Book Title: Navkar Mahamantra Ek Adhyayan
Author(s): Chhaya Shah
Publisher: Chhaya Shah
Catalog link: https://jainqq.org/explore/032490/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9i zrI navakAra mahAmaMtra eka adhyayana lekhikA - St. chAyA zAha Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI navakAra mahAmaMtra ( eka adhyayana gujarAta vidyApITha (jena kendra)nI ema.phIla (anupAraMgata)nI padavI mATe taiyAra karAyelo zodha nibaMdha mArgadarzaka - DaoN. Ara. sAvaliyAsAheba lekhikAH Do. chAyA zAha 0 prApti sthAna 0 94, lAvArya sosAyaTI, navA vikAsagRha roDa, pAlaDI, amadAvAda. phonaH 26612860 mUlya: sAdhanA - ArAdhanA- anumodanA Page #3 -------------------------------------------------------------------------- Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarpaNa pUjya pitAzrI DaoN. kezavalAla ema. zAha tathA mAtuzrI suzIlAbena zAhane janmadAtA uparAMta jemanA preraNA, protsAhana ane mArgadarzane mAro vidyAvyasaMga cAlato rahyo. . je maMtra temanI rageragamAM vyApta hato. te ja maMtranuM adhyayana temanA karakamalamAM samarpaNa karatA harSanI lAgaNI anubhavuM chuM. chAyA zAha wwwwwwwwwwwwwwwwwwwww Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhinaMdana jagatamAM maMtrazAstra eka zAstra tarIke anAdikALathI suprasiddha che.chellA keTalAMka varSothI A zAstra eka vijJAna tarIke upasI rahyuM che. pazcAtyoe ghaNAM saikAo sudhI maMtrazaktinI avagaNanA ja karI hatI paraMtu jyAre maMtrano adbhuta prabhAva najaronajara jovA maLavA lAgyo tyAre teone paNa A vidyAno svIkAra karavo paDyo che. sAthe sAthe temAM rahelI zaktino vaijJAnika dhoraNe adhyayana karavA lAgyAche. bhAratIya paraMparAmAM maMtrazAstrano udbhava vaidika kALathI paNa prAcIna kALamAM zarU thai gayo hato. vedamAM AvatA maMtro tenA sAkSI che. vedamAM prakRtine rIjhavavAnA aneka sUktoche. je prAkRtika tattvone jagatanA hitArthe sAnukULa banavA mATe prerita karatA hatA. vakhata jatAM maMtrazAstrano vikAsa thavA lAgyo. mananI zaktine kendrita karIne tene yogya dizA ApavAmAM Ave to adabhUta pariNAmo nIpajAvI zakAya jyAre mananI AvI zaktino khyAla Avyo tyAre maMtramAM daivI tattvanI ja upAsanAne badale AsurI tattvonI upAsanA paNa joDAi. loko anya lokone vaza karavA mATe, duHkhI karavA mATe, pIDA pamADavA mATe ane yAvat mRtyu pamADavA mATe paNa maMtrona upayoga karavA lAgyA. A prApta thatAM maMtromAM vazIkaraNa, uccATana, mAraNa jevA maMtrono paNa toTo nathI. jagatamAM jeTalAM rogo che teTalAM maMtroche. jeTalI kAmanAo che teTalAM maMtro che. arthAt maMtrazAstrano tAga meLavavo e azakya prAyaH ghaTanA gaNI zakAya. ema hovA chatAMya keTalAMka maMtro A badhAM ja karatAM uccasthAne bIrAjamAna hoyache. AvA maMtro mAtra zubhabhAvathI prerita thayelA ane zubhabhAvane vRddhi pamADanArA hoyache. zubha bhAvanAnI abhivRddhi karanAra maMtromAM navakAramaMtra sarvazreSTha maMtra che. jo ke maMtrane maMtra tarIke gaNavo ke kema eka moTo praznache. AgamamAM to A maMgala zrutaskaMdha svarUpe varNavela che. pAMca parameSThIne namaskAra maMgalarUpache. maMgalano artha azubhano nAza karavo te thAyache. karmo ja azubha che. karmono nAza thatAM mana zuddha thai pavitra bane che. mananI zuddhi Atmazuddhino mArga che. AtmazuddhithaI jIvana karmamukta banI zAzvata sukhane pAme che. Ama azubhathI nivRtta thavuM- zubhamAM pravRtta thavu ane aMte sarvathA zuddha thavuM e A maMtranI sAdhanAnI keDI che. Ane caudapUrvano sAra paNa mAnelo che. caudapUrvI paNa aMte to navakArane zaraNe ja jatAM hoya che. AthI navakAra mahAmaMgalanuM adhyayana eka atyaMta kaparUM kAryache. AvuM kArya karavAnI hiMmata chAyAbene karI che. zraddhAvatI zrAvikA hovAthI ane abhyAsarUci hovAthI aneka graMthonA adhyayana pachI A graMtha taiyAra karavAmAM Avyo che. A graMtha jijJAsuone upayogI thAya tevo che. temAM navakAra mahAmaMgalanI aneka rIte carcA vicAraNA karavAmAM AvI che. chAyAbenane abhinaMdana ane AvA kAryo bhaviSyamAM karatA rahe tevI zubhecchA sAthe. Do. jitendrabhAi zAha. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ purovacana bhAratIya upakhaMDa sAMskRtika itihAsamAM dharma AgavuM sthAna dharAve che. bhAratanA dharmo vize vividha graMtho lakhAyA che. jemAM bhAratIya dharma-saMpradAyo temaja enAM itihAsa, sAhitya, tattvadarzana ane AcAra aMge chellA thoDAM varSothI tala sparzI saMzodhana thayuM che. A sarvemAM zaiva, vaiSNava ane jaina mArgo agrasthAne rahelA che. AmAM paNa jaina dharma tathA jinapUjAmAM pracAra ane mahattva vizeSa jovA maLe che. jaina dharma bhArata varSanI bhUmimAM ghaNo prAcIna che. ane enI vyApti pratyeka saMpradAya ane paMthamAM thayelI jovA maLe che. jaina dharmanA vikAsa ane prasAra sAthe enA anuyAyIomAM keTalIka judIjudI vicAra zreNIo ane kAryazreNIo ghaDAI. paraMtu "zrI navakAra maMtra" sarva zreNIoe samAna paNe svIkArelo joi zakAya che. je A maMtranI AgavI vizeSatA che. "zrI navakAra maMtra" nI viziSTatAne dhyAnamAM rAkhIne jaina tathA jainettara siddhAMta vAdIoe A maMtrane mahAmaMtra, zreSTha maMtra, ratna ciMtAmaNI maMtra, maMtrAdhirAja siddhamaMtra, sarva maMtra, saMgrAhaka svarUpa, lokotara maMtra, zAzvata maMtra anAdi siddhamaMtra jevI upamAo ApI che. zrI navakAra maMtra vize. zrI tIrthakara paramAtmAoe zruta kevalI bhagavaMtoe, maharSioe, gItArtha graMthakAroe Agama graMthomAM anubhavAtmaka vizleSaNa ApyuM che. vaLI, navakAra maMtramAM jene namaskAra-rihaMtA, siddhArja, mAriyA, vagAthAne, sAhU karavAmAM AvyA che te pado vyaktivAcaka nahIM paNa jAti vAcaka che. guNavAcaka hovAthI zrI navakAra maMtra sarvavyApaka ane sanAtana rahyo che. A maMtra vAstivaka che. mAnavInA cAritrya vikAsamAM sahAyabhUta thAya che. A mahAmaMtranA manana, smaraNa ciMtanathI pUrvAjita kASAyika bhAvomAM cokkasa paNe parivartana Ave che. A maMtranA akSaronuM viziSTa saMkalana tenA ArAdhakane icchita phaLa Ape che.tene nirmaLa banAve che. tenA vyaktitvane pUrNarUpa Ape che. A maMtra vaijJAnika daSTi dharAve che. guru pAse vidhipUrvaka zrI navakAramaMtranI ArAdhanA karavAthI TUMka samayamAM teno prabhAva pradazita thAya che. aneka bhAvika jeo bhaktibhAvathI devadarzane jAya che. nityapUjA ane maMtrapATha paNa kare che. paraMtu pratimAjInA darzana karatI vakhate ke maMtrapATha karatAM tenA svarUpanAM vividha lakSaNonuM nirIkSaNa bhAgye ja kare che. dareka dharmamAM anekAneka devI devIo che ne emAMnA dareka devatAne potAnuM viziSTa svarUpa ane maMtra ArAdhanA hoyache.jaina dharmamAM zrI tIrthakaranI nitya pratimA pUjA ane zrI navakAramaMtranA pATha kendrasthAne che. tethI dareka jaina nityapUjA ane A maMtranuM smaraNa parama lAbhadAyI hovAnuM mAne che. A saMdarbhamAM Do. chAyA bahenane emanA ucca abhyAsanA viSaya tarIke zrI navakAra maMtra bhUmikA svarUpe maMtranI paribhASA ane maMtra tarIke navakAra maMtranI viziSTatAo darzAvI, zrI navakAra maMtranuM deha-svarUpa, maMtrano akSara deha arthadeha, zrI paMcaparameSThinuM svarUpa, zrI navakAra maMtranI ArAdhanA tenuM mAhAtmaya ane chelle zrI navakAramaMtranuM vaijJAnika vizleSaNa vistRta rIte karyuM che. | jaina kuLamAM janmelAM ane zrI navakAramaMtra pratyenI apAra zraddhA dharAvatA ane ArAdhanA dvArA svAnubhavathI prerAyelA Do. chAyAbahena zAhe emanI zrI navakAramaMtra pratyenI AdhyAtmika bhAvanAnI phaLazruti rUpa "zrI navakAra maMtra eka adhyayana" graMtha svarUpe pragaTa kare che. tethI AnaMda anubhavuM chuM. Do. chAyAbahenano A prayatna zrI navakAramaMtrano tAttvika paricaya sAdhavAmAM abhyAsuo ane jijJAsuone upayogI nIvaDe ema che. huM A prayatnano sAdara samAdara karI sAbhinaMdana ApuM chuM. tA. 22-4-2005 prA. Do. rAmajIbhAI ThA. sAvaliyA ema.e., pI.eca.DI. mahAvIra jyuti adhyApaka jaina saM. 2531 zeThazrI bhoLAbhAI jesiMgabhAI adhyayana, saMzodhana vidyAbhavana, caitra suda-13 AzramaroDa, amadAvAda-9. iOR Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Amukha gujarAta vidyApIThamAM sthApita "AMtararASTrIya jaina vidyA adhyayana kendramAM jainadarzanano 199798mAM pAraMgatanAM abhyAsa Do. sva. madhubena senanI preraNAthI pUrNa karyo. anupAraMgatano AgaLa abhyAsa karavAnI icchA thai. vidyApIThe udAratApUrvaka anumati ApI. jainadarzanamAM anupAraMgatanA abhyAsakramanA bhAgarUpe mAre je zodhanibaMdha lakhavAno hato tenA viSaya mATe mana vicArazIla hatuM. yogAnuyoga tyAre, mArAthI uMmaramAM nAnA paNa jJAnamAM prauDha evA mArA AtmIya sakhI diptIbena muMbaithI amadAvAda AvyA. meM temane koI viSaya sUcavavA jaNAvyuM ne acAnaka temanA mukhamAMthI zabdo sarI pajyA ke tame "navakAra mahAmaMtra' para zodhinabaMdha kema nathI lakhatA? koNa jANe kema emanA zabdo mArA manarUpI khobAmAM ekadama jhIlAI gayA ne paLabharamAM meM nirNaya laI lIdho. mArA A nirNaya viSe me kendranA adhyakSa zrImatI niraMjanAbenane jaNAvyuM. temaNe paNa saharSa anumati ApI. vaLI, mArA A nirNayane protsAhita karI tene mATe yogya mArgadarzana ApavA mATe Do. Ara.TI. sAvaliyA sAhebe paNa maMjUrI ApI. Do. sAvaliyA sAhebano ajoDa sahakAra, protsAhana, yogya mArgadarzana vagara kharekhara A kArya zakya banyuM na hota, temaNe darzAvela "zrInavakAra : eka adhyayana' e zIrSaka nIce A zodhanibaMdha pUrNa karyo. Ama to A mahAmaMtra viSe bhUtakALa-vartamAna ane bhaviSyamAM paNa ghaNuM sAhitya upalabdha hatuM che. ane haze. meM A mahAmaMtra ne "eka adhyayana' nA viSaya tarIke kendrita karI tenA vividha pAsAno abhyAsa karavAno prayatna karyo che. ane te abhyAsano sAra A pustaka rUpe pragaTa karyo che. vidhvajanonA manane te DolAvaze bhAvikonA hRdayane bhIMjAvaze ane sAdhaka AtmAone sAco mArga cIMdhaze e apekSA sAthe A pustaka lekhana karyuM che. jaina kULamAM janmelAne navakAramaMtra pratyenI zraddhA vArasAgata maLelI hoya che. A maMtra jainomAM ghare ghare prasiddha che. jaina dharmanuM kaMI paNa zAstrIya jJAna na dharAvato hoya tevo pratyeka jaina ochAmAM ochuM 'navakAra mahAmaMtrI jeTaluM jJAna avazya dharAvato hoya che. jaino A maMtranuM smaraNa sukhadu:kha AdimAM karatA hoya che. A maMtranuM smaraNa parama lAbhadAyI che. ema badhA ja jaino parApUrvathI mAnatA AvyA che ne mAne che. jaina darzanamAM zrI "navakAra mahAmaMtra'nA sUtranuM ane tenA arthanuM sauthI UMcu sthAna svIkAravAmAM AvyuM che tenuM pradhAna kAraNa e che ke - vizvanA samasta prANI gaNamAM sarvocca zakti, buddhi, saMyoga ane sAmagrInI viziSTatA dharAvanArA mAnavanA avatAramAM e viziSTatAne anurUpa carama Adarza kayo, arthAt aMtima jIvanasAdhya zuM, tema ja tenI suMdara ane samIcita sAdhanA kaI tathA e sAdhya sAdhanA disatu tattvonA upadeSTA koNa ? eno namaskAra mahAmaMtramAM nirdezache. jagatanA jIvamAtranA sarvazreSTha upakAraka, upadezamArga ane upakArarUpa phaLano AmAM ullekha che. vartamAna jIvanamAM anupama AzvAsana, saMpUrNa zAnti ane pavitra preraNA ApanAra zreSThatama Adarzo AmAM darzAvelA che. jainakuLamAM janma maLyo che tethI gaLathuthImAMthI ja A navakAramaMtra sAMbhaLavA maLyo che. A mahAmaMtra vize saMzodhana karavAno avasara mane prApta thayo tene huM mAro parama bhAgyodaya mAnuM chuM. jaina zratasAgaramAM viharaNa karatAM karatAM A maMtra vize vidha-vidha rahasyo-UMDANo prApta thayAM. svayaM enI ArAdhanA karatAM svAnubhava paNa umerAyo, Adhunika dRSTithI paNa tenuM nirIkSaNa karyuM, anya sAthe che che Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tenI samIkSA karI, vidvAnajano pAse besI zaMkAonuM nirAkaraNa karyuM. Ama, A AkhAya puruSArthane aMte je prApta thayuM teno sArAMza A pustakamAM rajU karavA prayatna karyo che. A pustakanA viSayanI nava prakaraNamAM carcA karI che. (prathama prakaraNamAM bhUmikA rUpe maMtranI zAstrIya vyAkhyAo mUkI che. navakAra e eka maMtra che tethI maMtranI paribhASA mUkavI agatyanI che. maMtranI paribhASAmAMthI navakAramaMtra aMge sAmAnya mAhitI prApta thAya che ne pachI bIjA maMtromAM na hoya tevI navakAramaMtranI viziSTatAo darzAvI tenI viziSTa mAhitI paNa ApI che. - bIjA prakaraNamAM zrI navakAramaMtranA deha svarUpanuM darzana karAvyuM che. temAM navakAradehanA abhyadaya, navakAradehanA vividha nAmo ane navakAradehanA aMgonuM varNa karyuM che. - trIjA prakaraNamAM zrI navakAramaMtrano akSaradeha varNavyo che. navakAra e eka maMtra che. ane maMtra e akSaronI viziSTa saMkalanAche tethI tenA akSaro mahattvapUrNa che. A prakaraNamAM navakAramaMtranA akSaronI saMkhyA, akSaronuM vizleSaNa, akSaromAM rahelo bIjamaMtra, akSaronI viziSTatA, akSaronI ityAdi kaDIo ekatra karI che. caturtha prakaraNamAM navakAramaMtranA arthadehanuM darzana karAyeluM che. maMtrano artha e ja maMtranuM hArda che, e ja maMtrasiddhi che. ahIM navakAramaMtrano zabdArtha, bhAvArtha, ane gUDhArtha batAvI maMtranuM UMDANa rajU karyuM che. paMcama vizALa prakaraNamAM zrI navakAramaMtramAM sthita ArAdhya tattvo evAM pacaparameSTinuM svarUpa batAvyuM che. parameSThi eTale parama-zreSTha sthAne rahelA arthAt zreSTha avasthAne pAmelA. A zreSTha avasthA judI judI dRSTie che. (1) prathama pade birAjamAna paramAtmA zrI arihaMta deva sata tattvonA AdyaprakAzaka ane sadu dharmanA adyasthApaka parameSThi che. (2) tattvonA saMpUrNa jJAnanuM ane dharmanA sarvocca pAlananuM Atmattika phaLa je mokSa arthAtu AtmAnA zuddha svarUpanI je prakaTadazAne varelA siddha bhagavaMta e bIjA parameSThi che. (3) dharmanuM tattvamizrita makhya svarUpa je paMcAcAra tenA svayaM pAlaka ane anyamAM pracAraka AcArya bhagavaMta che. (4) cothA parameSThi upAdhyAyajI mahArAja te ukta tattva ane dharmanA prativAdaka je sUtra-siddhAMto-AgamonA pAThaka che. (5) sAdhu maharSio arihaMtanI AjJAthI svakIya sarvA gaNa jIvanane niyaMtrita banAvI, yogya sugurunI nizrAe AtmahitakArI evI pravRtti-nivRtti-mArgarUpa sAdhutAne ahoniza apanAvatA paMcama parameSThi padane alaMkRta kare che. chaThThA prakaraNamAM navakAramaMtranI ArAdhanA vize mAhitI ekatra karI che. jaina tattvavicArakono evo Agraha che ke A maMtrano kevala zabdoccAra na karatAM tenuM dhyAna paNa dharavuM joie. dhyAnanI pUrvabhUmikA, dhyAna mATenuM sthAna, vastro, Asana tathA dhyAna karavAnI alaga alaga bhUmikAo, rIto, ArAdhanA daramyAna sAdhakane thatA anubhavo ityAdinuM varNana karela che. sAtamA prakaraNamAM navakAramaMtranuM mahAtmadarzAvyuM che. AgamagraMthomAM, vividha alabhya pustakomAM, svAnubhavomAMthI nIkaLelA satyomAM A maMtranuM je mAhAbhya, prabhAva, anubhava batAvyo che te A prakaraNamAM saMkalita karyuM che. Gjha Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 05 AThamA prakaraNamAM navakAramaMtranuM vaijJAnika vizleSaNa karyuM che. maMtranI ArAdhanAthI anubhavAtA vAstavika anubhavo, akSaromAM rahelI vaijJAnika asara, manovaijJAnika dRSTie maMtranI mahattA, navakAramaMtranA varSonI mAnavamana para asara, zarIranA paMca cakro sAthe mahAmaMtranA pAMca padono vaijJAnika saMbaMdha, mahAmaMtranA dhyAnathI pragaTatI bhayamukti ityAdinuM varNana karI, mahAmaMtra mAtra zraddhA ke camatkAra nathI paraMtu eka vizALa, virATa vaijJAnika anubhava che te vAtanI spaSTatA karI che. navamAM prakaraNa pariziSTamAM zrI navakAramaMtranI mahattA darzAvatA citro, yugAcAryono hastalekhita navakArano pATha, zrI navakAra maMtrano bAlavabodha ApelA che. A samagra samaya daramyAna navakAramaMtrarUpI varSAnI dhArakone jhIlatAM jhIlatAM hRdayamAM e maMtra pratye zraddhA, sanmAna ne pUjanIya bhAvanAnA aMkura phUTyAM. zuddha ArAdhanA zarU thaI ne janma sAthe ja A maMtra prApta thayo te mArA sadbhAgyanuM mane pahelIvAra jJAna thayuM. maMtranI mahattA ne mUlya samajAyuM. A sarve prApta thayuM tene huM mAruM parama saddabhAgya mAnuM chuM. zrI navakAramaMtranuM adhyayana karAvI zake tevI sarva sAmagrI A zodhanibaMdhamAM vyakta karavAno prayatna karyo che. chatAMya ApaNI anubhUtio, kalpanAo, vicAro, hRdayanA bhAvo bIjA pAse vyakta karavA jevANInA mAdhyamano Asaro laIe chIe te vANInA mAdhyamanI svabhAvagata maryAdAo che. vANI ApaNA vicAro, bhAva ke anubhavane pUrepUrI vAcA ApI zakatI nathI. tenuM koIka pAsuM, koIka aMza to anirUpita rahI jAya che. vaLI, A viSaya paNa evo vizALa, gUDha ane virATache ke parNajJAna prApta thayA sivAya tene pUrepUro abhivyakta na karI zakAya. tethI kadAca mahAmaMtranA keTalAMka rahasyo avyakta paNa rahyAM hoya. RNa-svIkAraH sau prathama gaLathUthI mAM ja navakAra mahAmaMtranuM pAna karAvanArA mAtA-pitAnuM RNa mAnuM chuM. bombe yunivarsITImAM 1969mAM ema.e. vItha phalosopha karyA pachI - 16 varSanA paradezanA vasavATa pachI 1992 mAM amadAvAda gujarAta vidyApIThamAM jainadarzanamAM pharIthI ema.e. karavA mArA pitAe mane protsAhana ApyuM. eTaluM ja nahIM paNa yunivarsITImAMthI sarTIphIkeTo lAvavA, mAIgrezana sarTIphIkeTa, skUla lIvIMga sarTIphIkeTa A badhu athAga prayatno karI muMbaithI mane mokalAvyuM ne mAro abhyAsa zarU thayo ne huM pI.eca.DInI padavI sudhI pahoMcI zakI. A pustakanuM sarjana karI zakI temano hRdayapUrvaka AbhAra mAnuM chuM. AzcaryanI vAta e che ke jema jema mitravartuLa ane svajanomAM khabara paDatI gaI ke huM A navakAramaMtra para zodhanibaMdha lakhuM chuM tema tema teo zodhI zodhIne mane navakAramaMtra viSenA pustako mokalavA lAgyA mArA mAnanIya gurUpro. dAmubhAI, muMbainA vaDIla mitra goviMdajIbhAI, mArA bhAbhI praviNAbena, udepuranA mitra hemalatA-amadAvAdanA smitAbena-hIrAbena-sarojabena, lAvaNyanA gItAbena vipulabhAI, muMbainA hIrAbenano AbhAra mAnuM chuM. pustaka taiyAra karavAnI komyuTarathI bAiDIMga sudhInI badhIja javAbadArI nipUNatAthI pADa pADanAra bhAi zrI dInezabhAI tathA manISabhAino AbhAra. vidyApIThanA mArA sahAdhyAyI ketanA-praviNA tathA anya mitroe mane A viSaya para aneka pustako ApyAM te sarve A zodhanibaMdha lakhavA mATe pratyakSa ke parokSapaNe sahayogI rahyAM che. * saunI huM atyaMta RNI chuM. mane A viSayanuM sUcana karanAra dIptibenano aMtaHkaraNapUrvaka AbhAra Yew Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnuM chuM. zodhanibaMdha daramyAna mArI zaMkAo, savAlo badhAnuM nirAkaraNa svecchAe karI ApanArA ' mArA guruvarya Do. jItubhAI tathA pu. gurudeva yazovijayajI, pU. gurudeva paMDitajI, mahArAja sAheba, * sAdhvIzrI mugalocanAzrIjI, mArA pati zrI praviNabhAinuM mArA paNa RNa che. keTalAka mArgadarzana ApanAra upakArI graMtho ke namaskAra mahAbhya, dharmabiMdu, namaskAra kalpadruma, siddhahemazabdAnuzAsana, navakAraphala-makaraNa, mahAnizithasUtra vageremAMthI AdhAra levAmAM Avyo che. te sarvanI huM RNI thai. nibaMdhanI pragati keTalI thai che tenI sAravAra cakAsaNI karI mane protsAhita karanAra kendranA adhyakSa zrImatI niraMjanAbena tathA sahakAryakara zobhanAbahenano paNa AbhAra. vidyApITha tathA bho.je. vidyAbhavananA saMcAlako ane lAyabrerInA kAryakara bhAi-benono sahakAra paNa prazaMsanIya che. aMte jemanA vinA A zodhanibaMdha atyaMta cIvaTapUrvaka kyAreya na lakhAyo hota tevA hara paLa protsAhita karanAra ane dareka muzkelImAM samayanI pAbaMdI vagara mArgadarzana ApanArA mArA mArgadarzaka Do. sAvaliyA sAhebanI huM atyaMta RNI chuM. mArA kuTuMbIjano nA sAtha-sahakAra avarNaniyache. amerikA sthita dIkaro-vahu-cirAga-jAmInIe A mahAmaMtrane vAtAvaraNamAM pustaka rUpe pravAhita karavA mATe saMpUrNa sahayoga Apyo. muMbai sthita dIkarI pAyala-jamAI kIMjala bhAie-pustako-lAvavA-lai javA-Teliphono karavA badhAmAM sahayoga Apyo ane nAnI kombeTara niSNAMta dIkarI jhaMkAre kombeTara kAmanelagatI dareka bAbatamAM mane khUba madada karI. patI zrI pravINabhAIe temanI viddhatA no lAbha ApI sAtha-sahakAra Apyo. mAro A zodhanibaMdhajijJAsuone temanI AMtarakhojamAM pathadarzaka nIvaDe temanA aMtaramAM mahAmaMtra tarapha tAttvika pakSapAta jagADe, aMkurita thayelo hoya to teno pallavita-puSpita karI vadhu sudaDha kare ane temanI adhyAtmika kSitijone vistAre e ja maMgaLa kAmanA. Do. chAyA pI. zAha Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA) prakaraNa viSaya pRSTha naM. gha-na 1-5 6-15 1. maMtra' zabdanI paribhASA maMtra tarIke navakAra maMtranI viziSTatAo 2. zrI navakAramaMtranuM deha-svarUpa (1) navakAradehano abhyadaya (2) navakAradehanAM vividha nAmo (3) navakAradehanAM aMgo 3. zrI navakAramaMtrano akSaradeha (1) maMtranA akSaronI saMkhyA (2) maMtranA akSaronuM vizleSaNa 16-23 (3) maMtranA akSaromAM rahelo bIjamaMtra OM' 24-30 (4) maMtranA akSaronI viziSTatA nA akSaronI bhASA 4. zrI navakAramaMtrano arthadeha (1) zrI navakAramaMtrano zabdArtha (2) zrI navakAramaMtrano bhAvArtha (3) zrI navakAramaMtrano guDhArtha Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31-75 76-85 5. zrI paMcaparameSThinuM svarUpa (1) zrI arihaMta bhagavaMta (2) zrI siddha bhagavaMta (3) zrI AcArya mahArAja (4) zrI upAdhyAyajI (5) sAdhu mahArAja 6. zrI navakAramaMtranI ArAdhanA (1) ArAdhanAnI pUrvabhUmikA (2) maMtrasAdhanAnuM sthAna, Asana, vastro (3) dhyAnanI vividha prakriyA (4) ArAdhanA daramyAna sAdhakane thatA anubhavo 7. zrI navakAramaMtranuM mAhAbhya 8. navakAramaMtranuM vaijJAnika vizleSaNa 9. pariziSTa 86-94 95-103 (1) navakAra maMtranI ArAdhanA darzAvatA citro (2) yugAcAryonA haste lakhAyelA zrI navakAra maMtro (3) zrI navakAra maMtrano bAlavabodha. saMdarbha graMtho. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S BA zrI namaskAra mahAmaMtra As (8) namo arihaMtANaM / namo siddhANaM / namo AyariyANaM / brAhmI lipi meM namo uvajjhAyANaM / namo loe savva sAhUNaM eso paMcaNamukkAro, savva pAvappaNAsaNo / maMgalANaM ca savvesiM, paDhamaM havai maMgalaM || I GI ICE IPE IY LOFT IV JAI taIYFF 48toELF) YAJE d 80 s L64 80... 4 sus fris step (P) Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaLI jAIitANI Cii dalAla nayo vAyariNAthI namo uvajajhAyANa namo loe savvasANaM Gi TES, ET Sii jayajI gaNivarcI pa. pU. pacaisa praka thI nArA zrI navakAra mahAmaMtranA paramaArAdhaka Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijliSyan dhanakarmarAzimazaniH saMsAra bhUmimRtaH svarnivANapurapravezagamane niSpratyavAya: satAm / mohandhAvaTasaGkaTe nipatatAM hastAvalamboDarhatAM, pAyAd vaH sacarAcarasya jagataH sajjIvanaM mantrarAT / / ghanaghAti karmanA samUhane vikherI nAkhanAra, bhavarUpI parvatane bhedavA) mATe vaja samAna, sanduruSone svarga ane mokSapurImAM praveza karavAnA mArgamAM rahelA vipnone dUra karanAra, moharUpa aMdhakAramaya kUvAnA saMkaTamAM paDelAone mATe hAthanA TekArUpa ane sacarAcara jagatane mATe saMjIvanarUpa ahaMtono maMtrarAja (zrI navakAra maMtrI tamAruM kalyANa karo. paMcanamaskRtidIpaka (racanAkAra vAcakAcArya umAsvAtijI) Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa -1 maMtra' nI paribhASA maMtra tarIke zrI navakAra maMtranI viziSTatAo Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa eka vyakti ke viSaya viSe paricaya prApta karavo hoya to tane be pAsAMno abhyAsa karavo anivArya che sAmAnya pAsuM ane viziSTa pAsuM. te vastu ke viSaya, je varga ke samUhane avalaMbita hoya te varga ke samUha viSe jJAna prApta karavAthI te vastu ke viSayano sAmAnya paricaya prApta thAya che. jema ke 'phUla' viSe jJAna prApta karavAthI 'kamaLa' no sAmAnya paricaya prApta thaI jAyache. kamaLanA potAnA keTalAMka sAmAnya uparAMta viziSTa guNo paNa hoya che. A viziSTa vyaktitvano abhyAsa karavAthI tano viziSTa paricaya paNa thAya che. - 1 'zrI navakAramaMtra' eka maMtra che, tethI prathama 'maMtra' zabdanI paribhASAnuM vizleSaNa karavAthI zrI navakAramaMtrano sAmAnya paricaya thaze, tyArabAda tenA AgavA viziSTa ttatvonI vicAraNA paNa karI che jenAthI teno viziSTa paricaya thAya che. maMtra' nI paribhASA maMtravidyA bhAratanI prAcIna pavitra saMpatti che. upaniSad., yogazAstra, mahAnirvANataMtra, maMtravyAkaraNa, veda, rUdrayAmala ityAdi aneka paurANika graMthomAM pracaMDa prajJAnA svAmi evA vidvAnoe maMtra viSe vivecana ane vyAkhyAo ApI che, je A pramANe che H niRktakAra yAska munie kahyuM che ke 'mantro mananAtU' 'maMtra' zabdano prayoga mananA kAraNe thayelo che. tAtparya e ke je vAkyo-pado vAraMvAra manana karavA yogya hatAM ane tenA para manana karatA RSi - munione A vizvanuM virATa svarUpa samajAyuM ane parama ttatvano prakAza lAdhyo tethI maMtra kahevAyA. jaina dharmanuM 'paMcamaMgasasUtra' ane bauddhonI 'trizaraNa padaracanA' A ja dRSTie utkRSTa maMtra tarIke oLakhAI che. vyAkaraNanA divAdigaNanA jJAna - bodha arthamAM rahelA 'man.'dhAtune 'na' pratyaya lagADI niSpanna karatA maMtra zabdanI vyAkhyA tathA vyutpattio vividha rIte thaI zake che. pUrvAcAryo ane maMtravidoe karelA keTalAka vidhAno ane artho A pramANe che. (1) puruSadevatAthI adhiSThita hoya te, 'maMtra' (2) pAThasiddha hoya te 'maMtra' (3) devathI adhiSThita viziSTa akSaronI racanA vizeSa te. (4) jenuM manana karavAthI trANa - rakSaNa thAya te. (5) jemAM utkRSTa sthAne rahelI vyaktiono athavA devadevIno AdarasatkAra karavAmAM Avyo hoya te. piMgalAmata (taMtragraMtha) mAM kahyuM che : { 2 'mananuM vizvavijJAnaM, trALa saMtAvandhanAtU / yata : roti saMsiddho, maMtra kRtyune tata : II arthAta - manana eTale samasta vijJAna ane trANa eTale saMsAranA baMdhanamAMthI rakSaNa. A baMne kAryo sArI rIte siddha kare che tene maMtra kahevAya che. paMcakalpabhASya nAmanA jaina graMthamAM jaNAvyuM che. 'maMto puLa hor paniyasiddho' - je pATha siddha hoya te maMtra kahevAya. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMtravyAkaraNamAM kahyuM che : mantryante guptaM bhASyante mantravidbhiriti mntraa:| arthAtu. - je maMtravido vaDe gupta pramANe bolAya te "maMtra'. gupta paribhASaNArthaka "maMtri' dhAtumAMthI "maMtra' zabda banelo che. eTale teno artha "guptabhASaNa' thAya che. maMtrasaMpradAya evo che ke jyAre guru ziSyone maMtradikSA Ape tyAre teno kAna phUMke. eTale ke tenA kAnamAM maMtra bole. rudrayAmalamAM kahyuM che: mananatrAvInAccaiva madUparasyAvavodhanAtU / mantra ityucyate samyagU madadhiSThAnata : priye // pArvatIjIe prazna karyo ke "he sadAziva ! * maMtra kone kahevAya? tane uttara ApatA sadAziva eTale ke zrI zaMkara bhagavAna A rIte kahe che, "he priya ! manana ane prANathI mArA svarUpano avabodha thavAthI tema ja mArA adhiSThAnathI te samyagapaNe maMtra kahevAya che." lalitAsahastra nAmanI TIkAmAM kahyuM che: puurnnaahntaanusNdhyaatmsphurjnmnndhrmt:| saMsArakSayakRttrANidharmate mantra uccate // arthAta. - je manana, dharmathI pUrNa ahitA sAthe anusaMdhAna karIne AtmAmAM phUraNAo utpanna kare che tathA saMsArano kSaya karanArA trANa guNavALo che. te maMtra kahevAya. mImAMsA mata anusAra je vedavAkya dvArA koIpaNa dharma karavAnI preraNA prApta thAya te maMtrapada bane che. zAstrakAro maMtranI vyAkhyA karatAM kahe che: nirvAnamakSara nAstiA athavA nAsyanakSara maMtra arthAtu. evo koI akSara nathI ke jemAM maMtrazakti na hoya. akSarane choDIne maMtra bIjI koI vastu nathI. TUMkamAM maMtra e akSara ke akSarono samUha che. maMtramAM zabdazakti, puruSazakti ane pratyayanI sAthe abhedabuddhi jarUrI che. te badhAno abheda thavAthI maMtra potAnuM kArya kare che. maMtra eTale viziSTa manana vaDe, maMtranA varSo vaDe mananuM saMkalpa - vikalpathI thatuM rakSaNa. maMtranI racanA game te manuSyo karI zakatA nathI ane kadAca kare to te vidvid. mAnya samAjamAnya thaI zakatI nathI. jemane ArSadRSTi prApta thaI che, jeo Agama - nigamano bheda jANe che ane jeo maMtravidyAnA tamAma rahasyothI pariciya che evA puruSo ja maMtranI racanA karI zake che. itthi vijjADamihiyA puriso maMtutti tavvisesoyaM / arthAtu. - strI devatAthI adhiti hoya te vidyA ane puruSa devatAthI adhiSThita hoya te maMtra maMtra eTale amuka prakAranA akSaronI saMkalanA. jema AkarSaNa vidyutanA samAgamathI taNakho utpanna thAya che tema judA judA svabhAvavALA akSaronI yathAyogya rIte saMkalanA-guMthaNI karavAthI koI apUrva zaktino prAdurbhAva thAya che. e to jANItI vAta che ke mahApuruSoe uccArelA sAmAnya zabdomAM paNa adabhUta sAmarthya raheluM che, to pachI uzapUrvaka viziSTa vargonI saMkalanAthI yojelA padonAM sAmarthyanI to vAta ja zI ? AvA maMtra padonA Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ racayitA jeTale aMze saMyama ane satyanA pAlaka hoya teTale aMze viziSTatA saMbhave. tethI ja maMtranI bhASAmAM parivartana karavAmAM Ave to te maMtranI garaja sArI zake nahIM. maMtra' nI vividha vyAkhyAo dvArA maMtranuM svarUpa jANyuM. "navakAra" eka maMtra che. navakAra eka zabdArUDha maMtra che. tethI upara batAvelA maMtranuM svarUpa tenAmAM ArUDha thayeluM che. maMtra' vargamAM avalaMbita evA zrI navakAramaMtramAM maMtranA sAmAnya guNo to samAyelA ja che. maMtranI vyAkhyA dvArA zrI navakAramaMtranA sAmAnya svarUpane jANyuM paraMtu A sAmAnya guNo uparAMta enI potAnI keTalika viziSTatAo che tethI "navakAramaMtra' tarIke enI vyaktigata paNa bahu vizALa oLakhANa jainadarzane batAvI che, jene itaradarzanoe paNa pUrNa samarthana ApyuM che. zrI navakAramaMtranI viziSTatAo A maMtranI viziSTatA e che ke tenI daSTivizALa che. temAM deva ane guru baMnenA vizALa lakSaNo vyakta thayA che ane A lakSaNo jenAmAM paNa hoya te vaMdanIya che. darzana karavA yogya che. A maMtra AvA guNadhAraka vyaktine pUje che. temAM kyAMya vyaktivizeSanI vaMdanA nathI. A, A maMtra saMpradAyonA baMdhanathI para che ane e dRSTithI e mAtra jainono maMtra na rahetAM vizvamaMtra banI rahe che. kaSTamaya ke dIrdha sAdhanA karyA vinA paNa namaskAra mahAmaMtranA prabhAvathI ati Azvaryaprada ane kalpanAtIta mahAna kAryasiddhio aneka sAmAnya tiryaMca ke manuSyane paNa thaI zake che. A maMtra e rIte viziSTa che ke yamAtamAM brahma | ratnamati, ahaM brahmAmi, sarva vUiDuM brahmA prajJAnamAnaMdra brahma vagere mahAvAkyo A maMtranA pahelA pada "namo rihaMtAna' mAM aMtabhUta thaI jAya che. sAmAnya rIte adhyAtmI AtmAoe maMtra - taMtra-vidyAothI dUra rahevAnuM hoya che chatAM A mahAmaMtranI e viziSTatA che ke tene adhyayAtmI AtmAe to khAsa jIvanamAM otaprota karavAno che. A maMtranI racanA saraLa, spaSTa ane saMkSipta hovAthI AbAla-vRddha sarvajana - grAhya che. A maMtra e rIte alaga che ke tenA dareka akSaramAM divya zaktio akhUTapaNe pravAhita che tethI bIjA maMtronI jema maMtranA akSarone divya zaktithI pravAhita karavA OM , hIM zrIM karlI jevA bIjakSaro lagAvavAM nathI paDatAM. bIjA maMtro pUrvasaMcita puNyano udaya na hoya to phaLatA nathI, jyAre zrI navakAra to pUrNasaMcita puNya na hoya to guNAnurAgapUrvaka karAtA jApathI navuM puNya sarjI Ape che. anya maMtra anugraha, nigraha, lAbhahAni, ubhaya mATe paNa upayogamAM Ave che, jyAre A maMtrathI sva -. paranI hAni thatI ja nathI, lAbha ja thAya che. A maMtranI sauthI agatyanI vizeSatA e che ke te ArAdhakane ArAdhya banAvI zake che. maMtramAM adhiSThita paMcaparameSThinI zuddha ArAdhanA karanAra upAsaka A pAMca parameSThimAMthI koIpaNa sthAna prApta karI pote bIjA ArAdhaka mATe ArAdhya deva ke guru banI zake che. TUMkamAM, A maMtra dareka yogya AtmAne saMpUrNa svataMtratA bakSI parama sthAna prApta karAvI ApavA samartha che. - A maMtranA zabdo saraLa ane maMtrano artha taddana spaSTa asaMdigdha che. A maMtra maharSionI ArSa vANIrUpa vizvahitakara maMtra che. sArvabhauma ane sArvajanika prabhu- stutirUpa che. A maMtra sarva maMtra - ratnonuM udbhavasthAna che. sarvasaMgrAhaka svarUpa che. A maMtranI cUlikAmAM ja "paDhamaM havaI maMgala' kahyuM che arthAtu. te sarva maMgalomAM prathama che.' Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A maMtranA paMcaparameSThi - namaskAranA akSarone sUrimaMtra - vartamAnavidyA vagere aneka vidyAmaMtromAM prathama sthAna ApavAmAM AvyuM che. namaskAra mahAmaMtranA puSkaLa kalyo che, jenI sAdhanAnA vividha aneka phaLo evAM batAvyA che ke sarva prakAranA iSTa tathA icchito mATe A ja mahAmaMtra basa che ema kahI zakAya. A maMtranI zabdAyojanA ja evI che ke je parama kalyANa ane abhyadayane sAdhe che, bIjuM tenA artharUpe vAcya je paMcarameSThio che te jagatanA sauthI zreSTha AtmAo che. kalikAlasarvajJa hemacaMdrasurizvarajIe svopajJa zrI siddhahemavyAkaraNanI bRhadavRtimA kahyuM che ke, navakAramaMtranI viziSTatA e che ke tenuM praNidhAna abheda - saMbheda baMne rIte vihita thAya che. abheda-prANidhAna eTale gata padathI vAcya arihaMta parameSThi, emanI sAthe dhyAtA AtmAne ciMtana dvArA ekAkI bhAva ane saMbheda praNidhAna eTale ahaMkAra sAthe AtmAno atyaMta nikaTa saMbaMdha. zrI navakAramaMtranI viziSTatAne khUba saMkSipta rUpe varNavatAM zAstromAM lakhyuM che. 'namaskAra samo maMtra na bhUto na bhaviSyati'. zrI navakAramaMtranI A viziSTatAone dhyAnamAM rAkhI jaina tathA jainetara siddhAMtavidoe navakAramaMtrane mahAmaMtra, zreSTha maMtra, ratnaciMtAmaNImaMtra, maMtrAdhirAja, siddhamaMtra, sarvamaMtra saMgrAhakasvarUpa, lokottara maMtra, zAzvatamaMtra, maMtrAdhirAja, anAdi siddhamaMtra ityAdi upamAo nirvivAda paNa ApI che. Ama, A prakaraNamAM eka "maMtra' tarIke zrI navakAramaMtranA sAmAnya svarUpa viSe ane eka viziSTamaMtra' tarIke tenA viziSTa svarUpa viSe bAhya bhUmikA rUpe carcA karI, paraMtu A zrI navakAramaMtranuM bAhya svarUpa che. have pachI navakAranA aMta svarUpanuM, enAM UMDANanuM, tenA AMtarika saudaryanuM rasapAna karIzuM. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa - 2 zrI navakAramaMtranuM deha svarUpa (1) navakAradehano abhyadaya (2) navakAradehanA vividha nAmo (3) navakAradehanA aMgo Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa - 2 zrI navakAramaMtranuM dehasvarUpa zrI navakAramaMtranA AMtarika svarUpa vize vicAraNA karatAM sau prathama teno deha kevo che te vize vicAraNA karavI ghaTe. deha vize vicAratAM ATalI bAbatonI carcA karI che : (1) navakAradehano abhyadaya, (2) navakAradehanA vividha nAmo, (3) navakAradehanA aMgo - (1) zrI navakAradehano abhyadaya jaina zAstrakAronI daSTie zrI navakAramaMtranI utpatti ke aMta nathI, te zAzvata che. anAdikALathI che ane raheze, A vAtane samajAvavAM teo zrutapramANa (authentic) tAtvika (logical) saiddhAMtika (fundamental) ane Anuzrutika dalIla darzAve che. zrI navakAradehanI zAzvatA aMge zrutapramANo (authentic): (ka) mahAnizitha sUtramAM lakhyuM che ke : tiktanamanamayacaMdra tra satrano, paMcatthikAyamiva sayalAgamaMtaravista // arthAta - talamAM tela, kamalamAM makaraMda, dUdhamAM ghI, puSpamAM suvAsa ane korTamAM agni je rIte sarvAgomAM sadAya vyApIne rahelo che te ja rIte A namaskArasUtra ane teno bhAva zAstranI AdimAM tenuM uccAraNa karyuM hoya yA nA karyuM hoya to paNa temAM sarvatra vyApIne rahelo che athavA to paMcAstikAyanI jema sadA vyApta che. tene koI Adi ke aMta nathI, te zAzvata che ane spaSTa ke aspaSTapaNe sarvatra sadA vyApIne rahelo che. (kha) namaskAra stotramAM lakhyuM che ke ye kecanApi suSamAdharakA anantA utsapINIprubhutaya : prayayurvivartA : / taiSvAyayaM paratara : prathitaprabhAvo labdhvADamumeva hi gatA zivamatra lokA : // arthAtuM. - je koI paNa suSamadi ananta ArAo ane utsarpiNI (avasarpiNI) vagere kAlacakro vyatIta thayA che te badhAmAM paNa A maMtrarAja sarvottama ane vistRta - prakhyAta prabhAvavALo hato. A maMtrane prApta karIne ja bhavya loko mokSamAM jAya che. (ga) zrI namaskAra mAhAtmamAM zrI siddhasanarasUri lakhe che: saptakSetrIya saphalI, saptakSetrIya shaashvtii| sasAkSarIyaM prathamA, sapta hantu bhayAti me // arthAta. - jinapratimAdi sAta kSetronI jema saMkUla tathA bharatAdi sAta kSetronI jema zAzvata evI prathama saptAkSarI (namo arihaMtANa) mArA sAta bhayone dUra kare che. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (gha) jina maharSioe kahyuM cheH aNAi kAlo, aNAi jIvo, aNAi jiNadhammo / laiyA vi te paDhaMtA isuccia jiNa - namukkAro // arthAta - kAla anAdi che, jIva anAdi che ane jina dharma paNa anAdi che. jyArathI tenuM pravartana thayuM che tyArathI A jina - namaskAra arthAtuM. navakAramaMtra bhavya jIvo bhaNI rahyA che. | (ca) zrI bhagavatIsUtranA maMgalAcaraNamAM, zrI mahAnizIthasUtranA pAMcamAM adhyayanamAM zrI kalpasUtranA zakrastava adhikAramAM tathA zrI jayasiMhasUrie vi.saM.915 mAM racelA varSamatA (dharmopadezamAlA) viviraNa vageremAM mahaMta pATha jovA maLe che. (cha) zrI navakAramaMtra judo zrutaskaMdha nathI paNa sarvamAM te vayameva samAyelo che. A viSayamAM navaaMgI TIkAkAra zrI abhayadevasUrijI uparanI praNAlikAno AdhAra TAMkatA jaNAve che ke : 'so savvasuakhaMdhabyaMtarabhUAti ata : zAstrasyAdAveva parameSThi - paMcakanamaskAramupadarza Namo arahatANaM ityAdi arthAtu. paMcanamaskArarUpI zrutaskaMdha sarva zrutaskaMdhonI AdimAM aMtarbhata ja che. mATe bhagavatIsUtranI (pAMcamu Agama) AdimAM paNa paMcaparameSThi namaskAra sUtra che. (Da) zrI navakAramaMtranA abhyadayanI zAzvatatA aMge keTalAka Abhilekhika AdhAro paNa sAkSIrUpa banyA che. mathurAno zilAlekha ja ochA mAM ocho i.sa. pUrve 500 no che, temAM nIce pramANe lakhANa che - namo arahaMtA | orissAnI hAthIguphA tathA gaNezagUphA paranA mahAmeghavAhana kaliMgAdhipati mahArAjA AravelanA zIlAlekhamAM nIcenA zabdo jovA maLe che. namo arahaMtAnaM namo savasathA ' / (Dha) eka prAcina kavitAmAM jaNAvyuM che ke : Age cauvIzI huA anaMtI hoze vAra anaMta navakAra taNI koI Adi na jANe ema bhAkhe arihaMta zrI navakAramaMtranI zAzvatanA aMge tArkika (logical) dalIlo : (ka) jainadarzana pramANe jaina dharma anAdi che, prAcina che, jainadarzana pramANe anAdi evA kALacakranA be bhAga che - utsarpiNI ane avasarpiNI. jaina mata pramANe A baMne sarpiNI kALamAM covIsa tIrthaMkara janma le che ane zAsananI sthApanA kare che. tIrthaMkara paramAtmAne jyAre kevaLa jJAna thAya che tyAre temanA ziSyo gaNadharo prazna pUche che bhAvaMta mi ta ? prabhu enA javAbamAM kahe cheH 3pamer3a vA vimerU vA, ghuDa vAAne tripadI kahevAya che. A tripadI parathI pracaMDa prajJAnA svAmI evA gaNadharonI dvAdazAMgInI racanA kare che ane prabhu e dvAdazAMgIne 8 | Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramANabhUta kare che. A sarva gaNadharonI dvAdazAMgInI AdimAM zrI namaskAra mahAmaMtra hoya ane te navakAramaMtra zabda ane arthathI paNa eka ja hoya che. enA 68 akSaramAM koIpaNa pheraphAra hoto nathI. dareka tIrthakakaranA zAsanamAM gaNadharonI dvAdazAMgInI AdimAM A ja mahAmaMtra - navakAra hoya che. AthI navakAramaMtra zAzvata che. enI koI Adi nathI. | (kha) A ja vAtane judI rIte samajavI hoya to A rIte samajAvAya che ke jema veda vidyAne sanAtana mAnI che tema A Agamo (dvAdazAMgI) paNa anAdi che. vedavidyAnI jema apaurUSaya che. mAtra sanAtana satyanI daSTie vicAra karavAmAM Ave ane ArvibhAvanA prakAronI upekSA karavAmAM Ave to ema karI zakAya ke rAgadveSa jItI jina banIne je upadeza Ape te sanAtana satya no ja upadeza Ape. evo koI kALa nathI ke jyAre sanAtana satyono abhAva hoya. tethI jainadarzanananI dRSTie tIrthakaronI paraMparA anAdi che. tethI dareka tIrthakara dvAdazAMgInI prarUpaNA kare che te paNa anAdi che ane tethI dvAdazAMgInI AdimAM Avato A navakAra maMtra paNa anAdi che, zAzvata che. bhUtakALamAM thaI gayelA tIrthakaro A anAdi maMtrane bhAvapUrvaka uccAre che. Ama, A maMtra zAzvata che. zrI navakAramaMkSanA abhyadaya aMge saiddhAMtika (fundamental) dalIlo : (ka) dravya paryAya daSTie samajAvatA zAstrakAro kahe che ke, zrI navakAramaMtra zabdAtmaka che ane zabdo dvavyatayA nitya hovAchatAM paryAyatayA anitya che. tethI dravyatayA nitya ane paryAya tayA anitya mAnavo joIe. dvavyabhASA pudgalAtmaka che ane pudgalanA paryAyo anitya hovAthI bhASAnAM dravyo paNa anitya ja che, kintu bhAvabhASA je AtmAnA kSayopazamarUpa che te AtmadvavyanI jema nitya che. Ama zrI, navakAramaMtra dvavya - bhAva ubhayarUpe zAzvata che athavA zabda ane arthathI te nitya che. ema je kahevAya che tenI pAchaLa apekSAo rahelI che. jaina zAstrakAro navakAramaMtrane zAzvata yAne anutpanna mAne che, te sarvasaMgrAhI naigama nayanI apekSAo che. vizeSagrAhI naigama, RjusUda ke zabdAdi nayonI apekSAe navakAramaMtra utpanna paNa che. (kha) nayothI navakAranI utpattinuM nirUpaNa : jainadarzana nayAvAdanI vyAkhyA ema Ape che ke, virodhI dekhAtA vicAronA vAstavika avirodhanuM mULa tapAsanAra ane tema karI tevA vicArono samanvaya karI ApanAra zAstra te nayavAda. eka vastune judA judA dRSTibiMduthI jovAya te ja naya. badhA ja nayo bhegA karavAthI vastunuM pUrNa samaya. svarUpe prApta thAya che. AvA sAta naya che - naugamanaya, saMgrahanaya, vyavahAranaya, RjusUtranaya, zabdanaya, samabhidRDhanaya ane evaMbhUta naya, A sAte naya navakAramaMtranI utpatti aMge potapotAnA daSTibiMdumAMthI vAta kare che. | sarvagrAhI naigamanaya namaskArane anutpanna mAne che kAraNa ke te sAmAnyamAtranu ja avalaMbana karato hovAthI tenA abhiprAye sarva koi utpAda - vyayarahita che zeSa nayo vizeSagrAhI hovAthI vastune utpAdatraya sahita mAne che. namaskAramaMtrane "utpanna mAnanAra "nayo navakAramaMtranI utpattinA traNa kAraNo mAne che - samutthAna, vAcanA, ane labdhi samutthAna eTale AdhAra, jenAthI samyagu utpatti thAya che. namaskAranA AdhArarUpa deha, zarIra, vAcanA eTale guru samIpe zravaNAdi, labdhi eTale tadAvaraNIya karmono kSayopazama. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RjusUtranayanA mate samutthAna sivAya mAtra vAcanA ane labdhithI ja namaskAra utpanna thAya che kAraNa ke vAcanA ane labdhirUpa kAraNanI binahayAtImAM zarIrarUpa kAraNanA sabhAvamAtrathI navakAra utpatti thatI nathI. zabdAdi traNa no eka labdhine ja kAraNa mAne che ke kAraNa ke larihita tadAvaraNiya karmanA kSayopazamarahita abhavya jIvane vAcana - deha ubhaya kAraNonI hayAtI hovA chatAM navakAranI utpattI thatI nathI ane labdhiyukta pratyekabuddhAdi mahApuruSone vAcanAnA abhAve paNa namaskAranI utpatti thaI zake che. navakAra maMtranI zAzvatatA aMge Anuzrutika dRSTAMto - purAvAo : (ka) bharUcamAM "samaDI vihAra'nAme jaina maMdira che, tenI pAchaLa evuM anuzrutika kathAnakache rAjakumArIne potAno pUrvabhava yAda Avyo ke pote samaDI hatI ane mRtyu samaye nigraMtha munie 'navakAramaMtra' saMbhaLAvyo hato, jenA pratApe A bhavamAM rAjakumArI thaI. A ghaTanA jainonA 20mAM tIthakara munisuvratasvAmInA samayanI che, je karoDo varSa pahelAnI che, je batAve che ke navakAramaMtra atyaMta prAcIna che. triSaSThisalAkApurUSacaritramAM rAma caritramAM munisuvratasvAmIno ullekha che. (kha) vaLI, 23mAM tIrthakara pAzvanAthaprabhunA caritramAM paNa pAzvanAthaprabhue sarpane navakAramaMtra saMbhaLAvyo hato, tevo ullekha Ave che. AvA aneka atyaMta prAcIna, are prA.aitihAsika dAMto maLe che, Ama, zrutapramANa, tArkika, saiddhAMtika ane Anuzrutika purAvAo siddha kare che ke zrI navakAramaMtra kyAreka na hato, kyAreka nathI ane kyAreka nahIM hoya tevuM nathI. te hato, che ane haze. te dhruva che, niyata che, zAzvata che, akSaya che, avyaya che, avasthita che ane nitya che. navakAradehanA 3 mukhya muddAomAM ahIM ApaNe pahelAM navakAradehanA abhyadayanI zAzvatatA vize judA judA pAsAo darzAvI carcA karI. have bIjo mudo navakAradehane maLelAM vividha nAmo vize vicAraNA karIzuM. (2) zrI navakAradehanA vividha nAmo: zAstromAM navakAramaMtranA vividha nAmo prApta thAya che, te nIce pramANe che. (ka) mahAzrutaskaMdha: mahAnizItha nAmanA AgamasUtramAM A navakAramaMtrane "paMcamaMta mahAzrutaskaMdha' evA lAkSaNika nAmathI oLakhAvyuM che. A eka AgamazAstrokta, Adya, mahatvapUrNa ane sArthaka nAmakaraNa che. sAmAnya rIte jinAgamone zruta zabdathI oLakhavAmAM Ave che kAraNa ke temAM je jJAna samAyeluM che te karNapatha dvArA zravaNa karIne saMcita kareluM che. je zrutano samudAya te "zrutaskaMdha' A rIte tamAma Agamone cAra zrutaskaMdha - suvighaMba thI oLakhavAmAM Ave che, jyAre A sAva nAnakaDA sUtra ke maMtrapAThane "mahA' vizeSaNathI joDI mahAzrutaskaMdha tarIke oLakhAvyuM che. te parathI zAstra ane saMghamAM tenuM keTaluM asAdhAraNa sthAna che, teno khyAla maLI rahe che. A sUtrane mahAzrutaskaMdha kahevAnuM bIjuM kAraNa e che ke "talamAM tela, kamalamAM makaraMda, dUdhamAM ghI, puSpamAM suvAsa ane kASTramAM agni je rIte sadAya vyApIne rahelA che te ja rIte A namaskArasUtra ane teno bhAva, zAstranI AdimAM tenuM uccAraNa karyuM hoya ke nA karyuM hoya, to paNa temAM sarvatra vyApIne rahelo che. [10] Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (kha) mahAmRtyuMjayaH advitIya graMthasarjaka AcArya haribhadrasurie yogabiMdumAM navakAramaMtrane "mahAmRtyuMjaya' tarIke oLakhAvyo che. jainetaromAM paNa A jApa karavAno ghaNo pracAra che. jainomAM jyAre A mahAmRtyuMjaya jApa karavAnI jarUra paDe che tyAre zrI navakAramaMtrano jApa karAya che. (ga) paMcamaMgala sUtraH mahAnizithamAM A maMtrane paMcamaMgala (jemAM pAMca maMgala parameSThirUpe che) nAme oLakhAvyo che. (5) pAmolAra - muvAra maMtra: siddhahema zabdAnuzAsana (8, 1, 62) nA niyamathI pAkRta bhASAmAM Adi "na'no vikalpa "' thAya che. AthI mora - khamuAra tenA vaikalpika nAmo gaNAya che. evuM rUpa paNa maLe che. (ca) mAlAmaMtra: 1 thI 9 akSaronA maMtro bIjamaMtro kahevAyA che. 10 thI 20 akSaro sudhInA maMtro "maMtrA' kahevAya che ane vIsa akSarothI vadhu akSaro dharAvatA maMtro "mAlAmaMtra' kahevAya che. zrI navakAramaMtramAM vIsathI vadhu akSaro hovAthI te mAlAmaMtra kahevAya che. (cha) navakAramaMtra: A maMtranuM zAstrokta nAma namora che. sUtra hovAthI tenI AgaLa sutta joDatA naY (mo) rasud evuM nAma prasiddhimAM AvyuM - e vakhate "nakhkhoddhAra sUtra' tarIke oLakhAto hato. pAchaLathI "namaskAra' arthamAM tenuM pAkRta rUpa 'navakAra' thayuM. tenA uccAraNanI saraLatAne lIdhe A rUpa AbAlavRddha paryata sarvatra prasiddha ane pracArane pAmyuM. e vakhate "navakAra' nI sAthe paNa "sutta' nuM joDANa hatuM, paraMtu kALAMtare "sutta'nuM sthAna "maMtra' zabda lIdhuM. eTale pAkRtanA badhA rUpo sAthe maMtra' zabdano vaikalpika vyavahAra yojAyo. janatAe (navakAramaMtra) A zabdonA "navakAra' nuM paThanarUpa emane ema akabaMdha rAkhyuM, paNa "mana" pAkRtanI jagyAe tenuM gujarAtI rUpAMtara "maMtra' goThavI dvibhASi "navakAramaMtra' Avo zabda gAjato karyo. Aje prastutasUtrane namaskAra arthanA vAcaka "navakAra' zabdathI jo sau koI jANe che, oLakhAve che ane vANInA vyavahAramAM sarvatra vaparAya che. (ja) soDAkSarI vidyAH navakAramAM rihaMta siddha - Ayariya - vijhAya - sAhUe soLa arihaMta siddha akSaro che. e soLa akSaranA jApane maMtrazAstromAM "soDAkSarI vidyA' kahevAya che. (4) zrI navakArane parameSThi vidyA paNa kahevAya che. A uparAMta jaina paraMparAmAM navakAramaMtra mATe aneka nAmano upayoga thayo che. jevAM ke, paMcanamaskAra, paMcamaMgala, paMcaparameSThi namaskAra, paMcaguru namaskRti, dhyAnamaMtra. zrI navakAramaMtranA nAma A rIte paNa apAya che. (1) Agamika - zrI paMcamaMgala mahAzrutaskaMdha (sacUlika) (2) saiddhAMtika - zrI paraMparameSThi namaskAra mahAmaMtra vyavahArika - zrI namaskAra mahAmaMtra rUDha - zrI navakAra Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) zrI navakAra mahAmaMtranA judAM judAM nAma kayA graMthomAM ApyA che tenI sUci nIce pramANe che. (1) paMcamaMgala mahAsukabaMdha - zrI mahAnizitha sUtra parameSThi paMcaka - namaskAra bhagavatI TIkA paMca parameSThi namaskAra - yogazAstra paMca namaskAra - Avazyaka TIkA namokkAra - AvazyakatasUtrAtargata kathA paMca namokkAra mahAmaMtra - dhamovaesamAlA viviraNa navakAra -laghu namaskAra phala paMca namukkAra - vRddha namaskAra phalasrota (9) parameSThi namaskAra - zrAvaka dinakRtya prakaraNa (1) namaskAra - vicAramata saMgraha (11) parameSThi maMtra - upadeza taraMgiNI (12) mahAmaMtra navakAra - sakjhAya (13) siddhamaMtra - chaMda navakAra dehanA vividha nAmanuM varNana karyA pachI have navakAradehanA "aMgo'vize AgavI vicAraNA karelI che. (3) zrI navakAradehanA aMgoH (1) 9 pado (2) 8 saMpadAo (3) 68 akSaro (1) nava padoH | navakAramaMtranA je nava pada gaNAvavAmAM AvyA che temA 'pada' zabda viziSTa arthamAM vaparAyo che. "pada' zabdanA saMskRtamAM juda judA artha thAya che. jevA ke paga, pagaluM, nizAnI, sthAna, adhikAra, cotho bhAga, virAmasthAna, pratiSThA, vAkyamAMthI chUTo paDelo zabda, vargamULa, zlolanuM eka caraNa vagere. navakAramaMtramAM pada eTale zabdono samUha athavA vivakSita arthavALA zabdono samuccaya. navakAramaMtranA nava pado suprasiddha che, paraMtu navakAramaMtranA padanI gaNanA vizeSa vicAraNA mATe judI judI rIte thayelI che. "pratyAkhyAna niryukti'nI cUrNimAM cUlikA sivAyanA navakAranAM cha pada gaNAvyAM che. ane daza pada paNa gaNAvyA che. cha pada nIce pramANe che : (2) namo (2) rihaMta (rU) namo (4) siddha (4) kAyaya (5) 3vasphAya (6) sAhUNaM (namo hita siddha Ayariya uvajjhAya sAbUNaM) navakAranA daza pada A rIte cheH (2) namo (2) rihaMtANaM (rU) namo (4) siddhALa (5) namo (6) gAriyALa (7) namo savAyALa (9) namo (10) no (22) savvasAhU [12] Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8) vyAkaraNazAstranI dRSTie navakAramAM je pado vaparAyA che, te nIce mujaba che. (1) namo naipAtika pada che. (2) arihaMtAIi - rihaMta zabda chaThThI vibhakti bahuvacanamAM che. siddhA - siddha zabda chaThThI vibhakti bahuvacanamAM che. mAriyA - mariya zabda chaThThI vibhakti bahuvacanamAM che. 3vajJAI - 3vA zabdachaThThI vibhakti bahuvacanamAM che. to - noma (satAkSa) sAtamI vibhakti ekavacanamAM che. savvasAhUi - savvasAhU - chaThThI vibhakti bahuvacanamAM che. pakSo - Usa zabda sarvanAma che. (3) paMvanamudhAro - A zabda samAsa che te pahelI vibhakti ekavacanamAM vaparAyo che. (10) savvapAvapAsane (sarvapApajhanAza) zabda samAsa che. te pahelI vibhakti ekavacanamAM vaparAyo che. (22) maMDAtA - zabda chaThThI vibhakti ekavacanamAM che. (22) 2 avyaya che, naipAtika pada che. (13) sanvesi (sarva) zabda sarvanAma che. te zabda chaThThI vibhakti bahuvacanamAM che. (24) paDhamaM (saM.prathama) zabda maMgala padanuM vizeSaNa che. pahelI vibhakti ekavacanamAM che. (25) hava - ho (saM.bhU) dhAtu parathI banelo che. zabda vartamAnakALa trIjA puruSa ekavacanamAM vaparAyo che. (26) maMrti - maMgaLazabda pahelI vibhakti ekavacanamAM vaparAyo che. zrI tatvAnaMdavijayajI mahArAje "namaskAra svAdhyAyamAM navakAramaMtranA nava padanuM chedanI dRSTie savigata pRththakaraNa batAvyuM che. e pramANe navakAramaMtranA prathama pAMca padya gadyabaddha che, chatAM te layabaddha che. tenuM baMdhAraNa AlApaka (AlAvA) nuM che. navakAramaMtranA A pAMcamAMthI prathama traNa padanuM eka caraNa ane cothA tathA pAMcamAM padanuM bIju caraNa ema jo be caraNamAM mUkavAmAM Ave to trikala ane catuSkalanA Avartanayukta te gAthA (gAthA) chaMdanI eka kaDI jevuM lAge, kAraNake gAthA chaMdanA prathama caraNamAM 27 mAtrA hoya che jyAre navakAramaMtramAM nIce pramANe pahelAmAM 31 ane bIjAmAM 27 mAtrA thAya che. eTale ke pahelA caraNamAM mAtra eka ja mAtrAno pharaka che. je nirvAhya che. namo arihaMtA, namo siddhALa, no mAriyA - 31 mAtrA namo 3vajJAyA. namo no sabasahUii - 27 mAtrA cUlikAnA cAra pada padyabaddha che. te anuSupa chaMdamAM che. tene zloka tarIke paNa oLakhAvAya che. mulamaMtra culikA : namo rihaMtANaM - e paheluM pada nano siddhALa e bIju pada no mAriyA 1 e trIju pada no savAyA e cothuM pada namo no savvasAhUi I e pAMcamuM pada [13] Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ w w * paNo paMca namukkAro 1 e chaThuM pada savvapAvapUTILo . e sAtamuM pada maMAtAnuM sattiA e AThamuM pada paThana hava maMttA e navamuM pada zrI navakAramaMtranA A nava padamAM pahelA pAMca padone mUlamaMtra ane pAchalA cAra padone cUlikA kahevAya che. prathama pada "namo' ne badale "namo' paNa vaparAya che. saMskRtamAM "na" no uccAra upayogamAM levAya che. jyAre ardhamArgathImAM "" no uccAra vizeSa pracalita che. AcArya hemacaMdra "ra' ane "' nA upayoga aMge prakAza phekatA "vAdIsUtra Apyu (zabdAnuzAsana 1 - 229). zabdanA AraMbhamAM "na' hoya to vikalpa teno 'jI' karI zakAya che. matrazAstranA prabhAvanI dRSTie na karatA ' no mahimA vadhAre gaNAyoche (zAstrIya saMdarbhamAM maMtravidhAna) sAmAnya rIte zvetAMbaro 'namo' no uccAra kare che ane digaMbaro 'namo' no uccAra kare che. e ja rIte zvetAMbaro 'mAyariyA " bole che jyAre diMgaMbaro "mAriyA " bole che. vaLI diMgaMbaro "hava' ne badale 'hoTu bole che. A rIte aitihAsika aMtarane lIdhe najIvA pheraphAra che paNa tethI mULa akSarasvarUpane bahu pharaka paDato nathI. A maMtranA padonI saMkhyA aMge zaMkA karatA evI vicAraNA vyakta thAya che ke zrI navakAramaMtra koIpaNa vartamAna AgamasUtramAM navapadapramANa che tema kahelu nathI. vaLI, bhagavatIsUtra (pAMcamu Agama) mAM paNa zrI navakAranA prathama pAMca pado ja kahelA che tethI zrI navakAra navapadAtmaka nahIM paraMtu paMcadAtmaka mAnavo joIe. paraMtu A zaMkA yogya nathI. evA aneka zAstrIya pramANo che je zrI navakAra navapadAtmaka ja che te sUcita kare che. te zAstrIya pramANo nIce mujaba che: (ka) zrI mahAnazItha siddhAMtamAM navakArane spaSTa rIte navapada ane 68 akSarovALo jaNAvyo che. A mahAna zrutaskaMdhanuM AkhyAna sarvajJa tIrthaMkara prabhue kareluM che. paraMtu vyatIta thatA kAlasamayamAM padAnusArI labdhi ane dvAdazAMgazrutane dhAraNa karanArA zrI vajasvAmI thayA. temaNe A paMcamaMgala mahA zrutaskaMdhano uddhAra mUlasUtra (zrI mahAnizIya) nI aMdara lakhyo. AgaLa jatAM haribhadrasUrie A mahAnizIthasUtrano graMthodvArA karI jevuM hatuM tevuM ja svamatithI zodhIne lakhyuM, jenuM zrI siddhasena, vRddhavAdI, yakSasena, devagupta, yazovardhana zremAzramaNa, ziSya ravigupta, nemicaMda, jinadAsagaNi kSamAzramaNa, satyazrI vagere yugapradhAna zratadharoe bahumAna karyuM. Ama bhagavatI zrI vajasvAmI vagere dazapUrvadharAdi bahuzruta saMvigna ane suvihita maharSioe chedasUtranI vyAkhyA prasaMge zrI navakAramaMtrane navapada, ATha saMpadA ane aDasaTha akSarAtmaka kahelo che, tethI navakArane navapadAtmaka mAnavo jarUrI che. (kha) bRhannamaskAraphalamAM karavAmAM AveluM vidhAna nIce mujaba che : sAta, pAMca, sAta ane nava akSara pramANa jenA pAMca pado che jenI cUlikAmAM tetrIsa akSaro che evA 68 akSaravALA zreSTha zrI navakAramaMtranuM smaraNa karavuM joIe. (ga) je cAra pado cUlikA tarIke oLakhAya che te sahitano pATha mahAnizIthasUtranA trIja adhyayanamAM Ave che. cUlikAnA cAra pado siloga (anuSTrapa) chaMdamAM Ave che. Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (gha) digaMbara graMtha mulAcAranA paDAvazyaka adhikAramAM prastuta gAthA nIce mujaba AvelI che? eso paMcaNamoyAro svvaapaavpnnaasnno| maMgalasu ya savvesu paDhaMma havadi maMgalaM / (ca) "navakAranA nava pado vijayanta pan jene cheDe vibhakti che, te pada gaNAya che. e arthamAM nathI kintu namo arihaMtANa' ityAdi vivakSita avadhiyukta pado navakAramAM nava che, tema samajavAnuM che. Ama, zrI navakAra nava padono samudAyache. enAM pAMca pado mUlamaMtra svarUpa che. pachInA cAra pado mULa maMtrano prabhAva sUcavanAra mULamaMtranI cUlikA svarUpa che. cUlikA sahita zrI navakAramaMtra "paMcamaMgala mahAzrutaskaMdha' kahevAya che. (2) ATha saMpadAo : zrI navakAramaMtrane ATha saMpadAo che. "saMpadA eTale arthanuM vizrAmasthAna athavA mahApado athavA arthadhikAra. zAstramAM saMpadAnI vyAkhyA A pramANe karIche: "sADutyena padyate - paffcha"ttarthoyAmiti saMpa: arthAtuM. jenAthI aMgata rIte artha judo paDAya te "saMpadA' nava padonI ATha saMpadA kevI rIte gaNavI tenA uttara be prakAre che. prathama uttaramAM prathama sAta padanI sAta ane AThamAM ane navamAM padanI eka ema kula ATha saMpadA che. maMtAI 2 savvesiM, paDhamaM havai mNglN| bIjA uttaramAM chUTI saMpadA be pada pramANa che jema ke : __eso paMca namukkAro, savvapapAvappaNAsaNo / navakAramaMtranA upadhAnanI vidhi mAM navakArane ATha adhyayana svarUpa gaNIne pratyeka adhyayana dITha eka ema 10 AyaMbila karavA dvArA kula ATha AyaMbila karavA pharamAna karyuM che. e rIte navapadamaya, 35 hajAra pramANa mULamaMtra ane glesIsa akSarapramANa culikA kula aDasaTha akSarapramANa paMcaparameSThinavakAra mahAmaMtrane ATha saMpadAyo vaDe bhaktisahita bhaNavAthI zAzvata sthAnanI prApti thAya che ema zrI caitanya bhASya, zrI pravacana sAroddhAra, zrI namaskArapaMjikA Adi aneka zAstromAM pharamAvyuM che. (3) zrI navakAramaMtranA 68 akSaroH navakAramaMtranA kula 35 akSarapramANa mUlamaMtra ane 33 akSarapramANa cUlikA kula aDasaTha akSarapramANa che. A aMge viziSTa vicAraNA A pachInA prakaraNa "navakAramaMtrano akSaradeha' mAM karelI che. zrI ratnamaNDanagaNi viracita satasAra saMla mAM lakhyuM che. : 'mantra pajcanamaskAra :, kalpakAraskarAdhika : / asti prtykssraassttraagotkRssttvidyaashstrk:|| arthAtuM. paMcanamaskAra maMtra kalpavRkSathI adhika prabhAvavALo che, tenA pratyeka akSara para eka hajArane ATha mahAvidyAo rahelI che. bIjA prakaraNamAM zrI navakAranA dehanuM svarUpa vicAryuM. have trIjA prakaraNamAM zrI navakAramaMtranA akSaradeha vize vizeSa adhyayana karela che. [15] Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa - 3 zrI navakAramaMtrano akSaradeha (1) maMtranA akSaronI saMkhyA (2) maMtranA akSaronuM vizleSaNa (3) maMtranA akSaromAM rahelo bIjamaMtra' (4) maMtranA akSaronI viziSTatA (5) maMtranA akSaronI bhASA [16] Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa - 3 zrI navakAramaMtrano akSaradeha (1) maMtranA akSaronI saMkhyA : zrI navakAramaMtranA pahelA pAMca padanA pAMtrIsa akSaro tathA cUlikAnA tetrIsa akSaro e pramANe maLIne A navakAramaMtra aDasaTha akSaromAM skUTa rIte samAI jAya che. te vize caityanaMdana mahAbhASyamAM nIce pramANe lakhyuM cheH uktaM ca naskArapaMjikA - siddhacakrAdo paMcapayA paNasIsa vaNya cUlAi vaNya tittise / evaM imo samappai DaHvara madu suThTha. (na. svA. prA. vi. pR64) vyAkaraNazAstramAM sarva maLIne bAvana akSaro prasiddha che. navakAranA A aDasaTha akSaro paNa e bAvana akSaronI bahAra nathI. mAtra akSarasaMyogarUpa tenI racanA bIjA tamAma zAstrothI judI paDI jAya che ane te ja kAraNe tene mahAmaMtra tarIke sthAna maLyuM che. akSaronI gaNanAmAM joDAkSarane eka ja gaNavAno hoya che, doDha nahIM A rIte navakAramaMtranA 68 akSaro thAya che. zrI mahAnizithasUtramAM paNa navakArane 68 akSarono batAvyo che. navakAramaMtranA adhyayana svarUpa prathama pAMca padanA 35 akSara che. prathama padanA sAta akSara che. trIjA ane cothA pratyeka padanA paNa sAta akSara che. bIjA padanA pAMca ane pAMcamAM padanA nava akSara che. e rIte bIjAne pAMcamAM padanA maLI cauda akSara thAya che. eTale ke be padanA sarerAza sAta akSara thAya. pratyeka padanA sarerAza sAta akSara Ave ne sAtano aMka vAra svarUpa ane akhaMDita manAya che. evo savAla Ubho thAya ke bIjA padamAM pAMca ane pAMcamAM padamAM nava akSara kema rAkhyA haze? topa ane saba baMnne zabdo pAMcamAM padamAM artha ApoApa AvI jAya che, ema svAbhAvika tarkathI samajI zakAya che. vaLI, padonA akSaronI dRSTie paNa sAtanA saMkhyAMkanI sAthe pAMca ane navanA saMkhyAta paNa eTalA ja pavitra gaNAya che. vaLI, layabaddha AlApakanI dRSTie paNa te susaMvAdI ane vaividhyamaya banyA che. zrI navakAramaMtranA 68 akSaromAM laghu ane guru akSaronI saMkhyA: - prathama pada "namo ciMtA' mAM akSaro sAta che. te sAteya ladhuM che. - bIjA pada "namo siddhA " mAM akSaro pAMca che. temAM cAra laghu che ane eka gurU che. "lidALa mAM dA' akSara gurU che. - trIja pada 'no mAriyA' mAM akSaro sAta che. te sAteya laghu che. - cothA pada " 3vajJAyA' mAM akSaro sAta che. temAM cha laghu che ane eka guru che. 3vajJALa mAM jJA' akSara guru che. - pAMcamAM pada namo no savvasAhUNa' mAM akSaro nava che. temAM ATha laghu ane eka guru che savvasAhU no va guru che. Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A rIte pAMca padomAM 35 akSaro che. temAM batrIsa laghu ane traNa guru che. - chaThThA pada 'paNo paMvanamukSo' mAM akSaro ATha che. temAM sAta laghu ane traNa guru che. sAtamAM pada savvapAvapAtaLo' mAM akSaro AThache. temAMchalaghu ane traNa guru che. A padamAM 'tra' ane gha' e akSaro guru che. - AThamAM pada "maMAnA rasanTeNi' mAM akSara ATha che. temAM sAta laghu ane eka guru che. navamAM pada "paDhamaM havaTuM maMtra' mAM akSaro nava che ne nava akSara laghu che. A rIte navakAramaMtranA chellA cAra pado ke je cUlikA kahevAya che temAM kula 33 akSaro che. temAMnA 4 guru ane 29 laghu che. maMtranA 68 akSaromAM hrasva ane dIrdhasvaronI saMkhyAH (1) prathama pada namo arihaMtALa mAM na, , ri, hrasva svaro che. che, huM tA, naM dIrdha svaro che. bIjA pada "nano siddhA' mAM "na' mAM hasva svara che. mo. li. dvA na mAM dIrdha svaro che. trIjA pada namo gAyA na, ya, ra, mAM hasava svaro che. mo. ka. sA. i mAM dIrtha svaro che. cothA pada namo 3vAyA mAM 1, 3 mAM hrasva svaro che. mo, va, jJA, cA, 1 mAM dIrdha svaro che. pAMcamA pada namo no samAjU mAM 7 ane mAM hrasva svaro che. mo, to, dasa, nA, huM, mAM dIrgha svaro che. chaThThA pada paNa paMa namukkAro mAM 1 ane ra mAM hasava svaro , so, 5, aai, jemAM dIrgha svaro che. sAtamAM pada savvapAvapUTHLo mAM va, 5, 3, mAM hasava svaro sa, 4, pA, va, nA, mAM dIrdha svaro che. ' AThamAM padamaMAtAmAM sanvesi mAM 1 ane ra mAM hasva svaro che. - ma, nA, , sa, saLe, ula mAM dIrdha svaro che. (9) navamAM pada paDhamaM hava maMtim mAM 5, 8, 6, , 4, 5, mAM hasava svaro [18] Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maM, ta, na, ma, mAM dIrdha svaro che. A rIte navakAramaMtramAM 24 hRsva svaro ane 44 dIrdha svaro che. (2) maMtranA akSaronuM vizleSaNaH jaina darzana pramANe dvAdazAMgInuM mULa navakAramaMtramAM vidyAmAna che tathA samasta maMtrazAstranI mULabhUta mAtRkA AnAthI utpanna thAya che. A spaSTapaNe batAvavA vidvAnoe navakAramaMtranA akSaronuM vizleSaNa karI batAvyuM teno eka prakAra A pramANe che : mahAmaMtra "na + = + + + O + + $ + DuM + s + e + 7 + 1 + 4 + m + go + nuM + s + 6+ 9 + nA + [ + = + 1 + 4 + K + cho + nA + + a + 2 + + 1+ + + + + 4 + K + go + 3 + 1 + 4 - + jJa + mA + 5 + mA + [ + e + 1 + 4 + + + marI + + + marI + U + + + 31 + 4 + 6 + 8 + + + mA + 6+ 3 + [ + . A vizleSaNamAMthI svarone judA pADIe to gaM + go + +DuM + 4 + ma + + + +ThuM + gaM + = + o + ++huM + 4 ei + e + + + 4 + a + aM+5 + o + mo + $ + a + 3 + = + mA + + + A e : A rItenA svaro nIkaLI Ave che. temAM rekhAMkita svarone meLavatA te maja 1 ane 7 ne ratnanya mAnI AyariyANaM nA rie pAkRta svarUpane 2 mAnavAthI soLa svaronI sRSTi thaI jAya che. , mA, , 6, 3, 4, (), 22, 2 (8), , tR, che, mo, gau, gaM : uparanI paddhatithI vyaMjano judA pADIe te "+ +2+ 8 + 7 + [ + 7 + + s + 6 + | ++ + + $ + pa + + m + + = + jJa + s + [ + + + m + K + s + s + + + + $ + | ema vizleSaNa thaze. pachI A vyaMjanomAMthI punarukta vyaMjanone choDI devAthI na + m + + s + 6 + s + s + + + 4 + n + 6 + huM e varSo bAkI rahe che. temAM paNa dhvanisiddhAMtone AdhAre varNAkSarane pUrA vargono pratinidhi mAnI 6 varga, s = 2 varga, jU = varga, 6 = t varga, ma = 5 varga, , , , , tathA s = za, Sa, sa, 4 ema mAnavAmAM AvatA samasta vyaMjano jaDI Ave che. tethI namaskAra mahAmaMtramAMthI ja mAtRkAnI utpatti thaI che te siddha thAya che. maMtrazAstranI dRSTie AvI paddhatino svIkAra sarvatra thayo che te nirvivAda che. [19] Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varNa - sAmAnjhAyamAM A mAtRkAne paramAtmAnuM zabdamaya zarIra kahyuM che. zrI navakAramaMtranA akSaronuM vizleSaNa bIjI rIte paNa thAya che. dvavyasaMgraha graMthamAM siddhAMta cakravartInemicaMdrasurie zrI navakAramaMtranA akSaronuM jarA judI rIte vizleSaNa karyuM cheH paNatIsa maMgaladdhappaNacadudgamega ca jayaha ujhAha / paramaMThThivAcayANaM ca gusvaeseNaM // arthAta. parameSThivAcaka, pAMtrIsa, soLa, cha, pAMca, cAra, be ane eka akSaravALA maMtrono athavA guru dvArA upadezita anya maMtrono jApa karo. ahIM AcAryae 35 akSaranA A mUlamaMtrane 16, 6, 5, 4, 3, 2, 1 akSarano paNa vividha rIte nIce pramANe batAvyo che. zrI navakAramaMtrane 16 akSarano A rIte kahyo che? 'rihaMta, siddha, mAriya, vAya, sAdU' zrI navakArane cha akSarano A rIte kahyo che: 'rihaMta - siddha zrI navakArane pAMca akSarano A rIte kahyo che : 'ma fsa mA 3 sA' zrI navakArane cAra akSarano A rIte kahyo che : 'hiMdata' zrI navarArane be akSarano A rIte kahyo che: 'siddha zrI navakArane eka akSarano A rIte kahyo che : (3) navakAramaMtranA akSaromAM rahelo bIjamaMtra: taMtrazAstramAM zabdone saMkSipta karavAmAM Ave che. evA akSaro - zabdone bIjAakSara kahevAmAM Ave che. zrI navakAramaMtranA akSaromAM Avo eka bIjamaMtra samAyelo che, jene kahevAmAM Ave che. zrI siddhasenasUri praNita "zrI namaskAra mAhAsya' graMthanA chaThThA adhyAya (prakAza) mAM A pramANe zloka che : ___ ahaMdapAcoryopAdhyAya - munyaadimaakssraiH| sandhi - prayoga - saMzilaSTairoDkAraM vA vidurjinA // Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arthAta. zrI jinezvaro e mardata (arihaMta) a pI (siddha), AcArya, upAdhyAya ane muni e pAMca parameSThinA prathama akSarone vyAkaraNanA saMdhiniyamo lagADIne siddha thayelA (+ mA, mA = gA, ma + 3 = mo, mo + mU= )" kAra kahela che, tenuM anukaraNa karavuM kAraNa ke temAM paMcaparameSThi AvI jAya che. zramaNa sUtranA bAramAM zlokamAM jaNAvavAmAM AvyuM che ke kenavakAramaMtranA sArarUpa che. navakAra dvArA arihaMta, siddha, (azarIrI) AcArya, upAdhyAya ane muninA prathama akSara (a + a + A + u+ma) maLIne 'OM' thAya che. 'OM' badhAja uccAro -varNonI mAtA che ane jyAre ApaNe "OM kAra bolIe chIe tyAre e rIte navakAramaMtra ja bolAI jato hoya che. 3OMkAra vidyAstavanamAM lakhyuM che ke: praNavasatvaM? paramabrahma ? lokanAtha ? jinezvara ? kAmadasya mokSadasatvaM OMkArAya namonama: / arthAtuM. he parabrahma, lokanAtha, jinezvara (ariMhata) tame praNava (3OMkAra) cho, he 3OM kAra ! tuM sarva zubha icchAone pUrNa karanAra che ane mokSa ApanAra paNa tuM ja che. huM tane punaH puna: namaskAra karuM chuM. zrI navakAramaMtranA "namo pada sAthe OMkArano saMbaMdha, 3OM kAramA namo ane namomAM 3OMkAra samAI jAya che. namo ane OM baMne saMjJA ane vyaMjanonA ubhayathI samAna che. "mo akSarane ulaTAvavAthI "OM dhvani pedA thAya che. 3OM dhvanine ulaTAvavAthI "3% dhvani pedA thAya che. OM dhvanine AlekhavAthI "namo'pada pragaTe che kema ke na + o maLIne 3OM kAra AkRti thAya che. tethI 3OM ane namo be padArtha eka ja che. OM e paMcaparameSThivAcaka pada che. OM kArane ekAkSarI navakAramaMtra kahevAmAM Ave che. zrI navakAramaMtramAM samAyelA A bIjamaMtra uOM kAra viSe maMtravyAkaraNamAM lakhyuM che ke : teno bhaktirviniya : praNavabrahAdIpavAmAzva / vedoDabjahanadhruvamAdhidhumiromita syAt // arthAtu. OM bIja tejasa, bhakti, vinaya, praNava, brahma, pradIpa, vAca, veda, kamala, agni, dhruva Adi ane AkAza saMjJAthI prasiddha che. anya taMtragraMthomAM tenI anya saMjJAo nIce mujaba che ApavAmAM AvI che : vartuLa, tAra, haMsakAraNa mannAdha, satya, binduzakti, tridaivata, sarvanIjotpAdaka, paMcadevatrika, sAvitra trizIla, triguNa, guNajIvaka, vedasAra, vedabIja, paMcarazmi, trikuTa, tribhuva, bhavazAsana, gAyatrIbIja, paMcAza, maMtravidyA praznAprabhu, akSara, mAtRkAs, anAdi, advaita, mokSada Adi. 3OMnA traNa vibhAga (mukhya) a, u, ma prakRtinI traNa sattAonA pratika che. "a" vizvanI utpattinuM. "u" sthiti ne saMcAlananuM to "mavilayanuM pratIka che. OM kAra eNbIjamaMtra che. bIjamAMthI jema phaNago, patra-puSpa ane phaLanI prApti thAya che. tema A maMtrabIjamAMthI aneka sukho prApta thAya che. jema dUdhanuM vizleSaNa karatAM tenA sArarUpa ghInuM tatva kADhavAmAM Ave che tema A [21] Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjAkArane paNa mahAzaktizALI ane rahasyamaya batAvavAnuM prayojana taMtrazAstra batAve che. A bIjamaMtra ApaNI avyakta zaktione jAgRta kare che. temAM A bIjAkSaranI paMcamahAbhUtayukta racanAA khAsa kAraNabhUta che. jema ke je biMdu hoya che te AkAza kahevAya che. caMdrarekhA hoya che te vAyu kahevAya che. zirorekhA agnirUpa che. akSaranA AkArane jaLa ane AdhArasthAnane pRthvI kahe che. A paMcamahAbhUtathI ghaDAyela bIjamaMtramAM cetanA zakti hoya te svabhAvikache. zrI navakAramaMtranA sArarUpa A OMOM kAranuM dhyAna dharavAthI prastuta zaktio avazya pragaTa thayA che. (4) zrI navakAramaMtranA akSaronI viziSTatAo : zrI navakAramaMtrano pratyeka akSara viziSTa che. te mAtra akSara nathI paNa jinezvara devonuM maMtrAtmaka zarIra che. jagmurjinAstadapavargapadaM tadaiva / vizvaM karAkamida maMtra kathaM vinAsmAt / tat sarvalokabhuvanodvaraNAya dhIre maMntrAtmaka nijavapurnihitaM tadatra // arthAt. jyAre jinezvara bhagavaMto mokSamAM gayA tyAre amArA vinA ahIM bicArA A jagatanuM zuM thaze (evI karUNAthI) dhIra evA teo sarva jagatanA jIvonA uddhAra mATe potAnA A maMtrAtmaka zarIrane ahIM mUkatA gayA. upadezataraMgANImAM kahyuM che ke tIrthonyevASTaSaSThi - jinasamayarahasyAna yAkSarANi arthAt. - zrI jinAgamanA rahasyabhUta evA A navakAramaMtranA aDasaTha akSaro aDasaTha tIrtha samAna che. aDasaTha akSaronuM zudgha upayoga pUrvaka dhyAna karavAthI 68 tIrthonI yAtrAnuM phaLa prApta thAya che. te 68 tIrtho nIce mUjaba che H 1. zatruMjaya 2. giranArajI 3. Abu 4. aSTApadajI 5. sametazikhara 6. mAMDavagaDha 7.caMDapapAcala 8. ayodhyA 9.kalikuMDa pArzvanAtha 10. nAkoDA pArzvanAtha 11. jIrAvAlA 12. vAraNasI 13. goDI pArzvanAtha 14. navapallava pArzvanAtha 15. ciMtAmaNI pArzvanAtha 16. kAvaDatIrtha 17. pAnasara 18. lAbhAtIrtha 19. sAco2I 20. pAvAgaDha 21. mahuDaDI 22. zerIsA 23. rAvaNatIrtha 24. ajArA - pArzvanAtha 25. bArejAtIrtha 26. mAlAtIrtha 27. pratiSThApura 28. aMtarIkSajI 29. kulpAkajI 30. zulAhAro 31. ularaviDayo 32. kSatriyakuMDa 33. zaMkhezvarajI 34. loDhaNa pArzvanAtha 35. bhaTevApArzvanAtha 36. sahastraphaNA pArzvanAtha 37. varakANA pArzvanAtha 38. baMbhaNavADA pArzvanAtha 39. paMcAsarA pArzvanAtha 40. dhRtakalola pArzvanAtha 41. avaMti pArzvanAtha 42. thaMbhaNa pArzvanAtha 43. navakhaMDA pArzvanAtha 44. saptaphaNA pArzvanAtha 45. apApApurI 46. karaheDA pArzvanAtha 47. kosaMbI 48. kosalapura 49. makSIjI 50. kAkaMdI 51. bhadrupurI 52. siMhapurI 53. kaMpilapurI 54. ratnapurI 55. mathurApurI 56. rAjagRhI 57. zorIpurI 58. hastinApura 59. taLAjA 60. kaMdagigira 61. bagaDo 62. vaDanagara 63. levA 64. lohiyA 65. bAhubalijI 66. marUdevA 67. puMDarIka 68. gautamatIrtha 22 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjI rIte A akSaronI viziSTatA batAvatA kahyuM che ke arihaMtano Adya akSara aSTApada tIrthano ullekha kare che. zrI siddhano Adya akSara siddhAcalajInuM sUcana kare che. AcAryajIno AdyaakSara AbutIrthanuM sUcana kare che ane sAdhunA Adya akSaramAM rahelo "sa' sametazikharajInuM sUcana kare che. zrI navakAramaMtranA mahAna ArAdhaka panyAsa bhadraMkaravijayajIe maMtranA akSaronI viziSTatAo batAvatuM kareluM vidhAna noMdhanIya che, te nIce mujaba che : navakAramaMtranA 68 akSaromAM rahelA cauda "nakAra'cauda pUrvone jaNAve che ne navakAra cauda pUrva rUpI zrutasAgarano sAra che tema pratIti karAve che. navakAramaMtramAM "bAra - kAra che. te bAra aMgone jaNAve che. "nava Na' che je nava nidhAnane sUcave che. "pAMca na kAra pAMca jJAnane, "ATha sa' ATha siddhane, "nava ma kAra' cAra maMgaLa - pAMca mahAvratane, traNa "la" kAra 3 lokane, be "ca"kAra deza ane sarva cAritrane, be "ka kAra be prakAranA ghAti - aghAti karmone, pAMca "pa" kAra paMcaparamezaSThine, traNa "ra" kAra (jJAna - darzana - cAritra) traNa ratnone, be 'ya' kAra (guru ane paramaguru) be prakAranA guruone ane be "e" kAra sAtamo svara hovAthI sAta rAja urdhva ane sAta rAja adho evA cauda rAjalokane sUcave che. mUlamaMtranA 24 guruakSara 24 tIrthakara paramAtmAone ane 11 laghu akSara vartamAna tIrthapatinA 11 gaNadharone batAve che. navakAramaMtranA akSaronA spaSTa uccArathI AtmAmAM divyazakti avatarita thAya che. mATe A akSarone gurupujya kahyA che. uccArazuddhithI mananuM caitanya vikase che. zAstro kahe che ke navakAramaMtranA dareka akSaramAM eka hajAra ne ATha vidyAo nihita rahelI che. dareka akSara sAta sAgaropamanAM pApono nAza kare che. (5) zrI navakAramaMtranA akSaronI bhASA : bhagavAna mahAvIra ane emanA gaNadharonI bhASA lokabhASA ardhamAgadhI hatI. e vakhate ucca varganA boddhika ke suzikSita varganI bhASA saMskRta hatI, paNa bahumatI sAmAnya prajAnI bhASA prAkRta hatI. AthI svAbhAvika rIte A mahAmaMtranI bhASA paNa lokabhASA che. ardhamAgathI pAkRta ja che. navakAramaMtranI saMskRta chAyA paNa A rIte maLe che. namoharhadlya : namo : siddhabhya : nama AcArabhya : nama upAdhyayebhya : namo loe sarvasAdhubhya : evaM paMcanamaskAra :, sarvapApapraNAzana : maMgalAnAM ca sarveSAM prathama bhavati maMgalam brAhmI lipimAM paNa navakAramaMtrano pATha maLe che. zrI navakAramaMtranA akSaradehanuM svarUpa joyAM pachInA prakaraNamAM navakAramaMtranA arthadehanuM varNana karela che. Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa - 4 zrI navakAramaMtrano arthadeha (1) zrI navakAramaMtrano zabdArtha (2) zrI navakAramaMtrano bhAvArtha 24 (3) zrI navakAramaMtrano gUDhArtha Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa - 4 zrI navakAramaMtrano arthadeha (1) zrI navakAramaMtrano zabdArtha : prathama navakAra (navAra) e zabdano artha karIe to saMskRta "namasvara' zabdanA pAkRtamAM be rUpa thAya che. eka "namura' ne bIjo 'namokSAra' pAkRta vyAkaraNanA niyama mujaba AdimAM rahelA ' no vikalpa "' thAya che. eTale amuvAra ane mokSa evA rUpo paNa navakAranA banI zake che. paraMtu A rUpomAMthI ApaNe saMbaMdha namuIR padda sAthe che. namukkAramAMthI '' no lopa thatA navA zabda paNa bane che ane temAMthI nAno chevaTe navakAra zabda bane che. mahAmaMtranA judA judA padono artha kramaza : A pramANe che: namo arihaMtANaM (mAro) namaskAra ho arihaMtone namo siddhANaM (mAro) namaskAra ho siddhone namo AyariyANaM (mAro) namaskAra ho AcAryone namo uvajjhAyANaM (mAro) namaskAra ho upAdhyAyone namo loe savvasAhuNaM (mAro namaskAra ho lokamAM rahelA sarva sAdhuone) eso paMca - namukkAro A pAMcane karelo namaskAra savvapAvappaNAsaNo sarva pApano praNAzaka che. maMgalANaM ca savveci ane sarva maMgalomAM paDhamaM havai maMgalaM prathama maMgaLarUpa thAya che. zrI navakAramAM rihaMtA, siddhA, mAriyA, 3vaglAyA pado bahuvacanamAM che. pAMcamAM padamAM rahelA to ane satra pada A cAreyamAM joDAtA sakala lokamAM rahevA sarva arihaMto, siddho, AcAryone upAdhyAyone mAro namaskAra thAo tevo artha thAya che. ahIM sarva zabdono artha sarvakAlIna karIe to A namaskAra traNeya kALanA arihaMtone, siddhone, AcAryone, upAdhyAyone thAya che. sAdhu bhagavaMta mATe viziSTa artha pachI vicArIzuM. 2 5] Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI navakAramaMtrano zabdArtha atyaMta saMkSipta che paraMtu teno bhAvArtha atyaMta gaMbhIra che. ane gUDhArtha to vizALa ne bhavya che. (2) zrI navakAramaMtrano bhAvArtha : prathama "namo' padano bhAvArtha jotA namo' e naipAtika padache. bhagavatIsUtranI TIkAmAM AcArya abhayadevasUri lakhe che. tatra nama : iti naipAdika - padaM dvavyabhAvasaMkocArtham / __ Aha ca naivAiyaM pada dvvbhaavsNkoynnpyttho| mana : kAra caraNamastakasupraNidhAnasmo namaskAro bhavatvityartha / ahI nama : naipAtika pada che ane teno vyasaMkoca tathA bhAvasaMkoca e artha che. kAraNa ke Avazyaka niryuktimAM) kahyuM che ke nama: nipAtarUpa pada che ane vyasaMkoca tathA bhAvasaMkoca e eno artha che. namo e eka prakAranuM avyaya che. te dravya ane bhAva baMne prakAranA namaskAranuM sUcana kare che. dravya namaskAra eTale be hAtha joDavA, mastaka nIce namAvavuM, ghUMTaNe paDavuM vagere ane bhAvanamaskAra eTale jemane namaskAra karatA hoIe temanA pratye vinaya rAkhavo, bhakti rAkhavI, utkaTa Adara rAkhavo. | 'namo'padamAM namaskAranI bhAvanA che. pU. AcArya bhagavaMta haribhadrasuri mahArAje zrI lalita vistara nAmanI caityavaMdasUtranI vRttimAM lakhyuM che ke "gharSa prati mUtabUta vandranA' arthAtuM. dharma pratye laI janArI mULabhUta vastu vaMdanA che. - namaskAra che, kAraNa ke namaskAra vaDe utpanna thato bhAvollAsa dharmabIjane vAve che. dharmazAstranI daSTie "namo' vinayanuM bIja che jenuM paraMpara phaLa mokSa che. pU. umAsvatijIe prazamarati prakaraNamAM pharamAvyuM ke vinayanuM phaLa gurusevA - tenuM phaLa zrutajJAnanI prApti- tenuM phaLa Azravano nirodha - saMvaranI prApti - tapa - karma nirjarA-yogano nirodha - bhavaparaMparAno kSaya- tenuM phaLa mokSa. Ama, vinaya e sarvakalyANanuM mULa kAraNa che. maMtrazAstranI daSTie "namo' e zodhana bIja che tethI zarIra, mana ane AtmAnI zuddhi karavAmAM te ati upayogI che. taMtrazAstranI dRSTie "namo' e zAnti ane pauSTika karmane siddha karanAru pada che tethI 'namo' padathI prayojAyeluM sUtra zAnti ane puSTine lAvanAru che. zrI navakAramaMtranI zarUAta "namo' padathI thAya che e ja tenI eka mahAna vizeSatA che. A 'namo' pada dharmazAstra, taMtrazAstra ane maMtrazAstra traNeyanI daSTie rahasyamaya che. namaskAra mahAmaMtramAM A "namo padanuM cha vakhata smaraNa karAyuM che. A "namo' padamAM ghaNA gaMbhIra bhAvo chUpAyelA che. jema ke 'namo' eTale zuddha manano niyoga, mananuM zuddha praNidhAna, viSaya - kaSAyathI viramavuM, sAsarika bhAvomAM doDatA manane rokavuM. namo padamAM paMcaparameSThio pratyeno pramodabhAva rahelo che. jyAM pramodabhAva che, tyAM anumodanAnA bIjamAMthI sarvasamarpaNabhAvanuM vRkSa uge che. Ama, "namo e sarvasamarpaNabhAvanuM sUcaka che. jene namaskAra karavAnA che te paMcaparameSThi sAthe A "namo' padathI joDANa thAya che. A joDANathI ApaNAmAM rahelo cetanAno strota urdhvamukhI bane che ane sAthe vizvanA sarvazreSTha puruSonI stavanAthI aMtaramamAM tenA pratye 26 ] Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anumodanAno bhAva pragaTe che. paMcaparameSThimAM vadhI rahelo vidyutapravAha ApaNA AtmAne A "namo" rUpI svIca dvArA prakAza Ape che. vaLI navakAranI AdimAM raheto A "namo'padamAM OM paNa chUpAyelo che. te A rIte 3 + s + o + e cAra varNo che. have te varNone jo ulaTAvavAmAM Ave to mo + n + + evo krama thaze. temAnA prathama be varNonA saMyojanathI nI niSpatti thAya che. TUMkamAM, A 'namo' pada e mokSanI kUMcI che. TUMkamAM, A namo bolavAthI pahelI asara e thAya che potAnA ahaMkAranuM AvaraNa utaravA mAMDe che. mAnavI tene ja name ke jene te potAnAthI vadhu guNavAna ane mahAna mAnato hoya, Ama A "namo pada bolatAM ja pote nirAbhimAnI banI atyaMta namra ane Rju hRdayI bane che. ahaMkAranI sAthe bIjA ghaNA durguNo paNa dUra thAya che ne sAdhakanuM mana svaccha nirmaLa bane che. jyAM saguNo sahaja rIte AvIne vase che. namo padano bhAvArtha varNavyA pachI have rihaMtA, siddhA, mArikha, 3vajJAthA, savvasAhUi, A badhA ja padomAM samAyelA arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAyane sAdhu A paMcaparameSThino bhAvArtha 'paMcaparameSThino bhAvArtha paMcaparameSThinuM svarUpa e pAMcamAM prakaraNamAM prastuta karela che. tethI have chellA cAra pada jene cUlikA kahevAmAM Ave che, teno bhAvArtha A pramANe che : cUlikA zabda cUlA parathI Avyo che. "cUDA' zabda paNa prAyojAya che. cUlA eTale AbhUSaNa. cUlA eTale zobhA vadhAranAra, cUlA eTale zikhara. naMdIsUtramAM kahyuM che ke zratarUpI parvata uparanI zikharanI jema zobhe te cUlA. cUlikAnA pahelA be pada "A pAMcane karelo namaskAra sarva pApano nAza kare che e samajAvatA e pAMcane karelo namaskAra kevo che te mATe pachInA cAra padomAM batAvavAmAM AvyuM che ke A pAMceyano karelo namaskAra prANAzaka che. eTale ke pApone atyaMta nAza karanAra che. jemAM koI prayojana ke phaLa na hoya te vastumAM koIne kazo rasa paDe nahIM. e niyamane anusarIne prayojana tathA phaLanI dRSTie A mahAmaMtrano vicAra karavAno che. je sAmAnya rIte A phalane prayojanano vicAra maMtranA zabdomAM ja karelo hoya to te pUrNa maMtra gaNAya. sarvapApano nAza kare che evA je zabdo che te mahAmaMtranuM prayojana batAve che. A pAMcane karelo namaskAra pApone jaDamULathI ukheDI nAkhe che. A namaskAra jJAnavaraNAdi azeSa karmone prakarSa karIne khaMDokhaMDa karIne dizodiza nAza kare che. vaLI A namaskAra nirvANa sukhane sAdhavAmAM paNa samartha che. A namaskArathI azubha karmono saMpUrNa nAza thAya che. tethI kaSTa, Apatti AvatA ja nathI. Ama, A namaskAra sarva pApo ane duHkhano atyaMta nAza kare che. | zrI navakAramaMtranA chellA be padomAM jaNAvavAmAM AvyuM che ke A paMcanamaskAra sarva maMgalomAM prathama maMgalarUpa thAya che. "maMgala' zabdanI vyAkhyA zAstrakAro aneka prakAre karI che paNa tenI mukhya vyAkhyA "mahUti hitArtha satIni maMti' prANIonA hitane mATe pravarte che te maMgala e ahI grahaNa karavAnI che. eTale maMgalo paNa aneka prakAranA che ane tethI ahI "mAtAnuM va salvesi' evo zabda prayoga che. maMgalanA jo dravyamaMgala ane bhAvamaMgala evA be bheda karIe to A saMsi zabdathI baMne prakAranA maMgalo grahaNa karavAnA che. dravyamaMgala eTale zubha padArtho jevA ke svastika, zrIvatsa. naMdyAvarta, vardhamAnaka, bhadrAzana, kaLaza, mInayugala, darpaNa vagere tathA dadhi, Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ durvA, suvarNa vagerenI gaNanA paNa zubha padArthomAM thAya che. bhAvamaMgala eTale ahiMsA, saMyama, tapa, svAdhyAya, jJAna, dhyAna, Adi zubha bhAvo. paDhamaM dava maMtim prathama maMgala eTale uttama ke utkRSTa maMgala, paMcanamaskAra sarva maMgalomAM utkRSTa maMgala che. eTale maMgala tarIke te binaharIpha advitIya che. tAtparya e che ke A maMgala dravya ane bhAva baMnethI prANIonuM atyaMta hita karanAra che. eTale tene koIpaNa upadravo satAvI zakatA nathI. bhAvathI paMcaparameSThinu smaraNa karanAra bhavya AtmA azubha vicAra yA pariNAmanI dhArAe caDato nathI. zAstro A rIte paNa samajAve che ke samyagadarzana AdinI ArAdhanA svarUpa ahiMsAlakSaNa dharmane lAve te maMgala" athavA jIvane bhavathI, saMsArathI gALe - tAre te maMgala athavA baddhA, dhRSTa ane nita - nikAcitAdi ATha prakAranI karmarAzIne gALe, zamAve te maMgala, A sarva ane bIjA paNa maMgalo tene vize prathama eTale AdimaMgala kAraNa ke arihaMtAdinI stuti paramamaMgalarUpa che. tathA aikAntika ane AtyaMtika phaLadAyI hovAthI bhAvamaMgala che. namaskAra mahAmaMtra AghamaMgala 'Amo' zabdathI che. "mo' zabda vinayaguNano dyotaka hovAthI mahAmaMgalakArI che. te madhyamaMgala namukkAro zabdathI che. uttama paramAtmAne karelo namaskAra mahAmaMgalakArI hoya temAM zu Azvarya? te aMtima maMgala maMtram zabdathI che. aMtima, maMgala A sUtranI zAzvatatAne sidhdha kare che. Ama zrI navakAramaMtra sarvamaMgalomAM prathama maMgala che kAraNa ke te Adha, madhyama, ane aMtima maMgala che. Ama A cUlikAnA cAra pado dvArA prAyojana ane phaLa baMne samajAvatA kahyuM ke paMcaparameSThinamaskAranuM prayojana aMtarAyakarmano kSaya ane maMgalanuM Agamana che tathA phaLa paraMparAkArya A lokamAM artha, kAma, Arogya ane abhiratini niSpatti tathA paralokamAM siddha, svarga, sukuLamA utpatti ane bodhanI prApti kahyuM che. zrI navakAramaMtrane paMcamaMgala mahAzruskaMdha ema mahAnizIthamAM kaheluM che. zAstramAM maMgaLa, abhidheya ane prayojana tathA phaLa kahevuM joIe. cUlikAthI phaLa ane prayojana kahevAya che. eTale cUlikA na hoya to te mahAzrutaskaMdha na bane. jema zikharanuM mahatva maMdira mATe che. maMdirano AdhAra pAyo che tema zrI navakAramAM A cUlikAnuM mahatva che. AcAryabhadrabAhusUri pharamAve che ke je cUlikAsahita navakAra gaNe tenA sarva pApono nAza thAya che. cUlikAthI zraddhA vadhe che, tenA vagara te apUrNa che. A cUlikAnA cAre pado anurupa chaMdamAM zloko che. (3) zrI navakAramaMtrano gUDhArtha: zrI navakAramaMtra atyaMta saMkSipta maMtra hovAchatAM bhAvArthathI te sAgarasama UMDANavALone AkAzasama vistAvALo che. paraMtu zrI navakAramaMtrano gUDhArtha to enAthI paNa aneka guNo sUkSma, gaMbhIra, ane virATa che. enA gUDhArtho nIce pramANe che : (ka) zrI navakAramaMtrano sauthI mahatvano gUDhArtha e che ke e samagra dvAdazAMgIno sAra che. A samajavA dvAdazAMgI zuM che te samajavuM anivArya che. jainadarzana pramANe dareka tIrthakaro je upadeza Ape che tene gaNadharo sUtrabaddha kare che. tIrthaMkara praNita ane gaNadharothI racita samagra upadezano sAra saMgraha je graMthomAM samAyelo che tevA bAra [28] Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMgo (graMtho) che jaine dvAdazAMgI kahevAya che. jainadarzana badhA siddhAMto, prakRtinA niyamo, tatvo, AcAra - vicAra badhAno nIcoDa eTale A dvAdazAMgI, dvAdazAMgI zuM che te samajAvavA AvazyakaniyuktimAM eka suMdara zloka che, jeno sArAMza che ke, tapa - niyama - jJAnamaya vRkSa para ArUDha thaIne anaMtajJAnI kevaLI bhagavaMta (tIrthakaro) bhavyajanonA vibodha mATe jJAna - kusumanI vRSTi kare che. gaNadharo potAnA buddhipaTamAM te badhA ja kusumone jhIlIne pravacanamALA gUMthe che. A che dvAdazAMgI. zrI navakAramaMtrane AkhI dvAdazAMgIno sAra kahyo che. navakAramaMtra samagra zrutajJAnano sAra che. mahAnizitha sUtramAM kahyuM che ke zrutasAgarano pAra pAmavA mATe deva - gurune praNAma karavA Avazyaka che. zrI navakAramaMtramAM deva - gurune praNAma karavAmAM Ave che ne tethI te apekSAo paNa zrI navakAramaMtra dvAdazAMgIno sAra gaNAya che. namaskAra niyukti zloka 925 nI TIkAmAM zrI navakArane bAra aMgono sAra kahyo che. pavanamuIRidyu nA svA. prA. vi. pR. 373 mAM kahyuM. : saccaM pi bArasaMgapariNAmavisuddhiheDa takAraNa bhAvauco kaha na mittAMga tadattho namukkAro arthAtuM. AkhIya dvAdazAMgI pariNAmanI vizuddhI mATe che ke zrI navakAra paNa pariNAmanI vizuddhi kAraNamAtra che. eTale navakAramaMtrane dvAdazAMgIno sAra kahela che. zrI navakAramaMtrane caudapUrvano sAra paNa kahevAmAM Ave che. paMgha namuIiR mAM lakhyuM che keH jiNasAsaNassa sAro, caudasapuvvANa jo smuddhaaro| jassa bhaNe navakAro, saMsAro tassa kiM kuNaha // je jinazAsanano sAra che,caturdaza pUrvono samya. uddhAra che, te navakAra jenA mana vize sthira che tene saMsAra zuM kare ? arthAt. kaI karavA samartha nathI. eTale ke dUdhano sArabhUta padArtha mAkhaNa che tema jinazAsananuM sArabhUta tatva zrI navakAramaMtra je 14 pUrvono samRddha eTale ke caudapUrvomAM je varNana vistArapUrvakache tenuM atisaMkSipta svarUpa namaskAra mahAmaMtramAM saMnihita che. vaLI zrI navakAranA prathama be padamAM devatatvache (arihaMta - siddha) jemAM vyArthikanayanI pradhAnatAno vicAra che. bIjA traNa padamAM gurutatva che. jemAM guNArthikanayanI pradhAnatAno vicAra Ave che. e rIte dravya - guNa - paryAyasvarUpa AtmavastunA samagravicAne AvarI leto hovAthI saMpUrNa navakAra samagra dvAdazAMgIno sAra gaNAya che. saMpUrNa dvAdazAMgInA svAdhyAyathI maLatuM phaLa meLavavAno adhikArI navakArano jApa karanAra paNa banI zake che. dvAdazAMgI navatatvamaya, paDavyamaya, paMcAstikAyamaya ane paDasthAnamaya che. zrI navakAra paNa navatatvamaya, paDadravyamaya, paMcAstikAyamaya, jasthAnamaya, ityAdi svarUpe rahelA che. "parameSThi stutimAM kahyuM che : solasaparamakkharavIryAbaMdugammo jaguttamo joo| suarAbArasagavAhirasahastha - Dapuvvattha parattho / [29] Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che arthAtu. soLa paramAkSara rUpa bIjo (arihaMta Adi) ane biMduo jenA garbhamAM che te (maMtrAkSarono) yoga jagatamAM uttama che ane dvAdazAMgarUpa (aMgapraviSTa) mRtano tathA uttarAdhyayanAdi) aMgabrAhmazrutano mahArtha, apUrvArtha ane paramArtha che. (kha) zrI navakAramaMtrano bIjo gUDhArtha e rIte paNa thAya che ke zrI navakAra e devatatva, gurutatva ane dharmatatvarUpa ratyatrayIne jaNAvanAra che tethI navakAramAM navavatatvanuM jJAna che. devatatva (arihaMta bhagavAna, siddha bhagavAna) e mokSasvarUpa che ane gurutatva e mokSamArga rUpa che ane dharmatatva e mokSa pAmelA ane mokSamArga para rahelA puruSonA bahumAna svarUpa hovAthI dharmatatvarUpa che. devatatvanA bahamAnathI saMsAranI heyatA ane mokSanI upAdeyatAnuM jJAna thAya che. gurutatvanA bahumAnathI saMvara - nirjarA rUpa tatvanI upAdeyatA nuM jJAna thAya che. dharmatatvanA bahumAnathI puNyatatvanI upAdeyatA ane pApatatvanI heyatAnuM jJAna thAya che. samagra navakAra jIvatatvanI upAdeyatAno ane ajIva tatvanI heyatAno bodha karAve che. e rIte navakAramAM naveya tatvonA heyopAdeyatA sahita bogha thAya che. (ga) zrI navakAramaMtrano trIjo gUDhArtha e che ke zrI navakAra zabdarUpe bhASA, zvAsozvAsa, mana ane karmanI sAthe saMbaMdha rAkhe che, artharUpe zuddha dravya - guNa - paryAya sAthe saMbaMgha rAkhe che. ane jJAnarUpe buddhi - citta ahiMsAdI vRtio sAthe saMbaMdha rAkhe che. e traNeya eka sAthe maLIne samagra AtmadravyanuM saMvedana karAve che. A saMvedana sakalakarmamalApagamanuM mukhya kAraNa che. zrI navakAranA prathama be padomAM devatatvache. bIjA traNa padomAM gurutatva che. chellA cAra padomAM dharmatatva che. devatatva denAra che. gurutatva dekhADanAra che. dharmatatva cakhADanAra che. cothA prakaraNamAM navakAramaMtrano arthadeha vicAryA pachI havenA pAMcamA prakaraNamAM navakAramAM sthita evA paMcaparameSThi bhagavaMtonuM svarUpa vicArIzuM. [30] Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa - paMcaparameSThinuM svarUpa (1) zrI arihaMta bhagavaMta (2) zrI siddha bhagavaMta (3) zrI AcArya mahArAja (4) zrI upAdhyAyajI (5) zrI sAdhu mahArAja 31 5 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa - 5 paMcaparameSThinuM svarUpa zrI navakAramaMtramAM jemane namaskAra karavAmAM Avyo che, jeonI ArAdhanA karavAnI che tevA paramapade rahelA AtmAone paMcaparameSThi kahevAya che. parameSThi eTale parame" eTale paramapade, uMcApade "Thina eTale sthita, rahelA parameSThi eTale parama - zreSTha sthAne rahelA arthAt. zreSTha avasthAne pAmelA. e zreSTha avasthA judI judI dRSTie che. emAM prathama parameSThipade bIrAjamAna paramAtmA arihaMta e jainadarzananA mULa utpAdaka che. arthAtuM. satu. tatvonA AdyaprakAza hovAthI te prathama parameSThi che. A tatvonA saMpUrNa jJAnanuM ane A dharmanA sarvocca pAlananuM AtyaMtika phaLa je mokSa arthAtuM. AtmAnA anaMtaguNamaya saMpUrNa zuddha svarUpanI je prakaTadazA ene varelA paramAtmA zrI siddha bhagavAna e bIjA parameSThipade bIrAjamAna che. dharmanuM tatvamizrita mukhya svarUpa je paMcAcAra enA svayaM pAlaka ane anyanA pracAraka trIjA parameSThi zrI AcArya bhagavaMta che. cothA parameSThi zrI upAdhyAya mahArAja che. e ukta tatva ane dharmanA pratipAdaka je sUtra - siddhAMto - Agamo enA pAThaka che. jyAre zrI sAdhumaharSio zrI arihaMtanI AjJAthI svakIya sarvAgINa jIvanane niyaMtrita banAvI, yogya sugurunI nizrAe AtmahitakArI evI pravRtti- nivRtti mArgarUpe sAdhutAne ahoniza apanAvatA paMcama - parameSThi padane alaMkRta kare che. A arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya, sAdhu darekane parameSThi kahevAya che. pAMceyanA samudAyane parameSThipaMcaka kahevAya che. A paramapadanI zarUAta gRhasthajIvanano tyAga karI sAdhu - jIvanano svIkAra karavAthI thAya che. jaina dharmamAM paMcaparameSThi namaskArane ghaNuM uMcu sthAna ApavAmAM AvyuM che kAraNa ke te badhI dharmakriyAomAM kendrasthAne che. tene sarvazAstronuM navanIta mAnavAmAM AvyuM che. tene sarvadharmabhAvanAono mULastrota kahyo che. emAM AlaMbana tarIke sarva dezanA ane sarvakALanA sarvazreSTha mahAna AtmAono saMgraha karI levAmAM Avyo che ne te sarvanuM paramocca AlaMbana pAmIne sAdhakano AtmA pApavAsanAthI rahita ane dharmavAsanAthI yukta banI jAya che. AthI parameSThi eTale parama + utakRSTa + iSTi= parama iSTatA ApavA - vALA. A paMcaparameSThimAM pahelA be parameSThi arihaMta bhagavAnane siddhabhagavAna deva gaNAya che ne trIjA, cothA ne pAMcamA AcAryajI, upAdhyAyajI ne sAdhu guru gaNAya che. A dareka parameSThi vize vigatavAra mAhitI kramazaH have joIzuM. (1) pahelA parameSThi zrI arihaMta prabhu H prathama parameSThi arihaMta bhagavAna vize viziSTa mAhitI prApta karavA nIcenA muddAonI carcA karelI cheH (1) "arihaMta' zabdanI vyAkhyAo (2) arihaMta thanAra AtmAno vikAsakrama (3) arihaMta bhagavAnanA 12 guNa [32] Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) arihaMta bhagavAnanA 34 atizaya (5) zrI arihaMte TALelA aDhAra doSo (6) zrI arihaMtono viziSTa upadeza (7) zrI arihaMtono upakAra (8) arihaMta paramAtmA, paNa paramAtmA aMge jaina jainetaranI daSTino bheda. (1) 'rihaMta' zabdanI paribhASA - vyAkhyAH 'rihaMtANa' mAM rahelA 'ri' ane daMtA zabdonI vyAkhyA thAya che. ri- zatru daMtALa - haNanArA. ahIM zatru eTale aMtaranI zatrutAno nAza karanArA. rAgadveSa Adi vikAro AMtarika zatruo che. A AMtararipu ane tenA kAraNabhUta jJAnavaraNavAdi dhAtakarmono sarvathA nAza karanArA, arihaMta rAgAdi bhAvazatruono nAza karanArA uparAMta vItarAga ane sarvajJa paNa che. teo zrI tIrthakara nAmakarma nAmanI utkRSTa puNya - prakRtine vipAkodayathI bhogavanArA che. vaLI arihaMtonuM tathA bhavyatva sAthe mokSe janAra bIjA bhavya jIvothI viziSTa hoya che. arihaMta traNa pAThe lakhAya che. 1. arahaMta 2. arihaMta 3. arUNaMta (1) arahaMtanA artha nIce pramANe thAya che: (a) arahaMta (mahaMta - je yogya che. marda = yogya thavu te dhAtu parathI) eTale je pUjAne - ATha mahAprAtihAryarUpa pUjAne yogya che. zrI bhadrabAhu AcAryanI niyuktimAM kahyuM che ke | (ceya vaMdaNa mahAbhAsa gAthA 279) arahaMta vaMdaNanama saNAgi, arahaMti pUryAsakkAra siddha gamaNe ca arihA, arahaMtA teNa varcyuti arthAt. - je vaMdana namaskArAdine yogya che, je pUjA - satkAra karavA yogya che ane je siddha pAmavA yogya che tene arahaMta kahevAya che. uttama guNathI saMpanna evA ahiM eTale yogya temAM aMtarUpa eTale jenAthI tribhuvanamAM koI uttama nathI evA (ba) arahaMta (araja - rajo hananAt. - raja haNavAthI raja vagaranA) eTale cAra AtmaguNaghAtI karmarUpI rajane haNanArA arahasya - (jene rahasya nathI te) eTale potAne kevaLajJAna - darzana prApta thayela hovAthI jene kaMIpaNa chAnuM nathI te (a = nathI + raha = ekAMta pradeza + aMta = madhyabhAga. jene ekAMta pradeza ke madhya bhAga nathI) eTale ke jene kaMIpaNa vastu chAnI nathI. a = nathI + raha= ratharUpI parigraha + aMta = vinAza - vinAza karanAra evA jarA - dhaDapaNa Adi eTale jene parigraha ke jarA Adi nathI te (gha) arahyata - ra. =choDavuM - jeNe choDyo nathI. jeNe svabhAva choDyo nathI te. Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) arihaMta - arihaMtA - ari = zatru + hatA = haNanAra. eTale ATha karmarUpa zatrune haNanAra (3) arUhaMta- (arUhata-rUha = ugavuM upajavuM jene ugavuM ke upajavuM nathI te) eTale jene karmo kSINa thaI javAthI bIjo bhava levo nathI te. zrI siddhasenadivAkare arihaMta paramAtmAnuM varNana karatA lakhyuM. te kevalajJAna - vikAza - mAsurA : nirAvRtAdRza - roSa - vipatnavA : asaMkhya - vAstoSpati - vandatAya : satprAtihAyAtizayai samajritA : nakSatra - vidhivI - pada - saMyu - trirAvupatta - dezanA - ziraH nuttara - svAI: salA samRtA , ananyadeyAkSara - bhAgadAyina : arthAtuM. - te sarvatIrthakara bhagavaMto kevaLajJAnanA prakAzathI dedIpyamAna, aDhAra doSonA upadvavathI rahita, asaMkhya indrothI vaMdita caraNakamaLavALA, uttama prakAranA ATha pratihArya ane cotrIza atizayo vaDe zobhatA, traNa jagatanA prANIone samakti ApanArA, pAMtrIsa guNothI zobhatA dezanAnA vacanavALA,anuttara vimAnamAM rahelA devo vaDe sadA smaraNa karAyelA ane bIjAone ApI zake tevA mokSamArgane ApanArA hoya che. siddhAMta cakravartI nemicaMdrasurie dvavyasaMgrahamAM pahelA parameSTi arihaMta paramAtmAnuM varNana karatA lakhyuM che ke NaThucadudhAIkammo dNsnnsunnaannviiriymio| suha dehattho appA suddho ariho vi ciNtinnnno|| arthAtuM. jeNe cAra ghAtikarmano nAza karyo che, je anaMta) darzana, sukha, jJAna ane vIrya (e cAra guNa vizeSo) thI yukta che, je zubha (paramodArika divya) zarIramAM sthita che (ane) zuddha (doSarahita) che te ahata che, teo dhyAnArha che. uttamottamatayA tayA tayA vizva vizva sukhadAyino jinA : / akSayAkhila sukhAdibhedurA prApuravyayaM padaM mahodayA arthAtu. - zrI arihaMta bhagavaMto ke jeo mahAnuM puNyodayavALA che. kadI paNa kSaya na pAme tevA akSaya ane saMpUrNa sukhAdimAM magna thayelA che, jene avyaya - mokSa padane prApta thayelA che ane potAnI uttamottamatA vaDe vizvane sarvaprakAre sukha ApanArA che. bhadrabAhu svAmIne Avazyaka niryuktimAM arihaMta paramAtmAnuM varNana karatA lakhyuM ke iMdiya - visaya - kasAe - parIsahe vayaNA uvasarage e e ariNo haMtA arihaMtA jeNa vuccaMti // [34] Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) | (3) arthAtuM. indriyo (je aprazastA bhAvamAM pravartatI hoya) (2) viSayo (indriya gocara padArtho - vilAsanA sAdhano) kaSAyo (krodha - mAna - mAyA - lobha - Adi mAnasika bhAvo) (4) pariSaho (bhUkha-tarasa AdinA bAvIsa prakAro). (5) vedanAo (zArIrIka ane mAnasika duHkhanA anubhavo) (6) upasargo (ja manuSya, tiyarga ke devoe karyA hoya te) A saghaLA aMtaraMga bhAvazatruo che. e zatruone haNanArA te arihaMta che. te arihaMta kahevAya che. zrI haribhadrasurie paMcasUtranI TIkAmAM arahaMtA padano artha karatA jaNAvyuM che ke na rohinti na bhvaaNkurodysmsaadynti| karmabIjAbhAvAditi arUrA tebhya : // arthAt - karmarUpI bIjanA abhAvathI jeno bhavaaMkura ugato nathI te pada ke mata che. zrI namaskAra niyuktimAM kahyuM che ke : __ aduvIi dasiattaM, taheva nijjAmayA / samudaMmi ? chakkAmarakhaNaTTA, mahagovA teNavuccati // arthAta. - bhava aTavImAM sArthavAha, bhavasamudramAM nirdhAmaka ane cha kAya jIvanA rakSaka hovAthI arihaMta bhagavAna mahAgopa kahevAya che. vaLI zrI arihaMta paMcaparameSThimaya che. zrI paMcaparameSThi bhagavaMtonI stutI,e apekSAe zrI arihaMtanI stutI che. zrI arihaMtamAM arihaMtapaNuM to che ja. uparAMta siddhapaNuM che. potAnA gaNadharone upaIvA, ityAditripadIrUpa sUtranI arthathI dezanA ApanArA hovAthI temanAmAM AcAryapaNuM che. temaja sUtrathI dezanA ApanArA hovAthI upAdhyAyapaNuM paNa che. kaMcana, kAminInA rAgathI alipta, nirviSaya - cittavAlA nirmaLa, niHsaMga ane apramatuM. bhAvavALA hovAthI sAdhupaNuM paNa dhAraNa karanArA che. arihaMto dharmatIrthanI sthApanA karanAra hovAthI temane dharmatIrthakara ke tIrthakara kahevAya che. rAgadveSane pUrepUrA jitanArA hovAthI "jina" kahevAya che. temane jinezvaradeva, devadhideva, sarvajJaprabhu vagere aneka nAmothI saMbodhAya che. "namutthaNa" sUtramAM arihaMta prabhunA guNonuM varNana karatA temane nIcenA atyaMta arthagaMbhIra vizeSaNo ApI temanI bhakti karavAmAM AvI che. arihaMtA, bhagavaMtA, Adi karanArA, tIrthakara, saLaMbuddha, puruSottama, purisasihA, puruSomAM gaMdhahastisamAna, lokottama, lokanAtha, lokanuM hita karanArA, lokamAM udyota karanArA, dharmadAtA, dharmanIdezanA ApanArA, dharmasArathI, dharmanA nAtha, dharmamAM cakravartI samAna, tarIgayelA ane tAranArA, bodhi pAmelA - bAdhi- ApanArA-mukta thayelA ne mukti apAvanArA, sarvajJa, sarvadarzI, ahita prabhu, abhayadAtA, jinendra bhagavAna, jinezvara ityAdi. A badhA sAnvartha sAmAnya nAmo ane vizeSaNo che. koIpaNa arihaMta paramAtmAne te lAgu paDe che. tyAre vizeSa nAmo arihaMto prabhunA bIjA hoya che. jema ke RSabhadeva, samaMdharasvAmI, caMdranana svAmI, vAriSeNasvAmI - mahAvIrasvAmI vagere. [35] Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI navakAramAM 'rihaMtAna' pada bahuvacanamAM che. pAMcamA padamAM rahela 'topa' tathA satra padanI joDAtA 'rihaMtANa' padano artha sakala lokamAM rahelA sarva arihaMtone mAro namaskAra thAo evo thAya che. ahI sarva zabdano artha sarvakAlIna laIe to traNeyakALanA arihaMtone namaskAra thAya che. jaina darzana pramANe tIrthakara nAmakarmanA udayavALA hovAthI arihaMta paramAtmA teo traNe lokanA paramezvara che. traNe lokanuM sAcu yogakSetra karavAnuM sAmarthya dharAvatA hovAthI teo sAcA arthamAM traNe lokanA nAtha che. guNaprakarSanI Toce pahoMcelA hovAthI ne pUjavAyogya badhA ja guNo temanAmAM hovAthI teo traNe lokane pUjAne pAtra che. stuti karavA yogya che. sarvadoSathI rahita hovAthI ane sarva guNothI paripUrNa hovAthI tIrthakaro sarva jIvo karatA uttamottama che. (2) arihaMto thanAra AtmAno vikAsakramaH jainadarzana pramANe bharatakSetramAM, kALacakra sarpiNInuM baneluM che. utsaparNi ane avasarpiNI A baMne sarpiNIkALamAM cha ArAche. temAM cothA ArA daramyAna 24 tIrthakaronI zRMkhalA thAya che je jaina dharmanI pravartana kare che. AvI aneka zaMkhalA thaI gaI, thAya che ane thaze (AcArya hemacaMdrAcAryaracita "abhidhAna ciMtAmaNI'mAM gaI covIsI vartamAna covIsI ane AvanAra covIsInA nAmono ullekha che.) tIrthakara thanAra AtmAno uttarouttara vikAsa thatAM e kevI rIte A pada sudhI pahoMce che tenuM varNana zAstroe paddhatipUrvaka karela che. kALa anAdi che ane sarva jIvo paNa anAdi che. tIrthakara thanAra jIva paNa prathama to avyavahAra rAzimAM ja rahelo hoya che. paNa tyAre paNa tenI guNavattA tevA ja bIjA jIvo karatA vizeSa hoya che. potAnA tevA prakAranA bhavyatva paripAkathI teo bIjA jIvo karatA keTalAka vizeSa guNonA kAraNe uttama hoya che. jema ciMtAmaNI ratna raja - dhULathI DhaMkAyelo hoya teo bIjA ratnothI uttama hoya che. A AtmA vikAsakramamAM AgaLa vadhatA avyavahAra rAzimAMthI vyavahAra rAzimAM Ave che tyAre paNa tevA prakAranA kramavipAka sadbhAvathI pRthvikAyAdikane vize utpanna thAya to ciMtAmaNI, padmarAga, lakSmIpuSpa, saubhAgyakarAdi uttama ratnonI jAtimAM zrI tIrthakaro uttamapaNe utpanna thAya che. A AtmA apakAya (pANInA jIvo) ne vize utapanna thAya to tIrthodakAdikamAM - pavitra tIrthonA jalarUpe utpanna thAya che. tejasakAyamAM (agninA jIvo) ne vize utpanna thAya to pUjananA agnimAM tathA maMgalapradIpAdikamAM utapanna thAya che. vAyukAyikamAM (pavananA jIvo) utpanna thAya to vasaMta RtumAM sarvane sukha utpanna karanAra, mRdu, zItala ane sugaMdha malayAcalanA pavanAdika utapanna thAya che. vanaspatikAyamAM utpanna thAya to uttama prakAranA kalpavRkSa AdimA jema ke haricaMdana, maMdAra, pArijAtaka, saMtAnaka, naMdana, AmavRkSa, caMpana caMpada AdImAM tathA citratavallI, drAkSA nAgavallI Adi ati moTI prabhAvazALI auSadhiomAM utpanna thAya che. A AtmA vikAsa pAmato paMcendriya tIrthaMca vize utpanna thAya to sarvottama prakAranA bhadrajAtinA gaja - hastirUpe tathA uttama lakSaNavALA azvAdika rUpe utpanna thAya che. 36 ] Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jyAre A AtmA karmaviSAka ocho thavAne kAraNe manuSyabhava prApta kare che tyAre paNa uttama kuLomAM utpanna thAya che. ahIM apUrvakaraNa vaDe graMthabheda karI anivRti vagerenA kAraNAdikanA kramathI samyakatva pAmIne uttama prakAranA dravya - kSetra - kAla bhAvAdika rUpe samagra sAmagrI prApta karIne te bhavamAM teo zrI arihaMta - vAtsalya Adi viziSTa bhakti - arthAta. vIza - sthAnakanI uttama rIte ArAdhanA karIne teo tIrthaMkara nAmakanI upArjanA kare che ane te bhavanuM AyuSya pUrNa karI trIjA bhave zrI tIrthakaro carama janmamAM sarvottama tathA vizuddha jAti - kula ane vaMzane vize utpanna thAya che. tyAM temanA avatArane prabhAve temanI mAtAne cauda svapro Ave che. tIrthakaro mAtAnA garbhamAM paNa uttama prakAranA jAtijJAna, zrutajJAna ane avadhijJAna sahita hoya che. tIrthaMkaronI mAtAne garbhanI vedanA sahana karavI paDatI nathI. tIrthakaronA puNyapratApe mAtA - pitAnA rUpa saubhAgya, krAMti, buddhi ane belAdikanI vRddhi thAya pariNAmavALA thAya che ne gaMbhIratA, dhairya Adi guNo temanAmAM rahelA hoya che. traNe lokamAM sarvatra udyota ajavALA thAya che. devalokamAMthI dikakumArIkAo AvI mAtAnuM sUtikarma kare che ne IndramahArAja merUparvata para tIrthakarono janmAbhiSeka kare che. loko paraspara prItivALA thAya che. sarvatra AnaMda chavAI jAya che. A sarve jaina darzana pramANe e AtmAe bAMdhela tIrthakara nAmakarmanA udayane lIdhe thAya che. jagatanA ghaNA vizeSa puNyavALA samRddha mANaso dekhAya ja che. tIrthakara bhagavAnane viziSTa puNyodaya thAya che tethI temane A badhI Rddhi - siddhi prApta thAya temAM Azvarya zuM? bALakapaNAmAM tIrthakaromAM bAlasvabhAva - janya capaLatA - caMcaLatA hotI nathI. temanI tamAma ceSTAo lolupatA vagaranI hoya che. sarva zeya vastuonuM temane jJAna hovAthI teo alpa icchAvALA hoya che. yauvanavaya pAmatA adbhata rUpanA svAmI bane che. teo vipula sAmAnya lakSmI bhogave che paraMtu vAstavika rIte to teo upamAtIta vairAgya raMgamAM ja magna hoya che. kahyuM che ke : yadA marutrarenadUjI - satvayA nAthApasujyate / yatra, tatra ratinami, viraktaravaM tadApi te| arthAta. - Apa jyAre devendro ane narendronI saMpadAone bhogavAtA ho cho tyAre paNa tenAtha? aMdarathI to Apa virakta ja ho cho. te vakhate paNa Apano AtmA to vairAgyavAsita ja hoya che. tIrthakaronI AvI aMtaraMga virakti hovA chatA paNa vidhipUrvaka dharma - artha - kAmarUpa traNe puruSArtha siddha kare che ne cotho mokSapuruSArtha sAdhavA yogya samaya jANI dIkSA aMgIkAra kare che. samasta brAhya ane atyaMtara parigrahano tyAga karI nigraMtha bane che ne tyAre cothu mana : paryAya jJAna utpanna thAya che. teo sarva jIvo pratye ahiMsAdi dharmanuM AcaraNa kare che ane maitri, pramoda, karUNA ne mAdhyastha bhAvanAothI teo dharmadhyAnane sthira kare che ane tyAra pachI kSamA, namratA, saralatA ane saMtoSa AdinA AlaMbanothI zukladhyAna para ArUDha thAya che. tyArapachI 4 kSepakazreNI para ArUDha thaI cAra ghAtikarmo (AtmAnA guNono ghAta karanAra karmo) no kSaya kare che. ane tethI sarvadravyone tenA sarvaparyAyone sAkSAtkAra karatuM kevaLajJAna, kevaLajJAna, kevaLadarzana temane utpanna thAya che. kevaLajJAna pachI tIrthakara nAmakarmanA udayathI atizayo, vANInA 35 guNo utpanna thAya che. tenuM varNana judu karela che) 37 ] Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyArapachI jagatanA guru, jagatanA tAraka, sarvottama cotrIzI atizayothI saMyukta, ATha mahAprAtihAryothI zobhatA, vANInA 35 guNo vaDe, devonA, asuronA, maniSyonA ane tiryacanA samuhane AnaMdita karatA. traNe bhuvanane guNo vaDe puSTa karatA, aDhAra doSo rahita ne jadhanyathI karoDo devothI yukta AvA bhagavaMto pote sarvathA kRtArtha hovA chatA paNa paropakAra karatA A pRthvI para vihAra kare che. vicare che, kumati rUpa aMdhakArano nAza kare che. satyapaMtha rUpI prakAzane pAthare che. mithyAtvano nAza kare che. jinazAsananI mahAna unnati kare che. jANavA yogya padArthone yathArtharUpamAM jaNAve che. aneka bhavya jIvone pratibodha karIne bhava - bhramaNanA prabaLa kAraNarUpa temanA ajJAnano nAza kare che. tyArapachI AyuSyakarmanA aMte zukladhyAna vaDe bhAvopagrAhI cAra aghAta karmono kSaya karIne eka ja samayanI Rju zreNI vaDe lokanA agra bhAga rUpa mokSamAM jAya che. teo lokAgraMthI upara jatA nathI kAraNa ke tyAM AlokakAza hovAthI gatino abhAva che. teo nIce paNa AvatI nathI kAraNa ke te mATenuM bhArepaNuM temanAmAM nathI. teo siddha banI sadAkALa lokanA agrabhAva siddhazIlA para bIrAje che. A rIte arihaMtonuM anAdi saMsAramAM paribhramaNa, teonuM cyavana, teono janma, teono gRhavAsa, teonI dikSA - teonuM kevaLajJAna - nirvANa mokSa badhu ja alaukika hoya che ane tethI ja arihaMta bhagavaMto saMsAranA bIjA sarva jIvothI sarva prakAre uttamottama hoya che. arihaMta bhagavAnanA chellA janmanI avasthAone traNa bhAgamAM vaheMcI temanuM svarUpa batAvyuM che. piMDastha avasthA - padastha avasthA - rUpastha avasthA piMDastha avasthA : janmatA ja maLatA IndronA namanamAM emane garva - utkarSa hoto nathI. e rAjyanA adhipati samrATa rAjA thAya tyAM temane Asakti hotI nathI ane e saghaLuM choDI zramaNa bane tyAM emanAmAM kAyA pratye sukhazIlatA hotI nathI. A traNa vizeSatAvALI janma avasthA - rAjyaavasthA ane zramaNaavasthA A traNe avasthA prabhunI piMDastha avasthA (piMDastha - hedamAM rahelI) gaNAya che. padastha avasthA: pota sarvajJa banI jIvananukta banI dharmatIrthane sthApe ane bhavya jIvone pratibodha karatA vicare te tIrthakarapadamAM arthAtu. tIrthaMkarapaNAmAM rahelI avasthA padastha avasthA kahevAya che. rUpAMtarita avasthA chevaTe svIyasakala karmanA baMdhana toDI jaDa pudagala mAtrano saMgachoDI. paudagalIka rUpa haTAvI videha mukta bane che e emanI rUpAtIta avasthA kahevAya che. Ama, zrI arihaMta paramAtmAnuM jIvana piMDastha ane padastha avasthAmAM pasAra thaI prAMta rUpAMtarIta avasthAmAM paryavasAna pAme che. have zrI arihaMtA bhagavAnanA 12 guNo vize vicAraNA karIzuM. (3) arihaMta bhagavAnanA 12 guNa: zrI arihaMta prabhu gRhasthajIvanamAM paNa dhIra, vIra ane gaMbhIra hoya che. aucitya, audArya ane ojAsanA bhaMDAra hoya che. saMsAranA mahAna vaibhavone, moTA mAnamaratabAne tilAMjali ApI saMyamapaMthe vicAre che, tyAre eka mAtra [38] Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmakSayanI lakSa rAkhI kaThora vratapAlana, tIvratapasyA, tejasvI tyAga, prabaLa pariSaha, para vijaya, ghora upasargonuM samabhAve vedana, aniza Atma jAgRti, niraMtara dhArAbaddha dhyAna vagere Acare che. sAdhanAne aMte (jJAnAvaraNiya Adi sarvajJa bane che eTale) temanAmAM bAra guNo pragaTa thAya che. (tIrthakara nAmakarma paNa kAraNabhUta che) e bAra guNa che. ATha pratihArya ane cAra atizaya maLI kula bAra guNo thAya che. prAtihArya eTale je pratihArI ane (daravAjAnA rakhevALa) tarIke haMmezA prabhu pAse rahe che. te ATha A pramANe che. 1. azokavRSTi - bhagavAna jyAM birAje, tyAM temanAthI bAragaNuM UMcuM azokavRkSa racAya. 2. puSpavRSTi- devo puSponI vRSTi kare. 3. divyadhvani - emano evo dhvani hoya ke bAra gAu sudhInA loko sAMbhaLI zake. 4. cAmara - devatAo cAmara vIje che. 5. siMhAsana - suvarNamaya siMhAsana racAya. 6. bhAmamaMDaLa - bhagavAnanI AjubAju tejomaMDaLa racAya che. 7. devaduMdubhi - upadeza vakhate devaduMdubhi vAge che. 8. Atapatra - bhagavAna para traNa chatro hoya che. azokavRkSaM surapuSpavRSTi divyadhvanizvAmanaM c| bhAmamaMDala dudubhirAmanapatraM satprAtihAryANi jinezvarANAM // cAra mukhya atizayaH atizaya eTale utkRSTatA. A mUla cAra che. (1) vacanAtizaya - A atizayathI arihaMta bhagavAna deva - manuSya - tiyarcane sarvane grAhya evI, ekI sAthe hajAro, saMdehane dUra karanArI, saMvega vairAgya nItaratI, pAMtrIsa atizayavAzI vANI prakAze che, je sAMbhaLatA thAka na lAge, bhUkha - tarasa na lAge evI amRtathI paNa mIThI hoya che. (3) pUjAtizaya - A atizayathI arihaMta bhagavAna narendro - devendrothI pUjAya che. dezanA bhUmi mATe devo samavasaraNa race che. (4) apayApagamAtizaya - (apAya = upadrava ane apagama = nAza) A be prakAranA che. svAzrayI ane parAzrayI. svAzrayI eTale potAnA rAgadveSAdiI apAyo dUra karelA che ane parAzrayI eTale temanA prabhAvathI pArakAnA upadravo nAza pAme. zrI arihaMtanI AsapAsanA savAso jojana jeTalA kSetramAMthI janatAnA mArI, marakI vagere upadvavorUpI apAyo dUra thaI jAya che. A rIte cAra atizayo ne ATha prAtihAryo maLI arihaMta bhagavAnanA kula 12 guNa gaNAya che. temAM mULa guNa cAra atizaya gaNAya che. A bAre guNa alaulika che. asAdhAraNa che. (4) zrI arihaMta bhagavAnanA 34 atizayaH zAstromAM lakhyuM che ke arihaMtanA AtmAnI (arihaMta thayA pahelAnA bhavomAM) puSparAzI bIjA jIvo karatA anaMtagaNI UMcI hoya che. mahAnizIthamAM lakhyuM che ke A AtmAmAM sahaja rIte je zama - saMvega - nirveda ane anukaMpA hoya che te bIjA jIvomAM hotI nathI. A AtmAnI AvI sahaja pAtratAne lIdhe tenAmAM viziSTa koTInuM 39 ] Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyakatva pedA thAya che. A samaskatavano svabhAva ja evo hoya che ke je tene tIrthaMkara nAmakarma banAva che AvI pAtratA ne Avu samyakatva pAmyA pachI A jIva tIrthaMkara thavA pUrvanA trIjA bhavamAM pracaMDa puruSArtha kare che. vIsa sthAnaka tapanI ArAdhanA karatA "sarva jIvone zAsana rasika banAvavuM e bhAvanA eTalA utkRSTa bhAvathI bhAve ke tamane tIrthakara nAmakarma baMdhAya che, je sarvazreSTha, sarvotkRSTa ane aciMtya prabhAvavALuM che. A tIrthaMkara nAmakarma jyAre chellA bhavamAM udaya Ave che tyAre tenA prabhAve tene anurUpa yaza, Adeza, saubhAgya nAmakarmonA vizuddha puNyamaya daLiyA udayamAM Ave che ne prabhune 34 atizayo pragaTa thAya che. atizaya eTale jagatanA jIvo karatA viziSTa, alaukika, addhata khAsiyato. abhidhAna ciMtAmaNImAM atizayonI vyAkhyA karatA pU. hemacaMdrAcAryasUrie lakhyuM che ke guNo vaDe prabhu samasta jagatanA jIvo karatA caDhiyAtA che. prabhuno AtmA kevI rIte alaukika vizeSatA dharAve che te A 34 atizayomAMthI samajAya che. karmanA je vizuddha puNyamaya aNuomAMthI A atizayono udgama thAya che te pavitra aNuo bIjA jIvone saMlagna nathI hotA. A 34 atizayomAM 4 atizaya janmasiddha hoya che, je mULa atizaya kahevAya che. 19 atizaya devakRta hoya che ane 11 atizaya karmakSayathI utapanna thayelA hoya che. 4. mULa atizayaH tIrthaMkara nAmakarmanA pratApe prabhune janmatAnI sAthe ja nIcenA cAra atizayo hoya che. 1. adbhata deha 2. sugaMdhitacchavAsa 3. nirmaLa rUdhira 4. prabhunI AhAra vihAranI kriyA adazya hoya che. 19. devakRta atizaya : (1) prabhune dIkSA samaye loca karyA pachI nakha ke vALa vadhatA nathI. (2) ekakroDa devatA prabhu kevaLajJAna pAme evI prabhunI sevAmAM satata hAjara rahe che (3) prabhunA pagalA jamIna para na paDe te mATe devo nava suvarNakamaLonI racanA kare che. 4, 5, 6) prabhu cAle tyAM kAMTA UMdhA thaI jAya, vRkSo nIcA name ane paMkhIo pradakSiNA de. 7.8.) pavana anukULa bane ane paramAtmA vicare tyA cha RtunA phaLa - phUla khIlI uThe che. 9 thI 13) prabhu cAle tyAre dharmacakrAdi viziSTa vastuo prabhunI sAthe ja cAle. bIjA ratnamaya dhvaja, siMhAsana, chatra, cArama prabhunI sAthe cAle ane 14) prabhu cAle tyAM dhULa uDe mATe sugaMdhita pANIno chaMTakAva thaI jAya. 15) prabhune dezanA devA devo samavasaraNanI racanA kare 16) enA para puSpavRSTi kare 17) devo samavasaraNanI madhyamAM prabhuthI 12 ghaNuM UcuM azokavRkSa race. 18) ratnasiMhAsana para beThelA prabhu jevA ja bAkInI traNa dizAmAM devo prabhunA pratibiMba sthApe jethI sau prabhune joI zake. 19) devatAo tyAM devaduMdubhi - bherI vagADe. karmakSayakRta 11 atizaya: arihaMta paramAtmA A jIvanamAM paNa ucca sAdhanA karIne jyAre zukladhyAnanA dAvAnaLamAM anaMtA ghAtikarmanA daLiyAne jaDamULamAMthI bALIne bhasmIbhUta kare tyAre prabhune yaza - Adeya vagere ucca puNyanA daLiyA udayamAM Ave ne prabhunA 11 vizeSatAo pragaTe. 1 thI 8) tIrthaMkara prabhu vicAratA hoya tyAM savAso yojana sudhI upadravo zAMta thaI jAya. 2) rogo 2) vaira - virodha 3) jIvonA upadvavo 4) jIvaleNa utpAta pa) ativRSTi 6) avRSTi 7) duSkALa 8) svacakrabhaya -paracakrabhaya 9) prabhunA mastaka pAchaLa bhAmaMDaLa hoya che. 10- 11) prabhu dezanA ApatA [40] Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hoya tyAre samavasaNamAM prabhunA darzana - zravaNArthe devatA - manuSyone tiryaMcono game teTalA maherAmaNa ubharAya toya prabhunA atizayane pratApe eka jojananA samavasaraNamAM sahu sukhe samAI jAya ne prabhunI vANI darekane potapotAnI bhASAmAM samajAI jAya. arihaMta paramAtmAnI A vANInA 35 atizayo che. eTale 35 guNovALI che. tIrthaMkara paramAtmAnI vANI 35 guNovALI hoya che. 1) saMskAravatI 2) udAtta 3) upacAraparIta 4) megha - gaMbhIra 5) pratinAda 6) dakSiNa 7) rAgayukta 8) mahArtha 9) avyAghAta 10) ziSTa 11) asaMdehakara 13) hRdayaMgama 14) sAkAMkSa 15) ucita 16) tatvaniSTha 17) aprakIrNa 18) svazlAghA - parinijadArahita 19) abhijAtya 20) snigdha madhura 21) prazasya 22) amarmavedhi 23) udAra 24) dharmArthasaMbaddha 25) viparyAsararahita 26) vizvamAdiyamukta 27) AzcaryakArI 28) adbhata 29) ativalaMbita nahI 30) ativicitra 31) vizeSa meLavatI 32) satvamukhA 33) varNapadAdi vivikta 34) vicchedarahita 35) bhedarahita arihaMta paramAtmAnA AvA adbhUta atizayo para zaMkA karavA jevI nathI kAraNa ke ghora duSkRtyonA jo ghora nIcA phaLa maLe to gajabanA sakRtonA ati uMcA phaLa kema na nIpaje? devo paNa paramAtmA tarapha bhaktithI prerAIne Ava atizayo race che. atizayoyukta arihaMta paramAtmAnI Ava Rddhi joIne loko paNa temanA tarapha AkarSAya che ne Ava 35 guNovALI vANIne sAMbhaLI keTalAkanA to mithyAtvAdi doSo paNa TaLI jAya che. AvA atizayoyukta evA arihaMta paramAtmAnuM atyaMta magnapaNe dhyAna karavAmAM Ave to Aje paNa atizayonA prabhAvanI jhAMkhI anubhavI zakAya che. (5) zrI arihaMta paramAtmAe TALelA 18 doSoH arihaMta eTale AMtarazatrune haNanArA, e arthamAM zatru tarIke aDhAra doSone levAnA che. aMtarAyA dAnalAbhavIryabhogopabhogaga: hAso satyaratibhIti, jugupsA zoka eva ca kAmo mithyAtmajJAna nidrA cAviratistathA rAgadveSa ca tau doSo teSAmadAdaSazAkhanI arthAtuM. - 1. dAnAMtarAya 2. lAbhAMtarAya 3. vIryAtarAya 4. bhogavaMtarAya 5. upabhogatArAya 6. hAsya 7. rati 8. arati 9. bhaya 10. zoka 11. jugupsA - niMdA 12. kAma 13. mithyAtva 14. ajJAna 15. nidrA 16. aviratI 17. roga 18. Sa. A aDhAra prakAranA doSona, utkaTa saMvega, vairAgya kaThora cAritrapAlana ane ghora tapasyA vaDe deha, indriyo ane manano sArI rIte damI dUra karo che ne tethI arihaMta bane che. (6) zrI arihaMtono upadezaH zrI arihaMta paramAtmA arihaMtapaNuM pAmyA pachI (kevaLajJAna prApta thayA pachI) upadeza Ape che. A upadeza paNa viziSTa hoya che ne temAM nIcenA viSayo hoya che. ka. utpAda, vyaya, ane dhrovya mahAsattAthI vyAtya paMcAstikAya (dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAstikAya, pudgalAstikAya ane jIvAstikAya) jIva - ajIva, Azrava - baMdha tathA saMvara - nirjarA - mokSa e sAtamAM samAviSya zreya - heya - upAdeyanI tatvayatrI. [ 41 | Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ga. mokSamArgabhuta samyagadarzana - samyaga jJAna - samyagAcAritramaya ratnatrayI gha. sudeva suguru - sudharmarUpI upAsyatrayI 2. karma, jIva ane jagatanI saMsAranI anAhitA, vizvanuM niyamabaddha saMcAlana, AtmapuruSArthanuM aMtima kUla vagere samasyAone sacoTa ukela che. mArgAnusAritA rUpI sAmAnya gRhastha dharmathI mAMDI samyakvamUla bAra vrata ane agiyAra pratimA rUpe vizeSa gRhastha dharma. caudaguNasthAnakanI aMtargata bhAvamaMDaLanI alpatA, sakaMda baMdhaka dazA, arpana baMdhaka dazA, mArgAbhimukha, mArgapatita vagere prathama guNasthAnakathI mAMDI ayogI zailIzIkaraNa sudhIno kramaza: vikasato kramabaddha suSmatAbharyo AtmAno utkrAMtimArga. AjJAvicaya - ApAvicaya vagere dharmadhyAnathI mAMDI suparata kriyAnivRttirUpI zukladhyAnanA aMtima pAyA sudhIno kramabaddha dhyAnamArga. Ta. paramArthika lokottara svarUpavALo aSTAMgayoga ane adoSa jijJA,di guNASTaka vagerethI parivArelo mitrAdaSTithI mAMDI parAdraSTi sudhIno kramabaddha aSTavidha yogadraSTi mArga Tha. aMjalibaddha praNAma ane vAcika stutirUpa namaskArathI vadhatA vadhatI gIta -nRtya sudhIno pUjanavidhino dravyasvata tathAdevavedanAthI mAMDI utkRSTa jInAjJA -pAlana sudhIno bhAvastava.e ubhayane avagAhato kramabaddha mArga. Da. namaskAra mahAmaMtranA jJAnathI mAMDI draSTivAda sudhInA bodhano kramabaddha jJAnamArga. Dha. anazana - unodarIthI mAMDI saMlInatA sudhIno brAhyatA ane prAyanizcittathI mAMDI kAryotsarga sudhIno atyaMtara tapa - ema kramabaddha nirjarA - mArga- tapomArga. Na. samiti - gupti vagerethI mAMDI yathAkhyAta cAritra sudhIno saMvaramArga. daMbhatyAgathI mAMDI bhavasvarUpa ciMtana vairAgya daSTie vadhatA AtmAnubhava sudhIno kramabaddha adhyAtmamArga. icchA prANIdhAnathI mAMDI siddhi viniyoga sudhIno kramika puruSArtha mArga . 16. bhavAnibhanaMdIpaNAnA tyAgathI mAMDI catuHzaraNagamanAdi sAdhatA ane pravajyAphaLa mokSamAM pariNamato kramabaddha sAdhanAmArga. ahiMsA, saMyama ane tArUpI dharmamArga prazaMsA bahumAnarUpI dharma - aMkurathI mAMDI siddhasukha sudhIno kramabadhuM kartavya vikAsamArga jJAnAvaraNIyAdI ATha prakAranA kramo para baMdhana, saMkramaNa vagere karaNonuM sukSma vistRta svarUpa che. vastumAtranA ja dhanyathI nAma, sthApanA, kavya, bhAva e cAra nikSepa, upakramanikSepa, anugama, naya, e cAra anuyoga, naigama saMgrahAdi saptanaya, svAda asti - myAtrAsti vagere saptabhaMgI, svadravya - svakSetra-svakAla, svabhAva, tathA paraddhavyAdi apekSo satva- asatva, niyatva, bheda- abheda, sAmAnya - vizeSa vagere dharmonI vyAptino anekAMtavAda. ityAdi ghaNu zrI sarvajJa arahito upadeza che. 5. Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI arihaMto no upakAra : zrI arihaMta bhagavAna mokSamArganA Adya padya prakAzaka hovAthI vizva para upakAra mahAna che ane ajoDa che. mokSano mArga ca2ma cakSune agocara che. kevaLajJAnarUpI cakSu vinA te sAkSAta joI jANI zakAto nathI. zrI arihaMta paramAtmAnA AtmAo samagra jagatanuM kalyANa karanArI, sarvahita karaNI evI prakRSTa, zubhakAmanA sahita, pUrvabhavomAM mokSamArganI evI suMdara ArAdhanA kare che. sAdhanA kare che jethI carama bhavamAM teo traNa jJAna sahita jnma le che. yogya avasare saMyama svikAreche. saMyamanuM pAlana kare che. kevaLajJAna prApta karyA pachI sAkSAta mokSamArgane jJAnacakSuthI joIne tene yathArtha rUpamAM jagatanA jIvo samakSa jAhera kare che. emanA batAvelA mArge prayANa karI aneka AtmAoe mokSa prApta karyo che ne bhaviSyamAM paNa A mokSamArga cAluM rahe te mATe arihaMtaparamAtmAo tIrthanI sthApanA kare che. jenA AvalaMbanathI aneka AtmAo mokSa prAptI kare che. emAM paNa phALo arihaMta bhagavAnano jache. Ama, arihaMta paramAtmAone 'tijJANa tAraNAyuM' (taranAra ane tA2nA2) muttANuM moagANa (mukta thayelA ne mukti apAvanAra) kahyA che. arihaMtAno AvA upakArane lIdhe paMcaparameSThimAM temane prathama sthAna ApavAmAM AvyuM che. Ama to siddhAvasthA e aMtima avasthA che. arihaMto paNa chelle siddha ja thAya che. AmachatAM arihaMtonA viziSTa upakArane lIdhe temane prathama parameSThi tarIke stavyA che. AvA upakArI arihaMtone namaskAra karavAthI kRtajJatA nAmano guNa pragaTe che. (6) (c) arihaMta e paramAtmA paNa 'paramAtmA' aMge jaina - jainetaranI dRSTino bheda H ittara darzanomAM kyAMka anAdizuddha ane kyAMka suSTikALathI utpanna - zuddha izvara mAnavAmAM Avela che. jyAre jainadarzanamAM viziSTa bhavyAtAvALo, sAmAnya AtmAnI jema saMsAra bhramaNa karato jIva AtmasAdhanA karI izvara - tIrthaMkara bane che. e hisAbe pUrva anaMtA AtmA paramAtmA banyA che ane bhaviSyamAM paNa ema ja banaze. tathA vartamAna mahAvideha kSetre vIsa tIrthaMkara bhagavAna virahamAna mojuda che. vaLI zrI arihaMta tIrthaMkaro uparokta sthitivALA che tyAre itara darzananA mate izvaranI tevI sthiti nathI. keTalAka itaro izvarane jagatanA kartA mAne che, paNa jaino paramAtmAne tatvaprakAza ane mArgadarzaka mAne che. ito izvarane jagatano 'banAvanA2' mAne che jyAre jaina darzana paramAtmAne jagatano batAvanAra mAne che. itara darzanomAM zuddha izvaranA paNa avatAra mAnyA che jemAM izvarane potanA puNya - pApa vinA paNa je sAro - naraso saMyoga sAmagrI maLavAnuM mAnyuM che. e kAryakAraNabhAvAdinA niyamano bhaMga sucave che tyAre jainadarzana to kahe cheke potAnA zubhAzubha karmanA hisAbe paramAtmA saMyoga - sAmagrI pAme che. potAnA karmanA phaLa pote bhogavavA paDe che ane sarvakarmakSaya thayA pachI emane pharI dharma - sthApanA karavA AvavAnuM rahetuM nathI. e to sadA mATe siddha, buddha, mukta raheche. itaromAM 52mAtmAtatva sarjanAdI zakti para nirbhara che. jainomAM e vitarAgAdi guNo para nirbhara che ane e ja vizvane mokSasAdhanAmAM preraka che. itara darzanonA mate izvara ja izvara thaI zake bIjA jIvo kyAreya izvane pAmI zake nahIM. jyAre jainadarzananA mate dareka yogyatAvALo jIva sAdhanA dvArA bahirAtmAthI aMtarAtmA ne AgaLa vadhI paramAtmA thavAnI kSamatA dharAve che ne thaI zake che. ne thayA paNa che. eka dRSTie jotA A arihaMtanuM svarUpa, jainadarzana Astika che darzAvI itara nAstika dharmathI judo paDe che. | 43 | Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaLI jaina mate arihaMtano upakAra eka viziSTa koTIno che jyAre itara mate Izvarano upakAra bIjI koTIno che. daSTAMtarUpe gItAjInA hisAbe kurukSetramAM jyAre arjune potAnA atyaMta nIkaTa ane vaDilajano sAthe laDavAnI nA pADI tyAre zrI kRSNa arjunane laDavA mATe preraNA ApI jenA pariNAme thayelA khUnakhAra yuddhamAM aneka nararatno nAza pAmyA ne pAMDavone rAjya maLyuM. bIjI bAju jaina matamAM bharata cakravartI sAme nyAyapurasara laDI levA mATe aThThANubhAIo pitA RSabhadeva arihaMta pAse gayA tyAre zrI arihaMtadeve evo tatvopadeza karyo ke jenA pariNAme aThThANu bhAIo rAjya tyajI maharSi banI gayA, sarvajJa banI gayA ne janma - jarAthI mukta banyA, yuddha aTakyuM, Ama arihaMtanA upakAra tarIke temano viziSTa upadeza che. saMkSiptamAM arihaMtane e rIte jainadarzana paramAtmA mAne che ke emanuM AlaMbana laI emanA jevA pUrNa thavAno puruSArtha karavAno che. (2) bIjA parameSThi zrI siddha bhagavAna bIjA parameSThi zrI siddha bhagavAnanuM svarUpa nimnalikhita muddAo dvArA vicAryuM che: (1) gItArtha graMthakAroe karela "siddha' zabdanI paribhASA (2) jIvAtmAmAMthI siddhAtmA thavAnI prakriyA (3) siddhazIlAnuM varNana (4) siddhAtmAonI dravya, kSetra, kALa ane bhAvathI pAtratA (5) siddhAtmAonA paryAyavAcI nAmo (6) siddhAtmAonA ATha guNa (7) siddha bhagavAnanA be mukhya guNa 1. avinAzIpaNu 2. anaMta AvyAbAdha sukha (8) siddha bhagavAnanA paMdara prakAra (9) siddhabhagavaMtano upakAra (10) siddhatva ane mokSatva aMge jainadarzana ane anya darzano. (1) gItArtha graMthakAroe karela "siddha' zabdanI paribhASA ka. zrI abhayadevasUri bhagavatIjInI TIkAmAM AdhAra TAMkatA jaNAve che : Aha ca dhyAta sitaM yena purANakArma yo vA gato nivRttisaudhrmuumi| khyAtoDanuzAstA pariniSThitArthA : rotu siddhaH vRtamaM: to me II arthAtuM. jemaNe prAcIna samayathI baMdhAyela karmane bALI nAkhyuM che, je mokSanA mahelanI Toce pahoMcela che, jenuM zAsana pravartI rahyuM che, je saMpUrNapaNe kRtya kRtya thayelA che te siddha bhagavaMta mane maMgalanA karanArA thAo. [44] Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kha. dezanA saMgraha pR. 246 mAM jaNAvyuM che ke : namaskAraNIyatA vaiSAbhavipraNAzijJAne - darzana sukhavIryAdi guNayuktayA svaviSaya - pramodaprakarSotpAdaneta bhavyAnAmatIvopakArahetutvorvoditi arthAta. 1) siddha bhagavaMto avinAzI evo jJAna - darzana sukha - vIrya vagere yukta hovAthI 2) sva viSaye harSanA utkarSa - prakRSTa anumodanAno bhAva utpanna karanArA hovAthI 3) bhavya jIvone khUba upakArA hovAthI teo namaskArane yogya che. ga. zrI siddhasenasuri praNita "namaskAra mahAtmaya'mAM siddha bhagavaMtonuM varNana karatA lakhyuM che. sitadharmA : sitalezyA : sitadhyAtA sitaajyaa| sita zlokAzva ye loke siddhAste santu siddhaye / / arthAt. sita dharmavALA (ujjavaLa) zukla lezyAvALA, zukla dhyAnavALA, sphaTika ratna karatA paNa atyaMta ujjavaLa siddhazIlArUpa AzrayavALA ane ujjavaLa jJAnavALA siddha bhagavaMto bhavyajIvonI siddhine mATe thAo. gha. apagata sakala karmozana parama sukhini ekAnta kRta kRtye / arthAtu. - badhA Atmapradezo parathI karmamalano sarvathA apagama thavAthI parama sukhanI prApti thavAthI nizvayathI kRtya kRtya thaI gayA te siddha. ca. niruvamasukhANi siddhANi esiM te siddhaa| arthAtuM. - te nirUpama sukho jemanA siddha thayA che ke niSpaka zukladhyAnAdinA aciMtya sAmarthya svajIvavIryarUpI yoga nirodha nAmanA mahA prayatna vaDa jemane paramAnaMdasvarUpa mahAna utsava ane kalyANanA kAraNabhUta nirUpama sukho siddha thayA che te "siddha' cha. aTThayArakammakkhaeNa siddhasaddhImaM esi ti siddhaa| arthAt. - dIrdhakALathI upArjana karelA ATha prakAranA karma jeonA bhasmIbhUta thayA che te siddho. ja. siddhaM niTTie sayalapaoyaNajANa eesimiti siddhaa| arthAt - siddha arthAt. niSThita, paripUrNa thayo che sarva prayojanono samudAya jemano te siddho. ' jha. vyasaMgrahamAM siddhAMta cakravartI zrI nemicaMdra siddha paramAtmAnuM varNana karatA lekhe che. bhaTTakammadeho loyAloyassa jANao ichaa| parisAyAro appA siddho urueha loyasiharattho // arthAta. jeNe ATha karmarUpI dehano tyAga karyo che, je loka alokane jANanAra ane daSTA che. puruSAkAra che, lokazikhara para birAjamAna che, te AtmA siddha che. [ 45] Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ta. Avazyaka niryuktimAM jaNAvyuM che ke : nisthi (vjhi) 2 - savvadukkhA nAr - narA - mALa - vaMtha vimukkA / avvAvvahaM sukkha avaMti sAsayaM siddhA // arthAt .- sarve duHkhone sarvathA tarI gayelA ane janma - jarA - maraNanA baMdhathI chUTA thayelA siddho, zAzvata ane avyAbAdha sukhano anubhava kare che. tAtparya ke jamaNe mokSanI prApti karelI che teo siddha kahevAya che. Tha. siddho kevA che to (ka) vidhU tyAM - pharI pAchu Avavu na paDe te rIte nivRttipurINAM gayelA (kha) vidhU saMcaddho / siddha thayelA, niSThArtha thayelA (ga-dha) vidhU zAstramAM tayayo H / jeo anuzAstA thayA athavA svayaM mAMgalyarUyatAne pAmyA te siddho. (Da) siddhA - nityA - aparyavasAnA sthitivALA hovAthI nitya - (21) siddhA - prarahyAtA / guNasaMdohane pAmelA hovAthI bhavya jIvone vize prasiddha. Da. siMgha - eTale sAdhavuM. jeNe aMtima sAdhya evuM je mokSapada sAdhyuM che te siddha vizeSamAM je ATha karmathI mukta thaI mokSamAM virAje che, je AnaMda -jJAnAdi guNothI yukta che, je anaMta jJAna ane anaMta darzana vaDe lokAlokanuM svarUpanuM jANI ane joI rahyA che te siddha deva. tA. Dha. `siddho avinAzI jJAna, sukha vIryAdi guNothI yukta hovAthI bhavya AtmAone svaviSayaka atIva pramodanA prakarSane utpanna karanArA che ane e rIte bhavya jIvone parama upakArI che. Na. upamitekAre siddha bhagavAnane 'susthita - mahArAjA' nI upamA ApI che. susthiti arthAt. pUrNa vizuddha AtmAsvarUpamAM saMpUrNa rIte susthira ane nitya upayogavaMta. naMdI - sUtra, siddha - prAkRta ane navattatva Adi graMthomAM paNa siddha bhagavAnanuM svarUpa varNavela che. yAMta sitaM yena purANa karma yo vA gato nivRttisaudhamuni / khyAtoDanuzAstA, pariniSThitArtha : ya : soDastu siddha : tamaDUto me // arthAt jeoe baMdhAyelA prAcIna karmo bALIne bhasma karI nAkhyA che, jeo muktirUpa mahelanA zirobhAgamAM birAjamAna thayelA che, jeo zAstra kahenArA che ane anuzAsananA kartA che teo jeonA sarvakArya paripUrNa thaI gayelA che tevA siddha bhagavAna mAruM maMgala karo. siddhAtmAonuM varNana karatA lakhyuM ke karmaleparahita, cidAnaMdasvarUpI, rUpAdithI rahita, svabhAvathI ja lokAgra para sthiti, anaMta catuya yukta, ekatrIsa guNa yukta paramezvara svarUpa paramAtmA svarUpa zrI siddha bhagavAnanuM haMmezA zaraNa che. 46 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaLI, A siddhAtmAomAM jIvatva pAriNAmika bhAvothI che ane jJAna - darzana kSAyika bhAvathI che. temane prathama samayamAM jJAna upayoga ane bIjA samayamAM darzana - upayoga hoya che. siddha bhagavAnanuM svarUpa A pramANe hovAthI karmasiddha, zilpasiddha, vidyAsiddha, maMtrasiddha, yogasiddha, Agamasiddha (siddhAMtonA jJAnamAM nipuNa) arthasiddha, yAtrAsiddha, abhiprAyasiddha ane tapasiddha e 10 siddhonI bhinnatA pradarzita thAya che ane agiyAramAM karmakSayasiddhano svIkAra thAya che. (2) jIvAtmAthI siddhAtmA thavAnI prakriyA H jaina darzanamAM mokSa thatA pahelA kevala upayoga (sarvajJatva, sarvadarzitva)nI utpatti anivArya manAI che. A kevala upayoga kayA kAraNothI udbhave che te samajAve che te samajAvatA jainadarzana kahe che ke pratibaMdhaka karma nAza thavAthI, cetanA nirAvaraNa thavAne lIdhe kevala upayoga AvirbhAva pAme che. karmakSaya kevI rIte thAya che te batAvatA kahe che ke : baMdhahetvabhAvanirjarAbhyAsa / kRtakhya kramakSayo mokSa / baMdhahetuonA abhAvathI ane nirjarAthI karmano AtyaMtika kSaya thAya che ne saMpUrNa karmano kSaya thavo te mokSa che. ekavAra baMdhAyeluM karma kyAreka kSaya to pAme che paNa te jAtanuM karma pharI bAMdhavAno saMbhava hoya athavA te jAtanuM karma hajI zeSa hoya tyAM sudhI te karmano AtyaMtika kSaya thayo na kahevAya. karmanA AtyaMtika kSaya mATe baMdhahetuo (karmane baMdhavanAra mithyAdarzanAdi) no yathAyogya saMvara dvArA abhAva thaI zake che ane tapa dhyAna Adi dvArA nirjarA paNa sadhAya che mohanIya karma prathama kSINa thAya che tyAra pachI aMtamurhuta bAda bAkInA jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya ane aMtarAya A traNa karmo nAza pAme che. paraMtu haju vedanIya, nAma, gotra ne AyuSya A cAra karmo virala rUpamAM zeSa hovAthI mokSa nathI thato te mATe teno paNa kSaya Avazyaka che. e kSaya tyAre ja saMpUrNa karmono abhAva thaI, janmamaraNanuM cakra baMdha paDe che e ja mokSa che. saMpUrNa karma ane tadAzrita aupazamika Adi bhAvo nAza pAmyA ke turataja eka sAthe eka samayamAM traNa kArya thAya che. zarIrano viyoga, siddhamAnya gati ane lokAnta prApti. A ja vAtane bIjI rIte samajAvatA jyAre jIvAtmA utkaTa sAdhanAthI badhA ja Atmapradezo parathI karmamalano sarvathA nAza kare che. kSapakazreNi para ArohaNa karI AtmA kevaLajJAna prApta kare che. jyAre A jIvAtmAnuM AyuSya pUrNa thAya che tyAre te samaye zaulIkaraNa karI caudamAM guNasthAnakanI prApti karI (caudamu guNasthAnaka ayogI guNasthAnaka che jemA zarIra choDI devAnuM hoya che) sIdhA lokAgranA, lokAntanA bhAge sthira thAya che. manuSya kSetramAM je sthAna para je mudrAmAM sthira rahIne A karmayukta AtmA AyuSya pUrNa kare che, tenI sIdhI lITImAM eka samaya mAtrAmAM siddhazIlA para lokantamAM te sthAna * 52 te ja mudrAmAM jyotamAM jyota bhaLI jAya tema sthita rahe che. eka jyotimAM aneka jyoti maLI jAya che. chatAya sattAthI dareka Atmapradeza alaga hoyache. dareka siddhazIlAmAM ja sthita rahe che. utkRSTathI 500 dhanuSyanI kAyAvALA ane jadhanyathI be hAthanI kAyAvALA bhavyAtmA siddha bane che te samaye temano Atmapradeza utkRSTathI 333 dhanuSya 32 AMgula ane jadhanyathI eka hAtha ATha aMgula (32 aMgula) mAM rahe che. vartamAnamAM paNa mahAvideha kSetramAMthI niraMtara jIvo siddha thaI mokSe jaI rahyAche. siddha thavAnI prakriyA kyAreya aTakatI nathI. 47 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmA siddhazIlAmAM kevI rIte jAya che enA samAdhAnamAM kahevAmAM AvyuM che : alAbu, eraMdaphalama, agnidhurmo, issurdhnurvimukt| A cAra daSTAMto dvArA AtmA zarIramAMthI nIkaLI lokanA agrabhAve lokantamAM sthira thavAnI ghaTanAne samajAvavAmAM AvI che. ka. asaMga - tuMbaDAno svabhAva pANInI upara ja rahevAno hovAchatAM miTTInA lepanA bhArathI nIce jatuM rahe che ne jayAre lepa dUra thAya che tyAre upara Ave che tema jIva karmarUpa lepathI sarvathA mukta thAya che tyAre svabhAvathI ja upara cAlyo jAya che ne lokantamAM sthira thAya che. . vaMthana cheH : eraMDaphaLa paripakva thatAM ja svasvabhAvathI baMdhanamukta thatA upara cAlyuM jAya che. tema jIvAtmA bhavinavyatAnI paripakvatAthI karmarUpa baMdhanathI mukta thatAM ja muktipurImAM sthira thAya che. 7. tiriNAma - agnimAMthI nIkaLato dhumADo upara ja jAya che tema zarIramAMthI nIkaLavAno A AtmA karmamukta thaI gayelo hovAthI siddhagatimAM upara jAya che. siddhazIlAthI upara AlokAkAzamAM dharmAstikAya nAmaka padArtha (gatimAM sahAya karanAra vya) na hovAthI AgaLa na jatAM siddhazIlAmAM sthira thaI jAya pa. pUrvaprayoga - dhanuSyamAMthI nIkaLeluM tIra nizAnA para pUrva prayogathI jAya che e ja rIte AtmA karmanI mukta thavA mATe atyaMta parAkrama karatI pUrvaparAkramanA prayogane kAraNe jIva mokSanagaramAM nivAsa karI le A cAre daSTAMtone paripUrNa rUpathI samajI levAthI AtmAne muktipurImAM koNa laI jAya che, AtmA kevI rIte upara jAya che Adi badhI ja zaMkAonuM samAdhAna thaI jAya che. siddhAtmAnI A siddha sthiti sAdi ane anaMta che jyAre ATha karma khapAvI, nAza karI siddha dazA meLave che tyAre temanI te dazAnI zarUAta thaI maTe temanI sthiti Adi zarUAte sahita ane mokSamAMthI pAchA AvavAno - pharI janmalevAno abhAva hovAthI anaMtakALa sudhI siddhanA siddha rahevAnA eTale ke temanI te sthitimAM pheraphAra anaMtakALa sudhI nahI thavAno hovAthI temanI sthiti siddhapaNe anaMta che. A rIte siddhAtmA karma - uijIta saMsAranA sukha-dukha, zubha - azubha badhA ja dhaMdhothI mukta thaI jAya che. karmaskaMdhonA vipAkathI utpanna thatI sAMsArIka vicitra paristhitithI mukta thaI jAya che ne siddha banI tribhuvananA mathALe jaI vase che. have nirmama-nirvikAra che-niraMjana-nirAkarache - akSayache- kRtya kRtya che, nirmohIche - zuddha jJAtA daSTAche - sparzArirahita che, - paramapadArtha che - zAzvata jyoti che - svataMtra che - smaraNamAM magna che- nityadharmA che - jJAnathI sarvavyApI che - pvamUrti che - parabrahma che - parama Aditya che - parama iMdu che - parama sadAziva che - anaMta sukhanA bhoktA che - sarva zatrunA kSayathI, sarva roganA nAzathI sarva padArthanA saMbaMdhathI - sarva icchAnI pUrtithI je sukha thAya tenA karatA anaMtagaNu sukha siddhanuM che. je saMyogajanya sukhanA anubhavI mATe agama agocara che. (3) siddhazIlAnuM varNana: siddha bhagavAnanA rahevAnA sthAnane siddhazIlA kahevAya che. anaMtA siddho Aja sudhI tyAM gayA ane bhaviSyamAM jaze te baghA ja A siddhazIlAmAM jaI sthita thAya che. lokAkAza ane alokAkAza ane sAMdhA pAse A siddhakSetra AveluM che. siddhakSetra nIce siddhazIlA AvelI che, lokAkAzamAM rahelA chellA bAramA devaloka anuttara vimAnathI [48] Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (sarvArtha siddha vimAna) siddhazIlA 12 jojana upara che. siddhazIlAnI upara eka uMce jojananA aMtare lokano aMta eTale ke aloka che. A yojanano chello je eka koza che teno chaThTho bhAga eTale 2000 dhanuSyono gAu,, chaThTho bhAga = 343 1/3 dhanuSyamAM eTale ke 333 dhanuSya ane 32 AgaLanI uMcAImAM anaMtA siddha bhagavaMto rahyA che. A ja vastu bIjI rIte kahI zakAya ke A eka yojananA 24 bhAgamAM 23bhAga khAlI che ane covIzamAM bhAgamAM siddhAtmAo rahe che. A siddhazIlA 45 lAkha yojana lAMbI ane madhye ATha jojana pahoLI ane pachI thoDuM ghaTatA ekadama cheDe mAkhInI pAMkha jevI pAtaLI che. tenI piridha 1, 42, 30, 249 yojanathI paNa vadhAre che. A siddhazIlAno AkAra bIjanA caMdra jevo darzAvavAmAM Avyoche. kharI rIte siddhazIlA ardhacaMdrakAre nathI paraMtu uttAnachatrAkAre che. uttAna eTale gRhastho varSARtumAM varasAdathI bacavA jechatrI rAkheche tena UMdhI karavI te. AchatrIne UMdhI karavAmAM je AkAra thAya te AkAra kharekhara siddhazIlAno hoya che. A siddhazIlA sApha karelA sonAnA patarAthI adhika ujaLI, gokSIra sarakhI, zaMkha, caMdra, aMka, ratna, rUpAnA paTa, motInA hAra ane kSIrasAgaranA jaLa karatA vadhu ujjavaLa ane gaura varNanI che. sphaTIka samAna nirmaLa ane suMdarache. AgamazAstromAM siddhazIlanA bAra nAmo jaNAvyA pramANe che : 1. iSata 2. iSatabhAra 3. tanu 4. tanu tanu 5. siddhi 6. siddhAlaya 7. mukti 8. muktAlaya 9. lokAgra 10. lokastubhikA 11. lokapratibodhikA 12. sarvaprANIbhUtajIvasatvasaukhyAvahikA je jIva mokSe jAya tyAre manuSyanA chellA bhavamAM siddhakSetramAM jatA pahelA chellA deha jeTalI UMcAI hoya tenAthI 2/3 bhAgano ocho eTalI UMcAI svarUpe tyAM rahe cha. ATalA kSetramAM anaMtA siddho rahI zake che. kAraNa ke AtmA arUpI che. jema eka dipakamAM vadhu dipakano prakAza samAI zake che. tevI rIte AtmA arUpI hovAthI athavA jJAna svarUpI hovAthI jyotamAM jyota bhaLe tema siddhanA jIvo bhaLI jAya che. Ama chatAMya dareka AtmA judA che. dareka siddha bhagavaMtane kAyamanuM ane satatanuM jJAtAdRSTApaNu hoya che. dareka siddhAtmAne potAnA asattitvanuM ne pUrNatvanuM jJAna hoya che. (4) siddhAtmAonI dravya, kSetra, kALa ane bhAvathI pAtratA : ka. dvavyathI - cAre gatimAMthI manuSya gatimAM janmelA AtmAno ja mokSa thAyache. bIjo koI gatimAM rahelA AtmAne mokSa prApta thato nathI. sarvArtha siddhavimAnathI (bAramu cheka uparano devaloka) siddhazilA bAra yojana ja dUra kare che chatAM paNa tyAM rahelA jIvone pahelA manuSya gatimAM janma levo paDe che. pachI ja te saMpUrNa karmayukta thaI siddhazIlamAM jAya che. AthI ja to manuSyajanmane atyaMta durlabha kahyo che. kha. kSetrathI - 45 lAkha yojanAvALA manuSyokSetramAM rahelA AtmA ja mokSamAM jaI zake che. jainadarzana pramANe manuSya jIvananI zakyatA aDhI dvIpamAM jache. aDhI dvIpanI bahArano koI paNa AtmA mokSe jaI zakato nathI. ga. kALathI - mahAvideha kSetramAM mokSa mArga satata - haMmeza mATe cAlu hoya che. eTale ke tyAMthI jIva mokSe airAvata kSetramAM avasarpiNI kALamAM tRtIya - caturtha ArAmAM tathA jaI zake che jyAre bharata - 49 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ utsarpiNIkALamAM tRtIya - caturtha ArAmAM ja mokSa thAya che. pachInA 4 ArAomAM mokSamArga baMdha thaI jAya che. gha. bhAvathI - bhAvathI cauda guNasthAnaka prApta AtmAno ja mokSa thAya che. utkRSTathI kyAreka cha mahinA sudhI eka paNa AtmAno mokSa thato nathI jyAre jadhanyathI dareka samaye mAnava mukti pAme che. A jadhanya ane utkRSTa vaccenuM aMtara che. siddhapadane lAyaka AtmamAM sAmAnya rIte pAMca mukhya lakSaNa hoya 1. pahelu saMghapaNa - vraja RSabhanArAca saMghayaNa (hADakAno bAMdho). 2. cha saMsthAna (zarIranI AkRti) 3. ochAmAM ochuM 8 varSane vadhumAM vadhu kroDa pUrva varSa pa.carama zarIrI hoya. siddhanA jIvo daza mArgaNA yukta hoya 1. manuSyagati 2. paMcendriya jAti 3. sakAya 4. bhavisiddhika 5. saMjJI 6, kSAyika samakti 7. yathAkhyAta cAritra 8. anAyaka 9. kevaLajJAna 10. kevaLadarzana (5) siddhAtmAonA paryAyavAcI nAmo: siddhatmAo sarva karmathI nirmuhna thayA hovAthI siddha che. ajJAna nidrAthI prasupta jagatane vize pArakAnA upadeza vinA jIvAdi ttatvone jANanArA hovAthI buddha che. saMsAranA athavA sarva prayojananA samUhane pAra pAmelA hovAthI pAraMgata hovAthI pAraMgata kahevAya che. anukrame caturdaza guNasthAnaka upara ArUDha thaIne athavA ratnatrayInuM kramapUrvaka Asevana karI muktizAsanane pAmelA hovAthI paraMparAgata che. karmakavaca nathI tethI unmukta kahevAya che. siddha bhagavAnanA, mukta, akalaMka, amara, aja, anaMga paramajyoti, sadAzIva, arUpI, avinAzI, anAyu, anAmI, akarmI, avedI, abaMdhaka,ayogI, abhogI, akhedI, asahArda, adAga, acala, avyaya, zAzvata, jJAnAnaMdI, paramAtmA, ajara, amara, asaMga, buddha, mukta vagere paryAyavAcI nAmo che. (6) siddhAtmAonA ATha guNo : siddha bhagavAne ghAtI ane aghAtI karmono kSaya karyo hovAthI A jJAnavaraNAdi ATha karmamAMthI eka eka kSaya thavAthI eka eka siddhano guNa pragaTa thAya che. ATha karma (4 ghAtI ne 4 aghAtI) khapavAthI siddha bhagavAnAM ATha guNa pragaTe che. ka. jJAnAvaraNIya karma khapavAthI (javAthI) siddha bhagavaMtamAM anaMtajJAna nAmano guNa pragaTa thAya che (AthI lokA - lokanA svarUpane samasyA prakAre jANI zakAya che. kha. darzanAvaraNayI karma naSTa thavAthI anaMtadarzanano guNa pragaTa thAya che (AthI lokAlokanA bhAva samasta prakAre dekhI zakAya che. ga. dAnAMtarAya, bhogAMtarAya, upabhogAMtarAya, lAbhAMtarAya, viyaMtarAya Adi aMtarAya karma javAthI anaMta vIrya - baLa prApta thAya che. jene anaMtavIryAdi kSAyika labdhio kahevAya che. gha. mohanIya karma kSaya thavAthI anaMta cAritra utpanna thAya che. (yathAkhyAta cAritra) A cAra karmo ghanaghAtI - AtmAnA satya svarUpanA saMhAraka che. ca. nAma karma kSaya thavAthI arUpIrapaNuM utpanna thAya che. zarIra nathI tethI tyAM rUpa, rasa, gaMdha, sparza, varNa Adi nathI. AtmA sthUla rUpamAMthI mukta banI arUpIpaNAne prApta kare che. je atIndriya che. Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. gotra karma kSaya thavAthI aguru - laghutvano guNa pragaTa thAya che. arthAta. - UMcA - nIcApaNuM rahetuM nathI. tethI AtmA upara ke nIce jato nathI. ja. vedanIya karma kSaya thavAthI avyAbAdha sukha (a = nahIM + vyAbAdha = pIDA) pragaTa thAya che. anaMta asAMyogika AnaMda pragaTe che. jha. AyuSya karma kSaya thavAthI akSaya sthiti prApta thAya che. have janma levAno nathI tethI mRtyu paNa nathI. tethI anaMtakALa sudhI potAnI zuddha sthitimAM kAyama rahe che. A ATha guNone varNavatI gAthA : "nANAM ca dasaNaMciya, avvabAI taheva sammatA AkhayaThiI arUvI, agurulahu vIriyaM havaI | " anAdi kALathI A ATha karmo AtmAnI sAthe kSIra -nIranI jema coMTelA hoya che. A karmo AtmAnA upara batAvelA mULa guNone Avare che ane tene saMsArI banAvI janma ane mRtyunA pherAmAM pheravyA kare che. je jIvo tIrthakaronA upadezathI pratibodha pAmI athavA svayaM pratibodha thaI sAdhanA dvArA AtmA para rahelA A karmone bALI nAkhe che, karmayukta bane che tenAmAM upara batAvelA AtmAnA mULa ATha guNo pragaTa thAya che. jainadarzana pramANe dareka yogya AtmA samyaga sAdhanA dvArA A bhagIratha kArya (karmayukta thavAnuM) karI zake che. ne e rIte dareka AtmA siddha banI AtmAnA A ATha mULa guNo prApta karI zake che. jainadarzana keTalI udAra, taTastha ane taMdurasta vicAradhArA dharAve che te A rIte samajAya che. (7) siddha bhagavaMtonA be mukhya guNa: (ka) avinAzIpaNuM (kha) anaMta avyAbAdha sukha (ka) avinAzIpaNuM (akSayasthiti) : siddha bhagavaMtanA ATha guNo mahatvanA che paraMtu eka apekSAe A guNa mahatvano che. A guNa sivAya bIjA je sAta guNa siddhAtmAnA che te jo meLavyA pachI vinAza pAmavAnA hoya to hetuM siddha thato nathI. A avinAzIpaNAnA guNane lIdhe ja bIjA sAta guNa zAzvata bane che tethI ja te meLavavAnI sArthakatA che. siddha bhagavAnano mukhya guNa avinAzIpaNuM che. kAraNanA Asevana vinA kAryasiddhi thatI nathI e daSTie siddha paramAtmAoe A avinAzI paNa prApta karyuM che. te koI Akasmika ghaTanA nathI paNa zrI jInezvarane bhagavAnanA sanAtana mArgane anusarI samyaga darzana, jJAna, cAritrarUpa ratnanatrayanuM yathArtha ArAdhana karI AtmAnI anaMta zakti - anaMta - sukha - samRddhine AvanArA sakala karmabaMdhanone toDI nAkhI zivasaMpadAone varyA che. A rIte AtmAnI sahaja avasthA parama padanI prApti thavAthI have temane janma- jarA-maraNAdi koI duHkha rahyuM nathI ane kadI paNa nAza na pAme tevuM anupama tathA saMpUrNa sukha teomAM pragaTa thayuM che. A avasthA prApta karyA pachI jIva potAnA svarUpane kadI choDato nathI. mATe ja siddhapada avinAzI kahevAya che. siddha paramAtmAno A avinAzIpaNAno guNa samagra mumukSa AtmAonuM lakSyabiduM che. zrI arihaMta paramAtmAo paNa dIkSA aMgIkAra karatI vakhate siddhapadane [51] Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namaskAra kare che ane jagatane siddhapadanA mArge dore che. jagatanA tamAma padArtho para kALanI asara che paraMtu A eka ja pada jenI para kALanI asara nathI. siddha paramAtmA A avinAzI svarUpano vicAra jIvane siddha banavAnI aciMtya preraNA Ape che. A avinAzIpaNuM prApta karavA bAkInA cAra parameSThio kramazaH vRddhi karatA siddhapada prApta kare che. (kha) anaMta avyAbAdha sukhaH sukha mATe prayatnazIla bhavyAtmaka sukhanI parAkASThA prApta karI le che, sidhdhAtmA banIne paNa e sukhanuM varNana karavuM azakya che. AgamAkAro kahe che ke cAre gatimAM jIvAtmAoe bhogavelA, bhogavatA bhaviSyamAM bhogavavAnA arthAta. traNekALanA sukhane ekatra karIe, tenA anaMtagaNA karavAmAM Ave to paNa te siddhAtmAnA sukhano aMza paNa nathI banI zakatuM arthAt siddhAMtmAonuM sukha e sukhonI anaMtagaNuM che. pU. upAdhyAyayazovijayajI AThamI yogadaSTinA varNanamAM samajAve che : sarva zatrukSaya, sarvavyAdhilaya pUraNa sarva samIhArIjI sarva artha yoge sukha tehathI anaMtaguNa nIrIyajI arthAtu., sarva zatruono kSaya thavAthI, sarva vyAdhiono vilaya thavAthI, sarva icchAo pUrNa thavAthI ane sarva padArthono saMyoga thavAthI saMsArI jIvane sukha thAya tethI anaMtagaNu sukha siddha bhagavaMtane hoya che ane teno kadI aMta Avato nathI. siddhAtmAonA A sukhanuM varNana karavA saMsAramAM koI sAdhana nathI. kevaLajJAna prApta karyuM che tevA AtmAo (saMsArI) siddhanA A sukhane jANe che paNa vANIthI vyakta karI zakAtI nathI jema goLa khAvAvALo goLanA svAdano anubhava karI zake che paraMtu tenuM pUrNa varNana karI zakato nathI kAraNa ke siddha bhagavAnanuM A anaMta avyAbAdha sukha akathya che. koI kevalI e sukhane kahevAno prayatna kare to paNa tenuM pUrva karoDa varSanuM AyuSya hoya to paNa te ochuM paDe Ama, A muktinA sukhanuM saMpUrNa varNana zakya nathI. siddhAtmAonA mukhya ATha guNo temAM A prastuta be mukhya guNa che ane vikalparUpe kyAMka siddha bhagavAnanA 31 guNo paNa varNavavAmAM AvyA che, te A pramANe che. dehasaMbaMdhI pAMca AkRtionA kSayathI pAMca guNa varNAdivasanA kSayathI vIsa guNa (varNa - sparza - rasa-gaMdhanA vIsa bheda) traNe vedonA kSayathI traNa guNa zarIra rahita hovAthI azarIrI, saMsArano saMga na rahevAthI azarIrI ane carmacakSuthI dekhAtA hovAthI arUpI ema kula 31 guNayukta siddhAtmA che. AcArAMgasUtramAM siddhAtmAonA ekatrIsa guNo A rIte varNavyA che: se na dIhe na hasse, na vaTTe, na taMse, na caurase, na parimaMDale, na kiNhe, na nIle, na lohae, na hAlide, na sukkile, na sumigaMdhe, na titte, na kahue, na aMbile, na mahure, na kkakhaDe, na bhaue, na gurue, na soe, na uNhe, na niddhe, na tukkhe, na kAe, na ruhe, na saMge, na itthI, na purise, na annahA | 5 2 | Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjI rIte ekatrIsa guNonuM varNana karatA kahyuM. ahavA kamme Nava darimaNammi cattAri Aue pNc| Aima aMte sese do do khINAmilAveNa igtiis| arthAt - pAMca jJAnAvaraNIya, nava darzanAvaraNIya, be vedanIya, be mohanIya, cAra AyuSya, be nAma, be gotra, pAMca aMtarAya, A AThe karmono kSaya thatA 31 guNo pragaTa thAya che. (8) siddha bhagavaMtanA paMdara prakAra (bheda): . kevaLajJAna (saMpUrNajJAna) prAptinA samayanI sthitine kendrabiMdu mAnI siddha bhagavaMtanA 15 bhedo batAvyA che. bAkI siddhabhagavAnanA koI prakAra ke bheda nathI. ka. jinasiddha - tIrthakarapada yukta kevaLajJAnanI prApti eTale ke je AtmAe tIrthaMkara nAmakarma bAMdhyuM hoya te kevaLajJAna pAmene tIrthaMkara paNa thaIne AyuSya pUrNa thayA pachI siddha thAya jema ke AdinAtha, pArzvanAtha, mahAvIrasvAmI Adi tIrthakaronI cAvIsI. kha. ajIna siddha - tIrthaMkarapada prApta kyA vinA kevaLajJAna pAmI AyuSya pUrNa thaye siddha thAya jema ke puMDarika, gautamasvAmI Adi gaNadharo. ga. tIrtha siddha - tIrthakaro tIrthanI sthApanA kare pachI kevaLajJAna pAmanArA aneka gaNadharo gha. atIrtha siddha - tIrthasthApanA pahelA kevaLajJAna pAmanArA marUdevAmAtA Adi ca. gRhastha liMge siddha - gRhastha vezamAM ja kSapakazreNI dvArA kevaLajJAna pAmavAvALA bharata cakravartI Adi che. anya liMge siddha - tApasAdi vezamAM kSapakazreNI dvArA kevaLajJAna pAmavAvALA valkalacIrI Adi ja. svaliMga siddha - sAdhu vezamAM kSapakazreNi dvArA kevaLajJAna pAmavAvALA - aneka sAdhu bhagavaMto. jha. strIliMge siddha - strI zarIramAM kevaLajJAna pAmavAvALA - caMdanabALA Adi Ta. puruSa liMge siddha -puruSa zarIramAM kevaLajJAna pAmavAvALA - anaMta puruSo Tha. napusakaliMge siddha - napuMsaka zarIramAM kevaLajJAna pAmavAvALA - gAMgeya Da. pratyeka buddha siddha - bAhya nimittathI bodha pAmI cAritra laI kevaLajJAna pAmavAvALa karakaMDu - nami rAjarSi Adi Dha. svayaMbuddha siddha - potAnI jAte ja svayaM - bodha pAmI cAritra grahaNa karI kevaLajJAna pAmavAvALA kapila Adi Na. buddha bodhita siddha - guru upadezathI bodha pAmIne kevaLajJAna pAmavAvALA eka siddha - ekha samayamAM eka siddha zrI mahAvIra prabhu Adi ta. aneka siddha - eka samayamAM aneka siddha eka AtmA siddha bane che tyAre tenAmAM 15mAMthI 6 bheda maLe che, jema ke zrI vIra prabhu siddha thaImokSamAM gayA teo 1. jina siddha che. 2. tIrtha siddha che. 3. svalige siddha che. 4. puruSaliMge siddha 5. svayaMbuddha siddha che. 6. eka siddha che. Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) siddha bhagavaMtono upakAra : siddha bhagavaMto anaMta upakArI che. svayaM sarva karmono kSaya karI AtmasvarUpamAM ramaNatA kare che. je koi AtmA A siddha bhagavaMtonuM dhyAna dhare che teno karmono kSaya thAya che. A karmakSayamAM nimitta banI siddha bhagavaMta jagata para mahAna upakAra kare che. arihaMto paNa potAnA ghAtI-AghAtI karmone kSaya siddha bhagavaMtonuM dhyAnathI kare che. ekanI pragaTelI siddhatA joi aneka AtmAoe siddhatA pragaTAvI. siddha bhagavaMta jagatanA jIvone jaNAve che ke jevuM mAruM svarUpa che tevuM ja tAruM zuddha svarUpa che. mAruM dhyAna e tArA zuddha svarUpanuM dhyAna che. zuddha AtmasvarUpanuM dhyAna che. siddha bhagavaMta e eka aMtima dhyeya che jene pAmavA mATe bhavya AtmAone purUSArtha karavAnuM mana thAya che, preraNA maLe che. paMca parameSThinA bAkInA cAra parameSThi A siddhapada pAmavA ja prayatna karI kramazaH vRddhi karatA AgaLa vadhe che ane aMte e dhyeya prApta kare che. evo prazna udbhave ke niraMjana nirAkAra lokAgra para dUra rahelA siddho zuM upakAra kare? sRSTino eka vyavahAra che (jainadarzana mAne che) ke jyAre eka jIva karmamukta thaI siddha bane che, mokSamAM jAya che tyAre eka jIva avyavahAra rAzimAMthI vyavahAra rAzimAM Ave che. eTale ke mo mATeno puruSArtha karavAnI pAtratA tenAmAM pragaTa thAya che. A bahu moTo upakAra che. svayaM siddha banI bIjAne paNa e avasthA prApta karavA pAtratA pragaTAvavI enAthI vadhu moTo kayo upakAra hoI zake? ahI jaina darzananI vizALatA - udAratAnuM darzana thAya che. Izvara bIjAne paNa izvara banavA mArga batAve. ene haMmeza mATe bhakta banAvIne na rAkhe ATaluM UMcuM sthAna paNa prApta karI zakAya te samaja prabaLa puruSArtha karavA prere che. utsAha bakSe che. Ama, A siddha bhagavaMta atyaMta upakArI hovAthI atyaMta pUjanIya (10) siddhatva-mogratva aMga jenadarzana ane anya darzanonI vicAra paraMparA vacceno bhedaH jainadarzana pramANe siddha paNa eka satyapadArtha hovAthI "utpAda ane vyaya' nA niyamane vaza che. A eka agatyanI vicAraNA che ane bIjA darzanazAstromAM varNavelI muktithI judI paDe che. anya darzanomAM mukti eTale saMpUrNa phIkkI, paryAyarahita, phUTastha tadAmyatA, prativAdIo ema kahe che ke siddhane AtmasAkSAtkAra thayo che ane tethI pUrNa banyo che mATe have aneka prakAre utpAda vyaya dvArA eno AtmA paryAyayukta zA mATe banavo joIe? siddhanA svabhAvamAM kaMIpaNa pheraphAra thavo azakya gaNAvo joIe. enA uttaramAM jaino ema kahe che ke padArthomAM pheraphAra thAya che arthAtuM. teno utpAda paNa che, vyaya paNa che ne chatAM vyarUpe temAM dro paNa che. siddhanI sarvajJatAmAM tamAma vastuonuM yathAsthita pratibiMba paDe che. have jo vastuo paryAyayukta hoya to siddhanuM te vastunuM jJAna paNa paryAyayukta che. siddhajJAnamafpa parimiti aa siddhamAM dekhAtA A jJAna pariNAmonuM koI bAhya kAraNa nathI bIjA darzanomAM pratipAdita zuSka tadAtmArUpI mukti e sAcI mukti kahevAya nahI, satpadArtha to tene kahevAya je anaMta paryAyomAM paNa dhruva rahe 'utpAdu - caya - brovya - puruM sat eTale utpAda - vyaya ane dhrauvya e traNethI yukta ha tadAtmaka hoya te sat. kahevAya che. ahIM muktanI siddhAvasthAne ApaNe nitya dvavyarUpe gaNI zakIe ane siddhanI bodhAvasthAmAM vAraMvAra utpanna thatA jJAna ane AnaMda e enA e enA paryAyo che ema kahI zakIe. siddhavasthArUpI satpadArtAmAM utpanna thatI AnaMdonI ane jJAnonI anaMta lIlAonA sAkSI rUpe siddha sthiti kare che. vedAMta mate brahma badhA bhedothI mukta che, para che. brahmAM svagatabheda nathI. satu. - cit. AnaMda A traNa guNadharmo brahmanA kahevAya che kharA paNa vastutaH e guNo nathI temaja ekabIjAthI bhinna paNa nathI. vedAMta pramANe, [54] Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ brahma nirguNa nidharmaka akhaMDa ekarasa saccidAnaMdasvarUpa che tethI uchuM jaina siddhAMta evo che ke AdhArabhUta dravya vagara guNanuM astitva nathI. chatAM guNathI bhinna dvavyane kalpI zakAya che. tad uparAMta jaino kahe che ke eka ja dravyanA A guNadharmo hovAthI eka rIte A guNo ekarUpa hovA chatAM muktAtmAnA guNadharmonuM pRthaka pRthaka astitva che, eTaluM ja nahi paNa guNo eka bIjAthI pRthaka paNa che. udAharaNa tarIke anaMtavIryane anaMtadarzana eka nathI ane anaMtajJAna te anaMtasukha nathI. A rIte amuka aMze siddhamAM "svagatabheda che. brahma eka ane advitiya hovAthI, tenAthI para bIju koI ttatva nathI. brahmamAM sajAtIyabheda nathI kAraNa ke ekathI vadhAre brahmA ki vA niyamukta AtmAo nathI. AthI ulaTuM jaino ema mAne che ke dareka jIva, bIjA jIvathI pRthaka che. nahIM to ekanA mokSathI badhAno mokSa thaI jAta. eka jIva baddha hoya to jIvo baddha bane ane koI mukta hoya nahI. jIvAtmAo vastutaH pRthapha. che mAtra samAna guNadharmonI daSTie teo eka kahI zakAya. mokSaavasthAmAM paNa jIvonuM pArthakya rahe che. mukta jIvane sajAkIya bheda rahe che. eTale ke bIjA mukta jIvothI tenuM svataMtra astitva rahe che. eka rIte taiyAyiko, vaizeSiko sAMkhyo ane yoga matavALao jaina siddhAMta pramANe nirdiSTa karAyelI muktine svIkAre che ane advaitavAdane nahI mAnanArA vedAMtIo paNa amuka aMze temAM sahamata thAya che. jenadarzana siddhAtmA thavAnI prakriyA paNa spaSTa rIte samajAvI che je mAtra zraddhAthI nathI svIkAravI paDatI paraMtu buddhigamya che. jagatanA pravartatI vicitra ghaTanAo, tArabhyatAo A badhA pAchaLa karmasiddhAMta kAma kare che. manuSya jevA karma bAMdhe te pramANe phaLa pAme che. kharAba karmono tyAga karI athavA te karmone niSkriya karI te uttama phaLa pAmI zake che to puruSArtha dvArA eka divasa te sarvakarmano kSaya karI muktAtmA banavAnuM sarvottama phaLa kema na pAmI zake? . itara darzana pramANe jIvAtmAne enA karmanuM phaLa maLe che paraMtu mukti meLavavA te svataMtra nathI. ene koI devIzakti (brahma) mAM lIna thaI javuM paDe che. AthI te haMmeza mATe parataMtra che. jainadarzane puruSArtha dareka AtmAnI mukta dazA (mokSa) batAvI mokSane mAtra kalpanA na batAvatA vAstaviktA arpe che. rasaprada vAta to e che ke jainadarzana zabdonuM vyavasthita arthaghaTana karI custa vaidika darzanomAM Izvarane je nAmo apAyA che te mATenA keTalAka nAmo siddhAtmAne ApyA che. siddhanuM ttatvataH lakSaNa paramAtmA jevuM che mATe paramAtmA che. siddha sarvajJa hovAthI temane loka athavA vizvanA tamAma padArthonuM jJAna che ane aloka eTale zUnyavata AkAsanuM jJAna paNa hoya che. zuddhajJAnanI zakti vaDe to kema jANe loka ane aloka baMnenA vyApa hoya tevuM lAge che. mATe tene yogya rIte viSNu paNa kahI zakAya che. te anaMta AnaMda yukta che ane tenI tRptine sImA nathI. kivA te sadA AtmatRpta che. indriya apsarAo paNa temane AkarSI zake nahI kAraNa ke A badhI "abrahma' vastu che. mATe ja siddha abrahma" tarIke pUjAya che. siddhAtmAne sarvajJatA, anaMta darzana anaMta AnaMda ane anaMta virya sahu siddha thayA che. devendra - indro paNa siddhatvanI icchA kare che. siddhatvanI stuti karavA devo tatpara rahe che. A dRSTie jeno siddhane devAdhideva kahe che. jaino siddhane ziva kahe che kAraNa ke paramamukti, paramaktAyAmanI prApti temane thaI che. paramamukti e ja zivapada che, sarva saMsArI duHkhono aMta che, zuddha anaMtajJAna svarUpa che. jainadarzananI mokSatva aMganI vicAraNA Itara darzInothI e rIte paNa judI paDe che ke jainadarzana strIone mokSAdhikAra Apyo che. dIgaMbara saMpradAya acelaka strIone mokSAdhikAra nathI Apato paNa zvetAMbara saMpradAye strIne A adhikAra Apyo che. teo kahe che ke puruSanI peThe strIo paNa ratnatrayanI ArAdhanA karI zake che (jJAna - darzana cAritrya) ne e nirvivAda hakIkata che. strIone abaLA kahevAya che paNa zarIrabaLa upara mokSano AdhAra Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che ja nahIM. puruSasama mokSa prApta karavAno puruSArtha strIo karI zake che. mokSa AtmAne ja prApta thAya che koI strI ke puruSa joIne nahIM. strI paNa eka AtmA che. tethI tene saMpUrNa adhikAra che ke te mokSaprApti karI zake. rUDhicusta vaidika darzanomAM sAmAnya mAnyatA evI che ke strIone vedapaThana ane adhyAtmajJAnano adhikAra na hovAthI teo parAmukti maLavI zakatI nathI. jo ke gItAmAM lakhyuM che ke : 'striyo vaisyAstathA zUdrAste'pi yAnti pamAM gatim ' arthAt. yogya rIte sAdhanA karIne strIo paNa mokSa meLavI zake che. buddhe paNa prathama to strIone dharmasaMghamAM levAnI nA pADI hatI te pAchaLathI hA pADI dIdhI hatI. Ama, jainadarzananI mokSatva aMgenI potAnI svataMtra ane AgavI vicAraNA che, je jagatanA sarva jIvone samAnakakSa gaNAtI ne samAna hako ApatI jANe lokazAhI dharAvatI mahAsattA na hoya tevuM lAge che. (3) trIjA parameSThi zrI AcArya mahArAja : trIjA parameSThi sthAne birAjamAna AcArya mahArAjanuM svarUpa prastuta muddAo ApI varNavyuM che. (1) AcArya mahArAjanuM svarUpa (2) gItArtha graMthakArone darzAvela AcAryapadanI vyAkhyA - paribhASA (3) AcArya mahArAjanA guNo (4) AcArya mahArAjano aparizrAvI guNa (5) AcArya mahArAjanA pAMca atizaya (6) AcArya pada mATenI yogyatI (7) AcArya mahArAjanI vaiyAvacca (1) AcArya mahArAjanuM svarUpa H siddha eTale AtmAnA zuddhatama svarUpano ArvibhAva. emane satyano sAkSAtkAra thayo che paNa satyano upadeza karavA te A jagatamAM pravRta thayA nathI. arihaMto dehadhArI che tethI te tatvono upadeza kare che ane mokSamArga javAno rasto batAve che. paraMtu arhatanA nirvANa pachI temanA upadezane jALavI rAkhavAnuM, teno sAco artha karI samajAvavAnuM kArya trIjA cothA ne pAMcamAM parameSThi kramaza : AcArya, upAdhyAya ane sAdhu kare che. upadezane AcAramAM mUrtimaMta kare che. AvA pAMca AcAra je pALe che, tene AcArya kahevAya che. AcArya cAra prakAranA hoya che - nAmAcArya - sthApanAcArya - dravyAcArya ne bhAvAcArya. ahIM batAveluM svarUpa bhAvAcAryanuM che, te je upAdeya che, bAkInA anupAdeya che. bhAvAcArya jJAnAdi AcAranA upadezaka hovAthI upakArI che, namaskaraNIya che, pUjanIya che. AcArya prathama to dIkSA laIne sAdhu bane che. amuka varSo dIkSAparyAya pachI jo temanAmAM pAtratA hoya to guru temane AcArya padavI mATenI taiyArI karAveche. sAdhumAMthI AcArya thanAra zAstrIya paddhati mujaba yogaddhahanAdipUrvaka bAra varSa sUtra (Agama) nuM tathA bAra varSa arthanuM adhyayana ane bAra varSa dezAghaTana karI, maMtrapIThAdi paMcasthAne sUrimaMtra ArAdhI gurudatta AcArya padavIne vareche. AcArya pote upAdhyAya ane sAdhu to che ja paraMtu AcArya tarIke temanI vizeSatAmAM zrI arihaMtaprabhunI gerahAjarI zrI jinazAsananuM sukAna saMbhALI zake evA guNo ane evuM sAmarthya hoya che. AcArya ziSyone grahaNa - Asavena zikSA ApavA - apAvavAmAM tema ja janatAmAM dharmabodha dvArA zAsanaprabhAvanA karavAmAM kuzaLa hoyache teo gacchane sAdhanAmAM ughukta rAkheche, dharmazAsananuM sAmrAjya calAvanAra teo samrATa - rAjA che, upAdhyAya temanA divAna che ane sAdhu subhaTa che. gRhastha zrAvaka - zrAvikA prajAjana che. AcArya pAse dvAdazAMgI athavA te kALe vidyamAna zruta e khajAno che. enA vaDe teo saune AbAda rAkhe che. 56 Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lokonA dharma - dhanane rakSI AdhyAtma -hitanI anekavidha kALajI tathA udyama kare che. mithyAmatI, pAkhaMDI, kumatavAdIo vagereno nigraha kare che. A = maryAdAthI - te saMbadhe vinayathI + artha ne ya: jenI sevA thAya che te arthAtuM. jinazAsananA arthanI upadezakatA vaDe te upadezakatAnI icchA rAkhanAra jIvo jene seve te AcArya. paMcaviha AyAra, AyaramANa tathA payAsanA AyAra haMsaMto - AyariyA teNa varcyuti arthAta. - je pAMca prakArano AcaranArA tathA prakAzaka - dekhADanArA che ane je AcArano upadeza che, tene AcArya kahevAmAM Ave che. temAM mukhya zabda "AcAra' levAmAM Avyo che. teno artha A = maryAdAo + vihAra e thAya che. A = iM - thoDuM - aparipUrNa + cAra = ziSya, tene vize je je sAdhu - bhalA che te AcArya. eTale je aparipUrNa - A yukta che ke ayukta evo bheda pADavAmAM anipuNa paNa vinayI evA ziSyane yathArtha zAstrArtha upadeza karI zake te AcArya. je AdaravA yogya = aMgIkAra karavA yogya vastune pote aMgIkAra kare ane bIjA pAse karAve te AcArya (AcAra - AcaravuM) vaLI, AcAryamAM vizeSa guNo tarIke zrI jinazAsananI prabhAvaktA, surakSita Agama paripATI, aneka bhASAonuM jJAna, sva - para zAstra kuzaLatA, prajJApana zakti, suyogya ziSya samUhanuM netRtva, bhavya ojasa, dezanAlabdhi, paMcAcArapracAra, apramatatA, zuddhagharmakathana vagere anekAaneka vizeSatAo hoya che. AgAmomAM AcAryanuM varNana karatA lakhyuM che ke teo kuzaLa, jitendrIya, nirbhaya, jinapariSaha, nirahaMkArI, saMskAra lAbhAlAbhathI samapariNAmi, acapala, asaMkliSTa cittavALA, daza prakAranA AlocanAdoSanA jJAtA, sanmArga - unmArganA jJAtA, aDhAra prakAranA AcAranA jJAtA, apribaddha vihArI, cAra prakAranI vizuddha buddhidhAraka, paMcamahAvrata dhAraka, vikathA varjaka, niHzalya, savizuddha brahmacArI vagere lakSaNothI yukta hoya che. vaLI teo pRthvInI jema sahanazIla hoya che. merUparvata samAna acala hoya che, caMdramAM samAna saumya hoya che, sAgara samAna gaMbhIra hoya che, svasamaya parasamayanA jJAtA hoya, AlocanA dAnamAM aparizrAvI hoya che, kAlajJa, bhAvAjJa, dezajJa hoya, asaMbhrAta hoya, anuvartaka hoya, nirlobhI, nispRhI hoya navakalpapI zAstrokta vihAra karanArA hoya, nirdoSa gocaracaryAnA pAlanahAra hoya. vaLI AcArya sAraNA - vAraNa - ceyaNA - paDiceyaNAthI gacchane sAdhanAmAM ughukta rAkhe che, sAraNA - potAnA hAtha nIce rahelA sAdhuone sadAcArI banAvavA temanA doSonuM smaraNa karAve. vAraNA - cAritramAM doSo lAgyo tenuM nirAkaraNa kare ceyaNA - temane ISTa upayogI sanmArge vALavA preraNA kare. paDiceyaNA - jarUra paDe to vAraMvAra preraNA kare AvI zAstrAnusArI paddhatio vaDe zAsananI utpattimAM mahatvanuM pradAna kare. zAstromAM AvA AcArya (guru) ne kASTanI naukAnI upamA ApI che, je saMsAra samudrane pAra pAme che ane aneka Azritone saMsAra samudrathI pAra pahoMcADe che. AcArya zAstrokta maryAdApUrvaka AcAronuM pAlana karAvavAvALA che. AcArya svayaM jJAna, darzana ne cAritranA Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paripUrNapAlaka hoya che ane dravya-kSetra-kALa -bhAva anusAra potAnA ziSya parivArane, caturvidhasaMvane ArAdhanA zAstrokta rIte karAve che. zAstromAM AcAryane "gaNadhara sama guNadharA', tIrthakara avatAra mAnyA che. jinazAsanamAM AcAra guNayukta cAryane gaNadhara bhagavaMtasamaya guNayukta ne guNa dhAraNa karanArA hovAthI gaNadhara padathI vibhUSita karyA che. tIrthIyara samo sUri' tIrthakara bhagavaMta samAna AcArya bhagavaMta hoya che kAraNa ke tIrthaMkara bhagavAna arthanI dezanA Ape che, gaucarI nathI jatA, zAstrokta atizayavasaMta hoya che. saMdhanA nAyaka che. AvA jInezvara bhagavAnanA vacananI prarUpaNA zAstrokta kare che. evA bhAvAcAryone tIrthakara samAna gaNavAmAM AvyA che. AcArya bhagavaMtanA AcAranI gaMdha - zIlanI sugaMdha, sarva laukika sugaMdhI padArthonI sugaMdhanA Ayogya AkarSaNane TALI de che. jIvane zabda vagere viSayonI vAsanA anAdikALanI che te vAsanAne naSTa karavA mATe eka bAju viSayonI suMdaratAnuM praNidhAna atiAvazyaka che. gaMdhanI vAcanAne nirmaLa karavA mATe bhAvAcAryonA paMcAcAramAMthI utpanna thatI zIlarUpI sugaMdhanuM praNidhAna uttama praNidhAnanI garaja sAre che. AcArya bhagavaMta e bhAvavaida che. jagatanA jIvo karma rogathI pIDAya che ne temAM pAchA rAga-dveSarUpI kupathyane sevI sevA karma - roga vadhAre che. AnI sAme AcArya bhagavaMta dharmaauSadha ApI, vairAgya ane upazamanuM pathya sevarAvI karma - roga nAbUda kare che. anAdikALathI bhavATavImAM bhamatA rakhaDatA jIvone AcArya bhagavAna mAnajIvananA mUlyo ane kartavyapaMtha sUjADI unnatinA mArge caDhAve che. hRdayanI kSudratA, saMkucita mati, bhautika daSTi, vAsanA - vikAra, irSA ane kaleza, garva ane svArtha, mamatA no mAyA, bhaya - hAyavoya vagere aneka dardone zAMta karI, AcArya suMdara samAdhinuM Arogya Ape che. AcAryonA upakArathI lokanuM vyavahArika jIvana zAMtibharyuM, saMsArika jIvana tRtpibharyuM, naitika jIvana UMcuM, kauTuMbika jIvana viveka - vAtsalyabharyuM ane dhArmika jIvana tatvapariNita ullAsa ane saMvegabharyu bane che. AcArya je upadeze che tenuM akSaraza: pAlana potAnA jIvanamAM kare che tethI temano upadeza hRdayasparzI banI jAya che. gItArtha graMthakAroe vividha vyAkhyAo dvArA AvA bhAvAcAryanuM spaSTa svarUpa darzAvyuM che ke, je ahIM prastuta karyuM che. (2) gItArtha graMthakAroe darzAvela AcArya - padanI paribhASA namaskAra svAdhyAya prA.vi.pR. 4 mAM lakhyuM keH a -- paMcadiyA tadviSayavinayarupayA caryanesevyante jinazAsanArthApadezakatayA tadAkADrikkamirityAcAryA / / arthAta. - janazAsananA arthanA arthanA upadezaka hovAthI tenA abhilASI manuSyo vinarUpI maryAdAthI jemanI sevA kare te AcArya. Avazyaka niryuktimAM lakhyuM che ke : paMcaviha AyAra, AyAraNamANA tathA pabhAsaMtA AyAre dasaMtA, AyariyA teNa vaaiti . arthAt. - paMcavidha AcAranA AcaranAra tathA prarUpanArA che. (sAdhu - pramukhane temano viziSTa) AcAra darzAvanArA che te kAraNathI teo AcArya kahevAya che. 58] Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMca prakAranA AcAranA nAmo parathI gAthAno artha karatA zrI mahelagIrIe nIce mujaba ApyA che : paccaprakAraM jJAna - darzana - cAritra - tapo - vIryamedati bhagavatIjInI vyAkhyA karatA bhagavAna abhayadeva surizvarajI 3ruM darzAvIne jaNAve che: sutatthAvia lakkhaNajutto, gacchassa meDhimuoya gaNatatti vippamuvvo atthaM vAeDU aayaaro| arthAt. - sUtra tathA arthane jANanAra, lakSaNathI yukta, gacchanA nAyaka, gaNanI ciMtAmAMthI vimukta evA AcArya bhagavAna arthanI vAcanA Ape che. vyasaMgrahamAM siddhAMta cakravartI nemicaMdrasuri AcAryanuM varNana karatA lakhe che ke : daMsaNaNANapahANe coriycaaritvrtvaayaare| appaM paraM ca juMjaI so, AyArao muNI jheo|| arthAtu. - je muni, darzana, jJAna, virya, cAritra ane uttama tArUpI AcAramAM potAne ane anyane joDe che te AcArya che. vaLI, mA madrayA vayane sevyane rUlyavArya zrI jInazAsana saMbaMdhI tatvonA upadezako hovAthI tenA arthI AtmAo vaDe jeo vinayAdi maryAdApUrvaka sevAya te AcArya. gAvA jJAnavAdri tatra sAdhava: bhAvArtha jJAnacArAdi pAMca prakArano bhAvAcAra tenuM svayaM pAlana karavAmAM ane anya arthI AtmAone pAlana karAvavAmAM sAdhu - kuzaLa te AcArya mA mayA mAtApiyA vAre vihAra tatra sAdhavA mAsakalpAdirUpI maryAdA vaDe je cAra eTale vihAra temA sAdhu (nipuNa) te AcArya. namaskAra mahAtmayamAM AcArya siddhasena divAkara AcArya bhagavaMtanuM varNana karatA lakhe che: AcArA yatra ravirA : AgamA zivasaDramA : / AyApAyA gatApAyA :, AcArya taM vidurbudhA : // arthAtu. AcAre jemanA suMdara che, jemanA Agamo mokSa meLavI ApanArA che ane jemanA lAbhanA upAyo nukazAna vinAnA che temane DAhyA mANaso AcArya kahe che. AcArya eTale parama upakArI puruSa mahopAdhyAya zrImada yazovijayajIe AcArya bhagavaMtanuM svarUpa varNavatA lakhyuM che : nitya apramatta dharma upadeze, nahi vikathA na kaSAya, jene AcAra ja namIe, akaluSa, amala, samayAre je nitya apramattabhAvathI dharmano upadeza kare, vikathA ne kaSAyabhAvathI sadA mukta rahe, jemanuM mana sadA akaluSita, nirmaLa ane saraLa hoya che, AvA evA AcArya bhagavaMta namaskArane pAtra che. AcanIti hi zAstrArtha, AcAr sthApatyavi Acarati savyaM yasmA, dAcArya parikI]te / arthAta - je zAstrorthonA jJAnanuM saMpAdana kare. svayaM e jJAnane AcaraNamAM utAre ane anyane paNa AcAraniSTha banAve te AcArya che. Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) AcArya mahArAjanA guNo : AcArya bhagavaMta 36 guNothI yukta hoya che. 'paDirUvAI caudasa, khaMtIsAI ya daviho dhammo, bArasa ya bhAvaNAo, sUriguNA huMti chattisaM. pratirUpAdi 14 guNa : 1 pratirUpa 2 tejasvI 3 yugapradhAna utkRSTa AgamanA paragAmI arthAt. sarva zAstranA jANakA2 4 madhura vacanavALA pa gaMbhI2 6 dhairyavana 7 upadezamAM ttatpara 8 sAMbhaLelu nahIM bhUlI janArA 9 saumya 10 saMgrahazIla 11 abhigraha matIvALA 12 vikathA nahIM karanArA 13 acapaLa 14 prazAMta hRdayavALA krAMti Adi daza dharma : 1. kSamA 2. Arjava 3. mArdava 4. mukti - alobha 5. tapa 6. saMyama 7. satya 8. zauca 9. akiMcanatva 10. brahmacarya A daza prakArano yatIdharma bAra bhAvanA : 1. anitya bhAvanA 2. azaraNa bhAvanA 3. saMsAra 4. ekatva 5. anyatva 6. azuci 7. Asrava 8. saMvara 9. nirjara 10. lokasvarUpa 11. bodhidurlabha 12. dharmabhAvanA. bIjA prakAre AcAryamahArAjanA 31 guNo varNavatA kahyu che : aThavihA gaNisaMpaI, caugguNA navariM huMti battIsaM viNaoe caullaMo, battIsaguNA ie guruNo (pravacana sArodvAra) arthAt. - sAra - avidha - ATha prakAranI gaNi - saMpadAnA cAra - cAra bheda karatA batrIsa thAya che. tenI sAthe vinayanA cAra bheda meLavatA 36 guNa thAya che. ATha saMpadA ane cAra vinayanA nAma A pramANe che : 1. AcArasaMpat. 2. zrutasaMpan. 3. zarI2pat. 4. vacanasaMpat. 5. vAcanAsaMpan. 6. jAtisaMpan. 7. prayogasaMpata 8. saMgrahaparikSAMpata A dareka bhAga maLI 32 guNa thAya. have cAra vinaya 1. AcAra vinaya 2. zrutavinaya 3. vikSepaNa vinaya 4. doSaparidhAna vinaya ema kula 36 guNa thAya. AcArya 36 guNonI gaNanA 'paMcidiya - sUtra' mAM karavAmAM AvIche. vaMvityi saMvaro eTale pAMca indriyo para kAbu rAkhanAra. navavihavaMmaghenuttidharo eTale nava prakAranI brahmacaryanI vADane dhAraNa karanAsa ghu'viSAyamuddo cAra prakAranA kaSAyathI mukta, rUsa aTTAralanuLenheiM saMnutto A pramANe aDhAra guNothI yukta paMcamahavyayanatto eTale pAMca mahAvrato (ahiMsA, satya, acaurya, brahmacarya, aparigraha) thI yukta paMcavidAyAra pAtaLasamatho eTale pAMca prakAranA AcAra (jJAnAcAra, darzanAcAra, cAritrAcAra, tapAcAra, vIryAcAra) nuM pAlana karavAmAM samartha paMcamiyoti gutto pAMca samitithI yukta (irSA, bhASA, eSaNA, AdAnabhatta nikjhevaNa tathA pariSThApAnikA) thI yukta tiyutto 3 gupti (managupti, vacanagupti, kAyagupti) thI yukta vachattIsamukho guru mA mArA guru A chatrIsa guNanA svAmI che. AcArya bhagavaMtanA 1296 guNo paNa gaNavAmAM AvyA che. AcArya bhagavaMtanA chatrIsa chatrIsa guNonI chatrIsI gaNAya che. dA.ta. sAdhunA guNa 27 + navakoTi zuddha AhAranA 9 = 36. brahmacarya gupti 9 + 60 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pApaniyANAno tyAga 9 + navakAyIvihAranA 9 + navattatvanA jJAnanA 9=36. pratipAdika guNa 14+ 10 yatidharma + 12 bhAvanA = 36. labdhi 28 + prabhAvakanA 8= 36. atyaMtara graMthI tyAga (mithyAbhAva 4 kaSAya panokaSAya) 14 + pariSahanA 22 = 36. yogadraSTi + baddhigaNa + aSTavidha karmanuM jJAna 8 + anuyoga 4 + 36. jJAnAcArAdi 5 + indriya nigraha 5 + mahAvrata 5 + samipi 5 + gupti 3 = 36. bhikSupritimA 12 + brahmAbhyatara tapa 12 + bhAvanA 12 = 36. AcArya bhagavaMtanA guNo pAMca, chatrIsa ne ekaso ATha prakAre paNa cheH jJAna, darzana, cAritra tapane virya e AtmAnA mukhya pAMca guNa. e guNone pragaTa karavAnA heturUpa pAMca AcAra anukrame jJAnAcAra, darzanAcAra, cAritrAcAra, tapAcArane varyAcAra nAmathI jANItA che. temAM jJAnAcAranA 8, darzanAcAranA 8, cAritrAcAranA ane capAcAranA 12 kula 36 guNo thAya che. A batrIsa prakAranA AcArane traNa prakAranA vIryAcArathI guNavAthI 108 prakAranA AcAra thAya che. zrI haribhadrasUrikRta saMbodha prakaraNamAM AcArya bhagavaMtanA 36 guNo 47 rIte batAvavAmAM AvyA che. paMcidiyasUtramAM jaNAvelA guNo temAMno eka prakAra che. Ama, AcArya mahArAja AvA aneka guNothI samRddha hoya che ne tethI temane AcArya padavI maLatA "sUri' e vizeSaNathI vibhUSita karAya che. jema ke AcArya rAmasUri, bhuvanabhAnusUri ityAdi. upAdhyAyajI ane sAdhubhagavaMto A badhA ja AcArothI pUrNa hoya che paraMtu teo AcArya bhagavaMtanI AjJAthI prerita che, tethI teo gauNa che. (4) AcArya mahArAjano aparizrAvI guNa : aneka guNathI yukta evA AcArya eka mukhya guNa "aparizrAvI guNathI yukta hoya che. temanI pAse je je AtmAoe potAnI pApa bharelI jIMdagInI dardabharI dAstAno saMbhaLAvI pApa pragaTa karyA hoya enuM varNana AcArya koIpaNa prasaMga para koInI sAme nAmollekapUrvaka kare nahIM. AcAryanA A guNathI temane mAtA samAna kahyA che. teo atyaMta dhIra - gaMbhIra hoya che. dareka vAto dhyAnathI sAMbhaLe che. tenuM nirAkaraNa paNa karI Ape che ne chatAMya pote badhu pacAvI jANe che. prAyazcita karavAvALAne prAyazcitarUpe vrata vagere Ape che, jene 'bhavaAlocanA' kahevAya che. AvA guNavALA AcArya pAse jIvAtmA potAnA badhA pApa nikhAlasapaNe kabUlI, yogya prAyazcitta svIkArI pApanA bhArathI mukta thAya che. (5) AcArya mahArAjanA pAMca atizayaH AcArya bhagavaMtanI yogyatAne tathA temanA padana mahatvatAne dhyAnamAM rAkhI temanA pAMca atizayo batAvyA che: 1. temanA mATe AhAra vizuddhathI Adi vIgaiyukta ane nirdoSa lAvavAnuM vidhAna che. 2. pANI paNa vizuddha ane nirdoSa hovuM joIe. 3. temanA vastra svaccha hovA joIe. temanA vastra dhoyelA hovA joIe. 4. carturvidha saMghe temanI prazaMsA karatA rahevuM joIe. 5. emanA hAtha - paganI zuddhi avazya karavI joIe A pAMca, atizoyanI vyAkhyAmAM kahevAmAM AvyuM che ke AcArya bhagavaMta gacchanA staMbha che. tethI temanI Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zArIrIka svasthatA jeTalI vizeSa hoya teTalI janazAsananI unnati vizeSa thAya. rAjA - mahArAjAne maLavAnA prasaMga para temanA vastranI svacchatA Avazyaka che. rAjAone jo dharma pratye vizeSa zraddhA utpanna thAya to janasamudAyanuM gacchAcArya pratyenuM AkarSaNa vadhe che. rAjAo sAthe carcA - dharmopadezanA samaye paNa AcArya mahArAjAnA hAtha paganI zuddhi Avazyaka che. (6) AcArya padanI yogyatA : AcArya pada mATenI yogyatAnuM varNana karatA kahyuM che ke jAtikula saMpanna hoya, sarvAga saMpUrNa hoya, sazakta hoya, svasamaya - parasamayanA jJAtA hoya, ziSya - ziSyAo rUpa parivArathI yukta hoya, saMpanna hoya, rUpasaMpanna hoya, nirAbhimAnI, nispRhI, saraLa, nirlobhi hoya, muktipurIno pUrNa abhilASI hoya, ATalA lakSaNothI yukta hoya tevA upAdhyAya Adine AcArya pada ApavuM joIe. vaLI je AcArya bIjAne AcArya padavI jyAre Ape temanuM parama kartavya banI jAya che ke teo suyogya AtmAne ja AcArya pATa para prasthApita kare, AcArya padathI vibhUSita kare, kAraNa ke bhAvAcArya e zAsananA staMbha che. potAno suyogya ziSya hovA chatAM mohavaza tene AcAryapada na ApatA ayogyane AcArya pada Ape to temane virAdhaka kahevAmAM Ave che. evA ayogya AcArya caturvidha saMghanuM ahita kare tenuM mahApApa padavI ApanAra AcAryane bhogavavuM paDe. (7) AcArya bhagavaMtanI vaiyAvacca: suyogya AcArya mahArAjanI vaiyAvacca karavI e cartuvidha saMghanuM parama kartavya che. AgamomAM vinayane dharmanuM mULa batAvI vinayane kramaza: mokSanI prAptinuM vidhAna batAvyuM che. AthI vinaya yogya vyaktiono vinaya karavo e svata : siddha thAya che. AcArya bhagavAnanI vaiyAvacca e caturvidha saMghanI, jinazAsananI ane paMcaparameSThi vaiyAvacca che. vinaya ane vaiyAvacca dvArA sayogya AcArya bhagavaMtanI kRpAdRSTirUpa phaLanI prApti thAya che. emanI kRpAthI ziSyone jJAnasarjananI prApti sahaja ne sulabha bane che. cAritra pAlanamAM utsAhane saralatA prApta thAya che. azubha karmonI nirjarAno viziSTa lAbha maLe che ne mokSanI prApti atyalpa avadhimAM thAya che. AcArya bhagavAnanI vaiyAvavacca karavAthI temanI zArIrIka tathA mAnasika svasthatA rahe che. jethI virodhIono, vAdiono sahajatAthI parAjaya karI jinazAsananI samunnati vizeSa thAya che. dAnAtmAo, bhavyAtmAono temanA upadeza zravaNathI lakSmIno sad upayoga karavAno utsAha vadhe che. Ama, bhAvAcArya nA vaiyAvaccathI jInazAsanane ghaNA lAbha prApta thAya che. AvA guNovALA paMcAcAranA pAlaka ane pravartaka AcArya bhagavaMtanA "AcAra' guNanuM praNidhAna AcArya namaskAra pAchaLa hovuM joIe. paramAtmA mahAvIra zAsananA AvA aneka yugapradhAna, gacchAdhipati evA guNavAna vidvAna, mahA prabhAvaka siddhAMta pAragAmI AcAryo thaI gayA che. AcArya bhadrabAhusUri, AcArya jInadattasUri, AcArya haribhadrasUri, AcArya siddhasena divAkara, AcArya pAdaliptasUri, devardhi gaNi ItyAdi. (4) cothA parameSThi zrI upAdhyAya mahArAja cothA parameSThi sthAne sthita upAdhyAya mahArAjanuM svarUpa nIce pramANe che. (1) upAdhyAya mahArAjanuM svarUpa (2) upAdhyAyajI vize zAstrIya vyAkhyAo J 62 ] Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) upAdhyAyajInA 25 guNo (4) upAdhyAyajIno viziSTa guNa "vinaya (1) upadhyAyajInuM svarUpaH upAdhyAyajInuM sthAna AcAryamahArAjathI utaratu ane sAdhu mahArajathI caDiyAtu che. upAdhyAya eTale upa = pAse arthAtuM. je pAse AvyA hoya ke rahetA hoya te sAdhu vagere pratye + adhyAya = abhyAsa eTale siddhAMtono abhyAsa karAve che. athavA jenI pAse AvI adhIyata + abhyAsa thAya che. bhaNAya che te upa = (janI) pAse + adhikyana gamyate - adhikapaNAe javAya che te ika dhAta = smaraNa karavuM eTale sUtrathI jinapravacananuM jethI smaraNa thAya che tethI kahyuM bArasaMgA jiNajAo, sakjhAo kahiho buhohi., te uvasaMti janDA, uvajhAyA teNa varcyuti arthAta. dvAdazAMgI ke jenuM zrI jIna bhagavAnane vyAkhyAna karela che tenI sajhAya karavAnuM paMDite budhe kahela che tethI dvAdazAMgIne upadeze tene upAdhyAya kahIe. vikjhAyamAM 'ukAra" ane "jakAra che te baMnenA artha che ke utti uvaoga karaNe, jatti kjhANasa hoI tibeza. eeNa huMti ujjA, eo annavipakjhAuM." arthAta. ukAra che te upayoga karavAne arthe che. tethI "u" no 'uva thayo ane uva pachI "jakAra' che te dhyAna nirdeza arthe che AthI "u" ane "ja be akSaranI ujvajhAya e paryAyArtha thayo che. A ja vAta jarA judI rIte kahIe to utti uvaoga karaNe, patti apAvaparivaRNe hoI jatti e jANassa kae, utti a okTANA kame. arthA. - "u" akSara upayoga karavAne arthe che. "pa' akSara te pApanA parivarjana eTale samasta prakAre varjavAne arthe che. "jaakSara te dhyAnanA karavA arthe che ane pharI Avato uvarNa te karmanA osaravAnA - ochA thavAnA arthe che. A rIte cAra akSara bhegA maLavAthI "upAkhkhAoe zabda thAya che. te paryAyAMtare upAdhyAyanuM nAma che. upAdhi + A = upAdhyAya - upAdhi eTale pAse vasavu ane Aya - eTale lAbha, te upAdhino, zrutano pAse vasavAno athavA ISTa phaLano athavA zobhana upAdhino lAbha che. jethI te upAdhyAya upa = upahata - haNAyela jeNe adhyAya ke AdhyAya karyA che te upAdhyAya adhyAyano artha e thAya che ke Adhi + mananI pIDA + A = mananI pIDAno lAbha ane adhyAyA eTale adhi - TUMkI buddhi - kubuddhi + A = lAbha athavA adhyAyamAM 'vai' dhAtu paNa thAya ke jeno artha dhyAna dharavuM ane "a" e nakArapaNuM ke kutsitapaNa sUcave che eTale badhAno artha kharAba dhyAna - kudhyAna paNa thaI zake. TuMkamAM uparanA adhyAya athavA AdhyAya e baMne jeNe upahata - haNAyelA karyA che te upAdhyAya upa = pAse ane adhyAya zabda adhyayana karavuM te parathI thayela che. je guru Adi gItArthanI pAse saMpUrNa zAstrano abhyAsa karI pAragAmI thayela che ane jenI pAse sAdhuo ane gRhastho jJAnano abhyAsa kare che te upAdhyAya. AcArya bhagavaMta arthanI dezanA Ape che. upAdhyAyajI ziSya parivArane sUtronuM jJAna karAve che. AgamomAM upAdhyAya bhagavaMtanI vyAkhyA karatA kahyuM che ke sUtra, artha tathA tadubhaya sUtrArthanA jJAtA, jJAna - darzana - cAritrathI yukta, ane ziSyone sUtrArthanI prApti karAvanAra upAdhyAyache. upAdhyAyajI sUtranA zabdArtha, vyAkyArtha, mahAvAkyartha [ 63|| Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane edaparyAya A cAre prakAranA arthanuM vizleSaNa karI ziSyasamudAyane sUtrane vAstavika artha samajAve che. sUtranA zabdArthamAM kevala sUtranA zabdano artha pragaTa thAya che. vAkyarthamAM vAkyanA artha sAthe zabdano vizeSa artha pragaTa thAya che. mahAvAkyarthamAM vistArapUrvaka zabdo tathA vAkyonA vizleSaNa karI arthanuM vizeSa spaSTIkaraNa thAya che. edamaparyArthamAM sUtronA paraspara zabdArtha bAdhaka na bane e rIte sUtronA paramArtha pragaTa karavAmAM Ave che. eka sUtranA artha sAthe bIjA sUtranA arthanI viparItatA adhyayana karanAranA hRdayamAM utpanna na thAya tenuM barAbara dhyAna rAkhI upAdhyAya bhagavaMta zAstrokta artha samajAve che. upAdhyAya zrutapravAhane vaheto rAkhanAra hovAthI zrI jInapravacananA staMbha che. patthara jevA abuja ziSyane paNa vidyAthI pallavita karatA hoI teo ajaba upakAraka che. zAMti samatA ne utsAhathI ziSyone taiyAra karatA hoI teo ajaba upakAraka che. emanI sudRSTi evI che ke cAhe rAjApaNAthI Avela ziSya hoya ke raMkapaNAthI paraMtu banene niSpakSapAta rIte sUtradAna kare che. svayaM haMmezA dvAdazAMgInA svAdhyAyamAM lIna rahe che. bhavasAgaramAMthI taravA e abhuta nirdhAmaka che. paravAdIrUpa unmata hAthIo mATe siMha samAna che. upAdhyAyajI AzravanA dvArone sArI rIte rokI tathA mana-vacana-kAyAnA yogone sArI rIte vaza karI vidhipUrvaka svara, vyaMjana, mAtrA, biMdu, pada ane akSara vaDe vizuddha evuM dvAdazAMgasUtranuM adhyayana ane adhyApana karAve che tathA te dvArA mokSanA upAyone darzAve che. dUdhamAM ghInI jema samasta AgamomAM upAdhyAyajIno AtmA otaprota hoya che. tethI ja AtmamaMtraNAmAM nipuNa upAdhyAya bhagavaMtane zAsanamAM maMtrInI upamA ApavAmAM AvI che. upAdhyAyajInA paryAyavAcI nAmo sthavira, kRtrikApaNa, AtmapravAdI, vAcaka, pAThaka, adhyApaka, zratavRddha, apramAdI, sadAnirvivAhI, addhayAnadI odi uttama nAmo dhAraNa karavAvALA che. uttarAdhyayanasUtranA 11 mAM adhyayanamAM upAdhyAyajInI prazaMsAmAM 16 upamAo ApavAmAM AvI che. : zaMkha, kalojadezanA ghoDA, subhaTa, hAthI, vRSabha, siMha, vAsudeva, cakravartI, indra, sUrya, caMdra, surakSita koThAra, jaMbuvRkSa, naMdI, merUparvata, ane samudra. upAdhyAjI gurunA badhA ja guNothI suzobhIta hoya che. tIrthakaronA upadezane pravAhita rAkhI teo vizva para mahAna upakAra kare che. temanA hAtha nIce aneka ziSyo adhyayana karI svanuM kalyANa kare che. saMyamanI jIvanane sAthe AvI dharmanI ArAdhanA karanAra ane karAvanAra upadhyAyajI vize zAstromAM suMdara paribhASA lakhI che. je upAdhyAyajInuM mahAtmaya darzave che. (2) zAstromAM AlekhelI upAdhyAyajInI paribhASA AvazyakaniyuktimAM lakhyuM che ke : bArasaMgo jiNapakhAo, aNjhAute kahao buhehiM / taM uvaisanti jamhA, uvajjhAyA teNa buccaMti / arthAt - je bAra aMgavALo svAdhyAya jinazvaroe prarUpelo che ane sUtrathI) budhoe gaNadharoe kahelo che te (svAdhyAya) no (ziSyone) upadeza kare che. tethI te upAdhyAya kahevAya che. bhagavatI sUtranI TIkAmAM zrI abhayadevasUri jaNAve che ke athavA mathInAM mana:pIDAnAmAyo nAma AdhyAyaH 35hata AdhyAyo 3pAdhyAyA. arthAt - jemanAthI Adhio mananI pIDAo nAza pAme che te upAdhyAya namaskAra mahAtmayamAM AcAryadeva siddhasena upAdhyAya bhagavaMtanuM varNana karatA lakhe che: [64] Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udayo mUrtimAna samyaga - draSTi nAmutsavo dhiyAm uttamAnAM ya utsAha, upAdhyAyaH sa ucyate arthAt - upAdhyAche te kahevAya je samyagadaSTi AtmAne mATe mUrtimAna udayarUpa che. buddhimAna purUSo mATe sAkSAta utsava che ane uttama jeno mATe pratyakSa utsAha che. dravyasaMgrahamAM siddhAMta cakravartI nemicaMdra upAdhyAyajInuM varNana karatA lakhe cheH jo rayaNattayajuto NiccaM dhammovadesaNe Nirado so uvajjhAo appA navivaravasaho Namo tarasA arthAtu - je ratnatrayIthI yukta che, nitya dharmopadezamAM saMlagna rahe che. yatIzvaromAM paNa zreSTha che te AtmA upAdhyAya che, temane amArA namaskAra thAo. athavA 3pa0 thIyaDamAta - emanI pAse jaI adhyayana karAya che. athavA 35samIpe visanAt kRtasAyo nAmo khyatve 35AdhyAya - jemanI samIpe nivAsa karavAthI zrutano Aya - arthAta - lAbha thAya che te 'upAdhyAya'. (zruta eTale jInezvaroe prarUpelo bAra aMgavALo svAdhyAya) (3) upAdhyAya bhagavaMtanA guNoH upAdhyAyajInA 25 guNo A pramANe che : 1 thI 11 aMga tathA 12 thI 23 upAMga ema trevIzane bhaNAve ane 24 thI 25 caraNasittarI tathA karaNasittarI e baMnene zuddha rIte pALe ema kula 25 guNa thAya. agiyAra aMgaH 1. AcArAMga - AmAM sAdhunA parisaha Adhi AcAra vagere varNavela che. 2. sUtrakRtAMga - temAM nava tattvonuM vizleSaNa che. (sUyagaDAMga) temAM 363 pAkhaMDIo (kuvAdIo) nuM svarUpa batAvela che. 3. sthAnAMga - (ThANAMga) AmAM daza sthAna (adhyAya) che. temAM pahelAmAM eka eka bola, bIjAmAM be be ema dazamAmAM dasa dasa bola jenA nA hoya tenI vyAkhyA karela che. samavAyAMga - jIva, ajIva, svasamaya, parasamaya vagerenA eka bethI saMkhyAta asaMkhyAta anaMta bolanI vyAkhyA sAthe bhagavAna mahAvIranA 40 vizleSaNa, brAhmI lipinA 18 bhedanuM varNana che. dvAdazAMgIno paricaya che. 5. bhagavatIsUtra (athavA vivAhaprajJapti) AmAM gautamasvAmIe pUchelA 36000 prazna che tema ja sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikA vagere tathA jIvavicAra aneka sUkSma padArthonuM varNana che. 6. jJAtA dharmakathA - draSTAMto dvArA dayA - satya vagerenI puSTi karela che tathA temAM aneka dharmakathAo che. 7. upAsakadazAMga - AnaMda Adi 10 zrAvakonA adhikAra che. 8. aMtakRta (aMtagaDa) mokSagAmI jIvo pradyumnAdinA adhikAra che. 9. anuttaropapAtika (anuttarovavAI) AmAM 33 jIvo ke je anuttara vimAnamAM gayA che ane eka bhava karI mokSamAM sidhAvaza temanuM varNana che. 10. prazna vyAkaraNa - AmAM AzravaddhAra ane saMvaradvAra saMbaMdhI vivecana che. 11. vipAka sUtra - karmonA duHkhavipAka ane sukhavipAkanI varNana sAthe daSTAMta sAthe adhikAra ApelA che. [65] Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAra upAMga : uparanA aMga uparAMta bAramuM aMga dRSTivAda nAme che, je lupta thayuM che. A bAra aMga (eTale zarIra) kahevAyache ane tenA upAMga eTale te aMganA hAtha, paga, AMgaLI Adhi bAra che. 1. 2. 3. 4. 5. - aupapAtika (uvavAI) - keTalAka mahAna purUSonA caritra, kevalasamuddAta ane mokSanA sukha vagere bAbatonuM varNana che. A AcArAMganuM upAMga che. rAjaprazciya - (rAyapaseNI) A sUtrakRtAMganuM upAMga gaNAya che. AmAM kezIsvAmIno paradezI rAjAnI sAthe thayelA saMvAda che. 9. jIvAbhigama - - A ThANAMganuM upAMga che. AmAM aDhI dvIpa, covIsa daMDaka AdinuM varNana che. prajJApanA - (pakSavaNA) A samavAyAMganuM upAMga che. temAM sarva lokanuM svarUpa che. jaMbudvipa prajJapti - (pannati) A samavAyAMganuM upAMga che. temAM jaMbudvipanuM kSetra, parvata vagere vistArathI varNana che. 6. caMdraprajJapi - jJAtAdharmakathAnuM paheluM upAMga che. temAM caMdramAnA vimAna, gati vagere adhikAra che. 7. sUrya prajJapti - jJAtAjInuM bIju upAMga che. temAM sUryanA vimAna vagerenuM varNana che. 8. kalpikA - (kappiyA) niriyAvalikA zrutaskaMdha - upAsaka dazAMganuM upAMga kahevAya che. temAM koNika putrathI zreNikarAjAnuM mRtyu vagere bAbata che. kalpAvataMsikA (kappaDaMsiyA) aMtakRtadazAnuM upAMga che. temA zreNika rAjAnA daza putro dIkSA laI devalokamAM gayA teno adhikAra che. 10. puSpikA (pulphiyA) anuttaropapAtikanuM upAMga kahevAya che. AmAM caMdrasUrya vagerenI pUrva karaNIno, somala brAhmaNa ane zrI pArzvanAtha svAmIno saMvAda che. 11. pUSpacUlikA (puruliyA) prazna vyAkaraNanuM upAMga kahevAya che. AmAM zrI vagerenI pUrva karaNInA adhikAra che. 12. vRSNi (vanhi) dazAMga - A vipAsakUMtranuM upAMga kahevAya che. AmAM balabhadrajInA putra vagere adhikAra che. 11 aMga ne 12 upAMga maLI 23 guNa thayA. have 24mo guNa caraNasittarI. caraNasittarI : je nitya karavuM te caraNa - cAritra. vaNasamaNadhammasaMsaMjama, vaiyAvacca ca baMbharguttio, nANAitiyaM tava koha, nigRho II caraNameyaM artha - - vrata (5 mahAvrata) zravaNadharma (10 yatidharma) zAMti Adi saMyama (17 prakAre) vaiyavRtya (10 prakAre) brahma gupti (nava prakAre) jJAnAdika citra (12 prakAre) krodha nigraha Adi (4 kapAyano nigraha) A rIte caraNanA 70 bheda thayA, te nIce pramANe che : pa mahAvrata 1. prANAtipAta viramaNa vrata 2. mRSAvAda viramaNa 3. adattAdAna viramaNa 4. maithuna viramaNa 5. parigrahaviramaNa. hRda Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 prakAre yatidharma - 1. kSamA 2. mArdava 3. Arjava 4. mutti (lobhatyAga - saMtoSa) 5. tapa 6. saMyama 7. satya (jUThano tyAga) 8. zoca (pavitratA) 9. akiMcanatva (dravyarahitapaNuM) 10. brahmacarya (maithunatyAga) 17 prakAre saMyama 1. pRthvIzraya 2. apakAya 3. agnikAya 4. vAyukAya 5. vanaspatikAya 6. dvitiya 7. naMdriya 8. caturendriya 9. paMcendriya e sarva jIvonI hiMsA na karavI 10. ajIva saMyama (sonu vagere niSedha karelI ajIva vastuno tyAga 11. prekSAsaMyama (yatanApUrvaka vartavuM) 12. upekSAsaMyama (AraMbha tathA utsutra prarUpaNA na karavA te) 13. pramArjana saMyama (sarva vastune pramArjIne pUjIne vAparavI te) 14. pariSThApanA saMyama (yatnapUrvaka paraThavuM te) 15. manaHsaMyama (manane dharma pravRttimAM rAkhavuM te 16. vacanasaMyama (sAvadya vacana na bolavuM te) 17. kAyAsaMyama (upayogathI kAma karavuM te.) 10 prakArano vaiyAvRtya : 1, arihaMtono 2. siddhano 3, jinapratimAno 4. zratasiddhAMtano 5. AcAryano 6. upAdhyAyano 7. sAdhuno 8. cAritradharmano 9. saMghano 10. samaktidarzanano vaiyAvRtyi. vaiyAvRtyi eTale viveka, mAna, satkAra vagere. pAThAMtare nIce lakhelA daza prakAranA vaiyAvRtya gaNAya che : 1. AcArya 2. upAdhyAya 3. tapasvI 4. ziSya 5. glAnasAdhu 6. sthavari 7. samanojJa (sarakhA samacArIvALA) 8. caturvidha saMgha 9, kulacaMdrAdi 10. gotra e dazano vinaya 9 prakAre brahmacaryanI gupti: 1. strI, pazu yA napusaMkatA saMsargavALA Asana, zayana, gRha AdinA sevanano tyAga 2. strI sAthe rogapUrvaka kathAvArtA na karavI 3. strInA Asane be ghaDI sudhI besavuM nahIM - strI samudAyamAM nivAsa na karo 4. sarAge strInA aMgopAMga jovA ke ciMtavavA nahIM 5. strIpurUSa jyAM krIDA karatA hoya tyAM bhIta vagerenA aMtare rahevuM nahIM 6. pUrave bhogavela kAmakrIDA, bhogasukha saMbhAravA nahIM 7. rasapUrNa AhAra na karavo 8. ati mAtrAe AhAra na karavo 9 zarIranI zobhA na karavI 3 jJAnAdi eTaleH 1. jJAna 2. darzana 3. cAritra. 12 prakAranA tapa : 1. anazana 2. UNodarI 3. vRttisaMkSepa 4. rasatyAga 5. kAyakleza 6. salInatA. A cha bAhyatA 1. prAyazcita 2. vinaya 3. vaiyAvRtya 4. svAdhyAya 5. dhyAna 6. kAyotsarga - A cha atyaMtara tapa. 4 kaSAyano tyAga : 1. krodha 2. mAna 3. mAyA 4. lobha A cAra kaSAyano tyAga karo. karaNa sittarIH prayodana thayethI karI levuM ane prayodana na hoya tyAre na karavuM te karaNa. piMDavasohI samiI, bhAvaNa paDimA ya iMdiyanigeho paDilehaNa guttio, abhigraha meva karaNaM tu Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arthAta - 4 piDavizuddhi, pa samiti, 12 bhAvanA, 12 paDimA, 5 Indriyono nirodha, 25 pratilekhanA, 3 gupti ane 4 abhigraha - e sarve maLI sittera karaNA bheda thAya 4 piMDavizuddhi 1. AhAra 2. upAzraya 3. vastra 4. pAtra e cAra vizuddha eTale betAlIsa doSarahita grahaNa karavA te. 5 samiti - 1. IryA 2. bhASA 3. eSaNA 4. AdAna-bhaMDabhatta 5. parijhApanikA 12 bhAvanA 1. anitya 2. azaraNa 3. saMsAra 4. ekatva 5. anyatva 6. azuci 7. Arnava 8. saMvara 9. nirjarA 10. lokasvabhAva 11. bodhidurlabha 12. dharma-bhAvanA 12 pratimA 1. eka mAsanI 2. be mAsanI 3. traNa mAsanI 4. cAra mAsanI 5. pAMca mAsanI 6. cha mAsanI 7. sAta mAsanI 8. sAta dinarAtanI 9. sAta dinarAtanI 10. sAtadinarAtanI 11. eka dinarAtanI 12. eka rAjanI - e darekamAM amuka jema ke cAvihAra Adi karavA te 5 Indriyono noradha 1. sparza 2. rasa 3. thrANa 4. cakSu pa. zrotra - Indriyanirodha. 25 pratilekhanA - AnI gAthA e che ke : muhapoti colapaTTo kampitigaM donisijja rayaharaNa, saMthAruttarapaTTo, dasapehA uggae sUre, anne bhaNaMti ekakArasamo deDauti, upagaraNa caudasagaM, paDilehijjaI diNamsa paharatige, ugdhADaporisIe pittanijjoga paDilehA 1. muhapattI 2. colapaTTa 3. UnanuM kalpa 4-5. sUtaranA be kalpa 6. rajoharaNanuM aMdaranuM sUtaranuM niSikjhA 7. bahAranuM paga lUchavAnuM niSijha 8. ogho 9. saMthAro 10. uttarapaTTo A agiyAra cIjonI paDilehaNA prabhAtamAM sUryanA udaya thatA pahelA karAya che. bAkInI cauda upakaraNanI pratilekhanA pahorane aMte karavAmAM Ave che: 1. muhapattI 2. colapaTTa 3. gocchaka 4. pAtra 5. pAtrabaMdha 6. paDalAo 7. rajastrANa 8. pAtrasthApana 9. mAtraka 10. patajJAha 11. rajoharaNa 12. UnanuM kalpa 13-14. sUtaranA be kalpa. Ama, uparanI 11 ane 14 maLIne pacIsa pratilekhanA karavAnI che ane teno vizeSa vistAra pravacanasArodvAramAM Apela che. 3 gupti - 1. mana 2. vacana 3. kAya gupti 4 abhigraha - abhigraha eTale pratijJA. 1. dravyathI 2. kSetrathI 3. kAlathI 4. bhAvathI abhigraha A prakAre karaNasittarInA bheda thayA. pAMca mahAvratanI pacIsa bhAvanA athavA vaMdananA pacIsa Avazyaka ke pacIsa kriyAAzravanA tyAga athavA bAvIsa parIsahasaha ane traNa guNipAlana maLIne pacIsa, ItyAdi rItoe paNa upAdhyAyajInA pacIsa guNa thaI zake che. [68] Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) upAdhyAyajIno viziSTa guNa vinaya': upAdhyAyajIno 'vinaya' guNa e viziSTa guNa che. teo vinaya guNanA svAmI che. vinayanuM phaLa adhyayana che. zrutanA jJAna vinA mojJa na maLe e jJAna mATe vinayaguNa hovo joIe. dvAdazAMgI zrutanuM jene joItu hoya te mAtra bhaNavAthI nathI maLatu paNa vinayapUrvakanA adhyayanathI maLe che. cauda pUrvanuM jJAna mAtra vAMcanathI na maLe. te mATe vinaya joIe. codapUrvanuM jJAna labdhithI maLe te labdhi mATe vinaya hovo joIe. vinaya vinA sAmAnya jJAna maLe paNa viziSTa jJAna vinayathI ja maLe che. upAdhyAya bhagavaMtanI vizeSatA e che ke teo jJAnanI sAthe atyaMta namra ane vinIta hoya che. jema AmavRkSa para phala lAge tyAre vRkSanI DALIo nIce namI jAya che tema upAdhyAya bhagavaMta jema jema jJAnamArgamAM AgaLa vadhe che tema tema temanI namratA vadhatI jAya che. AcArya bhagavaMtanI samakSa teo eka vinamra sevakanI jema rahe che. AcAryano svayaMvinaya karavo ne pAse karAvavo te upAdhyAyanuM mukhya kartavya che. vinaya vinA jema vidyA nathI tema vinaya vinA paNa dharma paNa nathI. A vAta upAdhyAyajI potAnA draSTAMtathI jagata sanmukha sarvadA TakAvI rAkhe che. vinayanA nAzamAM jema vidyAno nAza che tema vinayanA nAzamAM dharmano paNa nAza che. e padArthapATha jagatane ApavAnuM kAma upAdhyAyothI thAya che. upAdhyAyothI vinayAdi sadguNonuM rakSaNa thAya che. teo svayaM vinaya kare che ne bIjA pAse karAve che. vinayathI jJAna, jJAnathI darzana, darzanathI cAritra ne cAritrathI mokSa teo svayaM meLave che ne bIjAone meLavI Ape che. (5) pAMcamA parameSThi sAdhu-bhagavAna : parameSThimAM paMcama sthAne birAjamAna "kaMcana-kAminI' nA tyAgI banIne mokSamArganI sAdhanA karanAra sAdhu bhagavaMta - nuM svarUpa ahIM prastuta che. ka) "sAdhu' zabdano zabdArtha - "sAdhu" nuM svarUpa kha) gItArtha graMthakAroe karela "sAdhU' nI vyAkhyA T) "satra' "to' be zabdanI viziSTa carcA gha) sAdhu bhagavaMtanA 27 guNa ca) avaMdanIya sAdhu (kusAdhu) (ka) "sAdhu' zabdano zabdArtha ane svarUpa sAdhu gRhasthapaNAno tyAga karI lokasaMjJA mukI sarva pApavyApArone pratijJApUrvaka choDavArUpa alaukika sAdhutAne aMgIkAra karanArA hoya che. 'nivANasAhue joe janhA sAhati sAhuNo samAya savabhUsu, tamyA te bhAvasAhuNo' arthAt nirvANa - mokSane sAdhavAnA je jogache te sAdhe che te sAdhuo che ane je sarvabhUto pratye corAsI lAkha jIvayonithI upajelA sarva jIvo pratye sama eTale samatA dharanArA che te bhAvasAdhu che. sAdhu zabdamAM 'sAdhadhAtu che jeno artha "sAdhavuM e thAya che. A artha upara lAgu pADavAmAM Avyo che. saMyamane dhAraNa kare tene "sAdhu" kahevAya che. asahAyane sahAya kare te sAdhu. tethI kahyuM che ke: 69 ] Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asahAye sahAyata, kaheti saMjama kahaMtasa eeNa kAraNeNaM, NamAmi savva sAhUNaM' arthAt - asahAyane sahAya karanArA, saMyama karanAra, Indriyanigraha karAvanAra che e kAraNathI sarva sAdhune namaskAra karUM chuM. sAdhu bhagavaMta mATe cAra zabdo khAsa vaparAya che? 1) mAhaNa - je pote koI jIvane haNato nathI ane bIjAne paNa ahiMsAno upadeza Ape che. 2) samaNa - koInI madada lIdhA vinA vihAra - gocarI vagereno pote zrama karI, IndriyonuM damana karI, mamatAne choDI te samaNa kahevAya. 3) bhikhU- je gRhasthone tyAMthI nidaza bhikSA meLavIne zarIranirvAha kare che. 4) nigraMtha - sadA rAga-dveSanI graMthio athavA gAMTho rahita ekAkI bhAvavALAne nigraMtha kahe che. sAdhunuM varNana karatA zAstromAM lakhyuM ke samyaga darzana, jJAna ne cAritra dvArA je mokSaprApti hetu sAdhanA kare che te sAdhu. saMyamapAlana karavAvALAne sahAya karavAvALA te sAdhu svayaMnI Agamokta Icchita arthanI prApti hetu sAdhanA karavAvALo sAdhu. aDhAra prakAranA pApasthAnakanI pravRttiono tyAga karavA mATe prayatnazIla rahe che. paMcamahAvrata dhAraka, brahmacaryAdi guNayukta, paMcamahAvratadhAraka, dravya-guNa-paryAya-svabhAva-nimitta-upAdana kAraNa, kArya, bhAva, utsargaapavA paddhati dvArA jIva-ajIva tattvane je jANe che te sAdhu. mananuM mauna dhAraNa karavAvALo te muni. sAdhune zramaNa paNa kahevAya che. "zramaNa zabdanI vyAkhyAmAM kahyuM che ke AtmaguNa pragaTa karavAnA hetuthI zrama karavAvALo te zramaNa. prAkRtamAM "samaNa' zabdanI vyAkhyAmAM kahyuM che ke badhA jIvo para samAnabhAva rAkhanAra te samaNa. zatru-mitrAdi para samatAyukta te samaNa. anukULa-pratikULa prasaMgo para samabhAvadhAraka te zramaNa. zubhamanayukta hoya te zramaNa. zAdhu ne zramaNa kema kahevAya te samajAvavA sAdhune keTalI upamAothI upamita karelA che jemAM sAdhunuM spaSTa svarUpa samajAI jAya che, te nIce mujaba che: 1) sAdhu sarpa sama che - sarSa bIjAe banAvela bilamAM nivAsa kare che te ja rIte sAdhu potAnA mATe makAna, upAzrayAdi banAvato nathI ke koI pAse banAvaDAvato nathI. bIjAe dharma-ArAdhanAnA hetu-rUpa banAvela upAzrayamAM ja rahe che. vaLI, je sarpa maraNAMta kaSTa Ave to paNa "agaMdhata kula' no sarpa vamana karelA viSane pAchu grahaNa karato nathI e ja rIte sAdhu sAMsArika sukhono upabhoga karato nathI. vaLI, sarpa jema bIlamAM sIdho pese che tema sAdhu AhArAdi, svAda lIdhA vagaraja peTamAM nAkhe che. | zramaNa parvatasama che - parvata mahAvAyumAM nizcala rahe che tema sAdhu upasarga pariSadamAM nizcala rahe che. parvata jema auSadhiono bhaMDAra che tema zramaNa labdhiorUpa auSadhono dhAraka che. parvata prANIone mATe AzrayarUpa che. tema zramaNa bhavya prANIono Azraya pradAna kare che. zramaNa agnisama che - kASTAdi padArthone jema agni bhasmIbhUta kare che tema zramaNa karmarUpa Idhanane bhasma kare che. agni jema prakAzadAtA che tema zramaNa jJAnarUpa prakAzadAtA che. game teTalA kASTa nAkho chatAM agni atRpta tema zramaNa jJAnArjana mATe atRpta. agni jema suvarNanA melane mITAve che tema zramaNa Atmapradeza para lAgelA mithyAtva Adi melane haTAvavA samartha che. [70] Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zramaNa samudrasama che - jema samudra maryAdAnuM ullaMghana nathI karato te zramaNa anAjJAnuM ullaMghana nathI karatA. ratno bhaMDAra samuha - tema jJAnarUpa ratnono bhaMDAra te zramaNa. bhayaMkara tophAnomAM akSubdha samudra tema aMtaraMga viSaya - kaSAyanA tophAnothI akSubdha te zramaNa. zramaNa AkAzasama hoyache - nirAlaMbana AkAza tema zramaNa nirAlaMbana. AkAzane zubhAzubha padArthomAM samabhAva tema zramaNane zubhAzubha saMyogomAM samabhAva. zramaNa vRkSazrama hoya che - patthara mAranArane paNa phaLadAtA vRkSa tema niMdakanA paNa kalyAmakartA zramaNa. zItala chAyA pradAtA vRkSa tema krodhAdi saMtapta AtmAone zItala chAyA pradAtA zramaNa. phaLanI prApti pachI suyogya vRkSanuM namra thavuM tema zramaNa guNonA pragaTIkaraNathI namra bane che. bhramarasama - puSpone kaSTa ApyA vinA AhArAdi grahaNakartA zramaNa. bhramaranI jema zramaNa AhArAdino saMgraha nathI karatA. mRgasama-mRga jema sihAdithI sAvadhAna rahe che tema aMtaraMga zatruothI zramaNa sAvadhAna rahe che. mRganuM koI niyata sthAna nathI hotu tema zramaNonuM koI niyata sthana hotuM nathI. gItArtha sAdhu mRganI jema ekala vihAra kare che. pRthvIsama - pRthvI jema kaSTa sahana kare che tema zramaNa upasargAdi sahana kare che. chedana- dohana karanAra para pRthvI samabhAvI che tema apamAnAdi prasaMga para samabhAva dhAraka zramaNa. kamalasama - kAdavamAM utpanna thavA chatAM kAdavathI alipta kamalanI jema zramaNa saMsArathI alipta hoya che. kamala jevA suvAsita hoya che, AtmaraNatArUpI sugaMdhathI suvAsita hoya che. kamaLanI jema hajAro guNothI suzobhita zramaNa jinazAsananI zobhAmAM vRddhikAraka zramaNa hoya che. - sUryasama-hajAro kiraNothI suzobhita sUrya tema hajAra zIlaMga rathathI suzobhita zramaNa. svatejathI dedIpyamAna sUrya tema tapa tejathI dedIpyamAna zramaNa. sUryanA prakhara tApathI azuci nAza pAme tema zramaNa bhagavAnanA sapanA tejathI karmarUpa kIMcaka, vibhAvarUpa pANI, vAsanArUpa azuci zuSka thaI jAya che. pavanarUpa - pavanasama apratibaddha vihAro zramaNa sAdhune yati paNa kahevAya che. (paryAyavAcI) 'yati' zabdanI vyAkhyA karatA kahyuM che te yati (jati) dharmakriyAnuM pUrNa prayatna kare te yati. zuddhayogathI gRhasthAzramano tyAga karI nitya saMyamamAM ramaNa karavAvALo te yati. saMvAsAnumatithI vista te yatI. sAdhu bhagavaMtane bhikSu kahevA pAchaLanuM prayojana e ke ATha prakAranA karmopAjana rUpa sudhAnuM jJAna, darzana ne cAritrathI bhedana karavAvALo te bhikSu. dharmakAryanA paripAlana mATe AraMbha-samAraMbhanA tyAga saha bhikSaNazIla te bhikSu. pacana-pAcana Adi sAvadya anuSThAnathI rahita nirdeza AhAra bhojI te bhikSu. tapa dvArA karmonuM bhedana karavAvALo te bhikSu. sAdhu bhagavaMta gurUAAjJApAlanamAM tatpara hoya che. prAyazcita Adi pANIthI pApamalane sApha karavAvALA hoya che. niraMtara zuddha svAdhyAya karavAmAM tallIna hoya che. (kha) gItArtha graMthakAroe karela "sAdhu nI paribhASAH SaTzAstravettA paramopakArI upAdhyAyajI yazovijayajI mahArAja "zrI paMcaparameSThigItAmAM kahe che : klezanAzInI dezanA, deta gaNe na prayAsa, asaMdIna jima dIpa, tathA bhavijana AzvAsa, [71] Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taraNa tAraNa karUNApara, jaMgama tIratha sAra, dhana, dhana, sAdhu susaMkara, guNa mahimA bhaMDAra arthAt - niraMtara dharmopadeza ApavAmAM je parizramanI gaNatarI nathI karatA tathA bhavya AtmAone Azraya levA mATe jeo sthira dvipa jevA che. bIjAne tAravAmAM tatpara che AvA karUNAthI bharapUra sukhakaraka sAdhupurUSa niraMtara karUNAtatpara hovAthI tathA guNAMkane mahimAnA bhaMDAra hovAthI jaMgama tIrtha tulya hoya che ane jagatamAM vAraMvAra dhanyavAdane pAtra thAya che. namaskAra mahAtmayamAM zrI siddhasena divAkara AcArya lakhe cheH motmAra: sarvasaGganAM, moSyA nAntara caurnnaam| modante munayaH kAma, mokSa lakSmI kaDAkSitA / / arthAt - sarva aMgano tyAga karanAra, rAgadveSAdi aMtara zatruothI nahIM lUMTAnArA ane mokSalakSmI vaDe kaTAkSapUrvaka jovAyela munio atyaMta AnaMda Ape che. 'visayasuha niyattANa, vizuddhacAritta niyama juttANuM tacca guNa sAyANa, sAhaNa kirayajajhAyaNa nAmo arthAt viSaya (zabdAdika pAMca prakAranA) sukhathI nivRtta thayelA, vizuddha cAritra ane niyamathI yukta ane tathya - sAcA guNanA sAdhaka ane kRtya kRtya thavAnA mokSa pAmavAnA kAryanA udyamavaMta evA sAdhune namaskAra thAo. (ga) "sabU' ane "to' be zabdanI viziSTa carcA paMcama pade sthiti sAdhu bhagavaMtane namaskAra karatuM pAMcamu pada che. "namo no savva sAhUNAM' ahIM prathama satra (sarva) zabdanI viziSTa carcA karavI Avazyaka che. zrI navakAramaMtra binasAMpradAyika che to savya zabda ahIM mukI kayA sAdhuono samAveza karyo che te batAvatA zAstromAM lakhyuM che ke 1. sarva eTale "sAvaM' arthAt sarva jIvonA hitane karanAra athavA sarva zubhayogane sAdhanAra te sArva sAdhu athavA sArva eTale arihaMtane sAdhanAra, temanI AjJA pramANe ArAdhanAra te sArvasAdhu. 2. vaLI sarva eTale sarva zabdathI sarvanayothI viziSTa ahaMdadharmane svIkAranArA, sarva zubha yogone siddha karanArAne arihaMtanI AjJA pramANe sAdhudharmanuM pAlana karanArA 3. sarva sAdhuo eTale jinakalpI, sthavirakalpI, sthitikalpI, chadmastha, gItArtha, agItArtha, adyadina, dIkSita, dezAnapUrva koTidIkSitAdi vagere sarva sAdhuono samAveza thAya che. topa' zabda bharata, airAvata ne mahAvidehakSetramAM rahelA badhA uparyukta sAdhuo che. lakhyuM cheH jAvaMta ke vi sAhU, bharapheravaya - mahAvidehee savaeNsitesiM, paNao, tiviheNa tidaMDa-virayANa ekalA "sarva sAdhu' ema kahevAthI "sarva' e zabdathI dezanA tathA sarvanA baMne dekhADI zakAya che. paNa ahIM jarApaNa bAkI na hoya evuM apariveza batAvavA mATe "to' zabda mUkela che. ahI topazabda mukavAthI jyAM jyAM AvA sAdhu hoya to sarva sAdhuono samAveza che. namo to savva sAhU emAM satra ane topa A zabdo dvArA evo dhvani che ke jaina ho ke jainetara ho, je mumukSumAM sarva pApanA tyAgarUpa sadAcAra che te pUrvAha che. A bahu vizALa dRSTi che. udAra cittavALI dRSTi che, [72] Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pakSapAtarahita daSTi che ke je pratyeka sAcA dharmano pAyo hovo joIe, amuka ja mANaso AtmajJAnanA adhikArI che ema vaidika darzano mAne che . bauddha dharmamAM jarA vizALa dRSTi che. AtmajJAnane zuddhatama sadAcAra tathA paMcamahAvratanuM pAlana karanAra sAdhu game te sthaLano hoya, game te jAtimAM utpanna thayo hoya te pUrjAI che. AvI jainonI mAnyatA jainadharmamAM sAcI tArkika ane sArvajanika udAra draSTi rahelI che enuM pramANa puruM pADe che. vaLI dIkSita thanAra vyakti game te jAtino hoya tene paNa dIkSA ApavAmAM Ave che. evA dAkhalAche ke harijane paNa dIkSA laIne AtmakalyANa sAdhyuM che. A batAve che ke jainadharma, jAtibheda, kulabheda, garIbI amIra A badhA ja vADAothI para thaI mAtra AtmakalyANarthIne ja mahattva Ape che. AvA sAdhuone vaMdana karatA, savAranA pratikramaNamAM keTalAka duhAo dvArA temanuM prAtaHsmaraNa karavAmAM Ave che. be koDI kevaLadharA, vaharamAna jIna vIza sahasa koDI yugala namu sAdhu namu nIzadIza. je cAritre nirmaLA, je paMcAnana siMha viSaya - kaSAyane gaMjIyA - praNamuM te nazadIza. (gha) sAdhu bhagavaMtanA 27 guNaH chavvaya -cha kAya rakhaM, paMcidiya-loha-nigraho khaMtI bhAva vizuddhi paDilehaNAya, karaNe vizuddhiya saMjamajoe jutto, akuzala maNavayakAyasaMroho sIyAI pIDa sahayuM, maraNa uvasagnasaharNa ca (1 thI 6) cha vratoH (1) prANatipAta viramaNa vrata - ahiMsAvrata A sAdhunuM mukhyavrata che. te badhA vratonI mAtA che. sAdhucha kAyanA jIvonI satata rakSA kare nava prakAre hiMsAno kare. sAdhunI dinataryA ja evI hoya ke te moTAbhAganI hiMsAne varjI zake. teo kAcu pANI vApare nahIM. lAITa - paMkhA - IleTrisITI vApare nahI. ughADe page cAle - jAte rAMdhe nahI. koI jIvane mAre nahIM. sUtA besatA uThatA satata paDilehaNa kare jethI ajJAnatAthI paNa koI jIvanI hiMsA thAya nahIM. mRSAvAda viramaNavrata - sAdhu bhagavaMta anArtha vacano bole nahIM. satya vacana mATe vANImAM Agraha rAkhe. satya hovA chatAM avajJAnasUcaka vAkyo bole nahIM. yatheccha AlApasaMlApa na karatA yogya samaye bIjAne hitakara priyakara lAge tevA saphaLa vAkyo ja bole. adattAdAna viramaNavrata - zramaNa koIpaNa vastu ApyA vagara le nahIM. paDI gayelI, bhUlAI gayelI ke mAlika na hoya te vastu le nahIM. jarUra hoya to mAlikanI anumatithI yogya vastu meLave. maithuna viramaNavrata - sAdhu bhagavaMto maithunano sarvathA tyAga kare. nava prakAranI brahmacaryanI vADanuM pAlana kare. maraghInA IMDAne jema bilADInA baccAno bhaya hoya tema sAdhu strInA zarIra, citra, rUpa, raMga vagereno haMmezA bhaya rAkhI tenAthI dUra rahe. kAmottejaka padArtho sAthe saMbaMdha rAkhe nahIM. (4) Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (5) sarva parigraha viramaNavrata - parigrahathI manovRtti kaluSita thAya che. Asakti azAMti ne azubha bhAvanAo vadhatI jAya che. sAdhu bhagavaMta AthI sarva parigrahano tyAga kare che ne tethI je teo nigraMtha kahevAya che. AcArAgaMnA bIjA skaMdamAM trIjA cUlAmAM sAdhune tenA A pAMca mahAvratamAM sthira rahI zake tevI pAMca bhAvanA batAvI che. (6) rAtribhojana viramaNavrata- mUlAcAragraMthamAM lakhyuM che ke zramaNa eka bhakta-guNa hovo anivArya che. sUryodaya ne sUryAsta vacce mAtra eka vAra bhojana kare. dazavaikAlika trIjA adhyayanamAM kSullIkAcArye kathAmAM rAtribhojanano tyAga karavAno kahyo che. SaDajIvanikAyanA cothA adhyAyamAM rAtribhojana viramaNavratano upadeza chaThThA mahAvrata tarIke karavAmAM Avyo che. A vratanA pAlanathI ahiMsAvrata pAlanamAM sahAya thAya che. sAdhu bhagavaMta A badhA vratonuM pAlana prANAMte paNa kare che tene pratyAkhyAna paNa kahevAyache. A vrato sAdhu bhagavaMta mATe jIvanabharanA hoya che tethI tene mahAvrata kahevAya che. (7 thI 12) cha kAyanA jIvanI rakSA pRthvIkAya - (dharatI, parvata - mATI iMTa) apakAya (pANInA jIvo) te ukAya (agninA jIvo) vAyukAya (pavanajIvo) vanaspatikAya trasakAya (ekendriyachI paMcendriya) A cha kAyanA jIvonI hiMsA na thAya evuM jIvana jIvavuM. (13-17) pAMca Indriyono nigraha sparzendriya, rasendriya, ghrANendriya, cakSu ane stotrendriya A pAMce Indriyone vazamAM rAkhavI. (18) lobha nigraha - lobhane vazamAM rAkhavo. (19) kSAMti - kSamA - sAdhune 'samatA rasanA dariyA' kahyA che. temanuM ahita ciMtavanArane paNa teo kSamA kare che. (20) bhAvanI vizuddha eTale cittanI nirmaLatA. (21) vastra vagerenuM paDilehaNa karavAmAM vizuddhi. (22) saMyamanA yogamAM yukta rahevuM - eTale pAMca samiti na traNa gupti AdaravA ane vikathA, aviveka ane aniMdrAno tyAAga karavo. (23) akuzala manano saM2odha eTale azubha mArge jatA manane rokavu 24) akuzala vacanano saMrodha eTale azubha mArge vacana pravartatuM hoya tene rokavuM. (25) A kuzala kAyAno saMrodha azubha mArge kAyA pravartatI hoya tene rokavI. (26) zItAdi pIDA pariSahonuM sahana (27) maraNAMta upasarga paNa pratyAkhyAnanA rakSaNa mATe sahana karavo. AvA 27 guNothI yukta hoya tene ja sAdhu kahevAya che, te ja vaMdanIya che. AvA guNonuM pAlana karatA vadhu yogyatA prApta karatA te kramazaH upAdhyAya AcAryanuM pada pAme che. uparanA guNo uparAMta sAdhu 42 doSothI rahita evI gocarI (bhIkSA) grahaNa kare ane SaTAvazyakanuM nitya pAlana kare. 74 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (ca) avaMdanIya sAdhu: AgaLa batAvela 27 guNo jemanAmAM hoya te ja kharA arthamAM sAdhuM che ane te ja vaMdanIya che. je sAdhu dIkSA lIdhA pachI AcAramAM AvA pAMca prakAranA zithilAcArI sAdhuo batAvyA che, teo vaMdanIya nathI. (1) pAsatthA - jJAna, darzana, caritrathI tadddha bhraSTa hoya. game teTalo AhAra le, loca na kare. (2) usatrA sAdhu mATe khAsa batAvelI vastu vApare, paDilehaNa - pratikramaNa vagere na kare. (3) kuzIliyA - davA, upacAra, dorA, dhAgA, jyotiza, zilpa, dhaMdho, vepAra vageremAM pravRtta rahe. (4) saMsvA - guNa - avaguNanuM bhAna na hoya te dekhAdekhIthI sAdhuno veza dhare. (5) apachaMdA - guru, arihaMta prabhu, zastrInI AjJA toDI potAnI marajI mujaba varte. AvA sAdhu kusAdhu che mATe zrAvakanuM parama kartavya che ke potAnA svArtha mATe AvA sAdhuone upayoga na kare, temane poSe nahIM temane vaMde nahIM. zrAvaka sAdhunA mA - bApa kahevAya che. mATe mArgathI patita sAdhune zrAvake sAdhutAnuM mUlya samajAvI temane pAchA mArgamAM sthira karavA joIe. Ama, prakaraNa 4mAM paMcaparameSThinuM svarUpa jotA pAMce parameSThinA kula 108 guNonuM varNana karyuM. bArasa guNa arihaMtA, siddha addevasUri uvajajhAyA paNavIsa, sAhU sagavIsa chattIsa aThasaya athavA bAra guNa arihaMta deva, praNamiye je bhAve siddha ATha guNa samaratA duHkha dohaga jAve AcAra ja guNa chattIsa, paccavIza uvajajhAya sattAvIza guNa sAdhunA japatA zIva sukha thAya aSTottara sata guNa maLIe, ema samaro navakAra dhIra vimala paMDita taNo, naya praName nitasAra arthAt arihaMta paramAtmAnA 12, siddha bhagavaMtanA 8 AcArya mahArAjanA ra6, upAdhyAyajInA 25 ane sAdhunA 27 maLI paMcaparameSThinA kula 108 guNo thAya che. tethI navakAravALInA maNakA paNa 108 hoya che. A paMcaparameSThinA guNonI stavanA karatuM nAnakaDuM A strotra che : aha~to bhagavaMta indramahitAH siddhAzrca siddhisthitaachH| AcArya jinazAsanonnatikarA: pUjyA upaadhyaaykaaH| zrI siddhAMtasupAThakA munivara ratnatrayAradhakA paMccaite paramoSTinaH pratidinaM kurvantu vo maGgalam // 7pa | Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa - 6 - zrI navakAramaMtranI ArAdhanA (1) ArAdhanAnI pUrvabhUmikA (2) maMtrasAdhanAnuM sthAna, Asana, vastro (3) dhyAnanI vividha prakriyA (4) ArAdhanA daramyAna sAdhako thatA anubhavo Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa - 6 zrI navakAramaMtranI ArAdhanA dareka maMtranI ArAdhanA karIe tyAre ja te maMtrathI prApta thatA phaLanI prApti thAya che. zrI navakAramaMtra paNa eka maMtra che tethI vidhipUrvaka tenI ArAdhanA (jApa) karavAthI prApta phaLa pUrNarUpe darzita thAya che. koIpaNa kriyAnuM saMpUrNa phaLa meLavavuM hoya to vidhipUrvaka ArAdhanA jarUrI che. kheDUta jo vidhipUrvaka vAvavA AdinI kriyA kare che to ja dhAnyarUpI phaLa prApta kare che. tethI zrI navakAramaMtranI ArAdhanAnI vidhi samajavI atyaMta Avazyaka che. (1) ArAdhanAnI pUrvabhUmikA? makAnamAM pAyo majabUta hoya to ja makAna TakI zake che ane temAM rahevAvALA nirbhayatAthI rahI zake che. e ja rIte zrI navakAra mahAmaMtranA jApamAM cittane sthira karavAM mATe prAthamika upayogI prayojanabhUta guNone barobara jANavA joIe. arthAt te guNone samajIne vicAra karIne tene jIvanamAM utAravA rAta dina prayatna karavo joIe. jo A prakAre vidhipUrvaka jApa karavAmAM Ave to jApano mahimA zAstramAM je rIte varNana karyo che tevo anubhava sAdhakane jarUra thAya. jApa karatA pahelA pUrvasevAnA rUpamAM keTalIka bAbato vicAravI jarUrI che. vastra para raMga caDhAvatA pahelA prathama vastrane dhoIne svaccha karavuM jarUrI che tema mahAmaMtrano raMga AtmA para caDhAvatA pahelA hRdayanI zuddhi ane te mATe keTalAka yogya bAhya niyama jarUrI che. mahAmaMtranI ArAdhanA karatA pahelA sAdhake mahAmaMtranA mahAbhyathI hRdayane vAsita karavuM joIe. mahAmaMtrano mahimA batAvatA zloko dvArA mahAmaMtranA mahimAne hRdayamAM sthApita karavo joIe. eno arthane samajIne jApano prAraMbha karyA pahelA zubha bhAvanApUrvaka zAMta cittathI arthane dhyAnamAM rAkhI evA zloko bolavA joIe (maMtranI durlabhatA batAvatA) udAharaNarUpe dhannahaM jeNa mae, aNorapArammi bhvsmuddmmi| paMcanhanamukkAro, acita ciMtAmaNI patto / arthAt - huM dhanya chuM ke mane anAdi anaMda bhava samudramAM aciMtya ciMtAmaNI evA paMca parameSThino namaskAra prApta thayo. sAdhake dhyAna karatA pahelA nIcenI bhAvanAthI AtmAne bhAvita kare ke, merU parvata jeTaluM sonuM, vizALa sAmrAjya, devaloka Adi saMpadAo A badhu meLavavuM sulabha che paNa bhavacakramAM A navakAramaMtra maLavo durlabha che mATe he mana pramAda karyA vagara sthira thaI navakAramaMtranuM dhyAna kara. ne prAraMbhamAM, manamAM nirNaya kare ke "hu parama maMgaLa navakAra, tArA zaraNe Avelo huM eTaluM ja mAMgu chuM ke tArA aciMtya prabhAvathI niyamita akhaMDa rIte, utsAhathI ane ekAgratA sAthe paramapadanI prAptinA udezathI tane ArAdhavAnuM sAmarthya mArAmAM pragaTa thAo. bIjA koI phaLanI AkAMkSA nathI.' vaLI sAdhake manamAM evo harSa dhAraNa karavo ke parameSThi bhagavAnanuM AlaMbana na maLavAthI bhUtakALamAM anaMtA bhava bhramaNa karavA paDyA. teno aMta Aje temanA AlaMbathI AvI rahyo che teno harSa dhAraNa karavo. vaLI e paNa jarUrI che ke pUrvabhUmikArUpe) sAdhake guru pAse jaI prathama paMcaparameSThinuM svarUpa barobara samajavuM Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ joIe. temanuM satata manana ciMtana karI AtmasAta karI laMvuM joIe. parameSThi bhagavaMtano ApaNA para keTalo upakAra che, emanA RNa nIce ApaNe keTalA dabAyelA chIe eno khyAla jApa karanAra sAdhakane hovo joIe. kharI rIte to zrI mahAnizItha Adi sUtronA ane zAstrokta vidhividhAna prati pUro Adara rAkhavAvALA nigraMtha munirAjanA mukhathI zrI upadhAna Adi tapa karavA sAthe grahaNa karelA navakAraja vidhipUrvaka grahaNa karelo gaNAya. eTale ke navakAramaMtranI ArAdhanA karanAre A 'upadhAna tapa' karI ne pachI ja gurumukhe grahaNa karI A maMtranI ArAdhanA zarU karAya. pUrvabhUmikA rUpe sAdhake jApano udezya pahelethI ja spaSTa ane nizcita karI levo joIe. Ama to AtmakalyANa mATe ja A maMtra gaNavo joIe e ja prazasta udezya che. sarva jIvarAzinuM hita thAo, sarva jIvone paramAtmAnAM zAsananA rasiyA banAvuM, bhavyAtmAo mukti pAmo, saMdhanuM kalyANa thAo, mAro AtmA karmamukta thAva, viSaya kaSAyanI paravazatAthI huM jaladI muMkAuM, vagere uddezyomAMthI koIpaNa prazasta udezya nakkI karavo ne sAdhakane vizvAsa hovo joIe ke tenA udezyanI saphaLatA navakAramaMtranA jApanA prabhAvathI thavAnI ja che. - pUrva bhUmikA rUpe zrI navakAramaMtranI ArAdhanA karanAra sAdhakamAM keTalAka guNo hovA atyaMta jarUrI che. zrI navakAramaMtrano adhikArI zraddhA, saMvega Adi guNothI vibhUSita hovo joIe. paMca parameSThi dhyAnamAlAmAM mahAmaMtrano jApa karanAra mATe kahyuM : zAMtadAMta, guNavaMta, saMtana sevAkA2I vArita viSaya kaSAya, jJAna darzana suvicArI syAdavAda rasaraMga, haMsapari samarasa jhIle zubha pariNAma nimitta, azubha savi karmane chIle tAdeza nara parameSThipada, sAdhanAnA kAraNa lahe zAha zAmajI sutaratna, nabhidAsa INipare kahe arthAt - zAMta, indriyone jItanAra, ahiMsA vagere guNono svAmI, saMta puruSonI sevA karanAra viSaya - kaSAyane jeNe vArelA hoya, je jJAna ane darzanano ArAdhaka hoya, dareka kArya viveka - vicArapUrvaka karanAra hoya. syAdavAda - anekAMtavAdathI raMgAyelo hoya, haMsanI mAphaka zamarasamAM jhIlanAro hoya, je zubha pariNAmanA nimittono zodhanAro hoya, badhA azubha karmonechedanAra hoya, eja vyakti paMcaparameSTinI yogya japa ArAdhanA karI zake ema zAmana zAhano putra namidAsa kahe che. vaLI pUrvabhUmikA rUpe sAdhakanuM citta caMcaLatAthI mukta hovuM joIe. zAMti samarpaNa ne samatAthI sAdhakanuM citta vAsita hovuM joIe. pUrvabhUmikA rUpe sAdhakamAM nIcenI yogyatAo hovI jarUrI chaH 1. kRtajJatA - arihaMta Adi paMcaparameSThi namaskArane pAtra che, kAraNa ke teo pa2ma upakArI che tethI temanA patye namratAbhAva sAdhaka hRdayamAM hovo jarUrI che. 2. paropakA2 - tIrthaMkara prabhu paNa jagatane mokSano mArga batAvI paropakAra kare che. koIpaNa dharmAnuSThAnanA mULamAM parahitanI bhAvanA Avazyaka che. AthI sAdhakanA hRdayamAM paropakArabhAva hovo Avazyaka che. Atmadarzivatva sAdhakanA hRdayamAM sarva jIvo pratye AtmadarzatvabhAva arthAt jagatanA badhA ja AtmAo mArA jevA AtmA che tevo bhAva bhAvavo joIe. 'zuddha aMtaHkaraNathI badhA ja jIvonA 3. 78 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukhanI icchA karavI, badhAne kSamA karavI, badhAne mitra mAnavA, badhAnA duHkha dUra thAya tevI icchA karavI vagere guNo Atmadarzita bhAva vikasAvavAmAM jarUrI che. 4. paramAtmadarzitva - arthAta mAro AtmA paramAtmA samAna che. siddha bhagavAnano je svabhAva che te ja AtmAnI yogyatA che. Atmadarzita bhAvathI ja paramAtmAdarzitva bhAva pragaTa thAya che. A bhAvathI sAdhakane potAne A maMtranI ArAdhanAthI zuM meLavavAnuM che te spaSTa thAya che. vaLI dhyAna karanAra sAdhaka kevo hovo joIe te batAvatA kahyuM : (1) taccita - arthAt dhyAnAdimAM cittavALo (2) tanmana - temAM mana vALo, vizeSa upayogavALo (3) tellezya - temAM vezyAvALo - zubha pariNAmavALo (4) tadadhyavasita - temAM adhyavasita - utsAhavALo jIva (5) tattIvrAdhyavasAya - vizeSa prakAranA prayatnavALo (6) tadarthopayukta - tenA arthamAM upayogavALo jIva (7) tadapikaraNa karaNono eTale mana, vacana kAyAnA yogane temAM sArI rIte joDanAro (8) tadbhAvanAbhAvina tenI bhAvanAthI bhAvina thayelo jIva (9) sAmAjopayogarUpa citta ] (10) viziSa upayoga rUpa mana cittanI sthiratAvALo (11) zubha pariNAmarUpa mana A rItenA guNasahita kriyA dhyAtA ne dhyeya samukha laI jAya che. vaLI pUrvabhUmikArUpe sAdhakamAM zArIrika mAnasika baLanI pUrNatA hovI jarUrI che. sAdhakanA manamAM kharAba vikAra, azubhabhAvanA ane vikAra hovA joIe nahIM. vaLI indriya - kaSAyano japa, mitAhArIpaNuM, brahmacarya, zraddhA, mauna, dayA dAkSiNyatA vagere guNo hovA joIe. vaLI sAdhake kuMbhaka, rocaka ne pUrakano abhyAsa karI manane eka ja sthaLe rokI rAkhatA zIkhavuM joIe. zarIra paNa atyaMta sahanazIla banAvavAnI AvazyaktA che. vaLI sAdhake ekAgratAno ghaNo abhyAsa karavo jarUrI che. kAraNe prAdhAnAM mane tIvra vipA eTale cittanI ekAgratA te vaDe karAyeluM karma tIvravipAka eTale utkaTa phaLa ApanAruM thAya che. hRdayarUpI pustakanA korA kAgaLa para dhyAnarUpI kalama vaDe potAnA nAmanI jema paMcaparameSTinA nAmane lakhatA hoIe tevI ekagratApUrvaka jApa karavAnI Teva pADavI joIe. navakAramaMtranI ArAdhanA karavA besatA pUrvenirvine gaNI zakAya ane temAM AvatA vidgonuM nivAraNa karI zakAya te mATe rakSaka pAMjarA rUpe 'vajapaMjara stotra' gaNIne zrI navakAra gaNavAnuM vidhAna che. te stotramAM judA judA pado dvArA dehanA aMgonI rakSA karAya che, te strotra A pramANe che : OM parameSThi namaskAra, sAra navapadAtmaka, AtmarakSAkare vaja - paMjarAnce smarAmyahaM. 79] Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3OM namo arihaMtANaM, ziraskazirasi sthita, (ahIM be hAtha mastaka para rAkhI rakSA ciMtavavI) OM tIrthakara namo siddhANe, mukhemukhapaTAMbara (ahIM mukha para mukhapaTa samAna samajI be hAtha mukhapara mukI rakSA karavI) OM namo AyariyANaM, aMgarakSAtizAyinI (ahIM badhA aMgo para hAtha rAkhI aMgarakSA dhAravI) OM namo uvajajhAyANaM Ayudha hasyayodaDha (ahIM baMne bhUjA para hAtha rAkhI AyudhanI rakSA samajIye. 3OM namo loe savvasAhUNaM mocake pAyado zubhe (ahI baMne paga para hAtha rAkhI rakSA ciMtavavI.) eso paMca namukkAro (taLiyA para hAtha rAkhI vrajazilAnI jema rakSA thAya che tema ciMtavavuM) saba pAvappaNAsaNo (potAnI cAre bAju hAtha pheravI vajamaya killo rakSA mATe che tema dhAravuM) maMgalANaM ca savvasi (killAnI cAre bAju pharatI aMgAravALI khAI rakSA mATe che tema ciMtavavuM) paDhamaM havaI maMgala - killA upara raheluM mukhya vajamaya zarIranA rakSaNarUpa DhAMkaNuM che ema dhAravuM) mAthAnI upara baMne hAtha bhegA karI rakSA karavI) A rIta A strotra dvArA aMgarakSA karI pachI mahAmaMtra navakAranI ArAdhanA zarU karavI. (2) maMtrasAdhanAnuM sthAna, Asana, vastro : maMtra ArAdhanAmAM sthAna e mahattvanI vastu che. e sthAna anukuLa hoya to sAdhanAmAM sahAya maLe ane siddha satvara thAya. maMtra vizAradonA abhiprAyathI tIrthakaronI kalyANabhUmi hoya te sthAna sAdhanA mATe yogya che kAraNake tyAMnA vAtAvaraNa para e paramapuruSono viziSTa prabhAva paDelo hoya che ane temanI smRti maMtrasAdhanA mATe preraNAno stotra banI jAya che. vaLI jyAM koI siddhapuruSe amuka samaya sthiratA karI maMtrasiddhi karI hoya te sthAna paNa pasaMda karavA yogya che. jinamaMdira vanapradeza nadIno kinAro pakSasarovaranI pALa vagere maMtrasAdhanA mATe uttama sthaLo che. namaskAra mahAmaMtranI sAdhanA mATe lakhyuM che ke tenI sAdhanA azokavRkSanI samIpe besIne thAya to satvara siddhine ApanAro thAya kAraNa ke azokavRkSa e jInezvaradevanA aSyamahAprAtihAryomAM mahattvanuM sthAna dharAve che. parvatanA zikharo, parvatanI guphAo tathA jhADI-jharaNAvALo taLeTIno amuka bhAga paNa maMtrasAdhanA mATe yogya che. vaLI guru je sthAne birAjamAna hoya tevA upAzraya, poSadhazALA vagere paNa maMtrasAdhanA mATe anukuLa sthaLo che. jo anya sthaLe javAnI anukuLatA na hoya to potAnA nivAsasthAne amuka bhAga pasaMda karI sAdhanAne anukuLa banAvI zakAya che. tyAM svacchatAne pavitratA jALavavI joIe, dhUpa-dIpa karavA joIe. TUMkamAM, je sthAna pavitra ane zAMta hoya, jyAM vikSepa thavAno saMbhava ati alpa hoya, tyAM maMtrasAdhanA karavI joIe jethI sAdhanA sArI rIte AgaLa vadhI zake ane tenuM suMdara pariNAma Ave. maMtravijJAnamAM lakhyuM che ke zivajI kahe che ke gharamAM karelo jApa eka gaNuM phaLa Ape, paNa gozALAmAM karelA jApanuM phaLa sogaNuM pavitra vana, udyAnamAM karelA jApanuM phaLa hajAragaNuM, pavitra parvata uparanA jApanuM phaLa dazahajAragaNuM nadItaTa paranA jApanuM phaLa lAkhaghaNuM ne devAlayamAM karelA jApanuM phaLa karoDa ghaNuM hoya che. jApanuM sthAna haMmezA eka rahe te paNa mahattvanuM che. [80] Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jApanA samaya mATe vAtavaraNa zAMta hoya, sUrya ugatA pahelAnI eka ghaDI ane pachInI eka ghaDI ane sUryAsta pahelAnI eka ghaDI ne pachInI eka ghaDI jApa mATe uttama kALa kahevAyo che. vaLI trisaMdhyAno samaya paNa jApa mATe uttama gaNAyo che. jApa mATe nizcita samaya nakkI karavo ne tyAre ja roja jApa karavo joIe. jApa mATeno sthAna ne samaya eka rahe to vadhu baLa maLe che. dizA uttara yA pUrva rAkhavI athavA je dizAmAM devAdhidevanuM mukha hoya te rIte besavuM. jApa karatI vakhate besavA mATe unanuM sapheda raMganuM Asana rAkhavuM. bahAragAma javAnuM thAya tyAre paNa Asana sAthe rakhavuM. e ja rIte vastro paNa sapheda raMganA paheravA ane e vastrone vAraMvAra dhovA nahIM. vastrone badalI na nAkhavA. vaLI ArAdhanAmAM vividha yogAsano paNa mahattvano bhAga bhajave che mATe zrI navakAra ArAdhanA mATe padmAsana, ardhapadmAsana, sukhAsana ke zAstrokta Asana rAkhavuM joIe. Asana bAMdhavAthI mana baMdhAya che. mana bAMdhavAthI ekAgratA baMdhAya che. tethI hAlaka Dolaka mana eka padArthamAM parovAya che ne pApapratikAraka zakti vadhe che. jApa bAbatamAM AcArya haribhadrasUrijIe yogabiMdumAM ema karyuM che ke cittanI gati vicalita thavA mAMDe tyAre jApano tyAga karavo. vyAkulacitta vakhate jApano tyAga karavAthI mAyAcArano tyAga thAya che. A vakhate vizrAMti levAthI jApamAM sArI rIte pravRtti thAya che. jeTalI samaya maryAdA nakkI karI hoya teTalA samaya mATe jApa karavo. A rIte amuka cokkasa Asane ane mudrAe, cokkasa jagyAe, cokkasa saMkhyAmAM cokkasa samaye dhArAbaddha rIte jApa karavAthI amuka viziSTa prakAranuM vAtAvaraNa baMdhAya che je jApa mAM sArI rIte lInatA utpanna kare che. (3) zrI navakAramaMtranA jApa (dhyAna) karavAnI vividha vidhio (ka) mALA dvArA jApa 108 maNakAnI sapheda sUta, ratna, rudrAkSa ityAdikanI navakAravALI potAnA hRdayanI samazreNImAM rAkhI paherelA vastrane ke pagane sparza kare nahI tevI rIte dhAraNa karavI ane merUnuM ullaMghana na thAya te rIte vidhi pramANe jApa karavo. A rIte 108 vAra mahAmaMtrano jopa karAya che. A navakAravALI roja eka ja rAkhavI tene badalavI nahIM. dAMta ekabIjAne aDe nahIM, jIbha dAMtane aDe nahIM te rIte mukhanA uparanA bhAgamAM cITakelI rAkhavI. 'AcAra dinakara' graMthamAM navakAravALI gaNavAnI vidhi batAvI che. je mALAthI navakAramaMtra gaNavAno hoya te mALAnI A rIte pratiSThA karAvavI joIe. " hI ratne suvarNa bIjeryA racitA japa mAlikA sarva jApesu sarvANi vAMchitAnI pracchati' uparanA maMtrAkSaro dvArA suyogya sAdhu bhagavaMta, sAdhvIjI pAse athavA zraddhAsaMpanna zrAvaka pAse zubha divase, zubha tithie ane zubha muhUrtamAM pratiSThA karAvavI. navI navakAravALIne u52nA zlokamaMtrathI 108 vAra maMtra ane vAsakSepathI mALAne adhivAsanA karavI. ne mAlAne khUba sanmAnapUrvaka yogya sAthe rAkhavI. 81 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (kha) zaMkhAvarta dvArA jApa : mALA vaDe thoDo samaya jApa karyA pachI naMdAvartathI maMtra gaNavAno abhyAsa pADavo. naMdAvartathI 12 nI saMkhyA jamaNA hAtha para gaNavo ena zaMkhAvartathI DAbe hAthe navanI saMkhyA gaNavI A rIte bAranI saMkhyA nava vAra gaNavAthI 108 thaze.'' DAbA hAthe zaMkhAvarta 4 5 8 x 8 cha 3 2 1 0 0 3 2 1 4 7 8 jamaNA hAthe naMdAvarta 5 12 da 11 9 10 (ga) akSaradhyAna : mahAmaMtranA akSara sAthe cittanuM joDANa thAya te mATe zarUAtamAM (kALA raMga para sapheda akSarovALuM chApeluM kArDa sAme rAkhI vAMcavuM) netro baMdha karIne navakAramaMtranA akSaro najara samakSa lAvavA. najara baMdha karIne sAme eka kALuM pATiyuM dhAravuM. pachI dhAraNAthI ja hAthamAM cAkano kaka.Do laIne tenA para 'namo' ema dhAraNAthI lakhavuM eTale lakheluM dekhAze. na dekhAya tyAM sudhI pharI pharIne e prayatna cAlu rAkhavo. pachI 'arihaMtANaM' lakhavuM. pharI pharI prayatna karavAthI dekhAze. A rIte nave pado mATe prayatna karavo. akSara dhyAna dharavAnI bIjI rIte e che eka cAMdInuM khokhu dhAravuM jemAM hIrA jaDavAnA bAkI che. pachI sapheda hIrAno eka Dhagalo dhAravo pachI AMkho baMdha karI dhAraNAthI temAM hIrA laI eka eka hIro kramazaH cAMdInA khokhAmAM mUkavA navakAranA 'na' no AkAra batAvavo. e rIte 'mo' Adi badhA akSaro dhAraNAthI batAvavA. te akSaro sapheda hIrA jevA caLakatA dekhAze. tyA pachI bIjA cAMdInA khokhAmAM 'namo siddhANaM' mANekathI (lAla raMga) banAvavA. trIjA cAMdInA khokhAmAM pokharAjathI (pILo raMga)'namo AyariyALa' banAvavuM. cothA khokhAmAM nIlamathI (lIlo raMga) 'namo vAAyALuM banAvavuM tathA pAMcamAM khokhAmAM zanInA ratno jaDI namo hor savvasAhUNaM lakhavuM. A rItathI kala2 jovAno abhyAsa paDaze. jema jema abhyAsa vadhe tema tema dareka padanA akSaro spaSTa dekhAze. zarUAtamAM na dekhAya to paNa abhyAsa cAlu rAkhavo. abhyAsa cAlu rAkhavAthI jarUra dekhAze. ne ekAgratA vadhaze. dhIme dhIme akSaro dekhAya tyAre maMtra sAthe saMbaMdha baMdhAyache. maMtramAM ApaNuM caitanya bhaLeche. ApaNA AtmapradezamAM akSaradhyAnathI eka kaMpana thAya che. jenAthI anAdinA mohanIya karmanA saMskAro maMda paDe che. AtmAnA zuddha caitanyanI dizAmAM vikAsa thAya che. A rIte maMtranI cUlikAmAM cAra padomAM batAvela phaLano anubhava thAya che. 82 (gha) padastha dhyAna H yogIsamrATa zrI hemacaMdrAcAryajIe yogazAstranA AThamAM prakAzamAM padastha dhyAnanuM varNana karatA lakhyu : aSTapatre sitAmbhoje, karvikAyAM kRtasthitam / Adya saptAkSare mantraM, pavitraM tintayeta tat // siddhiAdikacatuSkaM ca dipapatreSu yathAkramam / cUlA pAdacatuSkaM ca, vidikapatreSu cicayeta // ATha pAMkhaDIvALuM zvetakamaLa ciMcavavuM te kamaLanI karNikAmAM eTale madhya bhAgamAM sAta akSaravALA pahelA Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pavitra pada "no rihaMtA' ne ciMtavavo. pachI siddhAdika cAra maMtrone dizAono patromAM anukrame ciMtavavA ane cUlikAnA cAra padone vidizAnA patromAM ciMtavavA. zrI navakAra mahAmaMtranuM dhyAna karavA mATe karNikA sahita aSTadaLa kamaLamAM zrI navakAra mahAmaMtranA nava padonI kevI rIte sthApanA karavI te batAvatu citra ahIM mUkyuM che, te A pramANe che : namo siddhA -- pUrvadizAmAM namo mAyariyA - dakSiNa dizAmAM namo uvajJAthai - pazcima dizAmAM namo nI sabasAdUM - uttara dizAmAM sau paMvanamukkAro - agnikhUNAmAM savvapAvapUso - neRtya khUNAmAM maMtANaMda besi - vAyavya khUNAmAM paDhamaM have maMtram - IzAna khUNAmAM A pramANe mahAmaMtranuM ciMtana karavuM. piMDastha ane padastha dhyAna AkRti ane raMganA khyAla vinA thaI zakatuM nathI eTale akSaro bane teTalA suMdara ane maroDAdAra kalpavA ane parameSThionA varNa pramANe tenuM dhyAna dharavuM. arthAt "namo arihaMtANa' padamAM caMdranI jotsanA samAna zveta varNane ciMtavavA. "namo siddhA' padamAM arUNanI prabhA samAna phakta (lAla) varNanI cIMtavavA. namo AyariyA' padamAM suvarNa samAna pILA varNane ciMtavavo. "namo 3vAyA' padamAM nIlama ratna samAna lIla varNane cIMtavavo. ane "namo no sabaMsalU' padamAM aMjane samAna zyAma varNo cIMtavavA. A akSaro jyAre barAbara spaSTa ane sthira dekhAya tathA tenA raMgo badalai na jAya tyAre mana temAM sthira thayuM samajavuM. A rIta jyAre akSaro para mananI sthiratA barobara thAya tyAre e akSaromAMthI prakAzanI rekhAo phUTatI jaNAya che ane chelle e akSaro abhuta jyotirmaya banI jAya che. akSarone jyotirmaya nihALatA parama AnaMda Ave che ane ApaNuM hRdaya adhomukha hoya che te urdhvamukha banavA mAMDe che. zrI navakAramaMtranA akSaro sAmAnya akSaro nathI. paraMtu bhava aTavImAM bhUlA paDelA pathikanA mArgadarzaka che. navakAranA akSaro ajarAmara padane apAvanAra jaDIbuTTI che. navakAranA akSarono jApa ane dhyAna e Atma anubhavanI divya prakriyAnAM maMgalamaya sopAna che. ciMtAmaNI, kAmadhenuM ne kalpavRkSa karatA adhika phaLadAyI che. navakAramaMtranA pratyakSa akSara para 1008 vidyAono vAsa che. A mAtra kAlpanika ke zraddhAmaya ke bhAvAtmaka prakriyA nathI paraMtu vAstavika anubhavAtmaka anubhava che. upara batAvyA pramANe je koI enuM dhyAna dhare che te teno anubhava jarUra karI zake che ane e anubhavamAMthI nIpajatA phaLane paNa anubhavI zake che. navakAramaMtranA akSaro zuM che te batAvatA lakhyuM: jagmurjinAstadapavargapadaM tadaiva vizvaM varAkamidamatra kathaM vinADasmAt tat sarvalokabhuvano ddharaNAya dhIre maMntrAtmaka nijavapunihataM tadatra / Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arthAta jyAre zrI jInezvara bhagavaMto mokSamAM gayA tyAre ahIM bicArA A jagatanuM zuM thaze evI karuNAthI) dhIra evA teo sarva jagatanA uddhAra mATe potAnA A maMtrAtmaka zarIrane ahIM mUkatA gayA. maMtranA akSaronI pavitratA batAvatA kahyuM ke maMtranA akSaro te tIrthakaronuM maMtrAtmaka zarIra che. (ca) anAnupUrvIthI navakAramaMtranI ArAdhanA (cha) navakAramaMtra ulaTo gaNavo (UMdhethI akSaro gaNavA) : namaskAramaMtranA aDasaTha akSarane cheka aMtima akSarathI zarU karI gaNavAno hoya che. A atyaMta kaThina che, chatAM ghaNo phaLadAyI che. dA.ta. ma la ga ga I va ha ma Dha 5 (paDhamaM havaI maMgalama) (ja) mAnasa upAsu bhASya jApa zrI pAdaliptasUrie racelI pratiSThA paddhatimAM kahyuM che ke mAnasa, upAsu ane bhASya ema jApanA traNa prakAra che. kevala manovRttithI utpanna thayelo ane mAtra pote ja jANI zake tene mAnasa jApa kahevAya che. bIjA vyakti sAMbhaLe nahIM tevI rIte manamAM bolavApUrvaka je jApa karavAmAM Ave tene upAMzu jApa kahevAya che tathA bIjA sAMbhaLI zake tevI rIte jApa karavAmAM Ave tene bhASya jApa kahevAya che. (mahAmaMtra navakArano jApa paNa A traNe rIte thaI zake che) pahelo mAnasa jApa zAMti vagere uttama kAryo mATe, bIjo upAMzu jApa puSTi vagere madhyama koTinA kAmo mATe sAdhaka teno upayoga kare che. mAnasa jApa ati prayatno vaDe sAdhya che, bhASya jApa mAmUlI phaLone apanAra che. tethI saune mATe saraLa evA upAMzu jApano upayoga karavo joIe ema zAstrakAro kahe che. Ama, vividha prakAre zrI navakAramaMtranI ArAdhanA sAdhanA jApa thAya ce paMratu tenuM yarthArtha phaLa to tyAre darzita thAya ke temAM ekAgratA sadhAya. eno anubhava tyAre ja thAya ke ArAdhanA daramyAna navakAramaya banI javAya. ekavAra jo AvI ekAgratA AvI jAya to temAMthI evo paramAnaMda prApta thAya ke pachI bIje kyAMya manane vyasta thavAnuM mana ja na thAya ane sAdhakane enA keTalAka anubhavo paNa thAya che. (4) yathArtha ArAdhanA vakhate sAdhakane thatA keTalAka anubhavo : navakAra mahAmaMtranA nava padono jyAre ekAgratApUrvaka jApa thAya tyAre prAraMbhamAM maMtranA akSaro sapheda caLakatA jotA tIvrapaNe temAM ekAgra thatA, akSaronA dvArA khUlI jatA temAMthI nIkaLatA amRtanA phUvArAmAM snAna karatA sAdhakanA roga, zoka, duHkha, bhaya, ciMtA nAza thaI jatA hoya evuM ane sukha, zAMti AnaMda ane nirbhayatAthI ApaNe pUrNa bharAI jatA hoya tevuM lAgaze. maMtranA akSaromAMthI nIkaLatI agnijvALAomAM sAdhakanI badhI ja duSTa vRttio, malinAvAsanAo bhasma thatI hoya tevuM lAge che. maMtrAkSaromAMthI varasatA varasAdamAM snAna karatA karatA sAdhaka pUrNa guNothI bharAI gayo hoya tevo anubhava kare che. maMtrAkSaromAMthI nIkaLatA divya prakAzamAM paramAtmAnA pUrNa zuddha AtmasvarUpanuM darzana thAya che. te prakAza jyAre sAdhakanA AtmAne bhedIne pasAra thAya che. tyAre te prakAzanA divya tejamAM dehathI bhinna kevaLajJAna Adi guNa lakSmIthI yukta aciMtyazaktinA bhaMDAra svarUpa potAnA zuddha AtmAnuM darzana thAya tevI divya paLo paNa sAdhakanA jIvanamAM A maMtranI ArAdhanA daramyAna Ave che. ahIM svAnubhavathI lakhavAnuM mana thAya che ke A maMtranI ArAdhanAthI pahelo anubhava e thAya che ke mati zuddha [ 84] Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thavA mAMDe che. satkAryo, puNyakAryo karavAnI taka sAme cAlIne Ave che. cArebAjunuM vAtavaraNa zuddha thatuM jatuM hoya tevuM lAge che. evA nimitto UbhA thAya che ke je divya anubhavo karAve che. manamAM zaMkA ke savAlo UbhA thAya tenuM nirAkaraNa ApoApa alpa samayamAM maLI jAya che. vaLI vicAromAM pharaka paDI jAya che. zudra vicAromAM mana pharatu thAya to tarata ja ene jAgRti AvI jAya che ne sAtvika vicAromAM ramaNa karavuM game che. paMca parameSThine namaskAra karatA mana bhAvavibhora thaI jAya che. koI guNonA puMjane namaskAra karatA karatA ApaNe pote kRtya kRtya thaI gayA tevo anubhava thAya che. sAme cAlIne anukuLatAo pAse Ave che. ArAdhanA zarU karyA pachI TUMka samayamAM ja A badhA anubhavo thavA mAMDe che. tethI zraddhA daDha bane che ne vadhu ne vadhu temAM UMDA utaravAnuM mana thAya che. vaLI jyAre AcAryajI upAdhyAyajI e sAdhU bhagavaMtane jyAre pratyakSa namaskAra karavAno Ave tyAre najara samakSa tenA guNonA darzana thatA e namaskAra bhAvapUrNa namaskAra banI jAya che. e guNonA puMjane namaskAra karatA hRdaya bhAvavibhora banI jAya che. jema jema ekAgratA vadhatI jAya che tema tema tenA UMDANanA anubhavo thAya che. Ama, navakAramaMtranuM dhyAna karavA alaga alaga vidhio batAvI. dareka vidhine joDatI eka kaDI e che ke mananI ekAgratA. A atyaMta duSkara kArya che. manane cirakAlanI viSayonA vikAsamAM pariNamavAnI Teva paDI che. tene eka ja dhyeyakAre sthira karavAnuM kAma ati kaThina che. azuddha manane zuddha banAvavAnuM ne caMcaLa manane sthira karavAnuM kArya duSkara che. AthI zAstromAM manane vaza karavA mATe cha prakAranA prayatno batAvyA che : utsAhAnnijvapAda dhairyAta, saMtoSAta tttvdrshnaat| munarjanapadatyAgAta, SaDamiryAgaH prasidhyati // (1) utsAhAta - varSollAsa vadhAravAthI (2) nizciyAta - A mAru parama kartavya che evo ekAgra pariNAma rAkhavAthI (3) dhairyAta - kaSTa vakhate sthira rahevAthI (4) saMtoSAtu - Atma ramaNatA dhAraNa karavAthI (5) tattvadarzanAta - yoga e ja tattva che, paramArthe che evo vicAra karavAthI (6) janapadatyAgAta - gatAnugatika lokanA vyavahArano parityAga karavAthI A rIte prayatnapUrvaka paMcaparameSThi dhyeyanuM dhyAna karavAmAM Ave to to mana sthira karavAnuM kArya sulabha bane che ane dhyAna vaDe manuSya potAnA bahirmukha manane jema jema paramatattvanI abhimukha karI samIpa Avato jAya che tema tema aMtaHkaraNamAM apUrva zAMti, samatA, tRpti ane nirbhayatAno AnaMda anubhavato jAya che.' | zrI navakAra maMtranuM AMtarika svarUpa darzana karyA pachI AgamapuruSoe, tattvaciMtakoe, gItArtha graMthakAroe svAnubhava dvArA maMtranA prabhAvanuM je varNana karyuM che teno vicAra pachInA prakaraNamAM karela che.. [85] Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa - zrI navakAramaMtranuM mAhAtmya 86 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa - 7 zrI navakAramaMtranuM mAhAga zrI navakAramaMtra eka zAzvata mahAmaMtra che. tenuM mahAbhya sAMbhaLavA ke vAMcavA karatA anubhavAtmaka karavA jevuM che. jaino vItarAganA upAsaka hovAthI mukhya dhyeya mokSa che. mokSabhilASI ne sAMsArika sukhonI apekSA hoya nahIM tethI navakAra maMtranA upAsakane to navakAramaMtranI eka ja mahattvatA sparze che ke tenI ArAdhanAnuM phaLa te mokSa che. paraMtu jene haju aihika sukhonI abhilASA che, je jIvo bhavAbhinaMdI che temanI apekSAo paNa mahAmaMtranI ArAdhanA pUrNa kare che. zAstromAM maMtranA AdhyAtmika ane bhaitika baMne mAhAbhyo darzAvyA che. namaskAra svAdhyAyamAM "namaskAra maMtrastotramamAM navakAramaMtrano mahimA varNavatA lakhyuM: vilaSyat dhanakarmarAzimarAti: saMsArabhUmimRta svanirvANapura pravezagamane niSyatyavAyaH staam|| mohAndhAvaTasaGkaTe nipapatAM hastAvalamboDarhanA pAyAda vaH sacarAcarasyA jagataH sajjIvanaM maMtrarATa / arthAta - ghanaghAtI karmanA samUhane vikherI nAkhanAra, bhavarUpI parvatane chedavA mATe vajasamAna, satyaruSone svarga ane mokSapurImAM praveza karavAmAM rahelA vinone dUra karanAra, moharUpa aMdhakAramaya kUvAmAM saMkaTamAM paDelAone mATe hAthanA - TekArUpa ane sacarAcara jagatane mATe saMjIvana rUpa ahaMtono maMtrarAja tamAruM kalyANa karo. ye kecanApi suSamAdharakA anantA utsarpiNI prabhutayaH prayayurvivartAH / teSvapyayaM parataraH prathitaprabhAvo tabdhvADabhumeva hi gatA zivamatra lokhA : // arthAt - je koI suSamAdi anaMta ArAo ane utsarpiNa (avasarpiNI) vagere kAlacakro vyatIta thayA te badhAmAM paNa A maMtrarAja prakhyAta prabhAvavALo hato. A maMtrane prApta karIne ja bhavya loko mokSamAM gayA che. seyANaM paraM maMgalANaM ca prmmNgl| punnANaM paramapunnaM,phalaM phalANaM paramarammaM / arthAta navakAra sarva zreyakara padArthomAM parama zreyakara che. sarva mAMgalikomAM parama mAMgalika che. sarva puNyomAM parama puNya che ane sarva phalomAM parama suMdara phala che. saMDagrAma - sAgara - karIndra bhujaGghaHsiMha Tuvyafdha - vAhiM - vui - vanthanasamavAranA cauragraha - bhramanizAcara - zAkinInAM nazyanti paMcaparameSTipadairmayAni / arthAt - paMca parameSThinA pado raNa - saMgrAma, sAgara, gajendra, sarpa, siMha, duSyavyAdhi, agni, zatru ane baMdhanathI utpanna thatA bhayo tathA cora, graha, bhama, rAkSasa ane zAkInInA bhayo dUra bhAgI jAya che. Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aya dharma : zreyAnayamapi ca devo jinapati vrataM caitat zrImAnayamapi ca ya : sarvaphaladaH kimanyairvAgajAlairbahubhirapi saMsArajaladhau namaskArAttat ta kiM yadiha zubharupaM na bhavati / arthAt A navakAra kalyANakArI dharma che, jInezvara deva paNa e che, vrata paNa e che ane je sarva phaLone Ape che te zrImAna paNa e che bIjA ghaNAM vAkya prayogathI zuM? A saMsArasamudramAM evuM zuM che ke je A navakAramaMtrathI zubharUpa na thatuM hoya? (A saMsAramAM zubharUpa che te badhu navakAranA prabhAve ja thAya che) mahAnizItha sUtramAM kahyuM che ke navakAramaMtranuM bhAvathI ciMtana karyuM hoya to cora, jaMgalI prANI, sarpa, pANI, agni, baMdhana, rAkSasa, saMgrAma ane rAjAno bhaya nAza pAme che. bIjA graMthomAM lakhyuM che ke bALakano janma thAya tyAre navakAra saMbhaLAvavo tethI te jIvane bhaviSyamAM sArA phaLanI prApti thAya. maraNa samaye paNa navakAra saMbhaLAvavo je sAMbhaLavAthI zuddha adhyavasAya tathA sadgati maLe. ApattiomAM navakAra gaNavAthI Apattio nAza pAme che ne Rddhi - siddhinA prasaMgamAM paNa navakAra maMtranuM smaraNa karavuM jethI Rddhi sthira rahevApUrvaka vRddhi pAme che. zAstramAM jaNAvyuM che ke navakArano eka akSara gaNavAthI sAta sAgaropamanuM pApa bALe, tenuM eka pada gaNavAthI pacAsa sAgaropamanuM pApa ochuM thAya tema ja eka saMpUrNa navakAra pAMcaso sAgaropamanuM pApa khapAve. je bhavya jIva vidhipUrvaka zrI jInezvara bhagavaMtanI pUjA karI eka lAkha navakAra maMtra gaNe to te zaMkArahita tIrthakara nAma karma bAMdhe je jIva ATha kroDa, ATha lAkha; ATha hajAra AThaso ne ATha (8,08,08,808) vAra navakAra maMtra gaNe to te trIje bhave mukti pAme che. maMtranI cUlikAmAM ja zrI navakAramaMtranuM mahAbhya batAvatA kahyuM. "eso paMca namukkaro, savvapAvaprANAsaNo maMgalANaM ca savvarsi, paDhamaM havaI maMgalaM" e pAMca parameSThine karelo namaskAra sarva pApono nAza kare che ane sarvamaMgalomAM prathama maMgala che. zrI siddhisena divAkara sUri namaskAra mahAbhyanA chaThThA prakAzamAM maMtranuM mahAbhya batAvavA kahe cheH. A maMtranuM trikALa dhyAna dhare che tene zatru mitra rUpa thAya che. viSa amRtamaya thAya che, sarva graho anukuLa thAya che. bIjAe prayoga karelA koI maMtra taMtra yaMtrAdika paNa teno parAbhava karI zakatA nathI. tenI pAse siMho ziyALa jevA thaI jAya che. hastio haraNa jevA thaI jAya che. rAkSaso paNa tenI rakSA kare che, vipattio saMpatine mATe thAya che. jenA manamAM navakAramaMtranuM smaraNa che tene jaLa, sthaLa, smazAna, parvata, durga ane bIjA kajhAkArI sthAnomAM kaSTa AvI paDe to paNa te utsavarUpe ja pariNAme che. vaLI vidhipUrvaka parameSThi namaskAra mahAmaMtranuM dhyAna karavAvALo puNyavAna puruSane, tiryaMca ke narakagati prApta thatI ja nathI. cakravartI vAsudeva, prativAsudeva, baLadeva vagerenA aizvaryanI saMpadAo sulabha thAya che. jyotiSidevo, camarendradevo, saurdhamendra devo, ahamidra devonI samRddhi paMcaparameSThirUpa kalpavRkSanA aMkuro, pallavo, kaLIo ke puSpo samAna che. je namaskArarUpI moTA ratha para ArUDha thAya che teo vikharahita mokSasthAne pahoMcI gayA che, pahoMcI jAya che ane pahoMcI javAnA che. jo A maMtra atyaMta durlabha evA mokSane ApanAro che to pachI bIjA laukika sukho Ape temAM zuM Azcarya? [88] Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samudramAMthI amRtanI jema, malayAcala parvata parathI caMdananI jema, dahIMmAMthI mAkhaNanI jema, rohaNAcala parvata parathI vajaratnanI jema, AgamamAMthI uddharelA, sarvazrutanA sArabhUta ane kalyANanA nidhi samAna A paMcaparameSThi namaskAra maMtrane dhanya puruSo ja seve che. jema dharamAM Aga lAge tyAre buddhimAna puruSa dAridrano nAza karanAra mahAratna grahaNa karI le che tema jIva, maraNa samaye prAye sarvazrutaskaMdhanuM (sarva zAstronuM) ciMtavana karI zakato nathI tyAre dhIra buddhivALo, dedIpyamAna zuddha lezyAvALo jIva taMdazAMgInA sArabhUta paMca parameSThi maMtrano ekAgra citte dhyAna dhare che je tene maMgaLanI paraMparArUpe thAyache. | nava smaraNomAM prathama sthAna zrI navakArane ApavAmAM AvyuM che kAraNa ke A maMtra jaina zAsananA sArabhUta cauda pUrvamAMthI uddhata karelo che ane tethI ja te ciMtAmaNI ane kAmakuMbhathI paNa adhika phaLane ApanAro che. vaLI A navakAramaMtranA nava padamAM aSTasiddhi samAyelI che je vyAkaraNa nyAye sAbita karI batAvI che ne zraddhA ane vidhipUrvaka gaNavAmAM Ave dareka padanuM dhyAna dharavAmAM Ave to sAdhakane te siddhi avazya prApta thAya che. prakRtamAM "na'no '' thAya che tethI navakAramaMtramAM 'namo'ne badale 'Namo bolAya che. A 'NamAM mAM aNimA * siddha prApta thAya che. "T', "Hi' '' A akSaronA saMyogathI 'namo' zabda bane che tethI A artha thAya che ke dhyAna karanAra manuSya "NakAra' sthAna brahmAMDamAM "mA" arthAta lakSmI bhagavatIthI "u" arthAt anukaMpAnuM dhyAna dhare che tathA lakSmI bhagavatInuM rUpa sUkSma che tethI ukta kriyA karavAthI je prakAre tene aNimA siddhinI prApti thAya che tevI ja rIte Namo padanA dhyAnathI aNimA siddhinI prApti thAya che. teno 'ma' padamAM aNimA siddhi samanviSTa che. (aNimA siddhi eTale zarIra soyanA nAkAmAMthI paNa pasAra thaI zake teTaluM sUkSma banAvI zakavAnI siddhi) arihaMtANa'padamAM mahimA siddhi samAyelI che. arihaMtANaM e prAkRta padano saMskRta paryAya (ekArtha vAcaka zabda) "ahaMtA che. 'ma pUgAyAm' athavA "baI zaMkAyAm' e dhAtuthI mahaMta zabda bane che tethI jeo pUjA - prazaMsAne yogya che teone ati kahe che. pUjA ne prazaMsAno hetu mahattva arthAt mahimA che. tAtparya e che mahimAthI yukta arihaMtonuM dhyAna dharavAthI "mahimA siddhi nI prApti thAya che. "rihaMtANa' padamAM yogIjanonI kriyAnI anusAra mahimA siddhi mATe A kriyAno pratibhAsa thAya che. yogIjana "ga' arthAkaMThasthAnamAM sthita udAna vAyu re 'ra' arthAt brAhmAMDasthAnamAM laI jAya che. pachI huM arthAt tAlu- pradezamAM teno saMyama kare che sAthe '' arthAt anuyanano prakAza kare che ane "tA' arthAta dAMtonA maMDaLa tathA oSThone vistRta rAkhe che. A prakArano abhyAsa karavAthI yogIjanone mahimA siddhi prApta thAya che. (mahimA siddhi eTale potAnuM rUpa parvata karatA paNa moTuM karavAnI siddhi) siddhANaM padamAM garimA siddhi samanviSTa che. "siddhALa' AkhuM pada gurumAtrAothI baneluM che ane potAnA svabhAvathI ja gurubhAva eTale garimAnuM sUcaka che tethI tenA dhyAnathI garimA siddhi prApta thAya che. (garimA siddhi eTale Indra mahArAja paNa sahana na karI zake tevI gurutvakaraNanI siddhi) mAyariyALa' padamAM ladhimAsiddhi samAyelI che. AcArye lokamAM rahelA jIva samuha tarapha lAghavasvabhAvathI jonArA che tethI temanA dhyAnathI vaghimAsiddhi prapta thAya che. ziSyo AcArya pAsethI teonI saghaLI vidyA jANI laIne paNa temanI barAbarI karI zakato nathI. potAne laghu mAnavAthIja te AcAryanA AzramarUpa potAnA kartavyanuM pAlana karI zake che. AcArya samasta jagatanA guru che. samasta jagata laghu eTale ke zikSA levA yogya che. AcAryanuM Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zikSAdAnapaNuM potAne guru mAnavAthI tathA jagatanuM zikSAgrahaNapaNuM potAne laghu mAnavAthI ja saMbhavI zake che. Ama, laghimA siddhi prApta thAya che. (ladhimA siddhi eTale vAyunI laghutAne paNa AMbI jAya tevI laghutvakaraNanI siddhi) 'vajJAyALa' padamAM prApti siddhi samAyelI che. jemanI pAse nivAsa karavAthI zrutano lAbha thAya te upAdhyAya che. adhyayana thAya che. jemanA dvArA upAdhi eTale zubhavizeSaNAdi padavInI prApti thAya che. AthI upAdhyAya padanA dhyAnathI 'prApti' siddhi prApta thAya che. vaLI upAdhyAya padano padaccheda A prakAre thAya che. 35, adhi, Aya A traNa zabdomAMthI '35' ane adhi e baMne avyava che. mukhya pada 'Aya' che teno artha prApti thAya che. tethI '3pa' eTale sAmipyakaraNa vagere dvArA 'Si' eTale aMtaHkaraNamAM dhyAna dharavAthI jenI dvArA 'Aya' eTale prApti thAya che teone upAdhyAya kahe che. Ama zabdartha dvArA ja siddha thAya che ke 'vAyAnuM padanA dhyAnathI prAptisiddha prApta thAyache (prApti siddhi eTale UMcA parvatathI Toca para rahI taLeTIne AMgaLI vaDe sparzavAnI siddhi) 'savvasAhULa' padamAM prAkAmyasiddhi samAyelI che. sAdhu pAMca Indriyone kAbumAM rAkhI tenA viSayamAM pravRtta nathI thato. temane koI jAtanI kAmanA nathI hotI. teo sarvathA pUrvecchAvALA hoya che. temanuM dhyAna dharavAthI prakAmyasiddhi prApta thAya che. (prakAmya siddhi eTale pANI para cAlavAnI siddhi) 'paMvanamuktaro' e padamAM Izitvasiddhi samAyelI che. 'paMu' zabdathI paMcaparameSThionuM grahaNa thAya che. sarvottama sthAna para sthira hovAthI parameSThi badhAnA Iza eTale svAmI che. namaskA22 zabda praNAmano vAcaka che. tethI IzisvarUpa 52meSThione namaskA2 ka2vAthI Izitvasiddhi prApta thAya che. (Izitva siddhi eTale potAnu teja tathA zobhA vadhAravAnI siddhi) 'maMgatALa'e padamAM vazitva siddhi samAyelI che. dazavaikAlika sUtramAM lakhyuM che. dhamma maMgalamukkaTTha, asiMsA saMjamo tavo / devAvi te namasaMti, jassa dhammo sayA maNo // ahiMsA, saMyama tathA taparUpa dharma ja utkRSTa maMgala che. jenuM mana dharmamAM tatpara rahe che tene devo paNa namaskAra kare che. dharmanuM nAma maMgala che tethI maMLatALam e padanA dhyAnathI dharmanuM dhyAna ane ArAdhanA thAyache. AvA dharmanI ArAdhanAthI devo vazIbhUta thaIne praNAma kare che to pachI anya prANIo vazIbhUta thAya temAM navAI zI ? Ama, A padanA dhyAnI ((vazitvaziddhi) prApta thAya che. (vazitva siddhi eTale dhAtakI tathA krura jIvo darzanamAtra thI zAMta thaI jAya tevuM vyaktitva pAmavAnI siddhi) Ama, A mahAmaMtranA padonA dhyAnathI AvI aSTa siddhio prApta thAya che. vaLI A maMtranuM dhyAna nIce prakare karavAthI kaThina karmonA nAza thAya che. 'namo arihaMtALa' e padanuM brahmAskandhramAM '||mosiddhinaM' e padanuM mastakamAM, namo AyariyANaM e padanuM jamaNAkAnamAM, 'mojhakhmAyALuM' e padanuM gardan ne mAthI saMdhinA pAchalA bhAgamAM 'gamo hor savvasAdUnuM e padanuM DAbA kAnamAM zno paMvanamukkAro savvapAvappaLAsaLo maMgatAnuM 2 savvesiM, paDhamaM hatapha maLatuM e cAre padanuM jamaNI bAjuthI sarve videzAomAM padamAvartananI samAna dhyAna dharavAthI mananI sthiratA vadhatA yogya pariNAmanI prApti thAya che. 90 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI navakArastotramAM maMtrano mahimA varNavatA lakhyuM cheH AIpi paTTahajIjeNayalaghaI AvaIsayAI siddhihipi paDhijaI jeNaya jAI vitthAI arthAta Apatti samaye A mahAmaMtranuM smaraNa karavAthI ApattiomAMthI mukti maLe che jyAre sukhAvasthAmAM smaraNa karavAthI sukha, zAMti samRddhimAM vadhAro thAya che. (sukhaduHkhamAM samucita AdhArarUpa) che. A maMtra aparAjita che. aparAjIta maMtroDahuM, sarva vighna vinAzanuM maMgaleSu ca sarveSa, prathama maMgala manaH arthAt A maMtra aparAjIta che. sarva vighnono nAzakartA che. sarva maMgala kAryomAM tene prathama gaNavo joIe. evI ruDha mAnyatA che ke jyAM bIjA maMtro saphaLa na nIvaDe tyAM A sarvasiddhidAyaka, paramaMgaladAyaka maMtra kAragata nIvaDe che. samagra dvAdazAMgI jANanAra yogya vyaktine jema saMvega ane vairAgya thAya tema dhAradazAMgInA sArarUpa zrI navakAranI ananyabhAve thatI ArAdhanAthI paNa saMyama ane vairAgya jAge che, vadhe che ane nirmaLa bane che. zrutajJAnamAM cittano upayoga rAkhavAthI karmanI bhAre moTI nirjarA thAya che. to zrI navakAra e to dhRtarUpI sAgaranuM navanIta che eTale tenA pratyeka akSaramAM upayoga rAkhavAthI AtmAno saupayoga thAya che, dharmanI pariNati thAya che. zuddha nijasvabhAvamAM ramaNatA vadhe che. mana e araNinuM lAkaDuM che. gharSaNa karavAthI saLage tema ApaNA manane zrI navakAranA akSaro sAthe ghasavAthI temAMthI mahA maMgaLakArI agni pragaTe che. je karmorarUpI kASTane bALavAmAM ajoDa che. zrI navakAranA akSaro sAthe manane ghasavuM ekAgratA ane upayogapUrvaka ananya citte zrI navakArano jApa karavo. zrI navakAramaMtramAM paMcaparameSThine namaskAra karavAthI Abhika guNonI prApti thAya che. zrI arihaMta prabhuthI mArganI prApti thAya che, zrI siddha paramAtmAthI avinAzIpaNuM prApta thAya che. zrI AcAryabhagavaMtanI sevAthI AcAra Ave, zrI upAdhyAya bhagavaMtonI bhaktithI vinaya guNa Ave, zra sAdhu bhagavaMtanI sevAthI parane sahAya karavAno guNa Ave. zrI navakAramaMtranI ArAdhanAthI anAdi-kAlIna bahivRttio nAbUda thAya che, aMtavRtti sanmukha thavAya che. Ama nirvikalpa banAtAnI sAthe ja aMdara badhI zakti pragaTa thavA lAge che. AtmA nijAnaMdamAM masta bane che ne AtmasanmukhatA prApta thAya che. | zrI navakAra e nizcaya ratnatrayInuM pratIka che. namaskAra mahAtmayamAM mokSamArgane batAvanAra arihaMta, mokSane prApta karanAra siddha ane mokSamArgane AcaranAra AcAryAdi sAdhubhagavaMto rahelA che. e rIte A mahAmaMtramAM mokSanA praNetA, mokSasukhanA bhoktA ane mokSanA sAdhaka A traNeyano sumeLa hovAthI A mahAmaMtra mokSamArganI pUrNatA Ape che. zrI navakAramaMtramAM rahelA paMcaparameSThi evA pado che ke je padane teno ArAdhaka paNa yathArtha ArAdhanA dvArA prApta karI zake che ne pUjyatAne pAmI zake che. A vAtamAMthI e prakAza prApta thAya che ke AtmadRSTithI koI jIva nAno ke moTo nathI, karmamukta avasthA sarvajIvo prApta karI zake che. namaskAra mahAmaMtranuM mahAbhya e che ke, te sarvajIvone, Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puruSArtha dvArA parameSTipada prApta karavAnI pAtratA vALA mAne che. namaskAra mahAmaMtramAM AtmAnuM kharuM svataMtra pradarzita thayeluM jovA maLe che. te mAtra manuSyane mATe nahIM paNa dareke dareka AtmA mATe binasAMpradAyika che. vaLI, A maMtranI ArAdhanA karavAthI jemane siddhipada prApta karyAM che te arihaMto. vartamAnanA utkRSTa 170 tathA jaghanya 20 tathA bhaviSyamAM thanAra zrI arihaMtone namaskAra thAya che. vaLI, atItakALanA aneka siddha bhagavAna, vartamAnakALamAM eka samayamAM thanAra utkRSTa 108 siddhabhagavata tathA bhaviSyamAM thanAra anaMta siddhone namaskAra thAyache. vaLI, dareka kSetromAM rahela kevaLajJAnI tathA chadmastha muni bhagavaMto tathA bhaviSyamAM thanAra anaMta AcAryo, upAdhyAyo ane sAdhubhagavaMtone namaskAra thAya che. A namaskAra aneka karmonI nirjarA karI zuddha dRSTi ApanAra bane che. sAdhu, upAdhyAyajI, AcAryamahArAja ane siddha bhagavaMtane karelo namaskAra anukrame krodha, mAna, mAyA, ne lobha A cAra kaSAya para vijaya prApta karAve che. namo toy savvasAhUNaM A padathI krodha jItavAnuM baLa prApta thAya che. bhAva sAdhutAne apanAvAvALA muni niraMtara kSamAno Azraya laI krodhane jItavAmAM kaTIbaddha raheche. AvA kSamAzIla sAdhunuM aMtaraMga sAmarthya prabhAvakArI bane che. emanA sAnnidhyamAM jAtigata vera rAkhavAvALA prANIo paNa verane bhUlI jAya che. AvA sAdhune bhAvapUrvaka je namaskAra kare che tenAmAM paNa kSamAno guNa prAdurbhAva thAya che ane krodha para vijaya prApta kare che. 'namo vAAyALa' e padathI mAna nAmano bIjA kaSAya jItI zakAya che. upAdhyAya svayaM vinayaguNathI yukta hoya che. vinayazIla upAdhyAya bhagavaMtane namaskAra karanAramAM mAna yA abhimAna Takatu nathI. te adhikAdhika namra banI mAna para vijaya prApta kare che. 'namo AyariyALa' padathI mAyAcAra dUra thAyache. prApta zaktinechUpAvavI, gupta rAkhavI arthAt teno udupayoga na karavo tene mAyAcAra kahevAya che. sadAcAranI kriyA oma saMlagya/ tallIna rahevAvALA AcArya potAnuM baLa jarA paNa gopavatA nathI. AvA AcAryAAnano namaskAra karavAthI saMbhavanIya kriyAmAM parAkArAmanI sugaMdha phelAvavAnuM baLa maLe che. mAyAcArano doSa TaLatA saraLatA nAmano guNa pragaTe che. 'namo siddhagaM' e pada sAMsArika lobhane dUra karavAvALo che. siddha bhagavAnanI anaMta RddhinA darzana karyAM pachI sAMsArika Rddhino lobha raheto nathI. sAMsArika lobha TaLavAthI saMtoSavRtti pragaTa thAya che. Ama siddhapada paNa mahA upakArIche. sAce ja A mahAmaMtrano prabhAva vacanAtIta che, atitya che. guNa prAptinuM lakSa rAkhI enI upAsanA karavAthI A mahAmaMtra bhavyAtmAone A ja jIvanamAM kaSAya para vijaya apAve che ane jIvanamukta dazA prApta karAvI muktisukhano anubhava karAve che. jaina zAsanamAM namaskAra mahAmaMtrane viziSTa sthAna ApavAmAM AvyuM che. enuM mahAtmya batAvatA zrI navakAra bRhada phaLa prakaraNamAM lakhyuM che : sucirapi tavo taviyaM, caMtra taraNaM sudhaM bahu paDhie / jai tA na namukkAro rai, tao te gayaM virala // arthAt - lAMbA kALa sudhI tapane tapyA, cAritrane pALyuM tathA ghaNA paNa zAstrone bhaNyA, paNa jo navakArane vize rati na thaI to saghaLuM niSphaLa gayu jANavuM. 92 Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturaMga senAne vize jema senAnI mukhya che tema darzana, jJAna, cAritra ane taparUpI caturaMga ArAdhanAne vize navakAra e / mukhya che athavA navakArUpI sArathIthI haMkArAyelA ane jJAnarUpI ghoDAothI joDAyelA je tapa, niyama tathA saMyamarUpI ratha te jIvane muktirUpI nagarIe pahoMcADavAne samartha thaI zake che. AthI sarva ArAdhanAmAM navakA2nI ArAdhanA mukhya gaNavAmAM Aveche. 'navalAkha japatA naraka nivAre' Adi aneka subhASito navakA2nI zreSThatAne sAbita karavA mATe pramANarUpa che. kAlikAla sarvajJa hemacaMdracAryasUrie zrI navakAramaMtranA mahAtmyane varNavato apUrvazloka TAMkatA lakhyuM : kRtvA pApasahastrANi, hatvAjantuzatAnyapi / che. amuM mantra samArAdhya, tiryagvopi divaM gatA: // arthAt - hajAro pApo ane seMkaDo hatyAone karanArA tiryaMco paNa A maMtrane samyak ArAdhIne mokSe gayA vaLI kahyuM che ke : thaMbhai jala slaNaM, vittiyamattova paMcanamokAro / za -mAzi - cora - rADA dharuvaso paLasepha II ciMtana karavA mAtrathI paMcanavakAra jaLa ane agnine thaMbhAve che tathA zatru, marakI, cora tathA rAjya saMbaMdhI ghora upasargono nAza kare che. zrI navakArano jApa karavAthI AtmAmAM zubha karmono Azraya thAya che. azubha karmono saMvara thAya che. pUrva karmanI nirjarA thAya che. lokasvarUpanuM jJAna thAya che. sulabha bodhipaNuM maLe che ane zrI sarvajJakathiti dharmanI bhavobhava prApti karAvanAra puNyAnuMbaMdhapuNya upArjita thAya che. mahAmaMtranuM pAramArthikaphaLa evuM che ke jethI sarva karmono kSaya thaI jAya. ema kahevAya che ke mahAmaMtranuM anuSThAna saMpUrNa ane vidhiyukta na thayuM hoya to pAramArthika phaLa kadAca te ja bhave na maLe to paNa bIjA bhavamAM tene sadgati prApta thAya che athavA 'zucItAM zrImaMtA pedde' janma thAya paNa pApI manuSya ke tIryaMca tarIke teno punarjanma na ja thAya. Ama, mahAmaMtranuM anuSThAna bIjA janme uparyukta pAramArthika phaLanI prApti mATe eka pUrNa taiyArIrUpa paNa che. mahAmaMtranA jApa vaDe mANasane sadAcArI jIvananI yogyatA prApta thAya che. eTale jarUriyAto pUrNa thavA mATe naDatA aMtarAyo dUra thAya che. eTale tene A janmamAM paNa yogya arthaprApti thAya che. bIjuM kAmaprApti eTale paMcendriyanA viSayonI prApti thAya che. A kAmaprApti dharma ane nItinA pAlana pUratI ja hoya. taduparAMta mahAmaMtrano jApa Arogyaprada che. Arogya paNa dharmAcaraNanuM eka sAdhana gaNAya che. abhirati athavA cirazAMtI paNa maMtrajapanuM phaLa gaNAya che. vaLI, zrI navakAramaMtra ahaMkArano nAza kare che. paMcaparameSThine namaskAra karavAthI ahaMbhAva vilina thAya che. namonI sAdhanAthI namra banAya che. navakAranA nava pada navidhi Ape che : 1. naisarpanidhi 2. pAMDukanidhi 3. piMgalakanidhi 4. sarvaratnanidhi 5. mahapadmanidhi 6. kAlinidha 7. mahAkAlinidha 8. saMnidhi navakAramaMtrano virATa mahimA batAvatA kahyuM ke zrI navakArA mahAmaMtrae kalyANa kalpatarUnuM avaMdhya bIjache. saMsArarUpI himagirInA zikharo ogALavA mATe pracaMDa sUryatulya che. pApAbhUjaMgone vaza karavA mATe garUDa pakSI che. 93 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daridratAnA kaMdane mULamAMthI ukheDI nAkhavA mATe varAhanI dADhAche. samyakatva ratnane utpanna thavA mATe rohaNAcalanI dharatI che. sugatanA AyuSyabaMdharUpI vRkSono puSkodagamana che ane vizuddha evA saddharmanI prAptinuM cinha che. jeonI hRdayarUpI gUphAmAM navakArarUpI kezarIsiMha niraMtara rahelo che teono ATha karmonI gAMTharUpI hAthIono samUha samasta prakAre nAza pAmelo che. siMhaneva madhAndhagandakAAraNo, nitrAMzuneva kSapA dhvAntai vidyaneva, tApatataya: kanya draNevADaDayayaH tAyeNeva phajAmRto dhanakadambeneva dAvAgnaya satvAnAM parameSThimaMtramahasA kalAnti naupadrakAH siMhathI jema maMdosta gaMdhahastIo, sUryathI je pAtri saMbaMdhI aMdhakAranA samUho, caMdrathI jema pApa saMtApanA samudAyo, kalpavRthI jema manI ciMtAo, garUDathI jema sarpo ane medhasamudAyathI jema eraNyanA dAvAnaLo zAMta thAya che tema zrI paMcaparameSThinA tejathI prANIono upadrava nAza pAme che. vividha zloka tathA vividha vidhAno dvArA mahAmaMtra navakAranA prabhAva ane mahAbhya vize carcA karatA eka prazna Ubho thAya ke aihika jIvanamAM mahAmaMtrakevI rIte phaLa ApI zake? kemake ahaMta bhagavaMto ane siddhAtmAo to A jagata para vidyAmAna nathI ane jagatanI ghaTanAmAM temane kazo rasa nathI. teo bhaktanI prArthanAthI Adra banIne bhaktane yAcita vastuo ApatA nathI. vaLI AcArya, upAdyAyane sAdhuo bhaktonI vacce rahetA hoya to paNa teo aihika vAsanAnI tRtI arthe varadAna ApatA nathI. Ama je aihika sukho mATe dareka prANI Atura che, te pratye A paMcaparameSThi udAsIna che. to mahAmaMtrathI A phaLa kevI rIte prApta thAya? Ano javAba ApatA jaino kahe che ke jainadarzana IzvaranA kRpAvAdamAM mAnato nathI. tema chatAM A paMcaparameSThinuM pUjana stavana, ArAdhana je koI kare che teno jarUra uddhAra thAya che. jema agni pAse janAranI ThaMDI UDI jAya che. vRkSa pAse janAranuM tApanuM duHkha dUra thAya che temAM agni ke vRkSa kAraNabhUta nathI hotu kintu e vastuonA svabhAva ja potAnuM kArya kare che. paMcaparameSThinA dhyAnathI ApoApaja karmonI nirjarA thAya che. aihika sukha maLavAmAM AvatA vino nAza thAya che ne kharU phaLa to e maLe che ke paMcaparameSThinuM dhyAna dharanAranI buddhi nirmaLa thatAM aihika sukho mATenI tenI tRSNA paNa kSaya pAme che. [94| Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Lh | mahAmaMtranuM vaijJAnika vizleSaNa ? - laask Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa - 8 zrI navakAramaMtranuM vaijJAnika vezleSaNa vartamAnayuga vaijJAnika yugache. vaijJAnikyugamAM anubhavAtmaka jJAnane ja svIkArya gaNAya che. zraddhA, camatkAra ityAdinI A yuga upekSA kare che. keTalAka buddhijIvI varga A viSayo pratye pUjyAbhAva rAkhe che paNa chatAMya teo temane vAstavika jIvanathI alaga ne alAyadA rAkhe che. "zrI navakAramaMtranuM vizleSaNa' A prakaraNa umeravAnI jarUra eTale paDI ke te dvArA prasthApita karavuM che ke zrI navakAramaMtra e mAtra zraddhA ke camatkAra nathI. tenI sAdhanA dvArA tenA pariNAmone anubhavI zakAya che. temAM saMpUrNa vAstavikatAnA darzana karI zakAya che ne AthI keTalAkaAdhunika ciMtakoe A maMtramAM rahelA vaijJAnikatAne paNa darzAvI che. bhArata varSa haMmezA potAnA prAcIna saMskRtinuM sanmAna kare che, tethI Adhunika tattvajJo maMtranI prAcIna, zAstrIya vyAkhyAonuM sanmAna kare che. svIkAre che. sanmAne che. paraMtu yuga-parirvatana sAthe yuganI sAthe rahevA maMtranI prAcIna zAstrIya vyAkhyAomAM rahelI vaijJAnikatAne cokkasa rIta upasAvI maMtranuM vaijJAnika vizvaleSaNa kare che, je nIce pramANe che: je vyaktitva zakti cetanA ane AnaMda A tripuTIthI saMpanna hoya te ja vyaktitva pUrNa vyaktitva kahevAya. mAnavImAM zakti che paraMtu zaktithI vizeSa tenAmAM cetanAno vikAsa che, ne tethI potAnI alpazaktino upayoga e prakAre kare che ke potAnAthI pracaMDa zaktizALI jAnavarone paNa niyaMtraNamAM laI temanI pAse dhAryuM kAma karAve che. zaktinI apekSAe buddhi moTI hoya che, baLavAna hoya che. vudharyastha va<< tI jenI pAse buddhi che tenI pAse baLa che. Ama, mAnavI pAse zakti che. cetanA che paNa trIjI vastu "AnaMda' nathI. mAnavI potAnI cetanazaktino samyagu upayoga karavAnuM jANato nathI. potAnI A zaktino upayoga karI pote paNa uga anubhave che ane bIjAne paNa uga karAve che ne tethI AnaMda no anubhava karato nathI ne tenuM vyaktitva adhUruM rahI jAya che. AthI evA koI mAdhyamanI jarUra paDe che ke je A zaktine yogya dizAmAM pravAhita karI AnaMda prApta karAve. evI urjAnI jarUra che je zaktionuM dizAMtaraNa karAve. mAnavInA bhAvamaMDaLane zuddha kara AbhAmaMDaLane tadana vizuddha banAve, mAnavImAM rahelI kRSNa - nIla - kApota lezyAne recana dvArA tejo - padma - zuddha lazyAmAM parivartita karI tenA samagra vyaktitvane AnaMdathI bharI de. mAnavImAM rahala A cetanAzaktine mUchita avasthAmAMthI jAgRta karanAra mukhya traNa mAdhyama che : 1) dhyAna 2) taMtrazAstra 3) maMtra. dhyAnathI caitanya kendro jAgRta bane che. tenAthI bhAva nirmaLa rahe che. je vicArane zuddha kare che. jyAre taMtrazAstro, cetanAnA vikAsanA, IndriyajayatA, jJAnazaktionA aneka prayogo ApyA che. jyAre maMtra e bhAvone badalavAnuM eka atyaMta zaktizALI sAdhana che. maMtra eTale "zabda" maMtra prayoga eTale "zabda prayoga tana ane mana sAthe maMtrano ghaNo moTo saMbaMdha che. maMtranA zabdo mAnavInI cetanAzaktine sparze che ane tenA sparzathI cetanAzakti jAgRta rahe che. yogya dizAmAM vahevA lAge che ane mAnavInA astitvane AnaMdathI bharI daI tene pUrNa vyaktitva prApta karAve che. maMtranA zabdo mAnavInA bhAvataMtrane AMdolita karI tene nirmaLa banAve che. maMtra cetanAnuM udhvarohaNa kare che. maMtrasAdhanA eTale, mAnavI eka setu para Ubho rahIne cetanAzaktinI baMne bAjUnuM (Urdhva-artho) nirIkSaNa karI baMnenA pariNAmonI samAlocanA karI nirNaya kare ke kaI tarapha javuM mArA hitamAM che. maMtrasAdhanAthI mAnavI potAnI saMjJAone toDe che. mUchane parAjIta kare che ne vRttione badale che. Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMtrajApanA abhyAsathI rajomaLa - tamomaLa dUra thAya che. IMDA piMgaLA thaMbhI jAya che. suSummA khUle che, prANazaktinI sahAyathI zuddha thayela maMtrazakti urdhvagamana kare che. A avasthAmAM anAhatanAdanA anubhavano AraMbha thAya che. tene maMtra caitanyano unmeza kahevAya che. maMtra vaDe bhASA, zvAsocchavAsa ane mananI ekatA thAya che. jethI saMpalpavikalpa samI jAya che ne paramaAnaMda prApta thAya che. maMtranI A vaijJAnika vyAkhyA maMtranuM vaijJAnika vizleSaNa darzAve che. ahIM ApaNe zrI navakAramaMtranuM vaijJAnika vizleSaNa karavuM che tethI vyaktigata rIte A maMtra uparayukta badhI ja vaijJAnika prakriyA kare ja che. paraMtu te uparAMta te mahAmaMtra hovAthI, viziSTa maMtra hovAthI sAdhakane uparayukta anubhava khUba ja TUMka samayamAM thAya che. sAdhakanA 'vikalpo, kaSAyo tenI ArAdhanAthI zamI jAya che. cittanI caMcaLatA dUra thAya che. buddhinuM udhvarohaNa thAya che. citta zAMta thaI jAya che. tenuM vyaktitva pUrNatAne pAme che. vartamAnamAM paNa jovA maLe evA navakAramaMtranA sAdhako che ke jemanA mukha para eka parama teja, zAMti ane divyatA jovA maLe che. pU. panyAsa bhadraMkaravijayajI AvA sAdhaka hatA ne temanA mArgadarzana pramANe zrI navakAranI ArAdhanA karanAra sAdhaka jIvo Aje paNa evA jovA maLe che ke jemanuM vyaktitva evuM vikaseluM hoya ke te pUrNapaNe vikasita mAnava lAge. zrI navakAramaMtrano mana para zo prabhAva paDe che. te mano vaijJAnika dRSTithI eka vicAraNIya prazna che. A maMtrane sarvakAryasiddhipada kahevAmAM Avyo che to A maMtrathI Atmika zaktino vikAsa zI rIte thAya che? manovijJAna mAne che ke mAnavInI drazyakriyAo tenA cetana manamAM ane adazya kriyAo acetana manamAM thAya che. mananI A baMne kriyAone manovRtti kahevAya che. sAmAnya rIte "manovRtti' zabda cetana mananI kriyAo batAvavA mATe thAya che. pratyeka manovRttinA traNa aMzo che jJAnatmaka saMvedanAtmaka ane kriyAtmaka A traNe aMza ekabIjA chUTA pADI na zakAya tevA che. mANasane je kAMI jJAna thAya che tenI sAme saMvedanA ane kriyAtmaka bhAva anubhavAya che. navakAra mahAmaMtranA smaraNathI jJAnAtmaka manovRtti uttejina bane che. tethI tenI sAthe abhinna rUpathI saMbaddha 'umaMga' saMvedanAtmaka anubhUti ane "cAritra' nAmaka kriyAtmaka anubhUtine uttejana maLe che. tAtparya e ke mAnavamagajamAM navAhI e kriyAvAhI be prakAranI nADIo hoya che. A baMne nADIone saMbaMdha che paraMtu baMnenA kendra judA che jJAnavAhI nADIonA kendrane magaja (jJAnakendra) mAnavAmAM Ave che. mAnavanA jJAnavikAsa mATe, jyAre kriyAvAhI nADIonuM kendra kriyAkendra tenA cAritranA vikAsa mATe kAma kare che. kriyAkendra ane jJAnakendrano ghaniSTha saMbaMdha hovAthI zrI navakAramaMtranI ArAdhanA vaDe (ciMtana - smaraNa vaDe) jJAna kendra ane kriyAkendrano samanvaya thAya che. tethI mAnavamana sudaDha bane che ane tene Atmika vikAsanI preraNA maLe che. manuSyanuM cAritra tenA sthAyIbhAvono samuccaya mAtra che. je manuSyanA sthAyIbhAvo je prakAranA hoya che tenuM cAritra paNa te prakAranuM hoya che. manuSyano parimArjita ane Adarza sthAyIbhAva ja hRdayanI anya pravRttionuM niyaMtraNa kare che. je manuSyano sthAyIbhAva suniyaMtrita nathI athavA jenA manamAM ucca Adarzo pratye zraddhArUpa sthAyIbhAvo udIpita thayA nathI tenuM vyaktitva ane cAritra sArA hotA nathI. daDha ane suMdara cAritra banAvavA mATe e Avazyaka che ke mANasanA manamAM ucca Adarzo pratye sthAyIbhAva hovo joIe. TUMkamAM ApaNane parimArjita ane vikasita karavA mATe kevaLa viveka prApta karavo pUrato nathI paNa sAthe sAthe sthAyIbhAvone sudaDha evA sthAyIbhAvonI utpatti thAya che. jema jema A mahAmaMtranI bhAvanA manAmAM sthira banaze tema tema sthAyIbhAvono sudhAro thaze ja, je mANasanA cAritrikAsamAM sahAyarUpa thAya che. Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A mahAmaMtranA manana, smaraNa ciMtana ane dhyAnathI pUrvAjita kASAyika bhAvomAM avazya parivartana thAya che. maMgalamaya AtmAonA smaraNathI mana pavitra thAya che. mAnasika udvega, vAsanA, mAnasika vikAra, pAvika pravRttio dUra thAya che. manovijJAna mAne che ke manuSyamAM bhojana, zodhavuM, doDavuM, laDavuM, utsukatA, racanA, saMgraha vikarSaNa, zaraNAgata thavuM, kAmapravRtti zizurakSA,bIjA para prema, AtmaprakAzana, vinItatA ane hAsya A cauda mUlavRttio sahaja rIte dekhAya che (instincts) A vRttionuM astitva saMsAranA sarva prANIomAM dekhAya che paraMtu mULavRttiomAM manuSyanI vizeSatA e che ke e A mUlavRttiomAM samucita parivartana karI zake che. kevaLa mULavRttiothI saMcAlita jIvana asabhya ane pAzavika gaNAze - kahevAze. mATe manuSyanI mUlavRttiomAM damana (repression) Dacia (inhibition) HLOL25291 (redirection) 241 244 (sublimition) 2412 parivartano manuSya karI zake che. mUlavRttionA prakAzana para A cArathI niyaMtraNa Aveche je, manuSya mATe lAbhadAyI che. navakAramaMtranA Adarza vaDe mAnavanI A mUlavRttionuM damana sarala ane svAbhAvika rIte thAya che. mahAmaMtranA smaraNa, ciMtana ne dhyAna vaDe mana para evA saMskAro paDe che. janmajAta svabhAvamAM parivartana AvatuM jAya che. jJAnarNavamAM AcArya zubhacaMdra batAvyuM che ke mahAmaMgala vAkyonI vidyutazakti AtmAmAM evA prakArano zoka (karaMTa zakti) Ape che ke jethI AhAra, bhaya, maithuna ane parigrahajanya saMjJAno sahelAIthI pariSkRta karAya che. vaLI mULavRttionuM parivartana vilayanathI paNa be prakAre thAya che nirodhathI ane virodhathI. virodhathI mUlavRttione uttejIta thavAno avasara ja na Apavo. dhArmika AsthA vaDe vyakti vikArI vRttione avarUddha karI teno nAza karI zake che. virodhathI vilayana e rIte thAya che ke navakAramaMtranA smaraNathI zubhavRtti evI utpanna thAya che ke jenAthI virodhI evI azubha vRtti (mUlavRtti)no nAza kare che. mArgAntikaraNamAM zrI navakAranuM dhyAna mAnavIne zubhadhyAnamAM sthira karI nirarthaka kriyAothI dUra rAkhe che. mULavRttionA parivartanano cotho upAya "zodha che. je vRtti potAnA aparivartitarUpamAM niMdanIya karmarUpe prakAzita thAya che te zopitarUpamAM prakAzita thAya to zlAghaniya banI jAya che. koIpaNa maMgaLa vAkyanuM ciMtana AtmAne Arta ane raudradhyAnathI dhyAnathI dUra rAkhI dharmadhyAnamAM sthira kare che tethI dharmadhyAnanuM pradhAna kAraNa evA namaskAra mahAmaMtranuM smaraNa ane ciMtana parama Avazyaka bane che. uparyukta manovaijJAnika vizleSaNano abhiprAya e che ke namaskAra mahAmaMtra vaDe koIpaNa vyakti potAnA manane prabhAvita karI zake che. A maMtra manuSyanA cetana, avacetana ane acetana e traNa prakAranA manane prabhAvita karI acetana avacetana para suMdara sthAyIbhAvo saMskAra nAkhe che jethI mUlavRttiono pariSkAra thAya che. ane acetana manamAM vAsanAone ekatra thavAno avasara raheto nathI. A maMtranI vidyuta zakti vI ArAdhakanuM AMtarika ThaMda zAMta banI jAya che. naitika bhAvanAono udaya thAya che, anaitika vAsanAonuM damana thAya che. vAsanAtmaka saMskAro bhasma thai jAya che jene AjanI bhASAmAM vidyuta kahI zakAya. tethI ja to A maMtranA smaraNathI Azcaryajanaka kAryo paNa karI zakAya che. zrI navakAramaMtramAM rahela svaro ane vyaMjanAnA prabhAvano vAstavika anubhava : zrI navakAra eka maMtra che. maMtra eTale amuka prakAranA akSaronI saMkalanA. akSaromAM rahelA svaro ane vyaMjano sarve aciMtya zaktivALA che. temanuM padastha dhyAna dharavAthI mAnavI zrutajJAnano pAragAmI thAya che. tenuM paThana, manana, zravaNa karavAthI eka jAtanI asara pedA thAya che. jema ke koI ApaNane sArA zabdothI bolAve to ApaNe rAjI thaIne chIe ne kharAba zabdothI bolAve to nArAja thaIe chIe. A pramANe akSaronI zakti 98] Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAbita thAya che. buddhithI sAmAnya lAgatA keTalA akSaro che ke jemAM vividha kAryonIpajAvavAnuM agAdha sAmarthya gupta rIte raheluM che. yogI puruSo potAnI divya yogadaSTithI A sAmarthya sAkSAtkAra karIne vividha kAryo mATe je vividha akSaronI yojanA kare che te maMtrAkSaronA nAme oLakhAya che. je mAnavIne Adhibhaitika ane adhidaivika duHkhamAMthI bacAvI levAnI divya zakti dharAvatA hoya che. A maMtrAkSaro vagerenA prayogathI tema ja vividha rIte saMyojana karavAthI aneka prakAranA adbhuta camatkArI kAryo karI zake che. e hetuthI vidhividhAno tathA asnAyonA aneka graMtho racAyelA che. maMtra vyAkaraNanA cAra vargane AdhAre varNamaMtranI zaktino nirdeza karatuM A varNana akSaronI zakti batAve che : ' brAhmaNa varga a - mRtyu nAzaka che - A - AkarSaNa karanAra che. i - puSTikara che I - AkarSaNa karanAra che. u- baLa ApanAra che. U uccATana karanAra che. R- kSobhaNa karanAra che. 28 - mohana karanAra che. vR- vizleSaNa karanAra che lU uccATana karanAra che. e - vazya karanAra che. ai - puruSane vaza karanAra che. o - lokane vaza karanAra che. au - rAjyane vaza karanAra che. e - hAthIne vaza karanAra ce. a: mRtyuno nAza karAra che. za - lakSmIbIja che. 1 lAkha jApathI lakSmI Ape che. pa- sUryabIja che. dharma, artha, kAma mokSa Ape che. sa - vAgbIja che. jJAnasiddhi vAcAsiddhi ApanAru che. ha - zivabIja che. tene gagatabIja paNa kahevAya che. kSatriyavarga ka - viSabIja che. kha - stobhabIja che. gha - staMbhanabIja che. taMtrazAstromAM tenI mAraNa ane grahaNabIja tarIke prasiddhi che. Da - asura bIja che. ca - surabIja che. keTalIka jagyAe caMdra - bIja kahevAya che. cha- lAbhabIja che tathA mRtyunAzaka che. ja - brahmarAkSasa bIja che. jha - caMdrabIja che. dharma, artha, kAmamokSa ApanAra tathA rAjAne vaza karanAruM che. - mohanabIja 5 - vIrabhadra bIja che. sarva vighnone nAza karanAra che. jaLabIja paNa kahevAya che. pha - viSNubIja che ane dhanadhAnya vadhAranAruM che. ba - brahmabIja che. vAta pitta tathA kaphano nAza karanAra che. bha- bhadrakAlInuM bIja che. bhUta preta tathA pizAconA bhayanuM uccATana karanAruM che. ma-mALA, agni ne rudranuM bIja che. bhUta-preta - pizAcane nAza karanAruM ne aSTamahAsiddhi ApanAruM che. 99] Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zudra varga 2 - - kSobhaNabIja che - cittane kalaMkita karanAruM che. Tha - caMdrabIja che. viSa tathA mRtyuno nAza karanAruM che. Da - garuDabIja che. Dha - kube2bIja che. uttara dizAmAM mukha rAkhIne cAra lAkha jApa karavAthI siddhi thAya che.dhanadhAnya vadhe che. Na - asura bIja che. ta - aSTa vastuonuM bIja che. tha - yamabIja che. mRtyubhayano nAza kare che. da - durgAbIjache.vazya ane puSTikara che. na - java2bIja che. javara (tAva) no nAza kare che. anyaH ya - vAyubIja che. uccATana karanAruM che. 2 - agnibIja che. ugnakarma karanAruM che. la - IndrabIja che. dhana, dhAnya, saMpatti vadhAranAruM che. va - varuNabIja che. viSa tathA mRtyuno nAza karanAruM che. kSa - pRthvIbIja tathA nRsiMhabIja che. Ama, saraLa sIdhI sAdI gujarAtI bhASAnA qakA bArakhaDInA A eka eka akSaramAM viziSTa tAkAta chupAyelI che. akSaromAM rahelI adbhUta zaktinA sa2La draSTAMto joIe to. (1) '2' e agnibIja che. teno japa karavAthI lAkaDAmAM agni pragaTI zake che. '2' uccAra eka hajA2vA2 karavAthI zarIranI garamarmI eka DaDIgrI vadhI jAya che. (2) lA - lA - lA- lA- uccAra karatA chAtImAM kaMpa upaje che. (3) pU - pU - pU- pU- uccAra sAthe peDhumAM kaMpa upaje che. (4) i - i - i - i uccAra sAthe teja ne AnaMdano saMbaMdha che. (5) I - I - I- I- nA uccArathI gaLA ne nAka vATe kapha nIkaLI jAya che. A svaro ane vyaMjanomAMthI ja maMtro bane che paraMtu te ja akSarone maMtramAM saMkalana rUpe mUkavAmAM Ave che. jema AkarSaNa vidyutanA samAgamathI taNakho utpanna thAya che tema judA judA svabhAvavALA akSaronI yathAyogya saMkalanA gUMthaNI karavAthI apUrva zaktino prAdurbhAva thAya che. ahIM zrI navakAramaMtranA aDasaTha akSaro tathA svara vyaMjanonI saMkalanA bIjA maMtro karatA koI viziSTa prakAranI che. A svara ne vyaMjanonI adbhUta goThavaNIne kAraNe jagatanA vighAmAna maMtromAM saMkalanAnI parAkASThA darzAvato A eka mAtra aMtrAdhirAja, mahAmaMtra zrI navakAra che ane tethI ja A maMtranI ArAdhanA karavAthI tenA svaro ne vyaMjanomAM rahelI zaktio prApta thAya che. te koI camatkAra nathI paraMtu navakAramaMtramAM rahelA khAsa prakAranI saMkalanAno (svaro - vyaMjanonI) prabhAva che. je anubhavI zakAya tevo che, vAstavika che, vaijJAnika che. |100 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahApuruSonA uccarelA sAmAnya zabdomAM paNa adbhuta sAmarthya hoya che to pachI udezapUrvaka viziSTa vargonI saMkalanAthI yojela padonA sAmarthyanI vAta ja zI ? AvA maMtrI padonA racayitA keTale aMze saMyamanA pAlaka hoya teTale aMze temAM viziSTatA saMbhave che ne AthI ja to maMtranI bhASAmAM parivartana karavAmAM Ave to taMtranI garaja sArI zake nahIM. AvA maMtro temAM rahelA zabdanI tAkAtathI roganI zAMti, lakSmIprApti ItyAdi siddhio prApta karI zake che. A ja rIte zrI navakAramaMtranA paThana - zravaNathI evI koI siddhi nathI je prApta karI na zakAya, evuM koI vina nathI je nAza karI na zakAya kAraNa ke zrI navakAra e maMtrAdhirAja che. eka prazna thAya ke zabdo to jaDa che, pudgala che ane pudgala te ajIva dravya che(puruSArthakSamatA vinAno) to zabdasaMgrahathI maMtranI siddhi kema saMbhave ? zabda svarUpe jaDa che, acetana che. abhivyaktinA mAdhyama tarIke paNa tenI nizcita maryAdA che tema chatAM zabdacayana teno yathArtha upayoga bhAvanA jAgRta karavA, koI para prabhAva pADavA temaja zrotAne kAryAnvita karavA saphaLa thAya che e sAmAnya anubhava che. kuzaLa saMyojana dvArA zabda asAmAnya asara UbhI karI zake che. Ama, zabdonA suvyavasthita sUtrabaddhatAthI Alaukika zakti nirmANa karavAnI zakyatAne nakArI zakAya nahIM. vAphaprabhAva saMmohanavidyA (mesmarIjham) vazIkaraNazakti (hIproTIjhama)manocikitsA vagerenA anubhava viziSTa zabdaprayogazaktino anubhava saMzayarahitapaNe batAvI Ape che. sAmarthyazIla AcAryo dvArA suyogya pasaMdagI, sazakta sutragaMThana, artha-sthAna-saMpadAdi saMkalanathI sunizcitatA, zabdasUtramAM tejasvitA vidyutamaya taralatA ane cuMbakIya pravAha pradAna thAya che. zabdaracanA vizeSathI graMthita sUtra gamimaya bane che. temAM zraddhAbaLa, saMkalpazakti prANa pUre che jaina sUtro anusAra zabdanI racanA thayA bAda te sarve lokAkAza pradezamAM pharI vaLe che. te avibhAjya, avinaSTa sthiti prApta kare che. AjanuM vijJAna paNa A mAnyatAne anurUpa niSkarSa para pahoMcyuM che. Ama pudgala evA zabdo paNa atyaMta zaktizALI che. zrI navakAra padonA vargo (raMga) nI mAnavamana para asaraH judA judA raMgonI vyaktitva para gADha asara thAya che e hakIkata vaijJAnikoe paNa vyApaka rIte svIkArelI che. zrI navakAramaMtranA judA judA pado mATe judA judA raMgonI saMkalpanA maMtraraMparAmAM svIkAramAM AvI che. namo arihaMtANaM' A prathama padano raMga zveta che. raMga nakArAtmakatA dUra kare che. kharAba ahitakara vicAro dUra kare che. jema lohInA zvetakaNo rogapratikArakazakti mATe mahattva dharAve che tema zvetAMga vicAranI buddhi mATe mahatvano che. mANasanI aMdara rahelA kaSAyAdi zatrune dUra karI tenA vyaktitvane sAttvika banAvavAnuM padanuM mukhya pradAna che. . 'namo siddhALa' A pado raMga lAla che. be AMkhonI vacce A padanuM sthAna che. lAla raMga vyaktinI prANazakti para kAbu dharAve che. vyaktinI sarjanAtmaka zakti sAthe lAla raMgano saMbaMdha che. namo mAyariyA' A padano raMga pILo kalpavAmAM Avyo che. pILo raMga jJAnataMtranA svAthya mATe khUba mahattvano che. magaja ane jJAnataMtuonA poSaNa ane rakSaNa sAthe pILA raMgane sIdho saMbaMdha che. "noDavAvA' A padano raMga lIlo athavA AsamAnI (nIlo) che. lIlA raMganI vyaktinA jJAnataMtra para zAtAdAyI asara thAya che. AsamAnI raMganI sIdhI svarataMtra para ane svataMtra para sthita cakra para asara thAya che. [101] Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "namo to savvasAhUNa' A padano raMga kALo kalpavAmAM Avyo che. kALo raMga ekAgratA mATe ane nakArAtmaka vicAronA zoSaNa mATe mahattvano ce. A dareka padanuM tenA varNasahita dhyAna dharavAmAM Ave to lAbha thAya che. zarIranA pAMca cakro sAthe mahAmaMtranA pAMca padono saMbaMdha ApaNA zarIramAM Avela botera hajAra nADImAM traNa mukhya nADI IDA, pIMgaLA ane suSuNNA nADInI aMdara AvelI ati sUkSma nADI jene brahmanADI tarIke oLakhavAmAM Ave che te brahmanADInI aMdara sAta cakro AvelA che. zrI navakAra pAMca padono AmAMthI sAta cakro sAthe sIdho saMbaMdha che. namo arihaMtANaM padane AjJAcakra sAthe saMbaMdha che. A AjJAcakra kapALamAM bhrakuTinI vacce AveluM che. A cakranuM bhedana thatA samAdhino AnaMda anubhavAya che. (Ane jJAnakendra kahevAya che) | namo siddhANaM padane sahastrAracakra sAthe saMbaMdha che. je mastakanA sauthI uparanA brahmaradanamAM AveluM che. A cakranuM bhedana thatA muktinuM sukha prApta thAya che. (tene darzana kendra kahevAya che) | namo AyariyANaM padane vizuddhicakra sAthe saMbaMdha che je gaLAmAM AveluM che. A cakra siddha thatA paramajJAnanI ArAdhanA siddha thaI zake che. (A cAritra kendra che). | namo uvakjhAyANaM padane atAhatacakra sAthe saMbaMdha che. te hRdayamAM AveluM che. A cakra siddha thatAM dUradarzana ane dUrazravaNanI (avadhijJAna) siddhi prApta thaI zake che (A AnaMda kendra che.) namo loe savvasAhUNaM A padano maNipUra cakra sAthe saMbaMdha che. je nAbhimAM AveluM che. A cakra siddha thatAM parakAyA pravezanI vidyA siddhi thaI zake che. ( A zakti kendra che.) upara jaNAvyA pramANe navakAra mahAmaMtranA pAMca padonA uccAra karatA jaNAvyA pramANe pAMca cakromAM arthasahita dhyAna karavAthI caitanyakendrono vikAsa thatA adbhUta zaktio pragaTa thAya che. bIjA zabdomAM kahIe to zrI navakAramahAmaMtranA zuddha upayogapUrvakanA ane cittanI hAjarI sahitanA smaraNa sAthe jyAre upara jaNAvela cakromAM dhyAna kendrita karavAmAM Ave tyAre te te cakrone anurUpa kendromAM addabhUta zaktino saMcAra thAya che. ne divya anubhUtiono AsvAda mANavA maLe che. ane sAthe cittazuddhi paNa thatI jAya che. A cakronA dhyAna karavAthI vizeSa prakAranI siddhio paNa prApta karI zakAya che. - vartamAnamAM evA sAdhako che ke jemane upara ukta sAdhanA karelI che. jeTalI ekAgratA vadhu teTalo pragADha anubhava thAya che. Ama, A prakAranI ArAdhanAthI mAnavI Icchita phaLa prApta karI zake che. e koI camatkArika vAta nathI. vijJAna paNa kahe che ke ApaNA magajanI aMdara je koSo che tenA bahu ochA bhAgano upayoga karIe chIe. bAkInA koSone kAryarata karIe to ghaNuM prApta karI zakAya. A ja vAta ahIM (cakronA mAdhyamathI) samajAvI che. zabdonI saMkalanA A suSupta koSone jAgRta karI siddhi apAve che. mahAmaMtranA dhyAnathI prApta thatI bhayamuktiH mahAmaMtranuM dhyAna dharanAra bahAranA banAvothI calita na thavAnI zakti prApta kare che. tethI bahAranA banAvo tenAmAM saMkleza UbhA karI zakatA nathI. pote taddana nilepa ane zAMta rahI zake che. dhyAna dharanAra banAvone rokI nathI zakato paNa banAvothI utpanna thanAra saMvedanAone, dhyAnanA pratApe rokI zake che. banAvonI sAthe dhyAnasAdhakonI [102] Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalpanA nathI joDAtI. na banAva tene aDakI zake che, na tenuM mana banAvane sparze che. dhyAnanAM kAma che vighaTana karavuM, toDavuM, banAvathI manane toDavuM pachI banAva potAne sthAne rahe ane mane potAne sthAne. AthI mahatvanI vAta e bane che ke sAdhaka sAta bhayomAMthI mukti pAmI zake che. temAMya sauthI moTo bhaya mRtyu, je eka banAva ja che, tenAthI sAdhaka bhayamukta banI jAya che ane saphaLa AMnadI jIvana jIvI zake che. mahAmaMtranuM vaijJAnika vizleSaNa karatA je koI anubhavAtmaka vAto TAMkI temAM saMdeha karavAne koI sthAna nathI. kAraNa ke paropakAra parAyaNa trikAladarzI mahAnubhAva pUrvAcAryonA vizuddhabhAvathI nIkaLelA hRdayaMgama zabdo sarvathA bhrama vagaranA pramANabhUta ane pUrvApara virodha vagaranA hovAthI atyaMta mAnanIya che. jene mahAmaMtrathI thatA uparyukta anubhavomAM zaMkA thAya tenAmAM viSayanA joItA jJAnano abhAva athavA yathArtha vidhino abhAva kAraNabhUta hoya che. sAdhake paNa pAtratA keLavaNI jarUrI che. Ama, A navakAramaMtra e koI avAstavikatA ke mAtra zraddhAno viSaya nathI paraMtu akSaronuM vAstavika vijJAna che. je mAnavamana para potAnI asara pADI zake che ne siddhiono svAmI banAvI zake che. A pustakanI samagra lekhita carcA daramyAna alpajJatAne kAraNe mArAthI kAMi vItarAgaprabhunI AjJA virUdhdha lakhAyuM hoya to vidhvajano mane kSamA kare. - DaoN. chAyA zaha. [103 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakaraNa - 9 pariziSTa 1. zrI navakAramaMtranI mahattA darzAvatA citro 2. yugAcAryo no hastalekhita navakArano pATha 3. zrI navakAra maMtrano bAlavabodha [104] Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. zrI navakAra maMtranI mahattA darzAvatA citro HSSS P C ein 72 Saeco The In A MERCE OMkAraH parameSThipacakravAcakakalApamaka svarUpaH Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddhazilA japa mudrAe hdvAvarta ka - mba Phl3hblo DakArAvarta did zrIkArAvarta | ) ! CART | | zaMkhAvarta naMdAvarta Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27. paramAtamapada Ape upadravarahita, sthira, roga vinAnI, aMta vagaranI, kSaya rahita, sarva prakAranI pIDAothI mukta tathA jyAM gayA bAda pharI A saMsAramAM kyAreya koineya paNa janmavuM paDatuM nathI, evI paMcacamagati-mokSa che. mRtyulokathI 7 rAja uMce 45 lAkha yojana pramANa vALI siddhazilAnI upara mokSagAmI jIva, je avasthAmAM nirvANa pAmyA hoya teja rItanI avagAhanAmAMcidAnaMdasvarUpe rahe che. AvuM sarvottamasthAna pratyeka bhavyajIva AThe karmono kSaya karIne "ArAdhanA" dvArA prApta karI zake che jJAnI ke ajJAnI java mATe sAdhanA upAsanA karavAno sIdho, sAdo ne saraLa upAya "paMcaparameSThI" maMtranuM satata smaraNa che. ApaNe sau vAMcanA, pUcchanA parAvartanA, anupekSA ane dharmakathA dvArA e zAzvata maMtrane vidhi pUrvaka grahaNa karI ApaNA mokSa prAptinA adhikArane prApta karavA kamara kasI yogyatAne pAmIe! mA - , , * , * , : * : * * '' * : : : : Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dayakamalaradhArayalinI paudayavamalarapArami MIND TWI kA - 215 - - - Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ smiEi!! HERBERT MAHMU paJcapaskanamAraprathitaramyasUtrapaTI (zeTha kAntilAla IzvaralAlanA saujanyathI) Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenA je Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. yugAcAryono hasta lekhita navakArano pATha arihaMta arihaMta rihaMta ArahaMta arihaMta ArahaMta ArihaMta rihaMta pa. munizrI tatvAnaMdavijayajI ma. hastalikhita pATha. 55 sera paMcama ra jarA . sana ko siroha - | rijo isa THo aura rAva 11makAro vAca 50 / / 10 / / / - savyAsa ka ( HAI). -3 pa.paM. zrI bhAnuvijayajI gaNivarya hamsalikhita pATha. Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jjjjjjaal| jillA mooooooooon Dooooo pa.pU. zrIvijayapremasUrIzvarajI ma. hastalikhita pATha. hotNDIANRARY Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ LCSFERIN pacamagatamahAsusakara HAL sadA namo prAya riyA namo vanAyAgaM nAga loe samAhA / pramo paMca kAro, satapA.nappaNAsa / / 11 pA ra sasi paramaM 61, maMgA / / / pU. munizrI puNyavijayajImahArAja hastalikhita pATha. Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | zrI saMvezvarapArzvanAthAya nama: namaskAranA arthanI bhAvanA yAne namaskArano bAlAvabodha (A bAlAvabodhanA kartA koNa che te nirNaya thaI zakato nathI to paNa eka samarthajJAnI ane zraddhALu AtmAnI e kRti che ema tene vAMcatAM ja samajAI jAya che. temAM vi.sa. 1728 varSe caitra suda 8 bhome gaNi zrI tilakavijayavAcanArtha ema aMte lakheluM hovAtI tethI paNa prAcIna che e niHzaMka che. rAdhanapura pAsenA sAMtalapura gAmamAM pU. paM. zrI muktivijaya gaNivaranA bhaMDAranI hastalikhita pratano A utAro che. namaskAranA japanI sAthe tenA arthanI bhAvanA karavAmAM Ave to te japa zIdhra phaLadAyI thAya che, ArAdhakone parameSThinamaskAranA arthanI zAstroktabhAvanA karavA mATe A bAlAvabodha ghaNo upayogI nIvaDe tevo che. temAM varNavelI vastu vizudhdhi guruparaMparAthI prApta che ane Aja sudhI avicchinna pravAhathI cAlI AvelI saMghamAnya che. bhASA prasAdika che, vAMcatAM ja AhalAda utpanna kare tevI che. nave padono zAstrokta artha jANavAnuM pramANabhUta sAdhana hovAthI ahIM tene akSarazaH mULabhASAmAM ja lIdhI che.) "namo arihaMtAna' "mAro namaskAra zrI arihaMtane ho!' je zrI arihaMtabhagavaMto 34 atisayasahita, 35 vacanAtizayaparikalita, 18 doSaadUSita-)te 18 doSo anukrame 5-aMtarAya hAsyAdi SaTu, kAma, mithyAtva, ajJAna, nidrA avirati, rAga ane dveSa), aSTamahAprAtihAryasahita, (te prAtihAryo-1. bAra guNuM UMcuM azoka vRkSa. 2. kusumanI vRSTi, 3. paramezvaranI vANI yojana lagI guharI gAje, 4. 24 joDA cAmaro DhaLe, 5. cAra suvarNamaya siMhAsana. 6. pUrva vibhAge 12 Aditya thakI adhika teje karI bhAmaMDaLa jhaLahaLe, 7. mastaka upara (AkAzamAM) devaduMdubhi vAje ane 8. uparA upara traNa traNa chatra evaMkAre cAra dizAmAM 12 chatra dharAve, e ATha prAtihAryo yukta)traNa gaDha, temAM pahelo gaDha ratnamaya ane maNimaya kozIsAM, bIjo gaDha suvarNamaya ane ratnamaya kAMgarA, trIjo gaDha rajatamaya ane suvarNamaya kozIsAM hoya, suvarNamaya bhUpITha bAMdhIyuM, ubebITe paMcavarNI phulanA pagara. bAra parSadA purAya te kevI? sAdhu vaimAnikadevI ane sAdhvI e traNa parSadA AgneyakhUNe rahe, jyotiSa, bhavanapati, vyaMtara-e traNenI devIo neRtyakhUNe rahe, jyotiSI, bhavanapati ane vyattara-e traNe devo vAyavyakhUNe rahe, tathA vaimAnikadevo, puruSo ane manuSyane strIo -e traNa izAnakhUNe rahe. e rIte bAra parSadA purAya. 80000pAvaDIyAM cihuM pAse traNa traNa poLe, e pramANe 12 poLa, apUrvatoraNa, kaLAkRtasamavasaraNamAMthI tribhuvanalakSmI sahita, aMtaraMtavairIrahita, vizvAdhIza, paramajagadIza suvarNamayI kamaLe beThA, samasta jIvarAzi dIThA, yojanagAminI vANI, sarvabhASAnusAriNI, anaMtaduHkhanivAriNI, sakalasaukhyakAriNI, isyI vANIe Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cihuM mukhe cihuM prakAre paramezvara dharmopadeza detA, kevaLajJAna dharatA. cauda rAjalokanA mastaka upara 45 lAkha yojanA pramANa muktizilA tIhAM pahaMtA, anaMtabala anaMtaguNa, anaMtajJAna, puruSamAMthI uttamottama evA jinanuM je nAma tene nAmaarihaMta kahIe, je tribhuvanamAMthI zrI vItarAganI mUrti tene sthApanA arihaMta kahIe, je zrI zreNikAdi mahApuruSo(bhAvi), tIrthaMkarapadavI yogya jIva te dravyaarihaMta kahIe, je viharamAna paramezvara zrI sImaMdharasvAmIpramukatIrthakaro te bhAvaarihaMta kahIe, ehavA je arihaMta anaMtAnaMta huIA, ane thaze ane thaI rahyA che, tenuM dhyAna paMcavarNa aSTadalakamalarUpe thAIe. te pharI sAMbhaLo - nAbhikamaLa, tihAMkamaLanuM nALa, tihAMthI (nAbhithI) vRddhi pAmI, brahmapradeza vikAsa pAmyuM, arihaMta zvetavarNa jiyuM muktAphalano hAra, jima vaitAdyaparvata, jima pUrNimAno caMdra, jima kSIrasamudranuM phaNa, jima sphaTikaratna, jisI siddhazilA nirmaLa, jilluM zveta Atapatra(chatra), jisyo airAvaNagajendra, jima devadUSyavastra, jisyo dakSiNAvartazaMkha, jiryuM kAmadhenu dUdha tisyA paramezvara nirmaLa, dukhASTakarma 158 prakRti rahita, isyA ujjavaLa arihaMta. je jagannAtha AkAzanI pare nirAlaMba, pRthvInI pare sarvasaha, merunI pare niSpakaMpa, samudranI pare gaMbhIra, caMdramAnI pare saumya, sUryanI pare tapatejayukta, siMhanI pare akSobhya, bAvanAcaMdananI pare zItala, vAyunI pare apratibaddha, bhAraMDapakSInI pare apramatta, jagatsavaMdanika, mahAmunIzvarane dhyAvavA yogya, kevaLajJAne karI tribhuvanadinakara, isyA zrI vItarAga rahe. "namo arihaMtA' padamAM temane mAro namaskAra ho. namo siddhA' e padathI mAro namaskAra zrI siddhone ho! je siddho siddhAMte 15 bhede kahyAche. 1. tIrthaMkarasiddha (zrI RSabhadevAdi), 2. atIrthaMkarasiddha(puMDarika gaNadharAdi), 3. tIrthasiddha-(aneka gaNadharo), 4. atIrthasiddha(marudevAmAtA), 5. gRhasthaliMge siddha -(zrI-bharatezvArAdi), 6. anyaliMgasiddha -(valkalacirI), 7. svaliMgasiddha (-aneka sAdhuo), 8. strIliMgasiddha - (AryA caMdanabAlAdi), 9. puruSaliMgasiddha -(anaMta puruSo), 10. napuMsakaliMga -saddha-(gAMgeya), 11. pratyekabuddhasiddha-(karakaMDu), 12. svayaMbuddhasiddha, 13. buddhabodhitasiddha, 14. ekasiddha, 15. anekasiddha, jihAM eka siddha che tihAM anaMtA siddho rahelA che. te zarIrarahita, sapUrNa jJAna -darzana -cAritra dharatA, kevaLajJAne karI sarva jIvanA bhedAnabheda jANatA, anaMtaguNa-anaMtabaLaanaMtavIryasahita, janma-jarA-maraNa-roga-zoka-viyogaAdhi-vyAdhi-pramukha sakaladuHkha thakI mukta, Indra-upendrAdi sarva devatAnAM sukha ane cakravartI Adi manuSyonAM sukha, te ekatrika kIje, te piMDa anaMta guNuM kIje (topaNa) te eka siddhane (sukhane) anaMtame bhAge na Ave. evA siddhanAM sukha AkAza na mAya. siddha thayA, buddha thayA,caudarAjane pAre samaya samaya pratye anaMtAnaMta suka bogavatAM, je siddha rakta kAnti dharatA, jityu Ugato sUrya, hiMgulano varNa, dADima jAsUdanuM phUla, ardhaguMjAraMga, niSadhaparvata, raktotpala, marakata maNi, coLano raMga, kaMkuno roLa, cunAsahita taMboLa, isI raktavarSe siddhanI pAMkhaDI dhyAie. saMsthAna, saMghayaNa, varNa gaMdha, rasa, sparza je siddha je siddhane rahyA nathI, 45 lAkha yojanapramANamuktizilA upara, yojananA 24mA bhAgamAM avasthAna karatAM zarIrarahita kevaLa teja:puMjAkAra, railokyano sAra, evA siddho namo siddhALa' e padamAM rahyA che, temane mAro namaskAra ho! namo AyariyALa'mAro namaskAra zrI AcAryone ho je zrI AcArya paMcavidhaAcAra paripALe, rAgadveSa aMga Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thakI TALe, sakalasiddhAnta sUtranA arthane jANe. bhavya jIva pratibodhI mArge ANe, daMbharahita, chatrIsa guNasahita (te chatrIsa guNa-pAMcaindriyane saMvare. nava brahmacaryanI vADamAM vase krodha, mAna, mAyA, lobha, cAra kaSAya parihare. sarvaprANAtipAtaviramaNavrata, sarvamRSAvAdaviramaNavrata, sarvaadattAdAnaviramaNavrata, sarvamaithunaviramaNavrata, savaparigrahaviramaNa vrata e pAMca mahAvrata dhare. iryA samiti Adi aSTapravacanamAtA paripAle. e 36 guNa dhAre). zuddhaprarUpaka, jJAna-kriyA-saMyamanA AdhAra, zrIjinazAsanasAdhAra, sakalavidyAnidhAna, yugapradhAna, guNagaNaratnAkara, mahimAmahodadhi, atizayasamudra, mahAgItArtha, jJAnaparamArtha, zrIsUrimaMtrasmaraNakaraNatatpara, zrI sUrivara, tehano varNa-jisyo tapAvyuM suvarNa, haridrAno raMga, AulanuM phUla, hariyAlano vAna, paripakva sahakAranuM phaLa, zikharIparvata, pItavarNaratna, tisyA zrI AcArya pILI krAMti dharatAM, 'namo AyariyALa' iNIpade zrI AcAryane mAro namaskAra ho. 'namo vajJAyALa' padathI mAro namaskAra upAdhyAyane hojo, zrI upAdhyAya dvAdazAMga siddhAMta bhaNe. (te kissAM ? zrI 'AcArAgaM' Adi agiyAra aMga tathA 'rAjaprazrIya' Adi 12 upAMga, 14 pUrva(temAM) paheluM pUrva je AMbADIsahita hAthI jevaDo mazIno puMja kIje, teTale dhoLI 'utpAda' pUrva lakhAya. bIjuM 'AgrAyaNI' pUrva evA lokabiMdusAra lakhatAM 8192 hAthI pramANe mazIno Dhera kIje to likhAya). e 14 pUrvane dhare, tathA kuzAlAnubaMdha, Aura paccakkhANa, maraNavidhi, ityAdi daza payajJA, 4. mUlasUtra, chacheda, e siddhAMta ziSyone bhaNAve ane pote guNe je upAdhyAyane mAro namaskAra ho ! 'namo lok savvasAhULa'lokamAMhI sarva sAdhune mAro namaskAra ho ! je sAdhu 16 doSa utpAdananA 16 udgamanA. 10eSaNAnA, evaM 42 doSavizuddhaAhAra lIe. samasta indriya dame, saMsAre na rame, 22 pariSaha sahe, navakalpe viharatA rahe, je sAdhu saMsAra thakI uparAMThA (aLagA) cAle, bhavyajIvane muktisukha helAmAtramAM Ape, je munIsvara taNA 27 guNa dhare, (tekevA ? vrataSaTka dhare, pAMca idriya nigrahe, bhAvasatya, karaNasatya, kSamA, nirlobatA, yathoktakriyAkaraNa, mana-vacana-kAyanirodha, kAyASaTka(rakSaNa), saMyamayoga(ramaNa), zItAdi vaidanA sahana, maramAMtaupasarga sahe, 27 guNayukta hoya), evA zAMta-dAMta-kAMta, vairAgyanA samudra,sAhasikasiromaNi, guNavaMtamAMhI agresara, sajjana, sadA prasanna, jIvalokanA bAMdhava, gatirUpI samudranA zoSaNahAra, kevaLadharA, Rjumati, vipulamati, zrutadhara, zrIrAsrava, saMbhinnastrota, koSThabuddhi, cAraNa zrAmaNa, vaikriya, padAnusAriNI, AziviSa, AkAzagAminI, bahurUpiNI, akSINamahAnasI labdhi, Adi 28 labdhine dharanArA. moha, mAyA, lobha, snehanA pratibaMdha khaMDiyA, mahaMta, uttama satpuruSanA cihne pote AcaraNa karI harSa upajAve, paMca prakAre viSaya, 16 kaSAya, 9 nokaSAya ane dharabAra, kuTumba parivAra, harSa, viSAda, jeNe munIzvare sarva pariharyo, sarva saMga parityAgI karI mokSamArga sAdhe, bihuM prakAre yatidharma-zrAvakadharma bole, tIna ratna jJAnadarzana-caritra dhare, cAra vikathA chAMDe, pAMca nidrA TALe, pAMca samiti, pAMca mahAvrata, pAMca svAdhyAya, pAMca jJAna AdhAre, paMcaparameSTidhyAtA, paMcama gatine mATe utkaMThIyA, aneka devatA, manuSya tiryacanA kIdhA upasarga sahe. cha bAhya,chaAvyaMtara e bAre prakAre tapa kare, kSamAnA bhaMDAra, dharmanA spriMga, puNye karI pavitra gAtra, sUkSma-bAda2 sarva jIvanI rakSA kare, Arta-raudradhyAna dUrichAMDe, dharmadhyAna-zukladhyAna dharatAM, sarvasaha, samatRNamaNi, masaloSThakAMcana, Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAsIcaMdanakalpasamAna ane samazatrumitra, parabrahmasvarUpa bhAvatAM, kRSNakAnti dharatA, jisyo ariSTaratna, zyAma varNa gajendra, kAjalavAna, samalamegha, kRSNarAjI vimAna, tisyA zrI sAdhu garuA, sattare bhede saMyama sevatAM, saMsAramArga ruMdhAtA, pAMca bharata, airavata, mahAvideha paMdara kSetramAMhI je sAdhu te 'namo choD savvasAduLa' padamAM rahe che-temane mAro namaskAra ho ! 'so taMtra pAvaLAAso'A paMcaparameSThinamaskAra kisso che ? e pAMkhaDI jamaNe pAse nIlADane kAnanI vacce rAtI pILI kAMti dharatA dhyAye. 'sana pAvaLaLAsano' eNI jape anaMtAnaMtabhava prati sAta vyasana sevIyA, paMdara karmAdAna poSIyA mithyAtva pravartAvIyA, adharma karave karI zrI jinadharmanI avahelanA kIdhI, SaTkAya anekayaMtra joharave karI, brahmavrata khaMDIvai, dInodvA22jirNodvAra na karavo, dAnane aNadeve, bhAvanA na seve sahana-lAkha-koTI-anaMtabhave karmabAMdhIyA ke kIssA che? jJAnAvaraNa pAMca bhede, tenI utkRSTI sthiti 30 koDokoDI sAgaropamapramANa, jilyuM cakSu AgaLa paDa, tIyuM jJAnavaraNIya karma paheluM jANavuM. bIjA darzanAvaraNIyakarmanA nava bheda, 30 koDAkoDI sAgara utkRSTasthiti, pratihAra sarIkhuM, trIjuM vedanIyakarma, tenA be bheda, 20(30) koDAkoDI sAgarasthiti, madhulipta khaDagadhArAsadaza jANavuM, cothuM mohanIyakarma 70 koDAkoDI sAgaropama praNANa, tenA 28 bheda, madirA sarIkhuM jIvane parAbhave, pAMcamuM Ayukarma cihuM bhede, tenI tetrIsa sAgarapramANasthiti hiDasamAna. chaThThu nAmakarma, tehanA 103 bheda, 20 koDAkoDI sAgarapramANasthiti, citra(kAra) samAna sAtamuM gotrakarma, tenA be bheda, 20 koDAkoDI sAgarapramANa sthiti, kuMbhakAra sarIkhuM. AThamuM aMtarAyakarma 30 koDAkoDI sAgara pramANa sthiti, tenA pAMca bheda, bhaMDArI sarIkhuM, evA karma spRSTa, baddha, nidhatta, nikAcita, te karmanI prakRti keTalI ? baMdha udaya, udIraNA, sattA te cihuM prakAre che, te prakAre 158 prakRtinA baMdha sabala te pApa jIvane pohate che, te saghaLAMya pApano pheDaNahAra che, e padanI pAkhaMDI jamaNA kAna pAchala koTa vacce pIlI-nIlI krAMtidharatA dhyAie. vaLI evA paMcaparameSThi kIsyuM varte ? sarvamAMgalikamAMhI prathamamAMgalika che. te mAMgalika ghaNAM bolAya, dadhi, dUrvA, siddhArtha, akSata, vivAhautsavaprakaraNa, biMbapratiSThA, prAsAda, sAdhu, sAdharmika-vAtsalya, saMghavIpada, ehavA mAMgalikamAMhI zrI navakAra utkRSTa mAMgalika che, e pAMkhaDI DAbA kAna pAchaLa koTa vacce nIlIkAlI krAMti dharatA dhyAie. jima parvatamAMhI meruparvata, gajendramAMhI bhadrajAtIya, samudramAMhI svayaMbhuramaNasamudra, devamAMhI zrI vItarAgadeva, grahagaNamAMhI candramA, , sarovaramAMhI mAnasarovara, sarva AbharaNamAMhI mukuTa pradhAna, ane tIrthamAMhI zrI siddhakSetra, vRkSamAMhI kalpavRkSa, kusumamAMhI caMpaka, strImAMhI raMbhA, vArjitramAMhIM bhaMbhA, parvamAMhI zrI paryuSaNAparva, vratamAMhI zIlavrata, rasamAMhI amRta, tima maMtramAMhI navakAramaMtra, rAjAdhirAja, jehane prabhAve zAkinI, DAkinI, bhUtapreta, pizAca, jhATiMga, mogA, vyaMtara, yakSa, rAkSasa, siMha, vyAdhra, aSTApada, sarpa pramukhano bhaya phiTe, agninA, Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ThAkuranA vairInA, ihalokanAbhaya, paraloke narakanA, nigodanA, tiryacanA duHkha hInajAti, hInakuLa, dAridraya, daurbhAgya, sarva rogano zamAvaNahAra, stavAMchita, rAjaRddhi, bhogasaMyoga, parivAra, dhanadhAnyanI prApti je maMtrathI hoya, je vAMche te pAme, e pAMkhaDI kAlI-rAtI krAMti -dharatI dIpe. zrI navakAra navapada, ATha saMpada, aDasaTha akSarapramANa temAMhI 7 akSara bhAre, 61 akSara haLavA jANavA, isyA zrI paMcaparameSThimahAmaMtramAMhI AkAzagAminI vidyA, suvarNasiddhi, rUpasiddhi, rasasiddhi che, isyu aSTadalakamala mana-vana-kAya-sahitabhAve eka navakAra guNe, lAkha navakA2 guNyAnuM phala pAme, isyo zrI paMcaparameSThimahAmaMtranavakAra je jIva samari, dhyAyai, ciMtavai, sadaiva niraMtara ArAdhai, te jIva saMsA2mAMhI na bhamai ane sakalavAMchita siddhi phaLa pAmai. iti zrI navakAramahAmaMtrabAlAvabodha samApta. vi. saM. 1728 varSe caitra sudI 8bhome lIpikRta-gaNi tilakavijaya vAcanArtha, zubhaM bhavatuzrI saMghasya, citraM jayatu idaM pustaka 'zrI zaMkhezvarapArzvanAthaprasAdAt jinaprasAdAcca' lekhaka-pAThakyo zrI cha zrI zrI zrI zrI zrI zrI zrI zrI / / Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pustaka (1) le. -panyAsa bhadraMkara vijayajI (2) le. -munirAja kuMdakuMda vijayajI (3) pU. bhuvanabhAnusUrijI (4) pUrvAcArya racita (5) pUrvAcArya (6) zrI dhIrajalAla TokarazI zAha (7) yuvAcArya mahAprajJa (8) dhIrajalAla TokarazI (9) nemi-vijJAna-kastUra-smRti zreNI (10) AcArya mahAprajJa (11) ramaNalAlA cI. zAha (12) pU. bhadraMkaravijayajI (13) zrI guNasAgarasUrinA ziSyo-praziSyo saMdarbhasUci lekhaka-prakAzaka anuprekSA pra. maMgala prakAzana maMdira, 261, bhAtabajAra, muMbai. arihaMtabhakti pra.zrI namaskAra mahAmaMtra ArAdhaka maMDaLa, navasArI vi.saM. 2030 aciMtya ciMtAmaNi pra.navakAra jApa anumodanA samiti AcAraMgasUtra AcAra dinakara arha maMtropAsanA eso paMcaNamokkAro pra. anekAnta bhAratI prakAzana, amadAvAda uvasaggaharaM stotra pra. jaina sAhitya prakAzana, muMbai, vi.saM. 2030 citrAvalIdarzana paricaya cetanAnuM urvArohaNa anekAnta bhAratI prakAzana. jina vacana pra. jaina yuvaka saMgha, muMbai jina zAsanano sAra prakAzaka - smRtigraMtha samiti, muMbai jenA haiye zrI navakAra tene ka2ze zuM saMsAra Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina dharma kA paricaya jaina dharma gU.bhA. narasiMhabhAI paTela (14) AcArya zrI vijayabhuvana (15) mU.le. pro.helpara glojanApa-barlina jarmanI (16) paM. dalasukhabhAI mAlavaNiyA (17) muni zrI deSabhUSaNa (18) pU. bhadrakaravijayajI (19) siddhAMtacakravartI nemicaMdra (20) zrI manaharabhAI zAha (21) muni dharmaguptavijayajI (22) namaskAra dohana jainAgama svAdhyAya pra.jaina dharma pracAraka samiti, bhAvanagara, i.sa. 1987 NamokAra graMtha pra. kAzmIrIlAlajIjaina, vi.se. 2411 railokyadIpaka mahAmaMtrAdhirAja saMpAdaka - vajasena vijayajI prakAzaka - bhadraMkara prakAzana, zAhIbAga-amadAvAda. dravya saMgraha dharmadhArA - navakAramaMtra vizeSAMka, amadAvAda navapada upAsanA pra. prema prakAzana maMdira, dAdara, muMbai, vi.saM. 2017 zrI bhadraMkara vijayajI pra. zrI mahAvIra tattvajJAna pracAraka maMDaLa, aMjAra (kaccha) vi.saM. 2503 navakAra prabhAvanA pra. navakAra pratiSThAna, aMdherI-muMbaI. namaskAra mahAmaMtra paMcamahala mahAzrutaskaMdha pra. gatoma ArTasa prinTara bAvara(rAjasthAna) namaskAra mahAmaMtra pra.jaina AtmAnaMda sabhA, bhAvanagara namaskAra maMtrasiddhi saM. narendra prakAzana navakAra mahAmaMtra rahasya (23) DaoN. sarveza vorA (24) munizrI jayAnaMda vijayajI (25) zrIyuta harisatya bhaTTAcArya (26) dhIrajalAla TokarazI (27) kamaleza kAntilAla Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (28) navakAra svAdhyAya (29) namaskAra saMdarzana (30) pU. kuMdakuMda vijayajI (31) parameSThi namaskAra ane sAdhanA (32) bhuvanabhAnusUrijI (33) kAntilAla bI. zAha (34) prabodha TIkA bhAga-1 pra. bAbubhAI e. zAha, prathameza pablikezana mu. dhuraMdharavijayajI-jaMbuvijayajI pra.jaina sAhitya vikAsa maMDaLa, muMbaI namaskAra phAunDezana, aMdherI-muMbaI namaskAra ciMtAmaNi pra. sAdhanA prakAzana maMdira jAmanagara, vi.saM. 2024, 10-3-1968 pU. bhadrakaravijayajI pra.namaskAra mahAmaMtra ArAdhaka maMDaLa paramateja bhAga-1 pra.divyadarzana TrasTa, muMbaI paMDita vIravijayajI svAdhyAya graMtha . pra. zrutajJAta prasAraka sabhA, pAlaDI, amadAvAda munizrI bhadraMkaravijayajI ane munizrI kalyANapravijayajI pra.jaina sAhitya vikAsa maMDaLa mahAmaMtra kI anuprekSA pra. motIlAla banArasIdAsa, saM. 2028 mahAprabhAvaka navasmaraNa saMpAdaka - saMzodhaka - sArAbhAI maNilAla navAba, amadAvAda mahAmaMtranA zaraNe prakAzaka - eka zrAvaka maMtrAdhirAja bhAga 1, 2, 3 divya saMdeza prakAzana, aMdherI, muMbaI maMtra vijJAna pra. azoka dhanajIbhAI zAha navabhArata sAhitya maMdira, amadAvAda vacanAmRta saMgraha (35) pU. bhadraMkaravijayajI (36) pUrvAcArya racita (37) muni AtmadarzanAvijayajI (38) muni bhadraMkaravijayajI (39) paMDita dhIrajalAla TokarazI (40) muni bhadraMkaravijayajI Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (41) bAbubhAI kaDIvALA (42) bAbubhAI kaDIvALA (43) giridhara vyAsa zAstrI vyAsa baMdhu (44) mohanalAla dalIcaMda desAi (45) zrI abhayasAgarajI pra. kusuma saurabha kendra, vAsaNA, amadAvAda sAlaMbana dhyAnanA prayogo bAbubhAI kaDIvALA cerITebala TrasTa zrIpAla - mayaNAnA AdhyAtmika jIvanarahasyo pra. azoka bAbubhAI, navasArI zrI bhAgavata rahasya vyAsAzrama - udayapura, vi.saM.2016 zrI sAmayika sUtra saMpAdaka - kAntibhAI bI. zAha mahAvIra jaina vidyAlaya, muMbaI zrI navakAra mahAmaMtra tattvacaMdrikA pra.DaoN. manubhAI zAha, rAjakoTa zrI jaina dharmanA tattvono TUMka sAra prasiddha karanAra -mAstara umedacaMda rAyacaMda zrI navakAramaMtranI kathAo pra. jIvaNalAla chaganalAla, i.sa. 1971 'sacitra navakAra pra.gArIAdhara (saurASTra) zrAddhaguNa darzana pra.jaina pravacana prasAraka TrasTa jJAnasAra anuvAda - pU. bhadraMkaravijayajI pra.subAjI ravacaMda jayacaMda, dauzIvADAnI poLa, amadAvAda. (46) mukSma bAlacaMdabhAI nagInadAsa kRta (47) muni zrI zIvalAlajI mahArAja (48) navajIvana graMthamALA (49) vijaya rAmacaMdrasUri mahArAja (50) mU.le. yazovijayajI upAdhyAya Page #138 -------------------------------------------------------------------------- _