________________
જુલાઈ, ૨૦૧૫
પ્રબુદ્ધ જીવન
મળતો નથી, પરંતુ શ્રીમદ્ બુદ્ધિસાગર %િ રોગ મટાડે તે દવા અને દોષ મટાડે તે ધર્મ. *
તે દવા અને વો પડે તેuઈ ૫ કરે છે. જ્ઞાની ગૌતમ સ્વામી, રાજા સૂરીશ્વરજી એમ કહેવા માગે છે કે આ | આપેલા વિશ્વાસનો ઘાત કરવો એ મહાપાપ છે. આ
શ્રેણિક ઇત્યાદિ આત્માના કલ્યાણ પૂર્વે લખેલા મહાપુરુષને અનુસાર છે ,
Aી અર્થે પ્રાર્થના કરે છે. પ્રભુ નિશ્ચય અને અને તેની પ્રાપ્તિ તેમને કોઈ દિવ્ય શક્તિ દ્વારા થઈ હતી તે મુજબ વ્યવહારની દૃષ્ટિથી અનેક ઉત્તરથી સમાધાન કરે છે. સૌની જિજ્ઞાસા તેમણે લખ્યો છે.
તૃપ્ત થાય છે. એ સમાધાન સાર એટલે આ શ્રી જૈન મહાવીર ગીતા'. એક વિચાર આવે છે કે શ્રી યશોભદ્રસૂરિજીનો આત્મા જ સમય આ ગ્રંથના કેટલાંક તેજસ્વી વિધાન આપણને ચિંતનના પ્રદેશમાં જતા શ્રીમદ્ બુદ્ધિસાગર સૂરિજી રૂપે પ્રગટ્યો નહિ હોય?” (પાનું લઈ જાય છે. એ વિધાન ઉપર દૃષ્ટિ કરીએ : ૧૨૮).
અહીં પ્રેમ યોગ અધ્યાયમાં એક વિશિષ્ટ વિધાન ૧૮માં શ્લોકમાં આ મહાવીર ગીતા પૂર્વના ઋષિઓએ બ્રાહ્મી લિપિમાં લખેલ તેને જોવા મળે છે. મનન્તા: પ્રેમપર્યાયા: શુદ્ધાશુદ્ધ સ્વરુપત: એટલે કે શુદ્ધ સમય જતાં યશોભદ્રસૂરિએ લખી હતી.”
અને અશુદ્ધ સ્વરૂપી પ્રેમના અનંત પર્યાય છે અને કર્માનુસાર જીવ મેં જ્ઞાન કોષમાં ગુપ્ત રાખેલ તેને ભક્તિપૂર્વક દેવનાગરી લિપિમાં ભોગવે છે.મનના ખેલ પામ્યા વિના સાધક સાચો સાધક બનતો લખીને પ્રગટ કરી.’
નથી અને ઉન્નતિ પામતો નથી. મારા પછી ધર્મની વૃદ્ધિ માટે ભવિષ્યમાં સૂરિઓ, મહર્ષિઓ વગેરે શ્રીમદ્ આચાર્ય બુદ્ધિસાગર સૂરીશ્વરજીના “જૈન ધર્મની પ્રાચીન અને બીજી લિપિઓમાં અને બીજી ભાષાઓમાં પ્રેમપૂર્વક લખશે’–શ્રી જૈન અર્વાચીન સ્થિતિ' નામક ગ્રંથમાં તેમણે પ્રમાણિત કર્યું છે કે આજથી મહાવીર ગીતા-પ્રકરણ યોગોપસંહાર યોગ-ગાથા-૧૨૫-૧૨૬- ૨૫૦૦ વર્ષ પૂર્વે જૈનોની સંખ્યા ૪૦ કરોડની હતી. આજે સમગ્ર ૧૨૭) પાનું ૧૨૯.
વિશ્વમાં કદાચ એક કરોડની હશે. આવી તો ઘણી ભવિષ્યવાણી પૂજ્યશ્રીએ આ ગ્રંથના આ કર્મયોગીઓએ ક્ષેત્ર અને કાલ અનુસાર પોતાના અધિકાર પ્રમાણે યોગો પસંહાર પ્રકરણમાં કરી છે.
જ્ઞાન યોગનો આશરો લઈને પ્રવૃત્તિ કરવી જોઈએ. (કર્મયોગ-ગાથા આ ગ્રંથનું આ વરસે પ્રાગટ્ય વિશેષ રીતે ઉચિત એ છે કે આ ૧૦). ગ્રંથના કર્તા પ. પૂ. આચાર્ય ભગવંત યોગનિષ્ઠ બુદ્ધિસાગર નિવૃત્તિનો અર્થ છે સર્વ પ્રકારની પરતંત્રતામાંથી મુક્તિ, સર્વ સૂરીશ્વરજીના આચાર્ય પદની શતાબ્દીનું આ વરસ છે. આને ઈચ્છાઓ, કામનાઓમાંથી નિવૃત્તિ, અજ્ઞાનમાંથી નિવૃત્તિ, દુઃખમાંથી જોગાનુજોગ કહીએ કે પેલા વિધ્વગ્રહની કોઈ શુભ યોજના હશે? નિવૃત્તિ. નિવૃત્તિ એટલે સ્વતંત્રતા. આ પ્રકારની નિવૃત્તિ પ્રાપ્ત કરવા
કાળ એનું કામ કરતો જ હોય છે. પાંચ સમવાયમાં જ્યારે કાળ માટે કર્મ એવી રીતે કરવું જોઈએ કે જેથી અંતે કર્મમાંથી મુક્ત બની પરિપક્વ થાય ત્યારે જ ‘વસ્તુ'નું પ્રગટીકરણ થાય છે.
જવાય. આ કળા કહે છે કર્મયોગ. ભગવદ્ ગીતામાં ૧૮ અધ્યાય છે જ્યારે અહીં સોળ અધ્યાય છે. આસક્તિ વિના કરવામાં આવેલું કર્મ નિર્જરાસ્વરૂપ છે. –સકામ જેના વિષયો છે, શ્રદ્ધા, પ્રેમ, કર્મ, ધર્મ, નીતિ, સંસ્કાર, શિક્ષા, શક્તિ, અને નિષ્કામ-જેવી વૃત્તિ હોય તેવું થાય છે. દાન, બ્રહ્મચર્ય, તપ, ત્યાગ, સત્સંગ, ગુરુભક્તિ, જ્ઞાન અને રોગ મટાડે તે દવા અને દોષ મટાડે તે ધર્મ. યોગો પસંહાર. ત્યાર પછી મંત્ર યોગ, ગૌતમ સ્તુતિ, શ્રેણિક સ્તુતિ, આપેલા વિશ્વાસનો ઘાત કરવો એ મહાપાપ છે. ચેટક સ્તુતિ, શક્તિયોગ અનુમોદના અને ઈન્દ્રસ્તુતિ એવા અલગ છે
(નીતિ યોગ-ગાથા-૨૩) પ્રકરણો છે.
જૈન ધર્મ જ એવો ધર્મ છે કે જેણે જ્ઞાતિભેદના બંધન તોડ્યાં. જૈન ભગવદ્ ગીતામાં યુદ્ધના મેદાનમાં ભગવાન કૃષ્ણ અર્જુનને ઉપદેશ ધર્મના નિયમ પાળવાની જેની સંપૂર્ણ તૈયારી હોય તેવી કોઈ પણ આપે છે. અહીં “રાજગૃહી નગરી છે, દેવ સર્જિત સમવસરણ છે, જ્ઞાતિની વ્યક્તિ દીક્ષા લઈ શકે છે. આ એક ક્રાંતિકારી ઘટના છે. વ્યક્તિ ગણધર શ્રેષ્ઠ ગૌતમ અને મુનિઓ, સાધ્વી શ્રેષ્ઠા ચંદનબાળા, અને સંસ્કારથી-ગુણથી મહાન બને છે. કર્મની (વર્ણની) ઉચ્ચતા કે નીચતા સાધ્વીગણ, મહારાજા શ્રેણિક અને મગધજનો, ઈન્દ્રાદિક દેવતાઓ, તાત્ત્વિક રીતે હોતી નથી. બધાં જ વર્ણમાં મને જોનાર (ભજનાર) દેવીઓ, નર-નારીઓ, તિર્યંચ પશુ પંખીઓ – આ સર્વે દેશના મહાન બને છે. – (નીતિ યોગ ગાથા-૧૩૭). સાંભળવા ઉત્સુક છે. પ્રભુશ્રી
સદ્ ગુણ એ જીવનની મહાવીર સ્વામી ચતુર્મુખ દેશના . આજથી ૨૫૦૦ વર્ષ પૂર્વે જૈનોની સંખ્યા ૪૦ કરોડની હતી આધ્યાત્મિક સંપત્તિ (Spiritual
• ૧ વર્ષનું લવાજમ રૂા. ૨૦૦/-(U.S. $ 20) • ૩ વર્ષનું લવાજમ રૂા. ૫૦૦/-(U.S. $ 50) • ૫ વર્ષનું લવાજમ રૂા. ૯૦૦/-(U.S. $ 80) • ૧૦ વર્ષનું લવાજમ રૂા. ૧૮૦૦/-(U.S. $180) • શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘનો બૅન્ક A/c.No.બૅન્ક ઑફ ઈન્ડિયા CD A/c.No.003920100020260)