasanajI lakhamazI zAha bhUpendra ela. dozI bhAratIbena Ara. koThArI harilAla ema. pIpaliyA gAMgajIbhAI pI. zeThIyA madhukumAra hIrAlAla zAha mudraka : ratanabena padamazI nAgaDA hara maNIkAntabhAI zrI RSabhadevajI jaina Tempala ane sAdhAraNa nItIna badANI khAtA TrasTa haH zrI cembara jaina saMgha muMbaI jaina jAgRti senTara : muMbaI zAkhA varSAbena mahendrakumAra gAMdhI : sANaMdavALA AbhAra : mAdhavalAla bhurAbhAI baravALiyA zrI va. sthAnakavAsI jaina saMgha : cembara pustakanA lekhaka, anuvAdaka tathA sarve | | zrI caMdana jaina mahilA maMDaLa : cembara dAtAono AbhAra mAnIe chIe. | arUNabhAI tathA nalInabhAI : thANA
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja G hArAjArAzAjInA 30%aa%a8a939nA zAkAhAra | (jaina darzananA pariprekSamAM) : lekhakaH DaoN. hukamacaMda bhArila rAjA rAjArANA kALAzayo sArA mANasanA mahArAjA sayAjIrAva8. DaoN. madhubahena jI. baravALiyA M.A. ph.D. - prakAzaka : camanalAla DI. vorA zAkAhAra pracAra prakAzana samiti 1, khaTAva epArTamenTa, jozI lena, tilaka roDa, ghATakopara (IsTa), muMbaI-400 077 phona-512 819
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAjAgara prakAzakanuM nivedana zAkAhAranA vicArane vega ApavA tathA tenI abhirUcI ne jAgRta karavA jaina samAje 1991nA varSane ''zAkAhAra varSa'' tarIke ujavela hatuM. A varSa daramyAna samagra bhAratamAM pustakonuM prakAzana, rathayAtrA vagere kAryakramonuM bhavya Ayojana karavAmAM Avela ane jaina tathA jainetara bhAI-vhenonA sahakArathI zAkAhAra vicAradhArAne atyaMta prasiddhI maLela hatI. rAjasthAna, gujarAta, mahArASTra vagere rAjyomAMthI rathayAtrAe jyAre muMbaImAM praveza karyo tyAre tene adbhuta AvakAra maLela. temAM ghATakopara khAte yojAyela vividha kAryakramothI parva jevuM pavitra ane dhArmika vAtAvaraNa upasthita thayuM hatuM tathA AyojananI jaina temaja jainetara janatAe atyaMta prazaMsA karI hatI. te prasaMge DaoN. hukamacaMdajI bhArilla likhIta 'zAkAhAra' pustikAnI hindI AvRttinuM vecANa rAkhela hatuM. jene behada pratisAda maLela. A pustikAnI eka lAkhathI vadhu prata (nakalo) prasiddha thayela che ane tenA gujarAtI anuvAda mATe te samaye mAMga cAre taraphathI AvavA lAgI hatI. lokonI mAMgane lakSamAM laI yogya samaye gujarAtI anuvAda prasiddha karavAnI jAherAta malADa khAte zAkAhAra pracAra mATe maLelI sabhAmAM rathayAtrAnAM AyojakonI hAjarImAM meM karela hatI. zAkAhAra varSanI pUrNAhUti 1992mAM thAya che te pahelAM zAkAhAranI gujarAtI prata paryuSaNa parvanI pUrva saMdhyAe ahiMsA premI bhAI baheno samakSa mukatAM mane atyaMta AnaMda thAya che. A pustaka yuvAna varga mATe dizA sucaka tathA ahiMsAnA siddhAnta para Daga mAMDatA darekane naitika TekA rUpa sAbita thaze kAraNake taMdurastI ane svAsthya mATe zAkAhArI jIvana atyaMta Avazyaka che. zuddha, sAtvika ane sadAcArI jIvana vinA Atmika zAMti prApta thatI nathI ane tenA mATe zAkAhArI jIvana paddhati ja apanAvavI joIe. AzA che ke saraLabhASAmAM prasiddha thayela A pustaka samAjane tathA zAkAhArI vicAradhArAne baLavAna banAvavA upayogI banaze. A pustakane prasiddha karavAnA umadA sevA kAryamAM mane nimitta banavAnI taka maLI te mATe huM AnaMdanI lAgaNI anubhavuM chuM. A pustakanA gujarAtI anuvAda mATe DaoN. zrImati madhubena baravALiyAnA utsAha ane khaMta badala teone dhanyavAda ApI AbhAra vyakta karU chuM. zAkAhAra samitinA sabhyo, dAtAo tathA DaoN. bhArillajIe je sAtha, sahakAra ane mArgadarzana Apela che te mATe teono hRdayapUrvaka AbhAra mAnuM chuM. A nAnuM paNa ati upayogI 'zAkAhAra' pustaka ahiMsAno saMdezo ghare ghare pahoMcADavAmAM mukhya bhAga bhajavaze evI bhAvanA sAthe vIramuM chuM. ghATakopara tA. 23-8-1992 2 camanalAla DI. vorA prakAzaka
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ 21151612 VEGETARIANISM............ DR. S. D. MEHTA Biological evolution keeps pace with social evolution of man. Best example is our loosing hair of the body. As the man started wearing clothes, so also biology changed and we lost the hair. In the similar way as we advanced socially and culturally and started eating prepared food, our sharp cannine teeth started getting smaller and smaller. Eating non-vegetarian food cooked or not cooked is a step backward socially and culturally. Since nature is evolving us towards vegetarianism by taking away our cannine teeth which were needed to eat animal food when we could not use our hands. Whatever may be our religious views, no one would wish that we should go biologically or evolutionally backwards by not using clothes, not using hands or loosing spoken or written speech. Why then one should wish us to become premitive in our food habits? Vegetarianism is a biological evolution. We need six elements in our food; namely carbohydrates, fats, proteins, vitamins, minerals and fluids. Carbohydrates, Fats and proteins can change one into another. A carnivorous animal eating only animal proteins (with some fat of the animal) converts them into carbohydrates which are then used as energy producing fuel. similarly a grass eating animal converts mainly carbohydrates of the food into body building proteins. We need proteins to grow and build our bodies and to repair our body. Superficial layer of our skin, internal lining of our intestines, hair, and nails of our fingers are our daily losses. This much amount of proteins we get from our Vegetarian items like pulses and milk and to a certain extent from other cereals. Arguments in favour of "Proteins" from the advocates of non vegetarian diet are thus not valid. A non-vegetarian person generaly becomes hot tempered, aggrasive and intolerent. This is seen very well in lion, tiger, wolf etc. A vegetarian comparatively is calm, tolerant and less aggrasive. If one wants this world to survive, human being ultimately will have to become tolerant, understanding and co-operative towards each other. This is vegetarianism, This is AHIMSA. 3
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAkAhAra nirAmiSa AhAra AtmAno mULa svabhAva aNaAhAraka che. jaina darzananuM hArda aNAhArI pada prApta karI AtmAnuM zuddha svarUpa mokSapada pAmavAnuM che. anAdithI karmanA saMbaMdhane kAraNe AtmA saMsAra bhramaNa kare che. karmanA yoge AhAra grahaNa karI zarIranuM nirmANa kare che. ane tene TakAvavA AhAra levo paDe che. - jJAnIoe kahyuM che ke jevuM anna tevuM mana ane jevuM mana tevuM jIvana. ApaNA parama upakArI guru bhagavaMto e potAnI viziSTa jJAna zakti ane vaijJAnika pratibhAthI sAtvika ane ucca saMskAramaya jIvana jIvavA zuM khAvuM? ane zuM na khAvuM ? e aMgenA vidhi-niSedho jaNAvyA che. A AryabhUminA mAnavIone AryabhUminuM ja anna anukULa Ave. anArya bhUminA tAmasa bhojana ApaNane anukULa Ave nahi. asad AhAranA pariNAme dehastha saptadhAtuo ane aMtasrAvI graMthiomAM rAsAyaNika parivartana thAya che. tenAthI zArIrika ane mAnasika viparIta asaro thAya che. mananuM cAMcalya, citta vikAra, kaSAya Adi bhAvo jevAke krodha, ISa prakopa, tIvra lAlasA. nidrA-prema ityAdi vikRtithI manuSya bahArathI ane aMtaramanathI khaLabhaLI uThe che. zAkAhAra'no vicAra ane AcAra mAtra peTa bharavA mATe nahi paraMtu lohInI nadIo baMdha karavA mATe che. krUratAne badale vAtsalya, prema ane karUNAnA saMskAra mATe che. vyaktigata ane kuTuMba jIvananI sukha zAMti mATe che. vartamAna jIvana samAdhimaya banAvavAno ane pAralaukika hitane mATe che. jagatanA dareka dharma darzanoe ahiMsAnI tarapheNa karI che. vizvanA ucca koTInA saMto, sUphIo ane dArzanikoe mAMsAhArano niSedha karelo che. paraMtu zAstronA arthaghaTana ane AcaraNamAM viparItatAone kAraNe mAMsAhAra vadhyo che. jayaNA, dayA, hRdayanI komaLatAM, anukaMpA, abhakSyano tyAga, bhakSyamAM paNa purepurI kALajI saha zrAvakAcAranuM pAlana pApa karmanI nirjarA karI puNyano anubaMdha kare che. ApaNA pUrvajo sAMsArika vyavahAromAM abhakSya padArtho khAvA khavarAvavAthI dUra rahetA. Aje lagnAdi prasaMgomAM rAtrinA bAra-be vAgyA pachI rasoI zarU thAya che. bahAranA loTa, vAsI mAvAnI mIThAIo, aLagaNa pANI, barapha, bhAjI, kaMdamULa, cIjha, pIjhA, krIma, breDabaTara vigere abhakSya khAvA khavarAvavAmAM, uparAMta samuha rAtribhojana karavA-karAvavAmAM AtmAnA pariNAma sArA rahetA nathI.
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ LE zAkAhAra | zAkAhAra zrAvakAcAra varSanI ujavaNInA saMdarbhe paMDita DaoN. zrI hukamacaMdajI bhArilsanuM jainadarzananA pariprekSamAM zAkAhAra laghu pustakano A anuvAda khUba ja yogya samaye prakAzita thaI rahyo che. prastuta pustikAmAM dhama, nIti, samAja, zArIrika ane mAnasika svAthyanA vividha muddAonuM zAkAhAra, zrAvakAcAranA saMdarbhe paMDitajIe suMdara ane saraLa zailImAM udAharaNa dvArA spaSTa rIte nirUpaNa karyuM che. A pustakanuM prakAzana kevaLa zAkAhAra zrAvakAcArano pracAra nathI paraMtu vivekapUrNa vicAra che, gahana ciMtana che. pustikAmAM je kAMI suMdara che te mULa sarjakanI vidvatAnuM pratibiMba che. anuvAdanI kSatione kSamya gaNazo. A prakAzananI preraNAthI AhAra zuddhi dvArA abhakSyano tyAga thAya; gharamAM bahAramAM- vyavahAramAM zrAvakAcAranuM pAlana thAya evI AzA sAthe viramuM chuM. AvA jJAnavardhaka kRtinA anuvAdanuM kArya soMpavA badala prakAzana samitino tathA zrI camanalAla DI. vorAno AbhAra mAnuM chuM. pustakamAM janAjJA virUddha kAMI lakhAyuM hoya to trividha micchAmI dukkaDaM. - DaoN. madhubahena jI. baravALiyA. M.A. Ph.D. ' DaoN. hukamacaMda bhAllino paricaya. DaoN. hukamacaMda bhArilla jaina samAjanA uccakoTInA vidvAnomAM agraNI che. 25 me. 193panA uttara pradezanA lalitapura jIllAnA baraudAsvAmI gAmamAM dhArmika jaina parivAramAM temano janma thayo. teo zAstrI, nyAyatIrtha, sAhityaratna tathA ema. e. pI.eca.DI che. jaina samAje temane vidyAvAcaspati, vANIbhUSaNa, jainaratna jevI aneka padavIothI vibhUSita karela che. | saraLa, subodha, tarkasaMgata ane AkarSaka zailInA pravacanakAra paMDita DaoN. bhArilla lokapriya AdhyAtmika vaktA che. dharma pracAra mATe emaNe aneka vakhata videza pravAsa karela che. ATha bhASAomAM temanA atyAra sudhImAM 33 pustako prakAzita thayAM che temAM zAkAhAranA pustakane abhUtapUrva pratisAda maLyo che. zAkAhAra pustakanI eka lAkha prato khapI che. tattvajJAna uparAMta samAja mATe DaoN. bhArillajIe saMskAralakSI aneka pustako lakhI samAjane yogya mArgadarzana Apela che.
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ . zAkAhAra zAkAhAra * * * DaoN. hukamacaMda bhArilla jaina samAjanI dareka sAmAjIka ane dhArmika saMsthAoe sAthe maLIne A varSa eTale ke 1991 I.sa. ne zAkAhAra varSa tarIke jAhera karyuM che. samAjanA A zubha kAryamAM akhila bhAratIya jaina yuvA pheDarezane paNa sakriya sahayoga ApavAno nizcaya karyo che. jaina samAja mULathI ja zAkAhArI samAja che. paraMtu kALanA prabhAve zAkAhArI jaina samAjamAM paNa zithilatA draSTigocara thavA lAgI che. jo ApaNo jaina samAja samayasara nahIM cete to A bimArI vikarALa svarUpa dhAraNa karI zake che. mATe samayanI mAMga che ke, A ghAtaka bimArImAMthI mukta thavAno upAya zodhavoja paDaze. eka apekSAe A hakIkata satya che ke A ghAtaka bimArIno phelAvo samAjamAM prasarI rahyo che. paraMtu hajI sthiti eTalI gaMbhIra nathI ke ApaNe samagra draSTi e tarapha kendrIta karI daIe. paNa A satya sAme AMkha ADA kAna paNa karI zakAya nahIM. ciMtAno viSaya e che ke jaina zrAvaka, zrAvakAcAranA pAlanamAM zithila thaI rahyo che. eTalA mATe ApaNuM prathama kartavya e che ke dareka zrAvakane zrAvakAcArathI paricita karAvavAmAM Ave. zrAvakAcAra jIvanamAM apanAvavAnI preraNA ApavAmAM Ave. A tathyane dhyAnamAM laIne yuvA pheDarezane A varSane zAkAhAra-zrAvakAcAra varSanA rUpamAM ujavavAno nirNaya karela che. A kArya aMge Avazyaka evI taiyArI o mATe purato samaya maLI jAya e saMdarbhe mahAvIra jayaMti 1991 thI 1992nI mahAvIra jyati sudhIno samaya zAkAhAra zrAvakAcAra varSa mATe sunizcita karavAmAM Avyo che. jaina samAje samAja kalyANa mATe je je kAryakrama sunizcita karyA temAM akhila bhAratIya jaina yuvA pheDarezana tathA tenI sahayogI saMsthAoe paNa tama-mana-dhanathI sakrIya sahayoga Apyo che. zAkAhAra-zrAvakAcAranA pracAra-prasAramAM paNa yuvA pheDarezana potAnI saMpUrNa zaktino upayoga karI kAryakramane saphaLa karavA mAge che. A sakriya yuvakone saMpUrNa rIte sahakAra ApI temano utsAha vadhAravAnuM dareka jAgRta jaina zrAvakanuM naitika kartavya che. Aja satkArya lakSamAM laIne paMDita ToDaramala smAraka TrasTe paNa dareka rIte sahayogI thavA nirNaya karyo che. anya saMsthAone paNa namra vijJapti che ke teo paNa A dizAmAM sakriya kArya kare.
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ - zAkAhArI zAkAhAra viSe jyAre koI caca- paricarcA thAya ane tenA saMdarbhe kaMI lekhana thAya athavA posTaro Adi prakAzita karavAmAM Ave to emAM zAkabhAjI Adine prAdhAnya ApavAmAM Ave che. khAsa karIne zAkabhAjImAM paNa vizeSataH gAjara, mULA, kaMdamULa, rIMgaNA, kobI ityAdi abhakSya zAkonuM ja nirUpaNa karavAmAM Ave che. jyAre A badhI ja vastuono jaina zrAvakAcAramAM saMpUrNa niSedha che tathA abhakSya gaNavAmAM Ave che. AjanA jaina samAjamAM zAkAhArano pracAra karatI vakhate ApaNe A vAtanuM vizeSa dhyAna rAkhavuM paDaze ke, ajANatA ema na thaI jAya ke zAkAhArano pracAra karatI vakhate abhakSya vastu khAvAno pracAra thaI jAya. Ato UMTa kADhatAM bilADuM ghusI jAya tevI vAta thaze. ataH zAkAhAra pracAramAMja jaina dRSTie saMpUrNa samajaNa hovI jarUrI che. zAkAhAra pracArane tenA vyApaka draSTikoNathI vicAravo rahyo. tyAra pachI ja teno pracAra suvyavasthita thaI zake. ghauM, cokhA, Adi anAja, kerI, jAmaphaLa, sapharajana, saMtarA Adi phaLo ane dudhI Adi sAtvika bhakSya zAka paNa zAkAhAramAM Ave che. zAkAhAranA rUpamAM A phaLo, zAkabhAjIne pradarzita karavA joIe. gAjara, mULA Adi zAka che ke nahI ?" A vivAda nI muMjhavaNamAM paDavuM yogya nathI. A kAraNathI zAkAhAranI sAthe zrAvakAcAra zabda joDavAnI AvazyakatA jaNAI che. bhale gAjara mULA zAkamAM gaNAya paraMtu jaina zrAvakamATe te varyuM che, kAraNa ke te abhakSya che. mATe teno pracAra ApaNA mATe ayogya che. zrAvakAcArane anukULa zAkAhArano pracAra ja ApaNA mATe uttama che. Aja kAraNa che ke ame A varSanuM nAma "zAkAhAra, zrAvakAcAra varSa" evuM rAkhyuM che. bIjI mahatvanI vAta e paNa che ke zAkAhAra zabdamAM mAMsAhArano niSedhato thaI jAya che paraMtu, madirApAna no niSedha thato nathI. madirApAna paNa eka evuM durlasana che ke jemAM anaMtA jIvonI hiMsAto thAya ja che sAthe sAthe nazAkAraka hovAthI madirA (dArU) vyaktinA vivekano nAza kare che, ane buddhimAM bhrama pedA kare che, svAsthane nukazAna kare che. ane parivAranA sukha zAMtino hrAsa kare che. eTale mAMsAhAranI jema ja madirApAnano niSedha paNa ati Avazyaka che. AjanA Adhunika kahevAtA sAMprata samAjamAM madirAnI jemaja manane mohita karI jIvanane barabAda karavAvALA aneka nazilA padArtho brAuna sugara Dragsa vigerenuM duSaNa phUlyu phAlyuM che. e badhA durvyasanothI yuvA samAjane ugAravAnI atyaMta AvazyakatA che. zrAvakAcAramAM mAMsAhAranA niSedhanI sAthe sAthe madirApAnano niSedha paNa hoya che. Ane anulakSIne ja zAkAhAra sAthe zrAvakAcAra zabda joDavAmAM Avyo che.
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAkAhAra A sivAya sthULa rUpe pAMca pApono tyAga ane jainono mULa maMtra rAtribhojanano tyAga ane aNagaLa pANInA tyAgano paNa AmAM samAveza karavAmAM Avyo che. A rIte A zAkAhAra zrAvakAcAra varSa nAma sArthaka thAya che. ukta saMdarbhe eka prazna e paNa udbhave ke zrAvakAcAramAM zAkAhArano samAveza to thaI ja jAya che. to phakta zrAvakAcAra varSa rAkhavAmAM zuM vAMdho che ? javAba mAtra e che ke vAMdho to kaMI ja nathI paraMtu, zAkAhAra zabda Aje vizva vikhyAta zabda che ane zrAvakAcAra zabdathIto badhA jaino paNa purNataH paricita nathI. mATe ja zAkAhAra zabdano samAveza ati anivArya che. bIjI vAta e paNa che ke ame saMpurNa samAjanI sAthe kadama milAvI cAlavA mAgIe chIe eTale emanA dhvArA nizcita karelA zabdane eja rUpe rAkhavo e yogya gaNAya. amAruM pracAra kSetra jainetara samAja nathI, mukhyatve jaina samAja che. jainono bahu saMkhya samudAya Aje paNa purNa zAkAhArI che. paraMtu temAM rAtribhojana tyAga, aNagaLa pANIno tyAga, kaMdamULano tyAga ityAdinA saMdarbhe zithilatA avazya pesI gaI che. eTale uparokta niyamonA pAlananI preraNAne sAmela karyA vagara saMpurNa mahenata nirarthaka javAnI saMbhAvanA hatI. A badhA ja kAraNone lIdhe atyaMta gaMbhIratA purvaka vicAra vimarza karIne ja A varSa ne zAkAhAra zrAvakAcAra varSanA rUpamAM ja saMbodhita karavAnuM yogya lAgyuM che. je samAja mAMsAhArathI ekadama dura che evA jaina samAja samakSa mAMsAhArano niSedha ane zAkAhAra rUpe baTATA, kAMdA, rIMgaNA mULA, gAjara Adi vastuo khAvA no upadeza Apavo te visaMgata lAge che. mAMsAhAra niSedhanI sAthosAtha abhakSya padArtho khAvAno niSedha paNa jarUrI che. mAtra zAkAhAra zabdathI amAro ukta abhiprAya vyakta thato nathI. mATe ja ame zAkAhAranI sAthe zrAvakAcAra zabdanuM joDANa Avazyaka samajyuM che. A vAta lakSamAM rahe ke ame zAkAhAranA pracArane gauNa svarUpa nathI ApyuM, zAkAhArato agrasthAne che ja, sAthe sAthe zrAvakAcArano paNa samAveza karI lIdho che. ghaNAno e paNa prazna che ke zuddha zAkAhArI samAja nI sanmukha mAMsAhAranA tyAganI carcA susaMgata lAge che ? A rIte prazno upasthita karanAra vyaktine amAruM ekanamra nivedana che ke zuM zrAvakAcAra saMdarbhe ApaNA jainAcAryoe magha, mAMsa, madhunA tyAga nI carcA nathI karI ? "puruSArtha siddha yupAya" ane 'ratna kadaMDa zrAvakAcAra' jevA suprasiddha zrAvakAcAra graMthomAM paNa vistRta rIte mAMsAdi bhakSaNanA doSa jaNAvyA che ane emanA tyAganI preraNA ApavAmAM AvI che. lakSamAM levA yogya tathyato e che ke mAMsAdi nA tyAganI carcA 8
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAkAhAra samyakdarzana ane samyajJAnanI carcA uparAMta samyakyAritranA prakaraNamAM thaI che. ahiMsAvratanA saMdarbhe carcA karatA AcArya amRtacaMdra puruSArtha siddhayupAya'mAM ghaNAM vistArathI aneka yukti sahita mAMsAhArano niSedha dazarvi che. emAM kAcu mAMsa, pakaveluM mAMsa, svayaMmRta pazunuM mAMsa, mArIne prApta kareluM mAMsa, zAkAhArI pazunuM mAMsa, mAMsAhArI pazunuM mAMsa ityAdinA sevanano vistArathI niSedha karavAmAM Avyo che. uparokta prakaraNa para prakAza pADavA mATe puruSArtha siddhayupAya' nA amuka chaMda mULataH A prakAre che. "na vinA prANividhAtAnmAMsyotyattiriSyate yasmAt / mAMsaM bhajatastasmAt prasaratyanivAritA hiMsA // 65 // yadapi kila bhavati mAMsaM svayameva mRtasya mahiSavRSabhAdeH / tatrApi bhavati hiMsA tadAzritanigotanirmathanAt // 66 // zrAmAsvapi pakvAsvapi vipacyamAnAsu mAMsapezISu / sAtatyano /jJAtInA nimAtAnAm | 67 | zrAmAM vA pakvAM vA khAdati yaH spRzati va pizitapezIm / sa nihinti satatanicitaM piNDaM bahujIvakoTInAm // 68 // "prANIono ghAta karyA sivAya mAMsanI utpati azakya che. eTale mAMsabhakSI puruSa dvArA hiMsA anivArya che. paraMtu A satya che ke svayaMmRta baLada ke pADAnuM mAMsa sahaja prApta thaI zake che. enA mRta zarIramAM niraMtara anaMtAnaMta jIvonI utpatti thatI rahe che. enuM sevana paNa hiMsA ja che. je kAcA pAkA koI paNa prakAranA mAMsanuM sevana kare che te aneka jAtinA jIvasamUhanA piMDano ghAtaka bane che. " uparokta kathananuM tAtparya eto nathI ke AcArya amRtacaMdra ane samatacaMdranA vAcako ane zrotAo amArA vAcako ane zrotAo karatA adhika hana staranA rahyA hoya ? nizcita rUpe tatkAlina samAja sAMprata samAjanI apekSAe adhika sAtvika sadAcArI ane nirAmiSa rahyo haze. to paNa teoe mAMsAhArano vistArapUrvaka niSedha karyo. vastutaH tathya e che ke jyAre jyAre zrAvakAcAranuM varNana karavAmAM Ave tyAre temAM mAMsa, madirA ane madhano niSedha avazya haze ja. ApaNA parama pUjya AcArya bhagavaMto e paNa samaya samaya ApaNA zrAvakAcAra saMbaMdhI graMthomAM A viSenuM viSada varNana karyuM che. Aja kAraNathI Aje ApaNo jaina samAja zuddha zAkAhArI che. sAMprata samayamAM A carcA eTalI ja mahattva pUrNa che jeTalI bhUtakALamAM hatI. kAraNake samAjamAM mAMsAhAra ane madyapAna niSedhanuM vAtAvaraNa TakAvI
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAkAhAra rAkhavuM atyaMta Avazyaka che. bhale pratyakSa rIte mAMsAhArano upayoga ApaNA samAjamAM pracalIta na hoya to paNa ghaNA ja trasa jIvonI ghAta jANatA ajANatA ApaNA sauthI thAya che. eTale mAMsAhAra ane madyapAnanA niSedhanI carcA Avazyakaja nahI, anivArya che. jaina darzananI pirabhASA anusAra trasa jIvonA zarIranuM nAmaja mAMsa che. be indriyathI laI paMcendriya sudhInA jIva trasajIva kahevAya che. mAMsanI utpati trasa jIvonA ghAtathI to thAya ja che. sAtho sAtha mAMsamAM niraMtara anaMtA trasajIvonI utpatti paNa thayA kare che. eTale mAMsa sevanamAM eka trasa jIvanI hiMsAnA doSa sAthe anaMtA trasa jIvonI hiMsAnA doSI paNa thavAya che. aneka bimArIonuM ghara mAMsAhAra ja che. amuka loko kahe che ke zArirIka zakti prApta karavI hoya to mAMsAhAra Avazyaka che. kema ke mAMsa zaktino bhaMDAra che. zAkabhAjI khAvAvALAmAM zakti kyAMthI hoya ? evA ajJAnI lokone e kahevA mAgIe chIe ke mAMsAhArI loko zAkAhArI prANIonuM ja mAMsa khAya che nahIM ke mAMsAhArI pazuonuM. kutarA ane siMhanuM mAMsa koNa khAya che ! kapAya che to bicArI zuddha zAkAhArI gAya bakarI ja. je prANIonA mAMsane ApaNe zaktino bhaMDAra kahIe chIe emanAmAM e zakti kyAMthI AvI ? e vicAra ApaNe kadI karyo che. ? baMdhuo, zAkAhArI pazu jeTalA zaktizALI hoya che eTalA mAMsAhArI nathI. zAkAhArI hAthI jeTalI zakti bIjA kayA prANImAM che. ? bhale siMha chaLa kapaTathI hAthIne mArI nAkhe paraMtu hAthI jeTalI zakti tenAmAM kayAreya na AvI zake. hAthIno ekamAtra paga jo siMha para paDI jAya to enA bhukkA bolI jAya. paNa jo siMha hAthI 52 savArI kare to hAthIne kaMI thavAnuM nathI. zAkAhArI ghoDAne Aje paNa zaktinuM pratIka mAnavAmAM Ave che. moTA moTA mazInonI kSamatAne Aje paNa ApaNe horsa pAvara (H.P)thI mApIe chIe. zAkAhArI pazu sAmAjIka prANI che. haLImaLIne samUhamAM rahe che. mAMsAhArI prANI kyAreya samuhamAM rahetA nathI. eka kutarAne joIne bIjo avazya bhase che. zAkAhArI pazuonI jema ja manuSya paNa sAmAjIka prANI che. haLImaLIne ja rahevAnuM che ane e rIte rahevAmAM samagra mAnava jAtinI bhalAI che. mAMsAhArI siMhonI saMkhyA ochI thatI jAya che. emanI rakSA karavAnA upAyo thaI rahyAM che. paraMtu zAkAhArI pazuonI hajAronI saMkhyAmAM rojabaroja katalo thavA chatAM paNa samApta ke ochI thatI nathI. zAkAhArIomAM ajaba gajabanI jIvana zakti hoya che. 10
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ - zAkAhAra manuSyanAM dAMta ane AMtaraDAnI racanA zAkAhArI prANIo jevI che. mAMsAhArI prANIo jevI nahIM, manuSya svabhAvathI ja zAkAhArI che. svabhAvathI ja enI dayALu prakRti che. kadAca manuSyane mArIne ja enuM mAMsa khAvAnuM kahevAmAM Aveto 10% loko paNa mAMsAhArI nahI rahe. je mAMsAhArIo che emane jo ekavAra katalakhAne laI jaI dekhADavAmAM Ave ke keTalI nirdayatAthI pazuonI katala thAya che ane pazuo je ciciyArI pADe che. e dArUNa dazya joI lIdhA pachI mANasa kyAreya mAMsAhAra karI zake nahIM. TI.vI. para jo katalakhAnAnA dazya dekhADavAmAM Ave to mAMsanuM vecANa ardha paNa na rahe. mAMsAhArI pazuo divasa daramyAna ArAma kare che ane rAtre bhakSya zodhavA zikAra mATe nikaLe che. paraMtu zAkAhArI pazuo divase khAya che ane rAtri daramyAna ArAma kare che. jo zAkAhArI pazuo dvArA sahajatAthI rAtribhojanano tyAga thAya che to manuSya rAtribhojana karavuM kyAM sudhI ucita che? prazna : AjakAla zAkAhArI pazu rAtre khAvA lAgyA che, ame aneka gAyone rAtre khAtA joI che. uttara H hA khAya che e kharuM che. avazya khAya che, avazya khAya che, kAraNa ke emanA mAlika manuSyo paNa rAtre khAya che ! mAnavo e pazuone paNa vikatA karI dIdhAM che. jyAre koI pALelA prANIne tame divasa daramyAna bhojana Apo nahi, rAtre ja Apo to bicAruM abudha prANI zuM kare ? koI vana vihArI zAkAhArI pazune rAtre bhojana karatAM joyuM hoya to kaho? baMdhuo ! manuSya ane zAkAhArI pazu svabhAvathI ja divasa daramyAna bhojana levAvALA che eTale ja jaina dharmamAM rAtribhojananA tyAgano upadeza, svabhAvane anukULa ane pUrNataH vaijJAnika che. rAtribhojananA tyAganA virodhamAM eka tarka e paNa karavAmAM Ave che ke be bhojananA samayamAM jeTaluM aMtara joIe teTaluM divasa daramyAna rahI nathI zakatuM kAraNa ke savAre 9-10 vAge bhojana lIdhA pachI sAMje 4-5 vAge jamIe to samayanuM aMtara mAtra 4 thI 6 kalAka ja rahe che ane sAMjanA bhojana pachI bIjA divase savAra sudhImAM lagabhaga 16 thI 17 kalAkanuM aMtara thaI jAya che. A takanA pratyuttara rUpe ame Apane ja puchIe 'tamArI moTara rAtri daramyAna keTaluM peTrola vApare che ?' jarA paNa nahi zA mATe ? kAraNa ke moTara rAtrinA calAvatA nathI eto gerejamAM hoya che gerejamAM E
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ EASE paDelI moTarane peTrolanI jarUra ja nathI" Atma baMdhuo ! Aja saraLa vAta ame kahevA mAgIe chIe ke jyAre mANasa cAle che zrama kare che to ene bhojana joIe. jyAre te ArAma kare che tyAre tene eTalA bhojananI jarUra paDatI nathI. ApaNane jema ArAma joIe che. temane ApaNA zarIrane, AMkhone, AMtaraDAne badhAne ArAmanI jarUra paDe che. jo barAbara ArAma na maLe to kyAM sudhI enI kAryazakti TakI zake ? mazIno ne paNa ArAmanI jarUra paDe che. eTale rAtribhojana ApaNI prakRtinI virUddha che. DaoNkaTaronuM kahevuM che suvAnA samaya pahelA cAra kalAka vaheluM jamI levuM. jo ApaNe rAtre 10 vAge jamIe to suIe kayAre? rAtribhojana tyAganI jema ja pANI gALIne pIvAnuM vaijJAnika rIte yogya che. pANInI zuddhatA viSe Aje jeTaluM dhyAna kendrIta karavAmAM Ave che tevuM pahelA kyAreya nahotuM karavAmAM AvyuM. mATe Ajano yuga to ApaNA jaina siddhAMtane mATe pUrNa anukULa che. svastha jIvana jIvavA mATe svaccha zuddha pANI Avazyaka che. A rIte ApaNe spaSTa karI zakIe ke jainAcAra ane jene vicAra prakRtine anurUpa che ane purNataH vaijJAnika che. jarUrata mAtra eTalo ja che ke ApaNe yogya ane sacoTa rIte ene loko samakSa rajuAta karavI. Aja kAla IMDAne zAkAhAra gaNAvI lokonA mAnasa ne bhraSTa karavAmAM AvI rahyuM che. A khoTA pracArano zikAra ApaNA jaina yuvako paNa thaI rahyAM che. mATe ApaNA sahunuM sAmuhika kartavya che ke A saMdarbhe samAjane jAgRta karavo. - zAkAhArato vanaspati dvArA utpAdita khAdyane ja kahevAmAM Ave che. vanaspatyAhArane ja ApaNe zAkAhAramAM mUkI zakIe e rIte IMDA na to anAja nI jema koI khetaranI pedAza che ke nathI koI zAkabhAjI phaLanI jema vela yA vRkSa para ugatA. IDAto spaSTa rIte tiryaMca paMcendriya kukaDInuM ja saMtAna che. A vAta to sarva vidita che. be indriyathI laI paMcendriya sudhInA sarve jIvonA zarIrano aMza mAMsa ja che mATe IDA e saMpurNa rIte mAMsAhAra ja che. A saMdarbhe ghaNI vyaktio kahe che dudha paNa gAya bakarI nA zarIranuM aMza che. paraMtu dudha ane IDAmAM jamIna AsamAnanuM aMtara che. dudha dohavAthI gAya bakarInA zarIrane ke jIvane hAnI thatI nathI. jyAre IDAnA sevanathI to tenAmA rahelA jIvano ja sarvanAza thaI jAya che. gAya bakarInuM dudha samayasara dohIe nahI to ene takalIpha thAya che. bALakane dhavarAvavA vALI mAtA potAnA bALakane samayasara dudha pIvarAve che. jo ema na kare to mAtAne takalIpha thAya che. ane teNIne dhAvaNa hAthethI kADhI levuM paDe che.
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAkAhA A vastune dhyAnamAM laI koI kahe ke dudha dohavAthI gAyane bhale takalIpha na thAya. paraMtu tenA dudha para to vAcharaDAno ja adhikAra che ne ? ApaNe e kema laI zakIe ? zuM A gAya ane vAcharaDA sAthe anyAya nathI ? hA, eka dRSTikoNathI tapAsIe to anyAyato thAya che. paNa AmA evI koI bhayaMkara hiMsA nathI je mAMsAhAramAM thAya che. uMDANathI vicAra karIe to Ane anyAya kahevo paNa ucita nathI. kAraNa gAyanuM dudha levAnI sAthe ApaNe gAyanA ghAsa cArAnI ane anya prakAranI sarva suvidhA surakSA purI pADIe chIe. jo gAya ghvArA ApaNane dudha prApta thAya nahI to tenA bhojana pANInI pAlananI vyavasthA koNa kare ? gAyanI vAta bAju para mukIe, paNa vAcharaDAne to anyAya thAya che kAraNa ke teno dudha pIvAno adhikAra chInavAI jAya che. paNa A vAta susaMgata nathI. gAyane dudhane badale pauSTika AhAra ApavAmAM Ave che. enAthI dudhanuM utpAdana vadhe che. vadhArAnuM dudha dohI levAmAM Ave che. vAcharaDuM nAnuM hoya tyAre tenA bhAganuM dudha to te pI jAya che. jo A gAya jaMgalamAM ghAsacAro khAtI hoyato ene ochuM dudha Ave che jyAre gAyane ghere ApaNe sAro khorAka khoLakapAsIA khavaDAvIe to tene zakti vadhavAnI sAthe dudhanuM utpAdana paNa vadhe che. A vadhArAnuM dudha dohI laI ne ja eno upayoga thAya che. eTale vAcharaDAne anyAya thavAnI vAtamAM koI vajuda nathI. Ato eka AdAna-pradAnanI praNAlikA che. AmAM anyAyane sthAna nathI. manuSya jAtimAM A prakAranI AdAna-pradAna (badalA paddhati)nI praNAlikA cAlI ja AvI che. bIjI vyakti pAsethI sevA karAvI ane tene mahenatANuM (pArizramika) dravya rUpe ApIe chIe. koI bekAra vyaktine yogya mahenatANuM ApI kAma karAve to tene paropakAra kahevAmAM Ave che. tene zoSaNa ke anyAya evuM kahetA nathI. ThIka evI rIte ja gAya vAcharaDAnI sarva prakAranI sevA karIne dudha prApta karavA ne paraspara upakAranA saMdarbhe jovuM joIe. anyAya ke zoSaNanA rUpamAM nahI. bhAratIya saMskRtimAMto gAyane mAtA jevuM sanmAna ApavAmAM Avela che. eTale IMDAnI tulanA dudhanI sAthe tadna asaMgatato che ja sAthe ajJAnatAnI sUcaka paNa che. A viSe jo koI tarka kare ke dudha na dohavAthI gAyane takalIpha thAya athavA dudhanA badale gAyane ghAsacAro nAkhIe chIe. evI ja rIte maraghIe IMDA ApavA kudaratI che ane iMDAne badale ame enuM bharaNa poSaNa (-lAlana pAlana) karIe chIe mATe dudha ane iMDA sarakhA ja kahevAya. A kathana paNa ayogya che. kAraNa ke jema iMDA e kukaDInA saMtAna che 13
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAkAhAra ema dUdha e kaMI gAyanuM saMtAna nathI. satya hakIkata e che ke iMDA dudhanI samAna nahI paNa vAcharaDA samAna che. mATe iMDA khAvA e vAcharaDuM khAvA barAbara che. A vidhAne ghaNA kahe che ke zAkAhArI iMDAmAM baccAono janma na thAya. mATe e dudhanI jema ajIva che. A vAta tadna tathyahIna che. kema ke iMDu e maraghInA prajanana aMganuM utpAdana che. eTale azuci to che ja. sAthe sAthe utpanna thayA pachI ja enI vRddhi thAya che. saDatuM nathI mATe sajIva ja che. bhale pUrNatA prApta karavAnI kSamatA enAmAM na hoya. chatAM paNa iMDAne ajIva to koI paNa kAraNe kahI zakAya ja nahI. bIjuM dhyAnamAM levA jevI vAta e che ke jenuM nAma ja iMDu che jeno AkAra aMDAkAra che. iMDAnA svarUpe ja che ane iMDA tarIke ja khAvAmAM Ave che je koInA kahevAthI ene ajIva mAnI laIe to paNa enA sevanamAM iMDAno ja saMkalpa hovAthI mAMsAhArano pure puro doSa lAge che. ApaNAM jaina darzanamAMto tame mATI ke loTanuM koI pazu-prANInuM putaLu banAvIne teno vadha karo to paNa bhAvathI apekSAe naraka nigodanA phaLa bhAkhavAmAM AvyA che. to sAkSAta IMDAnuM sevana kaI rIte saMbhava che ? iMDA khAvA viSe je saMkoca amArA mAnasamAM che te jo ekavAra ajIva zAkAhArI iMDAne nAme A saMkoca samApta thaI jAya to pachI e koNa dhyAnamAM le che ke je iMDAnuM sevana teo karI rahyA che te sajIva che ke ajIva. sajIva ajIvanI rajuAta karI lokonI matibhrama karavAmAM Ave che. iMDAne zAkAhArI banAvI tenuM vecANa vadhAravAno iMDAnA vyApArIonuM moTu SataMtra che. jeno zikAra zAkAhArI loko banI rahyA che. eka TUtha pesTa kaMpanInuM sela thoDA varSomAM vadhyuM nahIM. aneka prayatno karavA chatAM bharapUra pracAra prasAra karavA chatAM paNa selamAM vadhAro thayo nahI eTale junA selsa menejaranI jagyAe navA selsa menejaranI niyukti karavAmAM AvI. navA menejare joyuM ke je pramANe sela joIe eTaluM to che ja. eNe sela vadhA2vA yukti ajamAvI pesTanuM je moDhuM hatuM tenA karatA moTuM moDhuM karI nAkhyuM. pesTanI TayubamAM ja pheraphAra karyo je thoDI pesTa bahAra AvatI hatI te vadhu bahAra AvavA lAgI. lokone eka pesTa je mahIno cAlatI hatI te 20 thI 25 divasamAM khalAsa thavA lAgI. A pramANe selsa menejaranI hoMzIyArI kaho ke cAlAkI eNe pesTanuM sela vadhArI dIdhuM. Aja prakAre jyAre iMDAnA vepArIoe joyuM ke, iMDA mAMsAhArIto khAvA ja mAMDayA che. to enuM vecANa kema vadhAravuM ? AnA upAya rUpe temaNe zAkAhArIomAM zAkAhArI iMDAnA aMcaLA heThaLa ghusIne tenuM vecANa zarU karI 14
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAri dIdhuM. A zANA vepArIo sArI rIte jANatA hatA ke, zAkAhArIo potAnA khAna-pAna, vrata niyamonA pAlanamAM ghaNAM ja kaTTara che eTale iMDAnAM lAbha batAvIne temane bhoLavI nahI zakAya. paraMtu jo IMDAne zAkAhAra batAvI pracAra-prasAra karavAmAM Ave to jarUra saphaLa thavAya. zAkAhArIonA gharamAM iMDA AvI ja rIte ghusADI zakaya. basa AvI ja rIte temaNe jora zorathI pracAra zarU karI dIdho ke iMDA be prakAranA che zAkAhArI ane mAMsAhArI. A temanI hoMzIyArI kaho ke cAlAkI. teo potAnI cAlamAM saphaLa thayAM lAge che. kAraNa ghaNAM zAkAhArIo A duSpracArano bhoga banI rahyAM che. haju paNa sthiti eTalI bhayaMkara nathI thaI ke kaMI pagalA ja na laI zakAya. jo ApaNe hajI paNa sAvadhAna nahI thaIe to thoDA divasomAM evI jaTila samasyAmAM pahoMcI jaIzuM jeno ukela zodhavo muzkela thaI jaze. mATe ja zAkAhArI iMDAnA duSpracArathI zAkAhArIone bacAvavAnuM ApaNAM saunuM naitika kartavya che. ema na thAya ke nAnI bAbato ne laIne ame jhagaDatA rahIe ane amArI bhaviSyanI peDhI, amArA nAnA bhUlakAo purNataH saMskArahIna, tattvajJAnahIna ane sadAcArahIna banI jAya. jo AvuM piraNAma Ave to itihAsa ane ApaNI bhAvi peDhI ApaNane kadI mApha nahI kare. magha mAMsanI sAthe jaina darzanamAM madhu (madha)nA tyAgano paNa upadeza ApavAmAM Avyo che. madha e madhamAkhInuM maLa che. ane enA vinAza dvArA ja utpanna thAya che. emAM niraMtara asaMkhya jIvanI uttpatti thatI rahe che. mATe e paNa abhakSya che. khAvA mATe yogya nathI. jainAhAra vijJAnano mULa AdhAra ahiMsA che. sarva prathamato ApaNe evo ja AhAra grahaNa karavo joIe je purNataH ahiMsaka hoya. jo purNataH ahiMsaka AhArathI jIvana saMbhava na hoya athavA ame enuM pAlana karI na zakIe. to jemAM ochAmAM ochI hiMsA thAya evA nirAmiSa AhAranuM jIvana-dhoraNa apanAvavuM joIe. AhAra mATe paMcendriya jIvonA ghAtano prazna ja upasthita thato nathI. pratyeka trasajIvonI hiMsAthI (yena kena prakAreNa) dareka upAye bacavuM joIe. A dareka tattvone lakSamAM rAkhIne ja jaina AhArane sunizcita karavAmAM Avyo che. sarva prathama to ghauM, cokhA Adi anAja ane caNA Adi dALo ane tala zIMga AdinA upayogano upadeza ApavAmAM Avyo che. kAraNa A purNataH ahiMsaka AhAra che. sthAvara jIvomAM vizeSakara vanaspikAyanoja AhAra mAM upayoga thAya che. anAja kaThoNa dALo tyAre ja utpanna thAya che jyAre tenA choDavAo Ayu purNa karI nAza pAme che. jo lIlA kAcA choDavAone toDavAmAM 15
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ - zAkAhAra | Ave to anAja paNa purI mAtrAmAM pAke nahI. eTale ene pUrNa pAkIne sukAvavuM ja paDe che. mATe ja anAja dALa kaThoLa e saMpUrNa ahiMsaka AhAra che. jo ke ghauM Adi purNataH ajIva che to e ene vAvavAthI e uge che aMkura phUTe che. paraMtu cokhA to enAthI paNa zreSTha che, kAraNa kamodanA chotarA alaga thayA pachI ja cokhA bane che. ane cokhA ugADavAthI uge nahI. Aja kAraNathI jIna pUjanamAM cokhAno upayoga karavAmAM Ave che. vyavasthita rIte sApha kareluM anAja jemAM jIva-jaMtu paNa na hoya evA ghauM cokhA dALa vigere sarvottama AhAra che, AmAM sUko mevo sukA phaLono paNa samAveza thAya che. pachI pAkelA phaLo ane svayaM nIce paDelA phaLono samAveza thAya che. kAraNa ke enA upayogathI koI paNa jIvajaMtune kazI ja pIDA thatI nathI. ahIM eka prazna upasthita thAya che. ke phaLo to ghauM cokhA vigeranI jema ja nirApada che chatAM eno krama bIjo kema? pratyuttara e ke pAkelA phaLo rasapUrNa hovAthI bhInA hoya che. eTalA mATe trasajIvonI utpattinI zIdhra saMbhAvanA hoya che. A ja kAraNathI ene ghauMnI jema yogya AhAra tarIke svIkAravAmAM AvatAM nathI. pachIno kramAMka zAkabhAjIno Ave che. kAraNa zAkabhAjIto nizcita rUpe ja lIlotarI hoya che, ene sacita avasthAmAM ja choDa, velAmAMthI cUMTavAmAM Ave che. ane ene toDavAthI choDa velAone piDA thavAnI e vAta cokkasa che. jhADa choDavAonA mULa jene kaMdamULa kahevAmAM Ave che, eno AhAra tarIke khAvAmAM saMpUrNa niSedha che. kAraNa, jaDa mULa samApta thaI javAthI choDavAono saMpUrNa nAza thAya che, kaMdamULa sAdhAraNa vanaspati hovAthI emAM anaMta jIva rahe che. A kAraNathI paNa enA upayoga no niSedha che. jainAcAramAM zrAvakAcAranA saMdarbhe pAMca prakAranA abhakSya batAvavAmAM AvyA che. (1) trasaghAta mUlaka (2) bahughAta mUlaka (3) nazAkAraka (4) anUpasevya ane (5) aniSTa jemAM trasajIvonI ghAta thAya che evA mAMsAdi trasaghAta mUlaka che. jemAM asaMkhya sthAvara jIvono ghAta thAya che evA kaMdamULa, jamIkaMda Adi bahughAta mUlaka abhakSya che. je nazo utpanna kare che evA madha, (madirA) nazIlI davAo (Dragsa, brAunasyugara) vigere abhakSya che. jenuM sevana lokaniMdA hoya, je sajjana vyaktione sevavA yogya na hoya evI lALa, maLa, mutrAdi anupasevya abhakSya che. je svAdhyane mATe hAnikAraka hoya e aniSTa abhakSya che jevI rIte DAyAbITIza (madhumeha)nA dardIo mATe sAkAra vigere gaLyA padArtho uparokta abhakSyanA vargIkaraNathI jaina AhAranI vAstavikatA spaSTa thAya che. sAthosAtha e paNa spaSTa thAya che ke jaina AhAra ahiMsA mUlaka che. 16
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ - zAkAhAra | ahIM eka prazna e upasthita thAya che ke aniSTa abhakSyamAM hiMsA-ahiMsAno zuM saMbaMdha che, kema ke madhumehavALA dardIne to jemAM jarApaNa hiMsA na hoya tevA gaLyA padArthonI baMdhI hoya che evA mIThA padArtha paNa abhakSya hoya che. javAba e che je padArtho svAthya mATe hAnikAraka hoya e padArthonuM sevana tIvrarAga vinA saMbhava nathI. A taththato sarva vidita che. jenA darzanamAM rAga bhAvane ja bhAva hiMsA kahI che. eTale aniSTa nAmaka, abhakSyamAM dravya hiMsA bhale na hoya paNa bhAvahiMsAto che ja eka dRSTie dravya hiMsA paNa che ja kAraNa ke emAM bhale bIjAnA dravya prANonI hiMsA na thAya paraMtu taMdurastIne hAnIkAraka hovAthI svanA dravya prANanI hiMsA jarUra thAya che. zAkAhAranA pracAra prasAranA saMdarbhe eka vAta vicAraNIya che. zAkAhAra pakSe pracAra karatI vakhate amUka vyaktio mAtra eja rajuAta kare che ke zAkAhAra svAthyane anukULa che. jyAre mAMsAhAra aneka bimArIonuM ghara che ane zAkAhAranI apekSAe ghaNo moMgho che. paraMtu teo e vAtanI upekSA seve che ke mAMsAhAra apavitra che, anaitika che, hiMsaka che. ane anaMta duHkhonuM kAraNa che. AvI ja rIte anya varga mAMsAhAranI apavitratA ane anaitikatAno pracAra jarUra kare che paraMtu tenAthI thatI laukika hAnio (nukazAna) viSe prakAza nathI pADatA. . mAnava samAjamAM dareka prakAranA loko vase che. thoDA lokoto dharmabhIrU ane ahiMsaka vRttinA hoya che jeo apavitra ane hiMsAthI utpanna padArtho ne bhAvanAnA stare ja asvIkAra karI de che. AvI vRttivALA loko tenAthI thatI laukika lAbha-hAninI gaDamathalamAM paDatA nathI. paraMtu amuka varga evo che ke jeno draSTikoNa bhautika hoya che. dareka vAtane laukika ane Arthika lAbhAlAbhathI mUlave che ane enA ja AdhAre nirNayo le che, AvA vargane jyAM sudhI svAthya saMbaMdhI lAbha-hAnI ane Arthika napho-nukazAna na batAvIe tyAM sudhI teo koI paNa nirNaya laI zakatA nathI. jyAre ApaNe AvA bahujana samudAya samAjamAM zAkAhArano pracAra karavo hoya to samatolapaNuM jALavI ne banne draSTie pracAra prasAra karavo paDaze. mAMsAhAra dvArA Arthika ane svAthya saMbaMdhI thatI nukazAnI ane tenA tyAga dvArA thatA dareka prakAranA lAbhonuM vivaraNa ApavuM anivArya che. eTalI ja anivAryatA naitikatA ane ahiMsAnA AdhAre bhAvanAtmaka stare mAMsAhAra prati arUci karAvavAnI paNa che. banne pakSe karelA pracAra prasArathI dhArI saphaLatA avazya maLI zake. 17
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAkAhAra zAkAhAra ane zrAvakAcAranA svarUpa, upayogitA ane AvazyakatA para vicAra karavA uparAMta have e paristhiti no paNa vicAra apekSita che ke jenA kAraNe mAMsAhArane protsAhana maLI rahyuM che. ane zAkAhAra zrAvakAcAranI niraMtara hAni thaI rahI che. e upAyo upara paNa dhyAna kendrIta karavuM jarUrI che je zAkAhAra ane zrAvakAcAranA pracAra prasArano mArga prazasta karatA hoya. Aje bajAromAMthI taiyAra sAmagrI lAvIne khAvA pIvAnI pravRtti niraMtara vadhI rahI che. mahilAo ghara bahAranA kSetramAM AvI javAthI A pravRttione vadhu protsAhana maLyuM che. have koI gharanA rasoDe bhojana banAvI jamavA mAgatuM nathI, badhA taiyAra bhojana mATe hoTalo ke bajAro bhaNI doDe che. Aje na kevaLa kaMdoI ke pharasANanI dukAno tarapha athavA hoTalo ane bhojanAlayo tarapha loko doDatA thaI gayA che paraMtu have to bhojaya sAmagrI (phUDa prosesIMga) nA moTA pAye udyogo sthapAI cUkyA che. A badhu pazcimanuM anukaraNa che. A prakAranI bajArU vastuonA sevanathI jANye-ajAye madha-mAMsanuM sevana thatuM rahe che. AvI ja rIte bajAromAM taiyAra sauMdarya prasAdhanomAM paNa evA padArtho sAmela hoya che jenA utpAdanamAM hiMsA to thAya ja che, te paNa krUratAthI. je loko pUrNataH zAkAhArI che, ahiMsaka che, ahiMsaka ane zAkAhArI ja rahevA mAge che teo paNa jANe ajANe e vastuone khAtA-pItA rahe che. evA sauMdarya prasAdhanono upayoga kare che jemAM hiMsaka ane apavitra vastuonuM samizraNa hoya che. madya, (madirA) mAMsa madhano yena kena prakAre upayoga thato ja hoya che. AvI rIte ajANatA teo mAMsAhAramAM sahabhAgI thaI jAya che. jo zAkAhArI samAjane A prakAranA mAMsAhAra madyapAna ane hiMsaka sauMdarya prasAdhanonA upayogathI bacAvavo hoya to ApaNe bajAromAM evA utpAdana upalabdha karAvavA joze jemAM mAMsa, caba IDAno upayoga na thayo hoya. je ahiMsaka hoya jenI banAvaTamAM koIpaNa jAtanI hiMsA na thaI hoya. sAthe jemAM madha ane madhano upayoga na thayo hoya. kAraNa ke have bajAromAM upalabdha khAdya sAmagrI ane sauMdarya prasAdhanono upayoga ne ApaNe rokI zakIe tema nathI. mATe uparokta sAvacetInA pagalA levA jarUrI che. je ApaNe hiMsaka padArthonI sAme ahiMsaka padArtho e ja kimaMte guNavattAnuM dhoraNa jaLavIne athavA ochI kiMmate bajAramAM upalabdha karAvI zakIe to dhArelI saphaLatA avazya maLI zake. AvI kalyANakArI kArDa mATe moTA udyogapatie AgaLa AvatuM joIze. A laDAIno sAmano aneka morace karavo paDaze. udyogapati ahiMsaka khAdya sAmagrI ane sauMdarya prasAdhano taiyAra kare, sAdhu-saMto ane prabhAvazALI
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja - zAkAhAra - ciMtako, sarjako, vaktAo ane vidvAno A mATe samAjanA mAnasanuM ghaDatara kare. tabIbo ane cikitsako paNa e sAbIta karI batAve ke svAdhyane mATe zAkAhAra ja zreSTha AhAra che. jeTalo prabhAva eka cikitsaka (DaoNkaTara) pADI zake eTalo koI sAdhu, saMta, pravakatA ke vidvAna to na ja pADI zake. kAraNa ke lokone jIvana ane ane svAthyanI jeTalI ciMtA che teTalI ciMtA dharma karmanI nathI, naitikatAnI paNa nathI. anusaMdhAna kataonuM e paNa kartavya che ke bhojana sAmagrInI eka evI phaoNrmyUlA taiyAra kare ke jemAM kharca ocho hoya ane svAthyane anukuLa viTAmIna Adi tattvono paNa emAM samAveza thaI jAya AvI phormyulAnA AdhAre udyogapati khAdya sAmagrI taiyAra kare, sAdhu saMta jana mAnasa taiyAra kare ane viddhAno sAhitya taiyAra kare tathA kAryakartAo tene jana janamAM pahoMcADe AvI majabuta sAMkaLa taiyAra thAya toja kaMIka aMze saphaLatA jarUra prApta thAya. A bhagIratha kArya koI ekala dokala vyaktithI pAra paDI zake nahi. A to samagra samAjanuM kArya che. prasannatA e che ke saMpurNa samAje A kArya ne potAnA hAthamAM lIdhuM che. kahevAya che ne ke jhAjhA hAtha raLiyAmaNA! A kAryane mATe eka varSano samaya sunizcita karavAmAM Avyo che paraMtu A samaya ghaNo alpa che A mahAna kArya pAra pADavA mATe tana-mana-dhanathI jIvana arpaNa karavAmAM Ave tyAre ja dhAryuM kArya saphaLa thaI zakaze. thoDA samAraMbho ke thoDA bhASaNothI potAnuM kartavya pUrNa thayuM e mAnavu vyAjabI nathI. AzA che ke samAjanA AgevAno A kAryanI gaMbhIratA samajI ene anulakSIne dirdhakAlIna yojanAo banAve. A saMdarbhe samAja "zuM karaze ane zuM karI zakaze ? eto bhaviSya ja kaheze. paNa ApaNuM vyaktigata naitika kartavya e che ke ApaNe svayaM pUrNataH zuddha zAkAhArI banIe, ApaNA parivArane zAkAhArI banAvIe ane je koI vyakti ApaNA saMparkamAM Ave tene zAkAhArI banAvavAno vinamra prayAsa karIe. e vAta sarvavidita che ke zuddha sAtvika sadAcArI jIvana sivAya sukha zAMti maLavAto dUra rahyAM paraMtu sukha zAMti meLavavAno upAya sujhavAnI pAtratA paNa AvatI nathI. eTale je vyakti Atmika zAMti prApta karavA mAge che, AdhyAtmika zAMti meLavavA mAge che, samyaka jJAna darzana cAritryanI prApti karavAnI jhaMkhanA seve che, AtmAnubhUtinI prApti karavI che emaNe A tarapha purepuruM lakSa ApavuM joIze. emanuM jIvana zuddha sAtvika hovuM joIe sadAcArI vyakti tathA temanuM vartuLa paNa zuddha sadAcArI evaM sAttvika hovuM joIe. Ato jaDanI kriyA che ema kahIne upekSA karavI ucita nathI.
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ zAkAhAra laukika sukha zAMtinA abhilASIone paNa zAkAhArIto thavuM ja paDaze. anyathA emanuM jIvana ane vAtAvaraNa paNa vikRta thayA vinA raheze nahi. mATe ja e sunizcita ja che ke laukika ane pAralaukika bane draSTie zAkAhArI-zrAvakAcArI hovuM Avazyaka ja nahi, anivArya paNa che. sarva bhavya jIvo zAkAhAra - zrAvakAcArane jIvanamAM apavAnI sukha-zAMti prApta kare e ja maMgala bhAvanA saha viramuM chuM. ! sukhalAla dAmAdara vorAnA smaraNArthe svargavAsaH tI. 16-8-19hyuM
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ ZILIZZAZIIIIIIIIIIII mAnava zarIrane nirogI - taMdurasta rAkhavA zAkAhAra uttama AhAra che. zAkAhArathI jIvadayA thAya che ane jIvadayA dvArA adhyAtmika unnatI maLe che. zAkAhArI vyaktionA vicAro sAtvika ane jIvana ahiMsAmaya bane che. 1 deza ane duniyAmAM jyAre katalakhAnAo vadhI rahyA che tevA samaye zAkAhAranI pravRttione vega Apavo atyaMta jarUrI che. SHAH ORIGINALS 115, 116, HIGH TECH INDUSTRIAL CENTRE, CAVES ROAD, JOGESHWARI (EAST) BOMBAY-400 060 (INDIA) Phones : 022-632 01 71, 637 96 91 Telex : 011 - 79265 - SIIAII IN Fax : 91-22-634 04 56 Exporters of FASHION GARMENTS SHAH & COMPANY Fashion Accessories & Garments KALPA-VRAKSHA Jaipur Office : 4-A 7, Jawahar Nagar, JAIPUR-302 004. Phone Telex Fax : (0141) 56 24 77- 564827 56 27 75 : 0365 - 2693-KPLA IN : (0141) 56 25 77 // zAkAhAra, apanAvo - jIvana svastha banAvo //
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ A V 1 4 2 4 4 4 4 4 4 4 A A AAA A . . . . . . A A A (zAkAhAramAM je sAtvikatA che te koI AhAramAM nathI IPP A A A A . A. 12 .. AAAAA A V V V V A . . + . . . . . . . . . Part 1 . . + . zAkAhAranA pracAranI dareka pravRttine amArA abhinaMdana tathA zubhecchAo. . . . . . Frrrrrr ,- . . + + . . + + + AAAAAAAA AA A A A A 4 + . . + . . 4 + A . .. + . t 1. L ad + . + t. + . . . LLOW . . . . . . + . . . . . PTT tt rrrr + + + . T + . . . . . + + + . . . VE . + + + . !. . + + . ! . MUGATLAL G. DOSHN + . 22.4 . * . . . . . + . . + . + a . AND d . a Port . . Prt+TOP * r * * * * * * * * * * * * * *** Porr . TT Pr + + + PTTEPPI ! . . ! UPEN M. DOSHI + . + TP . . . 22. 2 #. #. 1. t . . . E. . . . ada.. . 2 t. det. & 1. I. . Lut. t. 1. -1. * * * . * . 5 II. fet. 1. MEMBER : BOMBAY STOCK EXCHANGE DEALER : OTC EXCHANGE OF INDIA 1. SAMT . . V + TI It . . . . . P Art 2 . . .. A . 411 BHAVESHWAR MARKET M. G. ROAD, GHATKOPAR (E) BOMBAY - 400 077 Tel : 5132126: 5113087 FAX : 91-22 - 5145764 ATT Art AN AT! ATEIT A d2a2 2 - + - + . - ! . - + 2 12 - - 4 - 4 ! - - A A A A... AAAAAAAAAAAAA - + zAkAhAra apanAvo - jIvana svastha banAvo yos: Lidt MELBO - Madz Drzzl, 345 AAAAAAAAAAAAAAAAAAAA A A A A A 14. j ny th t sh shh m hh