Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ s R gujarAtI-aMgrejI varSa-3 (kula varSa 63). 'aMka-4 * julAI, 2015 * pAnA 44 * kImata rUA. 20 | RNI NO. MAHBIL/2013/50453 he Uge jI|LI YEAR : 3, IssUE : 4, JULY 2015, PAGES 44. PRICE 20/ nathas li
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana julAI, 2015 sAyamana | A mANasa veyArI na hoya! jina-vacana . je tapato, vANIto, rupato ane bhAvato cora hoya che te vista koTito deva thAya che. tavateNe vaiteNe rUvateNe ya je nre| AyAra bhAvateNe ya kuvvaI devakinnisaM / / (2, 5-(2)-46) je manuSya tapano cora, vacanano cora, rUpano cora, AcArano cora ane bhAvano cora hoya che te kilbiSika (nimna koTino) deva thAya che, pote hajAronA vepAra kheDatA, hIrA turata AtmajJAnanI gUDha vAto lakhavA besI motInI parakha karatA, vepAranA koyaDA jAya tenI jAta vepArInI nahIM paNa zuddha ukelatA. paNa e vastu temano viSaya nahotI. jJAnInI che. temano AvI jAtano anubhava temano - viSaya - puruSArtha to AtmAoLakha mane eka veLA nahIM paNa aneka veLA thayelo. - haridarzana - hato. potAnI peDhI upara bIjI meM temane kadI mUchita sthitimAM nathI joyA. vastu hoya yA na hoya, paNa koI ne koI mArI joDe temane kazo svArtha nahoto, temanA dharmapustaka ane rojanIzI hoya ja. vepAra ati nikaTa saMbaMdhamAM huM rahyo chuM. huM te veLA vAta pUrI thaI ke dharmapustaka UghaDe athavA bhikhArI bArIsTara hato. paNa jyAre huM temanI pelI noMdhapothI UghaDe. temanA lekhono je dukAne pahoMce tyAre mArI sAthe dharmavArtA saMgraha pragaTa thayo che temAMno ghaNo bhAga sivAya bIjI vArtA na ja kare. to A noMdhapothImAMthI levAyelo che. je | | mahAtmA gAMdhIjI manuSya lAkhonA sodAnI vAta karI laIne ('satyanA prayogo'mAMthI) A person who deceives or beguiles others in the matters of penance, speech, complexion, behaviour and feelings becomes a kilbish, i.e. deity of an Inferior category, in the next birth. (DaoN. ramaNalAla cI. zAha graMthita 'jhina vavana'mAMthI) 'prabuddha jIvana'nI gaMgotrI pRSTha 1. zrI muMbaI jena yuvaka saMdha patrikA | 1929 thI 1932 2, prabuddha jaina 1932 thI 1933 briTiza sarakAra sAme na jhUkavuM eTale navA nAme 3. tarUNa jaina 1934 thI 1937 4, punaH prabuddha jainanA nAmathI prakAzana - 1939-1953 5. prabuddha jena navA zIrSake banyuM 'prabuddha jIvana' 1953 thI * zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA mukhapatranI 1929 thI, eTale 85 varSathI avirata saphara, pahelA sAptAhika, pachI ardhamAsika ane tyArabAda mAsika - 2015 mAM 'prabuddha jIvanano 63mA varSamAM praveza - 2013 eprilathI sarakArI maMjUrI sAthe 'prabuddha jIvana' eka saMyukta gujarAtI-aMgrejImAM, eTale 2013 eprilathI gujarAtI-aMgrejI 'prabuddha jIvana" varSa-2, * kula 63muM varSa, * 2008 oNgasTathI 'prabuddha jIvana' ane paryuSaNa vyAkhyAnamALA saMsthAnI veba sAITa uparathI joI-sAMbhaLI zakazo. prabuddha vAcakone praNAma pUrva maMtrI mahAzayo jamanAdAsa amaracaMda gAMdhI caMdrakAMta sutariyA ratilAla sI. koThArI maNilAla mokamacaMda zAha jaTubhAI mahetA paramANAMda kuMvarajI kApaDiyA cImanalAla cakubhAI zAha DaoN. ramaNalAla cI. zAha sarjana-sUci fma kRti 1, eka amUlya divya graMthanuM prAgaTya zrI mahAvIra jaina gItA DaoN. dhanavaMta zAha 2. upaniSadamAM gRhasthanA karmano vicAra DaoN. nareza veda 3. samagU darzananA ATha aMgo DaoN. razmibhAI jhaverI 4, zAkAhAranuM satya ane tathya zazikAMta la. vaidya 5. jaina sAhityanA vivezI vidvAno anuvAdaka : bInA gAMdhI 6. navakAranI saMvAdayAtrA bhAratI dipaka zAha 7. 'jina vANI' - 'nija vANI' DaoN. dIkSA sAvalA 8. adhyAtmanA ka - kha - ga mIrA bhaTTa 9, vidvAno mATenuM eka mahattvanuM kArya kSetra A. vi. kalyANabodhi sUri 10. caturvidha vAku bhANadeva 11. jainadarzanamAM 'upayoga'nuM mahattva guNavaMta baravALiyA 12. bhAva-pratibhAva 13. sarjana-svAgata DaoN. kalA zAha 14. zrI muMbaI jaina yuvaka saMghane prApta thayela anudAna 15. Control Over Speech Muni Vatsalyadeepji Trans, : Pushpa Parikh 16. The Seeer's Diary: "Don't show me the money Reshma Jain 17. Enlighten yourself by Self Study of Jainology Leson 7 (1)Jain Mythology Dr. Kamini Gogri 18. The story of the fourth Chakravarty King Sanatkumar Dr. Renuka Porwal 19. The Fourth Chakravarty Sanatkumar Pictorial Story (ColourFeature) Dr. Renuka Porwal 20 paMthe paMthe pAtheya : nuM jANyuM jAnakInAthe... IndirA sonI ha jaA%A8%E0%%B0%E0%AA% nA
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Regd. With Registrar of Newspaper for India No. MAHBIL/2013/50453 * 'prabuddha jIvana' gujarAtI-aMgrejI varSa : 3 (kula varSa 63) * aMka: 4 * julAI 2015 * vikrama saMvata 2071 vIra saMvata 2541 a. aSADha tithi-amAsa che 0 0 0 zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha patrikA 0 0 0 (prAraMbha sana 1929thI) praj& QUO6i 0 0 vArSika lavAjama rUA.200/-0 0 0 chUTake nakala rUA. 20-00 mAnada taMtrI : DaoN. dhanavaMta zAha | | Uoka amUlya di graMthanuM prAgajya | dha.dhU. yoganiSTha zrama buddhisAgara sUrIzvarajInI aMtima racanAnuM pU. AcArya vAtsalyadayamUri dvArtha bhAvadarzana | zrI jaina mahAvIra gItA "prabuddha jIvana'ne yaza ane gaurava apAve evI be ghaTanA tAjetaramAM e "zrI jaina mahAvIra gItAnuM muMbaImAM jainadharmanA ciMtako ane banI. eka, satata cha varSa sudhI pratyeka mAse, jemanA sarjanamAM tattva jijJAsuonI upasthitimAM graMtha svarUpe pragaTa thavuM. ane kalAno subhaga samanvaya che evA jaina ane gujarAtI sAhityanA sAhityakAra pitA jayabhikhkhanA jIvana vize "jIvataranI vATe samartha sarjaka jayabhikhkhanA jIvana akSarano dIvo' zIrSakathI jIvana ane sAhityane prastuta karatI A aMkanA saujanyadAtA. caritranuM sarjana karI putrI jayabhikhkhuM jIvanadhArA'nuM kumArapALa desAIe pitRtarpaNa dhArAvAhI rUpe 'prabuddha jIvanamAM karyuM, e ja rIte "zrI jaina mahAvIra prakAzita thatI hatI e dhArAvAhI sevantIlAla kAntilAla TrasTa gItA'nuM bhAvadarzana karAvatI e jIvataranI vATe akSarano dIvo' racanAne graMtha svarUpe pragaTa karI zIrSakathI tenuM graMtha svarUpe muMbaI - 6 prapo ziSya AcArya ane amadAvAdamAM jijJAsu vAtsalyadIpajIe guru ane vidvajanonI vizALa upasthitimAM vimocana thavuM ane bIjI ghaTanA, dAdAgurunuM tarpaNa karyuM. A eka virala ghaTanA che. evI ja rIte 90 varSathI vadhu samaya sudhI apragaTa rahelI yoganiSTha prathama graMtha "jIvataranI vATe akSarano dIvo' vize to "prabuddha jainAcArya zrImad buddhisAgara sUrIzvarajInI amUlya aMtima racanAnuM jIvana'nA A pahelAMnA aMkomAM vistRta rasadarzana karAvela che. Aje eozrImAM prapauziSya AcAryazrI vAtsalyadIpasUrijIe 'prabuddha A "zrI jaina mahAvIra gItAnI vAta karIe. A graMthanI racanA ane jIvanamAM satata cha varSa sudhI jenuM dhArAvAhI svarUpe bhAvadarzana karAvela prakAzanano itihAsa rasaprada che. emAM vaNAyeluM tattva ciMtanIya, amUlya * zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahamadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI-400004. TeliphonaH 23820296 * oNphisa sthaLa saujanya : zrI manISabhAI doSI. * zrI muMbaI jaina yuvaka saMghano baeNnka A/c. No. baeNnka oNpha InDiyA CD A/c. No. 0039201 000 20260 * Website : www.mumbai-jainyuvaksangh.com * email: shrimjys@gmail.com Web Editor: Hitesh Mayani-9820347990
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana julAI, 2015 ane avismaraNIya che. lagabhaga saMvata ApaNe prakAzana ane * tAtparya e che ke jo kRtimAM tattvabhAva hoya to yogya samaye e pragaTe | 2063mAM mAre amadAvAda tattvanI vAta karIe. che ja. dhIrajanuM tapa ane viddhone pAra pADavAnI kSamatA hovI joIe. pU. AcArya zrI pa. pU. yoganiSTha vAtsalyadIpajInA darzane AcArya buddhisAgarasUrIzvarajIno AyukALa mAtra 51 varSa. A javAnuM thayuM ane amArI jJAna goSTimAM A saMskRta graMthanI vAta nIkaLatA ekAvana varSamAM dIkSA jIvana 24 varSanuM. emanuM sarjana gadya ane meM pUjyazrIne vinaMtI karI ke "Apa A graMthano gujarAtImAM anuvAda padyamAM lagabhaga 140 pustakonuM emAM viSaya vaividhya ghaNuM ja. emanA karo, je ApaNe "prabuddha jIvanamAM niyamita dhArAvAhI svarUpe prakAzita 'karmayoga'thI lokamAnya tilaka eTalA prabhAvita thayA hatA ke emaNe karIe." tyAre pUjyazrIe mane sUcana karyuM, ke "mAtra zabdezabdanuM bhASAMtara kahyuM ke karma vizenA mArA graMthanuM sarjana karatA pahelAM meM jo pU. karavAthI A kRtinA bhAva ane tattvanuM darzana nahi thAya, eTale e AcAryazrInA karmayoganuM vAMcana karyuM hota to huM mAro karma uparano saMskRta zlokono AdhAra laIne pratyeka prakaraNanuM huM bhAvadarzana karAvuM." graMtha na lakhata. pUjyazrInA 14 pustako e vakhatanA baroDA rAjyanA mane pUjyazrInuM A sUcana gamyuM ane saMvata 2063thI ja "prabuddha zikSaNa khAtAe pAThya pustaka tarIke pasaMda karelA. pUjyazrInA pustakonI jIvanamAM A kRtinA tattva ane bhAva darzAvavAnA zrIgaNeza maMDAyA ekathI vizeSa AvRtti prakAzita thayelI, emAMya emanA bhajanapada je saMvata 2068 eTale pAMca varSa sudhI avirata pragaTa thatAM rahyAM. A saMgrahanI to 11 AvRtti thaI hatI. dhArAvAhI jema jema pragaTa thatI rahI tema tema deza-paradezathI yaza maLavA A "zrI jaina mahAvIra gItAnuM sarjana eozrIe vi. saMvata lAgyo. vAcakoe pU. AcArya buddhisAgara sUrIzvarajInA tattvane ane 1979mAM eTale AjathI lagabhaga 92 varSa pahelAM karyuM. pUjyazrI AcArya pU. vAtsalyadIpanA bhAvadarzanane vadhAvI lIdhAM. 'prabuddha jIvanamAM ArSadRSTA RSi ane bhaviSyanI ghaTanAnA jANakAra hatA, e to sAbita prakAzita thayA pachI A "zrI jaina mahAvIra gItA"ne graMtha svarUpe pragaTa thaI cUkyuM che. pUjyazrIe A jagatamAM bhaviSyamAM zuM zuM thaze eno karavAnA cakro gatimAna thayA. emAMya vighno AvyA ane TaLyA. vistAra karatI kavitA AjathI so varSa pahelAM lakhela je mahuDInA gurjara graMthanA zrI manubhAIe prakAzananI javAbadArI svIkArI zruta prAMgaNamAM prastuta che, ane e kavitAmAM prastuta karelA vidhAno sAhityanI pUjA karI ane A saMvata 2071nA jeTha mAsamAM A graMthanuM vartamAnamAM sAcA paDyA che. AvA e mahAjJAnIne potAnA mRtyunI muMbaImAM prAgaTya thayuM. tithi paNa khabara paDI hatI ke potAno AtmA saMvata 1981nA jeTha eTale sarjananA cAlIsa varasa pachI A saMskRta hastapratanuM prakAzana vadI trIjanA divase A pudgala dehano tyAga karaze. eTale A "zrI pUjyazrInA praziSya AcArya durlabhasAgarajI dvArA thayuM, pachI bIjA jaina mahAvIra gItAnI saMskRtamAM lakhAyela hastaprata potAnA aMtevAsI bAvana varasa pachI eTale kula 92 varSa pachI A graMthanuM gujarAtImAM saMsArI ziSya kavi pAdarAkarane ApI ane kahyuM ke potAnA dehavilaya pUjyazrInA prapauziSya pU. AcArya vAtsalyadIpa dvArA prakAzana thayuM. pachI 25 varSa pachI A kRtinuM prakAzana karavuM. vartamAna graMthamAM2952 mULa saMskRta zloko anuSupa chaMdamAM che. A paccIsa varSa to vItI gayA, paNa Arthika kAraNone kAraNe sAthosAtha pU. AcArya vAtsalyadIpajIe karAvela prakaraNa pramANe saraLa saMskRta bhASAmAM lakhAyelI A "zrI jaina mahAvIra gItA'nuM prakAzana gujarAtI bhASAmAM bhAvadarzana paNa che. na thaI zakyuM. tAtparya e che ke jo kRtimAM tattvabhAva hoya to yogya samaye e bIjA paMdara varasa pasAra thaI gayA, eTale kavi pAdarAkaranA suputra pragaTe che ja. dhIrajanuM tapa ane vinone pAra pADavAnI kSamatA hovI popaTalAla pAdarAkare ane DaoN. ramaNalAla cI. zAhe A hastaprata 5. joIe. pU. buddhisAgara sUrIzvarajInA praziSya AcArya pUjya durlabhasAgarajIne vaLI A to divya graMtha che. eka prakhara yogInI AtmavANI che. A soMpI. pUjya durlabhasAgarajIe A saMskRta hastapratane e samayanA graMthanA SoDasa adhyAya yogopasaMhAra yogamAM jaNAvAyuM che ke A graMtha, saMghanA AgevAna zreSThi jano zrI kezubhAI lallubhAI jhaverI, zrI "zrI jaina mahAvIra gItA' pUrve brAhmI lipimAM lakhAyo hato. A graMthamAM cImanalAla jecaMdabhAI zAha ane prasiddha lekhaka jayabhikhkha vagerenA ja pU. AcArya vAtsalyadIpasUrijI 125mA zlokamAM lakhe cheH "zrI sAthathI A saMskRta "zrI jaina mahAvIra gItA'ne pustaka svarUpe chapAvIne jaina mahAvIra gItA" pUrve RSimunioe brAhmI lipImAM lakhyo hato, prakAzita karyuM. tene samaya jatAM zrI yazobhadrasUrijIe punaH lakhI rAkhelo te graMtha, eTale sarjananA cAlIza varSa pachI A hastapratane pustaka deha maLyo, zrImad buddhisAgara sUrIzvarajI nirdeza kare che ke mane maLyo ane te meM paraMtu e saMskRtamAM ja, eTale svAbhAvika che ke A graMthane mAtra tamane pahoMcADyo. A saMpUrNa vidhAna vAMcIe chIe tyAre vicAramAM vidvadurjano ja vAMcI zake. DUbI javAya. zrI yazobhadrasUrijI koNa hatA, kyAre thayA vagere nirdeza
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ julAI, 2015 prabuddha jIvana maLato nathI, paraMtu zrImad buddhisAgara %i roga maTADe te davA ane doSa maTADe te dharma. * te davA ane vo paDe teuI 5 kare che. jJAnI gautama svAmI, rAjA sUrIzvarajI ema kahevA mAge che ke A | ApelA vizvAsano ghAta karavo e mahApApa che. A zreNika ityAdi AtmAnA kalyANa pUrve lakhelA mahApuruSane anusAra che , Aii arthe prArthanA kare che. prabhu nizcaya ane ane tenI prApti temane koI divya zakti dvArA thaI hatI te mujaba vyavahAranI dRSTithI aneka uttarathI samAdhAna kare che. saunI jijJAsA temaNe lakhyo che. tRpta thAya che. e samAdhAna sAra eTale A zrI jaina mahAvIra gItA'. eka vicAra Ave che ke zrI yazobhadrasUrijIno AtmA ja samaya A graMthanA keTalAMka tejasvI vidhAna ApaNane ciMtananA pradezamAM jatA zrImad buddhisAgara sUrijI rUpe pragaTyo nahi hoya?" (pAnuM laI jAya che. e vidhAna upara dRSTi karIe : 128). ahIM prema yoga adhyAyamAM eka viziSTa vidhAna 18mAM zlokamAM A mahAvIra gItA pUrvanA RSioe brAhmI lipimAM lakhela tene jovA maLe che. manantA: premaparyAyA: zuddhAzuddha svarupata: eTale ke zuddha samaya jatAM yazobhadrasUrie lakhI hatI." ane azuddha svarUpI premanA anaMta paryAya che ane karmAnusAra jIva meM jJAna koSamAM gupta rAkhela tene bhaktipUrvaka devanAgarI lipimAM bhogave che.mananA khela pAmyA vinA sAdhaka sAco sAdhaka banato lakhIne pragaTa karI.' nathI ane unnati pAmato nathI. mArA pachI dharmanI vRddhi mATe bhaviSyamAM sUrio, maharSio vagere zrImad AcArya buddhisAgara sUrIzvarajInA "jaina dharmanI prAcIna ane bIjI lipiomAM ane bIjI bhASAomAM premapUrvaka lakhaze'-zrI jaina arvAcIna sthiti' nAmaka graMthamAM temaNe pramANita karyuM che ke AjathI mahAvIra gItA-prakaraNa yogopasaMhAra yoga-gAthA-125-126- 2500 varSa pUrve jainonI saMkhyA 40 karoDanI hatI. Aje samagra 127) pAnuM 129. vizvamAM kadAca eka karoDanI haze. AvI to ghaNI bhaviSyavANI pUjyazrIe A graMthanA A karmayogIoe kSetra ane kAla anusAra potAnA adhikAra pramANe yogo pasaMhAra prakaraNamAM karI che. jJAna yogano Azaro laIne pravRtti karavI joIe. (karmayoga-gAthA A graMthanuM A varase prAgaTya vizeSa rIte ucita e che ke A 10). graMthanA kartA pa. pU. AcArya bhagavaMta yoganiSTha buddhisAgara nivRttino artha che sarva prakAranI parataMtratAmAMthI mukti, sarva sUrIzvarajInA AcArya padanI zatAbdInuM A varasa che. Ane IcchAo, kAmanAomAMthI nivRtti, ajJAnamAMthI nivRtti, duHkhamAMthI jogAnujoga kahIe ke pelA vidhvagrahanI koI zubha yojanA haze? nivRtti. nivRtti eTale svataMtratA. A prakAranI nivRtti prApta karavA kALa enuM kAma karato ja hoya che. pAMca samavAyamAM jyAre kALa mATe karma evI rIte karavuM joIe ke jethI aMte karmamAMthI mukta banI paripakva thAya tyAre ja 'vastu'nuM pragaTIkaraNa thAya che. javAya. A kaLA kahe che karmayoga. bhagavad gItAmAM 18 adhyAya che jyAre ahIM soLa adhyAya che. Asakti vinA karavAmAM AveluM karma nirjarAsvarUpa che. -sakAma jenA viSayo che, zraddhA, prema, karma, dharma, nIti, saMskAra, zikSA, zakti, ane niSkAma-jevI vRtti hoya tevuM thAya che. dAna, brahmacarya, tapa, tyAga, satsaMga, gurubhakti, jJAna ane roga maTADe te davA ane doSa maTADe te dharma. yogo pasaMhAra. tyAra pachI maMtra yoga, gautama stuti, zreNika stuti, ApelA vizvAsano ghAta karavo e mahApApa che. ceTaka stuti, zaktiyoga anumodanA ane Indrastuti evA alaga che (nIti yoga-gAthA-23) prakaraNo che. jaina dharma ja evo dharma che ke jeNe jJAtibhedanA baMdhana toDyAM. jaina bhagavad gItAmAM yuddhanA medAnamAM bhagavAna kRSNa arjunane upadeza dharmanA niyama pALavAnI jenI saMpUrNa taiyArI hoya tevI koI paNa Ape che. ahIM "rAjagRhI nagarI che, deva sarjita samavasaraNa che, jJAtinI vyakti dIkSA laI zake che. A eka krAMtikArI ghaTanA che. vyakti gaNadhara zreSTha gautama ane munio, sAdhvI zreSThA caMdanabALA, ane saMskArathI-guNathI mahAna bane che. karmanI (varNanI) uccatA ke nIcatA sAdhvIgaNa, mahArAjA zreNika ane magadhajano, IndrAdika devatAo, tAttvika rIte hotI nathI. badhAM ja varNamAM mane jonAra (bhajanAra) devIo, nara-nArIo, tiryaMca pazu paMkhIo - A sarve dezanA mahAna bane che. - (nIti yoga gAthA-137). sAMbhaLavA utsuka che. prabhuzrI sad guNa e jIvananI mahAvIra svAmI caturmukha dezanA . AjathI 2500 varSa pUrve jainonI saMkhyA 40 karoDanI hatI AdhyAtmika saMpatti (Spiritual * 1 varSanuM lavAjama rUA. 200/-(U.S. $ 20) * 3 varSanuM lavAjama rUA. 500/-(U.S. $ 50) * 5 varSanuM lavAjama rUA. 900/-(U.S. $ 80) * 10 varSanuM lavAjama rUA. 1800/-(U.S. $180) * zrI muMbaI jaina yuvaka saMghano baeNnka A/c.No.baeNnka oNpha InDiyA CD A/c.No.003920100020260)
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana julAI, 2015 Property) che e haMmezA , * dharma caraNa mATe che, daMbha mATe nahi. dharma AtmAnA utthAna mATe che, A dharmagraMtho ApaNAM smaraNamAM rAkhavuM joIe. | , jas sAdhanA mATe nahi. jJAnayukta AtmA saMsAramAM bhUlo paDato nathI... pratA saMskArane majabUta kare che, kArla mArksanI A vAta pat Bii ApaNA nabaLA vicAro gAMThe bAMdhavA jevI che. Our goal should be much not to have bahAra pheMkI de che. ApaNane sanmArge TakAvI rAkhe che. ema lAge che ke much' - ApaNuM potAnuM jIvana lakSya potAnA bhItarane aMdarathI A dharmagraMtho ApaNane kahyA vinA ApaNA hRdayane masAja kare che. samRddha karavAnuM hovuM joIe. bahAranI samRddhinA Dhaga khaDakavAnuM nahi. zrI jaina mahAvIra gItA eka prakhara yogInI AtmavANI che. jIvananI mahAnatA satyaniSThAmAM che, Atma sanmAnamAM che. - DaoN. bAbAsAheba AMbeDakara opana yunivarsiTInA DaoN. yogendra yoganiSTha AcArya pU. buddhisAgara sUrijInI apragaTa DAyarInuM 27 pArekha kahe che : "zrI mahAvIra gItAmAM bhagavAna mahAvIra, gautama niyamonuM pAnuM ahIM pU. AcArya vAtsalyadIpajIe prastuta karyuM che, je svAmI tathA mahArAjA zreNIka Adine je bodha Ape che tenuM varNana che. niyamothI AcArya buddhisAgarajInuM jIvana samRddha thayeluM (pAnuM 52). traNa hajAra jeTalA zlokamAM pragaTelI guruvANInI ekaniSTha ArAdhanAne jaina dharma jJAnanI pUjA kare che. vizvamAM jaina dharma eka mAtra evo AcArya zrI vAtsalyadIpa sUrijI potAnuM lakSa banAve che. zrImad bhagavata dharma che ke jeNe "jJAnane potAnA sarvocca navapadamAM sthAna ApyuM che, gItAnI rUparacanAnuM ane tattvajJAnanuM virala anusaMdhAna "zrI jaina pUjA karI che ane jJAna bhaktine dharma mAnyA che. jaina dharme vizvane mahAnAra gItAnuM prathama lakSaNa che. buddhisAgara sUrIzvarajIe zrI jaina jJAnapAMcama tarIke 'sTaDI De' Apyo che. mahAvIra gItA dvArA jaina dharmanI tAttvika bhUmikA ane sAdhaka mATenA AjathI 92 varSa pUrve pUjyazrIe A mahAvIra gItAmAM jaina sAdhu Avazyaka AdhyAtmika sopAnonI suMdara chaNAvaTa karI che." samAja mATe je bhaviSyavANI kahI hatI e Aje sAcI paDI che. 'tyAga prastAvanAkAra DaoN. razmikumAra jhaverI A graMthane advitIya graMthanuM yoga" adhyAyamAM jaina sAdhu vize eo kahe che: divyadarzana karAvatA aMte lakhe che: keTalAka dhyAna karaze, to keTalAka yatio (sAdhuo) samAdhi karaze. "zrI jaina mahAvIra gItA e jaina darzananuM eka advitIya pustaka keTalAka upadeza Apaze, to keTalAka japa-pArAyaNI banaze. keTalAka che. jenuM pArAyaNa karIe to batrIse koThe dIvA thaI jAya che. sAhityanI dharmanI kriyAmAM lIna banaze, to bIjA keTalAka tapamAM pravRtta thaze. dRSTie paNa A graMtha eka navo cIlo pADe che je jaina sAhityanuM bIjA keTalAka vividha kAryo karaze. keTalAka dharma sAMbhaLaze. to bIjA aNamola ratna banI rahe che. prAMjala bhASA, gahana tattvajJAna ane keTalAka dharma kaheze. jaina dharmanA rakSako dharmanA prabhAvaka thaze. keTalAka viSayonI saravANI - A triveNI saMgamamAM snAna karAvI pU. AcArya saMghanI unnati karanArA thaze, to keTalAka zAstrAgAranA rakSako banaze. vAtsalyasUrijI anAsakti karmayoganuM pAThakane sucAruM darzana karAvI keTalAka dharma zAstranA lekhako banaze, to bIjA vyAkhyAnomAM tatpara pavitratA ane divyatAno anubhava karAve che." thaze. keTalAka devatAonI upAsanA karaze, to TalAka yaMtro banAvaze. A graMthanuM prAgaTya eka divya ghaTanA che. kRtinA sarjana pachI cAlIsa keTalAka vidyAdhyayana karaze to keTalAka bhakti karanArA thaze. sarva sAdhuo varase enA racanAkAranA praziSya pa. pU. AcArya durlabhasAgarajIe cha Avazyaka karma karaze. tIrthanuM rakSaNa karaze ane AcAryonI AjJA mULa saMskRta kRtinuM prakAzana karI potAnA dAdAguru AcArya bhagavaMta grahaNa karIne vartaze. keTalAka gurunI nizrAmAM zAstrono abhyAsa karaze, pU. buddhisAgara surIzvarajI pratyenuM RNa cUkavyuM ane pachI bIjA cAlIza ane sarva dezomAM vihAra karIne dharmanA vyAkhyAno karaze. (tyAga- varasa pachI e racanAkAranA prapauziSya AcArya vAtsalyadIpa sUrijIe yoga-gAthA 15 thI 21). potAnA paradAdA guru ane guru pratyenuM RNa e kRti saMskRta ane prakRti athavA karmanI mAyA e banne paryAya che, arthAt eka rUpa che. gujarAtImAM ciMtanAtmaka bhAvadarzana sAthe prakAzita karI be RNa cUkavyA. tema ja AtmAo karma karanArA che ane karmano vinAza karanArA che. jaina tattvajJAnathI bharyA bharyA A graMthane jaina jagata bhAvathI vadhAvaze eka Indriya vagerenA bhedathI jIvo pAMca prakAranA che. jyAre evI zraddhA che. jaina sAhitya vizvamAM A graMtha potAnuM nizcita sthAna AtmAo be prakAranA che. eka siddha ane bIjA sAMsArika. prApta karaze e niHzaMka che. paropakAranA kAryamAM sArA lokoe bhedabhAva karavo joIe nahi, AcArya pU. vAtsalyadIpajI ane A graMthane AkAra ApanAra so badhAMnI sevA AtmabhAvathI karavI joIe. tenAthI puNyabaMdha thAya che. vidravajanone ApaNe A zruta pUjA mATe vaMdana karIe. -jJAna yoga gAthA-6, 48, 187. || dhanavaMta zAha dharma AcaraNa mATe che, daMbha mATe nahi. dharma AtmAnA utthAna mATe dtshah1940@gmail.com che, jaDa sAdhanA mATe nahi.zuddha cAritrarUpa evo AtmA ja jaina dharma A graMthana prAptisthAna " che...jJAnayukta AtmA saMsAramAM bhUlo paDato nathI. zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha kAryAlaya-022 23820296
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ julAI, 2015 prabuddha jIvana - 7 upaniSadamAM gRhasthanA karmano vicAra 1 DaoN. nareza veda samagra mAnavajAtimAM kevaLa bhAratavarSanI prajA evI che ke ene vaijJAnika ane upakAraka hatI. enA pUrvajoe jIvana kevI rIte jIvavuM joIe, enuM pUruM mArgadarzana gurukuLamAM guru pAsethI A prakAranI vidyA ane tAlIma, A prakAranuM ApeluM che. sukha-samRddhi, yaza-Arogya, prasannatA ane zAMtithI bhareluM jJAna ane zikSaNa prApta karI jyAre chAtra pUrI rIte pukhta ane paripakva jIvana jIvavAnI kalA (Art of living)nuM yathocita jJAna temaNe ApeluM bane tyAre teno vidyAbhyAsa pUrNa thato. brahmacaryAzrama nAmaka jIvanano che. jIvana zuM che, zA mATe che, emAM manuSyanAM mukhya karma-dharma kayA prathama tabakko tyAM pUro thato. e tabakko pUro karI chAtro jyAre che, e kevI rIte barAbara bajAvI zakAya, jIvananuM AkharI lakSma zuM potapotAnA parivAramAM javA taiyAra thatAM tyAre vAstavamAM gRhasthAzrama hovuM joIe, e kevI rIte prApta karI zakAya, jIvanamAM saphaLatA ane nAmaka bIjA jIvanatabakkAmAM praveza levA mATe udyata thatA. tyAre e sArthakatA kaI rIte meLavI zakAya-vagere bAbatonuM temaNe yathAyogya badhAM chAtrone zikSA pachInI dIkSA ApavA mATe guru badhAMne ekaThAM varNana ane vivaraNa kareluM che. TUMkamAM kahIe to teoe jIvananuM karI, emane dIkSAnta pravacana ApatA. vidAya vacanorUpe apAtA e vyAkaraNa (grammer of life) saMpUrNapaNe samajAvyuM che. sodhamAM guru, chAtroe gRsthAzramamAM praveza laI gRhasthajIvanamAM upaniSatkAlIna AcAryonuM darzana (Vision) evuM hatuM ke manuSyanuM haMmezAM kyAM karmo-dharmonuM pAlana karatA rahevuM joIe, teno dizAnirdeza sarerAza AyuSya so varSanuM gaNI zakAya. e jo vyavasthita ane vaijJAnika karatA hatA. tettirIya upaniSadanI zikSAvalInA agiyAramAM Dhabe jIvavuM hoya to ene cAra tabakkAmAM vaheMcI zakAya. e tabakkAone anuvAkamAM muddAsara paNa saMkSepamAM enuM nirUpaNa thayeluM che. emAM emaNe nAma ApyAM che: (1) brahmacaryAzrama (2) gRhasthAzrama (3) guru, ziSyane ubodhita karatAM, gRhasthAzramamAM eka gRhasthI tarIke vAnaprasthAzrama ane (4) saMnyAsAzrama. pratyeka Azramano jIvanakALa tenA, je Avazyaka karmo che teno khyAla ApatA hatA. emaNe paccIsa paccIsa varSono kalyo hato. emanA matAnusAra manuSya gurunA e upadezano ApaNe vigatavAra vicAra karIe. AyuSyanAM prathama paccIsa varSo brahmacaryAzramamAM gALavA joIe. e (1) satuM vaddA dharma vara / svAdhyAyAnma prama: I satya bolaje, dharmanuM samayagALA daramyAna manuSya jIvana jIvavA mATe jarUrI pAyAnuM jJAna, AcaraNa karaje. svAdhyAyamAM pramAda (ALasa) karato nahIM prathama zikhamAM eTale ke, duniyAdArInuM vyavahArajJAna prApta karavuM joIe. e gALA ja guru ziSyane vicAra, uccAra ane AcArano pATha (Lession) daramyAna kuLaguru ke koI sadgurunA AzramamAM rahIne jIvana jIvavA ApI de che. je vyakti ALasu ke pramAdIthayA vinA haMmezAM zAstrAbhyAsa mATe jarUrI vidyAo meLavavI joIe, temaja, potAnA tana, mana, ane guruvacanonuM adhyayana karato rahe, te haMmezAM dharmAnugAmI ane prANa, Urmi, buddhi ane cittanI keLavaNI levI joIe. jIvanamAM jarUrI satya vaktA rahe. gurukuLanuM jIvana ane vAtAvaraNa sAMsArika jIvana evAM vicAra, vANI ane vartananA dhArAdhoraNo zIkhavA-jANavA ane vAtAvaraNathI judI jAtanA hoya. tethI vyakti jyAre gurukuLa joIe. kulAcAra, lokAcAra, sadAcAra ane dharmAcAranuM jJAna prApta choDI, mAnava saMbaMdho ane vyavahAronA sAmAjika vizvamAM praveza kare karavuM joIe. saMskAritA, sabhyatA ane nItimUlyo tathA jIvanamUlyonuM tyAre tene judA ja prakAranA jIvana ane vAtAvaraNano anubhava thAya. zikSaNa prApta karavuM joIe. eTale ke mAtra vidyAkIya bhaNatara ja nahIM, kAraNa ke samAjamAM jAtajAtanI vyaktio hoya, te potapotAnA svArtho ruci, dRSTi, nIti ane svapnanuM ghaDatara karavuM joIe, vyaktitva ane siddha karavA, gaNatarIbAja thaI sAcuM khoTuM bolavAnA ane evAM ja cAritryanuM caNatara karavuM joIe; saMsAra-vyavahAranA nayanuM gaNatara kharAkhoTAM AcaraNo karatA rahetA hoya. tyAre tene paNa zAstro ane karavuM joIe. matalaba ke, paccIsa varSanA gurukuLa nivAsa daramyAna guru vacanonuM vismaraNa thaI jAya nahIM, svArthasAdhu saMsArInI mAphaka teNe zArIrika, mAnasika, vAcika, sAMsArika, vyAvahArika zaktimattAnI te paNa adharmanuM AcaraNa, asatyanuM uccAraNa ane zAstronA keLavaNI levI joIe. jethI te zarIrathI puSTa, manathI vimala, jJAnathI svAdhyAyanuM vismaraNa karato na thaI jAya e jarUrI che. mATe pahelI vivekI, dRSTithI te jasvI, zikha A che. eno matalaba evo vicArathI pukhta, uccArathI | satya bolaje, dharmanuM AcaraNa karaje. svAdhyAyamAM pramoda che ke jIvanamAM Apatti/vipatti vinayI ane AcaraNamAM (aLasa) karato nahIM. prathama zikhamAM ja guru ziSyane vicAra, | to Ave, paNa eve vakhate ya paripakva bane. joI ane samajI | uccAra ane cArano pATha (Lession) ApI de che. vyaktie jUThano Azaro na levo zakAze ke A vyavasthA keTalI Ai : jo Ie. potAnA varNa ane
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ nahIM prabuddha jIvana julAI, 2015 Azrama anusAra vartana karatA ane vicitratAothI sohAmaNo rahevuM joIe ane zAstrAbhyAsa, uttarAdhyayana sUtra : graMtha svAdhyAya ane lobhAmaNo banelo pArthiva trikALa saMdhyA ane nAmajapa jevAM sI. DI. ane DI.vI.DI. saMsAra vyaktine AMbAAMbalI nitya karmo karatAM rahevuM joIe; gurudeva pU. DaoN. rAkezabhAInI traNa divasanI amRtavANInI darzAvI lalacAve, lobhAve, phasAve emAM kyAreya pramAda karavo joIe | sI.DI. ane DI.vI.DI. saMsthAmAM upalabdha che. uparAMta saMsthAnI ane pariNAme e gRhastha satyaveba-sAITa upara paNa Apa sAMbhaLI zakazo. dharmamAMthI kadAca calita thaI jAya, (2) vAryAya priyaM dhanamArca saMparka : 022-23820296. hiteza-09820347990. zikSaNa-prazikSaNathI eNe meLavelI prajJAtanuM ma vyavacchellI:1 gurune enI je kAryakuzaLatA che emAMthI saMtoSa thAya evI emane dakSiNA ApIne pachI gurukuLa choDaje ane te calita thaI jAya, dhanadolata, zAkhazoharata ane ezoArAma ApatuM pachI gRhasthAzrama mAMDaje. gRhasthAzrama mAMDIne vaMzasAtatya sAcavavA aizvarya meLavavAnI lhAyamAM ane lhAyamAM e vedAbhyAsa ane enA mATe prajAne utpanna karaje. prajAtaMtune toDI nAkhato nahIM. A sUcanAmAM pracAra-prasAranA kAryamAM ALasu ke pramAdI thaI jAya ane tethI te ziSya tarIkenuM ane pachI gRhasthI tarIkenuM vyaktinuM uttaradAyitva zuM devakArya ane pitRkAryamAM paNa pramAdI thaI jAya, evAM bhayasthAno che. che, tenI vAta che. vyaktie jemanI pAsethI jJAna-vidyA ane zikSA- e lakSamAM rAkhIne tene enI sAme cetavatA A trIjI zikhAmaNa ApI dIkSA prApta karyA hoya temane saMtoSa thAya evI gurudakSiNA ApIne che ane ene samajAvyuM che ke gRhastha tarIke ene kaI rIte jIvavuM teNe temanA RNamAMthI mukta thavuM joIe. kRtajJatA nahIM, paNa kRtajJatA joIe. dAkhavavI joIe. jIvanano bIjo adhyAya zarU karatAM pahelAM prathama (4) mAtRvavo javA pitRdevo mavA mAvAva pavA tithidevo thavA adhyAya sarvAze saMpanna thavo joIe, e vAtanuM emAM dhyanana che. pachI mAtAne deva samAna gaNaje, pitAne devasamAna gaNaje, gurune gRhasthAzramano hetu spaSTa karyo che. prajAtaMtu akSaNa rahe e devasamAna gaNaje, atithine devasamAna gaNaje. Ama eTalA mATe gRhasthAzramano mukhya hetu che. tethI gurunI saMmati ane AzIrvAda laI, kahyuM che ke mANasanuM jIvanazilpa ghaDAyuM hoya che temAM A sauno phALo yogya pAtra zodhI, vivAha karI, gRhasthAzrama mAMDIne prajA (saMtAna) utpanna hoya che. mAtA vyaktine janma ApI, payapAna karAvI jIvana ane karavAnuM mukhya karma samajAvyuM che. jema zAstro ane guruvacanonuM apramAda pachI zIlasaMskAra Ape che. mAtA mANasanA jIvananuM mULa (root) che. nitya anuzIlana, zrIta ane smArta, ISTa ane ApUrti karmonuM dharmAcaraNa pitA jIvanamAM AgaLa vadhavA mATe preraNA, protsAhana, sAtha ane ane satyabhASitA e deva ane RSinA RNamAMthI mukta thavAno sahakAra Ape che. jarUra paDye AdhAra ane chatra Ape che. guru aihika upAya che, tema prajAtaMtune toDyA vinA, AgaLa vadhAravAmAM, pitRyajJano ane AmuMmbika, vyAvahArika ane pAramArthika jJAna temaja vidyA nirdeza che. saMtAnotpatti e vAsanAtoSa mATe nahIM, paNa vaMzasaMvardhana ApIne vyaktine vyaktitva, cAritrya, sajjatA ane kAryakuzaLatA Ape mATenI prakriyA che. gRhasthanI e pharaja che. manuSya para pitRonuM je che. atithi abhyAgata thaIne AvatA mANasane sneha-sauhArda, sakhyaRNa che, emAMthI mukta thavAnI e yAjJika ceSTA che. sahavAsa tathA AnaMda-ullAsa Ape che. Ama, samajavAnuM e che ke (3) satyAna amanativyam | dharmAna prativyam I zalAna mAtA dvArA janma, pitA dvArA kuLa ane vaMza, guru dvArA gotra ane prativyam | mUtye na prativyam svAdhyAyapravAnAmyAM na prativyam | atithi dvArA sabhAva maLe che. tethI mAtA, pitA, guru ane atithine devapitRkAryAbhyAM na pramaditavyam / paNa devatulya gaNavA joIe. ApaNA vyaktitvavikAsa ane satyathI caLato nahi, dharmathI caLato nahi, kuzaLatA choDI deto cAritranirmANamAM e saunuM pradAna hoya che. ApaNe temanA RNI nahi. aizvarya meLavavA mATe ALasane choDI deje. vedAbhyAsa ane chIe. tethI emanA e RNamAMthI mukta thavA mATe ApaNe jIvanamAM pravacanamAM ALasa karato nahIM. devakArya ane pitRkAryamAM pramAda karato emanI sevAsuzruSA karavI joIe, emane snehasanmAna ane AdaranahIM. satya ane dharmanuM acaLa uttarAdhyayana sUtra graMtha AdhAra ApavAM jo Ie, pAlana tathA vedAbhyAsa gurudakSiNA rUpe gurunA vaNasiddha (zAstrAbhyAsa) ane pravacano jijJAsu jana uparokta graMtha saMsthAmAMthI vinA mUlya meLavI zakaze, kAryo pAra pADI ApavA joIe, dvArA jeno pracAra-prasAra karavo paraMtu graMtha meLavanAre A graMtha vizenA 21 savAlonA javAba che jema zrIkRSNa sAMdIpanI RSinuM e devakArya che. saMtAnotpatti e mahinAmAM ApavAnI pratijJA levI paDaze. agharuM kArya pAra pADI ApyuM hatuM pitRkArya che. aneka vividhatAo uttama uttaro 'prabuddha jIvana'mAM prakAzita thaze. tema. temaja atithi-abhyAgatane
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ julAI, 2015 prabuddha jIvana hRdayathI AvakArI emane hUMpha ane joIe. AcAryo ke mahAjanonAM uSmA ApavA joIe. A so | jaina dharma ane anya dharmanI Avazyaka kriyAono | evA karmo je zAstravirodhI hoya, AdaraNIya vaDIlo ane 2015no viziSTa paryuSaNa aMka sucarita na hoya, teno tyAga snehIonA RNamAMthI mukta thavA anAdara karavo joIe. je karmo oNgasTa-sapTembara saMyukta aMka tarIke manuSya devayajJanI jema | zAstravihita, samAjanirdhArita, RSi(guru)yajJa, pitRyajJa, | 30 oNgasTanA prakAzita thaze ane nirdoSa-aniMdya karmo hoya te atithiyajJa ane bhUtayajJa karavAM joIe. AvAM yajJo eTale RNamAMthI ja karavAM. AjakAlanA guruo, AcAryo ane samAjadhurINo evAM mukta thavAnI, uRNa thavAnI kriyA, je ApaNe AgaLa samajAvI. keTalAMya karmo kare che, jenuM anusaraNa ke anupAlana karavuM joIe AjanA svArthI ane asahiSNu manuSya A zikhAmaNa khAsa haiyAvagI nahIM. jema ke, kAmacorI, karacorI, dANacorI, saMgharAkhorI vagere. A karavA jevI che. badhAM karmo doSayukta hoI niMdAne pAtra che, tethI te karavA joIe (5) yAcanavani maffNA tAni vitavyani no DUtarAMiA cazmAvuM nahIM. jIvana karmAzrita che. tyAre vyaktie jIvanamAM niMdya ane aniMdya surictaani| tAni tvayopAsAni / no itraanni| karmo vacce viveka karIne karmAcaraNa karavuM joIe, e vAta RSie je aniMdya (nirdoSa) karmo karavAM, anya (doSayukta ke niMdya) karmo spaSTa karI ApI che. karavAM nahIM. amArAM (gurujano ke mahAjanonA) je zreSTha AcaraNo (6) ye ve vAsmatteyasI vrIhI: aa teSAM vayAsane prazvasitavya che, te AcaravAM joIe, bIjAM je koI amArAmAM zreSTha nahIM. manuSya gRhastha dharmanuM pAlana '2015no viziSTa paryuSaNa aMka brAhmaNo che, temane Asana ApI, karatAM nitya, naimittika, jaina dharma ane anya dharmanI Avazyaka kriyAo | tAre temano thAka utAravo. ahIM ApAtakAlika karmo to karavo paDe brAhmaNono vizeSa ullekha che. paNa che. paraMtu e karmo karatI vakhate A viziSTa aMkanI viduSI mAnad saMpAdikA: ahIM brAhmaNa eTale koI viziSTa ene khyAlamAM e rAkhavAnuM che Do. razmibena jitubhAI bhedA jAti nahIM. brAhmaNa eTale zikSitake je karmone samAje aniMdya ke (09867186440) dIkSita, zIlabhadra, vidyApuruSa, nirdoSa gaNyA ke mAnyAM che, tenuM zrImatI bhAratIbena bhagubhAI zAha samAjano evo varga je vyAvahArika ja pAlana karavuM joIe. vyakti ane pAramArthika jJAnavidyAmAM | (09324115575) Akhare samAjanuM ghaTaka che. samAja jaina paraMparAmAM parama tattvane, AtmAne, paramAtmAne jANavAnA pAraMgata hoya, jemanA manamAMthI eka saMsthA che. saMsthA hovAne jAtijJAtinA, uccanIcanA, chUtasAdhanAno mArga eTale cha Avazyaka kriyAone 'Sa Avazyaka' kAraNe enAM dhArAdhoraNo paNa kahevAmAM Ave che jemAM sAmAyika, logassa, vaMdana, pratikramaNa, achUtanA, dharma-saMpradAyanA, paMthahoya. evAM dhArAdhoraNonuM ja matanA bhedo nIkaLI gayA hoya. kAyotsarga ane pratyAkhyAna (paccakhANa)no samAveza thayelo che. vyaktie anupAlana karavuM samAjamAM AvI je vyakti hoya, joIe. ema karavAmAM kAMI anya dharmamAM paNa AvI kriyAo che. te haMmezAM AdaranI adhikArI hoya. mUMjhavaNa thAya ke muzkelI jaNAya uparanA pratyeka viSaya ane anya dharmanAM viSaya upara tajajJa | kemake evA lokonA satta, tapa ane to gurujanonA ke mahAjanonAM || vidvAno potAnuM ciMtana A aMkamAM prakAzita karaze. vratane kAraNe samAja, aneka kAryanuM anusaraNa karavuM. ema | vidvAno ane lekhakone saMpAdikAno saMparka sAdhavA vinaMtI. truTio ane dUSaNothI bharelo karatI vakhate paNa e khyAlamAM kriyA ane jJAnanA samanvayano A viziSTa aMka jijJAsu mATe | hovA chatAM, tUTato na hoya, nabhI rAkhavuM ke gurujano ke mahAjanonAM | eka amUlya najarANuM banI raheze. ane TakI raheto hoya. AvA jJAnabadhAM karmo paNa kAMI zAstra - prabhAvanA mATe icchita nakalo mATe saMghanI oNphisamAM 022 vidyAsaMpanna saMskArapuruSone haMmezAM samAja saMmata hotA nathI. to | 23820296 upara saMparka karavA vinaMtI. 100 thI vadhu nakalono mAna-sanmAna-Adara ApavA tyAre je zubhacarita ane | oNrDara haze to aMkamAM prabhAvanAkAranuM nAma chApI zakAze. cho to aA pAvara joIe. emane ucca, mAnabharyuM zAstrothI viruddha na hoya evAM eka nakalanI kiMmata rUA. 60/ Asana ApavuM joIe. temane kAryonuM ja ziSya anusaraNa karavuM yogakSemanI ciMtAmAMthI mukta -taMtrI)
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 prabuddha jIvana julAI, 2015 rAkhavA joIe. temano sahavAsa karI, temanI sevAsuzruSA karI, temanuM vartaranA tathA tatra vartethADA mathakAravyAteSu ye tatra dvAhALA: saMmarzana: | sevana karavuM joIe. yuktA aayuktaaH| alUkSA dharmakAmAH syuH| yathA te teSu vrtern| tathA teSu ___ (7) zraddhayA deym| ashrddhyaa'deym| shriyaadeym| hiyaadeym| priyA deym| vartethAH / eSa aadeshH| eSa updeshH| eSa vedopaniSat / etdnushaasnm| saMvidA deym| evmupaasitvym|| zraddhApUrvaka dAna ApavuM, azraddhAthI ApavuM nahI, 1bhava navaDa) jo tane zrauta-smArta karmanI bAbatamAM athavA kulAcAranI bAbatamAM anusAra ApavuM. vinayapUrvaka ApavuM. zAstronI AjJAno bhaya rAkhIne dA thAya . zaMkA thAya, to tyAM je vicArazIla, jitendriya, karma karavAmAM samartha, ApavuM. dezakALapAtra jANIne ApavuM. AgaLa kahyuM tema vyakti samAjanuM zAMta baddhinA ane dharmamAM prItivALA brAhmaNo hoya, teo jema te te eka ghaTaka che. e samAjamAM je koI zIlabhadra, saMskArapuruSa ke vidyApuruSa bAbatamAM vartatA hoya tema tuM vartaje. tema ja jo te puruSo pratye doSanI hoya, tene AjIvikAnI ciMtAmAMthI mukta karavA ane potAnA dhanane zaMkA utpanna thAya, to tyAM je bIjA vicArazIla, jitendriya, karma karavAmAM zuddha karavA vyaktie dAna karavuM joIe. paraMtu e dAna paNa vagara samartha, zAMta buddhinA ane dharmamAM prItivALA brAhmaNo hoya teo jema vicAryuM, manasvIpaNe na karavuM joIe. dAna karatI vakhate kaI kaI bAbato te te zaMkAnI bAbatamAM vartatA hoya tema tuM vartaje. A AjJA che. A dhyAnamAM rahevI joIe, tenI vigato ApatAM RSi jaNAve che ke - ka upadeza che. A vedanuM gUDha rahasya che. A IzvaranuM vacana che. A pramANe haMmezAM dAna ApavuM to zraddhApUrvaka ApavuM. ApatI vakhate manamAM jIvanopAsanA kara. sahejapaNa azraddhALu na rahevuM joIe. vaLI, je kAMI dAnamAM ApIe bhaNIgaNIne AzramamAMthI vidAya letAM ziSyone guru A jAtanI te jene ApIe tenuM gaurava jALavIne, vicArIne, vinaya-vivekapUrvaka je zikhAmaNa Ape che tene samAvartana saMskAra kahetA. Aje paNa ucca ApavuM joIe. dAna game te sthaLe, game te samaye, game te vyaktine zikSaNa ApatAM vizvavidyAlayo upAdhi (degree) meLavatAM vidyArthIne nahIM ApavuM joIe. dAna ApatI vakhate jene ApIe tenI jarUriyAta, saMbodhana karatuM koI khyAtiprApta vyaktinuM pravacana goThavAya che, tene tenI pAtratA ane tenA gauravane khyAlamAM rAkhIne, yogya samaye, convocation address kahe che, emAM Aje je vAto karavAmAM yogya sthaLe ApavuM joIe. vaLI, potAnI trevaDa, eTale ke potAnI jAte ja Ave che, tenI tulanAmAM A uddhodhana keTaluM prAsaMgika, upakAra ane Arthika sthiti joI vicArIne ApavuM joIe. vaLI, ApatI vakhate dizAnirdezaka che upakArabhAva dhAraNa karIne nahIM, svAmI cinmayAnaMdajI A paNa dharmazAstronI AjJAno bhaya ke. je somaiyA jaina senTara tattvajJAna pracArArthe GEGA 7 Hindu CommandrAkhIne, eTale ke vinamra, gujarAtI, hindI, aMgrejI mAdhyamamAM abhyAsakrama yoje che ments kahIne oLakhAve che. lajjAzIla ane oziMgaNa thaIne | 1. prAthamika jainolojI korsa (Value based education) | bAIbala dvArA khristI prajAne je ApavuM joIe. dAna ApavuM e | 2. sarTiphikeTa korsa Ina jainolojI muMbaI yunivarsiTI adhikRta| Ten Commandments manuSyano dharma che, paNa e ApatI | eka varSa mATe TAIma korsa. | che, evA hiMdu dharmanA A Seven vakhate potAnI kakSAno mada ane | Commandments che. paraMtu potAnI sthitino darpa rAkhIne 3. DiplA MIne 3. DiplomA korsa Ina jainolojI muMbaI yunivarsiTI adhikRta| ' emAM svAmIjI kahe che tema, hiMdu ApavuM joIe nahIM. dAna lenAra nA nAma letA | eka varSa mATe pArTa TAIma korsa dharmanuM bilorI kAca jevuM nirmaLa ane dAna svIkArIne potAne upakata karI | 4. eDavAnsa DiplomA jaina tattvajJAna ane dharmagraMthano abhyAsa pAradarzaka arkabiMdu raheluM che. rahyo che, nahIM ke pote dAna ApIne be varSa mATe pArTa TAIma korsa bhAratIya Adarzo, AcAro, mUlyo, lenArane upakAravaza banAvyo evo | 5. prAkRta zikSaNa eka varSa pArTa TAIma korsa sabhyatA ane saMskAritAnuM emAM bhAva manamAM rAkhavo joIe. dAna 6. ema. e. bAya risarca philosophI yunivarsiTI adhikRta pratinidhAna che. * * * haMmezAM vinaya, viveka, lajjA ane | 7. pIeca. DI. Ina philosophI yunivarsiTI adhikRta kadaMba' baMgalo, vicArapUrvaka yogya pAtra ane kALa | vadhu mAhitI mATe saMparka karo. 35, prophesara sosAyaTI, thavuM joIe. oNphisa naM. : 21023209 / 67283074 moTA bajAra, (7) atha yadri te vivitsA | . sthaLa : kebina naM. 8, bIje mALe, menejamenTa bilDIMga vallabha vA vRttavikatsA vA yA aa ye tatra somaiyA. vidyAvihAra kempasa, muMbaI-400 077. lDiIga vallabha vidyAnagara (388120) brAhmaNA: saMmarzinaH / yuktA aayuktaaH| phona naM. : 02692-233750. samaya : 11 A.M. thI 5.00 P.M. alUkSA dharmakAmAH syuH| yathA te tatra sela naM. : 09727333000
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ julAI, 2015 prabuddha jIvana | 11 samyaga darzananA ATha aMgo. DaoN. ramibhAI jhaverI zrI uttarAdhyayana sUtranuM aThyAvIsamuM adhyayana che - "mokSa- mukta hoya che. TUMkamAM samyagdaSTi jIve asaMdigdha (saMdeha rahita) ane mArga-gati'. AmAM jJAna-darzana-cAritra ane tArUpI cAra mokSa nirbhaya banavuM joIe. vItarAga prabhue darzAvelA tattvo prati jIvanI mArgonuM varNana che. A cAreya samavAya sAthe hoya tyAre ja mokSanI zraddhA jeTalI puSTa haze, eTalo ja e niHzaMka ane nirbhaya banaze. prApti thAya che. A cAreyamAM paNa prathama sopAna che-samyag darzana. (2) niSkAMkSita enA vagara samyagU jJAna nathI thatuM, samyagU jJAna vagara samyagU cAritra nathI AkAMkSA eTale IcchA - kAMkSAnA be artha maLe che. (1) ekAMta AvatuM, cAritrathI ja Asavano nirodha (saMvara) thAya che, ane tapa dvArA dRSTivALA darzanono svIkAra karavAnI IcchA. (2) dharmAcaraNa dvArA pUrvajanita karmanuM zodhana-zuddhi (nirjarA) thAya che. Aloka ane paralokamAM sukha-samRddhi pAmavAnI IcchA. svAmI samaMtabhadra mATe ja vAcaka umAsvAtijIe tattvArtha sUtramAM prathama sUtra ApyuM anusAra Indriyajanita sukhanI AsthA rahitano je zraddhAno bhAva che che - "samyam darzana-jJAna-cAritrANi mokSa mArga: T' samyam darzana ane anAkAMkSA guNa kahevAya che. (1/12). vagaranuM jJAna paNa mithyA-jJAna athavA "ajJAna' kahevAya che. samya bhogopabhoga ane aihika sukhanI AkAMkSA e darzanAcArano darzana eTale yathArtha tattvazraddhA - satyanI AsthA ane satyanI akaMpa aticAra nathI, paNa tapa, saMyama, vrata Adi dhArmika anuSThAnonA rUci. samyakatvanA be prakAra che - naiRyika ane vyAvahArika. nizcayanayathI phaLarUpe AvA sukhanI IcchA karavI e "kAMkSA" che. eno artha che - AtmAnI AMtarika vizuddhi. Ano hetu che darzana kAMkSA mohanIya karmano udaya thAya che tyAre vyakti AptavANIne mohanIya karmano kSaya, upazama athavA kSayapazama. vyAvahArika dRSTino badale anya darzanonI IcchA kare che. mulAcAramAM kAMkSAnA traNa prakAra saMbaMdha che deva, guru ane dharmanI sAthe. arihaMta deva, nirgatha guru ane batAvyA che - A loka saMbaMdhI bhoganI abhilASA, paraloka saMbaMdhI kevaLI bhagavAna prarUpita dharmamAM zraddhA rAkhavI e vyAvahArika samyakatva bhoganI abhilASA ane kutIrtha (anya dharma) saMbaMdhI abhilASA. che. AcArya kundakunda anusAra je karmonA phaLa tathA anya koIpaNa dharmanI zrI uttarAdhyayana sUtranA A adhyayanamAM samyam darzananA ATha kAMkSA-IcchA nathI karato te niSkasa samyagdaSTi kahevAya che. aMgo batAvavAmAM AvyAM che : (1) niHzakti (2) niSkAMkSita (3) (3) nirvicikitsA-darzanAcAranuM trIjuM aMga che nirvicikitsA. nirvicikitsA (4) amUDha dRSTi (5) upabRhaNa (6) sthirIkaraNa (7) vicikitsAnA traNa artha che - (1) dharmanA dhArmika karaNInA) phaLamAM vAtsalya ane (8) prabhAvanA. saMdeha (2) jugupsA athavA dhRNA ane (3) niMdA. darzanAcAranA ATha aMgo sAdhaka sAdhanA kare tyAre vividha prakAranA kaSTo ane kasoTIono (1) niHzaMkti - Ano zabdArtha che ke bhagavAne batAvelAM nava sAmano kare che. tyAre e vicAre ke "tyAga, tapasyA, tapa, Adi dharma tattvomAM saMdeha-zaMkA na karavI. AcAraMga sUtramAM kahevAmAM AvyuM che karatAM huM kaSTo bhogavuM chuM, paNa mane A dhArmika karaNInuM phaLa maLaze ke ke - 'tameva sarca hisaMka je jitedi paveie'. sAdhakanI sAdhanAno nahIM? Ane vicikitsA kahe che, je samyakatvano aticAra che. AdhAra che - AgamomAM batAvelI arhat vANI. emAM kyAreya paNa nirvicikitsA e samyakatvanuM aMga che. evI ja rIte sAdhake jugupsA koIpaNa jAtano saMdeha ke zaMkA na karavI e darzanAcAranuM prathama aMga athavA dhRNAno bhAva na rAkhavo joIe. che. uttarAdhyayana sUtranI bRhavRttimAM zAMtyAcArya tathA haribhadrasUri, svAmI samantabhadra ratnakaraMDa zrAvakAcAramAM (1/13)mAM kahyuM che ke abhayadevasUri, hemacaMdrAcArya, nemicandrAcArya svAmI samantabhadra ane "A zarIra to sapta dhAtumaya tathA maLamUtrAdimaya che. svabhAvathI ja AcArya zivakoTie zaMkAno artha saMdeha karyo che. azuddha che. A zarIra to ratnatrayanuM svarUpa pragaTa thavAthI pavitra thaI zaMkAno bIjo artha bhaya paNa thAya che. kundakundrAcArya zrutasAgarasUri, jAya che. e mATe roga sahita, vRddhAvasthA tathA tapAzcaraNa kSINatA, AcArya akalaMka, AdinA mate samyagdaSTi jIva niHzaMka hoya che, malinatA joIne jene glAni (jugupsA) nathI thatI paNa guNomAM prIti eTalA mATe e nirbhaya hoya thAya che ane nirvicikitsA che. Aloka, paraloka, maraNa, vatsala eTale vAcharaDuM.gAya jema potAnA vAcharaDAMne vAtsalya | nAmanuM aMga hoya che." vedanA, anarakSA, agupti ane [, Ape che tema sAdharmika baMdhuone vAtsalya ApavuM. (4) amUDha daSTi - akasmAta - A sAta bhayothI ! darzanAcAranuM cothuM aMga che -
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 prabuddha jIvana julAI, 2015 amUDhadRSTi. mUDhatAno artha che - mohamayI dRSTi. svAmI samantabhadra jinazAsanamAM punaH pratiSThita karavA prayatno karavA joIe. evI ja ene traNa vibhAgamAM vibhakta kareluM che-(ratnakaraMDa zrAvakAcAra (1 rIte koI zrAvaka ke zrAvikA pralobhana, majabUrI, roga, khoTI saMgati, 22, 23,24). daridratA, mithyA upadeza, Adi kAraNavaza jinabhASita dharma choDI de 1. loka mUDhatA - nadI snAna (jemake gaMgAsnAna) vageramAM dhArmika to ene dharmanI durlabhatA ane AvazyakatA samajAvI pharIthI jinadharmamAM vizvAsa. pratiSThita karavAnI pratyeka jainanI pharaja che. A che sthirIkaraNano 2. deva-mUDhatA - vItarAga deva choDIne rAga-dveSa vazIbhUta devonI vyAvahArika artha. potAnA AtmAne dharmamArgamAM punaH sthApita upAsanA. karavo-sthira karavo. AcArya kundakunda svayaMnA AtmAnA sthirIkaraNa 3. pAkhaMDa-mUDhatA - hiMsA tathA parigrahamAM pravRtta sAdhuonA para bhAra mUkyo che. vacanone pramANa mAnavuM, eno saMga karavo tathA emano Adara-satkAra sthirIkaraNanuM sacoTa (Classic) udAharaNa meghakumAranA dRSTAMtamAM karavo-stuti karavI. AcArya haribhadra anusAra ekAMtavAdI tIrthikonI jovA maLe che. rAjakumAra megha bhagavAna mahAvIra pAse dIkSA le che paNa vibhUti joIne je moha utpanna thAya che, tene mUDhatA kahevAya che. (zrAvaka pahelI ja rAte upasargathI vicalita thaI jAya che, ane sAdhupaNuM choDI dharmavidhi prakaraNa - 58-60) mithyAdRSTinI prazaMsA ane eno saMga devAno nizcaya kare che; paNa parama jJAnI, upakArI ane upAyajJa bhagavAna - e baMne mUDhatAnA ja pariNAma che. mahAvIra ene enA pUrvajanmanuM bhAna karAvI punaH saMyama jIvanamAM samyagU darzananA aMtima cAra aMgonI mImAMsA karIe : AcArya sthira karI de che. hemacandra yogazAstra (2/16)mAM samyakatvanA pAMca bhUSaNo batAvyAM AcArya sAmaMtabhadra zrAvakAcAra (16)mAM sthirIkaraNane badale che - dhairya, prabhAvanA, bhakti, jinazAsanamAM kuzaLatA ane tIrthasevA. 'sthitikaraNa" zabdano prayoga karyo che. A pAMca bhUSaNomAM prathama traNa uttarAdhyayana sUtranA aThThAvIsamA (7) vAtsalya - samyam darzananuM sAtamuM aMga che vAtsalya. Ano adhyayananI gAthA 31mAM batAvelA ATha aMgomAMthI aMtima cAra artha che ke mokSanA kAraNabhUta dherya, ahiMsA ane sAdhArmikomAM vatsalaaMgo ja che - upavRMhaNa, sthirIkaraNa, vAtsalya ane prabhAvanA. bhAva rAkhavo. temanI yathAyogya pratipratti rAkhavI. dharmAtmAnA samUhamAM yogazAstramAM batAvelAM cothA ane pAMcamA bhUSaNo paNa vAtsalyanA rahevAvALA muni, zrAvaka, Adi pratye bhAva sahita, kapaTa rahita, sanmAna ja vividha rUpo che. pUrNa vyavahAra rAkhavo. jemake UbhA thaI javuM, sAme levA javuM, vaMdanA (5) upabRhaNa - samyam darzananuM pAMcamuM aMga che-upavRMhaNa. karavI, Adi atyaMta harSollAsathI karavA. sAdhArmika sAdhuone AhAra, eno artha che samyam darzananI puSTi karavI. je samyagU darzana vagere vastra vagere ApavA tathA gurunI glAnanI, tapasvInI, navadIkSitanI guNothI saMpanna che ane ema kahevuM ke tamAro janma saphaLa che." Ano ane paroNA sAdhuonI sevA karavI ene vAtsalya bhAva kahevAya che. bIjo artha che - spaSTa, ziSTa, karNapriya ane manane prItikara dharmopadeza vAtsalya zabda "vatsala' parathI Avyo che. vatsala eTale vAcharaDuM. dvArA tattvanI zraddhAne vadhAravI. gAya jema potAnA vAcharaDAMne vAtsalya Ape che tema sAdharmika baMdhuone AcArya samatabhadra (zloka 15) tathA vasunanTie zloka 48 vAtsalya ApavuM. pratyeka vyaktine vAtsalyanI AvazyakatA hoya che. zrAvakAcAramAM upavRMhaNane badale 'upagUhana' zabdano prayoga karyo moTI vyaktie nAnI vyaktinI, mA-bApe saMtAnonI tathA gurue che. eno artha che - bIjAnA pramAdavaza thayelA doSono pracAra na ziSyanI nAnAmAM nAnI apekSAone samajIne vAtsalyabhAvathI enI karavo paNa enA doSone dUra karI ene zuddha karavAno prayatna karavo, pUrti karavI joIe. mAtra zista ke kaDakAIthI badhAM praznono ukela nathI tathA potAnA guNonuM gopana karavuM. pote bahu saguNI che evo AvI jato. mAtra rukSatA ke kaTutA ke kaDaka zistapAlananA AgrahathI DhaMDhero na pITavo. amRtacaMdra eno artha karyo che mRdutA Adi. to vaimanasya vadhaze. moTAoe nAnA mATe nigdhabhAva - premabharI - AtmaguNonI vRddhi karavI ane pArakAnA doSonuM nigUhana karavuM- vAtsalya nItaratI dRSTi rAkhavI abhipreta che. AthI saMbaMdhomAM mIThAza chAvarI devuM. Avaze ane AkhuM vAtAvaraNa snehapUrNa ane madhura banI jaze. () sthirIkaraNa- Ano artha che dharma-mArga athavA nyAya-mArgathI khedanI vAta che ke Aje "sAdharmika vAtsalya mAtra "sAdharmika bhakti" vicalita thayelAone pharIthI sAcA mArga para sthira karavA. darzana- athavA 'bhojana' sudhI maryAdita arthamAM ja vaparAya che. sAdharmika mohanIya athavA cAritra-mohanIya karmanA udayanA kAraNe koIvAra vAtsalyano vyavahArika artha che - sAdharmika baMdhune tana-mana-dhanathI sAdhu bhagavaMta paNa saMyamanA pAlanamAM DhIlA paDI jAya ke kaSAya, kAmanA, sahayoga karavo. AnAthI enA manamAM dharmasaMdha mATe sahaja ahobhAva Adine lIdhe sAdhupaNuM tyajI devAnI nobata Ave tyAre emane samajAvI jAgaze ane saMghaniSThA vadhaze. bhaviSyamAM e paNa saMghanI pragati ane
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ julAI, 2015 prabuddha jIvana - 13 pravRttimAM tana-mana-dhanathI %i , * dharma virUddha AcaraNa karavAvALA para paNa dveSa na karavo, enI" | 0 ] karI che - jJAnarUpI sUrya, kAryarata thaze. Aje je na | . upavAsa Adi zreSTha tapa tathA A. sAthe vera na bAMdhavuM, ane durvyavahAra na karavo. samAjamAM evA keTalAya Ak # sUryaprabhA jevI jina pUjAthI parivAro che jemane jIvananI pAyAnI jarUriyAta mATe muzkelI paDe che. saddharmanuM prakAzana karavuM ane mArga-prabhAvanA kahevAya che. emane mATe saMtulita ane paryApta bhojana, zikSaNa AvAsa-vyavasthA, nizcaya nayanI dRSTithI to samyagU darzana-jJAna-cAritrarUpI ratnatrayI Avazyaka davA, upacAra, IlAja AdinI poSAya evA dare vyavasthA, vaDe potAnA AtmAne prabhAvita karavo e ja kharI prabhAvanA che. Adi para dharmasaMgha ane saMghanA mobhIe vadhu dhyAna ApavAnI mohanIya karmano jema jema vilaya thato jAya che ane AtmA zuddhathI AvazyakatA che. jaino moTe bhAge svamAnI hoya che ane koInI pAse zuddhattara ane aMte zuddhattama - parama vizuddha thAya evI uttarottara zuddhatAne Arthika ke evI sahAya mATe hAtha lAMbo karatA nathI. paNa saMghanI e ja AtmaprabhAvanA kahevAya che. pharaja che ke jaina saMghanA pratyeka sabhyane lAcArI na bhogavavI paDe. jJAnIo kahe che samyagu-darzananA A AThe ATha aMga satyanI AcArya amRtacaMdra paNa sAdharmika pratye haMmeza vAtsalyabhAva AsthAnA parama aMgo che. samyam darzananI parama vizuddha mATe AThe rAkhavAnI preraNA ApI che. ATha aMganI ArAdhanA Avazyaka che to prazna e thAya che ke A ATha nizcayanayanI dRSTie to sarvajJa-praNita mokSanA kAraNabhUta dharma aMga konAmAM hoI zake che. Ano uttara ApatAM jJAnI kahe che ke je pratye gADha premano bhAva e ja vAtsalya che. ahiMsA, satya, saMyamamaya bIjAnI niMdA nathI karato, je vAraMvAra zuddha Atma-svarUpanuM ciMtana dharmamAM atyaMta AtmIyatAno bhAva hovo, zuddha jJAna, darzana ane karato rahe che ane je IndriyonA sukhathI nirapekSa rahe che, enAmAM cAritramAM anurAgane ja vAtsalya bhAva kahevAya che. niHzaMkti Adi AThe ATha guNo hoya che. * * * AvA zuddha ane sAttvika rAga bhAva sAthe vAtsalyano bIjo artha aham, Topa phlora, 266, gAMdhI mArkeTa pAse, sAyana (I.), che ke dharma virUddha AcaraNa karavAvALA para paNa dveSa na karavo, enI muMbaI-400 022. phonaH (022) 2409 50 40/2409 41 57 sAthe vera na bAMdhavuM, ane durvyavahAra na karavo. pheksa :2407 86 56. mo. : 98216 81046 (8) prabhAvanA - samyagU darzananuM AThamuM aMga che prabhAvanA. I-meIla : rashmizaveri@yahoo.co.in prabhAvanA eTale tIrthanI unnati thAya evI ceSTA karavI jenAthI jina zAsanano mahimA vadhe. yogazAstra (2/16)mAM ATha prakAranI 'prabuddha jIvana' vyaktione prabhAvaka mAnavAmAM Ave che. (1) pravacanI-dvAdazAMgIdhara, yugapradhAna Agama puruSa. have DijiTala svarUpe upalabdha (2) dharmakathA-dharmakathA kahevAmAM kuzaLa (3) vAda-vAda vidyAmAM nipuNa 1929 thI mArca 2015 sudhI 'prabuddha jIvana'nA badhAM ja aMko (4) naimittika-nimitta jJAnI. saMsthAnI vebasAITa (5) tapasvI-tapasyA karanAra www.mumbai-jainyuvaksangh.com (42 2414 air (6) vidyAdhara-prajJapti vagere vidyAonA jANakAra zakazo. temaja DI.vI.DI. svarUpe paNa A badhAM aMko upalabdha che. (7) siddha-vizeSa jANakAra, siddhi prApta karanAra jijJAsu ane pustakAlayone A DI.vI.DI. vinA mUlya ame arpaNa (8) kavi-kavitA karavAnI zakti saMpanna A ATha prakAramAMthI aMtima be prakAra mATe AcArya haribhadra 'zrAvaka | karIzuM. dharmavidhi prakaraNa' (67)mAM siddhane badale RddhisaMpanna ne kavine badale | A DI.vI.DI.nA saujanyadAtA rAjAo dvArA sammata vyaktine prabhAvaka mAnelI che. 1. phorama oNpha jaina InTelekasyuala prabhAvanAnA aneka nimitta banI zake che. jemake koI vyakti potAnA jJAnathI to koI vyakti pravacanathI jina zAsananI mahimA vadhAre che. | haste-ejanA racimakumAra jhaverI ane mayUra vorA. vaLI anya koI tapathI to vaLI koI dAna AdithI jaina saMghanuM gaurava | 2. nirmaLAnaMda jyota, rekhA-bakula naMdalAla gAMdhI vadhAre che. saMparka : saMsthA oNphisa - 022-23820296 AcArya akalaMke mArga prabhAvanAnA rUpamAM prabhAvanAnI vyAkhyA
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 prabuddha jIvana julAI, 2015 zAkAhAranuM satya ane tathya inzazikAMta la. vaidha ahiMsA' zabda jaina dharmano AtmA che. vizvano eka paNa dharma mAMsAhAranI tarapheNamAM je dalIlo che tenA pratyuttara rUpe ApaNe evo bhAgye ja jovA maLaze ke ahiMsAno svIkAra na kare, paNa jaina joIzuM to A aMge nagna satya samajAze. mAMsAhArathI tAkAta Ave dharmamAM "ahiMsA aMge sUkSma rIte vaijJAnika svarUpe viziSTa ciMtana karyuM che. A dalIla che te) barAbara nathI. hAthI, geMDo, hipo- poTemasa, che. jaina dharmanA covIsamA tIrthakara bhagavAna mahAvIra prabhue ahiMsA UMTa, ghoDo, baLada ane jirApha zAkAhArI che. A badhAM prANIo zabdane kendramAM rAkhIne kahyuM: 'badhA ja jIvone jIvavuM game che, koIne tAkAtavAna che ja. senDo rAmamUrti khUba zaktizALI hato paNa te maravuM gamatuM nathI. mATe koI paNa jIvanI hiMsA karavI te moTAmAM zAkAhArI hato. eDavina mosIjha paNa zAkAhArI hato. vAyavya sarahadanI moTuM pApa che." mahAvIra prabhunI A khUba sIdhI, saraLa ane tarkayukta sAmI bAjue pahADI vistAramAM rahetA kunjhA jAtinA loko khaDatala vAta sAmAnya mANasane paNa gaLe utarI jAya tevI che. kahevA do ke ane zaktizALI che. A loko paNa lagabhaga zAkAhArI che. mAMsAhArI ahiMsA" zabda jaina dharmanI bhavya ImAratanA pAyAnI IMTa che-je Aje je prANIo che te A jamIna para UgelI vanaspati ja khAya che, tethI paNa aDIkhama UbhI che. teo vanaspatyAhArIo ja manAya che. eka zAkAhArIne AhAra mATe Aje ApaNe zAkAhAra ane mAMsAhAranA saMdarbhamAM carcA karIzuM. jIvavA mATe jeTalI jamIna joIe, tenA karatAM eka mAMsAhArIne bhagavAna RSabhadevanA samayathI ahiMsAne ucca sthAna apAyuM che, vadhAre jamIna joIe chIe. eka vaijJAnika saMzodhana pramANe phakta paNa mahAvIranA samayamAM yajJomAM pazuhiMsA khUba vadhI ane A divya mAMsAhAra samatola AhAra nathI ja. ThaMDA pradezamAM mAMsAhAra karavo ja puruSanuM hRdaya dravI UDyuM ane emanA dilamAM ahiMsAe sthAna lIdhuM. paDe te paNa vAta yogya nathI. Aje to lagabhaga vizvanA ghaNAM dezomAM ahiMsAnuM khUba sUkSma ciMtana ahIM jovA maLe che. ozo rajanIzane zAkAhArI kalabo che. kAraNa ke emane zAkAhAranuM vaijJAnika dRSTibiMdu koIe mAMsAhAra vize pUchyuM tyAre emaNe potAnI tarkayukta zailImAM gaLe utaryuM che. mAMsAhAranI asaMkhya sAIDa IphekTa che je zarIrane nukazAna javAba Apyo. emaNe kahyuM: "mAMsAhAra na karavo e kAvyamaya, pahoMcADe che. zAkAhAra kevaLa dhArmika bAbata nathI, paNa te eka jIvana saundaryamaya, AdhyAtmika ane vaijJAnika ghaTanA che.' jaina dharmanuM emanuM dRSTi che. mahAtmA TaoNlsaToya ane jorja barnADa zaoN zAkAhArI hatA. ciMtana gahana ane tarkabaddha hatuM ane Aje paNa che. mAMsAhAra karanArA are, hiTalara paNa zAkAhArI hato. mAMsAhAra mATe prANI sRSTinuM jo paNa A saMdarbhamAM keTalIka atArkika ane buddhigamya nahi evI dalIla nikaMdana thaze to paryAvaraNano prazna paNa ubho thaze ja. prANI sRSTinuM kare che ane zAkAhAranI viruddha bole che je kharekhara buddhigamya nathI samatulana sacavAvuM ja joIe. prANI sRSTi ApaNI pRthvInI kiMmatI ja. Aje vijJAna paNa kahe che ke ApaNuM jaDabuM ane zarIra racanA ja mUDI che. mAMsAhAra mATe tenI hatyA na karavI joIe. yAda rahe ke evI che ke mAMsAhArane svIkAre ja nahi. mAMsa pacavAmAM paNa barAbara vizvamAM phakta jaina dharma ja zAkAhAranI tarapheNa kare che. dakSiNa bhAratanA nathI. jaina dharmanI zAkAhAra paddhati Aje paNa yogya ane vaijJAnika vistArane bAda karatAM ghaNAM brAhmaNo paNa mAMsAhAra kare che. bauddha TharI che. rUso kahe che: "bALakone mAMsAhAra gamato nathI; paNa mA- sAdhuo paNa mAMsAhArI che ja. ema mAnI zakAya ke sAco jaina phakta bApa Teva pADe tethI ane kALakrame e bhAvavA lAge che.' pachI to Tevane zAkAhArI ja hoya. koI prANIne jyAre vadha karatAM tame jUo tyAre lIdhe bALaka tene sahaja rIte svIkAre che. mAMsAhAra karanArA keTalIka tamAruM hRdaya hAlI jAya che. jaina dharmano eka khUba maulika mahAmaMtra jo evI managhaDaMta behUdI dalIlo kare che, je bhrAmaka che. A rahI e hoya to te che "jIvo ane jIvavA do.' AnI pAchaLa paNa garbhita dalIloH (1) mAMsAhArathI tAkAta vadhe che. (gAMdhIjIne paNa AvI satya che "ahiMsA paramo dharma.' jaina dharmanuM A parama satya samajavA bhramaNA bALapaNamAM thayelI.) (2) mAMsAhArathI duniyA para anAjanI jevuM che je zAkAhArane Teko Ape che. hiMsA azAMti sarje che ane achatano prazna haLavo bane che. (3) mAMsAhAra zarIra mATe saMpUrNa AhAra ahiMsA parama zAMti arpe che. A saMdarbhamAM maharSi araviMdane pUchyuM che. (zAkAhAra barAbara nathI) (4) ThaMDA pradezamAM mAMsAhAra karavo ja ane emaNe kahyuM: "AdhyAtmika sAdhaka jyAre khUba Ucca bhUmikAe paDe, tenA vinA jIvI ja na zakAya. (5) zAkAhAra kevaLa dhArmika pahoMce che tyAre te ApoApa sAttvika khorAka leto thaI jAya che." * bAbata che. A badhI bhramaNAo bhale pracalita hoya paNa A tArkika 'zilAlekha' DuplekSa, aruNodaya sarkala pAse, alakApurI, ane buddhigamya nathI. ApaNe jo zAMta citte taTastha rIte vicArIzuM to vaDodarA-390 007. ApaNane zAkAhAranuM vaijJAnika satya sacoTa jaNAze. saMdarbha graMtha : mahAmAnava mahAvIra-guNavaMta zAha
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ julAI, 2015 prabuddha jIvana - 15 jaina sAhityanA videzI vidvAno. 1 anuvAdaka : bInA gAMdhI varSa ,, jaina sAhityanA vikAsa tathA enI vaizvika oLakha banAvavAmAM e ja varSamAM perisa jaIne hastalikhita saMskRta pustakono abhyAsa aneka videzI vidvAnoe paNa ullekhanIya yogadAna ApyuM che. ghaNAM karyo. tyAra pachI teo laMDana gayAM, jyAM oksaphorDa yunivarsiTI, vizvavidyAlayoe prAkRta, pAlI, saMskRta jevI prAcIna bhAratIya graMthAlaya (lAyabrerI) ane bhAratIya kAryAlayamAM vaidika graMthonuM vAMcana bhASAonA adhyApana (bhaNAvavuM) tathA jaina graMtho sahita prAcIna karyuM. tyAM rahIne temaNe vyaktigata adhyApakanA rUpamAM tathA eka sAhityanA anuvAda ane prakAzananI vyavasthA paNa karI che. jaina graMthonA lAyabrerIyana tarIke kArya karyuM. I. sa. 1862mAM gATIvana yunivarsiTIomAM A videzI adhyetA (vidyArthIonA zrama ane rUcinA lIdhe, e samayanA graMthAlaya sahAyakanAM rUpamAM thoDo samaya kArya karyuM te uparAMta bhAratIya yuropIya vidvAnonI e dhAraNAnuM khaMDana thayuM ke jaina dharma e bauddha vidyAnA vizva vikhyAta vidvAna meksamUlare, muMbaInI elaphinsTana dharmanI ja eka zAkhA che. A vidvAnone e paNa zreya jAya che ke, kaoNlejamAM prAcIna (orIyenTala) bhASAnAM prophesara banavA mATe emaNe jaina sAhityanA zreSTha pustakone mULa tema ja anuvAdita rUpamAM AmaMtraNa mokalyuM. vizvanI samakSa rAkhIne, emanI samRddhino paricaya karAvyo. A krama, jyorja bUlara 10 phebruArI 1863mAM bhArata AvyAM tathA eka silasilo Aje paNa cAlu che. varSamAM ja muMbaI yunivarsiTInA vidyArthI banI gayAM. ahIM emaNe eka jaina sAhityanA, A videzI vidyArthIonI yAdI ghaNI lAMbI che. paMDita pAsethI saMskRta bhASAnuM UMDuM jJAna prApta karyuM. I. sa. 1868mAM atyAre mAtra traNa jarmana vidvAno-jyorja bUlara (1837-1898), gujarAtanA zikSaNa vibhAganA adhikArI banI gayA ane temane muMbaI harmana jekobI (1850-1937), vaoNlTara skrabiMga (1881-1969) prAMtanA hastalikhita saMskRta graMtho para zodha karavAnI javAbadArI tema ja eka phrAMsanI vidvAna strI -kaoNleTa melATa (1921-2007)no soMpavAmAM AvI. e daramyAna temane bhArata sarakAra temaja alaga paricaya ApuM chuM. alaga yunivarsiTIo mATe moTI saMkhyAmAM hastalikhita graMtho saMgrahita jyorja bUlara (pAyalacchInAmamALAnAM anuvAdaka) karyA. I. sa. 1880mAM teo bhAratIya darzananA prophesara tarIke viyenA I. sa. 1837-1898 gayA. tyAM 8 eprila 1898mAM temano dehAMta thayo. (jyorja bUlare sAbita karyuM ke "bhAratIya kAvya sAhitya" yuropIya IMglenDamAM rahIne emaNe meksamUlaranI 'hisTrI opha IMDiyana vidvAno dvArA nakkI karelA samayathI paNa vadhAre prAcIna che. A liTarecara'ne sUcibaddha karyuM hatuM. muMbaImAM prophesara tarIke jyorja bUlare to "IsA' yugathI paNa pahelAM vikasita thaI cUkyuM hatuM. jyorja anubhavyuM ke, vidyArthIone saMskRta pAThyapustakonI kamI paDe che. jyorja bUlara, e prathama videzI vyakti hatA ke jemane jesalameranA bUlare eka anya vidvAna sAthInI sAthe saMpAdaka banIne, bombe saMskRta zAstrabhaMDAra jovAno avasara maLyo hato.) sIrIjhanI zarUAta karI. bUlare A sIrIjha mATe paMcataMtra, dazakumAra jaina sAhityanA jarmana vidvAna, jyorja bUlare 19mI sadImAM, caritra vigere pustako paNa saMpAdita karyA hatA. A pustako Aje paNa bhAratIya prAcIna bhASA tathA sAhityanI abhUta sevA karI hatI. bhaNAvavAmAM Ave che. teo pahelA videzI vyakti hatA, jemane emaNe prAcIna hastalikhita graMthonI yAdI taiyAra karI, gUDha zilAlekhonuM jesalamerano zAstrabhaMDAra jovAnI saMmati maLI hatI. tyAMnA pustako vAMcana karyuM, AcArya hemacaMdra para pustaka lakhyuM ane prAkRta zabdakoSa para emaNe lakhelI noMdhanAM AdhAra para, pAchaLathI e. bebara, eca. pAyalacchImALAno jarmana bhASAmAM anuvAda karyo. jekobI ane ane I. lyumene kArya karyuM hatuM. pAdarI pitAnA saMtAna jyorja bUlarano janma jarmanInA brosTala tADapatrIya ane hastalikhita pustakonI zodhamAM bUlare IsvIsana zaheramAM 19mI julAI 1837mAM thayo hato. emaNe zALAkIya 1866mAM keTalIye lAMbI yAtrAo karI ane teno riporTa paNa chApyo. zikSaNamAM grIka tathA leTina bhASAno ane yunivarsiTI stara para kAThiyAvADa, kaccha, siMdha ane khAnadezanAM mukhya pustakAlayomAM maLela dharmazAstra ane darzanazAstrano abhyAsa karyo. sAthe sAthe saMskRta, pustakonAM keTaloga tathA royala eziyATika sosAyaTIno vArSika parzIyana, arabI Adi bhASAo paNa * ahIMnuM kAvyasAhitya, yuropIya vidvAno dvArA ke che, che . ] riporTa, e jarmana oriyenTala zIkhI. I. sa. 1858mAM emaNe pUrvI nakkI karela kALathI paNa jUnuM che ane te IsA | sosAyaTInI jarnalamAM 1871mAM bhASAo tathA prAcIna tattva - yugathI paNa pahelAMthI vikasita thaI cUkyuM hatuM. pratA prakAzita thayAM. saMskRta pAMDulipionI (purAtattva)nA viSaya para DaoNkTareTa karyuM. zodhamAM emanA dvArA karavAmAM Avela,
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana julAI, 2015 rAjapUtAnA temaja madhyaprAMtanI yAtrAno riporTa paNa muMbaIthI prakAzita hastalikhita graMthone ekaThAM karyAM hatAM. A yAtrA daramyAna temaNe amuka thayo. A riporTamAM kSamendra tathA anya ajJAta kavionA kAvyanI jUnAM maThonuM paNa nirIkSaNa karyuM hatuM. bhAratathI jarmanI pAchA pharyA jANakArI paNa zAmela thaI hatI. "keTaloga opha saMskRta menyuskITa bAda jekobI prophesara thaI gayA ane ghaNI yunivarsiTImAM potAnI phroma gujarAta' e 4 bhAgomAM IsvIsana 1871 thI 1873 daramyAna sevAo ApI. I.sa. 1913-14mAM jekobI, kalakattA yunivarsiTInA prakAzita thayela.. nimaMtraNa para bhAratIya kAvya para vyAkhyAna ApavA, pharI pAchA bhArata bUlare keTalAMye zilAlekhonI sAthe enA artha paNa zodhyAM. bombe AvyA. emaNe ghaNAMya viSayo para lekho lakhyAM. 19 okTobara prAMtanI guphAonA zilAlekha, e "Arsiyolojikala riporTa opha 1937mAM temanuM dehAvasAna thayuM. vesTarna InDiyA' 1883mAM chapAyA. emaNe samrATa azokanA zilAlekha harmana jekobI tathA temanA guru e. bebare, yuropIya vidvAnomAM vigere paNa vAMcyAM hatAM. A lekhonA AdhAra para kALAnukrama nakkI phelAyelI e dhAraNA, ke jaina dharma e bauddha dharmanI eka zAkhA che, enuM karI vividha zodha patrikAomAM enuM prakAzana karyuM. zilAlekhonAM AdhAra khaMDana karyuM ane jaina dharmane svataMtra temaja alaga dharma sAbita karyo. para e sAbita karyuM ke ahIMnuM kAvyasAhitya, yuropIya vidvAno dvArA potAnA tarko ane tathyothI emaNe bhagavAna pArzvanAtha tathA mahAvIrane nakkI karela kALathI paNa jUnuM che ane te IsA yugathI paNa pahelAMthI aitihAsika puruSa gaNAvyA. jo kobIe jaina pustakonuM saMpAdana karyuM vikasita thaI cUkyuM hatuM. bhAratIya ane kAvyazAstra viSaya para emano tathA eno jarmana bhASAmAM anuvAda paNa karyo. emaNe bhadrabAhu dvArA A lekha ghaNI patrikAomAM prakAzita thayo hato. racela kalpasUtranI bhUmikA ane saMskRta zabdAvalinuM saMpAdana karyuM. I. (pAyalacchInAmamALA - AnI racanA dhanapAle 10mI sadImAM sa. 1880mAM "kAlakAcArya kathA'nuM saMpAdana ane jarmana bhASAmAM karI hatI. saMbhavataH A prAkRtano sahuthI jUno zabdakoSa che.) AcArya teno anuvAda karyo, je "jarnala oNpha dha jarmana oriyenTala sosAyaTImAM zrI hemendrajIe 'dezInAmamALA' 12mI sadImAM lakhI hatI.) prakAzita thayo. zvetAmbara samudAyane mAnya AcArAMga sUtra "pAlI, harmana jekobI (jaina darzana divAkara): I. sa. 1850-1937. TekasTa sosAyaTI'mAM tathA AcArya hemacandra racita sthavirAvali caritra (harmana jekobI ane temanA guru e. bebare, jaina dharmano paricaya (athavA pariziSTa parva) 'biblIthikA iMDikA'nA prathama (1883) yuropamAM karAvyo. emaNe e siddha karyuM ke mahAvIra ane pArzvanAtha tema ja dvitiya (1932) AvRttimAM prakAzita thayAM. temanA dvArA bhagavAna, baMnne etihAsika puruSa hatAM. emaNe e (gera) anuvAdita AcArAMga sUtra ane kalpasUtra I. sa. 1884mAM tathA mAnyatAnuM paNa khaMDana karyuM ke jaina dharma, boddha dharmanI ja eka sUtrakRtAMga sUtra ane uttarAdhyayana sUtra I. sa. 1885mAM "sekriDa zAkhA che - evuM e samayanA yuropIya vicArako mAnatA hatA.) buksa opha IsTasirijhamAM chapAyAM. A sivAya jekobI dvArA aneka prakAranAM jJAnanA jANakAra, harmana jekobI, e eka evA saMpAdita/anuvAdita AcArya siddharSinI 'upamitibhavaprapaMcAka' uttama videzI vidvAnomAMnA eka hatAM, jemaNe bhAratIya saMskRti ane biblIthikA iMDikAmAM kramazaH prakAzita thaI. emaNe AcArya jJAnanA vividha staro para kArya karyuM. jaina vidyAnA kSetramAM emanuM vizeSa haribhadrasUri racita "samarAIca kathA' (dvisaMskaraNa)nuM saMpAdana karyuM yogadAna rahyuM che. emaNe jaina sUtro tathA sAhityika kRtionuM saMpAdana temaja jainadharma viSayaka keTalAMye lekho lakhyAM. temaja jarmana bhASAmAM teno anuvAda paNa karyo. jaina samAje temane jekobI keTalAMye viSayomAM adhikArathI praveza karI zakatAM hatAM. "jaina darzana divAkara'nA ilkAbathI alaMkRta karyA hatAM. kalakattA bhAratIya jyotiSa, gaNita temaja prakRti vijJAna para emaNe kArya yunivarsiTIe temane DaoNkTareTanI DIgrI arpaNa karI hatI. karyuM. bhAratIya kALagaNanA, yoga, veda, boddha sAhitya vigere viSaya harmana jekobIno janma jarmanImAM IsvIsana 1850mAM thayo hato. paNa emanA lekhananA viSaya banyAM hatAM. jIvananA madhyakALamAM emanI potAnA nagaramAM hAIskUla sudhIno abhyAsa pUrNa karI gaNitanA ucca rUci kAvya jagatamAM rahI. emaNe prAkRta bhASA ane vyAkaraNa para paNa abhyAsa arthe teo barlina gayA. tyAM temano jhukAva saMskRta tathA kArya karyuM. mahArASTrIyana bhASAnI kathAone saMkalita karI tathA gItA bhASA vijJAna tarapha vadhavA lAgyo. temane bAna yunivarsiTIthI ane upaniSada para paNa kArya karyuM. DaoNkTareTanI DIgrI maLI. temanA zodhanibaMdhano viSaya hato, bhAratIya vaoNlTara skUliMga jainadarzana ane pravRttimAM vizleSaka) jyotiSa vijJAnamAM (Aura) teja-pUMja. te pachI eka varSa teo laMDanamAM I. sa. 1881-1969 rahyAM tathA tyAM maLela jaina menyuskrIpTano abhyAsa karyo. I. sa. 1873- (yuropamAM InDolojIno vidhipUrvaka abhyAsa sahuthI pahelAM 74mAM jekobI bhArata AvyAM. bhAratanI A yAtrA emanA mATe khUba barlinamAM AraMbha thayo jyAre tyAMnI yunivarsiTImAM, InDolojI upayogI banI. emanI rAjasthAna yAtrA daramyAna emane, prasiddha vidvAna pITha sthApita karavAmAM AvI. jenolojI (jaina darzana)no AraMbha jyorja bUlarano sAtha maLyo. te pachI rAjasthAnathI, jekobIe ghaNAM vaoNlTara skrabiMganA prayatnothI thayo, jyAre emaNe barlina sTeTa
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ julAI, 2015 prabuddha jIvana 17 lAyabrerImAM hastalikhita jaina graMthono abhyAsa ane sUcikaraNa ullekhita jaina siddhAMto para AdhArita emano eka nibaMdha barlinamAM karyuM. barlinanI phrele (Frele) yunivarsiTImAM jena sTaDI senTara "ensAyaklopiDIyA opha InDo Aryana risarcamAM chapAyo hato. paNa zarU karavAmAM AvyuM.) Dabalyu. rlina dvArA karavAmAM Avela eno aMgrejI anuvAda vaoNlTara skrabiMge potAnA UMDA, bhAre yogadAnathI jainadarzana tathA Doctorine of Jainas dilhIthI prakAzita thayo. motIlAla prAkRta bhASAne samRddha karyA che. lyubeka (jarmanI)nI eka prasiddha skUlanA banArasIdAsa dvArA paNa (saMbhavataH dvitIya saMskaraNa) enuM prakAzana heDamAstaranA ghare 10 Disembara 1881nA divase janmelA vaoNlTare karavAmAM Avela. jyAre potAnuM prAraMbhika zikSaNa pUruM karI yunivarsiTImAM praveza lIdho skUbiMganAM mRtyu pachI emanA dvArA saMpAdita "gaNivijjA'nuM to emane e. bebara, Ara. pIela, harmana jekobI jevA adhyApaka prakAzana I. sa. 1969mAM InDo Aryana jarnalamAM thayuM tathA e ja maLyAM jeo bhAratIya jainadarzananA vidvAna hatAM. emanA zodha nibaMdha varSamAM 'taMlaveyAlIyA payagrA' jaina siddhAMta vizleSaNanuM prakAzana kalpasUtra-jaina muninI AcArasaMhitAno prAcIna graMthane DaoNkTareTano "prosiDiMga opha meja ekeDemI'mAM prakAzita thayuM. enI sAthe e ja puraskAra maLyo. I. sa. 1904 thI 1920 sudhI emaNe ekeDemika varSamAM prAkRta pustaka "isibhASita'no saMzodhita jarmana anuvAda paNa lAyabreriyana tarIke royala parziyana sTeTa lAyabrerI, barlinamAM kAma chapAyo. karyuM tema ja e daramyAna hastalikhita jaina graMthonuM vivaraNAtmaka sUcipatra jo ke, jaina sAhitya skrabiMganI rUcino mukhya viSaya rahyo paraMtu (catalogue) paNa taiyAra karyuM. I. sa. 1920mAM teo hambarga emanI kalama anya viSaya para paNa cAlI. emaNe 'brAhmanI kalA kalcara yunivarsiTImAM bhAratIya vidyA (Indology)nA prophesara banyA. I. Ina prejhanTa' I. sa. 1937mAM lakhI. saMskRta kAvya para paNa kArya karyuM. sa. 1922mAM jarmana oriyenTala sosAyaTInI jarnalanuM saMpAdana karyuM. (jJAna vijJAnanA kendramAM rahela jarmanInA itihAsamAM 10 me, I. sa. 1927-28nA ziyALAmAM volTara skrabiMga potAnI patnI 1933no divasa rASTrIya zaramano divasa banI gayo. 10mI sAthe bhArata AvyAM. emanI sAthe prophesara lyuDarsa paNa hatAM. emaNe menI rAtre keTalAMka nagaromAM nAjhI samarthaka vidyArthIoe bhAratanI keTalIka jaina saMsthAonI samIkSA (avalokana) karI temaja "aMdhAdhUMdhIvALI jarmanI bhAvanA' virUddha moraco kADhyo. nAjhI vyAkhyAna ApyAM. A gALA daramyAna amuka samaya pUnAnI bhaMDArakara netAoe naslI bhAvanAo ane ugra rASTravAdane uzkeryA ane oriyenTala risarca InsTiITyUTamAM paNa kArya karyuM. teo I. sa. dezanA keTalAka bhAgomAM lagabhaga 25,000 pustakone rASTra 1951mAM sevA nivRtta thayAM paraMtu abhyAsa niraMtara cAlu rAkhyo. 3 virodhI mAnI AganA havAle karyA. emAM vaoNlTara benjAmina, eprila 1969mAM hambargamAM thayela eka durghaTanAmAM emanuM dehAvasAna AlbarTa AInsTAIna, kArla mArksa jevA lekhakonAM pustako thayuM. paNa zAmela hatAM. ghaNAM lekhako para pratibaMdha mUkavAmAM Avyo.) skrabiMga keTalAka jaina pustakonuM saMpAdana karyuM. emanA dvArA saMpAdita prophesara kaoNleTa kaloTa, (InDo-Aryana bhASAonA vizeSajJa) pustakomAM AcArAMga sUtra, vyavahAra sUtra tathA mahAnizitha sUtranuM I. sa. 1921-2007. vizleSaNa be bhAgomAM I. sa. 1951 ane 1963mAM prakAzita (InTaranezanala InDolojIne prophesara DaoN. kaoNleTa klATanA mRtyuthI thayuM. skrabiMga dvArA saMpAdita ane nAgarImAM lippAntarita amuka pustako moTI khoTa paDI che. emane duniyAbharanA bhAratIya vidyAnA I. sa. 1923mAM jaina sAhitya saMzodhaka samiti dvArA prakAzita vidvAno sAthe saMparka ane mitratAbharyA saMbaMdho hatA. khAsa karIne karavAmAM Avela. skrabiMga khUba ja dhyAnathI saMpAdana karatAM hatAM ane potAnA priya viSaya-jena ane boddha darzana, madhya InDo Aryana temanuM saMpAdana kArya haMmezA Adarza manAtuM hatuM. skrabiMge mahAvIranA bhASAzAstra. e sAthe ziSTa saMskRta sAhitya ane bhAratIya saMskRti kathanone Word of Mahavira' mAM saMgrahita karyA hatAM, je amuka to kema bhUlAya?) -jyorja jIna pinolTa-jarnala opha dha mahattvanAM jaina graMthomAMthI levAmAM AvyAM hatAM. I. sa. 1932mAM InTaranezanala esosiezana opha buddhisTa sTaDIjha-volyuma 30, amadAvAdamAM emaNe dazavaikAlika sUtrano anuvAda karyo, jenuM saMpAdana naM. 1 2 2007 (2009) pAnA naM. 31 1. emanA guru I. ghUmane karyuM hatuM. emaNe chedasUtra temaja niryukti para saMskRta ane tulanAtmaka vyAkaraNanA prophesara klATanuM nAma jaina paNa kArya karyuM hatuM. skrabiMga dvArA lakhAyela aneka lekhone saMpAdita sAhityanA vizvastarIya vidvAnomAM levAya che. emano janma phrAMsamAM karI I. sa. 1951mAM emanA 70mA janmadivasa para zrI 15 jAnyuArI 1921mAM thayo hato. emaNe zAstrIya leTina ane epha.Ara.hAme prakAzita karyA hatAM. grIka bhASAno abhyAsa, vyAkaraNa ane sAhityika pAsAMo sAthe karyo. teo jaina siddhAMtonA mahAvIra ane pArzvanAtha aitihAsika puruSa hatAM. emane saMskRtano abhyAsa luIsa jANakAra hatAM. prAcIna stotromAM renyu ane jyuliyasa kloca jevA
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 prabuddha jIvana julAI, 2015 vidvAno pAsethI karavAnuM saubhAgya maLyuM. prophesara phloca prAkRta, pAlI, sa. 1988mAM eka vizeSAMka prakAzita thayo. paMDita nAthurAma premI apabhraMza vigere bhASAonA jANakAra hatAM ane teo abhyAsa arthe risarca sirijhamAM prakAzita, AcArya jayendranA pustaka "yogasAra'nI potAnA vidyArthIomAM paNa abhirUci ane jijJAsA jagADatAM hatAM. 1000 nakalo I. sa. 2007mAM emanI smRtimAM maphata vaheMcavAmAM phrAMsanI sivila sarvisa harIphAImAM saphaLa thaI klATa sekanDarI AvI. I. sa. 2011mAM pAlI Teksa sosAyaTIe temanA mahattvapUrNa skUlomAM bhaNAvavA lAgyA. AgaLa jaIne emane phreMca nezanala senTara lekhonuM prakAzana karyuM hatuM. phora sAyanTIphika risarcamAM kAma karavAno moko maLyo jyAM bhArata (ligAna opha onara, phrAMsano pratiSThita evorDa che, jenI sthApanA saMbaMdhI abhyAsa karavAno bharapUra avasara, suvidhA ane samaya maLyAM. nepoliyana bonApArTa I. sa. 1802mAM karI hatI. A puraskAra pAMca tyAM rahIne emaNe bhAratanI prAcIna bhASAonA viSayamAM abhyAsa staromAM vibhAjIta che. prophesara klATane ligAna opha onara orDara karyo. skrabiMganI preraNAthI jaina sAhitya, pAlI ane prAkRta bhASA ApavAmAM Avyo hato je nIcethI cothA krame che. enuM pUruM nAma cheprati temano jhukAva vadhavA lAgyo. National order of the legion of Honour. prophesara kaoNleTa klATa I. sa. 1963mAM bhArata AvyA hatA. te kaoNleTa klATanI janma tArIkha ane dehAnta tArIkha eka ja che. 15 pachI ghaNIvAra bhArata AvatA rahyA ane maisura tathA amadavAdamAM rahI jAnyuArI, je eka saMyoganI vAta che.) * * * kArya karatA rahyA. ( [ saujanya : 'RSabha cintana-mohanakheDA.] kaoNleTa I. sa. 1952mAM eziyATika sosAyaTI sAthe joDAyAbInA gAMdhI : 2-B/74, rUstamajI rijansI, AIDiyala phArma, dahiMsara tathA sosAyaTInA sekreTarI tathA upapramukha paNa banyA. A daramyAna (IsTa), muMbaI-400 068. mobAIla : 9920499927 sosAyaTInI patrikA "eziyana jarnala'mAM ghaNAM lekho lakhyA. emane Legion of Honour ApavAmAM Avyo, je sAhitya ane zikSaNanA ' jaina dharma philosophI abhyAsa kSetramAM pratiSThita puraskAra che. ' muMbaI yunivarsiTI : DipArTamenTa opha philosophI prophesara kaoNleTe ghaNI yunivarsiTIomAM bhaNAvavAnuM kArya karyuM. I. | pArTa TAIma sarTiphikeTa korsa aThavADiyAmAM eka divasa phakta cAra sa. 1960 thI 1966 sudhI liyona yunivarsiTImAM tathA tyArabAda kalAka. saraLa bhASAmAM philosophInI samaja. perisa yunivarsiTImAM hatA. I. sa. 1988mAM teo sevAnivRtta thayA | (aMgrejI, gujarAtI, hindI ke marAThImAM uttara patrikA) ane 15 jAnyuArI 2007mAM temano svargavAsa thayo. nalInI | viSayo : jaina itihAsa, navakAra, tIrthakara, rAjaloka, ratnatrayI, bAlabIra sahita temanA aneka ziSyo temanA kAryane AgaLa vadhArI zrAvakAcAra, zramaNAcAra, jJAna, anekAMta, nayavAda, 6 dravya, 9 rahyA che. tattva, karmavAda, zAkAhAra, ahiMsA vagere. A vidvAna mahilAnuM sahuthI vadhu yogadAna jaina darzana tathA InDo | sarTiphikeTa korsa mATe muMbaImAM cAra seMTara : Aryana prAcIna bhASAonA kSetramAM rahyuM che. I. sa. 1965mAM perisamAM marIna lAInsa : zakuMtalA skUla : dara gurUvAra bapore 3 thI 7 eDamizana saMparka emano DI.liTa.no mahAnibaMdha phreMca bhASAmAM prakAzita thayo jeno viSaya bharata virANI : 9869037999, nizIta turakhiyA : 9833450006 hato, 'prAcIna samayamAM jaina sAdhuonA prAyazcitanI vidhi.' Ano borIvalI (vesTa) : DaoNkTarsa hAusa TPS Road : dara ravivAra aMgrejI anuvAda 10 varSa pachI Atonements in the Ancient Ritual savAre 9 thI 1 of Jain MonksnA rUpamAM prakAzita thayo. I. sa. 1966mAM vyavahAra, eDamizana saMparka nizitha Adi chedasUtra para eka pustaka hambargamAM chapAyuM. I. sa. jayazrI dozI : 9323761513, kavitA zAha : 9819478851 1981mAM jainavidyAnI utpatti (kosmolojI) para lakhelA pustakanI sAMtAkrujha (IsTa) : kalinA yunivarsiTI kaoNmpaleksa I. sa. 2004mAM saMzodhita ane vistRta AvRtti dilhIthI prakAzita dara zanivAra : bapore 12.30 thI 4.30 thaI. potAnA guru juliyasa balocanA lekhonuM saMpAdana ane prakAzana eDamizana saMparka paNa emaNe karyuM. I. sa. 1999mAM apabhraMzathI anuvAdita (?) yogendra zetala zAha : 9819830094, manAlI botharA : 9860600461 prakAzita thaI. I. sa. 2003mAM helosakImAM yojAyela vizva saMskRta ghATakopara (IsTa) : rAmajI AzaraskUla, dara ravivAra savAre 9 thI 1 saMmelananI kAryavAhInuM saMpAdana nalinI bAlabIranI madadathI karyuM. teo eDamizana saMparka jaina ane bauddha darzana zAstranA risarca grupanA pramukha hatA. I. sa. jImIta zAha : 9930904468, pritI dozI : 9833137356 1981mAM sTrAsabargamAM AMtararASTrIya jaina pariSada Ayojita karI. | 1966thI cAlatA A korsamAM atyAra sudhI Azare 3000 je bhAratanI bahAra thayela prathama pariSada hatI. emanA sanmAnamAM I. vidyArthIoe lAbha lIdho che.
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ julAI, 2015 prabuddha jIvana navakAranI saMvAdathAtrA | bhAratI dipaka mahetA [6] jApathI tenI sparzanA zakya bane che. pachI paramAdhAra, paramakhANa, (jUna 2015nA aMkathI ogaLa) parama hiteSI, parama AtmIya evI paramagati tarapha bahumAna thAya che, ame : bhAI, zrI navakAra maMtranAM saMdarbhe vyavahAra ane nizcaya teno anurAga thAya che ane tenuM anumodana karavAthI teno anugraha TUMkANamAM samajAvazo? prApta thAya che. have A maMtranA sAmUhika jApathI pUNyAMgajananI vismaya pU. bhAI : A maMtranA jApathI be mukhya ghaTanA bane che: pAmI dareka azubhanuM zubhamAM parivartana karAvI maMgalanI gaMgotrI 1. nirvikAra thavAya che = je vyavahAra che. vahevAnuM zarU kare che. 2. nirvicAra thavAya che = je nizcaya che. basa, e jalathI ja saunA tridoSa dUra thAya che, je cheH jo zarIrathI phakta satkarmo thAya ane manamAM phakta savicAro ja (1) prabhuthI jUdAI Ave to AtmA jaldI nirvikArI thaI zake, ane saMkhyAbaLathI (2) jIvo paratve udAsInatA navapadajInAM sAmUhika jApa jyAre thAya che tyAre te nirvikalpa sUtrapAThathI (3) AtmAnI upekSA nirvicArI jaldIthI thavAya che. A maMtranuM vijJAna che. ame : brahmAMDanA astitvanuM prayojana zuM? te prayojana saMge zuM jIvananA tamAma AyAmomAM adhyAtmanuM anusaMdhAna rahe tyAre navakAra mahAmaMtra joDAyelo haze? saMsAramAM rahevAya che paNa saMsAranA banIne nahIM-te vyavahAra che ane pU. bhAI: sakala brahmAMDanI racanAnuM ekamAtra prayojana che. pratyeka dareka zabdamAM bhagavad nAma ane dareka padArthamAM bhagavad karma dekhAya te jIvane pUrNatA arpavI. paNa te mahAastitvane pragaTa karanAra yaMtra, nizcaya che. maMtra ke taMtra che zrI namaskAra mahAmaMtra. te pUrNa banavAnI abhisA 'prabuddha jIvana' korpasa phaMDamAM traNa lAkhanuM anudAna ApI paMdara varSa sudhI koI paNa eka mahinAnuM saujanya prApta karo. 'svajanane zabdAMjali jJAnakarmathI arpI jJAnapuNya prApta karo. pU. bhAI : : naMti ti nAd aa je AnaMda vyakta kare, AvirbhAva Ape che ane pUrNa banavAno saMkalpa levAmAM sahAyarUpa thAya che. kare te nAda kahevAya che. navakAranI parAvANInuM ugItha ananya "zivamastu sarvajagataH'no saMkalpa e tIrthakaronI bhAva-mAtA ja che. nAdAnusaMdhAna karAve che. have jevI e adhikRta avasthA zarU thAya ke maMtrano artha anaMtagamaparyava che, paraMtu ekabIjAnAM avirodhI che. tarata ja lakSmIdevI jAgRta thaI sAdhakane vizeSa samRddhi pradAna kare che. tenA zabdo-akSaro zAzvata ne nitya che. te maMtranuM nirvikalpa sevana te paMcalakSmI A pramANe che: mithyAtvanuM AvaraNa dUra karIne AInya cetanAnuM avataraNa kare che (1) jJAnalakSmI : sAdhakane sUryakoTisama jJAna utpanna thAya che. jenuM zubha bhAvamAM ArohaNa thaI, svarUpanuM jAgaraNa karAvI, jIvananuM (2) dAnalakSmI : ahaMnuM visarjana karAvI, padArtho uparanI mUccha divya rUpAMtara karavA ApaNAmAM AmUla parivartana lAve che. utAre che. Ama pratyeka jIvane pUrNatA ApavAnA brahmAMDanA ekameva prayojana (3) vacanalakSmI : sAdhakane je bole te bane ja tevI vAcAsiddhi saMge A mahAmaMtra abhijAtyapaNe joDAyelo ja che. prApta thAya che. ame : bhAI, zrI navakAra mahAmaMtra mRtyuMjaya maMtra che. to eno (4) dhyAnalakSmI : dharmasattAnA zaraNathI nirvicArIpaNuM maLe che. vizeSArtha ATha karmanAM saMdarbhe samajAvazo? jethI kAyotsarga dhyAna sahaja bane che. pU. bhAI : svayaM amara evA A mahAmaMtranAM prathama pAMca padanuM (5) sanmAnalakSmI : navakAranA sAdhakane AjIvana evaM mRtyu bAda kArya ja amaratA pradAna karavAnuM che ane chellA cAra padanI cUlikApaNa sarva rItie Adara sanmAna maLe che. je svayaM tIrthakaronAM svamukhethI maLelI che-tenuM kArya che pApano nAza ame : bhAI, tame kAle kahetA hatA ke zrI namaskAra mahAmaMtranAM karI maMgalatA pradAna karavAnuM. sAmUhika jApathI traNa mahAdoSa haNAI jAya che. to te doSo kayA che? A maMtra zrutasvAdhyAya hovAthI jJAnAvaraNIyakarmano, samakita pU. bhAI : pratyeka mAnavImAM parama maMgalanuM astitva che. navakAranA sAmAyika hovAthI darzanAvaraNIyakarmano, zuddha svarUpanuM jJAna hovAthI
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20. prabuddha jIvana julAI, 2015 mohanIyakarmano, vItarAgane namana hovAthI aMtarAyakarmano, A maMtra thakI ahaMnuM visarjana zakya hovAthI nAmakarmano, sarvAtmabhAvane kAraNe gotrakarmano, tenA akSaro akSayapada apAvatA hovAthI AyuSyakarmano ane zrI navakAra e zreSTha maMgala hovAthI vedanIyakarmano nAza kare che. ame: bhAI, tame traNe kALa 12 navakAra gaNavAnuM khAsa bhArapUrvaka kahetA ho cho. tenuM kAraNa samajAvazo? pU. bhAI tenuM khAsa vaijJAnika kAraNa che jaina zAstromAM. 1. prathama navakArathI parama caitanyanAM zaraNe jaIe. 2. bIjA navakArathI mana-vacana-kAyAnA yogone prabhucaraNe dharI daIe. 3. trIjA navakArathI karaNa-karAvaNa-anumodana thakI AnaMdakaMdamAM vRddhi karIe. 4. cothA navakArathI vartamAnamAM rahevAnuM ja zarU karIe. 5. pAMcamA navakArathI have arthamAM gayA vagara maMtrane nirvikalpa- dazAmAM ja gaNIe. Ama "namo arihaMtANaM' e sat-ci-AnaMda svarUpa che. ame : bhAI, akSamAlA eTale zuM? pU. bhAI : prANarUpI dhAgAmAM navakAranA zabdo parovavA te. ame : bhAI, tamArA mate sauthI moTuM tapa kayuM che? pU. bhAI : saMsAra cAkhavA jevo che, rAkhavA jevo to nathI ja tevI vicAradhArA e sauthI moTuM tapa che. ame: bhAI, anAhata nAda sAMbhaLavA koI prayoga che kharo ? pU. bhAI : prayoga : 1. Tebala kloka sAme rAkhI traNa thI cAra phUTa dUra beso. 2. have teno dhvani TakaTaka eka dhyAne sAMbhaLo. 3. tenAthI aMtara vadhAratA jAo. prAyaH AThathI dasa phUTa dUra sudhI e saMbhaLAze. 4. have A rIte dhIme-dhIme pragaTa rIte "namo arihaMtANa' bolo. 5. thoDIvAra pachI mauna banI dhImA zvAsozvAsa lo. 6. pharIthI 'namo arihaMtANaM bolo. pharI mona bano. 'prabuddha jIvana'ne vIsa hajAranuM anudAna ApI koI paNa eka mahinAnuM saujanya prApta karo. svajanane zabdAMjali jJAnakarmathI ardhI jJAnapuNya prApta karo. 6. chaThThA navakArathI nirAgrahavRttithI anujJApUrvaka nave padamAM vahIe. 7. have hRdayaguhAmAMthI svayaM 'namo arihaMtANaM'no dhvani saMbhaLAze. 7. sAtamA navakArathI AtmAnA jJAna-darzanaguNane vibhAva basa, e ja che anAhata nAda. dazAmAMthI kheMcI svabhAvadazAmAM rAkhIe. aMdarathI svayaM avAja Ave tyAM sudhI jApa cAlu rAkho. 8. AThamAM navakArathI cAritraguNavAna AtmAne ja smaraNamAM ame : zabda jagatanuM visarjana te A ja ne? rAkhIe. pU. bhAI : hA, samagra prakRti prazAMta che. phUla khIle che te avAja 9. navamA navakArathI svarUpa saMge tadrupa thaI tattvapariNamana sAdhIe. kare che? sUrya Uge che te paNa koIpaNa jAtanAM dhvani vagara ja. to 10. dasamA navakArathI svarUpa saMge saMbheda praNidhAna karIe. basa, 'namo' bhAvamAM jAtane DUbADI daIe tyAre zabda jagatanuM visarjana 11. agiyAramA navakArathI svarUpa saMge abhedapraNidhAna AdarIe. ApameLe thAya che. 12. bAramA navakArathI svarUpa saMge samAdhistha jIvanane TakAvIe. ame ajJAna, ahaMkAra, avirati, anarthapravRttio, ArtadhyAna, have jo roja savAra-bapora-sAMja A bAra kAraNone phalibhUta karavA akarmaNyatA, abhiniveza, eSaNAo-A badhA daridratAnA mApadaMDo traNe kALa 12-12 navakAra gaNIe to kalimaladahana thaI pApanuM zamana che. jUo chIe ApaNe daridra! karI, ApaNuM bhavaduHkhaharaNa thaI jAya te vAta niHzaMka che. ame 'kriyAnuM paryavasAna' eTale zuM? koI ApaNuM kArya karI Ape ke sahAyarUpa bane tyAre ApaNe tene pU. bhAI : 'kriyAnuM paryavasAna" eTale kriyAno aMta kyAre ? vAMravAra AbhAra kahIe chIe ne? basa, to e ja rIte prabhune mokSamArga jyAre saMkalpa-vikalpo zame, zabda sAmrAjya virAma pAme, AMtaradarzAvavA mATenuM A trikALa thanks giving ja che. kolAhala zame, dhyeya pratye sumeru jevI aDagatA pragaTe ane prAMte ame : bhAI, tamane 'namo arihaMtANa'mAM kaI rIte sat-cit- mahAmaunamAM ogaLatA jaIe tyAre 'kriyAnuM paryavasAna thayuM AnaMda abhipreta che? kahevAya. pU. bhAI : "namo' bhAva sanAtana che mATe sat che. "arihaMta' (saMpUrNa) sarvajJa che mATe cit svarUpa che. 'tANa'mAM zaraNAgata bhAva e paramAtmA 82, gautama buddha epArTamenTa, zrI kAnajI svAmI mArga, rAjakoTa-360001. sAthe AtmAno abheda darzAve che, je bharapUra AnaMda Ape che. mo.: 09825215500. Email : bharti@mindfiesta.com
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ julAI, 2015 | 2 1 AvA dezobhudarajIvaje maLaze? "jina vANI" - "nija vANI " | HDaoN. dIkSA sAvalA ApaNe to paramatattvamAMthI ArvibhAva pAmelA aMzo. vastutaH to evA samaye lAge che evuM ke zuM ApaNe ajJAnI chIe ke pachI e paramavyomanA ja taNakhalA ane aMte samAvAnA paNa paramatattvamAM ja. yAtrAthI thAkI gayA chIe ane visAmAne ja ApaNe ApaNuM lakSyAMka "jina" eTale ke "ni'-'nayate' dhAtu parathI 'nina' zabda banyo. 'nayati' mAnI pUjA-bhakti karavA lAgyA chIe. jethI anya vaTemArga paNa e kriyA sUcave che. jemaNe "nita' meLavI. aMtara zatruparatvenI, eTale ke visAmA sthAnane mULa sthAna mAnI ane tyAM ja divase-divase Under World nahi paraMtu "aMtaravarlDa'nA zatruo jevA ke lobha, janasaMkhyAmAM abhivRddhi karavA lAge che. paraMtu are ! mAnavI e to moha, mAyA, IrSyA asUyA, rAga, dveSa, krodha ItyAdi para vijaya meLavyo visAmo che, jyAM thAka utAravAno che, AgaLa javA zakti ekaThI mATe "gina' kahevAyA. AvA "jinatvanI bhakti karavAno A sonerI karavAnI che. ane pachI mULa yAtrA paratve ApaNI niSThAne kema visarI avasara ApaNane sAMpaDyo che. A manuSya jIvanamAM ApaNe jinabhakti zakAya? kAraNa ke e paMthe cAlanArA khUba ochA hoya che, jUja vyakti karIne ApaNuM jIvatara dhanya banAvIe. nakaro karmakAMDa nahIM paraMtu e e visAmA sthAnathI pramAda khaMkherI AgaLa vadhe che ane loko e vyaSTi sAthe jJAnakarma paNa atyaMta Avazyaka che. AjanA yugamAM ApaNe gatatAne samajI zakatA nathI. paraMtu e vyaSTigatatA ja Akhare to jina bhakti to karIe chIe paraMtu nija vANIne sAMbhaLIe chIe 'samaSTi' sudhI pahoMcADI zake che. Ama Akhare to vyakTisamUha mAMthI kharA? 'nija-vANI' eTale aMtarAtmA. bahAranI dunyavI duniyAnA to "samaSTi' bane che. pralobhano pratye ApaNe AkarSAI jaIe chIe. paraMtu ApaNI aMdara guruno hAtha e ziSyano sAtha che, guruno kaMTha e ziSyanuM vaikuMTha beThelo je mAyalo che, je nirAkAra-niraMjana-kUTastha che, enA paratve che, gurunI AjJA e ziSya mATe varadAna che. jIvanamAM pratyakSa guruApaNuM keTaluM dhyAna gayuM che, A pAyAno prazna che! ApaNuM jIvana parokSaguru hovA jarUrI che. Ama jIvanamAM sadguru hovA e dhanyatAnI raNa che ke jharaNa? e to ApaNe ja nakkI karavAnuM che. kSaNa che. paNa e kSaNathI ApaNAmAM rahelA nijatvanAM kaNane bhUlavuM na Atmasiddhi zAstramAM kahyuM che ne, joIe. lakIranA phakIra na thaIne jJAnanA zikharo to sara karavAM ja jaba jAnyo nijarUpa ko, taba jAnyo saba loka rahyAM ! jJAna vizALa-gUDha che, enuM paNa maMthana jarUrI che ja. Akhare to nahi jAnyo nijarUpako, saba jAnyo so phoka. ApaNI saunI yAtrA eka ja che. rastAo judAM che, kiMtu AjanA ati Ama 'nijatva'nAM darzana to karavA ja rahyAM. AjanA yugamAM vividha Adhunika yugamAM bhUlabhUlAmaNI bharela rastAomAM ja ApaNe aTavAI saMpradAyo ane e paNa bilADInA TopanI jema vividha peTA prakAramAM gayAM chIe. ekamAMthI bIjAmAM ane bIjAmAMthI trIjAmAM ema karatAM phUTI nIkaLyAM che. sAmAnya vyaktinI buddhithI to jANe A badhuM para thaI karatAM ApaNAM jIvananI avadhi paNa pUrI thAya che. kyAreka to chelle jAya che. AjanI paristhitimAM kahevAya ke paramAtmAne mAnanAra bahu sudhI ApaNane rasto ja jaDato nathI. to cAlavAnI to vAta ja kyAM che paNa paramAtmAnuM mAnanAra keTalA che? paraMtu AvA samaye paramatattva rahIM! mATe dhyAna rAkhavuM joIe, kyAreka AMkha baMdha karavAthI paNa sudhI pahoMcavA ApaNe gurujanono sahakAra maLe che. kiMtu AjanA jIvananuM tathya-satya dekhAze. ghaNAM evA bhakto che jemane bIjuM kaMI yugamAM banyuM che evuM maMjhila sudhI pahoMcatAM pahelAM ja ApaNe sAdhanane nahIM AvaDe basa, nija bhakti ane emAMya vaLI eka to evo ja sarvasva mAnI lIdhuM che. jethI ApaNI buddhi, DahApaNa ane jJAnano paNa varga che, jenuM mana bhakti karatAM kahe che, "mane to khAlI kakko vikAsa jarA ruMdhAto jovA maLe che. Ama jo ApaNe sAdhanane ja AvaDe. bAkI kAnA-mAtara tuM ja lagAvI leje.' evAM to ApaNI sarvasva mAnI laIzuM to zuM sAdhya vastu sudhI pahoMcI zakIe kharA? A pAse anekAneka udAharaNo che. Ama aMte to vAta pIMchAmAMthI mora vize ApaNI gerasamaja dUra karavI ghaTe. maMjhila sudhI pahoMcavA mATe karavAnI che. mATe pahelethI ja rasto evo pasaMda karo ke je sIdho, gurujanono saMgAtha paNa jarUrI che, pathadarzaka hovA joIe. paraMtu ApaNe saraLa ane muktinA dhAma sudhI laI janAro hoya. bhale e raste bhIDa to e gurune saMpradAyanA nAme joDI......nI jaya ItyAdi bolatA thaI hoya paNa tema chatAM tyAM nirava zAMti hoya. zarIro aneka hoya tema gayA chIe. AmAM jJAnano vikAsa-pragati-nirmaLatA rUMdhAtI mane chatAM chAyA eka ja hoya. Ama 'samatva'thI cAlIzuM to 'vIratva'ne lAgI rahI che. kiMtu jJAna to keTaluM kada ,. AjanA yugamAM ApaNe jina bhakti to karIe ke acUka pAmI zakIzuM. jema nadIno asIma-vyoma jeTaluM vizALa gUDha che. , chIe paraMtu nija vANIne sAMbhaLIe chIe kharA? . ) svabhAva che, khADAne paNa pANIthI je pAmavA ApaNe koziza karatA nathI. prathama Mii bharIne AgaLa dhapavuM. tema ApaNe paNa
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 2 prabuddha jIvana julAI, 2015 arthAt dayA, karuNA, premane pIrasatA A ja bhakti karatAM karatAM paNa kyAreya mohanIya karma | samayaM goyama ! mA pmaaynnaa|| nija-jina mArge AgaLa dhapIe. ], na baMdhAI jAya eno paNa khyAla rAkhavAno che. 5 hA, ane keTalIka vakhata bhakti ke Aja jino dekhAtA nathI, je karatAM karatAM paNa kyAreya mohanIya karma na baMdhAI jAya eno paNa mArgadarzaka che, teo ekamata nathI'-AgaLanI peDhIone A khyAla rAkhavAno che. dharmagata vADAomAM mohanIya na banavuM e jarUrI muzkelIno anubhava thaze. paraMtu haju mArI upasthitimAM tane pAra laI che. apanAvo sarvanA satyane paNa sahajatAthI paraMtu Adata na paDavI janAra patha upalabdha che. eTalA mATe he gautama! tuM kSaNabhara paNa joIe. Adata paDavI e eka Asakti che, je ApaNAM jJAnane sImita pramAda na kara.' kare che. bhaktino rasa lAgavo jarUrI che, paraMtu e rasa AdatamAM na (drumapatraka a-1021-uttarajhayaNANi) pariName enI paNa kALajI levI jarUrI che. jo Adata paDe to te mohanIya Ama pramAdane khaMkherI ane "jina" mArge prayANa karavuM ja ghaTe. karmanI pAtaLI rekhA rUpe ApaNane dRSTigocara thAya che. jIvanamAM guru-zaraNa laIe e dhanyatAnI vAta che. paraMtu e na bhUlavuM Ama ApaNI yAtrA to baMdhAvAnI nathI. ApaNI vRttione ke, guruzaraNathI "jinaparatve thaI ane 'nija'mAM pravezI maraNane paNa bAMdhavAnI che, je janmamaraNanA pherAmAMthI mukti meLavI ane eka mahotsava banAvavAnuM che. "jina"nI 'nija'mAM anubhUti karavAnI che. cokkasa advaitanA darzana karavAnA che. jema drumapatrakamAM kahyuM che ne, e paramAnaMdano ahesAsa karavAno che. drumapatrakaM pANDukaM yathA nipatati rAtrigaLAnAmatyaye / che mAnavI ghaNAM saMbaMdha mAtra eka che. evaM manujAnAM jIvitaM samayaM gautama! mA pramAdIH / / che nadI ghaNI, tenuM vaheNa mAtra eka che. | (saMskRta chAyA-a10, dhrumapatraka-1) che mitro ghaNAM, vizvAsu mitra eka che. arthAt che darda ghaNAM, rUdana mAtra eka che. rAtrIo vItatAM vRkSanuM pAkeluM , ke cha du:khanA divaso ghaNAM, sukha rUpa pAMdaDuM je rIte kharI paDe che, te ja rIte [. AjanA yugamAM ApaNe jina bhakti to karIe | | prabhubhakti eka che. , chIe paraMtu nija vANIne sAMbhaLIe chIe kharA? | manuSyanuM jIvana eka divasa samApta 2 : 3] che mUrtio aneka paraMtu paramatattva thaI jAya che. eTalA mATe he gautama! tuM kSaNabhara paNa pramAda na kara." eka che. prastuta zlokamAM jIvananI nazvaratAne vRkSanAM pAMdaDAnI upamA vaDe ApaNI A jIvana yAtrA rAgamAMthI virAga tarapha gati karavAnI samajAvavAmAM AvI che. niryuktikAre ahIM pAkelAM pAMdaDAM ane kUMpaLano che. zoSaka nahIM poSaka banavAnuM che. mAraka nahIM tAraka banavAnuM che. eka uddhodhaka saMvAda prastuta karyo che. pAkelAM pAMdaDAe kumaLA patrone to cAlo "jinatva' - 'nijatva'nA zabdaviparyAyane "nija'mAM kahyuM -eka divasa ame paNa evAM ja hatAM ke jevAM tame cho ane eka DhaMDhoLIe... divasa tame paNa tevAM ja thaI jazo jevA hAla ame chIe. adhyakSA : anusnAtaka saMskRta vibhAga zrI je.esa. paTela, pI. jI. sTaDIjha anuyogadvAra sUtra-pa61 (uttarAdhyayana gAthA : 3-8) mAM A enDa rIsarca Ina hyu. ANaMda. sela : 9327914484. kalpanAne vadhu sarasa rUpe ApavAmAM AvyuM che. pAkelAM pAMdaDAne kharatAM joI kUMpaLo hatI tyAre pAMdaDAoe kahyuM, 'jarA thobho, eka divasa ovA dezanetA je maLaze? tamArA para paNa e ja vitaze je Aje amArA para vItI rahI che.' eka vakhata gAMdhInagaranA baMgale te vakhate bAbubhAI gujarAtanA pIpaLa pAna kharaMtA, hasatI kUMpaLiyAM mukhya pradhAna hatAM. muja vItI tuja vItaze dhIrI bApuDiyAM | svAminArAyaNa maMdiramAM sabhA hatI. meM joyuM ke temanA caMpala jevI rIte DITomAMthI tUTatAM pILA pAMdaDAe kUMpaLone marmanI vAta kahI, tevI ja rIte puruSa yauvanathI matta bane che temaNe paNa Ama | meM kahyuM, 'bAbubhAI, A caMpala to sAva phATI gayAM che, evA vicAravuM joIe. zuM kAma pahero cho ?' AgaLa kahe che mane javAba maLyo. "emAM vAMka caMpalano che. eNe be varSa cAlavuM na hu jiLe ajja dissaI joIe ane vahelAM phATI jAya to huM zuM karuM?" bahumae dissaI majjadasie -DaoN. mohanabhAI paTela saMpai neyAue pahe mAjI zerIpha, muMbaI
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ julAI, 2015 prabuddha jIvana | 23 adhyAtmanA ka - kha - ga. 1mIrA bhaTTa eka vAra vinobA pAse rahenArI ame keTalIka baheno vinobA- svAbhAvika sthiti mAtra "hovAnI sthiti che. anaMta kriyAo thatI rahe vicAra-darzana suvyavasthita rUpe samAja sAme varSo sudhI prastuta thatuM che, paNa kartA gerahAjara che. rahe e dRSTie badhI sAmagrIne kAgaLa para TapakAvI vinobA pAse bAlyAvasthA pUrI thAya che ane anubhavanuM kSetra khUle che. bALaka gaI. emane amAruM lakhANa vAMcavA ApyuM. e vAMcI gayA ane pachI bhUlathI paNa Agane aDe che e dAjhavAno anubhava meLave che. tIkhuM e kAgaLane bAju para mUkI thoDI vAra mauna rahI dhIragaMbhIra rIte bolyA, tamatamatuM maracuM khAI jAya che ane jIbha baLI gayAno anubhava prApta A badhuM to ThIka che, paNa mukhya cIja che-jIvana!'. kare che. jIvana khUlatuM jAya che ane anekAneka vividha anubhavonAM tejIne Takoro basa hato. samajAI gayuM ke zAstra, vicAradhArA, bArI-bAraNAM khUlatAM jAya che. gharaAMgaNe dhULa-mATI sAthe ramavAthI TarmInolojI, tattvadarzana vagere enA sthAne ThIka ja che, paraMtu Akhare mAMDI kamyuTaranI sAme kalAko gALavA sudhInA saMkhyAbaMdha navA anubhavo e badhuM gauNa che. mukhya cIja che, jIvana! rokaDo, khamakhaNato sikko meLavato rahe che. Ama nitanavA anubhavomAMthI pasAra thaI mANasa che, jIvana! jIvanamAM jeTalo raNakAra guMje teTaluM jIvana sArthaka! Akhare pAkaTa bane che. ApaNe sau A pRthvI para manuSya jIvana jIvavA AvyA chIe to A paraMtu jIvananA A lAMbA gALA daramyAna, vacce vacce sAva ajANI mAnavatAnI tamAma saMbhAvanAone jANavI- samajavI ane ene rIte, koI eka ajANI dizAmAMthI ene eka IzAro maLato rahe che. caritArtha karavI e ApaNo prathama sahajadharma che. eka rIte joIe to bhItara kazAka saLavaLATanI anAyAsa anubhUti jAge che ane ene ApaNe sau, jaDa-cetana tamAma jIvo pRthvI para parIkSAmAM besavA mATe prazna thAya che ke A badhuM zuM che? Akhare A jIvana zuM che ane huM koNa mokalAvAyA chIe. praznapatrano ApaNo javAba ApaNe jIvIne chuM? kyAMthI Avyo chuM? mAre kyAM javAnuM che? ApavAno che ke mAnavajIvananI tamAma saMbhAvanAone pragaTa karavA duniyAmAM bhAgye ja koI abhAgiyo jIva evo haze jenI bhItara ApaNe keTalo puruSArtha karyo? A prazna UThyo nahIM hoya! saMbhava che ke eNe A aMtarnAdane sAMbhaLyo Akhare to A jIvana ApaNuM potAnuM che. A jIvana kAMI koI na hoya, athavA suNyo-nasuNyo karyo hoya, paraMtu A prazna jAgavAnI pAsethI uchInuM-udhAra lIdhuM nathI. jagatakartA pAsethI ApaNane e anubhUti svayaMgata che. koInA prayAsa ke AzIrvAda thakI e jAgatI sIdhesIdhuM, vacce koInI paNa daramyAgIrI vagara prApta thayuM che. ApaNuM nathI. e ApoApa, bhItaranA jIvananA mahAsAgaranA koka kendramAMthI jIvana svAyatta sArvabhauma che. eka bAju A jIvanano pUro bhogavaTo UThatI lahara che, je avirata uchaLI-uchaLIne pUche che-"tuM alyA koNa e ApaNo adhikAra che, to bIjI bAju A jIvananI carama sArthakatA ne, kone vaLagI rahyo !! e ApaNuM kartavya che. badhuM mApha thAya, paNa jIvadhArInI jIvana pratyenI jIvana jIvatAM jIvatAM A prazna UThavo e ghaTanA mAnavajIvananAM bejavAbadArI ke bevaphAI akSamya aparAdha che. jIvana enA pahelAM adhyAtmanAM bAraNAM kholI Ape che. manuSya A praznano javAba zvAsa sAthe ja potAno jIvanadharma laIne Ave che. nakArAtmaka abhigamathI, cekaDA mArI mArIne AgaLa vadhI meLave che. jIvana e anubhUtinuM kSetra che. anubhava judI cIja che ane anubhUti huM koNa chuM? - to huM paththara to nathI. mAchalI-pazu-prANI ke paMkhI judI cIja che. anubhava mANasa pote kare che jyAre anubhUti enI paNa huM nathI, ke AkAza-bhUmi-cAMda-sUraja-tArA kazuM ja huM nathI. to meLe thAya che. goLa mITho che, e jANavA goLa cAkhavAno anubhava pachI huM chuM koNa? karavo paDe, paraMtu bhUkha lAgI che e jANavA koI kAryakrama na banAvavo anubhUtinuM khetara kheDatAM kheDatAM mANasa AgaLa vadhe che-zuM tAruM paDe. AkhuM bALapaNa e AvI aneka anubhUtione pragaTa karatI A zarIra e "tuM' chuM? je gaI kAle tAjAM phUla samuM khIlatuM, prasanna avasthA che. bALakane bhUkha lAge che, UMgha Ave che, enA hAtha-paga ane AvatI kAle karamAIne cImaLAI gayeluM vAsI phUla-te huM? jo sahaja ulaLatA rahe che, e hase che, rame che, raDe che-badhuM ja sahaja rIte huM mAtra deha na houM to pachI A deha mane zA mATe maLyo che? zuM ApoApa thatI kriyA che. kyAMya prayAsa nathI, karavApaNuM nathI. enuM khAvA-pIvA-bhoga bhogavavA ke sevA karavA uparAMta paNa enuM kAMI rUdana paNa sahaja che ane enuM smita paNa sahaja che. bALakanuM kartApaNuM prayojana che? AvI dIrgha praznAvali jIvananI koka prakAzita paLe pUchI zodhavA jAo to khUba mathavuM paDe. jADI 'tuM atyA koNa che, kone vaLagI rahyo!' pADe che ke to pachI A badhA praznonA bhASAmAM kahevuM hoya to bALakanI sahaja javAbamAM bhItarathI hoMkAro-nakAro
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 prabuddha jIvana julAI, 2015 ApanAra koNa che? - sAdhya na bane ane deha kevaLa AtmaprAptinuM sAdhana bane e mATenI ApoApa A praznanuM jAgavuM-te anubhUti che. e bhItarathI sAdhanA karavI-A che mAnavanI AdhyAtmika sAdhanAnA kakkoApameLe jAgelI svayaMbhU pratIti che. bhItara koIka che, koIka bArAkhaDI. sAMbhaLanAruM che ane vaLI kyAreka hoMkAro denAruM paNa, ane tethI ya aMtarAtmAnuM A jagata dehAdhiSThita nathI. AtmAnuM adhiSThAna deha AgaLa kyAreka bolanAruM paNa! ethI ya adakuM te A ke je huM na nathI. AtmA dehamAM vase che, chatAM dehathI para che. AtmA para adhiSThita jANato hou tene ya pakaDI pADe evuM bhItaranuM aMtaryAmI svarUpa-e ja jagata e mAnava jIvananA udhvarohaNanuM jagata che. manuSya natamastaka che mAruM sAcuM svarUpa? nathI, unnatamastaka che, eTale enA mATe ArohaNa e ja jIvanacaryA basa, ATalI pratIti sAthe AraMbhAya che mANasanI adhyAtma- che. ArohaNanA A ekeka pagathiyAM caDhavA mATe aMtarastha Atmatva ja yAtrAnI prathama pA-pA pagalI! A kAMI nAnIsUnI upalabdhi nathI! mArgadarzakarUpa banI zake. aMtaryAmIne pAmavA mATenI A prAraMbhika aMtaratara yAtrA che. jagatanA gurudeva ravIndranAthe gAyuM ke-aMtara mama vikasita karo, aMtaratara comerathI AkramaNa karatA ghoMghATa-zorabakora vacce bhItaranA A sAva he !... jhINA hoMkArAne sAMbhaLI zakavuM e keTalI moTI siddhi che. Ane huM aMtarano vikAsa aMtaratara ja kare ! kevI adbhuta prArthanA! atyaMta anubhava nahIM, anubhUti kahuM chuM. prApti nahIM, upalabdhi kahuM chuM. enuM saraLa che. artha samajAvavAnI jarUra nathI. AkhuM gIta atyaMta pathakAraNa A ja che ke emAM mAnavInA puruSArtha karatAM ya IzvaranI kRpAnuM darzaka che. kavi ekeka DagaluM AgaLa bharAvatAM kahe chevajana vadhAre che. mANasa IzvaranI aMtara mama vikasita karo zrI navanItalAla ratanajI zAha kRpAne lAyaka thavA mATe je antaratara he! puruSArtha karavo paDe te bhale kare! AzApurA grupa oNpha inDasTrIjhanA sthApaka, pUrva ceramena, jaina agraNI, nirmala karo, ujjavala karo, paNa aMte to A anubhUti A saMsthA zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA hitecchu dAtA navanItabhAInuM tA. sundara karo he-aMtara. prabhukRpA rUpe ja bhItarathI utarI 30 jUnanA 88 varSanI uMmare dehAvasAna thayuM. jAgrata karo, udyata karo, Ave. prApti e che, je zrI navanItabhAIno puro parivAra A saMsthAno zubhecchaka che. DaoN. nabha mANasanA prayatno thakI prApta kumArapALa desAI dvArA prastuta thatI jaina tIrthakaro ane pU. jaina gaNadharonI. Sii nI maMgala karo, niralasa thAya. jyAre upalabdhi e kathA zRMkhalAno A saMsthAe prAraMbha karyo tyAre eka kathAnuM saujanya nA niHsaMzaya karo he-aMtara puruSArthanA pariNAme aMte eozrIe svIkAryuM hatuM. tema ja "prabuddha jIvana' korpasamAM rUA. traNa lAkhanuM yukta karo he sabAra saMge, ApoApa pariNamatI pariNatI anudAna ApI vIsa varSanA saujanyanI yojanA A saMsthAe prastuta karI mukta karo he baMdha, tyAre zrI navanItabhAInA suputra zrI cetanabhAI ane putravadhU zrImati saMcAra karo sakala karme zAMta bhItaranA A aMtaratattvane dInAbahene A rakamanuM anudAna ApI 20 varSa mATe zrI navanItabhAInA tA tomAra chaMda-aMtara jANavAno AraMbha e sadgata patnI ane potAnA mAtuzrI zrImatI hIrAlakSmI navanItabhAI caraNa padhe mama citta mAnavajIvanano Agavo puruSArtha zAhanI smRti arthe A anudAna ApyuM hatuM. nimpaMdita karo he, che. zarIra to pRthvI paranAM anya naMdita karo, naMdita karo, | zrI navanItabhAI ane putra cetanabhAIe ApabaLathI AzApurA tamAma jIvanadhArIone maLyuM naMdita karo he-aMtara udyoganuM sAmrAjya saryuM che. zrI navanItabhAI benTonAITa udyoganA che. paraMtu e pragaTa zarIranI cittanI nirmaLatAnI bhiSma pitAmaha gaNAtA hatA. zrI navanItabhAI vizva sAhitya ane jaina bhItara apragaTa evuM koI sAdhanAthI AraMbhAtI ApaNI sAhityanA UMDA abhyAsI ane jAgRta ciMtaka tema ja sAhitya kalAnA aMtaratattva paDeluM che, enI A adhyAtmayAtrAne TheTha | protsAhaka hatA. eozrInI phoTogrAphInI sUjha prazaMsanIya hatI. anubhUtinI saMbhAvanA AnaMda-paramAnaMdanA parama dhAme mAnavadehamAM adhikAdhika che. A | AvA ciMtaka ane premALa vyaktinuM mAtra dehAvasAna ja thayuM che, paNa pahoMcavA kRtasaMkalpa thaIe. anubhUti virala eTalA mATe che emanA sadguNonI sugaMdha to avismaraNIya rIte vistaratI raheze ja. * * * ke e dehastha hovA chatAM, deharUpa prabhu A uttama AtmAne zAMti arpo. 73, rAjasthaMbha sosAyaTI, nathI. dehathI para evA aMtastha -tavaMta zAha ane polo grAunDa pAse, tattvane pAmavA dehane sAdhana vika saMgha parivAra rAjamahela roDa, banAvavuM paDe che. dehanI pUjA vaDodarA-39001.
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ julAI, 2015 prabuddha jIvana | 2 5 vidvAno mATe eka mahattvanuM kAryakSetrA 'T A. vi. kalyANabodhisUri ApaNI paraMparAmAM jinAlayanA nirmANa karatAM jIrNoddhAra karAvavAnuM sAIjhanA trIsa volyumamAM A graMtha patharAyelo che. eka dhaMdhAdArI phaLa ATha gaNuM mAnavAmAM AvyuM che. eka apekSAe bAhya AkramaNomAM saMsthAe prAyaH eka ajena vyakti dvArA likhita A graMthanuM prakAzana jinAlayanI rakSA karavAnuM phaLa tenA karatAM paNa anekagaNuM siddha thAya karela che. gurugama vinAnuM lekhana ne gItArthonA mArgadarzana-saMzodhanano che. e ja rIte zAstrasarjana karatAM paNa prAcIna grutanI rakSAnuM vadhu phaLa, abhAva. joyA vagara paNa kalpanA thaI zake, ke A graMthamAM chabaraDAonI ane tenA karatAM paNa bAhya AkramaNomAM tenI rakSA karavAnuM vadhu phaLa keTalI bharamAra haze? (saMpAdaka-nAgendrakumAra siMgha, prakAzaka-anamola che. zrutarakSA aneka prakAranI hoya che. prAcIna atijIrNa hastapratinI pablikezansa prA. li. 4374/4bI, anasArI roDa, dariyAgaMja, navI punarlekhana-punarmudraNa Adi mAdhyama dvArA zrutarakSA karavI, e eka prakAra dilhI-110002). che. tema jinAgane nAme ke jainadharma adhyayanane nAme asat prarUpaNA ApaNAmAM eka mAnyatA evI che ke ApaNe e prakAranuM zuddha karavA dvArA saiddhAttika viDaMbanA karatA asat tattvono pratikAra karavo, sAhitya chApavuM.' paNa ApaNe vadhumAM vadhu 200-500 nakalo e paNa zrutarakSAno eka prakAra che. zrIsaMghamAM prathama prakAranI RtarakSA karAvIne ApaNAM jJAnabhaMDAromAM e badhuM bhaMDArI daIzuM. jyAre dhaMdhAdArI mATe ochI-vattI jAgRti pravarte che.. paNa bIjA prakAranI zrutarakSA saMsthAo duniyAnA anekAneka dezomAM emanA sAhityanuM vecANa mATe? kadAca Ane zrutarakSA kahevAya ke A paNa eka Avazyaka kartavya karatI hoya che. anyathA emane prakAzana kharca ja na paravaDe. vaLI che. enI paNa moTA bhAganA lokone jANa nahIM hoya, pariNAma? anekAneka vidvAno e sAhityano abhyAsa karatA hoya che ke karavAnA jaina dharma mATe Theka ThekANe manaphAvatuM lakhANa jovA maLI rahyuM che. hoya che. eka graMtha tAjetaramAM jovAmAM Avyo-bhAratIya sAhitya koSa. dhAro ke ApaNe puruSArtha karIne te te dezo sudhI ya ApaNuM sAhitya traNa volyuma dharAvatA A graMthamAM dArzanika nirUpaNamAM jaina darzana pahoMcADI dIdhuM, paNa eka ja darzana para be visaMvAdI sAhitya upalabdha mATe je zabdono upayoga thayo che, te A mujaba che-jaina darzana e hoya, enAthI zuM lAbha thaze? emanI bhUlo koNa sudhAraze? jaina nAstika darzana che. vedaniMdaka hovA chatAM paNa A darzananuM astitva dharma mATe mana phAve tevuM lakhI denAra-chApI denArano kAna koNa pakaDaze ? Aje paNa che. (mULa hiMdIthI anuvAdita) ApaNA samudAyanA vaDIlo mATe koIe ADu-avaLuM lakhyuM-chApyuM eka bAju karoDo anyadharmIo jainonA duzmana bane ane jaina dharmanuM haze, to ApaNo te te samudAya kUdI paDaze. "mahAvIra'nA mATe ke jaina astitva samApta thaI jAya evI IcchA dharAve evI asatya-ayathArtha dharma mATe ela-phela prarUpaNA thAya, mAMsa-nikAsa sAthe "arihaMta' nAma prarUpaNAo thatI hoya, ane bIjI bAju ApaNe mahotsavo AdimAM joDavAnI krUra mazkarIo thAya, to kUdI paDanAra koNa? chatI zaktie ke ApaNI dRSTinA zAsananA anya kAryomAM vyasta hoIe, e kevuM? Ano pratikAra na karAya, to samyagdarzananI zuddhi ke samyagdarzananuM prabhu vIranA samavasaraNamAM agiyAra diggaja brAhmaNo vedonA saMzaya astitva saMbhave kharuM? laIne AvyA hatA. khuda prabhu vIre eka paNa brAhmaNane ema nathI kahyuM "IslAma' mATe koIe thoDuM AduM-pAchuM chApyuM hatuM, temanA ke tame vedapadono artha barAbara samajyA nathI, mATe tamane zaMsaya thayo dharmagurunA AdezathI eno Akho presa bALI nAMkhavAmAM Avyo. ATaluM che. huM tamane evo samyaka artha samajAvuM chuM jemAM zaMsayano koI ja ochuM hoya, tema eka mahinA sudhI roja chApAmAM mAphIpatra ApavA avakAza nathI. -veyapathA[maEUR na yAsi tesimo malyo dvArA tenI pAse mAphI magAvaDAvI, e paNa enA potAnA kharce. "jaina" prabhu vIranI A samatA-samanvaya-sahiSNutApUrvaka dRSTine tathA jenA mATe game tevuM nirbhayatApUrvaka lakhI zakAya, chApI zakAya ane jagajAhera dharmanI audAryAdi abhuta vizeSatAone jagatamAM prasiddha karavAnI karI zakAya, temAM ApaNI ni:sattvatA ane niSkriyatAno ghaNo moTo ane khoTA pracAra dvArA thatAM sva-paranA anarthane rokavAnI ApaNI phALo cho. javAbadArI nahIM? ApaNA vidvAno te te sAhityanI samAlocanA kare. prAcIna saMdarbho eka anya graMtha jovAmAM di. sAthe vyavasthita rIte samagra * eka apekSAe tIrtharakSA AdinA "kesa' karatAM paNa zrutarakSA mATe BALL - Encyclopeadia noMdha taiyAra kare. lekhakachellA upAya tarIke Avo 'kesa' karavo paDe te vadhu mahattvano che. , of Jainism. moTI gi 1 * zrI prakAzaka sudhI te samAlocanA
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana julAI, 2015 pahoMcADavAmAM Ave. chatAM bhUla na sudhAre to dabANa karAya, virodha kare, ke tame barAbara lakhobhUla na karo/na samajAya tyAM emane pUcho karAya, kesa karAya... AvI ekAda-be ghaTanAthI lekhako-prakAzako badhAM e loko je kSatio 'mupha sAthe dekhADe che e sudhArI lo-ItyAdi. ja satarka banI jAya. barAbara abhyAsa karIne lakhe. lakhyA bAda ApaNAM chevaTe kesa cAlu thavAnI sAthe ja te te prakAzana pratibaMdhita-"bena' thaI gItArtha-guru bhagavaMto pAse tapAsAve. ane pachI prakAzana-prasAraNa zake che. Ama chevaTe paNa temane zaraNe AvyA vinA chUTako ja nathI. kare. AmAM jinazAsananuM gaurava vadhe che, saiddhAttika gerasamajonI eka apekSAe tIrtharakSA AdinA "kesa' karatAM paNa zrutarakSA mATe zakyatA dUra thAya che. prakAzakonA kharce ane temanA ja vahIvaTI taMtra chellA upAya tarIke Avo kesa' karavo paDe te vadhu mahattvano che. dvArA jinavANIno jagatamAM prasAra thAya che. A rIte jinazAsanane mATe sarjana-saMzodhana-saMpAdana Adi karatAM paNa vartamAna aneka rIte lAbha thAya che. kALAnusArI A zrutarakSAnuM kArya anekagaNuM mahattvanuM banI rahe che. badhA lekhakonA duzmanAvaTano Azaya hoya evuM lAgatuM nathI. sakSama vidvAno A kArya mATe AgaLa Ave ane guru bhagavaMto yogya gurugamano abhAva, arthaghaTanamAM bhUla, alpabodha vagerene kAraNe saMyamIo ke paMDitone AvA kArya mATenI sakSamatA keLavavA mATe emanI je kSatio thaI hoya, tene ziSTatApUrvaka sAkSIo sAthe protsAhita kare, to dharmarakSA-siddhAntarakSA-zrutarakSAnuM adbhuta kArya batAvavAthI teo prAyaH svIkArI le. prakAzako paNa lekhakone Takora sAkAra banI zake. * * * caturvidha vAka HbhANadeva. elea veda praNIta sRSTimImAMsA pramANe ApaNI A sRSTi pAMca paNa banI cUkyuM che. mAnavasRSTi mATe 'vAku' abhivyaktinuM eka mAdhyama mahAbhUtomAMthI banelI che. A pAMca mahAbhUto A pramANe che-AkAza, to che ja; paraMtu mAnavetara sRSTimAM paNa abhivyaktinA mAdhyama svarUpe vAyu, agni, jaLa ane pRthvI. A pAMca mahAbhUtomAM AkAza sathI koI ne koI rUpe 'vA' che ja. mayUrano TahukAra ane siMhanI garjanA sUkSma ane saumAM Adi che. A pAMca mahAbhUto pAMca tanmAtrAmAMthI paNa vAkanuM ja eka svarUpa che ane abhivyaktinuM eka mAdhyama che. pragaTa thAya che. A pAMca tanmAtrA A pramANe che-zabda, sparza, rUpa, samagra sRSTi vAka arthAt zabdamAMthI pragaTa thaI che-A siddhAMtanA rasa ane gaMdha. zabdamAMthI AkAza, sparzamAMthI vAyu, rUpamAMthI agni, aneka zAstrIya pramANo maLe che. rasamAMthI jaLa ane gaMdhamAMthI pRthvI-A pramANe pAMca tanmAtrAomAMthI 1. vatvAri vI parimitA tAni vidurvAhA re manISiM: I pAMca mahAbhUto pragaTa thAya che. jema pAMca mahAbhUtomAM AkAza sauthI guhA trINi nihitA neGgayanti turIyaM vAco manuSyA vadanti / / sUkSma ane saumAM Adi che, tema A pAMca tanmAtrAomAM AkAzanI jhave; 2.264.45 tanmAtrA zabda sauthI sUkSma ane saumAM Adi che. brahmajJAnI manISIoe ema jANyuM che ke vANInA cAra svarUpo A sarva sargamImAMsAmAMthI phalita thAya che ke A paMcabhUtAtmaka che. temAMthI vANInA traNa svarUpo (parA, pazyati ane madhyamA) sRSTinuM Adi tattva "zabda" che. A sRSTi "zabda"mAMthI pragaTa thaI che. sAmAnyataH pragaTa thatA nathI. sAmAnya manuSyo vANInA caturtha svarUpa A Adi tattva "zabda"ne 'vAku' paNa kahevAmAM Ave che. A zabda (vaikharI)ne ja bole che." arthAt vAku mAtra Adi tattva svarUpe sRSTithI paranI avasthAmAM ja rahe ahIM parA Adi vAkanA traNa svarUpone avyakta sRSTinA svarUpo che, tema nathI. A vAku sRSTimAM vyakta paNa thAya che. kahela che ane temAM paNa parA to sarvamAM Adi che ane tadanusAra A suSTi parabrahma paramAtmAnI abhivyakti che. A abhivyaktinA janaka paNa che. aneka svarUpo che. A aneka svarUpomAMnuM eka svarUpa vAku paNa che. 2. vAva vizvA bhUvanani no parAtpara tattvamAMthI pragaTa thaIne A vA ApaNI A bhautika sRSTi -bhRrtRhari kRta vAkpadIyaca; 1.112 sudhI pahoMce che. svarUpaH A vAku paramAtmAnI abhivyaktinuM eka A vAka ja che, jeNe A samagra sRSTinI racanA karI che." svarUpa che. paraMtu abhivyaktinA A svarUpanI A eka ghaNI mahAna 3. taMtra zAstramAM paNa eka siddhAMta tarIke kahyuM cheviziSTatA paNa che ke A vAku abhivyaktinuM mAdhyama paNa banI che. artha sraSTeH pUrvaM zabda sRssttiH|| ApaNAM mATe vAke, jene ApaNe vANI kahIe chIe te mAtra padArthonI sRSTi pahelAM zabda sRSTi che.' abhivyakti ja nathI, paraMtu abhivyaktinuM eka ghaNuM samartha mAdhyama taMtrazAstrano siddhAMta che ke A samagra sRSTi "Adi spaMda'mAMthI
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ julAI, 2015 prabuddha jIvana | 27 pragaTa thaI che. A Adi spaMda te ja parAvA che. tadanusAra parAvAmAMthI karmendriyo, jJAnendriyo, mana, buddhi ke ApaNA jJAnanA koIpaNa karaNa samagra sRSTi pragaTa thAya che. dvArA pAmI zakAya tema nathI. tethI ja te parA (Trancendental) 4. vaidika sRSTimImAMsA pramANe sRSTi Adi nAda "omakAra'mAMthI athAt pAragAmI (Beyond) kahevAya che. pragaTa thaI che. A Adi nAda te ja parAvA che. Ano artha ema thayo A parAvAku vANInuM mULa svarUpa che. ke sRSTi nAda arthAt parAvAmAMthI pragaTa thAya che. Ama chatAM A parAvAmAM koI paNa prakAranI gati ke spaMda nathI, 5. A bAIbalanuM vidhAna che. tema na kahI zakAya, kAraNa ke jo te spaMdahIna hoya to tene vAku na kahI In the beginning was the word. and the word was zakAya. eTaluM nizcita ke A A parAvAku Adi spaMda che ane ApaNAM with God and the word was god. sAmAnya jJAnakaraNo mATe sarvathA agamya che. The New Testament; John; 1-1 A Adi spaMdamAM spaMda hovA chatAM A spaMde haju vANInuM svarUpa sRSTinA prAraMbhamAM "zabda" hato ane A zabda paramezvara sAthe dhAraNa karyuM nathI. tethI ja tene vANInuM bIja gaNavAmAM Ave che. hato ane zabda paramezvara hato." 2. pazyansI vAka A vidhAna dvArA paNa zabdanuM Aditva siddha thAya che ane temAMthI uparathI nIce abhivyakta thatI parAvAkanuM A dvitIya sopAna che. sRSTi pragaTa thaI che, tema sUcavAya che. nAma parathI ja sUcita thAya che ke A pazyantI vAne sAMbhaLI na Adhunika vijJAna paNa have svIkAre che ke samagra bhautika padArthonA zakAya, paraMtu joI zakAya che. tenuM darzana zakya che, paraMtu zravaNa zakya pAyAmAM vidyuta che. vidyutane teo bhautika sRSTinuM Adi tattva mAne nathI. tethI ja to tene pazyantI vAku kahevAmAM Ave che. che. jo teo eka sopAna AgaLa jaze ane vidyutathI paNa gahana RSioe vedanA maMtronI racanA karI nathI. temaNe vedanA maMtronuM tattvanI zodha karaze to nizcitapaNe tenI samakSa 'nAda' pragaTa thaze, je I ya che "AdivA" che. RSi koNa che? Adi vAku to sRSTithI paNa pahelAM che. paraMtu A Adi vAku A RSaya: maMtradraSTA | sRSTimAM abhivyakta paNa thAya che. abhivyaktinuM svarUpa avyaktamAMthI 'je maMtronuM darzana kare te RSi che." tadanusAra pratyeka maMtranA RSi vyakta tarapha ane sUkSmamAMthI sthULa tarapha che. tadanusAra vAkunuM A Adi arthAt dRSTA hoya che, racayitA nathI. maMtro to astitvanI eka gahana svarUpa, sUkSmatama svarUpa abhivyaktinA krame vadhu ne vadhu sthULa svarUpa ane rahasyapUrNa bhUmikAmAM avasthita che ja. tyAM pahoMcIne RSi maMtranA dhAraNa kare che. tadanusAra A vAnA cAra svarUpa bane che. darzana kare che ane darzana karIne tene abhivyakta kare che. Ama vedanA 1. parAvALu maMtro tenA mULa svarUpe pazyantI vALu che, kAraNake RSioe temanuM 2. pazyantI vA darzana karyuM che. 3. madhyamAM vA vedanA maMtronI jema oskAra-%, zuM, vastI, TU Adi bIjamaMtro 4. vaikharI vAka paNa darzanathI prApta thayela che ane temanA mULa svarUpe pazyantI vALu che. vAka zabda mATe vANI zabdano prayoga thAya che. tadanusAra A cAra 3. madhyamA vA zabdone parAvANI, pazyantI vANI, madhyamAM vANI ane vaikharI "madhyamA' zabdano artha thAya che vaccenI (Middle). A vaccenI vANI-A rIte paNa mUkI zakAya che. eTale konI vaccenI. eka bAju parA-pazyantI jevI ucca koTinI vA 1. parAvALu che ane bIjI bAju vaikharI jevI sAva sthULa arthAt nimna koTinI vAku ApaNAM A paMcabhUtAntargata AkAzathI paNa pAra eka parama AkAza te che. A baMne vaccenI avasthAnI vAku (vANI)ne madhyamA vANI kahevAmAM (paramecyoma) che. A parama AkAzamAM AdivA che, je sarva vANInuM pAve bIja che. tene ja Adi spaMda paNa kahevAmAM Ave che. A vANI ApaNA paraMtu to paNa prazna to rahe ja che ke madhyamA vAka eTale zuM? vAkanA A sthULa kAna dvArA sAMbhaLI zakAya tema nathI. kAraNake te parama vyomamAM kayA svarUpane madhyamA kahevAmAM Ave che. pratiSThita che ane ApaNI A bhautika sRSTimAM te te ja rUpe abhivyakta jJAnI puruSonI vANI A madhyamA vANI che. ramaNa maharSi ke zrI thaI nathI. araviMda je lakhe che ke bole che, te manomaya 'parI' zabdano artha thAya che-je sarvane | * aSi maMtranA darzana kare che ane darzana | bhUmikAmAMthI nahi, paraMtu tenAthI uparanI atikramIne rahela che te. Ano artha ema ke A bhUmikAnA koI paNa tattvane karIne tene abhivyakta kare che. A bhUmikAthI Ave che. A vANI pazyantI
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 prabuddha jIvana julAI, 2015 arthAt ArSavANI nathI ane chatAM ApaNI manomaya svarUpanI vaikharI (2) madhyamA svapnAvasthAnI vAka che. vANIthI ghaNI UMcI kakSAnI vANI che. (3) pazyantI suSuptAvasthAnI vAk che. vaikharI to mana ane jIbhano babaDATa che. pazyantI RSinuM ArSadarzana (4) parA turIyAvasthAnI vAk che. che ane ramaNa maharSi, zrI araviMda AdinI vANI temanI vaccenI vaLI A cAra vAno saMbaMdha mAnavInA cAra zarIra sAthe paNa vANI che, jJAnI puruSonI vANI che, paraMtu ArSavANI nathI. tadanusAra joDavAmAM Ave che. temanI ke temanA jevI vANIne madhyamA vANI kahevAmAM Ave che. (1) vaikharI vAka sthULa zarIramAM avasthita che. zabdo dvArA vyakta thAya tyAre to pazyantI ane madhyamA paNa vaikharInA (2) madhyamA vAku sUkSma zarIramAM avasthita che. mAdhyamathI ja vyakta thAya che, paraMtu temanA mULa pazyantI ke madhyamA (3) pazyantI vAka kAraNa zarIramAM avasthita che. bhUmikAmAM che, tema samajavuM joIe. madhyamA vAk buddhithI uparanA (4) parAvAka mahAkAraNa zarIramAM avasthita che. kSetramAMthI Ave che, paraMtu tenI abhivyakti buddhi dvArA thAya che. samApana 4. vaikharI vAka sRSTinuM svarUpa evuM che ke abhivyaktinI prakriyA pramANe te sUkSmamAMthI vANInuM caturtha ane sauthI sthULa svarUpa te vaikharI vA che. sthaLa tarapha gati kare che. sRSTinI A prakriyAmAM aneka tattvo abhivyakta ApaNe je bolIe chIe, lakhIe chIe, vAMcIe chIe, sAMbhaLIe thaI rahyA che. vAku tattva paNa AvuM ja eka mUlyavAna tattva che ane A chIe te vaikharI vAk che. vAk tattva paNa abhivyakta thayuM che ane abhivyakta thaI rahyuM che. vaikharI eTale bhASAnuM niMdanIya ke halakuM svarUpa tema samajavAnuM parAvAkupazyantI vAku-madhyamA vA-vaikharI vAka-A pramANe nathI. ApaNAM kakkA, bArAkhaDInA svaro ane vyaMjanonI racanA dvArA vAkunI abhivyakti siddha thaI che. ApaNe je bhASAnI racanA karIe chIe, viniyoga karIe chIe te bhAratIya paraMparAmAM nAdAnusaMdhAna eka mUlyavAna adhyAtma sAdhanA vANInuM sauthI abhivyakta svarUpa che ane tene vaikharI kahevAmAM Ave che. nAdAnusaMdhAna-A vAnA mAdhyamathI thatI sAdhanA che. vaikharI sarvajanasulabha ane sarvajanavidita che. vaikharInI manuSyane abhivyaktino krama parAthI vaikharI tarapha che. paraMtu nAdAnusaMdhAnanA mukhe thatI abhivyakti bahulatA ane vaividhyayukta che. sAmAnyataH sAdhanAkramamAM A krama viparIta che. arthAt vaikharIthI prAraMbha karIne bahujanasamAja to vaikharImAM ja racyApacyA rahe che, kAraNa ke temanI parA tarapha javAnuM che. nAdAnusaMdhAna sAdhanAmAM prAraMbhano nAda vadhu ne pAse A eka ja mAdhyama upalabdha che. vaikharInA svarUpane vyakta karatAM vadhu sUkSma banato jAya che ane A nAdanA anusaMdhAna dvArA sAdhaka A vidhAna 'vatre vairArI' dvArA vaikharInuM svarUpa spaSTataH samajAya parAvAkunA pradezamAM arthAt turIyAvasthA sudhI pahoMce che ane te ja to siddha karavAnuM che. | RgvadanA A maMtra vArivA (10-164-10) thI prAraMbhIne Ano artha ema thayo ke A vAkanA mAdhyamathI paNa AdhyAtmika bhartuhari, nAgeza bhaTTa Adi saue vAkanA cAra prakArano nirdeza karyo vikAsa siddha karI zakAya che ane te ja che-nAdAnusaMdhAna sAdhanA. praNavopAsanAnA cAra tabakkA che. mAnavazarIramAM A cAra vAnA sthAnono nirdeza paNa thayo che. (1) vAcika japa tadanusAra... (2) upAMzu japa (1) parAvAka mAnavadehanA mUlAdhAra cakramAM ke jyAM kuMDalinI zaktino (3) mAnasa japa nivAsa che, avasthita che. (4) nAda zravaNa (2) pazyantI vAku nAbhisthAnamAM avasthita che arthAt maNipura A nAda zravaNanI avasthA te ja pazyantI vAnI avasthA che ane cakramAM che. tyAMthI nAdAtIta avasthAmAM praveza pAmavAno che, je parAvAno pradeza (3) madhyamAM hRdayamAM arthAt anAhatacakramAM avasthita che. (4) vaikharI vAku mAnavadehanA kaMThadezamAM avasthita che. * * * A uparAMta A cAra svarUpanI vAkane mAnava cetanAnI cAra sarasvatI niketana Azrama, kumAra chAtrAlaya pAse, jodhapara (nadI), avasthAo sAthe paNa joDavAmAM Ave che. vAyA morabI-363642. (1) vaikharI jAgrata avasthAnI vAk che. mobAIla : 093744166 10.
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ julAI, 2015 prabuddha jIvana 29 jainadarzanamAM "upayoga'nuM mahattva TguNavaMta baravALiyA upayoga e jainadarzanano pAribhASika zabda che. jJAna e AtmAno samaye te vastu athavA te viSayane choDI anya vastu athavA viSayamAM guNa che. A AtmAnA jJAna guNanuM pravRttirUpamAM pariNamana thavAne jIvano upayoga cAlyo jAya tyAre vivakSita vastu aMgenI jIvanI upayoga kahe che. anupayoga arthAt lakSarahita dazA varte che tene upayogazUnyatA paNa 'upa' eTale samIpa ane 'yoga' eTale jJAnadarzananuM pravartana. Ano kahI zakAya. saraLa artha e thAya ke jenA vaDe AtmA jJAnadarzananuM pravartana karavAnI upayoga, azuddha kema thAya che? te aMge jJAnIjana samajAve che ke - abhimukhatAvALo thAya evo je cetanAno vyApAra che tene upayoga upayoga, e to AtmAnuM lakSaNa hovAthI svapa2 vastuno bodha kahevAya che. thavA rUpa che, paraMtu temAM ISTapaNA ane aniSTapaNArUpa vibhAva ja zrI umAsvAti mahArAje tattvArtha sUtranA bIjA adhyayanamAM jIvanuM paravastunA saMgathI thayela anAdi paraMparAjanya azuddhatA che. lakSaNa batAvatA kahyuM che ke - 35yone nakSaNam - upayoga e jIvanuM jIvana rasa, rUpa, gaMdha Adi varNanuM jJAna thavAthI kaMI upayoganI lakSaNa che. malinatA thatI nathI, paraMtu varNAdi viSayamAM ISTapaNuM ane aniSTapaNuM jJAna ane darzana e A upayoganA ja be prakAra che. je upayoga thavAthI ISTa viSayamAM rAga ane aniSTa viSayamAM dveSa tathA rAgadveSa sAkAra eTale vizeSatAvALo hoya te jJAna kahevAya ane je upayoga aMge vartatuM ajJAna (moha) ja upayogamAM azuddhatA utpanna kare che. anAkAra eTale sAmAnya prakArano hoya tene darzana kahevAya. mATe ja gItArtha gurubhagavaMto ApaNane rAgadveSa (moha)ne kAraNe thatI ApaNI hajI yoganI pravRtti che. yoganI pravRtti pUrI thayA pachI AtmahAni aMge satata sAvadha karatA rahe che. ekalo upayoga kAma karaze. yoganI pravRtti badalavI te sAdhanA nathI, jenadarzane vizvane cha dravyonuM vargIkaraNa ApyuM-jIva, ajIva, dharma, upayoga badalAya te sAdhanA che. adharma, AkAza ane kALa. chellA cAra jaDa arUpI hovAthI Indriyagamya jJAna ane darzana e to jJAnAvaraNIya ane darzanAvaraNIya karmanA nathI. kSayopazamathI ke kSayathI vartatI jIvanI jJAna ane darzanalabdhi che, paraMtu vizva, jIva-ajIva eTale cetana-jaDathI bharela che. jaDamAM pAMcamuM potAnI e labdhine labdhivaMta jIva jJAnopayoga ane darzanopayoga te pudgala che, jene vaijJAniko Matter (meTa2) kahe che. dvArA jyAre prakAzita kare che tyAre ja te zeya padArthane jANI zake che. jainadarzana kahe che ke samasta sRSTi, jIva ane pAMca ajIva paikInA zakti hovA chatAM upayoga vinA padArthane jANI dekhI zakAya ja nahi. pAMcamA ajIva padArtha pugalanA vividha aNu yA aNusamUha svarUpa A jJAna ane darzananI labdhi vaDe vartatA prayatnane ja upayoga kahevAya vividha vibhAgothI bharapUra che. dazya jagata to vividha aNusamUha svarUpa pudgalanuM ja baneluM che. tevI rIte Adhunika vijJAna paNa jaNAve che ke eka samaye to eka jIvane eka ja zeya vastu yA viSaya pratyeno "samasta sRSTi vIjaLImaya che' ane pratyeka padArtha te vIjaLInA kaNa, upayoga hoI zake che. eka samaye kriyAnI vividhatA hoI zake, paNa vIjaLInA taraMgothI bharelAM che. mAnavazarIra eka upayoga to ekamAM ja varte che. ekIsAthe be vastumAM ApaNo upayoga Powerhouse-vijaLIdhara che. rahI zakato nathI. vijJAna to mAtra jaDa padArtha svarUpa Electricity-vIjaLI sudhI ja koI paNa jIva koI paNa kALe upayoga rahita to hoI zake ja pahoMcyuM che. ahIM vIjaLI e eka paudagalika zaktirUpa che. jyAre nahi. eka yA anya zeya viSaya pratye upayoga to dareka jIvane vartato jainadarzane Atmika zaktirUpa vIjaLInuM paNa spaSTa ane vizada varNana ja rahe che. viSayAMtara thavAmAM upayoganuM parivartana ke palaTo bhale karyuM che. thato rahe, paraMtu eka yA bIjI rIte upayoganuM astitva to pratyeka jainadarzana kahe che Atmika vIjaLIno karanTa adazya zakti vaDe samaye jIvamAM vartatuM ja rahe che. saMkalpanA spaMdanathI akhaMDa vicAradhArAnA vAyaro dvArA (tAra dvArA) koI 'anupayoga dazA' evA zabdano upayoga kare eno artha e lakSaparyata lAgu thAya tene upayoga yA lakSa kahevAya. e rIte varNavatA nathI thato ke te samaye jIvanI dazA taddana upayoga rahita che, paraMtu je upayoganA kAraNe, te samaye Indriya pratyakSa vartatA padArtha aMge agara vastu athavA viSama aMgenA upayoganI ja je samaye jarUra hoya te pUrve anubhavela pratyakSatAnI smRtirUpa padArtha aMge AtmA pote vividha
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 prabuddha jIvana julAI, 2015 lAgaNIomAM vartI potAnI buddhi ane viveka anusAra potAnA vicArothI mAnavInAM bAhya zarIramAM paNa vividha rogo utpanna thAya hitAhitanuM yA grahaNa yA tyAganuM lakSa nita karI rahe tyAre te che. mATe ApaNe vicArazuddhi TakAvI rAkhavA lakSa ApavuM jarUrI che. nirNatAne bhAvanA kahe che. sazAstronuM vAMcana, AdhyAtmika anuSThAnomAM pravRtta ane ahIM bhAvanA pariNAma ane pravRttimAM upayoganuM anusaMdhAna to sadguruno satsaMga ApaNI vicArazuddhine TakAvI rAkhaze. hoya ja che. Atmika vidyuta karanTanA joDANa vinA bhAvanA pariNAma zuddhApayogArthI jIve sadA jAgRti rAkhavI ke vartamAna samaye huM ane pravRtti saMbhave ja nahi. jaDa ane cetana padArthanI bhinnatAnuM kAraNa pogalika pariNAmono grAhaka chuM ke nija pariNAma Atmadharmano e ja che. jyAM upayoga hoya tyAM ja cetana (jIva) che jyAM upayoga grAhaka chuM? vaLI, ciMtavavuM ke Indriyajanya sukhathI huM nivRtti icchuM chuM nathI tyAM cetana nathI jaDa che. ane mArI grAhakatA ane ramaNatA paraguNa paryAyathI svaguNaparyAyanI upayoga e jaina pAribhASika zabda hovAthI keTalAkane tenI samaja bane. huM Atmika zaktine cAhuM chuM. cetanazaktine phoravavA IcchuM chuM. hotI nathI. laukika bhASAnA dhyAna, ekAgratA, tanmayatA, lakSa rAkhavuM, A jAtanuM ciMtana ane jAgRti sevavAthI ApaNA zubha upayoganI bhAna rAkhavuM, Concentration-dhyAna rAkhavuM. A zabdo upayoga yAtrA krame krame zuddha upayoganI vRtti tarapha thaze. sUcaka ja che. amuka kArya karavA bahAra nIkaLanAra vyakti temAMthI kAMI vizvamAM cotarapha bhoga-upabhoganI saMskRtino vistAra thaI rahyo kAma visarI jAya, bhUlI jAya ke adhUruM kare tyAre tene bhAna vinAno che, jyAre jaina dharmanI zramaNa saMskRtie vizvane upabhoga nahi, paNa kahe che. ahIM bhAna bhUlI javuM te ja upayogazUnyatA kahevAya che. upayoganI saMskRtinI bheTa ApI che. rojabarojanA vahevAru jIvanamAM prakaMpita vIrya dvArA ja AtmAmAM navA navA karmano baMdha thato ja rahe bhoga-upabhogamAM saMmaya jIvane zubha upayoga tarapha laI jaze. nizcaya che, paraMtu te samaye karmanuM zubhAzubharUpe utpanna thatuM pariNamana to te zubha upayoga sAdhakane zuddha upayoga tarapha laI jaze ane A zuddha samaye vartatA jIvanA upayoganA ja AdhAre che, kema ke upayoga vinA upayoga ja jIvane ziva sudhInI yAtrA karAvaze. vIrya skurita thaI zakatuM nathI mATe karmanuM zubhAzubhapaNuM upayoganA * * * AdhAre ja thAya che. A upayoganI pravRtti jyAre zubha kAryamAM hoya smita epArTamenTa, upAzraya lena, ghATakopara (IsTa), muMbaI-400077. tyAre zubha upayoga kahevAya. azubha ke azuddha bhAve pravRtti hoya mobAIla naM. 9820215542. Tele. : 022-25010658 tyAre azubha upayoga kahevAya. sAdhanA kSetramAM upayoga vinAnI kriyA ekaDA vagaranA mIMDA jevI che. upayoga e saMcita zaktino vaparAza che. je zaktino veDaphATa mahAvIra vaMdanA iMdriya jagatamAM thaI rahyo che te zaktine AtmA tarapha vALI te upayoga che. zrutajJAnanuM ApaNA upayogamAM rUpAMtara thAya to ja te ApaNA vidyAbena mahAsukhalAla zAha (khaMbhAtavALA)nA anudAnathI zrI mATe upakArI banI zake che. muMbaI jaina yuvaka saMghe premapurI AzramamAM "mahAvIra vaMdanA'nuM dharmadhyAna pravRtti zubha upayoga, viSayavAsanA IndriyonA viSayanI | Ayojana karyuM hatuM. tenI oNDIyo C.D. vinA mUlya maLaze. pravRtti azubha upayoga. zubha upayoga pravRttithI deva ane manuSyagati jemane A oNDIyo C.D. joItI hoya teoe nIcenA saranAme maLe. azubha upayogathI tiryaMca ke narakagatinAM karma baMdhAya. tIvra krodha phona karI meLavI levA vinaMtI. kuriyara karavAmAM nahIM Ave: Adi raudradhyAna te azuddha upayoga che. zubha, azubha ane azuddha zrI kamalezabhAI zAha upayoga uparAMta cothI zuddha upayoga che. sahaja svarUpathI nirvikalpa svarUpamAM pariNamita rahevAnI sthiti te zuddha upayoga che. zuddha upayoganI virala Drelarsa, 925 pArekha mArkeTa, operA hAusa, pravRttimAM karma nirjarA thaI zake ane mokSaprAptino mArga sahaja bane muMbaI-400 004. Teliphona : 23863826. mobAIla : 9821932693. manoyoganA saMdarbhe upayogano vicAra karIe to mananI vicArazuddhi suMdara bhakti gIto dharAvatI A oNDIyo C.D. ghare vasAvI ja ApaNA upayogane zubhamAMthI zuddha tarapha laI jaze. rAkhavA jevI che to sarvene A lAbha levA vinaMtI. upayoganI zuddhatAthI AdhyAtmika kSetre Atmika utthAna ane | zrI kamalezabhAInA sahakArathI A kAryakrama tA. 25-4-2015nA vizvazAMti che, jyAre upayoganI azuddhatAe Atmika patana, vizvamAM | yojAyo hato. A kAryakramamAM zrImatI jharaNA vyAsa ane emanA vera, jhera, IrSA, jhadhaDA ane yuddho sarjAya che. vaLI, upayoganI azuddhatA sAthIoe bhAvavAhI bhakti saMgIto prastuta karyA hatA. te mAnasika vicAronI malInatAne kAraNe hoI ajJAnanA vikRta 1 miTa
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ julAI, 2015 prabuddha jIvana | 31 bhAva-pratibhAva paM. sukhalAlajI ane vimalAtAI jevA dRSTAonA A gaMbhIra prabuddha jIvananA gAMdhI jIvanano aMtima adhyAya vizeSAMka temaja ciMtano sarva gAMdhIjano, jenajano ane vizeSa to zrIma anekAMtavAda, syAdvAda ane nayavAda vizeSAMka saMpAdita karanAra baMne vAMcyA-ciMtavyA vagara ja upahAsa pAtra gaNatA jaina munijanone sAdara viduSI saMpAdikAonA apAra parizramanI anumodanA. samarpita che. OM zAnti. eprila mAsanA aMkamAM "zrImada rAjacaMdra ane sAbarakAMThAnA LprA. pratApakumAra ja.ToliyA, beMgalora saMto'nA lekhakazrInA svAnubhava sabhara tAraNo, avataraNo mATe temane (M) 09611231580 dhanyavAda. temanuM A tAraNa to ati mahattvanuM ane mAtra rASTrapitAnA Email: pratapkumartoliya@gmaiil.com. rAjakIya anuyAyIo ja nahIM paNa sarva koI sAmAjika, rASTrIya, sAhityika ane vizeSa to gAMdhI vicAraka puraskartAoe paNa lakSya bipInabhAI jaina sAthenI tamArI zrI manasukhabhAI suvAgIyAnI ApavA jevuM che ke, mulAkAta bhAre rasaprada ane uttejaka rahI. jaLa-jamIna ane gauvaMzanA zrIma' viSe rASTrapitAe ATalo Adara darzAvyo che paraMtu emanA vikAsa dvArA jaLakrAMtimAM rata, jAmakAnivAsI manasukhabhAI saurASTramAM rAjakIya anuyAyIoe bhUlathI paNa e mahApuruSane yAda karavAnI to khUba jANItA che ja. tasadI lIdhI nathI. gujarAta A mudde naguNuM ja rahyuM che. potAnI bhUminI prakRtine, vikRtithI dUra rAkhIne, saMskRtinA vikAsamAM temano phALo vibhUtione oLakhavA mATe enI pAse navarAza ja nathI. ApaNe moTo ane mAtabara rahyo che. jema DaoN. vargIsa kuriyane zveta-krAMti "amUla" ravIndranAtha ane vivekAnaMda pAchaLa gAMDA thatA rahyA paNa AMgaNe mAraphata karI, tema praduSaNa mukta, paryAvaraNa, dvArA jaLakrAMtinA praNetA UgelA sUryane nA oLakhI zakyA. manasukhabhAIno utsAha ane umaMga mANyA, baLadano artha ja baLa ahIM A ja vastu para, svAmI vivekAnaMdanA, bALapaNathI ApanAra bhUlAyo, gAya hAMsiyAmAM dhakelAI gaI. pazupAlako bheMso 'vivekAnaMda maMDaLa" sthApIne, puraskartA rahelA ane sarvodaya tarapha vaLyA. pariNAme gAyamAtA aupacArika rIte pachAta rahI, paraMtu vicAradhArAne varelA viduSI vimalAtAIe mUklo bhAra, jyAre A tenA vaMzanuM to nikaMdana thatuM rahyuM! e kema poSAya? manasukhabhAI paMktilekhake 'birAdara' mAsikamAM vyakata karelo be varSa pahelAM, tyAre suvAgIyA, zrI kRSNanuM kArya ja AgaLa dhapAvI rahyA che-gopAlaamArA sarvodayI bhAI-bahenonAM ja bhavAM caDhelAM ane virodhanA govALanuM. Aje kRSikAro jANe pAyAnI vAta bhUlIne Arthika saddharatA sUra nIkaLelA e jaNAvavuM prAsaMgika thaze. suzrI vimalAtAIe zrImadga tarapha vaLI rahyA che. tethI grAmya saMskRtine khUba du:kha sahana karavuM paDyuM UMDuM adhyayana karyA pachI ane temanI aMtaracetanA sAthe tAra joDIne che. ceka Demo, taLAvo, dvArA pANInA taLa UMcA AvatAM saravALe vyakta kareluM ke, "gujarAtanA, bhAratanA yuvako, khAsa karIne jeno to kheDUtone to lAbha ja thAya che. dezI khAtaro paNa upayogI hoya che. vivekAnaMdane bhUlI jAya, rAjacaMdrajIne vAMce-vicAre, temanI pustikAo chANa, mATI, rAkha, sAthe vanaspatinA aMzo dvArA khADAmAM taiyAra khIsAmAM rAkhe.' (saMdarbha : 'paMcabhASI puSpamALA' - pR. 5). thatuM chANiyuM khAtara, pAka ugADavAmAM Aje paNa mokhare che. A anusaMdhAnamAM mahAprAjJa prajJAcakSu paM. zrI sukhalAlajInuM paNa "AkAzavANI'-rAjakoTa dvArA 'gAmano coro', kAryakramamAM teno pracAra A kathana atyaMta ciMtanIya, upAdeya ane anukaraNIya che: thato rahyo che. je kheDUtomAM navA rasa ane utsAhanuM siMcana kare che. ...tattvaciMtana karavAnI ane te upara spaSTa temaja pravAhabaddha HharajIvana thItakI, porabaMdara lakhavAnI ane te paNa ghara AMgaNe ramatA kumAranI uMmarathI tema ja (3). vyApAradhaMdhA AdinI vividha pravRttio vacce -zrImad jevI vyakti ApaNI phona para vAta, ghoghAvadara saMvAda ane jAmakA darzanane utpanna karavA vAste mAtra jaina saMskRti pratye ja nahi paNa gujarAtanI ApazrIe zabdomAM je mUrtimaMta karyA che e lekha amArA kAryano saMskRti pratye mAthuM ApameLe namI jAya che. jaina samAja mATe to e zilAlekha banI gayo. itihAsa ApanA zabdane lAMbo samaya yAda vyakti cirakALa lagI AdaraNIya sthAna sAcavI rAkhaze emAM zaMkA rAkhaze. vizvanA jaina samAja ane vizvanA baudhiko sAme A lekha ja nathI. taTastha ane ciMtaka bhAve zrImannAM lakhANa vAMcyA sivAya mukIne tame gAmaDAmAM cAlI rahelA jaLarakSA-gorakSA yajJane vizva emane viSe abhiprAya bAMdhavA ke vyakta karavA e vicArakanI dRSTimAM prakAzita karyo che. upahAsaspada thavA jevuM ane potAnuM sthAna gumAvavA jevuM che. saMsArI tarIke A sevAyajJamAM pArAvAra Arthika-sAmAjika(saMdarbha : "prajJAsaMcayana': 'darzana ane ciMtana' pR. 789) rAjakIya saMkaTo veThyAM che. paNa paramAtmA Apa jevA puruSone devadUta
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 prabuddha jIvana julAI, 2015 rUpe mokale che. ethI ja sevAyajJanI jyota niraMtara jalatI rahI che. sAmI bAju AvatI joI. sAmAnya rIte, A moTA TrAphikavALA rastamAM ApanI lAgaNI-AzIrvAda amAruM sadbhAgya che. amArA dAdAne koI krosa kare nahi. temaNe jokhama lIdhuM. mane kUtuhala thayuM ke, atyAre zat zat praNAma. A baheno bahAra kema? zuM prayojana? dhIre-dhIre karatA meM emanI 1manasukhabhAI suvAgIyA upara najara rAkhI to te 5-10 miniTa cAlI. hAIve uparathI nIce pramukha-jaLakrAMti TrasTa utarI nadI kinAre koI AdivAsInA khetaramAM thoDIka ADaza zodhIne C/o. phloTeka enjiniyariMga prA. li. zApara meIna roDa, muM. zApara kudaratI hAjate beThI. huM to, pAcho pharI gayo paNa pAchaLa najara nAkhI (verAvaLa) ji. rAjakoTa (gujarAta) to 7-8 AdivAsInA chokarAo TIkhaLa karatA hatA ane hasatAMphona : (02827) 252509, 253309 hasatAM kAMkarIcALo paNa karatA hatA. pheksa : (02827) 253222 to, mArI vAta ATalI ja ke, AvuM badhuM zA mATe ? Ane mATe Web : www.jalkranti.org /e-mail : info@jalkranti org koI vyavahArU, ziSTa mArga na kADhI zakAya ? have to, e AdivAsI garIba-abhaNa prajA paNa khUllAmAM besatI nathI. ghaNA mArA jaina mitro 'prabuddha jIvana'no hu niyamita vAMcaka chuM. ghaNuM suMdara lakhANa Ave ke je samAjanA movaDIo che teo mArI vAta sAthe saMmata che. che. sarvadharma samabhAvanI bhAvanA vyakta karatA suMdara lekhonuM vAMcana uDaoN. mohana paTela (pUrva zerIpha) maLe che. jaina dharmanI sAthe hiMdu, IslAma, khristI dharmane paNa tame paTela vanikA, vesTarna eksapresa hAIve, samabhAve nyAya Apyo che. goregAMva (IsTa), muMbaI- 400 063. me-2015nA aMkamAM kalikAla sarvajJa muni hemacandrAcArya vize Phone : 28771293. Fax : 2877 3298 / 0570 khUba suMdara lekha chapAyo che te vAM , khUba ja gamyo. uttara gujarAta Email : mipatel@epltube.com pATaNa yunivarsiTInI joDe temanuM nAma joDAyeluM che te kAma pAra pADavAmAM mAro mahad aMzano phALo che teno mane saMtoSa che. ApanA taraphathI prabuddha jIvananA badhA ja aMkonI pdf phAIla hamaNAM ja tA. 27-5-15nA "janmabhUmi'mAM meM je patra lakhyo DIjITala svarUpe DVDmAM maLyA che. kharekhara khUba ja sArI mahenata tenI kopI A sAthe bhIDuM chuM. karIne ATalA badhA ja varSonA aMko jijJAsuone pahoMcADavA mATe huM AzA rAkhuM chuM ke, tamane A prastAva gamaze. Digital DVD banAvIne khUba ja anumodanA sabhara uttama kArya karyuM 'Adhunika saMdarbhamAM dharmanA nAme ApaNe je vahevAro, rIta-rasamo che. amArI LiabrarymAM Ano saMgraha karela che. pALIe chIe ane jeno sadIothI Agraha rAkhyo che temAM pheraphAra hRdayapUrvakanI anumodanA saha AbhAra karavAnI jarUra che. sAco abhigama to, dharma, zraddhA, adhyAtma ke gbI. esa. zAha paramatatvanI sAdhanA che. dainika kriyAo ane vahevAra, bhautika niyamonuM hirAjaina sosAyaTI, AcaraNa ane pAlana te to, AnuSAMgika prakriyAo che je samaya, sAbaramatI, amadAvAda-380 005. mo. 94265 85904 o. : (079) 22132543 saMjoga, dezakALa, paristhiti pramANe badalatA rahevuM e zikhAmaNa Email : ahoshrut.bs@gmail.com ApaNI sAcI virAsata che. Website : www.ahoshrut.org jaina dharma sAthe huM nikaTatAthI ja joDAyelo chuM. jaina mitro sAthe (6) mAre carcA paNa thAya che ane eka khAsa vAta to e ke, jemAM anukULatAe ApaNuM 'prabuddha jIvana' vAMcuM chuM. zarIra para AMkhe, moTAbhAganA saMmata thAya che te sAdhu-sAdhvIonI zauca kiyA. itara sAmAjika parivAra javAbadArI sAtha vaDIla nAte (75 pUrA) hamaNAMno ja eka dAkhalo ApuM. dahANu tAlukAmAM hAIve para tethI jUnA ke navo aMka kyAreka hAthavagu hoI vAMcuM chuM ja. AsvAdavuM aMbolI gAme mAruM phArma che. barobara enI sAme ja eka upAzraya che. jIvanano lahAvo che. vicArAya tevuM lakhANa che. zarUAtanA varasomAM jyAre e upAzrayane sthApavAmAM Avyo tyAre Disembara 2014mAM amArA mathurAdAsa Aje bIjI vakhata vAMcyuM. e zubha kAmanI joDe huM saMkaLAyelo paNa hato. have, tyAM sAdhu- 18 varSa sudhI saMsthAnI sevA karelI. janma tArIkha 9-2-1986. sAdhvIono vAsa hoya che. vihAra karatAM-karatAM rAtavAso gALavAnuM 70 varSanI uparanI haze. mArA vAMcavAmAM deha vilaya humalo vaMcAyuM. ane vizrAmanuM sthaLa che. DaoN. reNukAnI sAthe phona para vAta thayelI. anukULatAe po. kA.mAM thoDA divasa pahelAM sAMjanA 7-00 vAge 8-10 sAdhvIone meM mane jJAta karavA vinaMti che. pAyAnA sthaMbha ochA jano yAda kare che. upAzrayathI nIkaLIne saLaMga cha lAInano Dabala hAIve krosa karIne ghaNAM dekhAdekhI, phoTAne vaMdana, to dararoja kare. vUDe tUDe matira bhInnA.
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ julAI, 2015 prabuddha jIvana 33 paMcatattvamAM mArI zraddhAMjali vAcaka tarIke pAThavuM chuM. (1) "prabuddha jaina yuvaka saMgha tathA temanA Ayojakone khUba khUba abhinaMdana. jIvana'nI viziSTatAo, aMgrejImAM zarU karyuM. (2) bhAva-pratibhAvamAM bhaviSyamAM AvA kAryakrama Apa avAranavAra yojatA rahezo tevI ekanA eka ja pAThavanAra-babbe vakhata. keTalAMka lAMbA 2-2 pAnAM ja zubhecchA. paNa. A mArA jIvana daramiyAna pahelI vakhata ja. ghaNAM prakAzano pamitA jhaverI niyamo ghaDe che ja. ahIM te jaNAvavuM ucita nathI. 'gujarAta mitra' zrIkuMja, bIje mALe, alTA mAunTa roDa, muMbaI. 152 varSa jUnuM koI divasa evuM nathI jaNAvyuM ke Ama karo. hA | (9) amuka ArTIkala mATe samaya niyata hoya che. hAla ATaluM ja. Dise.'14 tA. 25-4-15nA roja premapurI AzramamAM "mahAvIra vaMdanA'no huM khristI bhAIbahenone anyane vAMcavA ApIza. khristI phaLiyuM najIka kAryakrama sAMbhaLavAno lahAvo ApyA badala saMsthAno tathA tenA ja che. Sponsorsno AbhAra. sAthe nAsto paNa atyaMta sumadhura hato. Izu mAnava mitra, vayaska mitra. stavana gAnAra, saMgItakAra tathA pravacaka badhAe khUba ja suMdara EdAmodara ku. nAgara rajUAta karI traNa kalAka prekSako ne jakaDI rAkhyA. khUba khUba AnaMda (umareTha), jillo ANaMda Avyo. kAryakramanuM nAma (zIrSaka) mahAvIra vaMdanA hatuM. paNa temAM mahAvIra 'prabuddha jIvana'nA eka pachI eka khUba ja samRddha vizeSAMko je tame svAmInA tathA bhagavAnanA stavano khUba ja ochA hatA. jainetara bhajano zakaya banAvo cho te mATe jaina samAja tamAro RNI raheze. khUba ja sArI rIte paNa vadhu saMkhyAmAM hatA. to A kAryakramanuM nAma mArA namra mata mujaba, have zrImad rAjacaMdra viSayamAM je je "bhajana saMdhyA' rAkhavAnuM vadhu anukULa lAgata. zodhanibaMdho, atyAra sudhImAM thayA che te sahune samAvI leto aMka 1vijaya pI. zAha Avo je vizeSAMka anivArya banI gayo che, to yogya saMpAdaka zodhI 70-72, vAlakezvara roDa, muMbaI-400 006. kADhI eka "zrImad vizeSAMka' bahAra pADavA yogya karazojI. (10) dazoka na. zAha zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha yojita mahAvIra vaMdanAno kAryakrama zrImatI e-308, suprabha epArTamenTa, bekarI siTI, jharaNAbena vyAsa tathA ayodhyAdAsanA grupa dvArA racAyo, tathA tenA vejalapura, amadAvAda380051. pahelAM ucita covihArano lAbha zrI kamalezabhAI zAha tathA (8) parivArajanoe lIdho hato; temAM sahu sahabhAgI thavAno lAbha amane zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA yojAyela mahAvIravaMdanA kAryakrama maLyo hato. mATe ApazrIne khUba khUba abhinaMdana. zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha zrImatI vidyAbena mahAsukhalAla zAhanA - jharaNAbena vyAsa tathA temanA grupa dvArA bhakti saMgItano kAryakrama phaMDamAMthI racAyelA A adbhuta kAryakramanI saphaLatA sarve lokoe yojAyo tathA je hRdayathI temanA grupe prabhunA gIta gAyA tathA suMdara anubhavI ane bhaktimAM rasa taraboLa thaI gayA. zrI prabhu mahAvIra saMgIta ApyuM te badala teo sahu paNa khUba abhinaMdananA adhikArI vaMdanAmAM je dhUna temaNe upADI te kharekhara avismaraNIya hatI ane che. khAsa karIne amane rAjA rAvaNa tathA maMdodarI rANInI aSTApada parvatanI sau prathama alpAhAra khUba suMdara tathA svAdiSTa hato tethI kharekhara bhakti yAda AvI gaI. sahu tRpta thaI gayA hatA. A prakAranA kAryakrama vadhu ne vadhu thAya ane ApazrI tathA ApanA pachI je bhakti saMgItanA gItono AraMbha thayo temAM eka pachI saMyojako je prakAranI mahenata karI rahyA cho te badala huM zrI jaina yuvaka eka gIto AvatA gayA temAM traNa kalAka sahu bhaktajanone A bhakti saMgha tathA saMyojakonI tathA pUrA saMgItanA grupanI khUba khUba anumodanA grupe jakaDI rAkhyA hatA. karuM chuM. tathA vadhu ne vadhu loko AmAM bhAga le tathA prabhunI bhaktimAM eka eka gIta prabhu mahAvIrane ja jANe arpaNa thayA hoya tevA DUbIne AvA bhakti rasano lAbha le tevI ja zubhecchA ane khUba khUba hatA tathA jaina hoya ke jainetara paNa tamAma gIto mahAvIra svAmIne anumodanA. hRdayamAM sthApIne, temanA zaraNe jaIne gavAyA hoya tevuM lAgyuM. traNa siccIdAnaMda zAha - jyoti zAha kalAka prabhu bhakti karatAM karatAM kyAM vItI gayA tenI khabara ja na paDI. kRSNa mahala, marIna DrAIva, muMbaI. DaoN. ramaNabhAIe A kAryakramane 'mahAvIra vaMdanA' nAma ApyuM * * * hatuM te Aje kharekhara sArthaka thayuM hoya tema lAgyuM. A mATe zrI muMbaI
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 prabuddha jIvana julAI, 2015 paMthe paMthe pAtheya (anusaMdhAna pRSTha chellAthI cAlu) che. mArI dIkarIo mane keTalI vahAlI hatI. tene paNa maLI zakato nathI. mane bhUtakALa yAda na karAvo. 'hamase mata pUcho, kese, maMdira tUTA sapanoM kA, logoM kI bAta nahi hai, ye kissA he apanoM kA." emanA rUdiyAmAM evo ghA paDyo hato ke potAnA dardanI paravA karavAnI choDI dIdhI. mAruM koI nathI. A zarIra mArA kAmanuM nathI. manathI nakkI karyuM ke "jaina muninI jema mAre saMthAro karavo che." khAvAnuM-hAvAnuM choDI dIdhuM. Akho divasa sUI rahe, kapaDAM paNa badale nahi, hAthIpagAne kAraNe khUba parU nIkaLe. DresiMga paNa na karavA de. tenA kAraNe asaMkhya IyaLa jevA jaMtu paDI gayA. dhIme dhIme AkhA zarIra para, dADhInA vALamAM, mAthAnA vALamAM, godaDA-dhAbaLAmAM jaMtu pharyA kare. vorDanA dardIo temanI durgaMdhathI trAsI gayA, phariyAda AvavA mAMDI. DaoNkTara, vorDaboya zarIra para kapaDAM coMTI gayelA. bhAIone kahyuM ke surezabhAI- subhASabhAI badhA samajAvIne tame temane navaDAvo. huM temanA mATe khIcaDI thAkyA. davA ke jamavAnI vAta karIe to nA ja banAvIne laI AvuM. khIcaDI banAvatA manamAM pADe. vicAravA lAgI-Aje bAbA svaccha thaze. tethI eka rAtre temane meM kahyuM, 'alagArIbAbA zAMtithI uMghI zakaze. jaMtuthI mukti maLaze. paNa A jaMtu tamane karaDatA nathI? tame kevI rIte thoDIvAramAM surezabhAI mane bolAvavA AvyA, UMghI zako cho? tamane gaMdha mAratI nathI ? kAle 'jaldI cAla-te khUba moTuM pApa karyuM che." savAranA tamane be traNa bhAIo navaDAvaze, dADhI alagArI bAbAne navaDAvyA ane tyAM ja teo mAthAnA vALa kApI Apaze, tamane navuM godaDuM DhaLI paDyA, teo anaMta yAtrAe upaDI gayA. huM pAtharI Apaze. tamane sAruM lAgaze.' doDIne temane jovA gaI. AMkhamAMthI azru sarI paDyA. temaNe temanI jIda cAlu rAkhI. "mAre saMthAro dattanA upAsaka cira nidrAmAM poDhI gayA hatA. temane karavo che, mane mArI rIte maravA do! mArA zarIra praNAma karI. datta dhUna bolavatA bolAvatA temane para je divase pANI paDaze te divase mAruM mota anaMtayAtrAnI maMjhila bhaNI laI gayA. thaze. IndIrAbena, tame samajI lejo." cala akelA, cala akelA-cala akelA paNa meM temanI vAta na mAnI. savAranA ATha terA melA pIche chUTA, rAhI cala akelA." vAge temanI IcchA virUdhdha temanA vALa kapAvyA, * * * garama pANI karI temane badhAe ucakIne sahayoga kuSTha yajJa TrasTa, hiMmatanagara-383276. bAtharUmanI bahAra besADyA-temanuM zarIra bhAre, mobAIla : 94260 54337. zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA nirmita AMtara rASTrIya khyAti prApta, jaina dharma tattvanA vizva pracAraka padmazrI DaoN. kumArapALa desAInI hadaryasparzI prabhAvaka vANImAM mviyppl yyaavittm IT in front patri | I neNavIra kathA) t sapabha kathA che Tii - zart beat I[, panA ne ! II mahAvIra kathA || gautama kathA|| II 2Sabha kathAII II nema-rAjula kathA pArzva-padmAvatI kathA | be DI.vI.DI. seTa be DI.vI.DI. seTa traNa DI.vI.DI. seTa traNa DI.vI.DI. seTa traNa DI.vI.DI. seTa bhagavAna mahAvIranA jIvananAM anaMta lakvinidhAna guru gautama- rAjA RSabhanA jIvanacaritra ane temanAthanI jAna, pazuono pArzvanAtha bhagavAnanA dasa rahasyone pragaTa karatI, svAmInA pUrva - jIvanano tyAgI RSabhanAM kathAnakone citkAra, rathi nemIne rAjulano pUrvabhavono marma. bhagavAnanuM gaNadharavAdanI mahAna ghaTanAone itihAsa ApIne emanA bhavya AvarI letuM jainadharmanA Adi vairAgya udabodha ane temanuM jIvana ane cyavana kalyANaka. AlekhatI ane vartamAna yugamAM AdhyAtmika parivartanano khyAla tIrthakara bhagavAna zrI RSabha-devanuM ApatI, ajoDa gurubhakti ane caritra ane cakravartI bharatadeva ane | rAjulanA viraha ane tyAgathI zaMkhezvara tIrthanI sthApanA.| mahattA darzAvatI saMgIta-sabhara ladhutA pragaTAvatI bAhu balinuM romAMcaka kathAnaka tapa sudhI vistaratI hRdayasparzI padmAvatI upAsanA. AtmA sparzI kathA mahAvIrakathA' | rasasabhara 'gautamakathA' | dharAvatI anokhI 'RSabha kathA' mArca, 2015mAM prastuta thayela hemacaMdrAcArya kathAnI DI.vI.DI. paNa oNgasTa mAsamAM taiyAra thaI jaze. pratyeka seTanI kiMmata rUA. 150/- 0cAra seTa sAthe lenArane 20% DiskAunTa * beMka oNpha InDiyAnI bhAratanI koI paNa zAkhAmAM zrI muMbaI jena yuvaka saMgha prArthanA samAja brAMca, A/c. No. 0039201 000 20260 IFSC : BKID 0000039 mAM rakama bharI rDaranI vigata sAthe amane slIpa mokalo eTale DI.vI.DI. Apane ghare kuriyarathI ravAnA karAze. (uparanI DI.vI.DI. saMghanI oNphisa zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahammadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI-400) 004mAM maLaze. saMparka : pravINabhAI Teliphona : 23820296, athavA nIcenA sthaLethI prApta thazeInsTITyuTa opha jainolojI,bI-101, samaya epArTamenTa, AjhAda sosAyaTI pAse, AMbAvADI, amadAvAda-380015. phona : (079) 2676 208 2.
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ sarjana -svAgata julAI, 2015 prabuddha jIvana 35 pustakanuM nAma : samyam darzana prakAzaka : subodhabhAI bI. zAha mokSamArganuM praveza dvAra 301, AMgI phleTa, navA vikAsa gRha sAme, lekhaka : DaoN. je. ema. zAha pAlaDI, amadAvAda-380007. prakAzaka : zrImatI pramilAbahena jayaMtIlAla zAha uDo. kalA zAha phona : :26602757, mo. : 9374019362. parivAra (pATaNavALA) mUlya-amUlya, pAnA- 102. premajayaMtI baMglojha, 7-bI, jIvanasmRti prakAzaka tathA prAptisthAna : "zrutadevatA bhavana', akSayabodhi vijayagaNi A pustaka vize sosAyaTI, mIrAmbikA skUla pAse, nAraNapurA, 5. jaina marcanTa sosAyaTI, phatehapurA roDa, mananIya abhiprAya darzAve che. amadAvAda-380013. pAlaDI, amadAvAda-380 007. zreSThIvarya subodhabhAI A pustakamAM aneka phonaH (079) 27435418 /27470594. mUlya-rUA. 65/-, pAnA-201, AvRtti prathama, lekhakonA ciMtano, kavionA kAvyo, saMtonA mo. : (9327540956-DaoN. je. ema. zAha). vi. sa. 2071. suvAkyo ane jIvaMta vyaktinA Adarzo ane mUlya-svAdhyAya, pAnA-186, AvRtti-prathama, prastuta madhyasthabhAvanA vyAkhyAnone mATe kahyuM udAharA mUkAvRddhAvasthAmAM khumArIthI jIvavAno phebruArI-2005. che ke AjathI Azare 9-10 varSa pUrve tithinA eka stutya prayAsa karyo che. samyagdarzana : mokSamArganuM pravezadvAra DaoN. je. praznane laIne amadAvAdamAM giradharanagara saMghamAM vRddhatva (ghaDapaNa) bhAratanI bahucarcita tema ema. zAha lakhela mananIya kRti che. A pustakanI vigrahanuM vAtAvaraNa pedA thayuM hatuM. AvA samaye ja saLagatI samasyA che. samaya jAya che tema vRddhonI vizeSatA e che ke lekhake nava prakaraNomAM gItArtha pravacanakAroe ArAdhakone taTasthatApUrvaka saMkhyA vadhatI ja jAya che ane vRddhonuM avamUlyana AdhyAtmika patha para prayANa karanAra sAdhakane mArgadarzana ApavuM evI pharaja UbhI thaI hatI. te thaI rahyuM che ane vRddhonA prazno vadhatA ja jAya che. mokSamArganA pravezadvAra sudhI pahoMcavAnuM mArgadarzana arasAmAM vividha saMghomAM thayela pUjyazrInA ATha tenuM kAraNa Adhunika samAjanI vyavasthA ane mano karyuM che. sAthe sAthe e paNa samajAvyuM che ke samyam vyAkhyAnono saMgraha eTale prastuta pustaka. vaijJAnika kAraNo che. vRddho AvA aneka praznomAMthI darzananI prAptino AdhAra vizuddha aMtaHkaraNa para prastuta pravacanomAM gurudevazrIe sAmAcArIbheda, bahAra Ave ane prabhumAM zraddhA rAkhI svastha ane vAcanAbheda vagere saMbaMdhI AgamAdinA zAstrapAThI AnaMdamaya, dhArmika jIvana jIvatA thaI jAya te samyagu darzana jaina AcAra vyavasthAno AdhAra ane tapAgacchAdhirAja AcArya hIrasarIzvarajI khUba ja jarUrI che. che. samantabhadra svAmIe samyaga darzanane mahArAjAe karela paTTaka tathA te anusArI paraMparAne ghaDapaNa eka avasthA che ane e avasthA vize mokSamArgano karNadhAra kahyuM che. jo mokSanI prApti anusarIne viSayanuM nirUpaNa karela che. 80 varSanA yuvAna subodhabhAI bI. zAha lekho karavI hoya to karmathI baMdhAyela AtmAne mukta pravacanonA viSaya vize teo jaNAve che ke lekha, saMpAdano kare e bahu moTI vAta che. A thavuM paDe. karmayogathI bhramaNazIla AtmAne vartamAna ArAdhaka varganI mukhya samasyAne kyAMka pustakamAM prArthanAthI laI philmI gIta sudhI ane svasvarUpamAM sthira karavo paDe, anAdikALanI moghamamAM, to kyAMka spaSTapaNe vivecita karI che. A preraka prasaMgo laIne vasiyatanAmAM sudhInI vikRtiono vinAza karavo paDe ane AtmAnuM AtmArthI saune taTasthatApUrvaka sUcana ke Takora Ao upayogI vAto mUkavAmAM AvI che. vizuddha svarUpa prakaTa karavuM joIe. badhA dharmone paNa karI che. A pravacano ApatAM pUjyazrI A pustaka eTale abhAvane bhAvamAM tenuM vAstavika svarUpa ApavuM hoya ane Acarita vartamAna zrI saMghamAM pracalita pakSo, saMpradAyanI pragaTAvavAnI dizAmAM thayelo prayAsa. dharmane sArthaka banAvavo hoya to samyak darzananuM ane ka mAnyatAo ma aneka mAnyatAomAMthI kyAMya koI tarapha DhaLyA XXX prakaTIkaraNa atyaMta Avazyaka che. nathI. pUjyazrInA zabdomAM joIe to, pustakanuM nAma : A graMthanI vizeSatA e che ke lekhake 'huM koI vyakti ke pakSane lakSya karIne bolato samanvaya, zAnti ora samanvayayoga kA AdhAra mahApuruSonA kathano, dohAo tathA Agama nathI. Aje zAsana-saMghamAM matabheda ghaNAM dekhAya anekAntavAda sAhityanA udAharaNo ApI vAcakane A pustaka che mATe A badhuM bolavuM paDayuM che. je khalAso lekhaka : DaoN. pritama siMghavI vAMcavAnI preraNA ApI che. karyo che, temAM aMza mAtra pheraphAra nathI. zAstronA prakAzaka : pArtha InTaranezanala zaikSaNika aura samyaka darzana adhyAtma jagatanuM zreTha ratna tathA parAmarza vinA bolato nathI. bhagavAnanA vacana zodhaniSTa pratiSThAna-amadAvAda. siddhi apAvanAra che. pramANe yogya lAgyuM te kahyuM che." prAptisthAna : sarasvatI pustaka bhaMDAra, XXX XXX 112, hAthIkhAnA, ratanapoLa, amadAvAdapustakanuM nAma : madhyasthabhAva pustakanuM nAma : vRddhAvasthA Old Age 380001. phona naM. : 5356692. saMgha ekatAnI Master Key lekhaka - saMkalana tathA Alekhana : subodhabhAI mUlya-rUA. 60/-, pAnA- 105, AvRtti-prathama, saMpAdaka : muni kevalyajita vijayajI ma.sA. bI. zAha 1990. che.
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana julAI, 2015 DaoN. pritama siMghavI racita prastuta pustaka emanA vicArajagatamAM gAMdhIjI hoya ane milAna "muMbaInI nArI anokhI che, moMghavArI mAtra nahIM "samanvaya, zAnti ane samanvayayoga kA AdhAra kundarA paNa hoya. emane viSaya mATe kyAreya khoTa te hADamArI sAme paNa pUrI tAkAtathI jhajhUmatI ane kAntavAda'- ane kAnta vize pravartatI nathI paDI. emAM manovijJAna, astitvavAda jevA rahe che. gharathI dUra khUba dUra nokarI dhaMdhe jatI geramasajane dUra kare che ane anekAntavAdanA tattvajJAnanA prazno hoya, vijJAna, nRvaMzazAstra ke AvatI A nArI hADamArI sAme pUrI mAnasika rahasyane, tenA hArdane pragaTa kare che. A pustakanI itihAsanI bhUmikA ane prazno hoya ane sAhitya taiyArI sAthe laDI le che. gItA bahena pote ja vizeSatA e che ke tenuM Alekhana lokabhogya ane sAhityakAronI nisbatanA prazno paNa hoya. lakhe che-"ghaTanAkALa ane kramamAM meM sImADA bhUMsI zailImAM thayeluM che. tethI sAmAnya vAcakane paNa sAmAjika, sAMskRtika paribaLono sIdho nAkhavAno prayatna karyo che. lagabhaga badhI temAM rasa paDe che. ane bIjI vizeSatA e che ke mukAbalo teo kare che. ghaTanAone vartamAnamAM mUkI che. keTalIka vigato prakaraNonI yojanA ane viSaya nirupaNanI paddhati A saMcaya dvArA AjanA ApaNA maMda prANa tathya svarUpe che to keTalIka ghaTanAmAM kalpanAmAM tarkayukta ane saraLa che. sAhityika vivecananA vAtAvaraNamAM thoDo raMga umeryA che.' anekAntavAda vaicArika sahiSNutA, ahiMsA, prANavAyu pUro pADaze. ekeeka lekhaka maMjubenanI A pustaka vAMcatA eka evI anubhUti thAya zAnti ane samanvayano poSaka che. anekAntavAda sajAgatAnI abhyAsanI tIvra nisbata dharAvanArI che ke pratikULa saMjogomAM strI zaktine vadhu dhAra bahu upayogI che. enAthI matAgrahane sthAne lekhikA tarIkenI oLakha thAya che. maLe che. samaya sAme jhUkanArI, samAdhAna karanArI vaicArika udAratA ane dRSTinI saMkucitatAnA maMjubahena vize zrI himAMzI zelata lakhe che, asaMkhya nArInI bhAvanAonuM Alekhana A sthAne dRSTinI vizALatA Ave che. bhinnabhinna "je bhArekhama na samajAya evA aDIkhama viSayane pustakamAM pratIta thAya che je AvakArya che. vyaktionA dRSTikoNone samajAvavAmAM ghaNo sAmAnya rIte bAjumAM sarakAvI daIe athavA upayogI thAya che. jIvananA pratyeka kSetramAM vAMcatA khacakATa thAya evA viSayamAM UMDA bI-42, dayAnaMda sosAyaTI, e-104, sAmAjika, dhArmika, Arthika, rASTrIya vageremAM UtarIne maMjubahena to majA kare che.' gokuladhAma, goregAma (IsTa), muMbaI-63. phAyadAkAraka che. virodhI vicArono samanvaya maMjubahenane sAcesAca salAma karavAnuM mana mobAIla : 9223190753. karanAra che. A vAtanuM-vicAranuM vistArathI thAya evuM A pustaka che tenI pratIti thAya che. pratipAdana A graMthamAM thayuM che. A pustakanI XXX zrI muMbaI jena yuvaka saMghane vizeSatA e che ke anekAntavAdanI vyAkhyA jaina pustakanuM nAma : IlekaTrika TreIna jUna mIsamAM prApta thayela anudAna dRSTikoNathI karI che. ane sAthe sAthe anya saMpAdana-saMkalana : gItA nAyaka 25000 sevantIlAla kAntilAla TrasTa bhAratIya darzana ane pAzcAtya darzano sAthe prakAzaka: sAhacarya prakAzana, C/o. gItA nAyaka, julAI 201panA aMkanA tulanAtmaka vivaraNa paNa karyuM che. 703, vINA saragama, mahAvIranagara, kAMdivalI saujanyadAtA XXX (va.), muMbaI-400 067. 25000 kula rakama pustakanuM nAma : salAma maMju jhaverI nava bhArata sAhitya maMdira. saMpAdana-saMkalana : gItA nAyaka C/o. azoka dhanajIbhAI zAha, graMtha svAdhyAya : uttarAdhyayana sUtra prakAzana : phArbasa gujarAtI sabhA 134, zAmaLadAsa gAMdhI mArga. muMbaI-400002, 520599 zrI bipinabhAI jaina kIrtana kendra, trIje mALe, utpala saMghavI skUlanI patAsA poLa pAse, gAMdhI roDa, zrImatI nilamabena jena sAme, saMta jJAnezvara mArga, jUhu, vilepArle, amadAvAda-380 001. mUlya- rUA. 125/-, 520500 kula rakama muMbaI-400 049. pAnA-104, AvRtti dvitIya jUna-2013. eld mUlya- rUA. 250/-, pAnA-216+8, AvRtti- muMbaI nagarIno nAgarika lokala TreInathI zraddhApUrvaka dAna ApavuM, azraddhAthI ApavuM prathama 2014, mArca. ajANyo nathI. lokala TrenamAM ApaNI sahunI nahIM, vaibhava (trevaDa) anusAra ApavuM. "Aje ekavIsamI sadInA pUrvArdhamAM jo sahiyArI saphara thAya che. gItAbahena A pustakamAM vinayapUrvaka ApavuM. zAstronI AjJAno bhAratIya vidvAnonI beThaka svargamAM goThavAya to sAdI saraLa vANImAM ApaNI sahunI AvIyAtrA bhaya rAkhIne ApavuM. dezakALapAtra jANIne gujarAtamAMthI maMju jhaverIne mokaluM evuM muMbaIno nAgarika dAdara, ghATakopara, parela, ApavuM. samAjamAM je koI zIlabhadra, gauravabhera kahevAnuM mana thAya." A vidhAna dvArA bhAyakhalA, zIvarI, vI.TI., grAnTaroDa, saMskArapuruSa ke vidyApuruSa hoya, tene maMjubahenanuM mulya aMkita thAya che. kAMdivalInI kare che te anubhavonA sahabhAgI AjIvikAnI ciMtAmAMthI mukta karavA ane gItA bahena nAyake maMju bahenane bahu nikaTathI teo ApaNane banAve che. potAnA dhanane zuddha karavA vyaktie dAna jANyA che enI pratIti A pustaka dvArA thAya che. lekhikA muMbaInuM nArIjagata Alekhe che. karavuM joIe. maMju bahenane viSaya mATe kyAreya khoTa nathI paDI. temanI vAta taddana sAcI che ane te e che ke
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ JULY 2015 PRABUDDH JEEVAN | 37 SHRAVAK KATHA son, once we--your mother and myself had quarreled on some point and your CONTROL OVER Speech mother pushed me in anger. I was hurt AACHARYA VATSALYADEEPJI ofcourse, but not very much. I was A person named Punyasar was a banged with the wall. Then next day it very simple man inspite of being very was forgotton.' I was reminded of that rich. He had a very simple and loving incident. family members. There was a nice Once while talking with his mother swing in his house. He while swinging the son was reminded of the incident on the swing was seen smiling all alone that his father had told him. As the son because of some funny but good and the mother both were in a good thoughts. His son happened to observe mood the son told the mother the inci- him and was surprised to see his fa- dent that his father had told him. ther smiling inspite of being alone. The One day when the mother-in-law and son asked the father about the reason daughter-in-law had hot arguments the of smiling. The father very reluctantly daughter-in-law was reminded of the told him the reason. He said, "Look, incident and she abused the mother-in law. The mother-in-law got wild and she felt very bad. She went to the extent of committing suecide. Even Punyasar was very much upset. He felt very bad upon himself for disclosing the incident before the son. That moment only he learnt a lesson to have control over one's speech. The son was also upset and he thought that he was the main cause of his mother's death. He should not have disclosed the incident before his wife. This story gives us a lesson that you should never disclose anybody's personal matter to anybody. Translated by Pushpa Parikh 240 320 100 40 rUA. eka hajAranA pustako kharIdanArane rUA. 500nuM DiskAunTa, eTale rUA. 500mAM rUA. 1000nA pustako - zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA prakAzano krama pustakanA nAma kiMmata rUA. krama pustakanA nAma kiMmata rUA. krama pustakanA nAma kiMmata rUA.' 1 DaoN.ramaNalAla cI. zAha likhita ne saMpAdita graMtho 21. saMskRta nATakonI kathA bhA. 1 100 DaoN. kalAbena zAha saMpAdita 1 jaina AcAra darzana DaoN. kalAbena zAha likhita DaoN. dhanavaMta zAha likhita 2 caritra darzana 220 22. caMdra rAjAno rAsa 100 31. vicAra maMthana 180 3 sAhitya darzana DaoN. razmi bhedA likhita 32. vicAra navanIta 1805 4 pravAsa darzana 260 23. amRta yoganuM, prApti mokSanI 250 bhAratIbena zAha likhita I I sAMprata samAja darzana 270 DaoN. phAlganI jhaverI likhita 33. zrI gautama tulya namaH 225 I 6 zruta upAsaka DaoN. ramaNabhAI zAha 320 24. jaina pUjA sAhitya AcArya vAtsalyadIpa sUri kRta I / 160 7 jaina AcAra darzana 300 DaoN. rekhA vorA likhita 34. jaina dharma 70I / 8 jaina dharma darzana 300 25. Adi tIrthakara zrI RSabhadeva 280 35. bhagavAna mahAvIranI T 9 gurjara phAgu sAhitya DaoN. ramezabhAI lAlana likhita AgamavANI I10 jina vacana 250 26, jaina daMDa nIti 280 36. jaina sakjhAya ane marma 70] 11 jina tattva bhAga-1 thI 9 540. sureza gAlA likhita 37. prabhAvanA 12 T12 vaMdanIya hRdayasparza bhA. 3 50 27. maramano malaka 250 I13 vaMdanIya hRdayasparza (olIva) 38. sukha tamArI pratikSA kare che 2pa0 28. navapadanI oLI 14 prabhAvaka sthaviro bhAga-1 thI 6 350 39. meruthIye moTA 100 29. yoga ane jaina dharma I 15 namo tittharasa 40 DaoN. kumArapALa desAI kRta 140 DaoN. ke. bI. zAha likhita 16 pAsaporTanI pAMkhe bhAga-1thI3 500 aMgrejI bhASAmAM jainIjhama : 30. jaina kathA vizva 200 17 sAMprata sahaciMtana bhAga-16 180 komika vijhana rUA. 300 pro. tArAbena 2. zAha likhita navuM prakAzana 41 IlA dIpaka mahetA saMpAdita 18 zrImad rAjacaMdra (pustikA). pU.AcArya vAtsalyadIpa sUrijI saMpAdIta saMvatsarI pratikramaNa vidhi sahita : 19 prabuddha caraNe 100 zrImad buddhisAgara sUrIzvara racita mULa sUtrono gujarAtI-aMgrejI 20 ApaNA tIrthakaro 100 | zrI jaina mahAvIra gItAH eka darzana bhAvAnuvAda rUA. 350 uparanA badhApustako saMghanIoNphisemaLaze. saMparka : pravINabhAI Te.naM.23820296. T ( rUpiyA amArI beMkamAM-beMka oNpha InDiyA-karaMTa eNkAunTa naM.003920100020260 mAM jamA karI zako cho. .IFSC:BKID0000039 ( zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, 33 mahammadI minAra, 14mI khetavADI, e.bI.sI. TrAnsaporTanI bAjumAM, muMbaI-400 004. Teliphona : 23820296) che. - - - - - -
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 PRABUDDH JEEVAN JULY 2015 THE SEEKER'S DIARY 'Don't show me the Money!" In the movie Jerry Maguire, a sports agent who is bases of so many court cases, scams, scandals, trying to convince his sports star client that he is good, petitions-the list is endless. is told by the star, "Show me the money!" Observing people and their either extra adoration of One can interpret this dialogue in so many ways. It money or their lack of visible interest all ultimately just can mean "I need the money I don't want to know show or hide a layer of this insidious vast world of anything else." Or it could mean "The only criterion | money. One thing seems to be definite: money has can judge you by is the money you can bring, cut out immeasurable and sometimes near complete power all the other talk." And so on. over all of us. Whichever way we look at it, our money association is While I seek these answers, I am just going to share here to stay.Our relationship with money-making it with you a few life situations and we can try and keeping it, spending it, giving it is such a great give understand or atleast attempt to interpret what kind of away ...of character... of the inner mechanisms.. situation, especially in India we all tend to encounter. My relationship with money has always been slightly Anant Bhai, a very learned and illustrious man, part of messy because I always learnt to want money but rarely committees and heads some of them too, lost a huge "need it. It always gave instant gratification but rarely chunk of his wealth in a legal battle. a sense of long lasting joy/ happiness. It always seemed He had borrowed money from someone who was to be lacking but even when one seems to have lots of merely investing and very much poorer) during his it, it rarely made one feel a sense of abundance. It difficult days but now is unable to pay him back. The seemed like a fickle commodity because it is people interesting twist of this common scenario is that he truly and thus moods dependant)-and-product( perishable) believes that his intention is unquestionable and so it dependant. is ok not to be able to pay and in fact makes the man When I am in the vicinity of the liftman I can feel reminding him feel guilty and actually believes that his "Compared to him I have so much" but when I am near intention of paying should be taken into account and a person who is wealthier, my thought could be "I have nothing else. so little!" Tarun Garg is one of the biggest philantrophists and Everything seems to depend on how you use your much looked upon in his social circle. He spontaneously money. Like water, in itself it seems to have no colour gives money for communities, temples, even when or shape. When you are charitable with it, you can call people approach him for a favour, or even a person yourself compassionate but when you demand more looking needy but he will never increase his employees pocket money from your parents they can turn around salaries. He is one of those people who can give a and tell you "Don't be greedy!" Or when a neighbour huge amount in an act of grandiose but is unable to sees you bargaining with a vegetable vendor, she/he be pragmatic in day to day vyavhaar. He is able to might think "God, how petty this person is, haggling give things but not hard cash/ money to his bahus and with a sabziwala so much". A person's "generosity" or wife, while doing larger acts of charity. "meanness" is often and increasingly these days Raj and his wife Jasmine are this cuddly cute couple. measured only in terms of how much she/he is willing However Jasmine feels too small to ask for money from to give (or not give) of money. him. This means how much money you spend could He gives her the money each month for the house determine how many friends you have , compliments expenses and she treats it so scarily because she has and popularity. It can bring you so much and there is to maintain the image that Raj loves and has portrayed the belief that you could go to heaven if you give away of her that she is simple and can live within any means. enough of it. And on the other hand, it can isolate, cause she mentions the expenses she made each day to friction, create bloodshed and make your life a living Raj and always is seeking his acknowledgement that hell. she has spent wisely. She has all the best material Have you seen how those who want someone to open things but always as a 'I really did not want this, but his wallet behave? They act coy or cleverly manipulate my husband wants the best for me. to draw the money out - be it a spouse or a boss or a Then there is Rajni ben; who is the wife of a successful person known to be a philanthropist. Money forms the business man and there is no dearth of wealth at home
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ JULY 2015 PRABUDDH JEEVAN 39 yet she secretly saves money from her monthly ghar all the good most often is the inability to be honest. We kharch and buys jewelry each Diwali as husband does have to play games, remain subversive, tolerant- we not like money wasted on things like jewelery. Also in can get a false reputation, drown in superficial praises case husband notices, then she will either say it is fake, in the belief that we are these good human beings or totally give a wrong amount of how much value it because we have emotional compassion and not actually is and in fact hides it and keeps it too for her universal compassion. daughter. Compassion is compassion. It does not weigh people in Akash and Naina are both successful professionals rich or poor. It is compassionate to all- alert and aware of who have been dating each other over last 3 years but any pain. But we have made it about money and actually are not yet taking the decision to get married anytime deny people any other deeper layered emotion. soon. The hitch is not objections from family or any Have you heard 'I have done so much for you, and yet such reason. The problem is Naina earns more than how could you talk to me like this.'( so does giving justify Akash and this makes him feel insecure and dictatorship-now that I have given you an x amount, incompetent. you cant have a difference of opinion on political Karan used to give Tanvi house expenses each month. ideology, or unanimously agree that while sleeping you Then Tanvi started her own dress designing business should not put on an air conditioner, or obviously go in and it took off really well. Things turn nasty each month a smaller car because you are my wife, younger brother between them over money. Karan expected her to pay /sister whose life I sponsor and if you do any thing the house expenses from her account now that she is otherwise it labels you as 'You are so materialistic.' earning and she sees no reason why Karan should This is my baap, dhanni panu, maaliki bhaav not stop paying as she wants to save her money to grow compassion or love. her business. Every country might have their own individual unique Mansi and Jigna are best buddies since school. Mansi set of issues about money or the lack of it however it is married in a rich family and Jigna is a middle class not such a grave imbalance in interpersonal wife. Mansi never forgets to invite Jigna to any function relationships as in India. Most other places, drivers and or parties at her place. Jigna on the other hand feels house help are treated respectfully. Couples don't talk neglected at these get togethers since Mansi totally through layers of money and have slightly more equal ignores her and abandons her in mid conversation the solution oriented conversations. moment she sees someone affluent entering her door. How can we have a relationship which starts only Rajubhai is a self made man. He started selling skewed by comparing who has more money and so smuggled watches in the 70's and today owns a chain would have right of way. When will we be able to see a of electronic stores in the city. He got his 3 brothers person for his virtues, his qualities and his emotions if and their children to move to the city and got them the very first layer we judge him by his outer wealth. settled employing them at his shops. Not a single family We weigh how much our guest values us by the value get together passes where he doesn't mention among of the gift they give or the amount of cash they put at the group how if it wasn't for him his brothers and their our daughters wedding reception. We keep a hisaab families would've been languishing in the village doing to return the same value and think its Vyavhaarik. some menial farm work, nor does he ever let them I am intrigued and amused at times when I see the forget how much money he spent on them. The episode drama that is played around me each day, each which is totally sidelined is that if it was not for his moment where the actors are visible and in front of all; youngest brother whose timely entry saved them from however the writer / producer and the director in the bankruptcy. background that is running the show is money. The point I am trying to make here is that money has Let us all strive for within us to be able to actually see ceased to be a mode of exchange; it has stopped to beyond and treat money, always as a medium instead be a means to an end and has become instead a distorted reflection of our ego and power it wields. It Ide it of an end. has taken away our humanity from us. Reshma Jain And this skewedness is far more starkly visible in India The Narrators where there is no mass social security but hierarchical Tel: +91 99209 51074 layered support systems. Which has many advantages Email : reshma.jain7@gmail.com but the greatest disadvantage I see which outweighs
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 PRABUDDH JEEVAN JULY 2015 JAIN MYTHOLOGY ENLIGHTEN YOURSELF BY SELF STUDY OF JAINOLOGY LESSON - 7 (1) O DR. KAMINI GOGRI In the following article we will study about the sev- mother's words, the little girl hears her tone and acenth topic: Jain mythology. quires from both the basic blocks for a whole structure THE MOST PROFOUND human questions are the of value and meaning. Only when she understands how ones that give rise to creation myths: Who are we? to place and esteem each of the things can she make Why are we here? What is the purpose of our lives her own decisions about them. Only then can she know and our deaths? How should we understand our place which is good to sniff, which to jump and splash in, and in the world, in time and space? Thses are central ques- which to put away in a treasure box. And, while many tions of value and meaning, and, while they are influ- of these attitudes toward reality are conveyed by parenced by issues of fact, they are not in themselves ents, others come from the culture at large, from edufactual questions; rather, they involve attitudes towards cation, laws, entertainment, and ritual. In a society as facts and reality. As such, the issues that they raise diverse and rapidly changing as ours, attitudes from are addressed most directly by myths. Myths proclaim different and occasionally conflicting myths are promulsuch attitudes toward reality. They organize the way gated simultaneously. Even so, they are often accepted we percieve facts and understand ourseleves and the without question, by adults as well as children, as "the world. way things are," as "facts." Thus, because of the way While all cultures have specific myths through which in which domestic myths are transmitted, people often they respond to these kinds of questions, it is in their never learn that they are myths; people become subcreation myths that the most basic answers are to be merged in their view-points, prisoners of their own trafound. Not only are creation myths the most compre- ditions. They readily confuse attitudes toward reality hensive of mythic statements, addressing themselves (proclamations of value) with reality itself (statements to the widest range of questions of meaning, but they of fact). Failing to see their own myths as myths, they are also the most profound. They deal with first causes, consider all other myths false. They do not underswtand the essences of what their cultures percieve reality to that the truth of all myths is existential and not necesbe. In them people set forth their primary understand- sarily theoretical. That is, they forget that myths are ing of man and the world, time and space. And in them true to the extent they are effective. In a sense, myths cultures express most directly, before they become are self-fulfilling propheceis: they create facts of the involved in the fine point of sophisticated dogma, their values they propound. Thinking we are superior to other understanding of and awe before the absolute reality, creatures, for instance facts out of the values they prothe most basic fact of being. It is no accident that cul- pound. Thinking we are superior to other creatures, for tures think their creation myths the most sacred, for instance, we set ourselves up as such and use them these myths are the ground on which all later myths ruthlessly. People that think of themselves as brothers stand. In them members of the group (and now outsid- to the beats (beats live with them in harmony and reers) can percieve the main elements of entire struc- spect.) As circumstances change and perceptions altures of value and meaning. Usually, we learn onlyter (often, as is the case with our feelings about the covertly and piecemeal of the attitudes these myths ecosystem, because an old myth has been so successannounce openly and wholly. Watch any parent with a ful that it produces a new reality and thereby engensmall child, and you will see such attitudes being trans- ders a new attitude toward it), cultures constantly remitted and received almost unconsciously. Values de vise their myths. rived from the myths are virtually integral to speech it- There are two approaches to learning about the hisself. "What's that?" asks the child. "And this? How does tory of Jainism. The first approach relies on a body of that smell? How does it feel? How does this taste?" knowledge created by various scholars based on di"Be gentle, that's a daisy," her mother answers. "And rect or in direct evidence, such as, excavated structhat's a puddle. Watch out, that's a piece of glass; and tures and idols, inscriptions, original documents, and look, there's a shiny new penny". And, along with her references made in authentic literature outside Jainism.
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ JULY 2015 PRABUDDH JEEVAN 41 It is apparent that this approach is limited by the avail- dinosaurs for 130 million years. Then about 70 million able scientific methods and physical evidence. The years ago, rather suddenly in terms of geologic time, other approach is based on logic, derived knowledge, dinosaurs and other large reptiles became extinct, and and the preaching of the omniscient Tirthankars passed the mammals specified and branched out into on through their disciple scholars by word of mouth in monotreme, marsupials and placental. Most mammals the early times and later through written scriptures, and humans belong to placental group. Humans called Agamas. This approach is not limited by physi- evolved from hominids (apes and chimpanzees). A cal evidence, but include some of the complex con- skull, identified by Raymond Dart in 1924, was recogceptual ideas, which may have been presented in the nized twenty years later by the archaeologists as the scriptures in the highly simplified manner. In view of first Australopithecus amanuensis, a link between homiour modern technological background, a rational think- nid and the human being. In early 1980s, the fossils ing might be required in comprehending the main idea from Haldar in Ethiopia (a collection of fossils repreunderlying some of the historical and philosophical as- senting 13 individuals) and from Laetoli in Tanzania, pects given in the scriptures. discovered by Donald Johnson, evidence the age of Since the logic and the laws of nature are highly human species to be 3.6 million years. A recent 1995 valued in Jain philosophy, it is imperative that both ap- study of an incomplete shinbone from an ancestor, who proaches, as well as any new relevant scientific find- lived in north-western Kenya, has now suggested that ings, or eventually in alignment and complementary. In the forerunners of humans walked upright 3.9 to 4.2 this regard, some ideas and examples are briefly pre- million years ago, about half a million years earlier than sented here for provoking some thoughts. These should the archaeologists had shown before. Analysis of the not be taken as either a support for or a criticism of the shinbone demonstrated that the creature may have information derived from the Jain scriptures and other weighed about 120 pounds. literature. It is apparent that most of the archaeological reEternal Existence of the Universe and searches are directed towards validation of the Evoluthe Human Life tion Theory. Intelligence in human being is also perAccording to the Jain scriptures, the Universe is eter- ceived to have grown through the stages of evolution. nal, without beginning or end. Likewise, Jainism itself in this regard one may also perceive the evolution as is believed to be everlasting, it always existed and will occuring in the reverse direction leading to a loss of continue to exist. (It asserts that human life also has intelligence and faster ageing of the human body, always existed and would continue to exist, and the caused by radiation or some other natural phenomenon. total human population in the Universe remains fairly It is quite logical to presume if there is a beginning, constant.) This sounds like a significant departure from there must be an end too. But, the Evolution Theory the Theory of Evolution, that all living organisms present does not seem to dwell into the possiblity as to how on earth today have arisen from earlier forms in the many times the human beings might have gone through course of earth's long history. But, we also know that the cycle of evolution and extinction during the currently our knowledge of physical and natural science is not estimated 4.6 billion years age of our earth. Thus, while complete, and we should continue to gain new insights the theory of Evolution deals with a short segment of and develop new techniques for an un-foreseeable fu- time, the concept of eternal existence of human being ture. In this regard, if it is hypothesized that human re- in Jainism encompasses a vast cycle of time and also mains or fossils were not sufficiently resistant to de- a vast space of the Universe beyond our earth. cay, absense of their archaeological finding, after the Processes involved in the evolutionary changes are lapse of a certain period of time, would become quite currently the subject of intense research and discusunderstandable. It will then necessitate development sion among biologists. The book and movie Jurassic of newer techniques, different than those used currently, Park, have conceived that dinosaur DNA may be found for substantiation of the existence of human life in ear- in blood ingested by an ancient mosquito that was lier times. Recent developments in archaeology and trapped in a tree sap, and the extracted DNA could be other sciences are briefly reviewed in the succeeding then used to revive dinosaurs. Although the concept of paragraphs. reviving the dinosaur still belongs to the category SciArchaeological evidence supports the observation ence fiction, it has been proven to be true recently by that the first mammals arose from primitive reptilian the revival of an ancient micro-organism. According to stock about 200 million years ago, and coexisted with the May 19, 1996 USA Today, Prof. Raul Cano at the
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ 42 PRABUDDH JEEVAN California Polytechnic State University, San Luis well. Obipso, discovered the presence of micro-organisms With the continued advancement of our knowledge while he was looking for a dinosaur DNA in a 25-40 in physical and metaphysical sciences, we hope to find million years old piece of amber (fossilized tree sap) much physical evidence to be able to rationalize some which entrapped an extinct sting-less bee. Cano using of the concepts first talked about in science fiction the DNA fingerprinting and genetic sequencing, com- books, such as the "Time machine" by H.G. Wells, have pared the ancient organism with the modern cousins, become a reality now. Some of the truths revealed in and found the two similar, except that the older ver- the fields of natural and physical sciences, such as, sions made slightly different enzymes that may not be acceptance of atomic and sub-atomic particles, interfound in nature today. convertibility of mass and energy, presence of life in According to the Jain scriptures the human body plants and one-sensed micro-biological species, the after death sublimed during almost 90 per cent of the concept of time applied as a fourth dimension in the entire time-cycle. If one would want to accept this, then context of theory of relativity and the principle of uncerlogically the human body fossils might have started to tainty in modern physics, etc., have helped us in apdevelop resistance to environmental decay during the preciating in Jain doctrine on cosmology and characremaining small fraction (10%) of the entire cycle. Simi- terization of the living beings and non-living matter in lar to the Cano's findings, which support the occurence this Universe. of changes in the biochemistry and structure of similar [To be continued] living species over a long period of 40 million years, it 76-C, Mangal Flat No. 15, 3rd Floor, is quite possible that new research will verify the onset Refi Ahmed Kidwai Road, Matunga, Mumbai-400019. of progression of biochemical and structural changes Mobile : 96193/79589/98191 79589 imparting a decay resistance in the human remains as Email : kaminigogri@gmail.com Story of the fourth Chakravarti King Sanatkumar: Sanatakumar, the fourth Chakravarti was the king of Hastinapur. He received the Chakra in his armory and then conquered the whole Bharat Ksetra like other Chakravarti kings. He was very handsome with a well proportionate body. Once in the Indraloka all the Devas praised the charming Sanat kumar. Out of them the two doubted this and stepped in Prithvi-loka (earth) in disguise to check his fairness. Devas changed their form into Brahmanas with haircut and Rudraksa garland. Through a window both saw the attractive Sanatkumar and praised him. Hearing his praise Sanatakumar proudly invited them to see him in the Rajyasabha as his charm was multifold with royal robes, crown and ornaments. In the Sabha, a well-dressed Sanatkumar was sitting on a lion throne. To his surprise both Devas turned their faces and didn't utter a single word in praise. Chakravarti Sanat politely asked the reason for their fallen faces as both were very happy earlier. They replied, "Oh king! Formerly you were really looking better than praised by Devas in Devaloka but now your body is without all that beauty instead it seems to be full of diseases." After commenting, Devas disappeared. Sanatkumar thought I must have been proud of my body which is not going to live longer. It will be captured by disease and old age. After long consideration, he decided to renounce the world. He took Diksa with Guruji and went into the jungle. All his subject accompanied him and tried to make him reconsider his decision but all in vain, as he was very firm. Now in Devaloka this topic was discussed again that Rajarshi Sanat is suffering with various diseases. He was tolerating all with a cool and calm mind. With the act of acceptance of suffering and keeping peace in soul, all his inauspicious Karmas got destroyed and he received many Labdhis. Once more, two deities named Vijay and Vaijayant came disguised as Vaidya. They said, "Rajrshi, we are vaidyas, please allow us to treat you." Sanat the Rishi replied, "Punyashali Atmao, the disease in the body is not as harmful as the weak soul of individual. I meditate upon the pure soul that is why I am extremely happy in every pain. With meditation I have received many Labdhis. If you want to see, I can show you a miracle." Then he looked at his thin wrinkled finger and applied saliva on the same. To their surprise it turned thick, shining like gold. Both deities came in their original form and praised him. After Nirvana, Sanat became a Deva in third Devaloka.
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ JULY 2015 PRABUDHH JIVAN PAGE No. 43 The Fourth Chakravarti Sanatkumar - By Dr. Renuka Porwal, Mob.: 098218 77327 The fourth Chakravarti Sanat, king of Hastinapur, was very handsome. Once in Indraloka all the Devas spoke about thegood looking Sanatkumar. Two Devas doubted this and came to earth in disguise of Bramanas. They saw his charming body through the window where he was getting an oil massage. They entered the palace and praised him. Hearing their praise Sanatakumartold them that they should see his charm inthe Rajyasabha. In the Sabha Sanatkumar looked majestic. To his surprise both Devas turned their faces and didn't utter a single word in praise. Sanat asked the reason for their fallen faces as both were very happy earlier. They replied, "Oh kingl Previously you looked good, but now your body is without that beauty, instead it seems to be full of disease." The King thought, "I was very proud of my body which is not going to live for long. It will be captured by disease and old age so I should renounce the world." He took Diksa and went into the jungle. All his subjects tried to make him reconsider his decision but he was very firm. Rajarshi Sanat patiently suffered with diseases and destroyed in auspicious Karmas. To test him, two Devas came as Vaidya and insisted to take medicine. Rishi replied, "The disease in the body is not more harmful than the weakened soul. Meditating upon the pure soul,I am extremely happy even in pain." He applied saliva on his first thin wrinkled finger which turned thick and shining. Both deities turned to their original form and praised him.
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ Licence to post Without Pre-Payment No. MR/Tech/WPP-36/SOUTH/2013-15, at Mumbai-400001. Regd. With Registrar of Newspapers for India No. MAHBIL/2013/50453 Published on 16th of every month & Posted at Patrika Channel sorting office Mumbai-400 001 On 16th of every month * Regd. No. MH/MR/SOUTH-379/2013-15 PAGE No. 44 PRABUDHH JEEVAN JULY 2015 . raktapittagrasta mAnavInI kathA paMthe paMthe pAtheya badhA potapotAnI vAto karatA tyAM nirava zAMti na jANyuM jAnakInAthe. prasarI gaI. samaya vaheto jAya che, sAthe jIvavA- jue. vAMcavAno khUba zokha. kuTuMbe tarachoDyA pachI maravAnA kola ApelA to bAju para rahI gayA, teo khUba dhUnI banI gayA. koInI vAta sAMbhaLavA 1 iMdirA sonI patnI raNajItabhAI sAthe vAta karavA taiyAra na taiyAra nahi. temano ja kakko kharo. hatI. temanAthI dUra bhAgavA mAMDI, kadAca temane saMsthAe temane rUma ApelI, temanI AjubAju navasArInA desAI kaTuMbamAM janmelA raNajIta- sparza karavAthI roga thaI jAya to ? bhaNelI- copaDIono Dhagalo, gaMdA durgadhavALA kapaDAM, bhAI B.A..B.Ed. thayA ane hAIskUlamAM golI patnI patinA du:khane samajavo-svIkAravA gaMdA vAsaNa-temanuM godaDuM-cAdara paNa jovA na aMgrejI bhaNAve, temanA patnI paNa bIjI skulamAM taiyAra nathI. kadAca patnI abhaNa hota to patinI game teTalA melA, kyAreya rUmamAM kacaro vALe nahi. prinsIpAla, baMne hoMziyAra. dekhAva suMdara, dAMpatya vedanA samajI zakata, mitro-DaoNkTaranI samajAvaTa be-cAra divase jAya. jIvana sukhI. temanI baMne dIkarI bhaNavAmAM chatAM ghaNAM mahinA gharamAM ke kAra cAlyo. ' saMsthAnA bALakone teo TyUzana Ape, hoMziyAra. raNajItabhAIne chUTA nahotuM paDavuM. patnI saMsthAnuM lakhavAnuM kAma paNa kare. mANasa sArA nAnakaDo sukhI saMsAra. sukha kSaNika che paNa dIkarIo temane khUba vahAlI hatI. patnIe paNa temanuM dhAryuM karanArA. jIvana jIvavAno AnaMda che, sau sAthe maLI korTamAM kesa karyo, chevaTe temaNe chUTAcheTA ApavA svapnAo-aramAnonA minArA caNatA hatA. paDyA. gharamAMthI nIkaLavuM paDyuM. parivArane choDatA huM temanI rUma sApha karavA jAuM to bhagADI mUke. temAM bhUlathI nAnakaDuM bAkoruM rahI gayuM. samaya temanA dilane keTalI vedanA thaI haze tenI kalpanA kapaDAM-vAsaNa paNa ghasavA na de. huM temane samajAvuM samayanuM kAma kare che ane A parivAra mastImAM karatAM dila bharAI Ave che. ke alagArIbAbA saMsthAnA mahemAnane huM tamane jIve che paraMtu... kadAca panI abhaNa hota to maLavA mATe laIne AvuM to temane tamArI rUma na jANyuM jAnakI nAthe, savAre zuM thavAnuM che. joIne suga Ave. amane zarama Ave che. to tarata caNelA rAtrie killA, prabhAte te paDelA che. patinI vedanA samajI zakata. ja kahe-mAre koIne maLavuM nathI. raNajItabhAInA jIvanamAM ekAeka vAvAjhoDuM - ghaNAM mahinA temane davAkhAnAmAM rahevuM paDyuM. patrakAra mitro-TI.vI.vALA temano bhUtakALa AvyuM. vAvAjhoDAmAM to asaMkhya pAMdaDA-dhULanI roga to maTI gayo paNa temanA baMne page pUche to khUba ja garama thaI jAya, bhUtakALa jhera sAthe du:kha nAmanA jaMtue svapnAonA minArAmAM hAthIpagAno roga thayo, dhIme dhIme vadhato gayo. jevo banI gayo hato. jANe keje bAkoruM rahI gayuM temAMthI praveza karyo. svapnAnAM pachI to pagano gherAvo eTalo vadhI gayo ke ye duniyA, ye mahephila, mere kAma kI nahi. minArA caNAnArA raNajItabhAI ane temanA temanAthI cAlI zakAya nahi. khUba rasI thaI gaI. kisako sunAu hAla, dile be karAra kA. svajanone jhapaTamAM lIdhAM. minAro to kakaDabhUsa baMne paga kohavAI gayA. mAkho baNabaNe bhayaMkara bUjhatA huM A cirAga huM, apane majAra kA. karato tUTI paDyo. tenI nIce daTAyelA patnI ane vAsa mAre. ye kAza bhUla jAuM, magara bhUlatA nahi. dIkarIo jema tema karI bahAra nIkaLyA, paNa | Ayurvedika, homIyopethIka, elopethI ane mane zAMtithI jIvavA do. eka nAnakaDA cAThAMe raNajItabhAIne duHkha nAmanA jaMtue pakaDI lIdhA. meganeTa therepI paNa karI joIe. roga na maTyo. mane ghara-nokarI-kuTuMba-samAjathI dUra pheMkI dIdho eka nAnakaDA jaMtue temanA sukhI jIvanane jheramaya nokarI zikSakanI tyAMthI chUTA karyA. tethI samAja banAvI dIdhuM. kuTuMbamAM sukhanI saravANI vahetI sagAvahAlA pratye temane khUba gusso. | (vadhu mATe juo anusaMdhAna pAnuM 34). hatI, te sukhe vidAya lIdhI. jIvananI dizA badalAI. bhagavA | taMdurasta zarIramAM eka nAnakaDA cAThAMe dekhA zarU karyA. mAthAnA-dADhInA vALa | dIdhI. samaya jatAM cAThAM vadhavA mAMDyA. AMkhanI vadhAryA. bhUtakALane bhUlavA nAma paNa bhramaranA vALa kharavA mAMDyA. DaoNkTarane maLyA. badalI kADhyuM. sadAnaMda alagArI ane raktapittanuM nAma sAMbhaLatAM ja kuTuMbamAM hAhAkAra badhA temane alagArI bAbA nAme thaI gayo. jyAM AnaMdanI choLo uDatI hatI tyAM bolAvatA. te o dare kanI joDe gamagInI phelAI gaI. roja sAMje skUlethI AvI dalIlabAjI bahu kare. jyotiSa paNa 10, Postal Authority Please Note: If Undelivered Return To Sender At 33, Mohamadi Minar, 14th Khetwadi, Mumbai-400004. Printed & Published by Pushpaben Chandrakant Parikh on behalf of Shri Mumbai Jain Yuvak Sangh and Printed at Fakhri Printing Works, 312/A, Byculla Service Industrial Estate, Dadaji Konddev Cross Rd, Byculla, Mumbai 400 027. And Published at 385, SVP Rd., Mumbai-400004. Temporary Add. : 33, Mohamadi Minar, 14th Khetwadi. Mumbai-400004. Tel.: 23820296. Editor: Dhanwant T. Shah.